VOORJAARSNOTA 2011
-2-
Bladzijde Inleiding
3
Hoofdstuk 1 Tussentijdse rapportage programma’s • Algemeen bestuur • Openbare orde en veiligheid • Verkeer, vervoer en waterstaat • Economische zaken • Onderwijs • Cultuur en recreatie • Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening • Volksgezondheid en milieu • Ruimtelijke ordening en volksgezondheid • Financiën • Kostenplaatsen • Investeringskredieten
5 8 10 12 14 16 18 22 26 29 31 32
Hoofdstuk 2 Stand van zaken: • Algemene dekkingsmiddelen • Reserves en voorzieningen 2011 • Vrij aanwendbare algemene reserve • Onvoorzien • Stelposten • Kapitaallasten
33 36 36 37 37 38
Hoofdstuk 3 Voorstel verwerking financiële gevolgen voorjaarsnota 2011
39
Hoofdstuk 4 Meerjarenraming
42
Hoofdstuk 5 Kaderstelling
45
Bijlage 1 Nieuw beleid
47
Bijlage 2 Mogelijke bezuinigingen
48
Bijlage 3 Investeringslijsten 2012 – 2015
50
Bijlage 4 Overzicht van Reserves en Voorzieningen
54
-1-
-2-
Inleiding De voorjaarsnota heeft een tweeledig karakter. Op de eerste plaats is het een voortgangsrapportage over het in de begroting 2011 opgenomen beleid. Deze rapportage is zowel in inhoudelijke als financiële zin. Op de tweede plaats heeft de voorjaarsnota het karakter van een kadernota voor de op te stellen begroting 2012 met de bijbehorende meerjarenramingen. In dit kader kunnen er voorstellen worden gedaan voor nieuw beleid. Anders dan gebruikelijk treft u dergelijke voorstellen niet aan. De onzekerheden aan rijkszijde zijn daarvoor te groot. Wij noemen de Algemene Uitkering, doeluitkeringen en de effecten van de voorgenomen decentralisaties. Ook de gevolgen van het bestuursakkoord tussen Rijk en VNG -volgens de één is er een akkoord minus een hoofdstuk en in het beeld van de ander is er geen akkoord- zijn volstrekt onduidelijk. Hierom volstaan we met een inventarisatie van nieuw beleid, zonder dat de middelen hiervoor beschikbaar worden gesteld. Deze inventarisatie treft u op blz. 47 (bijlage 1) van de voorjaarsnota aan. Wij hebben met uw raad afspraken gemaakt over onderzoek naar een aantal beleidszaken die daar zijn genoemd. Consequent hebben wij onderzoek en eventuele uitvoering nadrukkelijk gescheiden. De wensen zijn volledigheidshalve geïnventariseerd. Deze inventarisatie is geen garantie op uitvoering. Tenslotte heeft uw raad in de vergadering van 9 juni jl. op onderdelen kanttekeningen geplaatst bij het pakket aan bezuinigingen voor de periode 2012-2015. Met deze kanttekeningen is rekening gehouden in de presentatie van het pakket op blz. 48 en 49 (bijlage 2) van de voorjaarsnota. Deze drie lijnen hebben we samengebracht in een buffer of stelpost die u op blz. 49 van deze voorjaarsnota ziet omschreven. Meer rijksbezuinigingen is minder nieuw beleid of minder of meer gemeentelijke bezuinigingen. Indien het rijk minder zou gaan bezuinigen, ontstaat er ruimte voor nieuw beleid of voor een lagere bezuinigingstaakstelling. Daarmee doen we recht aan de discussie met uw raad op 9 juni jl., toen u het bezuinigingspakket als uitgangspunt nam voor de komende jaren. Jaarlijks zullen we de stand van zaken inventariseren en u voorstellen doen. Uw raad stelt jaarlijks de begroting vast inclusief het actuele meerjarenbeeld. Uitkomsten voorjaarsnota Het saldo van deze voorjaarsnota is positief € 109.423 voor het huidige jaar. Dit saldo is echter incidenteel van aard. Met een begroot overschot bij de primitieve begroting van ruim € 89.000 geeft dit een verwacht overschot over 2011 van ruim € 198.000. Het incidentele voordeel wordt grotendeels veroorzaakt door een eenmalige dividenduitkering van Essent van ruim € 250.000. Deze uitkering wordt gedaan in verband met de vrijval van 50% van de General Escrow. Tegenover dit incidentele voordeel staan structurele claims op het gebied van de WMO en de WWB van samen € 150.000. Deze claims zijn dan ook de voornaamste oorzaak van het structurele tekort dat doorwerkt in de meerjarenramingen. Het structurele effect van deze voorjaarsnota is € 103.618. Voor een totaal overzicht van de mutaties van de voorjaarsnota verwijzen wij u naar blz. 40 en 41 van de voorjaarsnota.
-3-
Met behulp het bezuinigingspakket dat u als uitgangspunt heeft genomen voor de komende jaren, zijn wij in staat een sluitend meerjarenbeeld te presenteren. In 2016 zou er ruim € 265.000 beschikbaar zijn voor het opvangen van de reeds benoemde onzekerheden. In het voorliggende jaar 2015 is de buffer echter een stuk kleiner. Dit wordt veroorzaakt door een verlaging van het gemeentefonds in verband met een vermindering van het aantal politieke ambtsdragers en de realisatie van het Nationaal Uitvoeringsprogramma e-overheid (NUP). Een overzicht van de meerjarenramingen vindt u op blz. 43 en 44 van de voorjaarsnota. De uitkomsten hiervan zijn vervolgens gepresenteerd op blz. 48 en 49 van deze voorjaarsnota en afgezet tegen het beschikbare bezuinigingspakket.
Bedum, 14 juni 2011. Burgemeester en wethouders van Bedum, drs. H.P. Bakker
, burgemeester.
R. Wiltjer
, gemeentesecretaris.
-4-
Hoofdstuk 1 Programma: 0 Algemeen bestuur Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Samenwerking in BMW verband staat in het teken van afronding van de lopende dossiers.
Afhankelijk van de bezuinigingsoperatie bezien of de tweede fase van het subsidieonderzoek van PNO kan worden uitgevoerd.
De dorpenrondes worden gecontinueerd en de voorgenomen wijkgerichte aanpak van het dorp Bedum wordt geëffectueerd.
Voorbereidingen in het kader van het concept Antwoord© en uitbreiden digitale dienstverlening.
Binnen de mogelijkheden invulling geven aan de nieuwe CAO. Nieuwe taken opvangen binnen bestaande
-5-
Stand van zaken juni 2011 a. De formele instelling van een commissie voor bezwaarschriften is afgerond. Binnenkort start de werving van de commissieleden. b. Voor I&A en sociale zaken worden op dit moment noodzakelijke voorbereidingen getroffen om de samensmelting per 1 januari 2012 zowel formeel als fysiek geëffectueerd te hebben. De organisatorische consequenties op de korte en de lange termijn worden rond de zomervakantie opgeleverd. In dit verband wordt een voorbereidingskrediet gevraagd van € 5.500. Dit houdt verband met de inrichting van de werkplekken en administratieve maatregelen op het vlak van sociale zaken. In lijn met de voorjaarsnota 2010 is in 2011 € 40.000 beschikbaar voor procesbegeleiding. Deze lijn wordt voortgezet. De tweede fase van het onderzoek is met name gericht op kansrijke subsidiebronnen voor majeure projecten. Op dit moment staat door de forse bezuinigingen nog niet vast welke projecten in dit verband het stadium hebben bereikt waarin zij zich lenen voor het betreffende onderzoek. In afwachting hiervan wordt nog geen opdracht gegeven voor de tweede fase. In het kader van de bezuinigingen zijn dorpenrondes belegd in Onderdendam, Noord- en Zuidwolde en Bedum. Voor Bedum, Zuidwolde en Onderdendam zijn inloopbijeenkomsten voor het GVP geweest. Na afronding van de herinrichting van Onderdendam zal in overleg met VDO een dorpenronde worden gepland. In overleg met u is afgesproken de ontmoetingen met de burgers in de kern Bedum te beperken tot de thematische bijeenkomsten. Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de BMW-gemeenten bereidt de komst van een klantcontactcentrum voor in het kader van het concept Antwoord©. Daartoe is een drietal workshops georganiseerd voor medewerkers van de BMWgemeenten. Op dit moment wordt verkend hoe dit verder wordt opgepakt in de samenwerking, met als uitgangspunt de zeer beperkte middelen. Om het digitale aanbod van de gemeente beter te kunnen ontsluiten is in samenwerking met Winsum en De Marne een nieuw Content Management Systeem aangeschaft. De reeds bestaande gemeentewinkel waarin transacties worden gedaan, wordt hierin geïntegreerd. De verwachting is dat de nieuwe website eind september/begin oktober 2011 wordt gelanceerd. Op dit moment is nog geen overeenstemming tussen werkgevers en werknemers bereikt over een nieuwe
formatie.
CAO. Effecten voor de komende jaren kunnen derhalve nog niet in beeld worden gebracht.. In het kader van de bezuinigingen wordt de ambtelijke formatie verminderd. Vergelijking met andere gemeenten wijst uit dat Bedum niet ruim in de formatie zit. Verdere bezuiniging betekent, afgezien van druk op de kwaliteit van de dienstverlening, dat nieuwe taken niet kunnen worden opgevangen binnen de bestaande formatie. In het verlengde van het huidige beleid wordt de relatie met de beide partnergemeenten inhoud gegeven vanuit de werkgroep Internationale betrekkingen. Beleid op dit vlak wordt onverkort gecontinueerd. Volgens afspraak wordt de inzet van een stadswacht afgebouwd. Ingezet wordt op gedeeltelijke inzet van een BOA in samenwerking met andere gemeenten, bijvoorbeeld binnen de basiseenheid Uithuizen.
We blijven actief de relatie met de beide partnergemeenten invullen. Ingezet beleid handhaving openbare orde wordt onverkort voortgezet.
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 Klanttevredenheid
Stand van zaken juni 2011 Op dit moment zijn 3 bedrijven uitgenodigd om voor Bedum en Winsum de klanttevredenheid te meten. Door het onderzoek samen met Winsum uit te voeren worden de onderzoekskosten teruggedrongen. Gekozen is voor I&O research. Volgens planning wordt nog voor de zomer het veldonderzoek uitgevoerd.
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Geluidsinstallatie raadszaal € 12.605 Het budget wordt vooralsnog gereserveerd in afwachting van toekomstige vervanging.
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving
Toelichting
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 600100
602900 602900 601300
Toelichting Voor fractievertegenwoordigers is al jaren een bedrag geraamd van € 1.000; een bedrag van € 1.500 ligt meer in lijn met de werkelijke kosten jaarlijks. Procesbegeleiding samenwerking BMW. Zie ook de ‘Stand van zaken’ bij samenwerking. Door de BRW groep is onderzoek gedaan naar samenwerking op het vlak van de dienstverlening. Ons aandeel bedraagt € 5.500 incidenteel. In verband met de consultatie van burgers over de door het college voorgestelde bezuinigingen zijn bijeenkomsten in de dorpen georganiseerd. Voor inhuur van techniek en menskracht dient, afgezet tegen het beschikbare budget, € 2.500 te worden bijgeraamd.
-6-
Lasten 500
Baten
S/I S
40.000
I
5.500
I
2.500
I
Act.nr. 606000
Toelichting Aan budget voor het Discriminatie Meldpunt Groningen is beschikbaar € 4.352. Aan bijdrage is verschuldigd € 3.656 structureel tot en met 2013 en € 1.358 incidenteel. In totaal € 662 te weinig.
Lasten 662
Baten
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving
Toelichting
Jaar
-7-
S/I S
Programma: 1 Openbare orde en veiligheid Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 'IVB Bedum in beeld' wordt geactualiseerd. (Integraal veiligheidsbeleid) Jaarlijks overleg politie met de raadscommissie ABZ voortzetten.
Sociale veiligheid: uitvoering geven aan het 'meerjaren vervangingsplan Openbare Verlichting': o.a. dimmen in Onderdendam. Er moet een keuze gemaakt worden in de verantwoordelijkheid van organisaties en netwerken in het kader van de uitvoering van de notitie 'Groninger aanpak huiselijk geweld in afhankelijkheidsrelaties'.
Activiteiten toezicht in de buurt.
Stand van zaken juni 2011 De actualisatie is inmiddels gereed. Via het college zal de gemeenteraad hierover worden geïnformeerd. Ook dit jaar, op 19 mei 2011, hebben vertegenwoordigers van politie en brandweer, de raadscommissie ABZ weer geïnformeerd over actuele zaken. Alvorens het beleidsplan OVL uit te werken, komt eerst een pilot met toepassing van led verlichting. In 2012 wordt het beleidsplan OVL verder uitgewerkt, waarna kan worden begonnen met de vervanging OVL. Verder afstemmen met de organisaties die betrokken zijn bij de uitvoering van de notitie. Alle huiselijk geweldzaken, waar geen huisverbod wordt opgelegd, gaan naar de gemeenten. In de bestaande netwerken zal dit opgevangen moeten worden. Het is op dit moment het meest voor de hand liggend om huiselijk geweld onder te brengen bij het OGGz-netwerk. Zoals in de eerder genoemde stand van zaken IVB Bedum is aangegeven, blijkt er op basis van de informatie geen aanleiding (meer) om bovenop het reguliere toezicht extra te investeren in toezicht in de buurt.
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 Nieuwe planvorming in verband met de komst van de veiligheidsregio. Gemeentelijk vertegenwoordiger in het Veiligheidshuis.
Verzorgen Veiligheidsmonitor.
-8-
Stand van zaken juni 2011 De planvorming wordt op provinciaal niveau voorbereid. In de tweede helft van 2011 worden de resultaten daarvan verwacht. Via de Voorjaarsnota 2009 werden voor de jaren 2009 t/m 2011 financiële middelen beschikbaar gesteld voor de aanstelling van een bestuurlijk functionaris in het Veiligheidshuis: voor 2009 € 1.811, voor 2010 € 3.622 en voor 2011 eveneens € 1.811 (totaal 2 kalenderjaren). De aanstelling van deze functionaris werd vertraagd; de benoeming ging in per 15 februari 2010. In verband hiermee dient voor 2011 nog € 1.811 te worden gevoteerd. Op basis van een ingediende evaluatie is de Groninger gemeenten ook gevraagd de aanstelling met twee kalenderjaren (2012 en 2013) te continueren. Per jaar is daarvoor een bedrag van € 3.622 nodig. Veiligheidsbeleid is voor een belangrijk deel gebaseerd op informatie. Een goede bron is de Veiligheidsmonitor. Daarmee komt informatie uit de bevolking beschikbaar. De Veiligheidsmonitor wordt om de twee jaar gehouden. De laatste keer was 2009. Via de Voorjaarsnota 2009 werd besloten daaraan mee te doen en de nodige financiële middelen beschikbaar te stellen. Het CMO verzorgde dat jaar de monitor en de resultaten werden tijdens de commissievergadering ABZ van mei 2010 gepresenteerd. Het is de bedoeling dit jaar de monitor weer te houden, in de periode september 2011 tot maart 2012. De actuele gegevens van 2011 worden dan
vergeleken met die van 2009. De definitieve kosten van deelname zijn nog niet bekend; en deze zijn bovendien afhankelijk van lokale keuzes. Indicatief moeten we uitgaan van € 7.000, exclusief compensabele BTW om de 2 jaar.
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Ademlucht (€ 25.300) De vervanging (€ 26.895) valt iets duurder uit door aanschaf van een extra toestel. De bundeling van de inkoop in de regio heeft geresulteerd in een korting van 30%.
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving Ademlucht, € 1.595
Toelichting Door de aanschaf van 12 toestellen (geraamd 11) is een kleine verhoging van het krediet noodzakelijk.
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 604400
606500 606500
Toelichting Continuering aanstelling van de bestuurlijk functionaris in het Veiligheidshuis. De aanstelling van deze functionaris werd vertraagd; de benoeming ging in per 15 februari 2010. In verband hiermee dient voor 2011 nog € 1.811 te worden gevoteerd. Tevens is verzocht de aanstelling van de functionaris met 2 jaar te continueren. Zie ‘stand van zaken’ bij veiligheidsmonitor. Het college heeft besloten om de donatie aan stichting Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing te stoppen.
Lasten 1.811
Baten
7.000 -/-1.000
S S
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving Continuering aanstelling van de bestuurlijk functionaris in het Veiligheidshuis Veiligheidsmonitor Huiselijk geweld
Toelichting Op basis van een ingediende evaluatie is de Groninger gemeenten ook gevraagd de aanstelling met twee kalenderjaren (2012 en 2013) te continueren. Per jaar is daarvoor een bedrag van € 3.622 nodig. Indicatief moeten we uitgaan van € 7.000. Voor de overgang van een deel van het huiselijk geweld naar de gemeente zal naar verwachting uitbreiding nodig zijn van het aantal coördinatie-uren. Op dit moment is nog niet aan te geven om hoeveel uren het gaat. Voor 2011 zal dit nog niet aan de orde zijn: dan kan het binnen de bestaande uren en middelen opgelost worden. Voor de jaren daarna zal beoordeeld moeten worden wat de extra werkzaamheden zijn en hoe die opgevangen moeten worden.
-9-
S/I S
Jaar 2012 en 2013
2011 2012
Programma: 2 Verkeer, vervoer en waterstaat Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Uitvoering meerjarig onderhoudsplan wegen en bruggen.
Opstellen uitvoeringsplan wegbermen.
Ontsluiting station
Afronden planologische procedure fietsverbinding Bedum-Groningen. Voorziening parkeren vrachtwagens op het bedrijvenpark, met daaraan gekoppeld een parkeerverbod voor vrachtwagens binnen de bebouwde kom Bedum. Veiligheidszones bij scholen als onderdeel van het GVP. Vaststelling gemeentelijk verkeersplan
Stand van zaken juni 2011 Dit jaar wordt er na de bouwvak opnieuw groot onderhoud aan de asfaltverhardingen uitgevoerd. Voor de bouwvak wordt nog begonnen met het herstraten van een aantal wegen. Alle stalen en metselwerk bruggen zullen dit jaar worden onderhouden. Momenteel wordt een plan opgesteld om een andere wijze te initiëren bij onderhoud van wegbermen. De hiermee samenhangende uit te voeren pilot zal samen met het asfaltonderhoud worden uitgevoerd. De totale kosten voor het verharden van de bermen van een groot deel van onze wegen buiten de bebouwde kom worden geraamd op € 930.000. Hiervoor is tot op heden geen geld gereserveerd. De planvorming voor een betere ontsluiting van het station voor fiets, auto en bus is nog niet afgerond. Daarna kan worden gestart met de verdere uitwerking van de plannen. Procedure is gestart en in juni waarschijnlijk afgerond behoudens bezwaar/beroep. Besprekingen met een ondernemer zijn gaande; realisatie is afhankelijk van zijn planvorming en contractvorming. Wordt meegenomen in het op te stellen GVP. Inloopbijeenkomsten zijn gehouden. Waarschijnlijk kan het plan eind 2011/begin 2012 worden vastgesteld door de gemeenteraad.
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 Afronden reconstructie Wilhelminalaan, Boterdiep Wz en de Emmalaan. Onderzoek naar reconstructie Waldadrift en De Vlijt.
Uitwerking plannen voor het opknappen van de Prof. Boermastraat, de Prof. Mekelstraat en de Prof. Ridderbosstraat.
Onderhoud kade, kademuur en beschoeiing.
- 10 -
Stand van zaken juni 2011 De reconstructies worden pas uitgevoerd na afloop van de bouwwerkzaamheden op de gasfabrieklocatie. Op basis van kengetallen zijn globaal de kosten in kaart gebracht. Op basis van de toestand van de riolering zal een en ander nader uitgewerkt worden. De kosten voor de reconstructie van De Vlijt (deel buiten centrumgebied) zijn globaal geraamd op € 600.000 en voor de Waldadrift op € 2.000.000. Dit zijn de kosten exclusief werkzaamheden aan de riolering, waarvoor tot op heden geen geld is gereserveerd. In de 2e helft van dit jaar zal een ontwerpplan voor genoemde straten worden uitgewerkt. Aansluitend zal de voorbereiding- en bestekfase van de Prof. Boermastraat beginnen. In 2012 zal de uitvoering van de Prof. Boermastraat plaatsvinden. Er zal een inventarisatie gemaakt worden van de beschoeiingen en kademuren in het Boterdiep; de kosten van deze inventarisatie bedragen € 6.280. Aan de hand van deze inventarisatie zal een meerjaren onderhoud/vervangingsprogramma gemaakt worden. De kosten voor het herstel van de beschoeiingen in het Boterdiep (ca. 6.400 m¹) worden geraamd op € 960.000. Voor het
herstel van de betonnen damwand/kademuren in het Boterdiep (ca 1.460 m¹) worden de kosten geraamd op € 1.000.000. Ook de beschoeiingen in de vijvers en andere waterpartijen moeten nog worden geïnventariseerd. De kosten voor het herstel van deze beschoeiingen en de aanleg van natuurvriendelijke oevers (ca. 3.000 m¹) worden geraamd op € 800.000. Voor deze investeringen zijn tot op heden geen gelden gereserveerd.
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting geen extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving
Toelichting
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 610000
Toelichting Inventarisatie van de beschoeiingen en kademuur Boterdiep. Zie ook ‘Stand van zaken’ bij onderhoud kade, kademuur en beschoeiing.
Lasten 6.280
Baten
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving Verharding wegbermen Reconstructie de Vlijt Reconstructie Waldadrift Beschoeiingen Boterdiep Herstel betonnen damwanden Herstel betuiningen/natuurvriendelijke oevers.
Toelichting Zie stand van zaken. Investering € 930.000, Kap. Last. € 81.375. (25 jaar) Zie stand van zaken. Investering € 600.000, Kap.last € 43.500 (40 jaar) Zie stand van zaken. Investering €2.000.000, Kap. Last € 145.000 (40 jaar) Zie stand van zaken. Investering € 960.000, Kap. Last € 93.600. (20 jaar) Zie stand van zaken. Investering € 1.000.000, Kap. Last € 72.500. (40 jaar) Zie stand van zaken. Investering € 800.000, Kap. Last € 70.000. (25 jaar)
- 11 -
Jaar
S/I I
Programma: 3 Economische zaken Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Nader vormgeven economisch beleid: • administratieve lastenverlichting voor ondernemers; • versterken winkelvoorzieningen; • structureel overleg met BvgB, agrarische sector, detailhandel en individuele ondernemers; • voorbereiding centrumplannen.
Stand van zaken juni 2011 * De administratieve lastenverlichting voor ondernemers is - voor zover mogelijk - ingevoerd. Daar waar zich nieuwe mogelijkheden voordoen zullen deze worden ingevoerd. *We zijn blij met de waardering van het MKB voor ons snelle betalingsgedrag. * Het structureel overleg met de BvgB vindt vier keer per jaar plaats. Twee keer per jaar is er overleg met de agrarische sector. De detailhandel is vertegenwoordigd in de BvgB. Getracht wordt een detaillist in het bestuur van de BvgB te laten plaatsnemen. Zeer frequent zijn er contacten met individuele ondernemers. Deze contacten zijn goed te noemen. * Voor de zomervakantie zal de raad worden geïnformeerd over de ontwikkelingen van de centrumplannen en de nieuwbouw van Bederawalda. De oost-westverbinding is onder de aandacht gebracht bij de provincie. Hierover vinden gesprekken plaats. De uitkomsten van het onderzoek worden in het tweede deel van het jaar verwacht Onderzoek naar de mogelijkheden van revitalisering en/of functieverandering van het oudste deel van het bedrijventerrein zal naar verwachting eind 2011 kunnen worden gestart. De nieuwe winkeltijdenverordening zal in de loop van 2011 aan de raad worden aangeboden.
Oost-west verbinding op bestuurlijke agenda.
Revitalisering oudste deel bedrijventerrein of functieverandering?
Herzien winkeltijdenverordening.
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 Deelname 'Promotiedagen voor het bedrijfsleven Noord Nederland'.
Stand van zaken juni 2011 Ook in 2011 zal de gemeente een stand innemen op het "Plein Bedum". De belangstelling van Bedumer ondernemers voor een stand groeit.
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Projecten herstructurering met een jaarlast van Bedrag is gereserveerd voor investeringen in de € 25.000,00 centrumplannen. Dit bedrag wordt nu opgevoerd op de stelposten. Op deze wijze reserveren we de structurele ruimte in de begroting.
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving Airconditioning pand Schoolstraat 3 (€ 14.000)
Toelichting In het door ons verhuurd pand Schoolstraat 3 is op verzoek van de huurder airconditioning aangebracht. Het investeringskrediet bedraagt € 14.000. De financiële lasten worden middels een huuromslag vergoed.
- 12 -
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 613000
Toelichting Voor 2011 hebben we een bedrag van € 35.000 aan te ontvangen dividend geraamd. Inmiddels is gebleken dat we de volgende bedragen aan dividend ontvangen: - Attero € 5.341 - Enexis € 41.372 - Publiek Belang € 10.681 - Verkoop Vennootschap € 254.896 Met name de ontvangen dividend van Verkoop Vennootschap BV springt in het oog. Bij de verkoop van Essent is een voorziening ingericht (escrow). Een deel daarvan is vrijgevallen ten gunste van Verkoop Vennootschap BV. Daarom heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 20 april 2011 besloten tot het eenmalig uitkeren van een interim-dividenduitkering.
Lasten
Baten 277.291
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving
Toelichting
Jaar
- 13 -
S/I I
Programma: Onderwijs
4
Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Implementatie wet OKE
Stand van zaken juni 2011 Per augustus 2011 voldoet de gemeente Bedum aan de nieuwe wet OKE. In samenwerking met Winsum en de Marne zal een eenduidige doelgroepformulering plaatsvinden. De GGD zal bij de uitvoering betrokken moeten worden. Is aan de orde geweest in de raadsvergadering van 9 juni 2011. Het Beleidsonderzoek naar de toekomst van het onderwijs zal op de agenda komen van het LEA net als zaken handhaving kinderopvang en de wet OKE. Onderwijs en zorg komen steeds dichter naar elkaar toe dmv de LEA. Het opstellen van de notitie "Prognoses en kansen voor basisscholen in de gemeente Bedum" kost € 5.940.
Notitie toekomstverwachtingen onderwijs in Bedum
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011
Stand van zaken juni 2011
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs Eind september zal de afrekening plaatsvinden van de Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs. Nu al is duidelijk dat een aantal scholen ervoor gekozen heeft op onderdelen bepaalde maatregelen niet uit te voeren, omdat de kosten hoger uitvallen. Dit betekent dat er gelden naar het ministerie terug moeten worden gestort. Aangezien de gemeente cofinanciert zal er voor de gemeente ook geld overblijven.
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving
Toelichting
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 621300
621300
Toelichting Om beter inzicht te krijgen in de oorzaken van de kostenstijging van het leerlingenvervoer is besloten om externe deskundigheid in te huren. De kosten daarvan bedragen € 850. Door de laatste aanbesteding, waarbij is gekozen voor een andere rekensystematiek, bleek bij het leerlingenvervoer voor de gemeente
- 14 -
Lasten 850
-12.500
Baten
S/I I
I
Act.nr.
615000 617000 621200
Toelichting Bedum 100% stijging van de kosten met zich mee te brengen. Ook voor de gemeente Ten Boer bracht dit een aanzienlijke stijging met zich. Onlangs is besloten om de verdeling (zonder aan de rekensystematiek te komen) kind-km te hanteren. Dit gebeurt om Bedum en Ten Boer enigermate te compenseren. Het voordeel is 10%. Er is afgesproken om dit met terugwerkende kracht te gaan verrekenen (vanaf september 2009). Zie ‘Stand van zaken’ bij Notitie toekomstverwachtingen onderwijs in Bedum Idem. In het kader van de LEA ontvangen we subsidie.
Lasten
Baten
2.970 2.970 5.000
I
5.000
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving Leerlingenvervoer
Toelichting De € 50.000 overschrijding die in de begroting is opgenomen voor 2011, was in 2012 afgeraamd. Gezien de verlaging van het contract met € 12.500, blijft er een verhoging van het budget noodzakelijk voor de komende jaren van € 37.500.
- 15 -
S/I
Jaar 2012 e.v.
I I
Programma: 5 Cultuur en recreatie Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Bovengemeentelijke afstemming van activiteiten tussen ondernemers in de toeristisch-recreatieve sector. Fiets- en wandelpaden: continuering binnen samenwerkingsverband VVV-Lauwersland. Realisering van aantrekkelijke en veilige fietsroute tussen Bedum en Groningen.
Evaluatie Buurt-Onderwijs-Sport (BOS) Impuls.
Onderzoek naar aanleg kunstgrasvoetbalveld.
Onderzoek naar uitbreiding oppervlaktezwemwater.
Europees jaar van de vrijwilliger.
Uitwerking Programma van Eisen, cluster Tichelstroom (Bibliotheek) Onderzoek met de gemeente Eemsmond naar aansluiting muziekschool bij grotere verbanden.
Stand van zaken juni 2011 VVV-Lauwersland is gestart met een inventarisatie naar toeristisch-recreatieve activiteiten in het Lauwerslandgebied. De wandelroute rond Onderdendam is afgerond. De eerste routeborden van de fietsknooppuntenroutes zijn geplaatst. Het ligt in de bedoeling om dit jaar de verwijsborden grotendeels geplaatst te krijgen. De kosten komen voor de gemeente Bedum neer op een bedrag van € 3.412. Dit bedrag wordt ten laste gebracht van de ILG-cofinanciering. Vanaf 2011 dient er een bedrag aan uit te besteden onderhoud begroot te worden van € 2.082. De aanleg van de veilige fietsroute Bedum - Groningen is in voorbereiding. De evaluatie van de BOS-Impuls 2010 heeft plaats gevonden. Het resultaat is ter kennisneming aan de raad voorgelegd. De voorbereidingen op dit onderzoek verkeren in een laatste stadium. Binnenkort zal de uitkomst van het onderzoek aan de raad worden voorgelegd. De onderzoeken naar zwemwater en de wijze van verwerking ervan zijn gestart na de kredietverlening voor het onderzoek door de gemeenteraad op 21 april 2011. Met betrekking tot het Europese jaar van de vrijwilliger zullen er geen extra gemeentelijke activiteiten worden uitgevoerd. De komende jaren zal er wel meer inzet van vrijwilligers nodig zijn, aangezien in het kader van de kanteling van de Wmo er een steeds groter beroep zal worden gedaan op vrijwilligers. We zullen samen met de Stichting Welzijn bekijken op welke wijze in de gemeente Bedum nieuwe vrijwilligers gevonden kunnen worden en of dit in een nieuwe vorm kan (bijvoorbeeld korte, eenmalige trajecten/projecten). Uitwerking hiervan zal nader aan de orde komen in het nieuw op te stellen Wmo-beleidsplan. De laatste conceptfase wordt besproken. Voor de kosten kan dekking worden gevonden binnen de voor dit doel ontvangen en gereserveerde middelen. Het bestuur van de Muziekschool heeft extern opdracht gegeven de gevolgen van de samenvoeging met het IVAK te onderzoeken. De uitkomst wordt binnenkort verwacht.
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 Uitvoering sportnota
Stand van zaken juni 2011 De uitvoering van de in de sportnota genoemde acties ligt op schema. Er worden plannen gemaakt om Stichting Welzijn en de bibliotheek in De Meenschaar te huisvesten. Gelijktijdig gaat de bibliotheek een andere presentatie invoeren.
De ontwikkeling van het Retailconcept van de bibliotheek in Bedum.
- 16 -
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Hogedrukreiniger sporthal € 1.785 Wordt in de loop van 2011 aangeschaft. Fase 1: heaters sporthal De Beemden (MJOP) € 88.069 Uitvoering is in afwachting van de uitkomsten van het onderzoek naar de uitbreiding van het oppervlakte zwemwater en de restwarmte van de DOMO.
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving Verwijsborden fietsknooppuntroutes
Toelichting De kosten (€ 3.412) voor verkeersborden worden in 20 jaar afgeschreven. Dit resulteert in een kapitaallast van € 333. Het krediet voor ILG wordt met dit bedrag verlaagd (zie programma 8).
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 625101 628100
630300
Toelichting De kosten van het haalbaarheidsonderzoek realisatie kunstgras bedragen € 5.700. Op 19 april 2011 heeft het college besloten om een deel van de bestemmingsreserve Gemeentelijk Monumentenbeleid vrij te laten vallen ten gunste van de Algemene Reserve (zie mutaties Reserves, bij programma Financiën). Ook is besloten om het budget naar beneden bij te stellen, Er ontstaat daardoor een structureel voordeel van € 3.363. Het college heeft besloten om de Vereniging Volksvermaken Onderdendam een jaarlijkse subsidie te geven van € 200 voor het organiseren van een aantal activiteiten op Koninginnedag.
Lasten 5.700
Baten
-/- 3.363
S
200
S
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving
Toelichting
Jaar
- 17 -
S/I I
Programma: 6 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Wmo: verordening en beleidsregels worden aangepast aan de kanteling. De verordening, de beleidsregels en het beleidsplan zullen zoveel mogelijk worden afgestemd op de gezamenlijke aanpak in de BMW(E) gemeenten.
Stand van zaken juni 2011 De verordening en de beleidsregels zijn vastgesteld. Het nieuwe beleidsplan Wmo moet eind 2011 klaar zijn. In 2011 zal het budget van de Wmo aanzienlijk worden overschreden. Op basis van vier maanden in 2011 wordt voor dit jaar een tekort verwacht van € 100.000. Het afgelopen jaar zijn meerdere heronderzoeken uitgevoerd om te beoordelen of het mogelijk is om wijzigingen aan te brengen die besparingen kunnen opleveren. Vanuit de gedachte van de kanteling is het mogelijk om op een andere wijze naar de verstrekkingen van de Wmo te kijken, maar vooral naar de zelfredzaamheid van burgers en hun eigen mogelijkheden. Hierbij moet vooral gedacht worden aan het opzetten c.q. versterken van voorliggende voorzieningen. Gedacht kan worden aan rolstoel-/scootmobielpools en het op een andere wijze inzetten van vrijwilligers. In het nieuwe beleidsplan Wmo zal dit nader aan de orde komen. In 2013 wordt gestart met de overheveling van de functie begeleiding uit de AWBZ naar de gemeenten. Ook de AWBZ-hulpmiddelen en de inloopfunctie GGZ zal worden overgeheveld. Door het rijk zal hierop eerst een bezuiniging worden doorgevoerd. De consequenties hiervan zijn nog niet te overzien. Het is nog onduidelijk hoe de verdeling van de middelen gedaan wordt en hoeveel mensen in de gemeente gebruik maken van de ondersteunende begeleiding. Hier zal in 2012 meer bekend over worden. Daarnaast zijn de gesprekken met de betrokken organisaties en instellingen al gestart. Met ingang van 1 januari 2011 hebben de gemeenten het Werkplein "overgenomen" van het UWV Werkbedrijf. De samenwerking wordt gecontinueerd, maar gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor de huisvesting en facilitaire zaken. De bijdrage van onze gemeente in deze kosten is vanaf 1 januari 2012 jaarlijks een bedrag van € 7.675.
De samenwerking in 'de Beurs' zal verder worden geïntensiveerd.
Gemeenten nemen nu de lead in het Werkplein als het gaat om werkgeversbenadering, voorlichting en begeleiding naar werk. Het UWV zal wegens rijksbezuinigingen haar dienstverlening meer digitaal aanbieden. De uitvoering van de Wsw staat onder grote financiële druk, vooral door de aangekondigde rijksbezuinigingen.
Wsw: Uitvoering geven aan notitie 'van visie naar uitvoering'.
Voor 2011 wordt een tekort verwacht van € 765.000. Het totale aandeel Bedum hierin bedraagt € 84.154. In de begroting 2011 is geraamd een bedrag € 70.000. Van de budgetoverheveling van 2010 resteert nog een bedrag van € 7.100. Derhalve dient € 7.053 bijgeraamd te worden.
- 18 -
Kinderopvang: aanpassen handhavingsbeleid.
Kinderopvang actief betrekken bij totstandkoming LEA Opzetten back- en front-office CJG.
Minimabeleid: In BMW verband evalueren en waar mogelijk en wenselijk harmoniseren.
In april hebben wij het Handhavingsbeleid kinderopvang en peuterspeelzaalwerk vastgesteld en ter kennis van de raad gebracht. Is gebeurd dmv interviews. De uitwerking is gaande. In 2010 is de frontoffice van het CJG in minimale vorm gestart. In 2011 wordt deze ontwikkeling verder uitgewerkt met behulp van een projectleider. Voor de structurele uitvoering van de coördinatie van het CJG moet nog een keuze worden gemaakt. Dat betekent dat er op termijn structurele kosten komen voor de coördinatie van het CJG. Deze coördinatie kan samen met de BMWE-gemeenten georganiseerd worden of lokaal. In 2011 wordt tevens invulling aan de backoffice gegeven. Afhankelijk van de uitkomsten daarvan en de koppeling met de integrale zorgstructuur zal ook meer duidelijkheid komen over de financiële consequenties daarvan. De BDU-CJG loopt tot 2012. Vast staat dat een deel van de huidige middelen over zal gaan naar de algemene uitkering in het gemeentefonds, maar de hoogte daarvan is nog niet bekend. Daarmee is op dit moment ook nog niet te voorzien of de structurele kosten van het CJG volledig gedekt kunnen worden uit deze middelen. De komende jaren zal er veel aandacht zijn voor de decentralisatie Jeugdzorg. Alle niet-curatieve taken van Jeugdzorg gaan over van de provincie naar de gemeenten. De volledige overgang moet in 2015 gerealiseerd zijn. Bij de overgang van de middelen zal een efficiëntiekorting toegepast worden. De rol van het CJG in de uitvoering van de verschillende taken zal ook opnieuw bekeken moeten worden en dit zal gevolgen hebben voor de invulling van het CJG, zowel voor de frontoffice als de backoffice. Hoe dit zich verhoudt tot de financiën is volstrekt onduidelijk. De verwachting is dat dit extra kosten met zich mee gaat brengen. Het minimabeleid wordt medio 2011 geëvalueerd. Hiervoor is een werkgroep ingericht die tevens rekening houdt met de plannen in het regeringsakkoord v.w.b. normering gemeentelijk inkomensbeleid. Met de GKB zijn afspraken gemaakt om extra workshops in "de Huiskamer" te verzorgen. Kosten worden gedekt uit de reguliere (begrote) middelen.
Intensiveren voorlichting en preventie voor de schuldhulpverlening.
Hiermee geven we uitvoering aan het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening, dat medio 2011 in de Tweede en Eerste Kamer zal worden behandeld.
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 Samenwerking Sociale Zaken BMW
Stand van zaken juni 2011 Het plan van aanpak is gereed en ter uitvoering gebracht. Middels werkgroepen is inzicht gecreëerd in de gewenste formatie en benodigde middelen (financiën en ICT). Medio 2011 wordt op basis van dit inzicht door de stuurgroep BMW een Go-no go gegeven. Samenvoeging van de afdelingen Sociale Zaken maken het noodzakelijk nú keuzes te maken ten aanzien van ICT. Deze keuzes moeten - ook zonder samenvoeging -
- 19 -
onvermijdelijk worden gemaakt om voor het programma "De overheid geeft Antwoord" in 2015 te kunnen voldoen aan de wettelijke informatieplicht. Uit onderzoek is gebleken dat er reeds elders met een vergelijkbare monitor wordt geëxperimenteerd. Er zal worden nagegaan of deze monitor ook in de gemeente Bedum geïntroduceerd kan worden. Het REA zal binnenkort besproken worden in het OOGO/LEA - overleg. Daarna zal het aan het college worden voorgelegd. Voor specifieke groepen van mensen die kinderopvang nodig hebben en nog geen werkgever hebben, bijv. tienermoeders met een WWB-uitkering die een opleiding volgen, moet de gemeente een tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang verstrekken. Hiervoor is nog niets geraamd. De uitgaven in 2010 waren ongeveer € 6.000. Dit bedrag zal ook in 2011 nodig zijn.
Uitvoering gebiedsprogramma. Met name pilot monitor bewegingsonderwijs moet nader worden ontwikkeld en uitgevoerd. Samenwerking REA (Regionaal Educatieve Agenda) met Bedum, De Marne en Winsum Wet kinderopvang
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving
Toelichting
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 636000 642600 634000
634000
Toelichting Zie 'Stand van zaken' Wsw zie 'Stand van zaken' Wmo Op basis van het eerste kwartaal laat zich een tekort op het budget inkomensdeel berekenen van ongeveer € 150.000. In de begroting is een tekort van € 100.000 opgenomen. Het tekort ad € 50.000 dient nu te worden bijgeraamd. Voor 31 juli wordt een nieuwe declaratie ingediend voor 2010. Voor toekenning van een aanvullende uitkering. Tegemoetkoming in kinderopvang voor specifieke groepen.
Lasten 7.053 100.000 50.000
Baten
6.000
S
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving Rijksbezuinigingen Wsw
Toelichting De Wsw zal onderdeel worden van de Wet werken naar vermogen. Op dit onderdeel wordt echter fors bezuinigd. De exploitatie van Ability staat zwaar onder druk en vertoont in de meerjarenbegroting een exploitatieverlies oplopend van 522.000 euro tot bijna 2 miljoen euro in
- 20 -
S/I S S S
Jaar 2011-2015
BMW Soza en Werkplein
Regeerakkoord 2010 en Bestuursakkoord 2011
Eén regeling aan de onderkant / Wet werken naar vermogen (WWNV)
Jeugdzorg Decentralisatie delen AWBZ
Samenwerking 'De Beurs'
2015. Voor de gemeente Bedum betekent dit bij ongewijzigd beleid een oplopende totale gemeentelijke bijdrage in de jaren 2012 t/m 2015 van resp. € 92.731, € 132.771, € 193.381 en € 239.471. Nieuwe wetgeving en rijksbezuinigingen zullen de werkprocessen van het BMW Soza en het Werkplein beïnvloeden. Het betrekken van werkgevers in reintegratie trajecten zal meer en meer noodzakelijk zijn. Het regeerakkoord 2010 en (concept) bestuursakkoord 2011 zullen van grote invloed zijn op de ontwikkelingen in de periode 2011 - 2015. De gevolgen worden medio 2011 nader in beeld gebracht en in de ontwikkelingen rondom BMW Soza en Werkplein meegenomen. Het kabinet heeft besloten de WWNV per 1-1-2013 in te voeren. Dit zal net als de invoering van de nABW in 1996 en de WWB in 2004 extra beleidsinspanning vragen. Financieel gezien is het op gemeentelijk niveau niet te overzien wat hiervan de consequenties zijn. Wel is in het bestuursakkoord afgesproken dat het herverdeeleffect van deze decentralisaties (o.a. jeugdzorg, AWBZ) niet meer mag bedragen van € 15 per inwoner (zowel positief als negatief). In dit bedrag wordt ook meegenomen het onderzoek naar een herschikkingen van het gemeentefonds wat op dit moment wordt uitgevoerd. Hierbij moet opgemerkt worden dat het herverdeeleffect bepaald wordt nadat er efficiencykortingen zijn doorgevoerd. Decentralisatie jeugdzorg van provincie naar gemeente Het deel 'ondersteunende begeleiding' wordt vanuit de AWBZ overgeheveld naar de gemeente, evenals de hulpmiddelen en de inloopfunctie GGZ. Kosten (€ 7.675) gaan met ingang van 2012 voor rekening van de gemeente Bedum komen. Voor nadere toelichting zie stand van zaken.
- 21 -
2011-2015
2011-2012
2013 e.v.
2011-2015 2012-2015
2012
Programma: 7 Volksgezondheid en milieu Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Bepalen op welke millenniumdoelen de gemeente zich wil richten
Stand van zaken juni 2011 In september 2000 is in VN-verband afgesproken om gezamenlijk te vechten tegen armoede en honger, ongelijkheid tussen man en vrouw, milieuverontreiniging en HIV/AIDS en om in te zetten op verbetering van de toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en schoon water. Deze beloften zijn samengevat in de acht Millenniumdoelen. De doelen moeten in 2015 gehaald zijn. De meeste doelen moeten hoofdzakelijk gerealiseerd worden in de ontwikkelingslanden. Het achtste Millenniumdoel beoogt verandering in de relaties tussen rijke en arme landen. In de tweede helft van 2011 zal worden bezien welke bijdrage vanuit de gemeente nog daaraan kan worden geleverd. Zoals genoemd in programma 1 zal het beleidsplan OVL naar verwachting in 2012 worden opgesteld. Op basis van de huidige gegevens en uitgaande van vervanging door LED verlichting worden de kosten voor nog te vervangen verlichting geraamd op € 900.000. De conclusies en aanbevelingen vanuit het gemeentelijk afvalstoffenplan zijn opgepakt om te komen tot een verbetering van de gescheiden inzameling op verschillende afvalstromen.
Alternatieve vormen openbare verlichting: opstellen beleidsplan openbare verlichting.
Verdere uitwerking Gemeentelijk Afvalstoffenplan 2009-2012.
Op basis van het Gemeentelijk Afvalstoffen Plan is voor 2011 ingezet op meerdere brengmogelijkheden (op zaterdagen) voor klein chemisch afval, grof metaal, vlakglas, afgedankte elektrische en elektronische apparaten en grondoverschotten. Communicatie vindt plaats via de gemeentelijke mededelingenrubriek. Nog dit jaar zal geëvalueerd worden of de verruimde openstelling van het afvalbrengstation aan de Industrieweg ook leidt tot een betere scheiding aan de bron en het eventuele kosten effect. In het bestuursprogramma gemeente Bedum 2010-2014 is opgenomen om één uniform tarief voor de afvalstoffen te blijven hanteren. De planning is om in het vierde kwartaal 2011 de invloed van de wijze van inzamelen op de afvalkosten inzichtelijk te hebben. Telemetriesysteem rioolgemalen : update systeem uitvoeren in 2e helft 2011. Aansluiten 9 woningen en 4 woonboten op riolering : bestek is nagenoeg gereed. Aanbesteding en uitvoering in 2e helft 2011. Renovatie 2 rioolgemalen onderzoeken : start in augustus 2011. Door de BMW-gemeenten is besloten Werkorganisatie DEAL en de Milieudienst Groningen opdracht te geven milieutaken uit te voeren. Voor de gemeente Bedum
Evaluatie (uniforme) afvalstoffenheffing.
Uitvoering rioleringsplan.
Keuze maken in de uitvoeringsorganisatie voor de milieuhandhaving.
- 22 -
Nota volksgezondheid: Evaluatie nota en opstellen nieuwe nota Volksgezondheid, o.a. meldpunt Zorg & Overlast en uitvoering OGGz.
betekent dit dat alle reguliere milieucontrole en handhaving wordt uitgevoerd door Werkorganisatie DEAL. De bereikbaarheidsdienst voor milieugerelateerde zaken wordt uitgevoerd door de Milieudienst Groningen. De DEAL en Milieudienst Groningen kunnen separaat worden ingezet bij andere milieugerelateerde zaken. De in het verleden in gang gezette overlegstructuren (o.a. voor bodem, water, klimaat) bij de Regioraad Noord-Groningen, worden voortgezet door de Werkorganisatie DEAL. Zodra de Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) operationeel is zullen de milieucontroles worden ondergebracht bij de RUD. Evaluatie en nieuwe nota worden uitgesteld. Landelijk is besloten dat de nota op een later moment kan (tot twee jaar na het uitkomen van de landelijke nota). De planning is om in 2012 te komen tot een evaluatie van de afgelopen jaren en een nieuwe nota. Hiervoor zal ook aandacht zijn in het beleidsplan Wmo. In het kader van de OGGz wordt al een aantal jaren gesproken over de integrale zorgstructuur. De ontwikkeling van de integrale zorgstructuur neemt veel tijd in beslag, omdat het een lastig traject is. Centraal staat het samenvoegen van de verschillende zorgstructuren in de gemeente (OGGz, CJG, ZAT en JOT). De integrale zorgstructuur is erop gericht de toegang en de hulpverlening voor de burger zo laagdrempelig, simpel en duidelijk mogelijk te houden. De consequentie van de integrale zorgstructuur is dat er niet alleen naar een andere vorm van werken, maar ook een andere vorm van coördinatie wordt gegaan. Wat de financiële consequenties hiervan zijn is op dit moment nog niet te overzien. In elk geval is duidelijk dat er op het gebied van opleiding en ondersteuning in het traject extra inzet dus extra middelen nodig zullen zijn. In 2011 zal ook het meldpunt Zorg & Overlast geëvalueerd worden. De verwachting is gelet op het huidige aantal meldingen dat dit verder geen financiële consequenties zal hebben.
Wat gaan we nog meer doen in 2011 Opgenomen in de begroting 2011 Inzicht in effecten Milieubeleidsplan 2009-2012.
Stand van zaken juni 2011 Het milieubeleidsplan beslaat de periode 2009-2012. De doelstellingen zijn vastgelegd in het bijbehorende milieuverbeterprogramma. Binnen het milieujaarverslag 2010 zal worden stilgestaan bij de voortgang van de milieuverbeterprojecten. Samengevat kan worden geconcludeerd dat de meeste projecten vanuit het milieubeleidsplan op dit moment worden uitgevoerd en een doorloop kennen naar uiterlijk 2012. In het kader van samenwerking in de waterketen (regionaal) wordt ook een uitwerking gegeven aan het vormgeven van een OAS proces in de vorm van zuiveringskringen. Concrete uitvoering OAS wordt in 2012 voorzien.
Optimalisatie Afvalwatersysteem Studie (OAS)
- 23 -
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Algemene vervanging riolering 2011 € 551.300 (afschr. In de investeringslijst bij de begroting 2011 is de 50 jaar) en € 28.000 (afschr. 15 jr) kapitaallast opgenomen in de kolom investering; dit wordt bij deze voorjaarsnota aangepast. Dit heeft geen financiële consequenties, aangezien de rioolheffing in de begroting een gesloten systeem is, waarbij de opbrengsten de kosten 100% dekken. De tarieven zijn op basis van de juiste investeringsbedragen berekend.
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving
Toelichting
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 644500
646200
645100
645100
Toelichting Als aanvulling op de Brede doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin (BDU-CJG) ontvangen we jaarlijks een bedrag als overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling (OVA). Voor 2011 is dat € 3.166; dit bedrag wordt doorbetaald aan de GGD. Ten aanzien van de energiebelasting kunnen we een belastingvermindering krijgen voor niet-verblijfsruimten. Bij het begroten van de energiekosten voor de IBA’s is hier nog geen rekening mee gehouden. Dit heeft mogelijk een gunstig effect op de tariefstelling. In de begroting 2011 is rekening gehouden met een tariefstijging van 5% voor het ophalen van huisvuil. Begin december 2010 hebben wij een schrijven ontvangen van de Milieudienst waarin wordt meegedeeld dat de tariefstijging uitkomt op 0,9%. Dit betekent derhalve een voordeel van € 7.026 op het ledigen van minicontainers en een voordeel van € 940 op ledigen van 1100 ltr. containers. De gemeente Bedum krijgt voor het nascheiden van kunststof een bedrag uit het Afvalfonds. Dit bedrag wordt overgemaakt aan de ARCG en verloopt daarmee dus budgettair neutraal.
Lasten 3.166
Baten 3.166
-/- 13.761
S
-/- 7.966
I
35.000
35.000
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving Vergoeding afvalfonds
Toelichting De vergoeding vanuit het Afvalfonds is na 2012 onzeker. Op grond van het regeerakkoord komt de rijksbijdrage aan het Afvalfonds binnen afzienbare tijd te vervallen. Vanuit het afvalfonds krijgt de gemeente Bedum een vergoeding voor de inzameling van oud papier, glas en kunststoffen (nascheiding). De inkomsten vanuit het Afvalfonds dragen hiermee bij aan het verlagen van de afvalstoffenheffing. Indien deze vergoeding komt te vervallen, zal dit tot een extra lastenverzwaring bij burgers leiden. De ontwikkelingen zullen worden gevolgd, ook binnen het samenwerkingsverband ARCG in relatie tot de nascheiding van kunststoffen.
- 24 -
S/I I
Jaar 2013 e.v.
I
Contractmanagement elektriciteit en gas
Openbare verlichting € 900.000
In de loop van 2011 worden nieuwe energiecontracten afgesloten voor het jaar 2012. Naar verwachting zal de tariefstelling voor 2012 gunstiger worden dan de tariefstelling over de periode 2009-2011. De tariefstelling is wel sterk afhankelijk van de politieke ontwikkelingen in het Midden-Oosten en van de toekomst van kernenergie. Dit heeft namelijk een direct effect op de prijsstelling voor de verschillende energieproducten. Zie alternatieve vormen openbare verlichting. Deze investering resulteert in een kapitaallast van € 87.750
- 25 -
2012
Programma: 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 Woningbouw: • Sluiten van een nieuw convenant met Wierden en Borgen. • Ter Laan 4, locatie Vogelzang, Almastraat, gasfabriek
Stand van zaken juni 2011 Een eventueel nieuw convenant wordt in BMW-verband besproken. Ook wordt bezien of afstemming op andere volkshuisvestingstaken mogelijk is. Om de uitgangspunten voor de drie BMW-gemeenten hetzelfde te krijgen is het opstellen van een opgavennotitie noodzakelijk. Voor het opstellen van deze notitie is externe deskundigheid ingehuurd; de kosten hiervan bedragen € 4.400. Ter Laan 4 Verkoop vrije sectorkavels loopt door. Projectmatig is gestart met 2^1 kapwoningen en met rijwoningen. Vogelzang Alle kavels zijn verkocht. Voormalige bedrijfswoning is tijdelijk in gebruik gegeven en opnieuw in de verkoop gebracht. Almastraat Het project 25 (zorg-)appartementen is opgeleverd. Het project 6 koopwoningen, waarvoor een subsidie uit de rijksregeling Stimulering woningbouw 3e tranche is verkregen en een gemeentelijke bijdrage uit het Herstructureringsfonds is verleend, zijn in aanbouw. Woningstichting Wierden & Borgen ontwikkelt plannen voor vervangende nieuwbouw tussen Burchtplein en de Noordwolderweg. Terrein voormalige gasfabriek De plannen zijn besproken in de commissie VROM van april. Overleg met Wierden en Borgen is gestart om zo goed mogelijk recht te doen aan de gemaakte opmerkingen.
Centrumplan Bedum: Geplande nieuwbouw Bederawalda wordt opgestart in de planfase.
Voor de nieuwbouw van Bederawalda is de architectenselectie gestart. Afstemming met de centrumplannen vindt plaats. Voor de zomer is de raad geïnformeerd over de stand van zaken. Geen ontwikkelingen.
Bestemmingsplan Buitengebied: Doorgaan met uitvoering beleid gezonde vitale landbouw. Gebiedsplan de Woldstreek: Ontwikkelen landbouwvariant en één recreatieve variant.
Eind vorig jaar is een gewijzigde opdrachtomschrijving door de stuurgroep vastgesteld. Aan de uitwerking van twee varianten wordt momenteel gewerkt. Hierbij vindt regelmatig afstemming en overleg met klankbordgroepen plaats.
- 26 -
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 ILG: Investeringsbudget Landelijk Gebied. Project MKB Going en het basisplan fietsroutenetwerk. Gebiedsuitwerking Noord-Groningen: Onderzoek naar nieuw overleg platform. Uitwerking gebiedsplan Woldstreek Dorpsvisie Onderdendam: onderzoeken mogelijkheden en haalbaarheid.
Stand van zaken juni 2011 MKB Going krijgt langzamerhand meer vorm en bekendheid. Aan het Basisplan fietsroutenetwerk wordt gewerkt Wordt voortgezet in afgeslankte vorm. Aan de stuurgroep wordt het resultaat voorgelegd. - upgrading van het dorpshuis – LEADER subsidieaanvraag - is goedgekeurd; - kinderopvang bij basisschool De Haven – overleg met schoolleiding en planuitwerking; - herontwikkeling terrein ABEMEC – overleg met het bedrijf, planontwikkeling vernieuwen bedrijfsgebouwen mogelijk in combinatie met herstel jaagpad.
Aanpassen welstandsnota.
In de op te stellen evaluatie zal de vraag over het wel of niet benodigd zijn van aanpassing worden beantwoord. In de recente bestemmingsplannen zijn actuele beeldkwaliteitsplannen opgenomen.
Manifestatieterrein: Notitie haalbaarheid en (on)mogelijkheden. Actualisering bestemmingsplannen Onderdendam, Noord- en Zuidwolde. Basisadministraties: Beheerfase (Basisadministratie Adressen en Gebouwen) BAG, BGT (Basisadministratie Grootschalige Topografie).
In overleg met de gemeenteraad zal de notitie achterwege blijven. Ligt op schema.
WABO: Effecten omgevingsvergunning en invoering RUD.
- 27 -
Eind vorig jaar is met een aantal maatwerkafspraken de invoering van de BAG tot stand gekomen. Inmiddels zijn we aangesloten op de landelijke voorziening. Het beheer van de BAG wordt langzamerhand geïmplementeerd. Verder wordt gewerkt aan de implementatie van het verplicht binnengemeentelijk gebruik. Invoering BGT is afhankelijk van besluitvorming door het rijk (gepland in juni); nog niet bekend is welke effecten dit voor de gemeente heeft. De invoering van de Wabo is binnen gemeentelijk organisatorisch redelijk soepel verlopen. Binnen- en buitengemeentelijk zijn er enige gebruikelijke 'kinderziektes' en problemen. De aangevraagde omgevingsvergunningen worden toch binnen de daarvoor staande termijnen afgehandeld. Er lijkt binnen de provincie draagvlak voor één RUD te bestaan. Het is de bedoeling dat er voor de zomer een besluitdocument aangeboden wordt aan de gemeente. Ter voorbereiding op de Wabo is per 1 januari 2010 een 'omgevingsloket' ingevoerd. Hiermee komen alle aanvragen voor vergunningen op één punt binnen (voorheen bij verschillende afdelingen). De ervaringen zijn zeer positief. Ook de reacties van burgers en bedrijven zijn positief (ze hebben nog maar één aanspreekpunt en weten waar ze met vragen terecht kunnen).
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Uitvoering stedelijke vernieuwing € 80.000,00 ILG/Leader € 80.000,00
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving ILG/Leader
Toelichting Dit krediet wordt voor een deel (€ 3.412) ingezet voor de aanschaf van verkeersborden voor het fietsknooppuntenroutes.
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 650000
Toelichting Zie ‘stand van zaken’ woningbouw
Lasten 4.400
Baten
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving
Toelichting
Jaar
- 28 -
S/I I
Programma: 9 Financiering en algemene dekkingsmiddelen Wat gaan we doen in 2011 aan de uitvoering van het Bestuursprogramma? Opgenomen in de begroting 2011 (Meerjaren)begroting: Investeringen heroverwegen, stringente bewaking budgetten en werkgroep bezuinigingen Vrij aanwendbare reserve: beoordelen of de minimale hoogte moet worden bijgesteld.
Stand van zaken juni 2011 Hieraan is uitvoering gegeven. De uitkomsten van het bezuinigingsproces zijn meegenomen in deze voorjaarsnota. Vastgelegd in raadsbesluit van 20 april 2006. Gezien de toegenomen onzekerheden rijst de vraag of de vastgestelde ondergrens nog steeds voldoende is. Gezien de onduidelijkheid omtrent de komende bezuinigingen is het momenteel echter ook moeilijk een juiste schatting van een ondergrens te maken. De vraag zal in de tweede helft van 2011 worden uitgevoerd. Dit wordt als zodanig uitgevoerd.
Lokale lasten: uitvoering conform vastgestelde verordeningen.
Wat gaan we nog meer doen in 2011? Opgenomen in de begroting 2011 Streven naar het verkrijgen van een rechtmatigheidverklaring bij de jaarrekening 2011. Doelmatigheidonderzoeken.
Stand van zaken juni 2011 Voor het jaar 2010 is de rechtmatigheidverklaring ontvangen. Het onderzoeksplan is vastgesteld door het college en t.k.n. aan de raad voorgelegd. Momenteel wordt gewerkt aan de uitwerking en implementatie van de maatregelen uit het onderzoek naar administratieve lastenverlichting.
Investeringen Stand van zaken Voor de uitvoering van dit programma zijn naast de structurele middelen die beschikbaar zijn in de begroting de volgende extra middelen beschikbaar gesteld: Omschrijving Stand van zaken Er zijn geen extra middelen beschikbaar gesteld.
Voorgestelde mutaties investeringskredieten Omschrijving
Toelichting
Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 658000
660100 660100
Toelichting De bespaarde rente is in werkelijkheid hoger dan waarmee in de begroting rekening is gehouden. Dit komt door een hogere stand van de reserves. De rentelast is reeds functioneel geraamd. Stelpost kan derhalve vrijvallen. In de begroting 2010 is structurele ruimte op de investeringlijsten geraamd in het kader van het herstructureringsfonds. Om deze middelen beter te kunnen monitoren, gaan we vanaf heden deze ruimte ramen als stelpost in plaats van op de investeringslijsten.
- 29 -
Lasten
Baten 12.284
S/I I
-73.523
S
25.000
S
Act.nr. 660100 662000 662000 662000 662000 662000
Toelichting De stelpost ‘Voormalige taken Regioraad (bijdrage VGG)’ wordt nu functioneel geraamd. Vrijval bestemmingsreserve Gemeentelijk Monumentenbeleid (zie programma 5) Storting Algemene Reserve; vrijval bestemmingsreserve GM Dekking procesbegeleiding samenwerking BMW tlv AR (raadsbesluit november 2011) Lagere onttrekking bestemmingsreserve vervanging Riolering ivm met vrijstelling energiebelasting. Doordat de stand van de reserves hoger is dan waarmee in de begroting rekening mee is gehouden, wordt er meer rente toegevoegd aan de AR.
Lasten -3.000
Baten
S/I I
44.926
I
40.000
I I
44.926
13.761
S
12.284
Ontwikkelingen 2011-2015 Omschrijving
Toelichting
Jaar
- 30 -
Kostenplaatsen Activiteitenramingen Afwijkingen ramingen huidig jaar Act.nr. 5700
5732
5732
5732
5756
5784
Toelichting Bij de voorjaarsnota 2010 is al gemeld dat de contributie voor de VGG tijdelijke is verhoogd (2010 en 2011). Bij het opstellen van de begroting 2011 is dit bedrag op stelposten geraamd. Deze stelpost wordt nu functioneel geraamd. Doordat de stand van de reserves per 1 januari 2011 hoger is dan waarmee in de begroting rekening is gehouden, komt de bespaarde rente hoger uit. De reden van de hoge stand is dat de claims in 2010 niet volledig ten laste van de reserves zijn gebracht. Begrotingstechnisch gaan we ervan uit dat alle investeringen in het lopende jaar worden uitgevoerd. Het spreekt voor zich dat de uitvoering van investeringen veelal over de jaarwisseling heen gaan. Daardoor ontstaat er een voordeel door onderuitputting van kapitaallasten. Voor 2011 rekenen we op een eenmalig voordeel van € 150.000 Het financieringsoverschot pakt bij de voorjaarsnota 2011 lager uit dan waarmee in de begroting 2011 rekening is gehouden. We houden dus minder geld over, waardoor de renteopbrengst ook lager zal zijn. Voor het maken van een schetsplan met investeringsraming voor de verbouw van De Meenschaar hebben we opdracht verleend aan een adviesbureau. Het plan komt later in de besluitvorming terug. WGA premie: Verantwoord is € 6.400 aan verzekeringspremie WGA. Dekking van deze uitgaaf is begrepen in de loonsom.
- 31 -
Lasten 3.000
Baten
S/I I
152.766
I
-150.000
I
-92.000
1.700
I
I
Investeringskredieten Bij de verschillende programma’s wordt krediet gevraagd voor investeringen. In onderstaand overzicht wordt aangegeven per programma, welke investeringen het betreft.
Programma 1 Omschrijving Ademlucht (extra krediet)
Geraamde kosten € 1.595
Afschrijvingstermijn 12 jaar
Kapitaallasten € 209
Geraamde kosten € 14.000
Afschrijvingstermijn 10 jaar
Kapitaallasten € 2.065
Geraamde kosten € 3.412
Afschrijvingstermijn 20 jaar
Kapitaallasten € 333
Geraamde kosten € 494.179 € 17.948
Afschrijvingstermijn 50 jaar 15 jaar
Kapitaallasten € 54.112 € 9.100
Geraamde kosten -/- € 3.412
Afschrijvingstermijn 20 jaar
Kapitaallasten -/- € 333
Programma 3 Omschrijving Airconditioning
Programma 5 Omschrijving Borden fietsknooppuntroute
Programma 7 Omschrijving Riolering (50 jr) Riolering (15 jr)
Programma 8 Omschrijving ILG (fietsknooppuntroute)
- 32 -
HOOFDSTUK 2 Algemene dekkingsmiddelen Om de begroting voor de diverse programma’s sluitend te krijgen beschikt de gemeente over een aantal algemene dekkingsmiddelen. In de begroting 2011 zijn de volgende algemene dekkingsmiddelen opgenomen: Omschrijving Lokale heffingen Algemene uitkering Dividend en rente Totaal
2011 1.421.915 9.483.448 637.318 11.542.681
In de begroting 2011 is een bedrag van € 62.945 opgenomen aan verhoging opbrengst lokale heffingen. Deze is in bovenstaande raming verwerkt. In de vergadering van de raad op 9 en 11 november 2010 zijn de tarieven voor lokale heffingen vastgesteld. Daarbij is ook rekening gehouden met de raming op de stelpost. Hieronder wordt een overzicht gegeven met betrekking tot de stand van zaken van de algemene dekkingsmiddelen. Lokale heffingen De lokale heffingen bestaan uit: - Onroerende-zaakbeklasting: gebruikers niet-woningen - Onroerende-zaakbeklasting: eigenaren - Belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten Verhoging 2011 Bijgestelde raming 2011
€ 184.464 € 1.120.143 € 1.009 € 1.305.616 € 56.814 € 1.362.430
- Hondenbelasting Verhoging 2011 Bijgestelde raming 2011
€ € €
53.309 6.131 59.440
De realisatie laat eind mei een lichte achterstand zien ten opzichte van de begroting. Rekening houdend met de belastingkohieren die nog opgelegd moeten worden, verwachten we geen significante afwijkingen ten opzichte van de begroting. Ontwikkelingen Op dit moment zijn geen nieuwe ontwikkelingen te noemen. Algemene uitkering In de begroting 2011 hebben wij een raming van € 9.483.448 opgenomen aan te ontvangen algemene uitkering uit het gemeentefonds. Ontwikkeling van de maatstaven Bij de berekening van de algemene uitkering zijn wij uitgegaan van een groei van 60 woningen per jaar en een groei van 138 inwoners (per woning 2,3 inwoners) per jaar. Daarnaast zijn we bij de berekening van de algemene uitkering 2011 uitgegaan van 10.582 inwoners op 1 januari 2011. Het jaar 2010 heeft een stijging van het aantal inwoners laten zien, maar de geraamde groei van 138 inwoners is niet gehaald. Hierdoor is de algemene uitkering lager. Het aantal woningen, door ons geraamd op 1 januari 2011 op 4.310, is in werkelijkheid 4.334. Beide maatstaven zijn aangepast, ook zijn de overige maatstaven daar waar nodig aangepast. Deze aanpassingen hebben tot gevolg dat er ruim € 50.000 meer aan algemene uitkering wordt ontvangen.
- 33 -
Stand algemene uitkering op grond van de meicirculaire 2011 De nieuwe berekening van de algemene uitkering op grond van de meicirculaire 2011 inclusief de aanpassing van de maatstaven geeft een algemene uitkering voor 2011 van € 9.539.679. In de begroting is opgenomen € 9.483.448. Dit betekent een toename van € 56.231. Uitkeringsjaren 2011 – 2015 De junicirculaire geeft ook informatie over de te verwachten algemene uitkeringen over de jaren 2012 tot en met 2016. In onderstaand overzicht wordt de ontwikkeling van de algemene uitkering 2011 – 2015 in beeld gebracht.
Primitief 2011 2012 2013 2014 2015
Meicirculaire Begroting 2011 Omvang Groei Cumulatief Groei Cumulatief 9.483.448 9.539.679 56.231 56.231 9.428.729 110.95054.71988.42688.4269.504.408 75.679 20.960 16.641 71.7859.614.402 109.994 130.954 10.10781.8929.490.475 123.9267.027 2.912 78.980-
Uit dit overzicht blijkt dat de ontwikkeling van de algemene uitkering t.o.v. de meerjarenraming die wij in de begroting 2011 hebben opgenomen, positief uitvalt voor onze gemeente. Dit heeft voor het jaar 2011 hoofdzakelijk te maken met de bijstelling van de maatstaven. Hiernaast kan als verklaring worden gegeven dat het verschil ontstaat in de ontwikkeling van de uitkeringsbasis. De berekeningssystematiek van de algemene uitkering is zo samengesteld dat fluctuaties in de maatstaven verrekend worden middels de uitkeringsfactor. De uitkeringsfactor daalt door een toename van het aantal inwoners, woonruimten en met name het aantal bijstandsgerechtigden (landelijk). Omdat de gemeente Bedum deze stijging niet of minder laat zien, pakt dit per saldo nadelig uit voor de gemeente Bedum. Dit nadeel wordt meer dan opgevangen doordat met ingang van 2012 de normeringssystemtiek (‘samen trap op of samen trap af’) weer wordt hervat. Uit de meicirculaire blijkt dat we in 2012 bijna € 47.500 aan accres ontvangen, dit bedrag loopt op naar ruim € 329.000 in 2015. Het grote voordeel in 2014 wordt hiermee ook verklaard, in dat jaar zullen we rond de € 272.500 aan accres ontvangen. De negatieve ontwikkeling in 2015 die uit bovenstaande tabel te zien is, wordt verklaard door een tweetal uitnames uit het gemeentefonds. Ten eerste is dat een taakstelling om het aantal politieke ambtsdragers te verminderen. Voor Bedum betekent dit een uitname van € 69.800. Daarnaast zijn in het verleden gelden toegevoegd aan het gemeentefonds om investeringen in het kader van de eoverheid (NUP) te financieren. Deze gelden worden in 2015 weer uit het gemeentefonds genomen. Voor Bedum gaat dat om een bedrag van ongeveer € 76.600.
Bevolkingsdaling Eind maart 2010 heeft de minister van BZK advies gevraagd over de invoering van een nieuwe maatstaf, om zo gemeenten tegemoet te komen die te maken hebben met een terugloop in inwoneraantal. Ondanks een negatief advies is deze nieuwe maatstaf toch ingevoerd voor 2011. Deze maatstaf is tijdelijk en loopt tot en met 2015. Gemeenten die in de provincies Groningen, Limburg of Zeeland liggen en een terugloop aan inwoners hebben van meer dan 1% ten opzichte van 7 jaren terug komen in aanmerking. In de eerste publicaties wordt voor de gemeente Bedum een bedrag genoemd van jaarlijks € 214.000. Bij berekeningen van de hoogte van de algemene uitkering blijkt dat we de hoogte van dit bedrag niet gaan halen. De reden hiervan is dat we uitgaan van een bevolkingsgroei in verband met de verschillende exploitaties die we in ontwikkeling hebben. Door deze ontwikkeling komen we alleen in 2011 in aanmerking voor deze maatstaf en zullen we een bedrag van bijna € 85.000 ontvangen.
- 34 -
Dividend en bespaarde rente Geraamd is een opbrengst van € 637.318 Deze raming komt als volgt tot stand: Omschrijving Aandelen NV BNG Enexis Bruglening Enexis Bespaarde rente NV Elektriciteitsbedrijf Totaal
Aantal/omvang 5.265 van € 2,50 106.587 aandelen van € 1,00 Rente bruglening 9% achtergestelde lening € 126.832
2011 11.945 35.000 89.000 489.958 11.415 637.318
D D R R R
D = Dividend, R = Rente
In 2011 hebben we ruim € 277.291 extra dividend ontvangen in verband met de afwikkeling van de aandelen verkoop Essent. Dit betreft voornamelijk de vrijval van de General Escrow. Aan bespaarde rente over onze reserves en voorzieningen hebben wij in onze begroting een bedrag van € 489.958 opgenomen. Dit is gebaseerd op een verwachte omvang van de reserves en voorzieningen per 01-01-2011 van € 10.314.918 tegen een rente van 4,75%. De feitelijke omvang van de reserves en voorzieningen bedraagt op 01-01-2011: - reserves (inclusief rekeningsaldo 2010 toegevoegd aan AR) € 12.381.550 - voorzieningen € 1.149.483 Totaal € 13.531.033 Het grote verschil (€ 3.216.115) tussen het feitelijk saldo en de raming wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat wij bij de begroting ervan uit gaan dat de claims die er liggen, grotendeels worden gebruikt in het jaar waarin de opstelling van de begroting plaatsvindt. Het bedrag van € 3.216.115 geeft extra bespaarde rente (4,75%) van € 152.766. Dit bedrag dient te worden toegevoegd aan de post bespaarde rente in de begroting 2011. Vervolgens wordt dit bedrag weer onttrokken aan de begroting 2011 en toegevoegd aan de algemene reserve. Dit is conform het vastgestelde beleid ten aanzien van de reserves en voorzieningen.
- 35 -
Reserves en voorzieningen 2011 Het beleid ten aanzien van de reserves en voorzieningen is vastgelegd in de op 16 december 2010 vastgestelde “Nota reserves en voorzieningen”.
Vrij aanwendbare algemene reserve In de raadsvergadering van 20 april 2006 is besloten om de minimale omvang van de vrij aanwendbare algemene reserve te bepalen op € 700.000. Deze € 700.000 maakt onderdeel uit van het weerstandsvermogen. In genoemd voorstel is de minimale omvang van het weerstandsvermogen bepaald op € 1.850.000. Hierbij moeten we opmerken dat het risicoprofiel van onze gemeente door de gevolgen van de economische crisis en door de toegenomen investeringen in de grondexploitaties de laatste jaren aanzienlijk is gewijzigd. Het is daarom wenselijk om de benoemde risico’s (zie paragraaf Weerstandsvermogen in het jaarverslag 2010) nader te kwantificeren om te bepalen wat het huidige niveau van het minimale weerstandsvermogen zou moeten zijn. In de loop van 2011 zullen we beoordelen of een verhoging van de minimale omvang van de vrij aanwendbare algemene reserve noodzakelijk is. De omvang van de vrij aanwendbare algemene reserve per 31-12-2010 is in de jaarrekening 2010 als volgt bepaald: - saldo 31-12-2010 € 6.508.893 Af: - claims op balansdatum € 2.685.383 - claims na balansdatum € 60.020 Saldo na claims volgens jaarrekening 2010 € 3.763.490 Aan dit saldo kan toegevoegd worden: - rente 2011 - saldo jaarrekening 2010 bestemd t.g.v. algemene reserve Totaal
- saldo voorjaarsnota 2011
€ 538.036 € 121.420 € 4.422.946
negatief
Actueel saldo vrij aanwendbare algemene reserve medio 2011
€
177.141
€ 4.245.805
De minimale omvang is bepaald op € 700.000 waardoor er medio 2011 vrij besteedbaar is € 3.545.805. Een eventuele noodzakelijke verhoging van minimale omvang gaat ten laste van dit vrij besteedbare bedrag. Daarnaast speelt de onzekerheid over de bezuinigingen die het Rijk door gaat voeren ten aanzien van specifieke uitkeringen. Ook onafwendbare investeringen in de toekomst, kunnen ten laste van dit vrije deel gebracht worden. De conclusie moet dan ook zijn dat voorzichtig moeten worden omgesprongen met claims ten laste van de algemene reserve te brengen. Indien de meerjarenraming in enig jaar een tekort vertoont, maar in het laatste jaar op zijn minst sluit, dan moet dit tekort verrekend worden met de vrij besteedbare algemene reserve. Als we de bezuinigingsmaatregelen buiten beschouwing laten, sluit de meerjarenraming in het laatste jaar niet. Aangezien een meerjarenraming in het laatste jaar moet sluiten, zullen er bezuinigingsmaatregelen genomen moeten worden, deze treft u aan in bijlage 2. Het saldo medio 2011 van de algemene reserve zal dan ook toenemen met het saldo van de bezuinigingsmaatregelen. Voor een gedetailleerd overzicht van het verloop van de reserves verwijzen wij naar bijlage 4. Hierbij moet opgemerkt worden dat bovenstaand overzicht uitgaat van de stand in 2011, terwijl de bijlage inzicht geeft in het meerjarige verloop van de reserves, inclusief eventuele toegevoegde rente.
- 36 -
Onvoorzien In de begroting 2011 is een post onvoorziene uitgaven opgenomen met een budget van € 23.708. Dit bedrag is gebaseerd op een bedrag per inwoner van € 2,27. De post onvoorzien kan worden gebruikt voor eenmalige onvoorziene uitgaven. De stand van de post onvoorzien (t/m raadsvergadering 9 juni 2011) ziet er als volgt uit: Saldo 1-1-2011 - af - bij Actueel saldo
€ 23.708 € 0 € 0 € 23.708
Stelposten In de begroting 2011 is voor een bedrag van € 545.217 aan stelposten lasten opgenomen en voor een bedrag van € 167.018 aan baten. Het gaat hier om posten die bij de opstelling van de begroting nog niet aan programma’s konden worden toegerekend. De stand van zaken met betrekking tot de stelposten ziet er als volgt uit: Omschrijving Stelposten lasten:
Bedrag
Stand van zaken
Voormalige taken Regioraad (bijdrage VGG)
3.000
Functioneel geraamd op 5700
Beloningsdifferentiatie (incl. 0,1% loonsom)
8.000
Moet nog beschikbaar worden gesteld.
Rechtskundige bijstand
10.000
Moet nog beschikbaar worden gesteld.
Cie. voor bezwaarschriften
1.000
Moet nog beschikbaar worden gesteld.
Realisatie Midoffice en KCC
300.000
Moet nog beschikbaar worden gesteld.
Impuls brede scholen, sport en cultuur
20.552
Moet nog beschikbaar worden gesteld.
Uitvoering MJOP
100.000
Inmiddels functioneel geraamd
Verlaging formatieve omvang (dekking MJOP)
(35.000)
Moet nog verrekend worden met salarispost
Gebouwonderhoud (verlaging formatie / lager onderhoudsniveau) GIS-BAG
(25.000)
Moet nog verrekend worden met salarispost cq. MJOP Moet nog beschikbaar worden gesteld.
Rentelast aangekochte grond Zuidwolde
73.523
Uitbreiding personele formatie
25.500
Totaal lasten
545.217
Omschrijving
2011
Stand van zaken
Voorgestelde tariefsverhogingen
167.018
Vastgesteld in raad november 2010. Nu functioneel geraamd.
Totaal baten
167.018
63.642
Is inmiddels functioneel geraamd, stelpost valt vrij. Is meegenomen in de bezuinigingsvoorstellen.
Stelposten baten:
- 37 -
Kapitaallasten De rente op de kapitaalmarkt (lang geld) schommelt de eerste maanden van 2011 tussen 4,5% en 4,9%. Voor eigen financieringsmiddelen en voor de berekening van de kapitaallasten zijn we in de begroting 2011 uitgegaan van 4,75%. Voorgesteld wordt dit percentage te handhaven. In de begroting wordt er vanuit gegaan dat alle geraamde investeringen per 1 januari uitgevoerd zijn. In de praktijk is dit niet zo. De kapitaallasten worden berekend over de boekwaarde op 1 januari van het dienstjaar. Derhalve kan gesteld worden dat de kapitaallasten over het deel van de investeringen dat eind 2010 nog niet is afgerond, een jaar door schuift. Voor 2011 hebben wij incidenteel € 150.000 extra geraamd voor onderuitputting kapitaallasten. Voor kort geld zijn we in de begroting 2011 uitgegaan van 4,5%. Kijkend naar de huidige rentestanden blijkt dat de rente voor aan te trekken kort geld momenteel schommelt rond de 3,5% en de rente voor weg te zetten kort geld schommelt rond de 1%. Wij stellen derhalve voor met ingang van 2011 te rekenen met 3,5% bij een financieringstekort, en met 1% bij een financieringsoverschot. In de begroting 2011 zijn we uitgegaan van een financieringsoverschot van ruim € 2.100.000 en een batige rente (4,5%) van € 96.441. De eerste vijf maanden van 2011 hebben we echter slechts een financieringsoverschot van ruim € 400.000. Dit komt doordat de werkelijke totale boekwaarde van de investeringen op 1 januari 2011 hoger is dan waar we bij de begroting 2011 van uitgegaan zijn. Dit betreft met name de boekwaarden van de voorraden bouwgrond. Uitgaande van 1% geeft dit een batige rente van € 4.000. Derhalve stellen wij voor het geraamde batige renteopbrengst neerwaarts bij te stellen met € 92.000.
- 38 -
HOOFDSTUK 3 Voorstel verwerking financiële gevolgen voorjaarsnota 2011 Op de volgende twee bladzijden wordt een overzicht gegeven van de financiële gevolgen van deze voorjaarsnota. Voor het jaar 2011 gaat het om: - Lasten - Baten Saldo
€ € €
279.298 388.721 109.423 positief
Van de lasten is € 159.849 structureel en van de baten is € 56.231 structureel. De structurele lasten en baten zijn meegenomen in de meerjarenraming. Voorgesteld wordt om het saldo 2011 ad € 109.423 toe te voegen aan de algemene reserve.
- 39 -
Samenvatting financiële afwijkingen en nieuwe voorstellen programma's FCL ECL 600100 601300 602900 602900 606000 604400 606500 606500 604100 610000 613000 621100 621100 615000 615000 621200 625101 628100 630300 634000 634000 636000 642600 644500 645100 645100 645100 646200 650000 658000 659000 660100 660100 660100 662000 662000 662000 662000 662000
Programma Algemeen bestuur Algemeen bestuur Algemeen bestuur Algemeen bestuur Algemeen bestuur Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat Economische zaken Onderwijs Onderwijs Onderwijs Onderwijs Onderwijs Cultuur en recreatie Cultuur en recreatie Cultuur en recreatie Cultuur en recreatie Sociale voorzieningen en MD Sociale voorzieningen en MD Sociale voorzieningen en MD Sociale voorzieningen en MD Volksgezondsheid en milieu Volksgezondsheid en milieu Volksgezondsheid en milieu Volksgezondsheid en milieu Volksgezondsheid en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a. Financien c.a.
Omschrijving Raad en commissies voorlichting - algemeen dorpenrondes Projectleiding BMW Voorbereidingskosten BMW subsidie Discriminatie Meldpunt Groningen Cont. aanstelling bestuurlijk functionaris Veiligheidshuis Veiligheidsmonitor Donatie st. platform regionaal criminaliteitsbeheersing Hogere kapitaallast ademluchttoestellen Onderhoud kade, kademuur en beschoeiing Nutsbedrijven Leerlingenvervoer Leerlingenvervoer Openbaar basisonderwijs -algemeenBijzonder basisonderwijs -algemeenOverige voorzieningen onderwijs Sportveldencomplex Bedum: terrein Monumentenzorg Overige openluchtrecreatie Verwijsborden fietsknooppuntroutes WWB algemeen WWB algemeen (tegemoetkoming kst kinderopvang) Sociale werkvoorziening WMO: leefvoorzieningen gehandicapten Jeugdgezondheidszorg Ledigen minicontainers Ledigen 1100 ltr. containers Afvalfonds Rioolgemalen Ruimtelijke ontwikkeling Bespaarde rente Algemene uitkering Stelpost: herstructureringsfonds Stelpost: Voormalige taken Regioraad (bijdrage VGG) Stelpost: vrijval rentelast grond Zuidwolde Vrijval BR gemeentelijk monumentenbeleid Storting AR vrijval gem. monumentenbeleid Dekking procesbegeleiding samenwerking BMW tlv AR Lagere onttrekking BR vervanging riolering T.L.V. ILG (deel uit AR)
40
Lasten
Baten
500,00 2.500,00 40.000,00 5.500,00 662,00 1.811,00 7.000,00 -1.000,00 6.280,00 277.291,00 850,00 -12.500,00 2.970,00 2.970,00 5.000,00 5.700,00 -3.363,00 200,00 3.412,00 50.000,00 6.000,00 7.053,00 100.000,00 3.166,00 -7.026,00 -940,00 35.000,00 -13.761,00 4.400,00
5.000,00
3.166,00
35.000,00
12.284,00 56.231,00 25.000,00 -3.000,00 -73.523,00 44.926,00 44.926,00 40.000,00 13.761,00 6.823,00
Inc. Struc. x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Structureel Lasten Baten 500,00
662,00 3.611,00 7.000,00 -1.000,00 209,00
37.500,00
-3.363,00 200,00 50.000,00 6.000,00 7.053,00 100.000,00
-13.761,00
56.231,00 25.000,00 -73.523,00
13.761,00
662000
5700 5732 5732 5732
Financien c.a.
Toevoeging bespaarde rente
Kostenplaatsen SCC De Meenschaar Apparaatskosten binnendienst Kapitaallasten Kapitaallasten Kapitaallasten
maken schetsplan Extra contributie VGG rente eigen financieringsmiddelen Onderuitputting van kapitaallasten rente kortlopende gelden
Saldo begroting 2010 Saldo Incidenteel
12.284,00
x
1.700,00 3.000,00 152.766,00 -150.000,00
x x x x x
-92.000,00
V
279.298,00
388.721,00
109.423,00 388.721,00
388.721,00
V = Voordeel
41
159.849,00 N 159.849,00
56.231,00 89.225,00 14.393,00 159.849,00
HOOFDSTUK 4 Meerjarenraming In de primitieve begroting 2011 is de meerjarenraming voor de jaren 2012 tot en met 2015 opgenomen. Deze in de primitieve begroting 2011 opgenomen meerjarenraming geeft voor die jaren een verwacht tekort. In deze voorjaarsnota wordt een aantal zaken genoemd die doorwerken naar 2012 en volgende jaren. Voor de prijsstijging hebben we gerekend met een percentage van 2,25% voor 2012, voor 2013 rekenen we met 2% en voor de jaren 2014 tot en met 2016 met een percentage van 1,75. Dit is conform de prijsontwikkeling BBP die is opgenomen in de meicirculaire. Voor de loonkostenstijging hebben we gerekend met 3% voor 2012 en voor de jaren na 2012 hebben we weer de prijsontwikkeling genomen. De 3% voor 2012 is conform de loonkostenontwikkeling die is opgenomen in de meicirculaire. Een loonkostenontwikkeling van 3% voor de jaren na 2012 lijkt vooralsnog niet realistisch, vandaar dat we daar de prijsontwikkeling hebben genomen. Op de volgende twee bladzijden hebben wij de meerjarenraming opgenomen. De structurele posten die zijn vermeld in de voorjaarsnota 2011 zijn als een totaalpost opgenomen. Resultaat meerjarenraming De meerjarenraming geeft in alle jaren een tekort. De verklaring hiervoor moet voor het overgrote deel worden gezocht de ontwikkeling van de loon- en prijsstijging, alsook in de afwijking van de algemene uitkering. Voor een uitgebreide toelichting over de ontwikkeling van de algemene uitkering verwijzen we Hoofdstuk 2 “Algemene Uitkering”. Een inventarisatie van nieuw beleid wordt weergeven in bijlage 1. Deze voorstellen zijn, gezien de beperkte financiële ruimte, niet verwerkt in de meerjarenraming. In bijlage 2 doen wij voorstellen om tot een sluitende meerjarenraming te komen. Hier laten wij tevens zien welke ruimte er is voor het opvangen van de onzekerheden met betrekking tot verdere rijksbezuinigingen en decentralisaties.
- 42 -
Voorjaarsnota 2011 2012 lasten baten saldo MJB begroting 2011 Structurele mutaties voorjaarsnota 2011 Programma 0 Algemeen bestuur Elo-Grunn Verkiezingen Bijdrage Cevan i.l. Verhoging secretarieleges Front- en Midoffice en KCC Programma 1 Openbare orde en veiligheid Burgernet Veiligheidshuis Opleiding brandweer Veiligheidsmonitor
159.849
89.225 56.231
9.000 9.361-
2013 lasten baten 25.000
25.000
9.361 1.1002.678
2014 lasten baten
25.000
9.361 2.434
2015 lasten baten
2016 lasten baten 25.000
9.3612.172
2.210
2.249
70.000
2.000 1.8111.6007.000-
3.6227.000
7.000-
7.000
-7.000
Programma 2 verkeer,vervoer en waterstaat Programma 3 Economische zaken Inflatiecorrectie marktgelden Programma 4 Onderwijs Leerlingenvervoer Programma 5 Cultuur en recreatie Inspectie bomenstand Inflatiecorrectie huur sportaccommodaties De Beemden (besparing energie nav investeringen) NASB
128
116
104
3.256
2.906
106
107
50.000-
5.000
5.0003.582
31.202-
30.00031.202-
- 43 -
5.000
-5.000 2.957
3.008
2012 lasten baten Programma 6 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Gebieds Gericht Werken (GGW) Samenwerking De Beurs 7.675 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Verrekening BTW in GRP Inflatiecorrectie Begraafrechten EKD (Elektronisch KindDossier)
totaal saldo cumulatief
2014 lasten baten
2015 lasten baten
2016 lasten baten
11.861-
27.702 3.769
32.6803.425
28.9563.057
-5.700 3.111
0 3.165
3.589
3.262
2.911
2.962
3.014
7.071-
Programma 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Verhoging bouwleges -procentueelProgramma 9 Financiën Stelpost salarissen (loonstijging) Stelpost inflatiecorrectie (prijsstijging) Stelpost kapitaallasten OR-budget (is bezuinigd geweest 2010 t/m 2012) Inflatiecorrectie OZB Inflatiecorrectie hondenbelasting Inflatiecorrectie RZB Efficiencykorting Algemene uitkering: stand meicirculaire 2011
2013 lasten baten
150.870 163.332 15.774-
95.176 148.451 77.112-
96.643 132.492 16.8143.000
98.136 134.811 97.355-
61.797 1.226 39
64.114 1.115 41
66.518 995 40
110.950-
75.679
109.994
10.000-
363.907 224.891224.891-
99.655 137.170 PM 69.013 1.022 44
71.578 1.030 45
30.000-
139.016
128.713 7.951232.842-
- 44 -
120.762
239.060 79.319312.161-
159.741
123.926203.231 251.432563.593-
48.201-
282.885 249.825 117.256 446.337-
367.081
HOOFDSTUK 5 Kaderstelling In de financiële verordening (raadsbesluit 22 maart 2007) is vastgelegd dat het college in de eerste tussentijdse rapportage (voorjaarsnota) de kaders voor de opstelling van de begroting voor het volgend jaar en drie opvolgende jaren voorlegt aan de raad. Loon- en prijsontwikkelingen Beleid is dat wij de ontwikkelingen volgen die staan opgenomen in de meicirculaire. Voor 2012 wordt een prijsstijging van 2,25% geraamd. Voor 2013 en verder hebben we de prijsontwikkeling BBP(Bruto Binnenlands Product) aangehouden. Dit betekent voor 2013 een prijsstijging van 2% en voor de jaren 2014, 2015 en 2016 een prijsstijging van 1,75% Voor de personeelslasten gaan wij op basis van de werkelijke loonkosten uit van een verhoging van 3% voor 2012. Dit percentage baseren wij op de verwachte loonkostenstijging zoals genoemd in de meicirculaire. Voor de jaren na 2012 is rekening gehouden met een stijging van 1,75% voor lonen. Voor eigen financieringsmiddelen en voor de berekening van de kapitaallasten gaan wij uit van een rentepercentage van 4,75%. Dit is gelijk aan de raming in de begroting 2011. Voor het financieringstekort gebruiken wij voor 2012 en volgende jaren een percentage van 3,5%. En voor een financieringsoverschot een rentepercentage van 1%. Leges, belastingen en tarieven Uitgangspunt is het beleid zoals in de meerjarenraming 2012-2016 is vastgesteld. Dit houdt in: - OZB: jaarlijkse stijging van 3,75%; - Afvalstoffenheffing: dekkingspercentage 100% - Leges: 2,25% verhoging voor 2012 (2013 2% en 2014 – 2016 1,75%); - Begraafrechten: 2,25% verhoging voor 2012 (2013 2% en 2014 – 2016 1,75%); - Hondenbelasting: 2,25% verhoging voor 2012 (2013 2% en 2014 – 2016 1,75%); - Rioolrechten/-belasting: 13,75% verhoging voor 2012 (2013-2014 0%) (in 2015 e.v. 0,5%). Financiële ontwikkeling Bij het opstellen van de begroting 2011 hebben we een meerjarenraming gepresenteerd die in het jaar 2015 sluit met een negatief saldo. Door de provincie is dit bij uitzondering toegestaan, dit in verband met de uitzonderlijk financiële situatie. Ook was er ten tijde van het opstellen van de begroting 2011 nog niet bekend welke bezuinigingen het Rijk door ging voeren. Destijds was de korting van 10% op het gemeentefonds nog in beeld. Wanneer een niet sluitende meerjarenraming gepresenteerd werd, moesten gemeente wel aantonen dat men voortvarend een bezuinigingstraject op zou starten. Eind 2010 en begin 2011 zijn door het college, in samenspraak met een denktank van de raad, allerlei bezuinigingsopties aan het papier toevertrouwd. In dit traject zijn ook de burgers betrokken. Zij hebben de mogelijkheid gehad om middels een enquête hun prioriteiten kenbaar te maken. Ook zijn er in de verschillende dorpen bijeenkomsten georganiseerd om zo een beeld te krijgen op welke gebieden wel en op welke gebieden niet bezuinigd kan worden, volgens de burgers. Tot slot zijn er ook gesprekken gevoerd met de verschillende verenigingen en stichtingen omdat van hen ook een bijdrage wordt gevraagd in de bezuinigingsopdracht. In de voorjaarsnota zijn verschillende ontwikkelingen opgenomen die ten tijde van het opstellen van de begroting nog niet bekend waren, of waarvan de hoogte nog niet zeker was. Voorbeelden hiervan zijn de aanvragen voor een WMO-voorziening en de ontwikkeling van de WWB. Daarnaast passen we bij de voorjaarsnota de maatstaven aan op basis waarvan we de hoogte van de algemene uitkering berekenen. Tot slot, in het bestuursakkoord van 2009 is de normeringssystematiek buiten werking gesteld, hierdoor ontvingen we geen accres meer. Omdat we geen accres meer ontvingen hebben in de meerjarenraming ook geen rekening gehouden met loon- en prijsontwikkelingen. In het bestuursakkoord dat nu voorligt wordt de normeringssystematiek weer ingevoerd, daarmee moet ook de loon- en prijsontwikkeling weer worden geraamd. Al deze ontwikkelingen en aanpassingen hebben in eerste instantie geleid tot een tekort in de meerjarenraming van bijna € 450.000 in 2016. Aan de ene kant is de voorjaarsnota een rapportage over de ontwikkelingen in het
45
huidige jaar, aan de andere kant wordt in deze voorjaarsnota ook de basis gelegd voor de begroting van het komende jaar. Om deze reden is een dergelijk tekort in de meerjarenraming ook niet acceptabel. Ook is in deze voorjaarsnota een inventarisatie opgenomen van nieuw beleid. Deze zijn opgenomen in bijlage 1. Financieel gezien zijn deze voorstellen niet verwerkt in de meerjarenraming. Gezien de beperkte financiële ruimte stelt het college voor deze zaken vooralsnog niet uit te gaan voeren. Om het tekort terug te dringen hebben we in bijlage 2 een lijst opgenomen met mogelijke bezuinigingen. Deze lijst is opgesteld op basis van de voorstellen zoals ze door het college aan de raad zijn voorgelegd. Hierbij is rekening gehouden met de prioritering, zoals die uit enquêtes en de bijeenkomsten met de burgers naar voren is gekomen. In bovenstaande is uitgegaan van de gegevens in de meicirculaire. De gegevens in de meicirculaire zijn gebaseerd op het bestuursakkoord waar op 8 juni over gestemd is op het VNG congres. Aangezien een deel van het bestuursakkoord niet in stemming is gebracht en er dus geen volledig akkoord ligt van gemeenten ten aanzien van het bestuursakkoord is het nog maar de vraag of de meerjarige uitwerking van de meicirculaire geëffectueerd zal worden. Het voorstel is om voor de begroting 2012 dezelfde lijn te hanteren als in de voorjaarsnota 2011.
46
Bijlage 1 Nieuw beleid Inventarisatie
Investering Structureel effect Opmerking
Investeringen: Verharding wegbermen Beschoeiingen Boterdiep Herstel betonnen damwanden Openbare verlichting Reconstructie de Vlijt Reconstructie Waldadrift Herstel betuiningen/natuurvriendelijke oevers
930.000 960.000 1.000.000 900.000 600.000 2.000.000 800.000
Rijksbezuinigingen WSW
170.000 Deze korting is gebaseerd op het bestuursakkoord dat door de gemeenten niet is geaccepteerd. Onduidelijk is wat de korting zal gaan worden. PM
Andere rijksbezuinigingen Kunstgrasvoetbalveld Zwemwater Ontsluiting DOMO Centrumplannen
Totaal
81.375 93.600 72.500 87.750 43.500 145.000 70.000
430.000 PM PM PM
6.690.000
41.925 PM PM PM
805.650
47
Bijlage 2
Bezuinigingspakket 2012-1016
Voorstel
Effect 2012
2013
2014
2015
2016 Opmerking
Investeringen: Bedrijfsvoering: Inkrimpen formatie
130.000
25.000
45.000
Overige maatregelen bedrijfsvoering
31.000
11.000
6.000
Inkomsten: Rioolrechten (toerekening veegkosten) Afvalstoffenheffing OZB (1% extra) Hondenbelasting Secretarieleges Tarieven verhuur sportaccommodaties
5.000 13.000 5.000 20.000 7.600
Evenementen vergunningen
40.000 13.000
13.000
13.000
7.600
7.600
15.200
41.000
26.000
26.000
Naar aanleiding van de raadsvergadering van 9 juni jl. is de piek van de verhoging van de huurtarieven verder naar de toekomst verschoven. Wij gaan nu uit van een jaarlijkse verhoging van 5% in de jaren 2012 t/m 2014 en 10% in 2015.
2.000
Subsidies
31.000
Voorzieningen: Programma 0 Algemeen bestuur
21.652
Programma 1 Openbare orde en veiligheid Programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat Programma 3 Economische zaken Programma 4 Onderwijs Programma 5 Cultuur en recreatie
De inkrimping van de personele formatie is gefaseerd over de jaren 2012 t/m 2014. De verlaging van het budget voor het bezoeken van het VNG congres m.i.v. 2013 i.p.v. 2012.
Het budget van de rekenkamer is niet verlaagd.
6.200 27.800
6.200-
5.500 20.000
Besparing door zelfwerkzaamheid van sportverenigingen bij het onderhoud van de clubgebouwen m.i.v. 2013 i.p.v. 2012.
48
Programma 6 Soc.voorz. en maatsch. dienstverl.
37.619
Programma 7 Volksgezondheid en milieu Programma 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Programma 9 financiering en algemene dekking
6.000 36.650
4.000
13.600 5.000
Totaal Cumulatief
386.021 386.021
121.600 507.621
102.600 610.221
101.600 711.821
711.821
Saldo meerjarenraming voorjaarsnota 2011
224.891-
232.842-
312.161-
563.593-
446.337-
Buffer voor verdergaande rijksbezuinigingen
161.130
274.779
298.060
148.228
265.484 Deze valt op te splitsen in: kortingen op doeluitkeringen, kortingen op het gemeentefonds en verdergaande decentralisatie van rijkstaken.
Noot: de presentatie van bovenstaande voorstellen wijkt af van presentatie zoals die is gegeven bij de behandeling van de bezuinigingen in de raadsvergadering van 9 juni 2011. Bovenstaande presentatie sluit aan bij de wijze van presenteren van de meerjarenraming.
49
Bijlage 3 INVESTERINGSLIJST 2012
omschrijving
geraamde kosten
compensabele btw
beschikking reserves
subsidies bijdragen inruil
netto investering
afschr. term.
afschr. + rente 4,75 %
overige lasten
totale jaarlijkse lasten
Programma 0 Gebouw buitendienst -terreinverharding- (MJOP) Gebouw buitendienst -2 luchtheaters en gevelkachel - (MJOP)
5.015 12.067
560 1.348
4.455 10.719
20 15
434 1.224
0 0
434 1.224
Programma 1 Verv. schaar,spreider, hydropomp en ramset hulpverleningsvoertuig Vervanging portofoons brandweer
29.750 24.000
4.750 3.832
25.000 20.168
12 8
3.271 3.479
0 0
3.271 3.479
9.185
1.466
7.719
15
881
0
881
50.000
0
50.000
20
4.875
0
4.875
Programma 5 De Meenschaar -pompen + expansievat- (MJOP) De Beemden -fase 2 CV-ketel, luchtbeh., TL-armaturen- (MJOP)
4.426 227.308
0 36.293
4.426 191.015
15 15
505 21.807
0 0
505 21.807
Programma 7 algemene vervanging riolering algemene vervanging riolering Begraafplaats Bedum - poort renoveren - (MJOP)
697.100 28.000 6.787
50 ann 15 ann 25
36.720
0
697.100 28.000 6.787
594
0 0 0
36.720 2.652 594
5.800 5.850 88.092
0 0 0
5.800 5.850 88.092
Programma 3 Kantoorunit Schoolstraat 10 -CV-ketel- (MJOP) Programma 4 IHP
Programma 8 uitvoering stedelijke vernieuwing ILG cofinanciering uitvoering
95.200 80.000 1.268.838
15.200 63.449
Exclusief riolering
20.000 20.000
0
80.000 60.000 1.185.389 488.289
50
40 20 0
2.652
51.372
48.720
INVESTERINGSLIJST 2013
omschrijving
geraamde kosten
Programma 0 vervanging Captor toegang en tijdregistratie 3 CV-ketels gymzaal De Vlijt 12 (MJOP) Programma 2 Vervanging veegmachine Reconstructie Waldadrift Reconstructie fietspad Waldadrift
compensabele btw
beschikking reserves
subsidies bijdragen inruil
netto investering
afschr. term.
afschr. + rente 4,75 %
overige lasten
totale jaarlijkse lasten
12.500 17.341
1.816 1.468
10.684 15.873
8 15
1.843 1.812
0 0
1.843 1.812
100.000
14.529
85.471
10
12.607
0
12.607
PM PM
Programma 3 Programma 4 IHP
50.000
Programma 6 CV-ketels peutersplzl Foelkiusstraat en Burchtstraat (MJOP)
11.040
Programma 7 algemene vervanging riolering algemene vervanging riolering Programma 8 uitvoering stedelijke vernieuwing ILG cofinanciering uitvoering
0
553.100 0
95.200 80.000 919.181
50.000
20
4.875
11.040
15
1.260
0
1.260
50 ann 15 ann
29.134 0
0 0
29.134 0
5.800 5.850 63.181
0 0 0
5.800 5.850 63.181
553.100 0
15.200 20.000 20.000
33.013
Exclusief riolering
0
80.000 60.000 866.168 313.068
51
40 20 193
34.047
4.875
34.047
INVESTERINGSLIJST 2014
omschrijving
geraamde kosten
compensabele btw
beschikking reserves
subsidies bijdragen inruil
netto investering
afschr. term.
afschr. + rente 4,75 %
overige lasten
totale jaarlijkse lasten
Programma 0 telefooninstallatie gemeentehuis Gebouw buitendienst -pompen, regeling en kleppen- (MJOP)
50.000 8.143
7.265 910
42.735 7.233
8 15
7.372 826
0 0
7.372 826
Programma 2 vervanging kleine zoutstrooier (van 2007) Vervanging busje afschr.7jr Vervanging busje (nu: Fiat Ducato 35-BL-PN) Vervanging Pick-Up (nu: Mitsubishi 97-BL-BX) Vervanging busje 98-BT-XV Tractor John Deere Vervanging sneeuwploeg Vervanging grote zoutstrooier
20.000 11.000 18.000 18.250 11.700 41.000 11.500 30.000
3.193 1.299 2.126 2.155 1.382 1.672 1.671 4.359
16.807 9.701 15.874 16.095 10.318 39.328 9.829 25.641
10 7 7 7 7 8 10 10
2.479 1.847 3.022 3.064 1.964 6.784 1.450 3.782
0 0 0 0 0 0 0 0
2.479 1.847 3.022 3.064 1.964 6.784 1.450 3.782
Programma 4 IHP
50.000
50.000
20
4.875
Programma 5 vervanging toplaag De Beemden Verlichting kunstgrasveld Bedum Bladveegapparatuur sportvelden De Beemden -herstraten 165 m2 betonklinkers- (MJOP) De Beemden -TSA (warmtewisselaars)- (MJOP) De Beemden -div. armaturen + noodverlichting- (MJOP) voetbal Bedum -2 CV-ketels- (MJOP) voetbal Onderdendam -CV-ketel- (MJOP)
56.500 27.200 12.000 5.159 19.326 3.989 16.563 5.331
56.500 22.857 12.000 4.335 16.240 3.352 16.563 5.331
15 20 10 20 15 15 15 15
6.450 2.229 1.770 423 1.854 383 1.891 609
0 0 0 0 0 0 0 0
6.450 2.229 1.770 423 1.854 383 1.891 609
50 ann 15 ann
21.107 0
0 0
21.107 0
5.800 5.850 85.831
0 0 0
5.800 5.850 85.831
Programma 7 algemene vervanging riolering algemene vervanging riolering Programma 8 uitvoering stedelijke vernieuwing ILG cofinanciering uitvoering
4.343 0 824 3.086 637 0 0
400.700 0
95.200 80.000 991.561
400.700 0
15.200 20.000 20.000
50.120
Exclusief riolering
0
80.000 60.000 921.441 520.741
52
40 20 359
0
64.724
4.875
64.724
INVESTERINGSLIJST 2015
omschrijving
geraamde kosten
Programma 0 Terreininrichting Gemeentewerken (MJOP) Programma 2 Vervanging Kraan DAF 65 Vervanging Pick-up 9 - VBL - 03
compensabele btw
beschikking reserves
subsidies bijdragen inruil
netto investering
afschr. term.
afschr. + rente 4,75 %
overige lasten
totale jaarlijkse lasten
13.511
13.511
20
1.317
0
1.317
5.727 4.488
5.727 4.488
20 15
558 512
0 0
558 512
370.700 0
370.700 0
19.527 0
0 0
19.527 0
5.800 5.850 32.247
0 0 0
5.800 5.850 32.247
PM PM
Programma 3 Programma 4 Programma 5 Terreinverharding en -inrichting Voetbal Onderdendam (MJOP) Electrotechnische installatie (MJOP) Programma 7 algemene vervanging riolering algemene vervanging riolering Programma 8 uitvoering stedelijke vernieuwing ILG cofinanciering uitvoering
95.200 80.000 556.115
15.200 20.000 20.000
15.200
Exclusief riolering
0
80.000 60.000 520.915 150.215
53
50 ann 15 ann
40 20 160
0
12.720
12.720
Bijlage 4 Overzicht van reserves en voorzieningen (€) Jaar: 2012
saldo 1-1-2011
verwachte mutaties 2011
saldo ultimo 2011
verwachte mutaties 2012
verwachte mutaties 2013
verwachte mutaties 2014
verwachte mutaties 2015
verwachte mutaties 2016
saldo ultimo 2016
A. Algemene reserve 1.712.865,26 1.712.865,26
Niet vrij aanwendbaar
Vrij aanwendbaar * bespaarde rente rentebestemming: - algemene dekking exploitatie GD - dekking begraafplaatsen
-24.368,00 -24.368,00
1.688.497,26 1.688.497,26
-24.368,00 -24.368,00
-24.368,00 -24.368,00
-24.368,00 -24.368,00
-24.368,00 -24.368,00
-24.368,00 -24.368,00
-17.462,00
-17.462,00
-17.462,00
-17.462,00
-17.462,00
-60.773,00
-60.773,00
-60.773,00
-60.773,00
-60.773,00
-20.000,00
-20.000,00
-20.000,00
-20.000,00
-20.000,00
-98.235,00
-98.235,00
-98.235,00
-98.235,00
1.566.657,26 1.566.657,26
6.508.892,78 642.724,10 -81.361,10 -23.327,48
* rekeningresultaat 2010 * herijking best.res. Gemeentelijk monumentenbeleid * begrotingsresultaten meerjarenraming claims: * inzet t.b.v. herinrichting Onderdendam * herijking pensioenvoorziening wethouders * bestemmingsplannen O'dam/Z'wolde/N'wolde * vj.nota 2010: realisatie midoffice en KCC * vj.nota 2010: rentelast grond Zuidwolde * baggerplan 2007-2011 (incl. beschoeiing) * co-financiering ILG 2011 - 2016 (meerjarenraming) * oriënterend onderzoek samenwerking buitendienst * Elo Grunn interne kosten (inhuur personeel ) 2009/2010 * Elo Grunn externe kosten 2009/2010 * bijdrage kosten bijzondere bijstand 2011/2012 * archiefwerkzaamheden * inventariseren archieven * standplaats kampeerauto's Onderdendam * externe subsidieverwerving * incidentele posten begroting 2010 * handhaving stadswacht Bedum * onderzoek uitbr. opp. zwemwater, energievoorz. en restwarmte De Beemden * procesbegeleiding samenwerking in BMW-verband 6.508.892,78
538.035,51 121.420,00 44.926,56
-1.235.035,00 -17.462,00 -41.714,00 -300.000,00 -60.773,00 -7.802,00 -20.000,00 -7.000,00 -18.000,00 -88.887,00 -11.344,00 -15.412,00 -2.578,00 -9.000,00 -5.443,00 -342.414,00 -8.600,00 -11.420,00 -40.000,00
-11.344,00
-1.538.501,93
4.970.390,85
54
-109.579,00
4.467.871,85
B. Bestemmingsreserves Frictie personeelskosten * storting * overige onttrekkingen
242.216,81
242.216,81 Spaarverlof * onttrekkingen
pm -242.216,81 -242.216,81
pm
Kinderopvang
Groot onderhoud dorpshuizen *storting (vast bedrag)
0,00
pm 0,00
pm
pm
pm
pm
54.810,75
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
54.810,75
14.000,00 -56.800,00 -42.800,00
26.320,95
14.000,00 -36.400,00 -22.400,00
9.645,05 -12.476,00 -2.830,95
0,00 -1.090,00 -1.090,00
0,00 0,00 0,00
0,00
-0,00
-116.000,00 -116.000,00
78.457,33
-78.457,33 -78.457,33
0,00
0,00
0,00
0,00
-0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
pm pm
pm pm
pm pm
pm pm
pm pm
16.795,95
1.951,00 1.951,00
18.746,95
1.951,00 1.951,00
1.951,00 1.951,00
1.951,00 1.951,00
1.951,00 1.951,00
1.951,00 1.951,00
28.501,95
27.657,98 27.657,98
0,00
27.657,98
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
27.657,98
5.000,00 5.000,00
20.666,50
5.000,00 5.000,00
5.000,00 5.000,00
5.000,00 5.000,00
5.000,00 5.000,00
5.000,00 5.000,00
45.666,50
-44.926,56 -44.926,56
30.000,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
30.000,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
16.795,95
15.666,50
74.926,56 74.926,56
WWB-uitkeringen * onttrekking/toevoeging
0,00
1.353.906,00 -1.353.906,00 0,00
15.666,50 Gemeentelijk monumentenbeleid * onttrekking/herijking
0,00
0,00
0,00 Instrumenten/uniformen * storting (vast bedrag)
0,00
194.457,33 194.457,33
Overlopende budgetten * toevoeging * onttrekking
0,00
69.120,95
69.120,95 Wachtgeldverplichtingen bestuurders * onttrekking
0,00
54.810,75 54.810,75
Seniorenbeleid * storting (t/m 2013) * onttrekking
0,00
0,00 pm 0,00
0,00
55
Bijzondere bijstand * onttrekking/toevoeging
46.987,33 pm 46.987,33
Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) * onttrekking/toevoeging
0,00
0,00
46.987,33
pm
pm
pm
0,00
0,00
15.495,00
7.470,00
15.495,00
pm
pm
0,00
0,00
0,00
0,00
7.470,00
0,00
0,00
0,00
152.032,50
51.120,00
43.193,00
56.638,00
25.843,00
20.593,00
51.120,00
43.193,00
56.638,00
25.843,00
20.593,00
301.037,50
2.713,00
0,00
0,00
0,00
0,00
16.484,00
610.000,00
520.000,00
520.000,00
210.000,00
1.424.238,12
610.000,00
520.000,00
520.000,00
210.000,00
-145.000,00 -145.000,00
3.139.238,12
489.432,41
23.248,00 -25.000,00 PM -1.752,00
23.164,80 -25.000,00 PM -1.835,20
23.077,64 -25.000,00 PM -1.922,36
22.986,30 -25.000,00 PM -2.013,71
22.890,68 -25.000,00 PM -2.109,32
479.799,82
38.146,00 pm 38.146,00
129.067,50
44.783,00 pm 44.783,00
103.650,50
2.853,00 pm 2.853,00
2.713,00 13.771,00
1.191.738,12 25.000,00 590.000,00 -360.000,00 -22.500,00 232.500,00
491.104,93
491.104,93 Vervanging riolering *toevoeging *onttrekkingen
0,00
10.918,00
1.191.738,12 Onderhoud begraafplaatsen * Herijking (rente) * onttrekkingen * kostendekkendheid tarieven
0,00
58.867,50
10.918,00 Herstructureringsfonds * bestemming rekeningresultaat 2010 * toevoegingen Ter Laan 4 * onttrekking tbv gasfabrieklocatie * onttrekking inz. 3e tranche VROM subs. Almastr. * onttrekking inz. claim verkoop St. Annerweg
0,00
0,00
90.921,50
58.867,50 Bovenwijkse voorzieningen Vogelzanglocatie * toevoegingen Vogelzanglocatie * onttrekkingen
0,00
pm
90.921,50 Bovenwijkse voorzieningen Ter Laan 4 * toevoegingen Ter Laan 4 * onttrekkingen
46.987,33
0,00 0,00
Bovenwijkse voorzieningen Bedrijventerrein * toevoegingen bedrijvenpark boterdiep fase 1/2 * onttrekkingen
0,00
23.327,48 -25.000,00 PM -1.672,52
369.055,00
369.055,00
pm -99.845,00 -99.845,00
pm pm 269.210,00
56
pm pm 0,00
pm pm 0,00
pm pm 0,00
pm pm 0,00
0,00
269.210,00
Onderhoud wegen * stortingen * onttrekkingen
774.888,00 pm pm 774.888,00
Bruggen * onttrekkingen
pm pm 0,00
774.888,00
0,00
pm -774.888,00 -774.888,00
0,00
308.239,00
-308.239,00 -308.239,00
757.282,03
pm 0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00 0,00
0,00 0,00
0,00
22.000,00 pm 22.000,00
22.000,00 pm 22.000,00
22.000,00 pm 22.000,00
22.000,00 pm 22.000,00
22.000,00 pm 22.000,00
867.282,03
246.020,00
246.020,00
246.020,00
246.020,00
246.020,00
-290.480,24 -44.460,24
-238.244,28 7.775,72
-358.920,24 -112.900,24
-265.305,92 -19.285,92
-212.639,00 33.381,00
308.239,00 308.239,00
0,00
C. Voorzieningen Voorziening wethouderspensioenen c.a. * storting t..l.v. de exploitatie * onttrekkingen
735.282,03
735.282,03 Onderhoud gemeentelijke gebouwen * toevoeging overgehevelde budgetten uit 2010 * jaarlijkse storting * onttrekking inz. projecten overgeheveld uit 2010 * onttrekking conform MJOP gem. gebouwen
22.000,00 pm 22.000,00
137.476,12
137.476,12 Egalisatie tarief afvalstoffenheffing * toevoegingen/onttrekkingen
404.210,00 246.020,00 -404.210,00 -194.732,68 51.287,32
188.763,44
276.725,23 pm
A. Algemene reserve B. Bestemmingsreserves C. Voorzieningen
pm
pm
pm
pm
pm
276.725,23
0,00
276.725,23
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
276.725,23
8.221.758,04 4.038.372,21 1.149.483,38 13.409.613,63
-1.562.869,93 -222.227,89 73.287,32 -1.711.810,49
6.658.888,11 3.816.144,32 1.222.770,70 11.697.803,14
-133.947,00 583.669,67 -330.699,24 119.023,43
-122.603,00 572.947,85 -745.112,28 -294.767,43
-122.603,00 580.576,64 -90.900,24 367.073,40
-122.603,00 240.780,30 2.714,08 120.891,38
-122.603,00 -119.565,32 55.381,00 -186.787,32
6.034.529,11 4.591.426,45 1.197.281,02 11.823.236,59
11.697.803,14
11.816.826,57
11.522.059,14
11.889.132,54
12.010.023,91
12.010.023,91
555.645,00
561.299,00
547.297,00
564.733,00
570.476,00
-80.203,00 -23.248,00 452.194,00
-79.046,00 -23.164,80 459.088,20
-77.888,00 -23.077,64 446.331,36
-76.731,00 -22.986,30 465.015,71
-75.573,00 -22.890,68 472.012,32
5.313.005,85
5.673.859,05
6.021.955,42
6.388.736,12
6.762.513,44
saldo 1 januari rentebesparing (conform voorjaarsnota 2010: 4,75%)
53.273,76
4,75%
rentebestemming: * algemene dekking exploitatie G.D. * toevoeging bestemmingsreserve onderhoud begraafplaatsen saldo naar de algemene reserve vrij aanwendbaar ontwikkeling vrij aanwendbaar deel algemene reserve per ultimo dienstjaar
57
6.762.513,44