Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Zorgzaam ondernemen!
Over het maken van een ondernemingsplan voor kleinschalig wonen
Meer informatie?
Deze brochure is een uitgave van het ondersteuningsprogramma ‘Werk aan de woning’ voor particuliere initiatiefnemers van kleinschalig wonen. Het ondersteuningsprogramma wordt financieel mogelijk gemaakt door RCOAK, Sluyterman van Loo en de provincie Gelderland.
Projectteam ‘Werk aan de woning’: Annegreet Jans (projectleider), (030) 789 23 90,
[email protected] Petra Crombag, (030) 789 25 32,
[email protected] Ineke Aufderhaar (projectsecretariaat), (030) 789 23 77,
[email protected] Website: www.vilans.nl/kleinschaligwonen bij de link: ‘werk aan de woning’.
Vilans, kenniscentrum voor de langdurende zorg Vilans is het onafhankelijke kenniscentrum voor professionals en organisaties die werken in de langdurende zorg. Samen met u ontwikkelen wij praktisch toepasbare kennis, waarmee u blijvende verbeteringen voor uw cliënten kunt realiseren. Zo bereiken we met elkaar dat kwetsbare ouderen, mensen met een beperking of chronische ziekte meer kwaliteit van leven ervaren en zo goed mogelijk kunnen deelnemen aan de samenleving. Vilans Catharijnesingel 47 Postbus 8228 3511 GC UTRECHT (030) 789 23 00 www.vilans.nl
Vilans Kleinschalig wonen Vilans beschikt over uitgebreide expertise op het gebied van kleinschalig wonen. Vilans kan u op verschillende manieren van dienst zijn: procesbegeleiding & advisering trainingen informatie en debat onderzoek en kennis samenwerkingspartner
Fotoverantwoording Huize Anna, Middenbeemster Humanitas, Berweg Rotterdam KBWO Brouwhuis, Helmond Koreander, Heinkenszand/AKTA Lena van der Wal, pagina 8 Maasduinen Staete, Nieuw Bergen / AKTA Woonzorgcentrum Bosch en Duin, Scheveningen / AKTA Woonzorgcentrum Bosch en Duin, Scheveningen
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
Inleiding
-
De Zorgverlening
Wonen
Wonen in een veilige en vertrouwde omgeving met goede
Exploitatie
-
Meer informatie?
particuliere initiatiefnemers van kleinschalig n wonen
•
re aanbieders andere
hun naasten) kiezen de manier van wonen en zorgverlening
leinschalig van kleinschalig
die bij hun voorkeur past. Het wonen in een huiselijke omge-
n wonen
ving draagt bij aan de kwaliteit van het leven van ouderen met
-
Deze brochure is bedoeld voor: •
zorg. Daar gaat het om bij kleinschalig wonen. Bewoners (en
-
•
dsmakers beleidsmakers
dementie. Het in eigen beheer opzetten van kleinschalige woonvormen en bijbehorende zorg- en welzijnsarrangementen is een fascinerende ontwikkeling in ons huidige zorgsysteem. Door te voorzien in de groeiende behoefte van cliënten en familie
onmisbaar en
aan woon- en zorgarrangementen op maat, met voldoende
een vereiste voorr
leefruimte en privacy, ontstaat er een substantiële verbreding
an het aantrekken van
van het zorgaanbod.
nsors. financiers en sponsors. Het nemen van beslissingen
Het realiseren van een particulier kleinschalig wonen initiatief
rond de behoefte aan kleinschalig wonen, de zorgverlening en
is niet gemakkelijk, maar zeker niet onmogelijk. De realisatie
het wonen, en de financiering van deze facetten vormen de
lijkt op het starten van een klein bedrijf. U begeeft zich als
basis van een ondernemingsplan. Deze brochure laat de voor-
startend ondernemer in de sector van het kleinschalig wonen.
en nadelen zien van de verschillende keuzemogelijkheden bij
Het opstellen van een goed ondernemingsplan is hierbij
het maken van een ondernemingsplan.
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Belangrijke beslispunten U heb hebt de wens om een kleinschalige woonvorm op te zetten. Met een e ondernemingsplan maakt u uw ideeën concreet en zet u uw plannen op een rij. U laat in een ondernemingsplan zien w wat u precies gaat doen, hoe de markt eruit ziet en wat uw p plannen gaan kosten en opleveren. Een ondernemingsplan bevat onderdelen die door elke initiatiefnemer opgesteld diene te worden. U vermeldt wat u wilt gaan doen (missie, dienen visie en doelstellingen van uw initiatief) en hoe u dit wilt realis realiseren (samenwerkingspartners, doelgroep/afnemers, finan nanciën, personeel etc.). Meer informatie over het schrijven van eeen ondernemingsplan kunt u vinden op de website van Ka de Kamer van Koophandel (www.kvk.nl/bedrijfstarten, klik in m het menu op ‘Oriëntatie’ en kies voor ‘Een ondernemingsplan Cliënten, zorgaanbieders, gemeentes, woningcorporaties en
k maken’) en op www.ondernemingsplan-maken.nl.
andere betrokkenen hebben verschillende wensen. Geen initiatief is hierdoor hetzelfde. De handreikingen in deze brochure
In veel opzichten komt het opzetten van een kleinschalige
zijn dan ook geen wet van Meden en Perzen voor het opstellen
woonvorm overeen met het starten van een klein bedrijf. Een
van een ondernemingsplan. De brochure is bedoeld om u te
eerste stap is het verzamelen van een hechte groep mensen
stimuleren en ondersteunen in de voorbereiding en uitvoering
die belang hebben bij een goed eindresultaat, waarmee u het
van uw particuliere initiatief voor kleinschalig wonen.
initiatief vorm kunt geven. Bij het voorbereiden en realiseren
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening g
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
van de woonvorm komt u allerlei belangrijke beslispunten tegen. Deze zijn te verdelen in de volgende categorieën met ieder verschillende keuzemogelijkheden: • Beslispunten rond de behoefte aan een kleinschalig woonvorm -
Behoefte aan een kleinschalige woonvorm in het te kiezen werkgebied
-
Werven van toekomstige bewoners
• Beslispunten rond de zorgverlening: -
Het niveau van zorgverlening waartoe u wilt of kunt gaan
-
De keuze van de cliënt: zorg in natura of een persoons-
zorgverlening
gebonden budget
-
Zelf eigenaar zijn of huren
Werken met zorg in natura of een persoonsgebonden
-
Zelf zorgverleners in dienst nemen of zorg inkopen bij
budget -
• Exploitatie voor rendabel wonen en exploitatie van de
andere organisaties
Individueel of collectief zorg inkopen
• Beslispunten rond het wonen:
Het opstellen van de exploitatie is een onderdeel van het
Bouwen in eigen beheer of ontwikkeling door een
maken van het ondernemingsplan. Dit zullen we als onder-
derde, zoals bijvoorbeeld een woningcorporatie
werp wel noemen, maar niet in detail uitwerken. Voor meer
-
Intramuraal verblijven of extramuraal wonen
informatie over kleinschalig wonen (zoals de exploitatie)
-
Individueel of collectief huren
verwijzen we u naar www.vilans.nl/kleinschaligwonen.
-
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Beslispunten rond de behoefte aan een kleinschalige woonvorm Is er behoefte aan een (nieuwe) kleinschalige woonvorm in uw
Werven van toekomstige bewoners
omgeving? En zijn er voldoende bewoners te werven om de
Voor de voortgang, kwaliteit en levensvatbaarheid van uw
kleinschalige woonvorm exploitabel te maken en te houden?
initiatief is het van belang dat de toekomstige woonvorm
Raadzaam is om een uitgebreid onderzoek te doen naar de
voldoende bewoners heeft. Om verzekerd te zijn van een slui-
behoefte aan een kleinschalige woonvorm in de regio. Op basis
tende exploitatie, moeten lege plaatsen in de woonvorm, als
hiervan kunt u een goede inschatting maken van de potentiële
gevolg van een tekort aan bewoners, worden voorkomen.
vraag naar uw woonvorm en de mogelijkheden om toekomstige bewoners te werven.
Om nieuwe bewoners te (blijven) werven in uw werkregio is naamsbekendheid essentieel. Daarvoor is actieve PR in uw
Behoeftepeiling
werkgebied nodig. Naamsbekendheid bij het Zorgkantoor,
Om de vraag naar de kleinschalige woonvorm in het eigen
reguliere zorgaanbieders, welzijnsorganisaties en cliëntenver-
werkgebied te peilen, kunt u verschillende bronnen gebruiken,
tegenwoordigers is van belang. Naast het leggen van persoon-
zoals wachtlijstgegevens en de zogeheten referentiecijfers
lijke contacten kunt u uw naamsbekendheid vergroten door
voor bepaalde vormen van zorg. Deze gegevens zijn bekend
informatie over uw initiatief te verspreiden via de regionale
bij het Zorgkantoor, waar ook u als particulier initiatiefnemer
pers, huis-aan-huis bladen, lokale radio en het gemeentelijke
gegevens kunt opvragen. De gegevens zijn ook te vinden in de
informatiepunt /loket. U kunt contacten leggen met potentiële
zorgatlas (www.zorgatlas.nl). Op basis van de prognose van
bewoners via ouderenbonden, cliëntenorganisaties, buurtver-
de bevolkingsgroei in uw regio en de cijfers over de preva-
enigingen en andere publieke (ontmoetings)punten waar uw
lentie van dementie is de behoefte aan verpleeghuiszorg in de
potentiële bewoners naar toe gaan.
toekomst te berekenen.
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
Beslispunten rond de zorgverlening
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
lijnen voor de zes functies waarop zorg kan worden gekregen, namelijk 1) persoonlijke verzorging, 2) verpleging, 3) ondersteunende begeleiding, 4) activerende begeleiding, 5) behan-
Het niveau van zorgverlening waartoe u wilt of kunt gaan
deling, en 6) verblijf. Een cliënt kan een een n zorgindicatie zor o gi g nd n icatie krijgen
In een kleinschalige woonvorm hebben bewoners zoveel
voor meerdere zorgfuncties.
mogelijk zelf de regie over hun levenswijze, zoals de daginvulling en de inrichting van de woning. U als initiatiefnemer kiest voor het niveau van zorgverlening dat u wilt bieden, van begeleiding tot ook verpleegkundige zorgverlening bij intensievere zorgvragen van de cliënt. Deze keuze zal mede worden bepaald door de zorgzwaarte van bewoners en hiermee het beschikbare budget voor de te leveren zorg in de woonvorm.
De keuze van de cliënt: zorg in natura of een persoonsgebonden budget De potentiële bewoner heeft bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) een indicatie aangevraagd. Het CIZ voert de indicatiestelling uit en beslist of de cliënt voor zorg in aanmerking komt. Het CIZ stelt een indicatie op voor zes typen zorg en ondersteuning en meldt via het indicatiebesluit aan het Zorgkantoor en aan de cliënt op welke zorg hij/zij recht heeft. De zorgindicatie geeft recht op zorg vanuit de AWBZ en richt-
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Een cliënt kiest hoe hij/zij de zorg wil ontvangen: zorg in natura (ZIN) door een erkende zorgaanbieder of zelf zorg inkopen met een persoonsgebonden budget (PGB). Bij ZIN kiest de cliënt een erkende zorgaanbieder voor de zorgverlening en rekent het Zorgkantoor jaarlijks af met de zorgaanbieder. Daarover maakt het Zorgkantoor productieafspraken met de erkende zorgaanbieders. De cliënt betaalt een inkomensafhankelijke bijdrage aan de kosten voor zorg die onder de AWBZ vallen. Wa Wanneer u ZIN in de woonvorm wilt gaan leveren, hebt u een erk erkenning van het Zorgkantoor nodig. De initiatiefnemers zul zullen aan de (kwaliteits)eisen van het Zorgkantoor moeten vol voldoen om in aanmerking te komen voor een AWBZerk erkenning. Wanneer u geen AWBZ-erkenning hebt, dan is het mo mogelijk dat cliënten in de woonvorm ZIN ontvangen door een andere, AWBZ-erkende zorgaanbieder in te schakelen. U ben bent dan onderaannemer van deze erkende zorgaanbieder. De and andere mogelijkheid is dat cliënten de zorg in de woning zelf fin nancieren via het PGB.
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Optie 1: Zorgzwaartepakket met verblijf (ZIN)
ZZP’s, deze vergoeding is door de NZa (voorlopig) zonder kapi-
In de kleinschalige woonvorm wonen bewoners die zorg
taallasten vastgesteld.
in natura van een zorgaanbieder ontvangen. De bewoners hebben een indicatie voor zorg met verblijf. De zorgindicatie is
ZZP Prijs per dag excl. kapitaal-
Prijs per dag excl. kapi-
vertaald in een zorgzwaartepakket (ZZP), dat is samengesteld
lasten, niet toegelaten voor
taallasten, toegelaten voor
uit verschillende zorgfuncties. Aan elk ZZP is een vergoeding
behandeling, prijspeil 2009
behandeling, prijspeil 2009
gekoppeld. AWBZ-erkende zorgaanbieders ontvangen deze
4
€ 97,74
€ 119,22
vergoeding wanneer zij de zorg van een ZZP aan de cliënt
5
€ 133,93
€ 156,52
leveren. Deze financieringswijze (zorgzwaartebekostiging)
7
€ 157,70
€ 186,82
regelt de afstemming tussen de geleverde zorg en de financiering hiervan. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) stelt beleids-
In de beleidsregel van het NZa voor kleinschalig wonen (CA
regels voor de ZZP-tarieven op. Deze beleidsregels past de NZa
385) zijn per kleinschalige plaats de normatieve kapitaallasten
regelmatig aan. Ook stelt de NZa jaarlijks nieuwe tarieven vast.
en huisvestingskosten vastgesteld. Deze vergoeding wordt aan
Voor de actuele beleidsregels en ZZP-tarieven kijkt u op de
uw budget toegevoegd om de huisvesting van de bewoners
website van de NZa (www.nza.nl).
te financieren. In de tabel hieronder ziet u de kosten voor zwaar verblijf, waar kleinschalig wonen met intensieve zorg
De hoogte van het budget voor uw kleinschalige woonvorm is
aan dementerenden in de meeste gevallen toe behoort. Het
afhankelijk van de ZZP’s van de bewoners. Vaak heeft een klein-
is belangrijk om in de gaten te houden dat bij een verande-
schalige woonvorm bewoners met een mix aan verschillende
ring van de bewonerssamenstelling het beschikbare budget
zorgzwaartes, variërend van ZZP 4, ZZP 5 tot ZZP 7. Hieronder
verandert wanneer (nieuwe) bewoners andere ZZP-indicaties
staat een voorbeeld van de vergoeding bij de verschillende
hebben.
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
Vergoeding per bezette plaats Kapitaallasten
-
De Zorgverlening
-
Wonen
Inventaris
Onderhoud
Energie e.d.
€ 1.299,28
€ 1.674,46
€ 1.128,39
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
per jaar, prijspeil 2009 Kleinschalig groepsverblijf
€ 7.921,45
zwaar
Naar verwachting zal de NZa-beleidsregel kleinschalig wonen per 2011 vervallen en komen er integrale tarieven voor de financiering van het wonen en de zorg. Voor meer informatie over de voorzieningen die vergoed worden bij ZIN kunt u terecht bij het College van Zorgvoorzieningen (CVZ, www.cvz. nl). Optie 2: Persoonsgebonden budget (PGB) De cliënt krijgt met een PGB zelf het beheer over het toegekende budget voor de zorg die hij/zij nodig heeft. De cliënt maakt afspraken met de gekozen zorgaanbieder(s) over de levering van de gewenste zorg en diensten en de prijs daarvan. De zorg kan geleverd worden door een externe zorgaanbieder,
tarieven van ZIN doordat er geen vergoeding is voor overhead-
maar mogelijk ook door de initiatiefnemers zelf. De besteding
kosten. Cliënten met een PGB betalen een inkomensafhan-
van het PGB moet wel worden verantwoord aan het Zorg-
kelijke bijdrage aan de kosten van de AWBZ-zorg. De cliënt
kantoor. De PGB-zorgtarieven liggen overigens lager dan de
blijft zelf verantwoordelijk voor het bewaken van de kwaliteit
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
van de verleende zorg. Bij een PGB betaalt de bewoner zelf de
Andere financieringsbronnen
huurlasten, het PGB vergoedt alleen de zorg.
Omdat de bewoners van de kleinschalige woonvorm burgers zijn van een bepaalde gemeente kunnen zij (bij een PGB) een
Een voordeel van het PGB voor de cliënt is dat hij/zij een
beroep doen op de gemeente voor ondersteuning vanuit de
ruimere keuzemogelijkheid heeft voor zowel een erkende zorg-
Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). Deze onder-
aanbieder als een particuliere aanbieder. Een nadeel van het
steuning kan variëren van huishoudelijke hulp tot woningaan-
PGB kan zijn dat de cliënt zelf contracten moet afsluiten met de
passingen en mantelzorgondersteuning. De bewoner kan
zorgverleners en meer administratieve zaken zelf moet regelen.
bij een PGB ook aanspraak maken op een vergoeding, voor
Dit kan echter ook uitbesteed worden. De vereniging Per Saldo
bijvoorbeeld medicatie, vanuit de Zorgverzekeringswet (ZvW).
(www.persaldo.nl) en het Servicecentrum PGB stellen modelcontracten en modelovereenkomsten ter beschikking. Ook
In het kader van de Wmo moeten gemeenten voldoen aan
geven zij advies over contracten en belastingstechnische zaken.
verschillende prestatievelden. Eén daarvan is het bevorderen van participatie van mensen met beperkingen en het bevor-
PGB Bij een indicatie op ZZP 3 en
Prijs per persoon per dag, prijs-
deren van sociale samenhang en leefbaarheid door het leveren
peil 2009
van individuele of collectieve voorzieningen. In het kader
Optelsom individuele indicaties
hiervan kunnen initiatiefnemers desgewenst bij de gemeente ondersteuning aanvragen voor de totstandkoming van de
ZZP 4 Bij een indicatie op ZZP 5 t/m ZZP 10 verhoogt het zorgkantoor het budget tot minimaal
€ 148,56
woonvorm.
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Werken met zorg in natura (ZIN) of persoonsgebonden budget (PGB)
nemers zelf erkende AWBZ-zorg (ZIN) bieden, dan brengt dit
U als initiatiefnemer kunt kiezen voor cliënten die ZIN willen
werknemersadministratie, personeels- en opleidingsbeleid,
krijgen en/of voor cliënten met een PGB. Hierbij kunnen de
managementkosten en overige kosten om de organisatie in
leeftijd en de specifieke kenmerken van uw bewoners een rol
stand te houden.
ook plichten met zich mee, zoals registratie van productie,
spelen. Voor een sluitende exploitatie is het nodig dat lege plaatsen in de woonvorm snel opgevuld worden, de wijze van
Bewoners met een PGB kunnen zelf kiezen voor een (parti-
financiering kan hierop van invloed zijn. De keuze voor cliënten
culiere) zorgaanbieder. Hiermee houden zij zelf de regie
met een bepaald financieringstroom (ZIN of PGB) of een mix
in handen. Dit geeft meer keuzevrijheid aan bewoners ten
van financieringstromen heeft gevolgen voor de exploitatie van
aanzien van de zorgverlener die zij willen inschakelen. Zoals
uw woonvorm.
eerder genoemd, zijn de bewoners (of hun zaakwaarnemers) wel zelf verantwoordelijk voor de administratie van de
Voor bewoners met dementie kan ZIN soms eenvoudiger te
besteding van het PGB en het opstellen en afsluiten van een
organiseren zijn, omdat het in dit geval niet nodig is dat een
werkcontract met de zorgverlener.
zaakwaarnemer, zoals een curator of bewindvoerder, de zorg en administratie regelt (zoals wel het geval is bij een PGB).
Bij zorg gefinancierd door het PGB is er sprake van marktwer-
Kiezen voor financiering via ZIN kan de continuïteit van de
king: elke zorgaanbieder mag zijn eigen tarieven vaststellen,
bedrijfsvoering in hoge mate waarborgen. De samenwerking
waardoor er concurrentie ontstaat tussen de verschillende
met een erkende zorgaanbieder en het Zorgkantoor leidt ertoe dat deze partijen zorgen voor nieuwe aanmeldingen bij lege plaatsen. Er zijn echter ook nadelen. Wanneer de initiatief-
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
aanbieders. Vaak hanteren particuliere zorgaanbieders lagere
zorgcontract met een externe zorgaanbieder vraagt enige
tarieven dan erkende zorgaanbieders, onder meer omdat zij
onderhandelingsvaardigheden van u als initiatiefnemer. Bij
minder overheadkosten hebben. Cliënten vergelijken zorgaan-
zorg in natura moet bovendien rekening worden gehouden
bieders op basis van kostprijs, maar ook op de kwaliteit van de
met de productieafspraken tussen de erkende zorgaanbieder
zorg en wonen (bij de functie verblijf).
en het Zorgkantoor. In een zorgcontract staan afspraken over de hoeveelheid zorg voor een vastgestelde prijs. Daarnaast
Individueel of collectief zorg inkopen
kunnen in het zorgcontract afspraken staan over de (zorg)visie
Het benodigde zorgbudget is een financiële vertaling van de
van de woonvorm, de betrokkenheid van mantelzorgers en/
zorgvraag van bewoners. Een bewoner met 24 uur per dag zorg
of bewoners, de huisregels, de kwalificaties van het team en de
en ondersteuning heeft hoge zorgkosten. De zorgindicatie van
aanstellingsprocedure voor personeel.
de bewoner bepaalt de vergoeding voor de zorg en daarmee ook een gedeelte van het beschikbare budget voor de woon-
-erkende zorgaanAls een AWBZ-erkende
vorm. Individuele 24-uurs zorg is voor bewoners met alleen
bieder de zorgg levert, is het
een AOW niet te realiseren. Door 24-uurs zorg en ondersteu-
licht wettelijk verplicht
ning in collectief verband (gezamenlijk door de bewoners van
ken dat de afspraken
de kleinschalige woonvorm) in te kopen, is dit wel haalbaar.
ook worden vastgelegd in
Collectieve afspraken over kosten en inhoud van de zorgver-
een zorgover-
lening worden met de zorgaanbieder in een contract vastge-
eenkomst per
legd. Dit contract kan gelden voor enkele jaren, afhankelijk
bewoner.
van wat onderling is overeengekomen. Het opstellen van een
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
Beslispunten rond het wonen
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Verder dient u als initiatiefnemer rekening te houden met aanloopkosten. Deze kunnen bij gebrek aan eigen vermogen
Bouwen in eigen beheer of ontwikkeling door een derde
gesubsidieerd worden door bijvoorbeeld provinciale middelen.
U kunt als initiatiefnemer ervoor kiezen om in eigen beheer
Bij het ontwerp en (ver)bouwen van de woonvorm is
een pand te laten (ver)bouwen. Hiervoor hebt u financiële
het belangrijk om rekening te houden met de partijen u
middelen nodig. U kunt dit financieren met behulp van eigen
hierbij betrekt. Er moet onderzocht worden welke vergun-
vermogen. Als u onvoldoende eigen vermogen ter beschik-
ningen nodig zijn voor het bouwen van de woonvorm of het
king hebt, dan is echter financiering door derden noodzakelijk.
verbouwen van een bestaand pand. Van belang is te weten
Een ondernemingsplan is dan meestal een voorwaarde om
welke bestemming de grond of het pand heeft, dit kan van
de risico’s en het te verwachten rendement door derden in te
invloed zijn op de grondprijs die wordt gerekend. Meer
kunnen laten schatten.
informatie over bouwen in eigen beheer en het particulier opdrachtgeverschap kunt u vinden bij SEV (www.sev.nl) en de
Een andere mogelijkheid is om een hypothecaire lening af te
Vereniging Eigen Huis (www.eigenhuis.nl).
sluiten bij een bank. Ook een bank wil tegenover de lening financiële zekerheden zien, zoals een goed doordacht onder-
Wanneer u voldoende financiële middelen tot uw beschikking
nemingsplan en eventueel inbreng van eigen middelen. Het
heeft om een pand te laten (ver)bouwen, kunt u ervoor kiezen
aantrekken van vreemd vermogen (de banklening en/of de
om zelf eigenaar te worden van de woonvorm. U kunt ook
investering van derden) brengt betaling van rente met zich
besluiten om een pand te huren, bijvoorbeeld van een woning-
mee. Dit kan doorberekend worden in de hoogte van de huur
corporatie. Veel woningcorporaties zijn hiertoe bereid in het
die de bewoners betalen.
kader van de prestatieafspraken die zij hebben met gemeenten.
Inleiding
-
Belangrijke be beslispunten esli slispu spu p nten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
D De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Ook willen woningcorporaties dikwijls zelf investeren in een
baarheid van het pand op de langere termijn. Daarvoor is het
wooninitiatief. Eén van de overwegingen kan dan zijn, dat de
nodig dat het pand flexibel is ontworpen en gebouwd, zodat de
huurprijs per bewoner beneden de maximaal subsidiabele
woonvorm relatief eenvoudig en betaalbaar een andere functie
huur ligt, zodat de bewoners huurtoeslag kunnen aanvragen.
kan krijgen, bijvoorbeeld afzonderlijk te verhuren apparte-
Woningcorporaties zullen belang hechten aan de verhuur-
menten.
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Extramuraal wonen of intramuraal verblijven Een cliënt woont extramuraal als de financiering van het wonen en de zorg gescheiden is. De cliënt betaalt dan zelf de huur en ontvangt een vergoeding voor de zorg (PGB). Bij intramuraal wonen is er sprake van financiering door middel van ZIN en wordt het wonen en de zorg vergoed vanuit de AWBZ. De bewoner hoeft dan de woonlasten niet zelf te betalen. Wel betalen bewoners met intramuraal verblijf een eigen bijdrage.
Individueel of collectief huren Wanneer bewoners individueel en rechtstreeks de woonruimte huren van een woningcorporatie, wordt er een regulier huurcontract opgesteld tussen de woningcorporatie en de bewoner. Ook kunnen de initiatiefnemers de kleinschalige woning huren van de woningcorporatie en deze doorverhuren aan de bewoners. In dit geval kunnen de initiatiefnemers specifieke afspraken in de huurovereenkomst opnemen zoals de wervingsprocedure van nieuwe huurders. Een woningcorporatie heeft wellicht de voorkeur om een collectief huurcontract af te sluiten voor de gehele kleinschalige woning met een bewonersorganisatie (bijvoorbeeld een eigen rechtsvorm
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
opgericht door de bewoners) of met de initiatiefnemers om zo n. Dit finanhet financiële risico bij leegstand te beperken. ie en/ ciële risico ligt dan bij de bewonersorganisatie of initiatiefnemers. Het is aan te bevelen om bij het ontwerp van de woning rekening te houden met de woonwensen van meerdere doelgroepen en te bouwen volgens de eisen van het Woonkeur Certificaat. Hierdoor kan het financiële risico bij leegstand worden beperkt. Een andere mogelijkheid is om een leegstandsfonds in te richten waaruit de kosten bij leegstand worden betaald. Dit leegstandsfonds kunt u financieren met bijdragen van de huurders (bewoners) en eigenaar (initiatiefnemers) volgens een afgesproken verdeelsleutel. Ook derden kunnen een bijdrage aan het fonds geven.
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Exploitatie voor rendabel wonen Aandachtspunten voor de exploitatie zijn: Een kleinschalig woonvorm heeft een minimale omvang
• Het delen van de nachtdienst met meer bewoners / meer
nodig om te zorgen voor een sluitende exploitatie. Vaak
kleinschalige woningen / andere woonvoorzieningen (zoals
wordt informeel een ondergrens van 24 bewoners gehan-
een zorgcentrum) drukt de kosten
teerd (4 woningen met elk 6 bewoners). Minder woningen per woonvorm zijn uiteraard mogelijk, maar het zal dan
• Met meer dan zes bewoners per woning (bijvoorbeeld 7 of 8 bewoners) dalen de kosten per bewoner
een grotere uitdaging zijn om de exploitatie rond te krijgen.
• De kosten voor de directe zorg zijn in een kleinschalige
Om u een indruk te geven: bij een omvang van minimaal 24
woning hoger dan in een grootschalig verpleeghuis
bewoners zal de personele bezetting ongeveer 20 uur per dag
• De kosten voor aanvullende zorg, ondersteunende dien-
per woning zijn, naast een nachtdienst die wordt gedeeld door
sten en materiële kosten zijn bij kleinschalig wonen lager
de 4 woningen. De personeelskosten per bewoner zijn dan
(5-10%)
gebaseerd op 0,88 Fte.
• Een (erkende AWBZ-)zorgverlener met eigen personeel moet bij de salariskosten van het personeel rekening
De schaalgrootte van het initiatief heeft invloed op de exploi-
houden met sociale lasten, vakantietoeslag en onregelma-
tatie van de nachtbezetting (deze kan verdeeld worden over
tigheidstoeslag
de woningen), want de kosten van de dagbezetting blijven
• Bent u eigenaar van de kleinschalige woonvorm of is het
gelijk per woning ongeacht de clustering van woningen. Ook
pand eigendom van een derde, die het pand verhuurt? Zie
de zorgzwaarte van bewoners (ZIN of PGB), inclusief de eigen
ook ‘Bouwen in eigen beheer of ontwikkeling door een
bijdragen van bewoners, heeft invloed op de inkomsten in de
derde’
exploitatie.
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
Zelf zorgverleners in dienst nemen of zorg inkopen bij andere organisaties
werkgeverstaken kunt u echter ook uitbesteden aan derden.
Als u zelf zorgverleners in dienst neemt, levert dat voordelen
werkgeverschap bij de zorgaanbieder die de zorgverleners in
op, zoals het zelf opstellen van uurloon en arbeidsvoor-
dienst heeft.
Wanneer u de zorg inkoopt bij een zorgaanbieder, dan ligt het
waarden. Echter, het brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee ten opzichte van uw werknemers die een eigen
Voor meer informatie over de exploitatie van kleinschalig
loopbaanperspectief, ambities en ontwikkelingswensen
wonen verwijzen we u naar www.vilans.nl/kleinschaligwonen.
hebben. Goed werkgeverschap heeft zijn prijs. Een deel van de
Inleiding
-
Belangrijke beslispunten
-
Behoefte aan een woonvorm
Meer informatie?
-
De Zorgverlening
-
Wonen
-
Exploitatie
-
Meer informatie?
• College voor Zorgvoorzieningen CVZ, www.cvz.nl • Kamer van Koophandel, www.kvk.nl
• Vilans Kleinschalig wonen,
• Ministerie VWS, www.minvws.nl
www.vilans.nl/kleinschaligwonen
• NZa, www.nza.nl
-
Vilans, “Kleinschalig wonen: een full-servicepakket”, 2009
• Per Saldo, www.persaldo.nl
-
Vilans, “Ondernemer in de zorg: iets voor u?”, 2007
• SEV, www.sev.nl
Vilans, “Het Vilans exploitatiemodel kleinschalig wonen
• Vereniging Eigen Huis, www.eigenhuis.nl
voor mensen met dementie”, 2009
• Wmo, www.wetmaatschappelijkeondersteuning.nl
-
