Inhoudsopgave Inhoudsopgave............................................................................................................................1 Woord vooraf..............................................................................................................................3 Inleiding 4 HOOFDSTUK I: THEORETISCH GEDEELTE.......................................................................6 1 De bouwsector in België..........................................................................................7 1.1 1.2
Inleiding.............................................................................................................................. 7 Statistieken van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ................................................ 8
1.2.1 1.2.2
Het aantal werkgevers in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ................................................ 8 Het aantal werknemers in Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ................................................... 12
1.3 1.4 1.5
Het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf........................................................................ 17 De kengetallen van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf......................................... 17 De sociale zekerheidsbijdragen in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf.................. 18
1.5.1 1.5.2 1.5.3
Inleiding.......................................................................................................................................... 18 De werkgeversbijdragen ................................................................................................................. 19 De werknemersbijdragen ................................................................................................................ 24
1.6 Het Fonds voor Bestaanszekerheid van de bouwnijverheid en Sociaal en Economisch Fonds voor de Bouwnijverheid ............................................................................................................. 25 1.7 Besluit............................................................................................................................... 26
2
Tijdelijke werkloosheid geldig in alle sectoren .....................................................27
2.1 2.2 2.3 2.4
Inleiding............................................................................................................................ 27 Statistieken tijdelijke werkloosheid in België .................................................................. 27 Begrip tijdelijke werkloosheid.......................................................................................... 28 Soorten tijdelijke werkloosheid ........................................................................................ 29
2.4.1 2.4.2 2.4.3 2.4.4 2.4.5 2.4.6
Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.................................................................................... 29 Tijdelijke werkloosheid wegens staking of lock-out....................................................................... 30 Tijdelijke werkloosheid wegens collectieve jaarlijkse vakantie ..................................................... 30 Tijdelijke werkloosheid wegens een technische stoornis................................................................ 31 Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer................................................................................... 31 Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken ................................................................ 32
2.5
Besluit............................................................................................................................... 33
3
Tijdelijke werkloosheid in Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ........................34
3.1 3.2 3.3
Inleiding............................................................................................................................ 34 Statistieken tijdelijke werkloosheid in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ........... 35 Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken.................................................. 35
3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4
De toegelaten maximumduur .......................................................................................................... 36 De formaliteiten die de werkgever moet vervullen ......................................................................... 37 Sectorale afwijkingen...................................................................................................................... 38 De sancties ...................................................................................................................................... 39
3.4
Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer .................................................................... 40
3.4.1 3.4.2 3.4.3
De formaliteiten die de werkgever moet vervullen ......................................................................... 41 Gewaarborgd dagloon bij slecht weer............................................................................................. 41 Sancties ........................................................................................................................................... 43
3.5
De werkloosheidsdocumenten .......................................................................................... 43
3.5.1 3.5.2
Formulier C 3.2 A-Bouw ................................................................................................................ 44 Formulier C 3.2-werkgever............................................................................................................. 45
3.6
Besluit............................................................................................................................... 46
4
De werkloosheidsuitkering voor de tijdelijke werklozen ......................................47 1
4.1 4.2
Inleiding............................................................................................................................ 47 Voorwaarden .................................................................................................................... 47
4.2.1 4.2.2
Toelaatbaarheidsvoorwaarden ........................................................................................................ 47 Toekenningsvoorwaarden ............................................................................................................... 48
4.3
Bedrag van de uitkering tijdelijke werklozen ................................................................... 49
4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4
Het laatst verdiende loon ................................................................................................................ 49 De gezinstoestand ........................................................................................................................... 49 Aantal tijdelijke werkloosheidsuitkeringen per maand ................................................................... 49 Voorbeeld........................................................................................................................................ 50
4.4
Besluit............................................................................................................................... 51
5
De sancties .............................................................................................................52
5.1 5.2 5.3 5.4
Administratieve sancties................................................................................................... 52 Strafrechtelijke sancties .................................................................................................... 53 Beroep bij de arbeidsrechtbank ........................................................................................ 53 Besluit............................................................................................................................... 54
HOOFDSTUK II: PRAKTISCH GEDEELTE ........................................................................55 1 De rol van het ADMB ...........................................................................................56 1.1 1.2 oorzaken 1.3
Inleiding............................................................................................................................ 56 Aangifte van tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer en wegens economische 56 Besluit............................................................................................................................... 58
2
De problemen bij het Sociaal Bureau ....................................................................59
2.1
Inleiding............................................................................................................................ 59
2.1.1 2.1.2 2.1.3
De schorsingsperiodes .................................................................................................................... 59 Formaliteiten die de werkgever moet vervullen.............................................................................. 60 De werkloosheidsdocumenten ........................................................................................................ 61
2.2
Besluit............................................................................................................................... 62
3
Praktijkvoorbeeld...................................................................................................63
3.1 3.2 3.3 3.4
Aanwerven van personeel................................................................................................. 63 De loonopgave.................................................................................................................. 64 Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer .................................................................... 66 Aanvraag tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken................................... 66
3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4
Aanvraag economische werkloosheid oproepen in het programma................................................ 67 Oproepen van het dossier van de bouwonderneming...................................................................... 68 Toevoegen van een aanvraag van economische werkloosheid ....................................................... 69 Gegevens van de aanvraag economische werkloosheid invullen.................................................... 70
3.5
De loonberekening............................................................................................................ 73
3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.5.4 3.5.5
Loonadministratie oproepen ........................................................................................................... 73 Oproepen van het dossier van de bouwonderneming...................................................................... 74 Looningave werkgever.................................................................................................................... 75 De looningave van de werknemer................................................................................................... 76 Berekening van de lonen................................................................................................................. 92
3.6 3.7
De werkloosheidsuitkering ............................................................................................... 93 Besluit............................................................................................................................... 94
Literatuurlijst ............................................................................................................................95 Lijst van figuren .....................................................................................................................105 Bijlagen 106
2
Woord vooraf
Toen ik aan mijn eindwerk begon te werken besefte ik pas dat het niet zo gemakkelijk ging zijn om een goed resultaat te bekomen. Ik heb er veel meer werk aan gehad dan ik ooit heb gedacht. Ik heb vele uren gespendeerd aan het opzoeken van informatie en het verwerken ervan. Het moeilijkste aan het eindwerk vond ik het afbakenen en uitwerken van mijn onderwerp. Hier en daar heb ik iets weggelaten of heropgemaakt tot ik tevreden was over mijn werkje. Mijn praktisch gedeelte is ook niet probleemloos verlopen. Om dit deel te realiseren heb ik hulp gehad van mijn collega’s in het Sociaal Bureau, namelijk Depoorter Marina, Dekeyzer Stefaan, Descamps Sophie, Allewaert Charlotte en Vanoverberghe Evelien. Hierbij wil ik hen hartelijk bedanken voor hun steun, hulp en tips. Ook wil ik de heer Luc Bostoen van de R.V.A. van Roeselare heel erg bedanken voor de tijd die hij voor mij gemaakt heeft voor de uiteenzetting van tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer en wegens economische oorzaken. De heer Gilbert Pattyn wil ik bedanken om mijn stage en mijn eindwerk te begeleiden. Ik heb uiterst mijn best gedaan om mijn eindwerk interessant en boeiend te maken. Met de hoop dit bereikt te hebben wens ik u veel leesplezier.
Hindryckx Cindy Woensdag 18 mei 2005
3
Inleiding Het idee om mijn scriptie over de tijdelijke werkloosheid in de bouwsector te schrijven komt door mijn stageplaats binnen het Sociaal Bureau. Ik heb er een aantal keer mee te maken gehad op mijn stage en vond het een ideaal onderwerp om er een eindwerk van te maken. De tijdelijke werkloosheid is geen gemakkelijke materie en in de bouwsector bestaan er veel specifieke regelingen. In de bouwsector wordt er heel veel gebruik gemaakt van de regeling van tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en wegens slecht weer en hier zijn er specifieke regelingen van toepassing. Bijvoorbeeld gewaarborgd dagloon bij slecht weer voor de ruwbouw. Sedert 2004 zijn er nieuwe formulieren voor het vereenvoudigen van de aangifte tijdelijke werkloosheid. Om de aangifte nog vlotter te verrichten kan de werkgever sinds begin 2004 de tijdelijke werkloosheid ook elektronisch doorgeven. Hierover zal ik het ook kort hebben in mijn eindwerk. De bouwsector is onderverdeeld in de privé-sector en de overheidssector. De privé-sector is onderverdeeld in arbeiders en bedienden. De arbeiders ressorteren onder het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf (Paritair Comité nummer 124) en de bedienden onder het Aanvullend Paritair Comité der bedienden (Paritair Comité nummer 218) (Zie Figuur 1: Structuur van de bouwnijverheid). In mijn eindwerk zal ik het verder enkel hebben over de arbeiders die onder het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ressorteren, namelijk het Paritair Comité 124.
Figuur 1: Structuur van de bouwnijverheid
De bouwnijverheid Privé-sector
Arbeiders
Overheidssector
Bedienden
4
Mijn eindwerk is opgebouwd in twee hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk is het theoretisch gedeelte en handelt over de bouwsector in België en de tijdelijke werkloosheid. Ik bespreek enkel het Paritair Comité voor het bouwbedrijf. Deel I is een analyse van de bouwsector, deel II handelt over de tijdelijke werkloosheid in het algemeen en in deel III verdiep ik me in de tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer en wegens economische oorzaken in de bouwsector. Het tweede hoofdstuk is het praktische gedeelte waarin ik het eerst zal hebben over de rol van het ADMB bij de aangifte van tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en wegens slecht weer. Vervolgens zal ik ook de problemen bespreken die voorkomen binnen het Sociaal Bureau. Aan de hand van een praktijkvoorbeeld zal ik meer duidelijkheid geven betreffende de taak van het Sociaal Bureau bij tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en wegens slecht weer. Om mijn informatie te bekomen heb ik een hele weg afgelegd. Ik ben gestart met het opzoeken van algemene informatie op verschillende sites. Ik heb vooral veel informatie gevonden op de site van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA), de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ), het Belgisch Staatsblad en de sites van de sociale secretariaten. Een deel van mijn informatie heb ik ook gevonden in de bibliotheek van de universiteit in Gent, de bibliotheek van de KULAK en het Zab in het Hiepso te Kortrijk. Ook heb ik contact opgenomen met de Rijksdienst Sociale Zekerheid, de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten, de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, de Algemene Christelijke vakbond Bouw en industrie, studiedienst van het ADMB en Bouwunie. Om mijn praktisch gedeelte te kunnen verwerken heb ik eerst een gesprek gehad met mevrouw Depoorter Marina die mijn stage heeft begeleid. We hebben het vooral gehad over de rol van het ADMB bij tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer en wegens economische oorzaken. Later ben ik naar de R.V.A. geweest voor een gesprek met de heer Bostoen Luc om meer te weten te komen hoe het in zijn praktijk te werk gaat.
5
6
HOOFDSTUK I: THEORETISCH GEDEELTE
6
7
1
De bouwsector in België
1.1
Inleiding
Mijn eindwerk handelt over de tijdelijke werkloosheid in de bouwsector. Eerst zal ik het hebben over de bouwsector in België. Dit deel bestaat uit volgende onderdelen: • • • • •
statistieken van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf; het Paritair Comité voor het bouwbedrijf; de kengetallen van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf; de sociale zekerheidsbijdragen in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf; het Fonds voor Bestaanszekerheid van de Bouwnijverheid en Sociaal en Economisch Fonds voor de Bouwnijverheid.
Aan de hand van statistieken zal ik aantonen dat de bouwsector in België redelijk groot is. Eerst vergelijk ik het aantal werkgevers in België met het aantal werkgevers in de bouwsector. Vervolgens maak ik ook een vergelijking van het aantal werknemers tewerkgesteld in België met het aantal werknemers tewerkgesteld in de bouwsector. De werkgevers in de bouwsector ressorteren onder het Paritair Comité van het Bouwbedrijf. Het gaat om het Paritair Comité nummer 124 voor het Bouwbedrijf. De bedienden in de bouwsector worden in mijn eindwerk niet besproken alsook de bouwvakkers in de openbare sector. De bouwsector is onderverdeeld in vier verschillende kengetallen. Elke onderneming heeft zijn eigen kengetal die bepaald wordt aan de hand van de activiteit van de werkgever. Deze zijn toegekend door de Rijksdienst Sociale Zekerheid en bepalen de sociale zekerheidsbijdragen. Deze sociale zekerheidsbijdragen worden per kengetal weergegeven en kort besproken evenals de sociale zekerheidsbijdragen die de werknemer verschuldigd is aan de RSZ. Als laatste zal het Fonds voor Bestaanszekerheid van de bouwsector kort toegelicht worden. Ik geef een opsomming van de voordelen die het fonds verstrekt zowel aan de werknemer als aan de werkgever. Hier zal ik niet lang bij stilstaan.
7
8
1.2
Statistieken van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Deze statistieken in verband met het aantal werkgevers en werknemers in de bouwsector zijn terug te vinden bij de Rijksdienst Sociale Zekerheid. Vervolgens heb ik ook informatie ontvangen vanwege Bouwunie. Bouwunie is de Patronale vereveningsdienst voor bouwvakondernemingen dat nauw samenwerkt met ADMB.
1.2.1
Het aantal werkgevers in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Om aan te tonen hoe groot de bouwsector is in België zal ik het aantal werkgevers in België vergelijken met het aantal werkgevers in de bouwsector. Het gaat hier enkel om de werkgevers die ressorteren onder het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf. De laatste jaren zijn het aantal werkgevers in de bouwsector gestegen. Uit een enquête, die Bouwunie in december 2004 afnam bij 300 Vlaamse bouwbedrijven, blijkt dat 96 % van de werkgevers tevreden zijn over de gang van zaken in hun eigen onderneming.
8
9 Tabel 1: Het aantal werkgevers in België en in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Jaar
België
Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
1980
170 912
24 143
1981
168 773
23 028
1982
167 065
21 787
1983
166 948
21 146
1984
167 359
20 472
1985
169 238
20 567
1986
171 381
20 828
1987
175 213
21 119
1988
192 878
22 079
1989
199 341
23 319
1990
202 867
24 141
1991
204 775
24 536
1992
206 056
24 671
1993
206 800
24 524
1994
210 213
25 042
1995
213 118
24 943
1996
214 482
24 680
1997
215 575
24 703
1998
216 091
24 778
1999
218 346
24 840
2000
216 131
25 461
2001
216 080
24 354
2002
215 987
24 259
2003
217 587
24 161
Bron: RSZ
9
10
Duizenden
Figuur 2: Evolutie van het aantal werkgevers in België 230 220 210 200 190 180 170 160 2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
150
Bron: RSZ
In België is het aantal werkgevers tussen het jaar 1980 en het jaar 2003 spectaculair gestegen, namelijk met 27 %. Vanaf het jaar 1983 is het aantal werkgevers blijven stijgen. Vooral in het jaar 1988 is het aantal werkgevers zeer sterk gestegen.
Duizenden
Figuur 3: Evolutie van het aantal werkgevers in het Paritair Comité 124 26 25 24 23 22 21 20 19 2002
2000
1998
1996
1994
1992
1990
1988
1986
1984
1982
1980
18
Bron: RSZ
10
11 Het aantal werkgevers in de bouwsector is in vergelijking met het jaar 1980 terug op hetzelfde peil. Tussen 1980 en 1985 zijn het aantal werkgevers sterk gedaald, namelijk met 17 %. Dit was de sterkste daling van het aantal werkgevers in de bouwsector. Dit is te wijten aan de sterke stijging van de werkloosheid in die periode. Vanaf 1986 is er een lichte stijging. Het aantal werkgevers in de bouwsector is hier terug tot ongeveer 24 500 gestegen. In het jaar 1993 was er terug een heel lichte daling. In 1994 waren er ongeveer 25 000 werkgevers, hierna was er terug een lichte daling. In het jaar 2000 was een topjaar met 25 461 werkgevers. Hierna is het aantal werkgevers met 1 300 gedaald.
11
12
1.2.2
Het aantal werknemers in Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Tabel 2: Aantal werknemers tewerkgesteld in België en in Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
België
PC voor het Bouwbedrijf
1980
2 994 101
216 280
1981
2 913 823
189 135
1982
2 870 265
168 276
1983
2 821 067
150 845
1984
2 827 419
137 870
1985
2 848 212
137 858
1986
2 865 722
138 839
1987
2 891 580
138 129
1988
3 005 392
145 595
1989
3 084 382
155 173
1990
3 147 753
162 549
1991
3 201 258
166 999
1992
3 206 024
168 288
1993
3 159 354
162 554
1994
3 144 124
162 427
1995
3 189 402
156 499
1996
3 197 731
151 869
1997
3 248 231
150 646
1998
3 310 134
151 316
1999
3 358 652
154 277
2000
3 412 905
158 476
2001
3 488 316
159 619
2002
3 494 158
156 358
2003
3 524 553
160 037
12
13 Bron: RSZ
Duizenden
Figuur 4: Evolutie van het aantal werknemers in België 4000
3500
3000
2002
2000
1998
1996
1994
1992
1990
1988
1986
1984
1982
1980
2500
Bron: RSZ
Aan de hand van bovenstaande grafiek kan men vaststellen dat het aantal werknemers in België is blijven stijgen sinds midden de jaren 80. Het gaat om een stijging van ongeveer 18 %.
Duizenden
Figuur 5: Evolutie van het aantal werknemers in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf 250
200
150
2002
2000
1998
1996
1994
1992
1990
1988
1986
1984
1982
1980
100
Bron: RSZ
Begin de jaren 80 was er een enorme daling van het aantal werknemers. De reden hiervan is dat begin de jaren 80 een enorme groei kende van de werkloosheid. Daarna daalde de werkloosheid geleidelijk aan.
13
14 De werkgelegenheid in de bouwsector evolueert nu in de positieve zin. Vóór de jaren 1986 ging het er slecht aan toe. In begin de jaren 80 was er een spectaculaire daling van 57 % in de periode van 5 jaar. Een oorzaak hiervan is de stijging van de werkloosheid. Tot het jaar 1992 was er een lichte stijging van de tewerkstelling in de bouwsector. Daarna is het terug beginnen dalen. De laatste jaren stijgt de tewerkstelling in de bouwsector langzaam. Uit een enquête, die de Bouwunie in december 2004 afnam bij een representatief schaal van 300 Vlaamse bouwbedrijven, blijkt dat 72 % van de Vlaamse bouw-kmo’s met personeel het moeilijk hebben om geschikt personeel te vinden. In de maand maart 2005 heeft 18 % van de bouwondernemers de voorbije maanden één of meerdere personeelsleden aangeworven, terwijl 19 % dit in de komende weken nog wil doen. Niemand is van plan om zijn personeelsbestand af te slanken1. Toch behoren vele bouwberoepen tot de knelpuntberoepen omdat er te weinig potentiële bouwvakarbeiders te vinden zijn. Er is een gebrek aan goede metsers, bekisters, ploegbazen, installateurs, schrijnwerkers, schilders, …Volgens 18 % van de aannemers is dit probleem de laatste tijd nog groter geworden. Het gebrek aan vakbekwame arbeiders behoort zelfs tot de top 5 van problemen voor de Vlaamse aannemers en staat op de 4de plaats (Zie Figuur 6: Top 5 van problemen voor de Vlaamse aannemers)2.
1
2
Larik, A., Aannemers zijn overreglementering beu. Abnormaal lage prijzen vormen bedreiging. Bouwnieuws, jrg. 48, nr.1, 26 januari 2005, p. 11-13. Larik, A., Aannemers zijn overreglementering beu. Abnormaal lage prijzen vormen bedreiging. Bouwnieuws, jrg. 48, nr.1, 26 januari 2005, p. 11-13.
14
15 Figuur 6: Top 5 van problemen voor de Vlaamse aannemers
1
0
20
40
60
80
100
zware druk op de prijzen overdreven milieu- en andere reglementeringen te dure bouwgronden gebrek aan vakmanschap en kennis in de sector last van zwartwerkers
Bron: Larik, A., Aannemers zijn overreglementering beu. Abnormaal lage prijzen vormen bedreiging. Bouwnieuws, jrg. 48, nr.1, 26 januari 2005, p. 11-13.
Het aantal jonge mensen dat jaarlijks uit het bouwonderwijs afstuderen, is onvoldoende om de mensen die op pensioen gaan of de sector verlaten, te vervangen. De Vlaamse sector moet immers jaarlijks voorzien in de vervanging van ongeveer 15 000 bouwvakkers en het bouwonderwijs levert hiervan nog geen 25 % aan3. De bouwnijverheid probeert hier verandering in te brengen door allerlei initiatieven. Ten eerste werd binnen het Paritair Comité voor het bouwbedrijf het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) opgericht. Het FVB heeft tot doel de vorming, opleiding, bij- en omscholing ten gunste van de werknemers planmatig en doelmatig op te volgen, te bevorderen en te helpen verwezenlijken. Het FVB wordt door de werkgever gefinancierd door de werkgeversbijdragen die eigen zijn aan de sector. De bouwondernemingen en bouwvakarbeider die vorming of opleiding vormen krijgen een premie toegekend.
3
Larik, A., Aannemers zijn overreglementering beu. Abnormaal lage prijzen vormen bedreiging. Bouwnieuws, jrg. 48, nr.1, 26 januari 2005, p. 11-13.
15
16 Voorbeeld: Het FVB organiseert, samen met het bouwonderwijs, een sectoraal veiligheidsexamen ter bevordering van de integratie van jongeren en volwassenen op de arbeidsmarkt. Dit jaar vond het plaats op 8 maart en meer dan 3 600 leerlingen uit 237 bouwscholen deelden er aan mee4. Ook is er een samenwerking tussen het FVB, de stad Antwerpen en de sociale partners. Sinds 2001 loopt het project “Bouwpool” in Antwerpen. Het project wil knelpuntberoepen in de sector aanpakken door een traject naar werk aan te bieden aan laaggeschoolde en langdurige werkzoekenden uit het Antwerpse5. Omwille van het succes is ook in Gent een gelijkaardig project “Bouwbaan” gestart. Hier maakt ook de VDAB deel uit van het Gents partnerschap. De doelgroep is hier alle Gentse werkzoekenden die drie jaar volledig werkloos zijn. Het doel van dit project is 75 werkzoekenden op te leiden en tewerk te stellen. Vooral de opleidingen voor metselaar, bekister, stukadoor, dakdekker en sanitair installateur worden aanbevolen. Sinds 1 januari 2005 zijn er al 60 á 70 kandidaten met een contract van onbepaalde duur6. Ten tweede heb je de jongeren leerlingenwezen die georganiseerd werd door het Paritair Leercomité (PLC) bouw. Het betreft een geschreven overeenkomst van bepaalde duur die door een werkgever en een jongere van 15 tot 18 jaar wordt ondertekend. Het is de bedoeling dat een geschoolde arbeider de jongere opleidt. De werkgever is verplicht de jongere, die deze overeenkomst met succes heeft beëindigd, aan te werven met een arbeidsovereenkomst onbepaalde duur. Ten derde zijn er sectorale opleidingsinitiatieven zoals het peterschap waarbij een peter een jonge arbeider met bouwdiploma begeleidt. Deze bouwopleiding heeft als doel jongeren terug naar de bouw toe te leiden7. Als laatste zijn er ook bijkomende opleidingen zoals winteropleidingen, avondopleidingen en zaterdagopleidingen.
4 5
6 7
VTI Kortrijk: Bouwschool van het jaar. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 14, 26 december 2003, p. 29. Larik, A., Bouwpool-Scola Antwerpen bouwbedrijven en werkzoekenden vinden elkaar. Nacebo Nieuws, jrg. 44, nr. 2, 7 februari 2001, p. 10. Van Eelt, K., Interim in de bouw. Bouwnieuws, jrg. 45, nr. 5, 5 april 2002, p. 9-10. Provoost, W., Bouwuitzendarbeid in de steigers. ADMB info, jrg. 47, nr. 1, februari 2002, p. 12. FVB-Bouwpool, Bouwpool. Info Flach, jrg. 1, nr. 2, december 2003, p. 2. Heirman, E., Sectorconvenants in de praktijk. SERV-bericht, jrg. 20, nr. 1, maart 2005, p. 16. Ramaekers, G., Peterschap: schakel tussen opleiding en tewerkstelling. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 12, 10 oktober 2003, p.79.
16
17 Vervolgens is er sinds 1 januari 2002 een eigen systeem van uitzendarbeid voor arbeiders in de bouwsector ingevoerd om de jongeren naar de bouwsector te leiden. Voordien was uitzendarbeid in de bouwsector verboden. De bouwondernemingen kunnen uitzendarbeiders aanwerven bij tijdelijke vermeerdering van werk en voor de vervanging van een wegens (arbeids)ongeval of (beroeps)ziekte arbeidsongeschikte. Het uitzendkantoor moet een aparte juridische structuur en een erkenning als bouwkantoor hebben van de bevoegde overheid8. Bijvoorbeeld: Construct interim, Adecco Construct, Konvert Konstrukt.
1.3
Het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Het Paritair Comité werd opgericht in het jaar 1975 onder de naam “Paritair Comité voor het Bouwbedrijf”. Het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf bestaat uit 34 gewone en 34 plaatsvervangende leden. Ik zal het enkel hebben over het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf, die bevoegd is voor de werknemers die hoofdzakelijk handenarbeid verrichten en van wie de werkgevers de volgende activiteiten uitvoeren: • “Ondernemingen die zich bezighouden met de fabricage en de plaatsing van alle houten voorwerpen en producten, die voor bestemming onroerend worden, of enkel met de plaatsing ervan; • De ondernemingen, met name de natuurlijke of rechtspersonen, of de particulieren die normaal geen activiteiten in de bouwsector uitoefenen, maar occasioneel toch bouwwerken in eigen beheer uitvoeren met daartoe speciaal in dienst genomen werknemers uit de bouwsector en met de bedoeling het gebouwde geheel of gedeeltelijk te verkopen; • De ondernemingen waarvan de gewone activiteiten bestaan in de opbouw, de verbouwing, de afbouw, het onderhoud, de herstelling of de sloping van bouwwerken.”9.
1.4
De kengetallen van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
De werkzaamheden in de bouwnijverheid worden gegroepeerd naar codenummers toegekend door de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Het codenummer is een kengetal dat aan het inschrijvingsnummer bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid voorafgaat. Een voorbeeld hiervan is het inschrijvingsnummer: 024-0747316-12.
8
9
Van Eetvelt, K., Interim in de bouw. Bouwnieuws, jrg. 45, nr. 5, 5 april 2002, p 9-10. Provoost, W., Bouwuitzendarbeid in de steigers. ADMB info, jrg. 47, nr. 1, februari 2002, p. 12. Bouw, PC 124. CAO-gids 2003-2004. Brussel, ACV Bouw en Industrie.
17
18 Deze code helpt de diensten van de Rijksdienst Sociale Zekerheid bij de codificering en ordening van de gegevens. Ook bepalen de codes welke bijdragen er moet worden geïnd bij de werkgever. In de bouwnijverheid worden de volgende RSZ-codenummers toegepast: 1
Codenummer RSZ 24: Ruwbouw
Voorbeelden hiervan zijn: optrekken van gebouwen, grondwerken, verhuren van materiaal aan bouwondernemingen, funderingswerken, werken aan wegen, … 2
Codenummer RSZ 26: afwerkingonderneming
Voorbeelden hiervan zijn: werken van thermische en akoestische isoleringen, schilderen, stofferen en behangen, timmerwerk, betonbereiding, aanleg van installaties voor verwarming, luchtverversing en klimaatregeling, … 3
Codenummer RSZ 44: muur- en grondbedekking
Voorbeelden hiervan zijn: tegel- en mozaïkwerken, stukadoors-en pleisterwerk, … 4
Codenummer RSZ 54: dakbedekking en voegwerken
Voorbeelden hiervan zijn: voegwerken, dakbedekkingen, injecteren van gevels en/of wanden, aanbrengen van voegen aan bruggen en/of wegen, betonherstelling en/of betonhars, het bedekken en/of waterdicht maken van bouwwerken en kunstwerken, …
1.5
De sociale zekerheidsbijdragen in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
1.5.1
Inleiding
Zowel de werkgever als de werknemer moet een sociale zekerheidsbijdrage betalen aan de Rijksdienst Sociale Zekerheid. De sociale zekerheidsbijdragen van de werknemer worden door de werkgever afgehouden van zijn brutoloon. De werkgever stort zijn persoonlijke bijdrage samen met de bijdragen van zijn werknemers naar de RSZ. Deze bijdragen betaalt de werkgever per kwartaal en moeten uiterlijk de laatste dag van de maand die op het kwartaal volgt bij de RSZ toekomen. 18
19 Namelijk: • • • •
1ste kwartaal: 30 april 2de kwartaal: 31 juli 3de kwartaal: 31 oktober 4de kwartaal: 31 januari
1.5.2
De werkgeversbijdragen
De werkgeversbijdragen verschillen naargelang de activiteit. Ze worden berekend op het brutoloon aan 108 % van de werknemer en worden geïnd via de Rijksdienst Sociale Zekerheid. De betalingen aan de RSZ gebeuren uitsluitend door storting of overschrijving op de postrekening 679-0261811-08 van de RSZ. Hieronder volgen tabellen die de sociale lasten van werkgevers in het bouwbedrijf aantonen volgens het kengetal van de onderneming. Je hebt de algemene RSZ-lasten (Zie tabel 3: De algemene RSZ-lasten in het Paritair Comité voor het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf) en de sectorale sociale lasten (Zie tabel 4: De Sectorale sociale lasten in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf). Vervolgens worden ook de forfaitaire kosten aangetoond die verbonden zijn aan het tewerkstellen van personeel (Zie tabel 6: Forfaitair berekende kosten verbonden aan tewerkstellen van personeel van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf). Deze percentages zijn van toepassing vanaf 1 februari 2005 tot en met 31 maart 2005 en worden berekend op de brutolonen aan 108%. Elk kengetal is onderverdeeld in bouwbedrijven met minder dan 10 werknemers en meer dan 10 werknemers. Ondernemingen met minder dan 10 werknemers zijn ondernemingen die op 30 juni 2004 minder dan 10 werknemers tewerkstelden. Voor personen die werkgever zijn geworden na 30 juni 2004 gebeurt de berekening van het aantal werknemers op basis van het aantal werknemers die de laatste dag van het trimester waarbinnen de eerste tewerkstelling plaatsgreep, waren tewerkgesteld.
19
20 Tabel 3: De algemene RSZ-lasten in het Paritair Comité voor het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Percentages per kengetal 024
054
044
026
-10
+10
-10
+10
-10
+10
-10
+10
ZIV-vergoedingen
2,35
2,35
2,35
2,35
2,35
2,35
2,35
2,35
ZIV-gezondheidszorgen
3,80
3,80
3,80
3,80
3,80
3,80
3,80
3,80
werkloosheid
1,46
3,06
1,46
3,06
1,46
3,06
1,46
3,06
werkloosheid en anciënniteit
0,10
0,10
0,10
0,10
0,10
0,10
0,10
0,10
kinderbijslagen
7,00
7,00
7,00
7,00
7,00
7,00
7,00
7,00
kinderopvang
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
jaarlijkse vakantie
6,00
6,00
6,00
6,00
6,00
6,00
6,00
6,00
pensioen
8,86
8,86
8,86
8,86
8,86
8,86
8,86
8,86
beroepsziekten
1,02
1,02
1,02
1,02
1,02
1,02
1,02
1,02
Fonds voor Arbeidsongevallen
0,30
0,30
0,30
0,30
0,30
0,30
0,30
0,30
bedrijfssluitingen
0,47
0,51
0,47
0,51
0,47
0,51
0,47
0,51
educatief verlof
0,04
0,04
0,04
0,04
0,04
0,04
0,04
0,04
begeleidingsbijdrage
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
0,05
loonmatiging
7,50
7,60
7,50
7,60
7,50
7,60
7,50
7,60
RSZ-heffing op gewoon vakantiegeld
3,70
3,79
3,70
3,79
3,70
3,79
3,70
3,79
TOTAAL
42,70
44,53
42,70
44,53
42,70
44,53
42,70
44,53
Bron: Bouwunie
Deze bijdragen zijn algemene sociale zekerheidsbijdragen en gelden in alle sectoren. Ze zijn per kwartaal verschuldigd door de werkgever. De bijdragen voor de sluiting van ondernemingen verschillen naargelang de onderneming meer of minder dan 20 werknemers tewerkstelt. Deze bijdragen zijn bedoeld om het helpen financieren van de schulden van de onderneming bij sluiting. Bijvoorbeeld sluitingspremie aan de werknemers. 20
21 In het begin van de jaren 80 werd een indexering van de lonen niet doorgevoerd. Ter compensatie moest deze besparing doorgestort worden aan de RSZ. Deze loonmatigingsbijdrage werd tot op heden niet afgeschaft.
Tabel 4: De Sectorale sociale lasten in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Percentages per kengetal 024
054
044
026
-10
+10
-10
+10
-10
+10
-10
+10
Forfaitaire bijdrage FBZ
11,80
11,80
11,80
11,80
11,80
11,80
8,00
8,00
Gewaarborgd loon
1,50
-
1,50
-
1,50
-
1,50
-
Wettelijk vakantiegeld
10,27
10,27
10,27
10,27
10,27
10,27
10,27
10,27
Rustdagen (KB213)
2,60
2,60
2,60
2,60
2,60
2,60
2,60
2,60
Fonds voor Vakopleiding
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
weerverletzegels
4,10
4,10
4,10
4,10
-
-
-
-
getrouwheidspremie
9,12
9,12
9,12
9,12
9,12
9,12
9,12
9,12
TOTAAL (2)
39,79
38,29
39,79
38,29
35,69
34,19
31,89
30,39
Bron: Bouwunie
Tabel 5: Forfaitaire bijdrage Fonds voor Bestaanszekerheid
Kengetal
Forfaitaire bijdrage jaarbasis
Forfaitaire bijdrage kwartaal
Forfaitaire bijdrage dagbedrag
024, 044 en 054
€ 1 920
€ 480
€ 7,385
026
€ 1 600
€ 400
€ 6,154
Bron: ADMB Studiedienst, Circulaire PC 124, arbeiders bouwbedrijf. Brugge, ADMB Sociaal Bureau, 23 december 2004. (interne nota)
De bijdragen in bovenstaande tabellen zijn eigen aan de werkgevers die ressorteren onder het Paritair Comité voor het bouwbedrijf en zijn per kwartaal verschuldigd. Vanaf 1 juli 2004 wordt een gedeelte van de werkgeversbijdragen voor de bestaanszekerheidvergoedingen gefinancierd door middel van een forfaitaire bijdrage per tewerkgestelde werknemer (Zie Tabel 5: Forfaitaire bijdrage Fonds voor Bestaanszekerheid). 21
22 De forfaitaire bijdrage vertegenwoordigen gemiddeld zo’n 11,80 % van de totale loonmassa, berekend op 108 % van het brutoloon, voor de kengetallen 024, 044 en 054 en zo’n 8 % voor kengetal 026. De sociale bijdragen bestemd voor de terugbetaling van het gewaarborgd loon is enkel verschuldigd voor ondernemingen met minder dan 10 werknemers omdat enkel die ondernemingen het recht hebben op te terugbetaling van het gewaarborgd loon bij ziekte van hun werknemers. Deze bijdrage bedraagt 1,5 % van het brutoloon aan 108 % van de werknemer. De terugbetaling gebeurt door een patronale vereveningsdienst van de bouwsector. Bijvoorbeeld de patronale vereveningsdienst van ADMB genaamd Bouwunie. De werkgeversbijdragen, bestemd voor de financiering van het vakantiegeld van de arbeiders bedraagt 10,27 % van de brutolonen aan 108 % van het voorafgaand jaar. Voor de rustdagen moet de werkgever een bijdrage van 2,6 % betalen van het brutoloon aan 108 % van de werknemer. De werkgever betaalt een bijdrage van 0,40 %, van het brutoloon van de werknemer aan 108 %, aan het Fonds voor Vakopleiding voor de financiering van de initiatieven. De weerverletzegels gelden enkel voor de werkgevers met kengetal 024 of 054. De werkgevers met kengetal 044 en 026 moeten geen bijdrage betalen voor weerverletzegels omdat de arbeiders er geen recht op hebben. De reden hiervan is dat de werknemers tewerkgesteld bij werkgevers met kengetal 044 en 026 meer binnen werken. Wat de weerverletzegels betreft wordt er 2 % toegekend van het brutoloon aan 100 % dat de arbeiders in het refertejaar hebben verdiend en 0,10 % om de beheerskosten te dekken. Het refertejaar loopt hier van 1 januari tot 31 december. Voor de arbeiders worden getrouwheidszegels toegekend ten belope van 9 % van het brutoloon aan 100 % dat zij in het refertejaar hebben verdiend. De getrouwheidszegels vervangen de eindejaarspremie en geldt voor alle bouwvakarbeiders. Het refertejaar loopt van 1 juli tot 30 juni. De rest van het bedrag dat de werkgever verschuldigd is, namelijk 0,12 %, wordt gebruikt om de beheerskosten te dekken.
22
23 Tabel 6: Forfaitair berekende kosten verbonden aan tewerkstellen van personeel van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Percentages per kengetal 024
054
044
026
-10
+10
-10
+10
-10
+10
-10
+10
werkkleding
1,40
1,40
1,40
1,40
1,40
1,40
1,40
1,40
verzekeringen arbeidsongevallen
10,20
10,20
10,20
10,20
10,04
10,04
10,04
10,04
verzekering burgerlijke aansprakelijkheid
0,50
0,50
0,50
0,50
0,50
0,50
0,50
0,50
arbeidsbescherming
0,60
0,60
0,60
0,60
0,60
0,60
0,60
0,60
arbeidsgeneeskunde
0,48
0,48
0,48
0,48
0,48
0,48
0,48
0,48
verplaatsingskosten
2,54
2,54
2,54
2,54
2,54
2,54
2,54
2,54
mobiliteitsvergoeding
2,30
4,90
2,30
4,90
2,30
4,90
2,30
4,90
gewaarborgd loon en klein verlet
1,96
4,06
1,96
4,06
1,96
4,06
1,96
4,06
betaalde feestdagen
8,14
8,42
8,14
8,42
8,14
8,42
8,14
8,42
TOTAAL
28,12
33,10
28,12
33,10
27,96
32,94
27,96
32,94
Bron: Bouwunie
In deze tabel worden de gemiddelde kosten weergegeven die de werkgever ongeveer heeft per kwartaal bij het tewerkstellen van personeel. Het gaat om gemiddelde kosten van bouwondernemingen die berekend zijn uit een enquête van Bouwunie. Ze zijn dus afhankelijk van onderneming tot onderneming. De verzekeringen arbeidsongevallen liggen bijvoorbeeld hoger bij de bouwondernemingen met kengetal 024 en 054 omdat de kans op arbeidsongevallen hoger ligt. Werkgevers met meer werknemers moeten ook meer feestdagen betalen, een hogere mobiliteitsvergoeding betalen en hebben meer kans om meer dagen klein verlet te moeten betalen. In bovenstaand tabel zie je dat de werkgever zowel een verplaatsingsvergoeding als een mobiliteitsvergoeding moet betalen. In de bouwsector heeft de werknemer recht op een verplaatsingsvergoeding en een bijkomende mobiliteitsvergoeding.
23
24 Indien de werknemers eerst afspreken op een bepaald punt om dan daaruit samen naar de werf te vertrekken, hebben ze recht op drie verplaatsingsvergoeding. Een gewone verplaatsingsvergoeding, een bijkomende mobiliteitsvergoeding voor de “woonplaatsopstapplaats”-verplaatsing en een mobiliteitsvergoeding voor de “opstapplaats-werf” – verplaatsing. De kosten die de werkgever heeft aan gewaarborgd loon verschillen ook sterk voor ondernemingen met meer of minder dan 10 werknemers. Ondernemingen met minder dan 10 werknemers hebben duidelijk minder kosten. Dit verschil is te wijten aan het feit dat ondernemingen met minder dan 10 werknemer het gewaarborgd loon terugbetaald krijgen.
1.5.3
De werknemersbijdragen
De werknemer moet een sociale zekerheidsbijdrage betalen van 13,07 %. Dit bedrag wordt door de werkgever afgehouden van hun brutoloon aan 108 %. De RSZ int het bedrag samen met de werkgeversbijdragen. Hierna volgt een overzicht van de sociale bijdragen van de werknemers. Deze sociale bijdragen zijn geldig in alle sectoren (Zie tabel 7: Overzicht van de werknemersbijdragen). Tabel 7: Overzicht van de werknemersbijdragen
De sociale bijdragen Pensioenen
Werknemersbijdragen in % 7,50
Ziekte-invaliditeit: Gezondheidszorg Uitkeringen Werkloosheid
3,55 1,15 0,87
Totaal
13,07
Bron: www.rsz.be
24
25
1.6
Het Fonds voor Bestaanszekerheid van de bouwnijverheid en Sociaal en Economisch Fonds voor de Bouwnijverheid
Het Fonds voor Bestaanszekerheid van de Bouwnijverheid werd bij CAO van 19 juni 1947 opgericht. Het Fonds voor Bestaanszekerheid verstrekt allerlei voordelen aan de werknemer alsook aan de werkgever en wordt gefinancierd door de werkgever door forfaitaire bijdragen. Het Sociaal en Economisch Fonds voor de Bouwnijverheid (SEFOBO) heeft als doel de volledige tewerkstelling in de bouwnijverheid te bevorderen en tussen te komen in de hypothecaire leningen van de arbeiders in de bouwnijverheid. Vanaf 1978 voorziet SEFOBO ook in de toekenning van een aanvullend pensioen en van een promotievergoeding voor de bouwnijverheid (hypothecaire leningen). Vanaf 1999 voorziet het fonds ook een toekenning van een jaarlijkse pensioenrente aan gepensioneerde bouwvakarbeiders. De voordelen die het Fonds voor Bestaanszekerheid en SEFOBO toekennen zijn: • • • • • • • • • • • • • • •
getrouwheidszegels en weerverletzegels; toekenning van getrouwheidszegels door gelijkstelling; de legitimatiekaart; aanvullende werkloosheidsvergoedingen; de vergoeding ontslag; toekenning bij langdurige arbeidsongeschiktheid wegens arbeidsongeval met niet-dodelijke afloop, beroepsziekte, ziekte of ongeval van gemeen recht; tegemoetkoming bij arbeidsongeval met dodelijke afloop; tegemoetkoming bij een arbeidsongeval met blijvende arbeidsongeschiktheid van 66 % of meer; brugpensioen bouw; begeleidende maatregelen; bijzondere aanvullende vorstvergoeding; jaarlijkse pensioenrente aan gepensioneerde bouwvakarbeiders; vakantiegeld aan invalide bouwvakarbeiders; vakantiegeld aan de weduwe van een bouwvakarbeiders; promotievergoeding voor het bouwbedrijf.
25
26
1.7
Besluit
In dit deel heb ik het gehad over de bouwsector in België. Ik vond het belangrijk om eerst hierbij stil te staan om het dan verder te hebben over de tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en wegens slecht weer in de bouwsector. Om het niet te ingewikkeld te maken heb ik besloten om het enkel te hebben over het Paritair Comité 124 voor het Bouwbedrijf. De bovenstaande grafieken heb ik opgemaakt aan de hand van de gegevens die ik heb gekregen van Bouwunie en van de R.S.Z. Ik vond het gemakkelijker om aan de hand van deze grafieken er mijn conclusies uit te trekken. Zo te zien is er nog een grote vraag naar bouwvakarbeiders en doet met het nodige om er te vinden. Ook vond ik het interessant om de sociale zekerheidsbijdragen weer te geven verschuldigd door de werkgevers in de bouwsector. Deze verschillen namelijk van de bijdragen verschuldigd door werkgevers van andere sectoren. De sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd door de werknemer zijn van toepassing voor alle sectoren.
26
27
2
Tijdelijke werkloosheid geldig in alle sectoren
2.1
Inleiding
Dit deel handelt over de tijdelijke werkloosheid geldig in alle sectoren. Ik bespreek enkel de essentie. Op de site van de R.V.A. heb ik statistieken gevonden in verband met de soorten tijdelijke werkloosheid in België. Het begrip tijdelijke werkloosheid zal gegeven worden zoals vermeld in de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. De soorten tijdelijke werkloosheid worden heel kort toegelicht.
2.2
Statistieken tijdelijke werkloosheid in België
Tabel 8: Tijdelijke werkloosheid per soort in België
Reden
2002
2003
2004
Overmacht
3 317
2 946
2 629
27
14
16
Slecht weer
33 229
34 797
29 711
Economische redenen
100 807
100 750
92 325
Jaarlijkse vakantie
2 122
2 028
2 521
Jeugdvakantie
1 865
4 279
3 186
197
485
103
141 564
145 299
130 491
Technische stoornis
Staking/lock-out Totaal Bron: www.rva.be
In België werd er over het algemeen in het jaar 2004 minder gebruik gemaakt van tijdelijke werkloosheid. Er werd enkel meer gebruik gemaakt van tijdelijke werkloosheid wegens jaarlijkse vakantie en wegens jeugdvakantie. Voor de andere soorten tijdelijke werkloosheid is het gebruik gedaald, vooral wegens economische oorzaken en wegens slecht weer. Dit is waarschijnlijk te wijten aan de toenemende controles waardoor de werkgevers minder misbruik kunnen maken van dit systeem. Vooral in de bouwsector wordt er veel gebruik gemaakt van deze twee soorten tijdelijke werkloosheid en komen er veel misbruiken voor. 27
28
2.3
Begrip tijdelijke werkloosheid
Onder tijdelijke werkloosheid wordt verstaan: Een tijdelijke, geheel of gedeeltelijke schorsing van de arbeidsovereenkomst van de werknemer. “Er is sprake van een schorsing wanneer partijen, behoudens de uit de wet voortvloeiende uitzonderingen, bevrijd zijn van hun verplichtingen tegenover elkaar en in de onmogelijkheid zijn de rechten die zij uit de overeenkomst putten, te doen gelden. 10” “Onder tijdelijke werkloze wordt verstaan: • de werkloze die door een arbeidsovereenkomst verbonden is waarvan de uitvoering tijdelijk, geheel of gedeeltelijk geschorst is; • de werknemer die aan een staking deelneemt, die getroffen wordt door een lock-out of wiens werkloosheid het rechtstreekse of onrechtstreekse gevolg is van een staking of lockout; • de jonge werknemer die een opleidingsprogramma volgt bedoelt in artikel 50 van de Wet van 19 juli 1983 op het leerlingwezen voor beroepen uitgeoefend door werknemers in loondienst, indien de uitvoering van de leerovereenkomst tijdelijk, geheel of gedeeltelijk geschorst wordt. 11”
10
11
Cass., 25 november 1970, Arr. Cass., 1970, 286; Cass., 24 maart 1980, R.W., 1980-81, 107, concl. LENAERTS H. K.B. van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering. Belgisch Staatsblad, 31 december 1991.
28
29
2.4
Soorten tijdelijke werkloosheid
De uitvoering van de arbeidsovereenkomst kan door verschillende gebeurtenissen geschorst worden. Deze gebeurtenissen zijn opgesomd in de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. In enkele gevallen geeft de schorsing aanleiding tot tijdelijke werkloosheid: Voor arbeiders en bedienden: • overmacht, • staking of lock-out, mits uitdrukkelijke beslissing van het beheerscomité van de RVA. Voor arbeiders • • • •
collectieve jaarlijkse vakantie, technische stoornis, slecht weer, gebrek aan werk wegens economische oorzaken.
In geval van technische stoornis, slecht weer of bij gebrek aan werk wegens economische oorzaken kan de uitvoering van de arbeidsovereenkomst in principe enkel geschorst worden indien de werknemer al zijn volledige dagen inhaalrust heeft opgenomen waarop hij recht heeft. In de bouwsector is er een andere regel van toepassing. De soorten tijdelijke werkloosheid worden vervolgens apart besproken.
2.4.1
Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht12
“Overmacht is een onvoorziene en onvermijdelijke gebeurtenis die het gevolg is van een oorzaak buiten de wil van de partijen en die een onoverkomelijke hindernis vormt die het voortzetten van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdelijk onmogelijk maakt”. Het moet gaan om een gebeurtenis die onafhankelijk is van de wil van de partijen, die totaal niet voorzien is en die niet te vermijden is Deze gebeurtenis moet verdere uitvoering van de arbeidsovereenkomst volledig onmogelijk maken en tijdelijk zijn.
12
Artikel 26 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 22 augustus 1978.
29
30 Voorbeeld: Het meest voorkomende voorbeeld is overmacht door brand in de onderneming. Overmacht kan ook geroepen worden indien een straat afgezet is waarbij de werknemer de onderneming niet kan bereiken.
2.4.2
Tijdelijke werkloosheid wegens staking of lock-out13
“Een staking is het collectief en georganiseerd neerleggen van werk door een groep werknemers om de werking van de onderneming te blokkeren ten einde druk uit te oefenen op de werkgever of op een derde”. “Lock-out is het feit dat één of meer werkgevers ervan afzien om een groep loonarbeiders te laten werken met het onmiddellijk doel hun loon te onthouden om druk uit te oefenen, hetzij op deze loonarbeiders, hetzij op derden”. De werkloosheid moet het gevolg zijn van een staking door de toestemming van het Beheerscomité van de RVA.
2.4.3
Tijdelijke werkloosheid wegens collectieve jaarlijkse vakantie14
Een werknemer die niet voldoende recht heeft op vakantiedagen tijdens de jaarlijkse sluiting van de onderneming wegens vakantie, kan werkloosheidsuitkeringen aanvragen voor de dagen die niet door vakantiegeld gedekt zijn. De werknemer kan enkel recht hebben om werkloosheidsuitkeringen voor die dagen waarop de onderneming gesloten is wegens jaarlijkse vakantie. Indien er in de onderneming geen sluiting plaatsvindt wegens jaarlijkse vakantie en indien de werknemer geen recht heeft op vakantiegeld of slecht recht heeft op onvolledig vakantiegeld, dan kan de werknemer ofwel werken ofwel een verlof zonder wedde overeenkomen. De werknemer heeft dan geen recht op werkloosheidsuitkeringen.
13 14
Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 22 augustus 1978. Artikel 26 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 22 augustus 1978.
30
31 Voorbeeld: Een onderneming sluit wegens jaarlijkse vakantie van maandag 11 juli 2005 tot vrijdag 24 juli 2005. Een werknemer heeft slechts recht op 5 vakantiedagen. De andere dagen waarop de werknemer geen recht op vakantiegeld heeft, worden vergoed door een werkloosheidsuitkering.
2.4.4
Tijdelijke werkloosheid wegens een technische stoornis15
“Technische stoornis is een tijdelijke, onverwachte gebeurtenis die zich voordoet in de onderneming waardoor het werk onderbroken dient te worden en die een weerslag heeft op de werking van de technische middelen van de onderneming”. Om een werknemer tijdelijk werkloos te stellen wegens een technische stoornis, moet er in de onderneming een onvoorziene technische stoornis ontstaan waardoor het niet meer mogelijk is om te werken. Het moet gaan om een tijdelijke stoornis binnen de onderneming. Voorbeeld: Een onderneming heeft een machine die niet meer functioneert door de ouderdom of door het slecht onderhouden ervan. De werkgever kan de arbeider belasten met een vervangingswerk dat overeenstemt met zijn beroepskwalificatie en geschiktheid. De arbeider heeft het recht te weigeren. In dit geval kan hij evenwel geen aanspraak maken op gewaarborgd loon noch op werkloosheidsuitkeringen voor de dagen waarop hij vervangingswerk heeft geweigerd.
2.4.5
Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer16
“De uitvoering van de arbeidsovereenkomst wordt geschorst in geval van slecht weer op voorwaarde dat de uitvoering van het werk door de weersomstandigheden zelf onmogelijk wordt en op voorwaarde dat de werknemer werd verwittigd dat hij zich niet op het werk hoefde aan te bieden”.
15
16
Artikel 49 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 22 augustus 1978. Artikel 50 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 22 augustus 1978.
31
32 Om een werknemer tijdelijk werkloos te stellen wegens slecht weer moet het gaan om ongunstige weersomstandigheden die ervoor zorgen dat het werk niet kan uitgevoerd worden. Bijvoorbeeld: Hevige regenval, sneeuw, hagel, vorst, felle hitte,… De werknemer moet op tijd worden verwittigd dat hij zich niet op het werk moet aanbieden. Voorbeeld: Een werknemer tewerkgesteld in de bouwsector kan door een hevige regenval niet metselen. De werkgever verwittigt de werknemer dat hij zich niet hoeft aan te bieden. Maakt het weer het werk opnieuw mogelijk, dan moet de arbeider verwittigt worden dat het werk wordt hervat. Een arbeider die op het einde van een periode van slecht weer geen gevolg geeft aan de oproep van de werkgever om het werk te hervatten, is ongewettigd afwezig. De werkgever moet de werknemers geen loon betalen indien hij ze verwittigt heeft dat zij zich niet op het werk moeten aanmelden. De werknemer heeft dan recht op een werkloosheidsuitkering.
2.4.6
Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken17
Indien er op een bepaald ogenblik omwille van economische oorzaken onvoldoende werk is voor alle werknemers, kan de werkgever een regeling van tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken invoeren. Bij tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken is er geen wettelijke definitie gekend. De werkgever moet zelf beslissen of er gebrek is aan werk wegens economische oorzaken in zijn onderneming. Het gebrek aan werk kan bijvoorbeeld zijn door een daling van aantal bestellingen, door de komst van vervangingsproducten op de markt, door toenemende concurrentie, door exportmoeilijkheden, enz… De reden van het gebrek aan werk mag niet aan de werkgever worden toegeschreven. Het mag dus niet liggen aan bijvoorbeeld een gebrek aan organisatie.
17
Artikel 51 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 22 augustus 1978.
32
33
2.5
Besluit
Dit was een heel korte weergave van de soorten tijdelijke werkloosheid met hun definitie gekend in de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomst. Na deze definities en het deel over de bouwsector zal ik beginnen over de tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en wegens slecht weer in de bouwsector.
33
34
3
Tijdelijke werkloosheid in Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
3.1
Inleiding
In dit deel zal ik het hebben over de tijdelijke werkloosheid bij arbeiders in de bouwsector. Het gaat om werknemers tewerkgesteld bij werkgevers die ressorteren onder het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf. Het volgende wordt hier besproken: Ook hier worden er statistieken weergegeven in verband met de tijdelijke werkloosheid in de bouwsector in België. Het gaat om het aantal uitkeringen tijdelijke werkloosheid gekend bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorzieningen. De tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en wegens slecht weer worden hier grondig besproken. Bij economische werkloosheid bepreek ik de toegelaten maximumduur, de formaliteiten die de werkgever moet vervullen, de sectorale afwijkingen in de bouwsector en de sancties die worden toegepast bij overtreding. Ook bespreek ik de formaliteiten die de werkgever moet vervullen en de sancties toegepast bij overtreding in geval van tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer. Ik zal het eveneens hebben over het gewaarborgd loon bij slecht weer die enkel van toepassing is in de ruwbouw.
34
35
3.2
Statistieken tijdelijke werkloosheid in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Tabel 9: Aantal uitkeringen tijdelijke werkloosheid in België en in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf
Tijdelijke werkloosheid
België
Bouwsector
1999
136 467
42 934
2000
109 742
39 414
2001
130 230
42 761
2002
141 564
53 199
2003
145 299
55 636
2004
130 491
49 509
Bron: www.rva.be
Uit de statistieken blijkt dat de tijdelijke werkloosheid het hoogst ligt in de bouwsector. Vooral de tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer en wegens economische oorzaken komt het meest voor. In het jaar 2000 is het aantal uitkeringen tijdelijke werkloosheid sterk gedaald. De volgende jaren is het gestegen en in 2004 is het terug lichtjes gedaald. Dit zowel voor België als voor de bouwsector.
3.3
Tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken18
Het is de werkgever die beslist of hij een schorsingsperiode van economische werkloosheid zal invoeren indien er te weinig werk is. Hij kan kiezen tussen een volledige of een gedeeltelijke schorsing van de arbeidsovereenkomst. Werkgevers die economische werkloosheid invoeren, mogen het werk dat normaal verricht wordt door de arbeiders die werkloos gesteld worden, niet meer uitbesteden aan derden. Dit verbod geldt tijdens de duur van de economische werkloosheid.
18
www.rva.be
35
36 De werkgever mag zijn werknemers niet tijdelijk werkloos stellen op de volgende dagen: • wettelijke feestdagen of vervangingsdagen; • dagen waarvoor de werkgever loon of gewaarborgd loon moet betalen; • dagen waarop de werknemer normaal niet werkt.
3.3.1
De toegelaten maximumduur
De wet voorziet twee soorten schorsingsperioden in de economische werkloosheid. De werkgever kan een volledige schorsing invoeren of een regeling van gedeeltelijke arbeid invoeren. De volledige schorsing kan voor een maximumduur van 4 weken of 28 kalenderdagen. Een regeling van gedeeltelijke arbeid kan hij invoeren voor een periode van maximum 3 maanden met minder dan 3 arbeidsdagen per week of minder dan 1 arbeidsweek op 2 weken. Indien de maximale periode bereikt is, moet de werkgever de werknemer gedurende ten minste 1 volledige week opnieuw tewerkstellen, alvorens een nieuwe periode van economische werkloosheid te kunnen invoeren. Dit wil zeggen dat de arbeider een ononderbroken periode van zeven kalenderdagen moet gewerkt hebben. Wanneer er zich tijdens die periode een niet gelijkgestelde situatie voordoet, verlengen deze dagen de periode van werkhervatting. Bij het niet navolgen van deze verplichte volledige arbeidsweek moet de werkgever het loon betalen voor de ontbrekende dagen. De niet gelijkgestelde situaties zijn dagen van lock-out, perioden van sluiting van de onderneming tijdens de collectieve jaarlijkse vakantie en de schorsing van de arbeidsovereenkomst ingevolge van slecht weer. Voorbeeld: De arbeidsovereenkomst van de arbeider wordt volledig geschorst van maandag 14/02/2005 tot en met zondag 13/03/2005. (4 weken). De verplichte arbeidsweek begint van maandag 14/03/2005 tot en met vrijdag 18/03/2005. Op donderdag en vrijdag 17/03/2005 en 18/03/2005 kan niet gewerkt worden wegens slecht weer. De periode wordt dus verlengd met twee dagen. De arbeider moet nog op maandag 21/03/2005 en op dinsdag 22/03/2005 werken vooraleer een nieuwe regeling van economische werkloosheid mag ingaan.
36
37
3.3.2
De formaliteiten die de werkgever moet vervullen
A
De kennisgeving
De uitvoering van de arbeidsovereenkomst voor arbeiders mag worden geschorst mits er een kennisgeving wordt gedaan. De werkgever moet de tijdelijke werkloosheid aankondigen aan de arbeiders, het werkloosheidsbureau en de ondernemingsraad of vakbondsafvaardiging. De kennisgeving aan de arbeiders kan gebeuren door een aanplakking van een bericht op een goed zichtbare plaats in de onderneming of door een individuele kennisgeving door het overhandigen van een geschrift. De werknemer moeten van de schorsingsperiode op de hoogte zijn omdat hij op dit moment het werk kan verlaten zonder opzeg. Een kopie van het bericht of het dubbel van het geschrift, moet bij aangetekend schrijven, per fax of op elektronische wijze (www.sociale-zekerheid.be), eveneens dezelfde dag worden verstuurd naar het R.V.A. van de plaats waar de onderneming gevestigd is. De kennisgeving moet de identiteit van de werkgever en van de werknemer melden, het aantal werkloosheidsdagen per week, de datum van de werkloosheidsdagen alsook de begin- en einddatum van de regeling. In de mededeling aan de R.V.A. moet bovendien de economische oorzaak die de volledige schorsing van de uitvoering van de overeenkomst rechtvaardigt vermeld worden alsook het adres van de plaats waar de werknemer normaal zou gewerkt hebben. Dit is noodzakelijk om de nodige controles te kunnen uitvoeren. De werkgever moet ook aan de ondernemingsraad of, indien geen, aan de vakbondsafvaardiging de werkloosheid meedelen. Hier zijn er geen sancties bij niet naleving. Het gevolg hiervan is dan ook dat geen enkele onderneming deze kennisgeving doet. In geval van volledige schorsing moet de kennisgeving ten laatste 4 werkdagen op voorhand gebeuren, opdat de schorsing de 5de dag kan beginnen lopen. De dag van de kennisgeving telt mee in deze termijn van 4 dagen. In geval van een invoering van een regeling van gedeeltelijke arbeid moet de kennisgeving ten minste 7 dagen vooraf gebeuren, de dag van de aanplakking niet inbegrepen.
37
38 B
Maandelijkse mededeling aan de RVA
De werkgever moet elke maand via elektronische wijze, per fax of per aangetekend schrijven de eerste effectieve werkloosheidsdag van elke werknemer meedelen aan de R.V.A. De werkgever wordt hiervan vrijgesteld indien in die maand reeds de eerste dag tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer werd meegedeeld. Deze mededeling moet ten vroegste voor de dag van gewoonlijke activiteit en laatste op de dag van gewoonlijke activiteit die volgt op de werkloosheidsdag gebeuren. Voorbeeld: De kennisgeving vermeldt een volledige schorsing van maandag 02/05/2005 tot en met zondag 29/05/2005 (4 weken). De werknemer is effectief werkloos op donderdag 05/05/2005. De werkgever moet deze werkloosheidsdag op donderdag of ten laatste op vrijdag meedelen.
3.3.3
Sectorale afwijkingen
In de bouwsector bestaan er uitzonderingen op het wettelijke stelsel. Deze afwijkingen werden opgemaakt binnen het Paritair Comité nummer 124. In geval van volledige schorsing moet de kennisgeving ten laatste 4 werkdagen op voorhand gebeuren opdat de schorsing de 5de dag kan ingaan (de zaterdag wordt beschouwd als een werkdag). In het wettelijke stelsel moet de kennisgeving ten minste zeven dagen op voorhand gebeuren. Bijvoorbeeld: Indien de kennisgeving op donderdag 19/05/2005 gebeurt, kan de schorsing ingaan vanaf dinsdag 24/05/2005. In tegenstelling tot de wettelijke regeling mogen collectief vastgestelde inhaalrustdagen genomen worden tijdens de verplichte werkweek. De werkgever in de bouwsector wordt vrijgesteld van het bijhouden van het validatieboek. Bij tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken voor bouwwerken gelegen aan de kustgemeenten geldt er sinds juni 2003 een specifieke regeling.
38
39 Voor de Vlaamse kustgemeenten geldt tijdens de zomervakantie (juli en augustus) een verbod om bouwwerken uit te voeren. Indien in deze periode een verplichte werkhervatting valt en de werkgever aantoont dat er geen werk aangeboden kan worden op andere werven, dan kan hij gedurende de verplichte werkweek tijdelijke werkloosheid wegens overmacht op grond van “le fait du Prince” aangevraagd worden aan de directeur van het werkloosheidsbureau. Een aanvraag voor een nieuwe regeling van tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken kan hierop aansluiten. Voorbeeld: Een werknemer werd tijdelijk werkloos wegens economische redenen voor een periode van 4 weken vanaf 1 juli 2005 tot 28 juli 2005. De verplichte arbeidsweek begint 29 juli 2005 tot 4 augustus 2005. De werknemer wordt tijdelijk werkloos gesteld wegens overmacht voor deze week. Vanaf 5 augustus tot 1 september wordt de werknemer terug economisch werkloos.
3.3.4
De sancties
Indien de werkgever de formaliteiten inzake de mededeling niet naleeft, ontvangt hij een schriftelijk bericht van de R.V.A. Bijvoorbeeld de mededeling wordt te laat verzonden. De werkgever moet de mededeling aanpassen. Indien hij dit niet doet is hij verplicht de werknemer zijn normaal loon te betalen gedurende 7 dagen vanaf de eerste dag van de schorsing. Als de werkgever de eerste effectieve werkloosheidsdag aan de R.V.A. meedeelt, maar de kennisgeving aan de R.V.A. niet of laattijdig heeft gedaan, dan moet hij eveneens gedurende 7 dagen vanaf de eerste effectieve werkloosheidsdag het normale loon betalen. Voorbeeld: De werkgever verzendt op vrijdag 13/05/2005 een mededeling aan de R.V.A. voor een volledige schorsing vanaf maandag 16/05/2005. De mededeling is 2 dagen te laat verzonden. De R.V.A. zendt een bericht naar de werkgever met de melding dat de mededeling te laat is gebeurd. Indien hij de aanvang van de schorsing niet uitstelt tot woensdag 18/05/2005 moet hij het normale loon betalen voor de maandag 16/05/2005 en de dinsdag 17/05/2005.
39
40 Indien de werkgever een kennisgeving tijdig verstuurd, maar de eerste effectieve werkloosheidsdag niet aan de R.V.A. heeft meegedeeld, dan moet hij eveneens gedurende 7 dagen vanaf de eerste werkloosheidsdag het normale loon betalen. Voor de daaropvolgende werkloosheidsdagen van de lopende maand moet hij een begrensd loon betalen. Bij het ontbreken van beide mededelingen moet de werkgever gedurende 14 dagen vanaf de eerste effectieve werkloosheidsdag het normale loon betalen. Voor de daaropvolgende werkloosheidsdagen van de lopende maand moet hij eveneens een begrensd loon betalen. Als de toegelaten maximumduur wordt overschreden, moet de werkgever het normale loon betalen voor de resterende werkloosheidsdagen. Vooraleer deze sancties worden toegepast kan de directeur van de R.V.A. uitzonderingen voorzien. Bijvoorbeeld de directeur van de R.V.A. van Roeselare geeft elke werkgever het recht op een éénmalige regularisatie. De directeur maakt een brief op voor een regularisatie en verstuurt het naar de werkgever die het overhandigt aan zijn werknemer. De werknemer moet deze indienen bij zijn uitbetalingsinstelling om recht te hebben op een uitkering.
3.4
Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer19
In tegenstelling tot de algemene regel is de werkgever niet verplicht de werknemers van tevoren te verwittigen om deze tijdelijk werkloos te stellen wegens slecht weer. De werknemer mag zich aanmelden op de werf en kan, indien het uitvoeren van het werk niet mogelijk is wegens slecht weer, tijdelijk werkloos gesteld worden wegens slecht weer. De werkgever mag hiervoor niet begonnen zijn met het uitvoeren van het werk.. Het is de werkgever die moet beslissen of het al dan niet mogelijk is om het werk uit te voeren. Indien het niet mogelijk is mag de werknemer naar huis en ontvangt hij een werkloosheidsuitkering. De werkgever dient dan enkel de eventuele verschuldigde mobiliteitsvergoeding te betalen. De reden van de invoering van deze regeling komt doordat de werkgever niet altijd vooraf kan bepalen of het op de werf mogelijk is om het werk uit te voeren of niet.
19
www.rva.be
40
41 Bijvoorbeeld: Een bouwonderneming in Roeselare heeft een opdracht gekregen in Gent. In Roeselare is het mogelijk om te werken terwijl het in Gent onmogelijk is wegens slecht weer.
3.4.1
De formaliteiten die de werkgever moet vervullen
De werkgever moet via aangetekend schrijven, per fax of op elektronische wijze (www.sociale-zekerheid.be) de eerste effectieve werkloosheidsdag meedelen aan de RVA. Hij is hiervan vrijgesteld indien er reeds een mededeling werd gedaan van de eerste effectieve werkloosheidsdag wegens economische oorzaken. De mededeling moet de dag zelf of uiterlijk de eerstvolgende normale activiteitsdag gebeuren. Hierbij moet hij aantonen dat de weersomstandigheden het werk onmogelijk maken. Deze mededeling moet volgende gegevens bevatten: • de naam, het adres en het RSZ-nummer van de werkgever of de onderneming; • de naam, de voornaam, het INSZ-nummer van de werkloze werknemer en het postnummer van zijn woonplaats; • de eerste effectieve werkloosheidsdag; • het volledige adres van de plaats waar de werkloze werknemer die dag normaal zou gewerkt hebben; • de aard van het slechte weer op dat ogenblik; • de aard van het op dat ogenblik in uitvoering zijnde werk; • de reden waarom de uitvoering van het werk onmogelijk is, gezien de aard van het slechte weer en van het werk dat moet uitgevoerd worden.
3.4.2
Gewaarborgd dagloon bij slecht weer
Indien de arbeider aan de gestelde voorwaarden voldoet kan hij recht hebben op de betaling van zijn volledige arbeidsdag, ook indien hij deze dag niet of gedeeltelijk heeft gewerkt (gewaarborgd dagloon). Dit is mogelijk indien: • de werknemer de kiesplicht moet vervullen; • de werknemer niet of te laat op het werk komt door een oorzaak onafhankelijk van zijn wil; • de werknemer verhinderd wordt te werken; bijvoorbeeld: De werknemer wordt ziek op het werk.; • de werknemer kan het werk niet meer uitvoeren door slecht weer. Voor de bouwsector geldt een bijzondere regel indien de werknemer onmogelijk het werk kan voortzetten door slecht weer. 41
42 A
Regeling voor de bouwsector
De arbeider die zich op het werk aanbiedt en ten gevolge van het slecht weer het werk waaraan hij bezig was niet kan voortzetten, heeft recht op de volledige betaling van de arbeidsdag. De werkgever moet dus de verloren arbeidsuren wegens slecht weer betalen op voorwaarde dat het werk werd aangevat. De arbeider heeft recht op een werkloosheidsuitkering en op zijn mobiliteitsvergoeding. Het is de werkgever of zijn aangestelde die bepaalt of het slecht weer het werk onmogelijk maakt. Hierbij moet hij rekening houden met de ARAB (Algemeen Reglement voor Arbeidsbescherming) en aan de werknemers de gepaste werkkledij bezorgen. De werkgever kan ook het werk laten uitvoeren in een werkplaats waar men niet onderhevig is aan de weersomstandigheden. Ook kan hij eisen dat de werknemers ter beschikking blijven. Indien de werknemer zich daar niet aan houdt, verliest hij het recht op de betaling van de verloren arbeidsuren. B
Bijzondere regeling voor de ruwbouw
Voor de deelsector van de ruwbouw werd een bijzondere regeling uitgewerkt inzake de betaling van de verloren arbeidsuren wegens slecht weer. Deze bijzondere regeling geldt enkel voor de bouwondernemingen met een RSZ- kengetal 024 of 054. Dit omdat zij meer buiten werken uitvoeren. Het stelsel van de weerverletzegels maakt ook deel uit van deze afwijkende regeling. Ook deze regeling is enkel van toepassing voor de bouwondernemingen met een RSZ-kengetal 024 of 054. De regeling voor de ruwbouw geldt enkel indien de arbeider zijn werk waar hij mee bezig was niet meer kan verder zetten wegens slecht weer. In dit geval heeft hij recht op: • 50 % van het loon voor de verloren arbeidsuren wegens slecht weer ten laste van de werkgever; • de weerverletzegels die als een compensatie worden toegekend voor het verloren loon wegens slecht weer. Deze bedragen 2 % van het verdiende brutoloon van het voorgaande kalenderjaar; • mobiliteitsvergoeding.
42
43 Voorbeeld: Tijdens een arbeidsdag kan 3 uur niet gewerkt worden wegens slecht weer. De werkgever moet 3 uurlonen aan 50 % betalen = 1,5 uren. De 1,5 niet betaalde uren worden door de weerverletzegels gedekt.
3.4.3
Sancties
Indien de werkgever geen mededeling doet van de eerste effectieve werkloosheidsdag aan de R.V.A., moet hij gedurende 7 dagen vanaf de eerste effectieve werkloosheidsdag het normale loon betalen. Voor de daaropvolgende werkloosheidsdagen moet hij een begrensd loon betalen. Vooraleer deze sancties worden toegepast kan de directeur van de R.V.A. uitzonderingen geven. Bijvoorbeeld de directeur van de RVA van Roeselare geeft elke werkgever het recht op een éénmalige regularisatie. De directeur maakt een brief op voor een regularisatie en verstuurt het naar de werkgever die het aan zijn werknemer overhandigt. De werknemer moet deze indienen bij zijn uitbetalingsinstelling om het recht te hebben op een uitkering.
3.5
De werkloosheidsdocumenten
Sedert begin 2004 werden een aantal aanpassingen doorgevoerd aan de formulieren tijdelijke werkloosheid. De oude formulieren C 3.2, C 3.2 B en C 103 werden afgeschaft en vervangen door het formulier C 3.2-werkgever. De bouwsector blijft zijn controlekaart C 3.2 A-Bouw behouden. Bij tijdelijke werkloosheid omwille van gebrek aan werk wegens economische oorzaken, slecht weer, technische stoornis, overmacht, bedrijfssluiting wegens jaarlijkse vakantie, staking en lock-out moeten dus dezelfde formulieren gebruikt worden. De opsplitsing van de formulieren werd doorgevoerd om de elektronische aangifte van de tijdelijke werkloosheid mogelijk te maken.
43
44
3.5.1
Formulier C 3.2 A-Bouw
De werkgever gekend bij het Fonds voor Bestaanszekerheid ontvangt, van het Fonds, maandelijks genummerde controlekaarten C 3.2 A-Bouw. De werkgever die nog niet gekend is bij het Fonds voor Bestaanszekerheid of die dringend kaarten nodig heeft kan deze aanvragen bij de R.V.A.. Het kan immers tot 8 dagen duren vooraleer de werkgever zijn kaarten ontvangt door het Fonds, terwijl de kaarten aangevraagd bij de R.V.A. binnen 1 dag kan ontvangen worden. Hij overhandigt deze kaart vóór het begin van elke maand aan zijn werknemers. Er bestaan twee soorten controlekaarten, namelijk de nominatieve controlekaart en de niet-nominatieve controlekaart. De werkgever, die gekend is bij het Fonds voor Bestaanszekerheid, ontvangt vóór het begin van een nieuwe maand nominatieve controlekaarten voor al zijn werknemers die meer dan 1 maand in dienst zijn. Op deze controlekaarten zijn het volgende voorgedrukt: • • • • •
maand en jaar; nummer van de controlekaart; naam, adres en RSZ-nummer van de werkgever; naam, voornaam en identificatienummer bij de sociale zekerheid van de arbeiders; het kalenderrooster van de betrokken maand.
Ook ontvangt de werkgever een aantal niet-nominatieve controlekaarten. Hierop zijn enkel de identiteitsgegevens van de werkgever en het nummer van de controlekaart voorgedrukt. Deze kaarten worden gebruikt bij de indiensttreding van een nieuwe werknemer, bij diefstal of verlies van de nominatieve kaart of indien het FBZ geen nominatieve kaart aflevert. In dit geval moet de werknemer een kopie van zijn niet-nominatieve controlekaart faxen naar de R.V.A. Het is belangrijk dat de R.V.A. het nieuw nummer van deze kaart kan invoeren in het bestand om het vervolgens door te sturen naar de uitbetalingsinstellingen. Indien dit niet gebeurt zal de werknemer geen uitkering ontvangen van zijn uitbetalingsinstelling omdat het nummer niet zal kloppen. Alvorens deze kaart te overhandigen aan zijn werknemer moet de werkgever een aantal gegevens invullen, namelijk de datum en reden van aflevering, de maand en het jaar waarvoor de kaart wordt afgeleverd en de identiteit van de arbeider.
44
45 De arbeider moet de C 3.2 A-Bouw steeds bij zich houden en invullen vanaf de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand. De werkgever is juridisch verantwoordelijk voor het invullen van de maandelijkse controlekaart. Als een inbreuk wordt vastgesteld, wordt een PV opgesteld tegen de arbeider en tegen de werkgever. De controles grijpen plaats na het normale aanvangsuur van de werken, na 9 uur. Indien de werknemer tijdelijk werkloos was, dan moet hij de controlekaart samen met het formulier C 3.2-werkgever indienen bij zijn uitbetalingsinstelling. Indien hij niet tijdelijk werkloos was, mag hij deze kaart weggooien.
3.5.2
Formulier C 3.2-werkgever
Dit formulier doet dienst als betaalformulier en als uitkeringsaanvraag voor het berekenen van het bedrag van de uitkeringen waarop de werknemer gedurende het referentiejaar recht heeft (van 1 oktober tot 30 september van het volgend jaar). Bij het Sociaal Bureau wordt dit formulier automatisch afgedrukt samen met de loonberekening. Het formulier is dan ook helemaal ingevuld. De werkgever moet nog enkel zijn handtekening zetten. Bij de eerste tijdelijke werkloosheid in het referentiejaar dient de werknemer het formulier C 3.2-werkgever in te dienen bij zijn uitketalinsinstelling. Hij kan kiezen tussen het ACV, ACLVB, ABVV of HVW. De werkgever moet in dit geval op het formulier aanduiden dat het om een uitkeringsaanvraag gaat en alle rubrieken invullen. Daarnaast moet de werknemer telkens op het eind van de maand het formulier C 3.2-werkgever en zijn controlekaart C 3.2-A-Bouw indienen bij zijn uitbetalingsinstelling. In dit geval moet aangeduid worden dat het gaat om het bewijs van uren en moeten enkel de rubrieken 1, 2, 4 en 5 ingevuld worden. De werknemer moet dus bij de eerste tijdelijke werkloosheid in het referentiejaar twee formulieren C 3.2-werkgever indienen. Aan de hand van deze documenten kunnen de uitbetalingsinselling en de R.V.A. het aantal uitkeringen berekenen waarop de werknemer recht heeft.
45
46
3.6
Besluit
De bouwvakarbeiders worden vaak tijdelijk werkloos gesteld wegens economische oorzaken en wegens slecht weer. Deze twee vormen van tijdelijke werkloosheid worden het meest gebruikt in België. Vooral in de bouwsector. Dit is een van de redenen waarom ik deze twee vormen grondig bespreek in de bouwsector. Een andere reden is dat er een specifieke regeling is en dat er sectorale afwijkingen van toepassing zijn voor deze twee vormen van tijdelijke werkloosheid. Tijdens mijn stage werd ik met deze vormen van tijdelijke werkloosheid geconfronteerd en hierbij heb ik opgemerkt dat de regeling economische werkloosheid van volledige schorsing voor maximum 4 weken het meest gebruikt wordt in de praktijk. In het praktisch gedeelte van mijn eindwerk zal ik dan ook via een praktijkvoorbeeld weergeven hoe deze regeling in de praktijk wordt toegepast. De sancties die toegepast worden zijn voor de werkgever niet zwaar. Het gaat namelijk om kalenderdagen, dus zal de werkgever ten hoogste 5 arbeidsdagen of 10 arbeidsdagen moeten betalen. De daaropvolgende dagen van de lopende maand moet hij een begrensd loon betalen
46
47
4
De werkloosheidsuitkering voor de tijdelijke werklozen20
4.1
Inleiding
Dit deel gaat over de werkloosheidsuitkering voor de tijdelijke werklozen. Ook dit deel is van toepassing voor alle sectoren. De werkloosheidsuitkering zal ik heel kort bespreken. Om recht te hebben op een werkloosheidsuitkering moet de tijdelijke werkloze aan twee voorwaarden voldoen. Deze twee voorwaarden worden heel kort weergegeven. Vervolgens worden de formules gegeven om het bedrag tijdelijke werkloosheid uit te rekenen met een voorbeeld. Het bedrag van de tijdelijke werkloosheidsuitkeringen wordt bepaald op basis van het laatst verdiende gemiddeld brutodagloon en de gezinstoestand.
4.2
Voorwaarden
4.2.1
Toelaatbaarheidsvoorwaarden
Om recht te hebben op werkloosheiduitkeringen moet de aanvrager een toelating krijgen tot het systeem van de werkloosheid. Vanaf 1 juli 2003 geldt er een vrijstelling van wachttijd voor de tijdelijke werkloze. Dit betekent dat zij onmiddellijk uitkering genieten zonder dat zij eerst hun toelaatbaarheid moeten aantonen.
20
K.B. van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering. Belgisch Staatsblad, 31 december 1991.
47
48
4.2.2
Toekenningsvoorwaarden
Nadat de aanvrager toegelaten is tot het systeem moet nagegaan worden of hij ook recht heeft op de werkloosheidsuitkeringen. Hiervoor moet de werknemer aan een aantal voorwaarden voldoen. Ten eerst moet de werknemer het formulier C 3.2-werknemer en het formulier C 3.2-werkgever bij het begin van de eerste periode tijdelijke werkloosheid in het referentiejaar (van 1 oktober tot 30 september) indienen bij zijn uitbetalingsinstelling. Op het eind van elke maand met tijdelijke werkloosheid moet de werknemer zijn controlekaart C 3.2 A-Bouw laten ondertekenen door zijn werkgever en die, samen met het tweede exemplaar van het formulier C 3.2-werkgever, eveneens bij zijn uitbetalingsinstelling indienen. Ten tweede moet de werknemer zonder arbeid en zonder loon zijn tijdens de periode tijdelijke werkloosheid. Indien de werknemer toch prestaties heeft geleverd, dient hij dit te melden op het formulier C 3.2-werkgever. Ten derde moet de werknemer arbeidsgeschikt zijn tijdens de periode tijdelijke werkloosheid. De werknemer heeft geen recht op tijdelijke werkloosheidsuitkeringen indien hij ziek valt tijdens die periode. In dit geval krijgt hij een uitkering van zijn ziekenfonds. Om recht te hebben op deze uitkering dient de werknemer een medisch getuigschrift op te sturen naar zijn ziekenfonds binnen de 48 uren en zijn werkgever te verwittigen. Als laatste moet de werknemer een gewone verblijfplaats in België hebben en er effectief verblijven. Op deze regel zijn er uitzonderingen voorzien. Grensarbeiders die in het buitenland verblijven en tijdelijk werkloos worden in België worden vrijgesteld van deze verplichting.
48
49
4.3
Bedrag van de uitkering tijdelijke werklozen
4.3.1
Het laatst verdiende loon
Bij een voltijdse werknemer, een deeltijdse werknemer gelijkgesteld met een voltijdse of een vrijwillig deeltijdse werknemer wordt er rekening gehouden met het laatst verdiende loon tijdens de lopende arbeidscyclus. Ieder jaar wordt dit loon herzien en dit op de eerste werkloosheidsdag volgend op 30 september. Het bedrag wordt beperkt tot 65,7564 euro per dag of 1 709,67 euro per maand. Bij een deeltijdse werknemer met behoud van rechten wordt er rekening gehouden met het laatst verdiende voltijds loon.
4.3.2
De gezinstoestand
Het percentage van de uitkering verschilt naargelang de gezinstoestand. Deze percentages, geldig vanaf 1 juli 2003, zijn: • 65 % voor samenwonenden met gezinslast en alleenwonende; • 60 % voor samenwonenden; van hun begrensd gemiddelde dagloon gedurende de hele tijdelijke werkloosheidsduur zonder dalend verloop.
4.3.3
Aantal tijdelijke werkloosheidsuitkeringen per maand
Om de het aantal tijdelijke werkloosheidsuitkeringen te berekenen waarop de werknemer per maand recht heeft, wordt een formule gebruikt: • (P X 6) / Q voor voltijdse of daarmee gelijkgestelde werknemer of deeltijdse werknemer met behoud van rechten zonder inkomensgarantie-uitkering; • (P X 6) / S voor deeltijdse werknemers met behoud van rechten met inkomensgarantieuitkering; • (P X 12) / S voor een vrijwillig deeltijdse werknemer.
49
50 Afkortingen: P = aantal uren tijdelijke werkloosheid Q = aantal arbeidsuren per week dat de werknemer verricht in de onderneming S = aantal arbeidsuren per week verricht door een voltijdse in dezelfde functie en in dezelfde onderneming tewerkgestelde werknemer De uitkomst wordt als volgt afgerond: • 0,01 tot 0,24 = 0 • 0,25 tot 0,74 = 0,5 • 0,75 tot 0,99 = 1 Op de tijdelijke werkloosheiduitkeringen is er een minimumbedrag en een maximumbedrag per dag (Zie Tabel 7: Minimum en maximum dagbedragen tijdelijke werkloosheid). Figuur 7: Minimum en maximum dagbedragen tijdelijke werkloosheid
Barema’s geldig vanaf 1 oktober 2004 Dagbedrag tijdelijke werkloosheid Minimum
Maximum
Alleenstaanden met gezinslast
33,74
42,74
Alleenwonende
28,34
42,74
Samenwonenden
21,25
39,46
Bron: Sociale Gids
Op alle uitkeringen in geval van tijdelijke werkloosheid, wordt 10,99 % bedrijfsvoorheffing ingehouden.
4.3.4
Voorbeeld
Een alleenstaande arbeider werkt 40 uren per week in het vijfdagenstelsel (8 uren per dag). Zijn laatst verdiende gemiddelde dagloon bedraagt € 100,78. Hij wordt werkloos gesteld wegens economische oorzaken gedurende een periode van maximum 4 weken. In de betrokken maand is de werknemer 12 dagen tijdelijk werkloos geweest wegens economische oorzaken.
50
51 Hij ontvangt: P X 6 = (12 dagen X 8 uren) X 6 = 14,40 = 14,5 werkloosheidsuitkeringen Q 40 Berekening: Laatst gemiddeld dagloon: € 100,78 Æ grens € 65,7564 € 65,7564 X 65 % = € 42,5 X 14,5 =
€ 42,74 = € 42,5 per dag € 616,25 maandbedrag
De werknemer heeft recht op € 616,25 tijdelijke werkloosheidsuitkering voor de betrokken maand.
4.4
Besluit
Dit deel is een samenvatting van de werkloosheiduitkering waarop de werknemer recht heeft indien hij tijdelijk werkloos wordt gesteld. Ik heb een voorbeeld uitgewerkt om een idee te geven op bedragen de werknemer recht heeft. Ook in mijn praktisch gedeelte onderaan heb ik de werkloosheidsuitkering berekend van de werknemers en een vergelijking gemaakt met zijn normaal loon dat hij zou krijgen die dag. Dat bedrag verschilt niet veel met de uitkering. Het komt ongeveer op hetzelfde neer aangezien er op de werkloosheidsuitkering slechts bedrijfsvoorheffing wordt afgehouden van 11,90 %.
51
52
5
De sancties
In dit deel zal ik het heel kort over de sancties hebben. Eerst zal ik overlopen in welke gevallen administratieve sancties gegeven worden. Vervolgens zal ik de strafrechtelijke sancties overlopen.
5.1
Administratieve sancties
Ten eerste kunnen administratieve sancties gegeven worden indien de werknemer een verplichte verklaring niet heeft afgelegd en indien hij een laattijdige, onjuiste of onvolledige verklaringen heeft afgelegd. Het is dus belangrijk dat de documenten correct ingevuld en ondertekend worden. Bovendien moet iedere verandering van de persoonlijke of familiale toestand onmiddellijk gemeld worden aan de uitbetalingsinstelling. Indien de werknemer onrechtmatig uitkeringen heeft ontvangen, kan hij van het recht op uitkeringen worden uitgesloten gedurende ten minste een week en ten hoogste 13 weken. De onrechtmatig ontvangen uitkering moet de werknemer terugbetalen. Bij herhaling is de sanctie zwaarder. Ten tweede volgt er een sanctie bij het gebruik maken van een vals stempelmerk of bij het opzettelijk gebruik maken van onjuiste stukken om een uitkering te verkrijgen waarop men geen recht heeft. De werknemer kan uitgesloten worden van het recht op uitkeringen gedurende ten minste een week en ten hoogste 26 weken. Ten derde worden er sancties uitgedeeld bij het verrichten van zwart werk, het niet of verkeerd invullen van de controlekaart of deze niet kunnen voorleggen. Indien de werknemer daardoor onrechtmatig uitkeringen heeft ontvangen, kan hij van het recht op uitkeringen eveneens uitgesloten worden gedurende ten minste een week en ten hoogste 26 weken. Ook hier moet de onrechtmatig ontvangen uitkeringen terugbetaald worden.
52
53
5.2
Strafrechtelijke sancties21
De strafrechtelijke sancties worden opgelegd door de correctionele rechtbank. Zowel de werkgever als de werknemer kan gestraft worden met een gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden en/of met een geldboete van 100 tot 1 000 euro. De geldboete wordt vermenigvuldigd met het aantal werknemers met een maximum van 100 000 euro. Deze boetes gelden voor de werkgever die: • geweigerd of nagelaten heeft om de voorgeschreven documenten op te maken, af te leveren of aan te vullen; • onjuiste of onvolledige verklaringen heeft afgelegd die aanleiding hebben gegeven tot betaling van uitkeringen waarop de werknemer geen aanspraak kan maken; • de inlichtingen die nodig zijn voor de werkloosheidscontrole niet verstrekt of onjuist of onvolledige inlichtingen verstrekt heeft; • aanvaard heeft dat een werknemer het werk onderbreekt om zich op de werkloosheidscontrole aan te melden. Deze boetes gelden ook voor de werknemer die handelde met bedrieglijk inzicht en die: • • • •
onjuiste of onvolledige verklaringen aflegt; een verplichte verklaring niet of te laat aflegt; sluikwerk verricht; zijn controleformulier niet invult met onuitwisbare inkt of deze niet onmiddellijk kan voorleggen wanneer hij daartoe verplicht is; • gebruik maakt van onjuiste stukken of valse stempelmerken.
5.3
Beroep bij de arbeidsrechtbank
Indien de werknemer niet akkoord gaat met de beslissing van de RVA kan hij beroep instellen bij de arbeidsrechtbank. Het beroep moet binnen de drie maanden na de kennisgeving van de beslissing ingediend worden. De procedurekosten zijn in principe ten laste van de RVA.
21
K.B. van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering. Belgisch Staatsblad, 31 december 1991.
53
54
5.4
Besluit
Het gebeurt regelmatig dat werkgevers en werknemers handelen met bedrieglijk inzicht. Vooral in de bouwsector probeert men het een en het ander om misbruik te kunnen maken van het systeem. Vroeger kon men in de bouw veel sjoemelen en maakten de werkgevers en werknemers er deftig gebruik van. Bijvoorbeeld met de C 3.2 A controlekaarten kon men vroeger gemakkelijk sjoemelen. De controlekaart was niet genummerd. Zo konden ze gemakkelijk een nieuwe controlekaart invullen en hun oude kaart vernietigen. Nu controleren ze dit heel grondig. Een werknemer die drie keer zijn controlekaart heeft verloren, heeft geen recht op uitkering voor de betrokken maand. De sancties zijn zo te zien heel zwaar. Of dat deze toegepast worden is een andere vraag. Zoals ik gemerkt heb in het Sociaal Bureau gebeuren controles zelden op de werf. Enkel als de controleurs een melding krijgen dat er ergens mogelijk in het zwart wordt gewerkt, kunnen ze er een eventuele controle uitvoeren. Indien de werknemer betrapt wordt op illegaal werk zullen er sancties getroffen worden.
54
55
HOOFDSTUK II: PRAKTISCH GEDEELTE
55
56
1
De rol van het ADMB
1.1
Inleiding
De werkgever kan zich aansluiten bij het Sociaal Bureau, die op naam van de onderneming, alle administratieve opdrachten vervult. Één van deze opdrachten is ook het aangeven van de tijdelijke werkloosheid. Het is wel aan de werkgever om het Sociaal Bureau op de hoogte te brengen indien hij zijn werknemers tijdelijk werkloos wil stellen. Ik zal hier de procedure geven, van de aangifte van tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer en wegens economische oorzaken in de bouwsector, die gehanteerd wordt door het Sociaal Bureau.
1.2
Aangifte van tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer en wegens economische oorzaken
De werkgever moet de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand wegens slecht weer of economische werkloosheid melden aan de R.V.A. van de plaats waar de onderneming gevestigd is. Hij doet dit aan de hand van het formulier “Melding eerste tijdelijke werkloosheidsdag van de maand”, dat hij bij het Sociaal Bureau kan krijgen. In geval van economische werkloosheid kan de werkgever, op schriftelijk verzoek via het formulier “Aanvraag economische werkloosheid”, het Sociaal Bureau de opdracht geven om voor zijn onderneming een aanvraag tot economische werkloosheid in te dienen bij de R.V.A.. De meeste werkgevers bellen om hun economische werkloosheid aan te vragen of te verlengen. In de bouwsector moet de aanvraag 4 werkdagen op voorhand gebeuren opdat de schorsing de 5de dag kan ingaan. De aanvraag kan dus bijvoorbeeld de woensdag gebeuren opdat de economische werkloosheid de volgende maandag zou ingaan voor een periode van 4 weken volledige schorsing. De werkgever kan de aanvraag ook zelf elektronisch doen. Daar zal ik niet dieper op ingaan omdat dit heel zelden gebeurt.
56
57 Het Sociaal Bureau maakt het bericht op voor de kennisgeving aan de werknemers. Dit bericht wordt opgestuurd naar de werkgever die het op tijd in zijn onderneming moet uithangen op een zichtbare plaats of overhandigden aan de werknemer. In geval van tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer dient de werkgever het Sociaal Bureau niet te verwittigen. Bij het aanwerven van personeel krijgt de werkgever een loonopgave van het Sociaal Bureau. Hij moet op die loonopgave de prestaties van elke werknemer invullen en terugbezorgen aan het Sociaal Bureau. Alle dagen tijdelijk werkloos moeten ook ingevuld worden als EW voor economische werkloosheid, WV als weerverlet, enz… Aan de hand van de loonopgave wordt de loonberekening gemaakt. Bij het afdrukken van de loonberekening komt het formulier C 3.2-werkgever er ingevuld uit. Het Sociaal Bureau zendt de loonberekening samen met het formulier C 3.2-werkgever naar de werkgever. De werkgever moet het formulier C 3.2-werkgever ondertekenen en deze aan zijn werknemer overhandigen. Om een uitkering te kunnen genieten moet de werknemer het formulier C 3.2-werkgever en zijn controlekaart C 3.2 A-Bouw indienen bij zijn uitbetalingsinstelling, waar hij een formulier C 3.2-werknemer moet invullen en ondertekenen. De werknemer kan kiezen tussen het ACV, ACLVB, ABVV of HVW.
57
58
1.3
Besluit
Het Sociaal Bureau maakt nog geen gebruik van de elektronische mededeling. Hier zijn er verschillende redenen voor. Ten eerste zou het Sociaal Bureau extra kosten moeten maken om het programma te linken aan de elektronische aangifte. Het is namelijk zo dat het formulier C 3.2 -werkgever automatisch afgedrukt wordt samen met de loonberekening. Het elektronisch meedelen van de tijdelijke werkloosheid zou tijdverlies zijn. Nu moeten we enkel de tijdelijke werkloosheid invoeren, afdrukken en doorfaxen naar de R.V.A. Bij de elektronische mededeling zouden we de tijdelijke werkloosheid moeten invoeren in het programma, afdrukken, de elektronische mededeling doen en het ontvangstnummer noteren op de formulieren C 3.2-werkgever van elke werknemer. Ten tweede wil het Sociaal Bureau daar geen kosten aan maken omdat Hora binnenkort van start zou gaan. Dit is het nieuwe programma van het Sociaal Bureau die normaal gezien van start zal gaan in januari 2006. Ten derde kunnen nog niet alle sociale secretariaten gebruik maken van het systeem omdat het nog niet sterk genoeg is. Momenteel zijn er geen problemen. Er zijn weinig mensen die er gebruik van maken. Een sociaal secretariaat dat er gebruik van maakt is bijvoorbeeld Acerta. Het Sociaal Bureau zal er zich moeten op voorbereiden omdat het in de toekomst verplicht zal worden om de mededeling elektronisch te verrichten.
58
59
2
De problemen bij het Sociaal Bureau
2.1
Inleiding
Niet alle werkgevers zijn vertrouwd met het systeem economische werkloosheid en werkloosheid wegens slecht weer. Velen weten niet hoe ze eraan moeten beginnen en wat ze juist moeten doen om deze vormen tijdelijke werkloosheid te verwezenlijken. Anderen weten juist wel hoe het in elkaar zit en maken doelbewust fouten. Daarom besloot ik om dit deel in mijn eindwerk te verwerken. Meestal komen de werkgevers met dezelfde vragen bij ons. De meest voorkomende vragen hebben dan ook betrekking op de C 3.2 A-Bouw, de kennisgeving aan de R.V.A. en de arbeiders, de maandelijkse mededeling, de regeling van economische werkloosheid,… Het komt regelmatig voor dat de werkgever de periode van 7 verplichte werkdagen niet respecteert, de schorsingsperiode verkeerd opgeeft op de loonopgave, … Tijdens mijn stage heb ik ondervonden dat onderstaande problemen het meeste voorkomen. Deze zal ik dan ook kort bespreken: • De schorsingsperioden; • Formaliteiten die de werkgever moet vervullen; • De werkloosheidsdocumenten.
2.1.1
De schorsingsperiodes
Het komt veel voor dat de werkgever een nieuwe schorsingsperiode wil invoeren zonder rekening te houden met de verplichte werkweek. Het Sociaal Bureau controleert dan ook telkens vooraleer er een nieuwe schorsingsperiode wordt aangevraagd. Bij gedeeltelijke economische werkloosheid moet de werkgever de dagen meedelen waarop de werknemer werkloos is. Het komt voor dat de werknemer in de praktijk andere dagen werkloos was. Dit vormt normaal gezien geen probleem omdat de uitkeringen hetzelfde blijven. De R.V.A. moet hiervan wel op de hoogte worden gebracht.
59
60
2.1.2
Formaliteiten die de werkgever moet vervullen
A
Formaliteiten in verband met de kennisgeving
De kennisgeving van de tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken aan de R.V.A. gebeurt bij ons door het Sociaal Bureau. Hier komen er dus zelden fouten voor. Soms gebeurt het dat de werkgever te laat belt naar het Sociaal Bureau om economische werkloosheid in te voeren. Het gevolg is dat hij moet wachten tot de termijn van de kennisgeving voorbij is om zijn werknemers economisch werkloos te kunnen stellen anders moet hij het normale loon betalen voor de dagen economische werkloosheid die binnen de termijn vallen. Voorbeeld: De werkgever belt op vrijdag 13/05/2005 naar het Sociaal Bureau om een volledige schorsing in te voeren vanaf maandag 16/05/2005. Dit is 2 dagen te laat. Hij zal moeten wachten om zijn werknemers economisch werkloos te stellen tot woensdag 18/05/2005. Indien hij toch zijn werknemers economisch werkloos stelt op maandag, zal hij voor deze dag het normale loon moeten betalen. Bij de R.V.A. in Roeselare is het zo dat de werkgevers recht hebben op een éénmalige regularisatie. Dit wil zeggen dat indien het de eerste keer is dat de werkgever de kennisgeving niet of te laat meedeelt, er voor die ene keer geen sancties worden getroffen. De werknemer heeft dan gewoon recht op een werkloosheidsuitkering. De kennisgeving aan de arbeiders door een aanplakking van een bericht op een goed zichtbare plaat is in de onderneming wordt bijna nergens toegepast. Ook de individuele kennisgeving door het overhandigen van een geschrift doet men niet omwille van de kosten. Het gevolg is dat de werknemers te laat in kennis worden gebracht van de tijdelijke werkloosheid.
60
61 B
Formaliteiten in verband met de mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag
De maandelijkse mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag moet door de werkgever gebeuren en dit zowel bij economische werkloosheid als bij werkloosheid wegens slecht weer. Het gebeurt regelmatig dat de werkgever het vergeet of te laat meedeelt aan de R.V.A. Het gevolg hiervan is dat de werkgever het gewone loon moet betalen voor de dagen werkloosheid. Ook hier geldt de éénmalige regularisatie bij de R.V.A. in Roeselare.
2.1.3
De werkloosheidsdocumenten
A
C 3.2 A-Bouw
De werkgever die een nieuwe werknemer in dienst neemt denkt meestal veel te laat aan de C 3.2 A-Bouw kaarten. Gelukkig kan het Sociaal Bureau of de werkgever zelf deze kaarten verkrijgen bij de R.V.A. Het duurt 1 dag vooraleer ze de kaarten ontvangen. De aanvraag van deze kaarten bij het Fonds voor Bestaanszekerheid moet zeker twee weken op voorhand gebeuren. Deze kaarten zijn dan niet-nominatieve controlekaarten die de werkgever zelf nog moet invullen vóór hij ze aan zijn nieuwe werknemer overhandigt. Sommige werknemers gaan daar slordig mee om. Ze vullen hun kaart niet op tijd in of ze verliezen hun kaart. In dit laatste geval dient de werkgever of het Sociaal Bureau nieuwe kaarten te bestellen. Een kopie van de niet-nominatieve controlekaart moet gefaxt worden naar de R.V.A. Het is belangrijk dat de R.V.A. het nieuwe nummer van deze kaart kan invoeren in het bestand om het vervolgens door te sturen naar de uitbetalingsinstellingen. Indien dit niet gebeurt, zal de werknemer geen uitkering ontvangen van zijn uitbetalingsinstelling omdat het nummer niet zal kloppen. Bij de R.V.A. wordt er bijgehouden welke werknemers hun kaart hebben verloren. Indien een werknemer zijn kaart verloren heeft voor de tweede keer, ontvangt hij een brief met de melding dat hij geen vergoeding krijgt indien hij zijn kaart voor de derde keer verliest. Deze regeling is van toepassing om misbruik te voorkomen.
61
62 B
C 3.2-werkgever
De C 3.2-werkgever wordt automatisch afgedrukt bij de loonberekening. Zowel het Sociaal Bureau als de werkgever moet niets meer invullen. Tijdens mijn stage heb ik regelmatig telefoon gehad van werkgevers die niet wisten wat ze met dit document moesten doen. Ze moeten enkel het document ondertekenen en overhandigen aan de werknemer.
2.2
Besluit
Zoals hierboven te zien is komen er redelijk veel problemen voor in het Sociaal Bureau. Het Sociaal Bureau doet uiterst zijn best om deze problemen op te lossen voor de werkgever en probeert deze problemen te vermijden in de toekomst. Dat doen wij door de werkgever te informeren en hem duidelijk te maken dat het zeer belangrijk is dat de formaliteiten op een correcte manier gebeurt. Wat veel kan helpen is de werkgever ook informeren betreffende de sancties die worden toegepast.
62
63
3
Praktijkvoorbeeld
Aan de hand van een praktijkvoorbeeld wil ik meer duidelijkheid geven betreffende de taak van het Sociaal Bureau bij tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en wegens slecht weer. Dit praktijkvoorbeeld heeft betrekking op een bouwonderneming met kengetal 024 die ik zelf heb opgericht en waarvoor ik een testdossier heb opgestart. Het gaat over “BVBA Bouwonderneming”, gevestigd in de Gasthuisstraat 1 te Diksmuide.
3.1
Aanwerven van personeel
BVBA Bouwonderneming neemt zijn eerste werknemer in dienst, namelijk Nuyten Oscar, op 8 maart 2004 als metser. Om ontlast te worden van de formaliteiten die worden opgelegd sluit hij zich aan bij het Sociaal Bureau. Hij dient een werknemersfiche in bij het Sociaal Bureau met de gegevens van deze werknemer (Zie bijlage 1: Werknemersfiche: Nuyten Oscar) zodat het Sociaal Bureau deze gegevens in het programma kan invoeren. Het Sociaal Bureau zorgt voor de Dimona-aangifte en het contract. Omdat de werkgever niet gekend is bij het Fonds voor Bestaanszekerheid van de werklieden voor het Bouwbedrijf vraagt het Sociaal Bureau niet-nominatieve kaarten aan bij de R.V.A. Later ontvangt de werkgever C 3.2. A-Bouw kaarten door het Fonds voor Bestaanszekerheid van de werklieden voor het Bouwbedrijf. Vooraleer de werknemer begint te werken moet de werkgever hem twee niet-nominatieve kaarten overhandigen. Hierop moet hij nog een aantal gegevens invullen. De werkgever moet aankruisen dat het gaat om een indienstneming op 1 april 2004. Ook moet hij de gegevens van de werknemer, de maand en het jaar waarvoor de kaart wordt afgeleverd invullen (Zie bijlage 2: Niet-nominatieve controlekaart: Nuyten Oscar). Op 1 april 2004 neemt de werkgever een tweede werknemer in dienst als metser. Hij dient eveneens een werknemersfiche in bij het Sociaal Bureau (Zie bijlage 3: Werknemersfiche: Hindryckx Nicolas) en overhandigt de werknemer een ingevulde niet-nominatieve controlekaart (Zie bijlage 4: Niet-nominatieve controlekaart: Hindryckx Nicolas).
63
64
3.2
De loonopgave
De werkgever ontvangt van het Sociaal Bureau maandelijks een loonopgave. De loonopgave voor de maand maart is terug te vinden in bijlage (Zie bijlage 5: De loonopgave). Een loonopgave is een soort kalender waarop elke dag de prestaties van elke werknemer aangeduid wordt. De uren waarop de werknemer normaal werkt zijn voorgedrukt. Indien de werknemer normaal heeft gewerkt hoeft de werkgever niets te veranderen. Indien de werknemer om bepaalde redenen afwezig was op het werk dient hij volgende afkortingen te gebruiken om deze dagen weer te geven: • • • • • • • • • • • • • • • • • •
F = feestdag V = vakantie EV = educatief verlof ZW = zwangerschap IR = inhaalrust OA = ongewettigde afwezigheid TA = toegestane afwezigheid Z = ziekte AO = arbeidsongeval BZ = beroepsziekte EW = economische werkloosheid WV = weerverlet KV = klein verlet LAC = borstvoedingsverlof LO = loopbaanonderbreking MB = moederschapbescherming VH = voorhechtenis FV = familiaal verlof
De werkgever dient zijn loonopgave ondertekend in bij het Sociaal Bureau op het eind van de maand. Het Sociaal Bureau berekent de lonen aan de hand van deze loonopgave. Voor veel werkgevers lukt het niet om deze op tijd in te dienen. Sommigen verliezen hun loonopgave of vergeten het. In dit geval kan de loonberekening niet ingevoerd worden en ontvangen de werkgevers hun loonberekening niet op het eind van de maand. De loonopgave dient op aanvraag van de werkgever opnieuw uitgedrukt en opgestuurd te worden.
64
65 Kalender: maart 2005 M
D
W
D
V
Z
Z
1
2
3
4
5
6
8u
8u
8u
8u
-
-
7
8
9
10
11
12
13
WV
WV/Z
WV/Z
WV
8u
-
-
14
15
16
17
18
19
20
8u
8u
6/2 R
8u
8u
-
-
21
22
23
24
25
26
27
8u
EW
8u
8u
EW
-
-
28
29
30
31
8u
8u
8u
8u
Van maandag 7 maart 2005 tot donderdag 10 maart 2005 zijn zowel Oscar als Nicolas tijdelijk werkloos wegens slecht weer (WV) Nicolas valt ziek (Z) op dinsdag 8 maart 2005 en woensdag 9 maart 2005. Woensdag 16 maart 2005 hebben ze 6 uur gewerkt en konden ze de laatste twee uur niet werken wegens slecht weer (R). Dinsdag 22 maart 2005 en vrijdag 25 maart 2005 zijn beide werknemers economisch werkloos. De werknemers moeten hun controlekaart invullen vanaf de eerste effectieve werkloosheidsdag. Het moet overeenstemmen met de loonopgave.
65
66
3.3
Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer
Elke maand moet de eerste werkloosheidsdag meegedeeld worden aan de R.V.A. In dit geval moet de werkgever de eerste werkloosheidsdag wegens slecht weer ten laatste tegen dinsdag 8 maart meededen aan de R.V.A. Dit gebeurt aan de hand van het formulier “Melding eerste tijdelijke werkloosheidsdag van de maand” (Zie bijlage 6: Melding eerste tijdelijke werkloosheidsdag van de maand). De werkgever kan dit ook elektronisch meedelen. Daar zal ik niet dieper op ingaan omdat de meeste werkgevers kiezen voor de mededeling via fax te verrichten. De werkgever hoeft de dagen waarop de werknemer tijdelijk werkloos was wegens slecht weer niet aan het Sociaal Bureau door te geven. Hij moet deze dagen tijdelijke werkloosheid op de loonopgave vermelden met de letters “WV” van weerverlet.
3.4
Aanvraag tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken
Op aanvraag van de werkgever, via het formulier “Aanvraag economische werkloosheid”(Zie bijlage 7: Aanvraag economische werkloosheid), doet het Sociaal Bureau de aanvraag voor tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken en maakt het Sociaal Bureau het bericht op die de werkgever dient uit te hangen in zijn onderneming voor de kennisgeving aan de arbeiders. De werkgever vraagt tijdelijke werkloosheid aan wegens economische oorzaken voor een periode van 4 weken. De eerste dag tijdelijke werkloosheid hoeft niet meer meegedeeld te worden aan de R.V.A. omdat er reeds een mededeling gebeurde voor de tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer. Hoe de aanvraag voor economische werkloosheid in zijn werking gaat wordt in onderstaande punten weergegeven.
66
67
3.4.1
Aanvraag economische werkloosheid oproepen in het programma
Op elk scherm moet het programmanummer ingetikt worden. Om de aanvraag economische werkloosheid te kunnen oproepen moet men kiezen voor volgende programmanummers. Nummer 15: diverse opvragingen lijsten, Nummer 5: diverse lijsten-statistieken-attesten, Nummer 4: brieven en verslagen, Nummer 7: aanvraag economische werkloosheid.
67
68
3.4.2
Oproepen van het dossier van de bouwonderneming
Elk dossier heeft zijn eigen nummer in het Sociaal Bureau. Dit nummer is gekend in het programma en zorgt voor een vlottere werking. Op het eerste scherm dient de dossierbeheerder het nummer in te geven van het dossier. Indien hij het nummer niet kent, kan hij het dossier oproepen via de naam van de onderneming. Via enter komt men op het volgende scherm.
68
69
3.4.3
Toevoegen van een aanvraag van economische werkloosheid
Op onderstaande scherm krijgt men een overzicht van de aanvragen van tijdelijke werkloosheid. In dit geval komt er niets op het scherm omdat het de eerste keer is dat voor deze werkgever economische werkloosheid wordt aangevraagd. Om een aanvraag toe te voegen moet er op de toets F7 gedrukt worden. Hierbij krijgt men een scherm waarop een aantal gegevens moet ingevuld worden in verband met de economische werkloosheid.
69
70
3.4.4
Gegevens van de aanvraag economische werkloosheid invullen
De gegevens in verband met de economische werkloosheid dienen hier ingevuld te worden. In geval van volledige schorsing moet de kennisgeving ten laatste vier werkdagen op voorhand gebeuren, opdat de schorsing de vijfde dag kan beginnen lopen. De kennisgeving gebeurt via de fax (F) en dient dus ten laatste op 23 februari 2005 te gebeuren opdat de schorsing op 1 maart 2005 kan beginnen lopen. De kennisgeving kan ook gebeuren via een aangetekende brief (A). De schorsing eindigt op 28 maart 2005. De reden van de aanvraag van economische werkloosheid moet hier ook vermeld worden. In dit geval is er een gebrek aan werk.
70
71 Het Sociaal Bureau vraagt 2 exemplaren aan van de aanvraag tijdelijke werkloosheid. Het eerste exemplaar wordt per post verzonden naar de werkgever. De werkgever moet het bericht aanplakken op een goed zichtbare plaats in de onderneming. Het tweede exemplaar wordt eerst gefaxt naar de R.V.A. en wordt samen met het faxbewijs geklasseerd in het dossier. Daarnaast kan men kiezen voor een validatielijst. In de bouwsector is de werkgever niet verplicht een validatieboek bij te houden dus moet er ook geen validatielijst worden afgedrukt. Onderaan het scherm moet met een V aangeduid worden omdat het om een volledige schorsing gaat. Het roostertje dient enkel aangekruist te worden indien het om een gedeeltelijke schorsing gaat omdat hier een bepaald aantal verplichte arbeidsdagen zijn. Bij het drukken van F11 krijgt men een overzicht van de werknemers. Hier moeten de werknemers aangekruist worden die in aanmerking komen voor de economische werkloosheid. In dit geval zijn alle arbeiders betrokken.
Bij het drukken van enter krijgt men een overzicht van de aanvragen economische werkloosheid zoals in het onderstaand scherm te zien is.
71
72
Bij het drukken op enter worden de 2 exemplaren van de aanvraag voor economische werkloosheid afgedrukt (Zie bijlage 8: Bekendmaking personeel). De gegevens die werden ingevoerd worden weergegeven op dit bericht. Het is de bedoeling dat de werkgever dit bericht op een goed zichtbare plaats in de onderneming aanplakt. Voor de werkgever is er een tekst bij met uitleg over de documenten die nodig zijn bij tijdelijke werkloosheid (Zie bijlage 9: Aandachtspunten bij het invoeren van tijdelijke werkloosheid).
72
73
3.5
De loonberekening
De loonberekening gebeurt aan de hand van de loonopgave.
3.5.1
Loonadministratie oproepen
Om de loonadministratie op te roepen moet men kiezen voor het programmanummer 3. Vervolgens kiest men voor het nummer 1 indien men de loonopgave wil ingeven.
73
74
3.5.2
Oproepen van het dossier van de bouwonderneming
Zoals hier boven al vermeld kan het dossier opgeroepen worden via het dossiernummer.
74
75
3.5.3
Looningave werkgever
In volgend scherm kan men de periode intikken waarvoor we de loonberekening willen invoeren. In dit geval gaat het om de maand maart van het jaar 2005. Men kan hier ook kiezen tussen een normale uitvoering, een uitvoering voor het verlofgeld of de eindejaarspremie. Men kiest voor een normale uitvoering. De wijze van loonberekening staat op B. Dit wil zeggen dat de loonberekening automatisch zal afgedrukt worden met de andere berekende loonberekeningen indien de loonberekening opgestart wordt. De “O” staat voor onmiddellijk. Hierbij wordt de loonberekening onmiddellijk afgedrukt en geen factuur. Bij Nihil wordt enkel een loonopgave afgedrukt. Onderaan het scherm kan men de status van de loonberekening zien. In de maand maart werd er nog geen voorspelling gemaakt. Dit wil zeggen dat de loonberekening nog moet berekend worden.
75
76
3.5.4
De looningave van de werknemer
Op dit scherm krijgt men een overzicht van de werknemers tewerkgesteld bij de betrokken werkgever.
76
77 Elke werknemer heeft een nummer. Om de werknemer te kunnen oproepen moet het nummer bovenaan ingevuld worden om vervolgens op enter te drukken. Daarnaast kan men kiezen tussen 6 opties, namelijk: Optie 1: kalender De kalender van de betrokken werknemer wordt ingevuld aan de hand van de loonopgave. Per dag zijn er twee rijen te zien. Op de eerste rij moeten per dag de codes ingevoerd worden. De codes die gebruikt worden zijn: • • • • • • • •
000: prestaties, 202: weerverlet, 146: weerverlet aan 50 %, 200: economische werkloosheid, 150: feestdag, 210: carensdag, 211: ziekte-gelijkgestelde periode, 231: inhaalrustdag.
Op de tweede rij moet elke dag het aantal uren ingevuld worden dat de werknemer die dag heeft gewerkt. Optie 2: totalisatie Hier krijgt men een overzicht van de codes die men ingevoerd heeft in de kalender. De beschrijving van de codes zijn vermeld alsook het aantal dagen en de uren dat de werknemer heeft gewerkt of afwezig was op het werk. Rechts in de kolom staat het uurloon vermeldt van de werknemer. Optie 3: diversen per loonperiode De vergoedingen waarop de werknemer recht heeft worden weergegeven. Elke vergoeding heeft ook een code. De meest gebruikte codes in de bouwsector zijn code 616: privé-vervoer, code 546: mobiliteitspremie per dag en code 544: mobiliteitspremie. Daarnaast heb je code 386 voor speciaal werk die soms in de bouwsector voorkomt. Indien de werkgever een voorschot uitbetaalt moet het ook hieronder vermeld worden.
77
78 Optie 4: uit dienst Dit is van toepassing voor de werknemers die uit dienst treden. De datum uit dienst moet ingevuld worden alsook de reden van de uitdiensttreding. Dit is enkel van toepassing bij contractbreuk. Onderaan het scherm kan men aanduiden welke documenten men wil afdrukken die men nodig heeft voor de uitdiensttreding. Optie 5: werknemersgegevens-looningave Het basisloon van de werknemer wordt vermeld. Onder de bijkomende uren wordt het loon voor de meeruren van de werknemer vermeld. Met de bijkomende lonen bedoelt men het loon voor de overuren van de werknemer. Optie 6: loonsimulatie Op dit laatste scherm krijgt men een overzicht van de loonresultaten. In de eerste kolom worden de looncodes weergegeven. Meestal staan deze looncodes op code "o” (basisloon). Er worden hier andere codes gebruikt in geval van overuren, ploegwerken, avondwerk, nachtwerk, … De tweede kolom geeft de dagcodes weer. Deze dagen zijn bijvoorbeeld dagen klein verlet, dagen tijdelijke werkloosheid, dagen ziekte, … Daarnaast heb je telkens de omschrijving per code. In de tweede kolom heb je in de eerste reeks het aantal dagen prestaties of afwezigheden en in de tweede reeks de % waarop het berekend wordt. Zo wordt er 13,07 % RSZ afgehouden of wordt er bij regenverlet slechts 50 % betaald van het loon. In de volgende kolom worden de uren weergegeven. De uren worden vermenigvuldigd met het basisloon die ernaast vermeld staat. De laatste kolom bevat de resultaten per code met onderaan de som dat de werkgever moet betalen aan de werknemer.
78
79 1)
Werknemer 1: Nuyten Oscar
Optie 1: kalender Om de kalender te kunnen invullen dient men de loonopgave erbij te nemen. Zoals te zien op de loonopgave is Oscar tijdelijk werkloos geweest wegens slecht weer op 7, 8, 9 en 10 maart (code 202). Op woensdag 16 maart heeft hij 6 uren gewerkt. De laatste 2 uren heeft hij niet kunnen werken wegens slecht weer. Hij heeft het recht op 50 % van het loon voor de verloren arbeidsuren. Om deze dag in te geven moet via de toets F6 het scherm “dagoverzicht” geopend worden. Op de eerste rij staat het basisloon vermeldt. Op de tweede rij moeten de 2 uren weerverlet ingevoerd worden. Naast het basisloon staat er een kruisje zodat deze vermeld staat op de kalender. Bij het drukken op enter ziet men op de kalender bij deze dag een sterretje verschijnen. Maandag 28 maart was een feestdag en wordt weergegeven met code 150. Dinsdag 29 maart was een rustdag voor de bouwsector.
79
80
80
81 Optie2: totalisatie Men kan nazien of we de dagcodes correct hebben ingevuld.
81
82 Optie 3: diversen per loonperiode De mobiliteitsvergoeding wordt in twee delen gesplitst. Het eerste deel van deze vergoeding is bedoeld voor de “woonplaats-opstapplaats” verplaatsing en het tweede deel is bedoeld voor de “opstapplaats-werf”-verplaatsing. Daarnaast heeft Oscar ook recht op een vergoeding in de verplaatsingskosten met een privé-vervoermiddel. De werknemers in de bouwsector hebben dus eigenlijk recht op drie verplaatsingsvergoedingen. Deze vergoedingen worden bepaald aan de hand van tabellen. Voor elke vergoeding wordt er een verschillende tabel gebruikt. Oscar woont 18 kilometer van zijn werk. Hij heeft dus recht op 18,20 € per gewerkte dag voor het privé-vervoer (Zie bijlage 10: Verplaatsingskosten bouwbedrijf) en 1,8446 € per gewerkte dag voor zijn eerste mobiliteitspremie (Zie bijlage 11: Mobiliteitespremie “woonplaatsopstapplaats”). Voor de tweede mobiliteitspremie gebruikt men een Excel bestand omdat de kilometers elke dag kunnen verschillen (Zie bijlage 12: Mobiliteitspremie “opstapplaatswerf”). Hij moet immers niet telkens op dezelfde werf werken. Dit Excel bestand is heel eenvoudig te gebruiken. Per dag zijn er twee kolommen voorzien. In de eerste kolom moet het aantal kilometers ingevuld worden en indien de werknemer chauffeur was, moet in de tweede kolom de letter c ingevuld worden. De vergoeding waar de werknemer deze maand recht op heeft wordt op die manier berekend.
82
83 Optie 5: werknemersgegevens-looningave Het uurloon van Oscar wordt hier gegeven. Hij heeft geen overuren gepresteerd.
83
84 Optie 6: simulatie loonberekening Via optie 6 kan een simulatie van de loonberekening aangevraagd worden. Hier kan men nog eens controleren of we alles correct hebben ingevoerd. Het resultaat is het loon dat de werkgever aan Oscar moet betalen. Hij krijgt naast zijn loon ook een werkloosheidsvergoeding voor de dagen dat hij tijdelijk werkloos was.
84
85
Bij het drukken op enter valt men terug op het scherm met het overzicht van de werknemers tewerkgesteld bij de onderneming. 2)
Werknemer 2: Hindryckx Nicolas
Optie 1: kalender Nicolas werd dezelfde dagen als Oscar tijdelijk werkloos gesteld. Op 8 en 9 maart was hij ziek. Hij heeft zijn ziektebriefje overhandigd aan zijn werkgever die het met de letter “Z” van ziekte heeft aangeduid op de loonopgave. Nicolas was minder dan 14 dagen ziek, dus is er normaal gezien een carensdag van toepassing (code 210). In geval van ziekte tijdens een gewone werkperiode is de werkgever verplicht het gewaarborgd loon uit te betalen. Namelijk: • De 1ste dag tot en met de 7de dag 100 % gewaarborgd loon; • Van de 8ste dag tot en met de 14de dag 85,88 % gewaarborgd loon; • Van de 15de dag tot en met de 30ste dag 25,88 %.
85
86 In dit geval heeft hij geen recht op gewaarborgd loon omdat hij niet op een gewone werkperiode ziek viel. Normaal gezien was hij tijdelijk werkloos. Hij heeft ook geen recht op een uitkering tijdelijke werkloosheid omdat hij niet arbeidsgeschikt was. Om een uitkering te kunnen genieten moet Nicolas dus contact opnemen met zijn ziekenfonds. Omdat hij ziek is geworden tijdens de dagen waarop hij normaal gezien economisch werkloos zou zijn, vervalt de carensdag. Met andere woorden, de werknemer heeft recht op uitkering voor de twee dagen ziekte. Deze dagen ziekte worden gecodeerd met code 211: Ziekte –gelijkgestelde periode.
86
87 Optie 2: totalisatie Terug kijkt men naar dit overzicht om te controleren of er geen dagen vergeten zijn.
87
88 Optie 3: diversen per loonperiode Wat de mobiliteitsvergoeding betreft geldt hetzelfde als bij Oscar. Nicolas woont 8 kilometer van zijn werk. Hij heeft dus 11,10 € per gewerkte dag voor het privé-vervoer gekregen (Zie bijlage 10: Verplaatsingskosten bouwbedrijf) en 0,8020 € gekregen per gewerkte dag voor zijn eerste mobiliteitspremie (Zie bijlage 11: Mobiliteitspremie “woonplaats-opstapplaats”). Voor de tweede mobiliteitspremie lag het bedrag lager dan bij Oscar omdat hij geen chauffeur was (Zie bijlage 12: Mobiliteitsvergoeding “opstapplaats-werf”).
88
89 Optie 5: werknemersgegevens-looningave Op dit scherm ziet men een overzicht met het uurloon van Nicolas. Hij heeft ook geen overuren gepresteerd in de maand maart.
89
90 Optie 6: loonsimulatie Bij deze simulatie ziet men dat hij geen loon heeft gekregen voor de dagen economische werkloosheid, dagen werkloosheid wegens slecht weer en de dagen ziekte.
90
91
91
92
3.5.5
Berekening van de lonen
Nadat de loonberekening ingevoerd is kan men de eigenlijke loonberekening opvragen. De status van de loonberekening staat op “B”. Bij het drukken van enter komt de loonberekening (Zie bijlage 13: De loonberekening) er uit samen met de formulieren C 3.2-werkgever. Omdat het de eerste keer is in het referentiejaar (van 1 oktober tot 30 september van het daaropvolgende jaar) dat de werkgever een periode tijdelijke werkloosheid voorziet, worden er twee formulieren C 3.2-werkgever per werknemer afgedrukt. Het eerste formulier dient als uitkeringsaanvraag (Zie bijlage 14: Formulier C 3.2-werkgever: uitkeringsaanvraag) en het tweede formulier dient als bewijs van uren tijdelijke werkloosheid (Zie bijlage 15: Formulier C 3.2-werkgever: bewijs van uren tijdelijke werkloosheid). De loonberekening en de twee formulieren worden opgestuurd naar de werkgever. De werkgever overhandigt de formulieren aan de werknemer die het bij zijn uitbetalingsinstelling indient.
92
93
3.6
De werkloosheidsuitkering
A
Werknemer 1: Nuyten Oscar
Oscar was 6 dagen tijdelijk werkloos in de maand maart. Hij ontvangt: P X 6 = (6 dagen X 8 uren) X 6 = 7,20 = 7 werkloosheidsuitkeringen Q 40 Berekening: Laatst gemiddeld dagloon: 13,8130 € x 8u = € 110,50 Æ grens € 65,7564 € 65,7564 X 65 % =
€ 42,74 = € 42,5 per dag = max. € 39,46
€ 39,46 X 7 =
€ 276,22 maandbedrag
€ 276,22 – 10,99 % BV =
€ 245,86
Oscar heeft recht op € 245,86 tijdelijke werkloosheidsuitkering voor de betrokken maand. Op het eind van de maand ontvangt Oscar € 1 253,62 loon van zijn werkgever + € 245,86 werkloosheidsuitkering = € 1 499,48. Moest Oscar niet tijdelijk werkloos geweest zijn zou hij een loon hebben gehad van € 1 589,75 (€ 90,27 meer). B
Werknemer 2: Hindryckx Nicolas
Nicolas was 4 dagen tijdelijk werkloos in de maand maart. Hij ontvangt: P X 6 = (4 dagen X 8 uren) X 6 = 4,80 = 5 werkloosheidsuitkeringen Q 40 Berekening: Laatst gemiddeld dagloon: 11,0750 € x 8u = € 88,60 Æ grens € 65,7564 € 65,7564 X 65 % =
€ 42,74 = € 42,5 per dag
€ 42,5 X 4 =
€ 170 maandbedrag
€ 170 – 10,99 % BV =
€ 151,31 93
94 Nicolas heeft recht op € 151,31 tijdelijke werkloosheidsuitkering voor de betrokken maand. Op het eind van de maand ontvangt hij € 1 067,47 loon van zijn werkgever + € 151,31 werkloosheidsuitkering = € 1 218, 78. Daarnaast heeft hij ook recht op een uitkering van de ziekenkas voor de twee dagen ziekte. Moest Nicolas niet tijdelijk werkloos geweest zijn zou hij een loon hebben gehad van € 1 252,46 (€ 33,68 meer).
3.7
Besluit
De loonberekening is niet één van de eenvoudigste taken binnen het Sociaal Bureau. Dit heb ik ondervonden door mijn stage te lopen bij het Sociaal Bureau ADMB te Diksmuide. In dit praktijkvoorbeeld wilde ik laten zien hoe dit bij ons in zijn werking ging. Bij ons is het zo dat de dagen in de kalender vermeld worden via dagcodes. Het is dan ook heel belangrijk dat er controles gebeuren op de loonberekening want 1 verkeerde code intikken kan voor heel wat problemen zorgen. In het begin ging het ook niet zo vlot om de loonberekening in te voeren omdat ik de codes telkens moest opzoeken. Naarmate ik de codes uit het hoofd kende ging het zeer vlot. Naast de loonberekening heb ik ook een berekening gemaakt van de werkloosheidsuitkering om een inzicht te krijgen op hoeveel uitkering de werknemer recht heeft. Als je de werkloosheidsbijdrage vergelijkt met het loon dat de werknemer normaal zou verdienen, dan zie je dat er bitter weinig verschil is. Dit komt doordat er enkel een kleine percentage bedrijfsvoorheffing wordt afgehouden op deze uitkering, namelijk 10,99 %. De bedrijfsvoorheffing is hier dus niet afhankelijk van de gezinssituatie zoals gewoonlijk wordt toegepast.
94
95
Literatuurlijst Juridische bronnen Hof van Cassatie Cass., 24 maart 1980, R.W., 1980-81, 107, concl. LENAERTS H. Wetten WET van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 22 augustus 1978. WET van 12 juli 2000 tot wijziging, wat de door de werkgevers verschuldigde bijdrage voor werkloosheid wegens economische oorzaken betreft, van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. Belgisch Staatsblad, 27 juli 2000. PROGRAMMAWET van 30 december 2001. Belgisch Staatsblad, 31 december 2001. PROGRAMMAWET van 9 juli 2004. Belgisch Staatsblad, 15 juli 2004. BESLUITWET van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. Belgisch Staatsblad, 30 december 1944. Koninklijke besluiten K.B. van 4 maart 1975 tot oprichting en tot vaststelling van de benaming en van de bevoegdheid van het Paritair Comité voor het bouwbedrijf en tot vaststelling van het aantal leden ervan. Belgisch Staatsblad, 19 april 1975. K.B. van 16 december 1981 betreffende het loon van werklieden uit het bouwbedrijf voor ingevolge van slecht weder verloren arbeidsuren. Belgisch Staatsblad, 16 januari 1982. K.B. van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering. Belgisch Staatsblad, 31 december 1991. K.B. van 18 februari 1994 tot omschrijving van de aard van het slecht weer dat het werk onmogelijk maakt. Belgisch Staatsblad, 26 februari 1994
95
96 K.B. van 26 december 1998 tot uitvoering van de artikelen 400, 401, 403, 404 en 406 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 en van artikel 30bis van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. Belgisch Staatsblad, 31 december 1998. K.B. van 3 mei 1999 tot uitvoering van artikel 50, derde lid van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 23 juni 1999. K.B. van 3 mei 1999, tot vaststelling van het normaal loon voor de toepassing van artikel 50, laatste lid van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 23 juni 1999. K.B. van 3 mei 1999, tot vaststelling, voor de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor het bouwbedrijf ressorteren, van de voorwaarden waaronder het gebrek aan werk wegens economische oorzaken, de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voor werklieden geheel schorst. Belgisch Staatsblad, 23 juni 1999. K.B. van 3 mei 1999 tot vaststelling van sommige afwezigheden die gelijkgesteld worden met de herinvoering van een regeling van volledige arbeid nadat de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voor werklieden bij gebrek aan werk wegens economische oorzaken de maximumduur heeft bereikt. Belgisch Staatsblad, 23 juni 1999. K.B. van 3 mei 1999 waarbij aan de werkgevers die onder het Paritair Comité voor het bouwbedrijf ressorteren, de verplichtingen wordt opgelegd het begin van de werkelijke schorsing van de uitvoering van de overeenkomst krachtens artikel 51 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten aan het werkloosheidsbureau van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorzieningen mede te delen en waarbij de nadere regelen van deze mededeling worden bepaald. Belgisch Staatsblad, 23 juni 1999. K.B. van 3 mei 1999 tot vaststelling van het normaal loon voor de toepassing van artikel 51, § 7, derde en vierde lid van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten. Belgisch Staatsblad, 23 juni 1999. K.B. van 20 november 2002 tot uitvoering van de artikelen 49, 50 en 51 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, wat de elektronische wijze van mededeling betreft. Belgisch Staatsblad, 29 november 2002.
96
97 K.B. van 28 februari 2003 tot wijziging van de artikelen 35, 36, 42, 114 en 116 van het koninklijk besluit van 25 november 1991 houdende de werkloosheidsreglementering en tot invoering van een artikel 42 bis in hetzelfde koninklijk besluit, ter uitvoering van het interprofessioneel akkoord 2003-2004, voor wat de tijdelijke werkloosheid betreft. Belgisch Staatsblad, 10 maart 2003. K.B. van 11 september 2003 waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 10 december 2001, gesloten in het Paritair Comité voor de uitzendarbeid, betreffende de toepassing van uitzendarbeid in de bouwsector. Belgisch Staatsblad, 9 december 2003. K.B. van 20 september 2003 tot vaststelling voor de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor het bouwbedrijf ressorteren, van de voorwaarden waaronder het gebrek aan werk wegens economische oorzaken de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voor werklieden schorst. Belgisch Staatsblad, 09 oktober 2003. K.B van 17 december 2003 waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 27 mei 1999, gesloten in het Paritair Comité voor het bouwbedrijf, tot vaststelling van het bedrag, de wijze van financiering, de modaliteiten voor de toekenning en de vereffening van de bijdrage van het « Fonds voor bestaanszekerheid van de werklieden uit het bouwbedrijf » in het kader van de informatieopdracht van de werkgevers uit het bouwbedrijf met betrekking tot de toepassing van de wettelijke en conventionele bepalingen. Belgisch Staatsblad, 17 februari 2004. Ministeriele besluiten M.B. van 26 november 1991 houdende de toepassingsregelen van de werkloosheidsreglementering. Belgisch Staatsblad, 25 januari 1992. M.B. van 22 juni 2004 tot wijziging van artikel 87 van het ministerieel besluit van 26 november 1991 houdende de toepassingsregelen van de werkloosheidsreglementering. Belgisch Staatsblad, 17 augustus 2004. Collectieve arbeidsovereenkomsten CAO van 5 juli 2001 betreffende de toekenning door het Fonds voor Bestaanszekerheid van de werklieden uit het bouwbedrijf van een bijzondere aanvullende vorstenvergoeding. Belgisch Staatsblad, 11 oktober 2001. 97
98 CAO van 5 juli 2001 betreffende de vaststelling van de bijdrage aan het fonds voor vakopleiding in de bouwnijverheid. Belgisch Staatsblad; 8 augustus 2001. CAO van 13 september 2001 betreffende de toekenning van aanvullende werkloosheidsuitkeringen aan de arbeiders uit de bouwnijverheid. Belgisch Staatsblad, 21 november 2001. CAO van 13 september 2001 betreffende de modaliteiten met betrekking tot het opmaken en uitreiken van legitimatiekaarten voor de arbeiders van de bouwnijverheid. Belgisch Staatsblad, 21 november 2001. CAO van 22 november 2001 betreffende de wijziging van verschillende collectieve arbeidsovereenkomsten, afgesloten in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf, met het oog op invoering van uitzendarbeid in het bouwbedrijf. Belgisch Staatsblad, 6 februari 2002. CAO van 17 april 2003 betreffende het sectoraal akkoord 2003-2004 voor het paritair comité voor het bouwbedrijf. Belgisch Staatsblad, 3 juli 2003. CAO van 8 mei 2003 betreffende de arbeidsvoorwaarden. Belgisch Staatsblad, 22 juli 2003. CAO van 26 juni 2003 betreffende de organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren2001 tot 2005. Belgisch Staatsblad, 18 september 2003. CAO van 25 maart 2004 betreffende de toekenning van getrouwheidszegels en weerverletzegels. Belgisch Staatsblad, 21 mei 2004. CAO van 3 februari 2005 tot vaststelling van het kwartaalbedrag van de forfaitaire bijdrage aan het Fonds voor bestaanszekerheid van de werklieden uit het bouwbedrijf. Belgisch Staatsblad, 18 februari 2003. Bericht Bericht op 30 juli 1999 betreffende een nieuwe regeling van het bevoegdheidsgebied van een paritair comité. Belgisch Staatsblad, 30 juli 1999. Secundaire bronnen Boeken Blanpain, R., Arbeidsrecht in hoofdlijnen. Antwerpen-Appeldoorn, Maklu, 1999, 378 blz.
98
99 Blanpain, R., Meersschaut, M. en Vanachter, O., Arbeidsrecht. Antwerpen, Kluwer, 1999, 404 blz. Herman, J., Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, in Sociale wegwijzer 1997-98, Kluwer, Diegem, 1997, 605 blz. Herman, J., Schorsing van de individuele arbeidsovereenkomst. Brugge, Die keure, 1999, 354 blz. Partena. Sociaal secretariaat voor ondernemingen. Antwerpen, Kluwer. Van Eeckhoutte, W., Arbeidsrecht 1999-2000. Antwerpen, Kluwer, 1999-2000, 384 blz. Van Rompaey, L., Uyttenhove, A. en Simoens, D., Sancties in de werkloosheid. Bestrijding van sociale fraude door de artikels 153 tot 159 werkloosheidsbesluit. Gent, Mys en Breesch, 1999, 146 blz. Verzamelwerk ACERTA, Sociale gids, zeker in sociaal recht. RVA, Wegwijs in de werkloosheidsreglementering, 1 juni 1996. Ced.Samsom, Verzameling CAO’s, PC 124 voor het bouwbedrijf, 5 januari 2004. De werkloosheidsgids, Reglementering en rechtspraak. Vlezenbeek, Focus C.V., M.A. Liefferinckx, 1987. FOD, Wegwijs in de arbeidsovereenkomst. Brussel, FOD Werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg, Bietlot, Februari 2004, 45 blz. Tijdschriften Sociale Actualiteit. Ced.Samsom, 31 december 1999, p. 736/6. Debruyckere, M., Tijdelijke werkloosheid in de bouwsector: nieuwe regels vanaf 1/10/1999. ADMB info, jrg. 44, nr. 8, september 1999, p. 2-4. Debruyckere, M., Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer: Nieuws onder de zon? ADMB info, jrg. 44, nr. 8, september 1999, p. 5-6.
99
100 Debruyckere, M., Economische werkloosheid-Gelijkstelling met werkhervatting. ADMB info, jrg. 44, nr. 8, september 1999, p. 8. Boelens, K., Interimarbeid. De bouwsector opengesteld voor uitzendarbeid. ADMB info, jrg. 46, nr. 6, november 2001, p. 15. Larik, A., Bouwpool-Scola Antwerpen bouwbedrijven en werkzoekenden vinden elkaar. Nacebo Nieuws, jrg. 44, nr. 2, 7 februari 2001, p. 10. Ramaekers, G., Loont het peterschapssysteem voor bouwondernemingen. Nacebo Nieuws, jrg. 44, nr. 10, 24 augustus 2001, p.16. Van Eetvelt, K., Interim in de bouw. Bouwnieuws, jrg. 45, nr. 5, 5 april 2002, p. 9-10. Provoost, W., Bouwuitzendarbeid in de steigers. ADMB info, jrg. 47, nr. 1, februari 2002, p. 12. Dufoor, K., Het mini-akkoord van de sociale partners. ADMB info, jrg. 48, nr. 1, februari 2003, p. 4. Devos, E., Opleiding en dienstverlening op uw maat. Info Flach, jrg. 1, nr. 2, december 2003, p. 1. FVB-Bouwpool, Bouwpool. Info Flach, jrg. 1, nr. 2, december 2003, p. 2. VTI Kortrijk: Bouwschool van het jaar. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 14, 26 december 2003, p. 29. Proesmans, L., Economische werkloosheid. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 13, 6 november 2003, p. 25. Forfaitaire bijdrage aan het FBZ-bouw vanaf 1 januari 2004. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 13, 6 november 2003, p. 26. Arnolds, A., 300 werkzoekenden vonden via FVB-Bouwpool Antwerpen een job in de bouw. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 12, 10 oktober 2003, p. 8. Ramaekers, G., Peterschap: schakel tussen opleiding en tewerkstelling. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 12, 10 oktober 2003, p.79.
100
101 Kloof tussen vraag en aanbod bouwarbeiders té groot. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 11, 17 september 2003, p. 4-5. Bouw-Economische werkloosheid: maximum 4 weken volledige schorsing. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 9, 2 juli 2003, p.22. Waeytens, J., Nieuwe verplaatsings- en mobiliteitsvergoedingen in de bouwsector. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 8, 11 juni 2003, p. 12-15. Uitzendarbeid in de bouw. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 8, 11 juni 2003, p. 18-19. Construct interim: hét interimkantoor in de bouw. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 8, 11 juni 2003, p. 18-19. Tussenkomst in de vervoerskosten. Nacebo nieuws, jrg.46, nr. 3, 26 februari 2003, p. 11-14. Weerverletkaarten. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 5, 9 april 2003, p. 30. Elektronische aangifte tijdelijke werkloosheid. Nacebo nieuws, jrg. 46, nr. 1, 15 januari 2003, p. 31. Proesmans, L., Werkloosheid: wijziging formulieren. Bouwnieuws, jrg. 47, nr. 14, 1december 2004, p. 8-9. Ramaekers, G., Haal het beste uit uw arbeiders. Bijscholing op kosten van de sector. Bouwnieuws, jrg. 47, nr. 11, 22 september 2004, p. 15. Proesmans, L., Terugvordering werkloosheidsuitkering economische werkloosheid. Bouwnieuws, jrg. 47, nr. 8, 16 juni 2004, p.22. Proesmans, L., Forfaitarisering van de bijdrage aan het FBZ-Bouw. Bouwnieuws, jrg. 47, nr. 8, 16 juni 2004, p. 22-23. Proesmans, L., Tijdelijke werkloosheid: aanpassing formulieren en uitbreiding elektronische aangifte. Bouwnieuws, jrg. 47, nr. 4, 24 maart 2004, p. 15-16. Activiteit blijft positief evolueren. Bouwnieuws, jrg. 48, nr. 1, 26 januari 2005, p. 9. Larik, A., Bouwbarometer eerste kwartaal 2005. Veel werk maar te laag rendement. Bouwnieuws, jrg. 48, nr. 3, 23 maart 2005, p. 13-14.
101
102 Larik, A., Aannemers zijn overreglementering beu. Abnormaal lage prijzen vormen bedreiging. Bouwnieuws, jrg. 48, nr.1, 26 januari 2005, p. 11-13. Proesmans, L., Nieuwe tabellen tussenkomst in de vervoerskosten vanaf 1 januari 2005. Bouwnieuws, jrg. 48, nr. 2, 23 februari 2005, p. 25-26. Heirman, E., Sectorconvenants in de praktijk. SERV-bericht, jrg. 20, nr. 1, maart 2005, p. 16. Interne nota ADMB studiedienst, Tijdelijke werkloosheid in de bouw. Brugge, ADMB Sociaal Bureau, 23 december 2004. (interne nota) ADMB-studiedienst, Schorsing – tijdelijke werkloosheid. (interne nota) AMB studiedienst, Circulaire PC 124, arbeiders bouwbedrijf. Brugge, ADMB Sociaal Bureau, 23 december 2004. (interne nota) Brochures Regeling inzake tijdelijke werkloosheid in de bouwsector. C3.2.A – C3.2.B. Brussel, ACV Bouw en Industrie. (Brochure) Bouw, PC 124. CAO – gids 2003-2004. Brussel, ACV Bouw en Industrie. (Brochure) Websites www.acerta.be www.abvv.be www.aclvb.be www.acvbi.be www.belgium.be www.bouwunie.be www.dekamer.be www.mineco.fgov.be
102
103 www.moniteur.be www.senaat.be www.groupes.be www.hdp.be www.juridat.be www.mediargus.be www.meta.fgov.be www.partena.be www.rsz.be www.rva.be www.securex.be www.statbel.fgov.be www.trefzeker.be E-mail Studiedienst ADMB, (
[email protected]), Koninklijke besluiten van 16 december 1981 betreffende het loon van werklieden uit het bouwbedrijf voor ingevolge van slecht weder verloren arbeidsuren en van 18 februari 1994 tot omschrijving van de aard van het slecht weer dat het werk onmogelijk maakt. E-mail aan Hindryckx, C., (
[email protected]), 11 maart 2005. Van Herck, P., (
[email protected]), Aantal werkgevers en werknemers in België. E-mail aan Hindryckx, C., (
[email protected]), 22 maart 2005. RSZ, (
[email protected]). Aantal werkgevers en werknemers in België. E-mail aan Hindryckx, C., (
[email protected]), 22 maart 2005.
103
104 Proesmans, L., (
[email protected]). Aantal werkgevers en werknemers in de bouwsector. Sociale zekerheidsbijdragen ten laste van de werkgever. E-mail aan Hindryckx, C., (
[email protected]), 23 maart 2005. Proesmans, L., (
[email protected]). Uitleg percentage weerverletzegels. E-mail aan Hindryckx, C., (
[email protected]), 31 maart 2005. Proesmans, L., (
[email protected]). Uitleg percentages algemene sociale lasten. Email aan Hindryckx, C., (
[email protected]), 3 mei 2005. Mondelinge bronnen Depoorter, M., Mondelinge mededeling. Informeel gesprek, 21 oktober 2004. Bostoen, L., Mondelinge mededeling. Formeel gesprek, 4 mei 2005. Proesmans, L, Mondelinge mededeling. Telefoongesprek, 3 mei 2005.
104
105
Lijst van figuren Figuur 1: Structuur van de bouwnijverheid...................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Figuur 2: Evolutie van het aantal werkgevers in België... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Figuur 3: Evolutie van het aantal werkgevers in het Paritair Comité 124Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Figuur 4: Evolutie van het aantal werknemers in België.. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Figuur 5: Evolutie van het aantal werknemers in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf .................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Figuur 6: Top 5 van problemen voor de Vlaamse aannemers................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Figuur 7: Minimum en maximum dagbedragen tijdelijke werkloosheid Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
105
106
Bijlagen Bijlage 1:
Werknemersfiche: Nuyten Oscar
Bijlage 2:
Niet-nominatieve controlekaarten: Nuyten Oscar
Bijlage 3:
Werknemersfiche: Hindryckx Nicolas
Bijlage 4:
Niet-nominatieve controlekaarten: Hindryckx Nicolas
Bijlage 5:
De loonopgave
Bijlage 6:
Melding eerste tijdelijke werkloosheidsdag van de maand
Bijlage 7:
Aanvraag economische werkloosheid
Bijlage 8:
Bekendmaking aan personeel
Bijlage 9:
Aandachtspunten bij het invoeren van tijdelijke werkloosheid
Bijlage 10:
Verplaatsingskosten bouwbedrijf
Bijlage 11:
Mobiliteitspremie: “woonplaats-opstapplaats”
Bijlage 12:
Mobiliteitspremie: “opstapplaats-werf”
Bijlage 13:
De loonberekening
Bijlage 14:
Formulier C 3.2-werkgever: uitkeringsaanvraag
Bijlage 15:
Formulier C 3.2-werkgever: bewijs van uren tijdelijke werkloosheid
106
