Inleiding Beste leerlingen en ouders, Het boekje dat jullie op dit moment in handen hebben, biedt een overzicht van alle workshops, lezingen en andere activiteiten die tijdens het symposium op het Hyperion lyceum zullen worden aangeboden. Het symposium is ontstaan vanuit de gedachte onze leerlingen eens per jaar op een andere manier bezig te laten zijn met leren en het uitvoeren van projecten. Gedurende drie dagen en een avond zullen de leerlingen los van de normale klassensituatie workshops volgen die worden gegeven door hun docenten of externe specialisten. Docenten en leerlingen werken samen aan onderwerpen die niet vanzelfsprekend tot de geijkte lesstof behoren, maar die wel degelijk een meerwaarde bieden aan het curriculum. Het overkoepelend thema van ons allereerste symposium heeft als titel Het Geheugen meegekregen. De workshops, evenementen, voordrachten en presentaties haken allemaal, direct of indirect, bij dit onderwerp aan. Zo kunnen leerlingen aan de slag met een oudSiciliaans recept of met het maken van een begin van de geheugenbank van het Hyperion lyceum. Ik ga er van uit dat dit eerste symposium als groot succes zal worden ervaren door iedereen die er, actief dan wel passief, aan heeft deelgenomen, zodat we na afloop met recht mogen zeggen: Hyperion mag trots zijn op het begin van een lange reeks symposia, waar huidige en toekomstige leerlingen met veel plezier op terug kunnen kijken. Namens alle docenten van het Hyperion lyceum,
Ilja Klink Teamleider Hyperion lyceum 3
Het symposion in het oude Griekenland Symposion (Gr.: ) betekent letterlijk in het Grieks: "samen drinken". Het was in de Oudheid een samenzijn voor een gezelschap mannen, maar… niet zomaar een drinkgelag. Wijn werd daarbij ook niet puur geschonken; daar werd altijd water bij gedaan (vandaar onze uitdrukking). Er werd namelijk volgens vaste regels gediscussieerd over uiteenlopende onderwerpen; iedereen moest een voordracht over het thema houden – en daarvoor was het natuurlijk wel noodzakelijk dat je je hoofd er een beetje bij hield en niet al te beschonken raakte! Van sommige symposia hebben we nog belangrijke literaire verslagen overgeleverd gekregen, de bekendste is natuurlijk wel die van Plato. De rol van de vrouwen was uitermate beperkt. Bij de Grieken en Romeinen mochten ze slechts als gezelschapsdames meedoen. Gelukkig ligt dat allang achter ons. Voor ons symposium hebben we de drank natuurlijk helemaal niet nodig; het gaat erom je te verdiepen in een onderwerp gekoppeld aan het thema Het Geheugen, uit te wisselen aan elkaar wat je geleerd hebt, en… er vooral veel plezier in te hebben!
4
Programma Maandag 19 december Tijd
Workshop
08:30 - 15.30 uur
Het geheugen van Amsterdam-Noord
08:30 - 11:30 uur 08.30 - 11.30 uur 08.30 - 11.30 uur 08.30 - 11.30 uur Lunchpauze 12:30 - 15.30 uur 12:30 -15.30 uur 12:30 - 15.30 uur 12.30 - 15.30 uur
Aantal leerlingen 6
Workshop linoleumtechniek Trucs van de Hersenen Sonnetten van Shakespeare Het Geheugen van het Hyperion Schaaklessen en schaaksimultaan
10 8 8 8
Trucs van de hersenen Kruip in de huid van je grote denker Interactieve verhalen World War I poetry
12 12 4 12
Dinsdag 20 december Tijd
Workshop
08:30 - 16:00 uur 08:30 - 16:00 uur 08:30 - 11:30 uur Lunchpauze 12:00 - 13:00 uur
Maak je eigen schoolkrant! Leven tussen brokstukken Koken met Claudio
13:30 - 16:00 uur 13:30 - 16:00 uur
Voordracht Orfeus en Eurydice voor alle 20 leerlingen die niet bij de schoolkrant zijn Digitale poster workshop Hersenen als opslagruimte
5
Aantal leerlingen 20 10 10 20 5 5
Woensdag 21 december Tijd Activiteit 09.00 - 09.30 uur Elke leerling kiest een workshop die hij/zij wil presenteren. 09.30 - 11.00 uur Voorbereiden van de presentaties in groepjes. 09.30 - 11.00 uur Verhaal 'koning Perseus'. 13.00 - 14.30 uur Leerlingen presenteren aan elkaar. 14.30 - 16.30 uur Voorbereidingen voor de avond en het avondeten. 16.30 - 17.30 uur Avondeten 17.30 - 19.00 uur Voorbereidingen voor de avond 19.00 - 21.30 uur Symposium avond Avondprogramma Vanaf 18.30 uur gaat de deur open en is iedereen welkom. Om 19.00 uur begint het programma. De leerlingen zullen op deze avond aan hun ouders, broers, zussen, opa's, oma's en overig geïnteresseerden laten zien wat ze de afgelopen dagen hebben gedaan en geleerd. De avond zal beginnen met een lezing van bekend historicus en Amerikadeskundige, Maarten van Rossem. Hierna krijgt u een paar korte presentaties van leerlingen, die op het podium zullen laten zien wat ze geleerd hebben. Niet alleen het podium zal deze avond gebruikt worden om te presenteren, ook bestaat de mogelijkheid om na de optredens rond te lopen op de zogenaamde Symposium-markt, waar leerlingen hun eindresultaten van workshops toelichten en waar ook plaats is voor een hapje en een drankje.
6
Workshops Het geheugen van Amsterdam-Noord, workshop linoleumtechniek. Tjandra Tol Maandag 08.30 - 15.30 uur
7
Trucs van de hersenen Hans Schoonheim, Daniëla Svajcer Maandag 08.30 - 11.30 uur en 12.30 - 15.30 uur Welke trucs halen je hersenen uit om de werkelijkheid goed te kunnen waarnemen. Waarom doen we dat en hoe kunnen we dat beïnvloeden? Sonnetten van Shakespeare Ilja Klink Maandag 08.30 – 11.30 uur Shakespeare is moeilijk en dat Engels van hem is niet te begrijpen! In deze workshop zal ik jullie het tegendeel bewijzen. Samen zullen we twee beroemde sonnetten van Shakespeare gaan lezen, bespreken en interpreteren. Na afloop staan deze sonnetten in jullie geheugen gegrift! Het Geheugen van het Hyperion Daphne van Manen Maandag 08.30 - 11.30 uur Wat moeten wij ons over 50 jaar herinneren van het eerste schooljaar van het Hyperion Lyceum? Jullie foto's, verhalen, het tosti apparaat, jullie muurschilderingen, de nieuwe vakken, de Kerstmarkt, de Sinterklaasviering, dit symposium? Tijdens deze workshop bouwen wij het 'geheugen van het Hyperion', een website met alles wat er van dit jaar bewaard moet blijven.
Schaaklessen voor beginners Gideon van Zoest Maandag 08.30 – 11.30 uur In deze workshop krijg je de eerste beginselen van de schaaksport uitgelegd. Wat zijn de spelregels? Waarom heet het een denksport? Aan de hand van voorbeelden leer je de regels van het spel en kunnen wij aan het eind van de ochtend misschien al tegen elkaar een potje spelen! Daarna spelen we een 8
schaaksimultaan. Kun jij Van Zoest verslaan? Tijdens deze schaaksimultaan speelt de (schaak)meester tegen jullie! Tegelijkertijd! Lukt het jou om van hem te winnen? Belangrijk: neem zelf een schaakbord en schaakstukken mee! Kruip in de huid van je grote denker Daphne van Manen Maandag 12.30 – 15.30 uur Kruip in de huid van Plato, Martin Luther King, of Ghandi. Wat zouden zij zeggen, voelen en doen wanneer ze jullie ouders en klasgenoten zouden ontmoeten? In deze toneelworkshop voer je eerst een aantal improvisatieoefeningen uit. Daarna bereid je je voor op woensdagavond, de grote presentatie avond. Op die avond zullen de deelnemers van deze workshop in de huid kruipen van de grote denker waarin zij zich de afgelopen weken hebben verdiept (voor het interview). Twee grote denkers zullen de avond presenteren, de anderen verwelkomen de ouders en klasgenoten en leiden hen rond langs de presentaties. Deze maandag bereid je je voor op de rol die je die avond speelt: de rol van jouw grote denker. Interactieve verhalen Lydwin van Rooyen Maandag 12.30 – 15.30 uur We gaan op internet een boek schrijven, waarin de loop van het verhaal wordt bepaald door de keuzes van de lezer. Het verhaal zal na afloop van de workshop op internet staan, zodat iedereen het kan lezen. World War I poetry Ilja Klink Maandag 12.30 – 15.30 uur Tijdens de Eerste Wereldoorlog vochten veel jonge, Engelse mannen in de loopgraven in Frankrijk en België. Veel van hen overleefden de oorlog niet. Om hen niet te vergeten leren we bij deze workshop hoe zij 9
hun tijd als soldaat beleefd hebben. We doen dit aan de hand van beroemde en bijzondere gedichten. De gedichten zijn vaak kort, simpel en drukken met weinig woorden heftige emoties uit. De gedichten die we in deze workshop behandelen zijn zo beroemd en belangrijk dat ze een eigen genre zijn geworden: World War I poetry. Maak je eigen schoolkrant! Roos Pel Dinsdag 08.30 – 16.00 uur In één dag een interessante schoolkrant in elkaar zetten...het kan! Jullie krijgen uitleg over het werken bij een krant en gaan dan in deelredacties aan de slag. Leven tussen brokstukken, Griekenland en Turkije tussen verleden & heden Steven Boland en Ingeborg Nietzman 's Morgens bezoek je een tentoonstelling in het Allard Pierson museum. 's Middags volg je de workshop met de vormgever van de catalogus van de tentoonstelling!
Bezoek aan de tentoonstelling Eeuwenlang waren de overblijfselen van voorbije beschavingen deel van het dagelijks leven van de Mediterrane mens als handig bouwmateriaal of onhandige ruïnes, totdat ze werden ontdekt door Westerse reizigers en geleerden als archeologische schatten. De expositie bestaat uit twee delen: een fototentoonstelling in het Allard Pierson Museum te Amsterdam en een online tentoonstelling op de site http://byzottarch.hum.uva.nl/ In het Allard Pierson Museum zijn nooit eerder buiten Griekenland getoonde foto's te zien van de avontuurlijke beginjaren (vanaf 1931) van de opgravingen. De online tentoonstelling biedt een keur aan unieke boekillustraties en oude kaarten.
De workshop 10
Op het gymnasium leren we van alles over de oude Grieken van ver voor Christus….maar wat weten we eigenlijk van de tijd erna? Hoe werkt ons internationale geheugen, waarom vinden we alleen de Oudheid zo belangrijk? In de workshop gaan de deelnemers samen met de maker van de museumcatalogus bij deze expositie, Steven Boland, aan de slag om naar aanleiding van de tentoonstelling hun eigen boekje over Griekenland en/of Turkije te maken.
Koken met Claudio – Ragoût de lapin de Versace Claudio Versace Maandag 08.30 – 11.30 uur Het geheugen van de familie Versace: vroeger, wanneer ik bij mijn familie in Sicilië was, maakte ik met mijn oma konijn op zijn Siciliaans. Marsala wijn, tomaatjes, knoflook: hhmmmm! Later heb ik het ook gemaakt met mijn vader in Nederland. Mijn vader at het ook als kind. Wat gaan wij dus doen? Dit 100 jaar oude recept namaken op het Hyperion. Zo leer je iets van de Italiaanse cultuur en van......konijntjes! Digitale posterworkshop Rik Jager Dinsdag 13.30 – 16.00 uur Met een beitel en hamer sloegen de oude Grieken hun boodschap in stenen. Weet jij wat ze wilden vertellen? Doe mee! Blaas nieuw leven in hun boodschappen vanuit de oudheid! Maak een digitale poster, met video filmpjes, foto's en geluid en plaats deze voor eeuwig op het internet.
11
Je hersens effectief gebruiken als opslagruimte Mirjam van den Eijnden en Katharina Stehr Dinsdag 13.30 – 16.00 uur Heb jij soms ook woordjes of zinnen van een, twee, drie of vier talen te leren en je weet niet hoe je dat op een rijtje moet zetten in je hoofd? Schuif aan bij deze workshop: we gaan je namelijk vertellen welke verschillende methoden er zijn om la ciudad, la ville of the city beter te kunnen onthouden. Daarna ga je zelf aan de slag om uit te proberen wat voor jou het beste werkt. Bovendien gaan wij samen als één groep drie spelletjes voor de lessen Frans en Spaans ontwikkelen, die dan ook daadwerkelijk in de lessen worden ingezet! Dus: Adelante, en on y va!
Voordracht Ben Hartemink Dinsdag 12.00 – 13.00 uur Voordracht Orfeus en Eurydice uit Ovidius' Metamorfosen Het geheugen was voor onze klassieke voorouders nog veel belangrijker dan voor ons: er waren nauwelijks boeken, redenaars in politiek en dichtkunst waren aangewezen op hun geheugen bij hun optredens. Literatuur werd dan ook vooral als evenement beleefd met elkaar, in plaats van stil in een hoekje met een boekje. Ben Hartemink draagt – uit zijn hoofd! – het prachtige verhaal van Orfeus en Eurydice voor.
12
Verhaal Nancy Wiltink Woensdag 11.30 – 12.30 uur Koning Perseus Onze 'buurvrouw' Nancy Wiltink werkte onder andere als docent Nederlands en drama op de Werkplaats in Bilthoven en het Gerrit v.d. Veencollege in Amsterdam. Op dit moment werkt zij als professioneel verhalenverteller en cultuurdocent. Vandaag komt Nancy tijdens de lunch bij ons op school het verhaal van koning Perseus vertellen. Er zal verteld worden dat koning Perseus de zoon van de zon is, maar het is niet altijd duidelijk wie met de zon bedoeld wordt: is het Zeus of misschien wel Hyperion...? In het verhaal besteedt Nancy extra aandacht aan licht en donker, omdat de 21e eeuw de tijd van de zonnewende is.
13
