Inhoudsopgave 1
Inleiding........................................................................................................................................... 3
2
Duurzaamheid beleid ...................................................................................................................... 4
3
PLAN: Energieverbruik en reductiekansen ..................................................................................... 6 3.1
Energieverbruik door GMB (scope 1 en 2) .............................................................................. 6
3.2
Energieverbruik in de keten (scope 3) .................................................................................... 7
3.3
Energie reductiekansen .......................................................................................................... 7
3.4
Doelstellingen ......................................................................................................................... 7
4
DO: Implementatie.......................................................................................................................... 8
5
CHECK: Monitoren en beoordelen .................................................................................................. 8
6
ACT: Rapporteren............................................................................................................................ 8
7
Continue verbetering ...................................................................................................................... 9
BIJLAGE A: PROCESSCHEMA ENERGIEMANAGEMENT PROGRAMMA .................................................. 10 BIJLAGE D: DOELSTELLINGENMATRIX ................................................................................................... 11
Energiemanagement programma I GMB
2
1 Inleiding Deze rapportage is het Energiemanagement programma van GMB en is gebaseerd op de NEN-EN 16001 Energiemanagement systemen. De NEN-EN-16001 is gebruikt als handleiding voor het opzetten van het Energiemanagement programma. De norm is echter niet volledig gevolgd. Het energiemanagement programma maakt onderdeel uit van het integrale kwaliteitssysteem van GMB het MZS (ManagementZorgSysteem). Het MZS is digitaal toegankelijk voor alle werknemers van GMB. Het document is opgesteld volgens de plan-do-check-act cyclus (zie figuur 1) vanuit de NEN-EN16001.
Energiebeleid hoofdstuk 2
Planning hoofdstuk 3
Directie beoordeling (hoofdstuk 7)
Implementatie en uitvoering (hoofdstuk 4)
Interne audit (hoofdstuk 7)
Controle (hoofdstuk 5)
Monitoring en meting (hoofdstuk 5)
Corrigerende en preventieve maatregelen (hoofdstuk 6)
Figuur 1: Plan-Do-Check-Act Cyclus
In bijlage A van dit plan is het energiemanagement programma van GMB verwoord in een stroomschema. Dit stroomschema is opgenomen in het MZS.
Energiemanagement programma I GMB
3
2 Duurzaamheid beleid De energieproblematiek is slechts één van de aspecten van duurzaamheid. Kijkend naar duurzaamheid focust GMB zich op het respectvol en zorgvuldig omgaan met mens, omgeving en middelen over de volle breedte van het werkveld van GMB: water, energie en bodem. GMB ontwerpt en realiseert gezichtsbepalende en omgevingsbeïnvloedende werken waarbij elk aspect van het werk een bepaald duurzaamheideffect heeft of kan hebben. GMB benut de organisatietalenten door gericht te zoeken naar kansen voor duurzame oplossingen voor deze effecten. We willen onze organisatie, producten en de totstandkoming ervan zo duurzaam mogelijk maken. We hebben hiervoor onze CO2 emissie berekend en CO2-reductie doelstellingen opgesteld. Als onderdeel van dit reductieprogramma willen we ook onze leveranciers stimuleren om duurzame producten te leveren en een duurzame bedrijfsvoering te voeren. Onze ervaringen hebben geleerd dat kansen voor duurzame oplossingen voortkomen uit het verbreden van de keten: door samenwerking met toeleveranciers, afnemers en overheid en met de betrokkenheid van de omgeving. Daarnaast denken we na over ketenverbreding in het gehele bedrijf, waarbij we bewust inspelen op ontwikkelingen in de markt. In aanbestedingen komt er bovendien veel meer aandacht komt voor zaken als energieverbruik en het gunnen op waarde in plaats van op de laagste prijs. GMB gaat niet alleen uit van termen zoals maatschappelijk verantwoord ondernemen, cradle to cradle, “groen”, people/planet/profit en carbon footprint meting om invulling te geven aan duurzaam en ethisch ondernemen. GMB heeft op basis van de strategische thema’s water, energie en bodem en de onderstaande uitgangspunten een eigen duurzaamheid en ethisch beleid bepaald: • verantwoordelijkheid nemen • transparant zijn • ethisch gedrag • respect voor belangen van stakeholders (werknemers, omgeving, klanten, leveranciers, ketenpartners) • respect voor wetgeving (overheid) • respect voor internationale gedragsnormen • respect voor mensenrechten Normen en waarden Eerlijk zakendoen en behoorlijk bestuur zijn fundamentele waarden voor een onderneming om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Betrokkenheid bij de ontwikkeling van de gemeenschap door aandacht voor arbeidsomstandigheden, mensenrechten en milieu maakt dat een onderneming een waardevolle maatschappelijke bijdrage levert. Door mondiaal te denken en lokaal te acteren, werkt GMB mee aan een betere wereld door bij zichzelf te beginnen. GMB streeft naar intrinsieke duurzaamheid, waarbij de eigen medewerkers maar ook de gebruikers van de door ons gerealiseerde producten een belangrijke schakel zijn. Door te streven naar verbetering en verduurzaming van de door ons gerealiseerde producten en de (werk)omgeving wordt duurzaamheid bij gebruikers en ook onze medewerkers gestimuleerd. Wij geloven dat duurzaamheid onlosmakelijk verbonden is met aandacht voor normen en waarden, de basis voor een professionele en respectvolle relatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers.
Energiemanagement programma I GMB
4
De normen en waarden van GMB zijn vertaald in de Zeven Zekerheden (GMB-SURE). Deze punten zijn een belangrijk onderdeel van elke processtap in onze organisatie. Intern heeft GMB de volgende waarden onderkend: afspraak = afspraak, openheid en verantwoordelijkheid nemen.
Energiemanagement programma I GMB
5
3 PLAN: Energieverbruik en reductiekansen (Stap 2 stroomschema in bijlage A) De eerste stap is het inzichtelijk maken van het energieverbruik van de organisatie en de keten waarin de organisatie actief is. Op basis van de inzicht kan er gekeken worden op welke aspecten er winst valt te behalen in de reductie van energie.
3.1 Energieverbruik door GMB (scope 1 en 2) Door GMB wordt drie keer per jaar (elke vier maanden) haar energieverbruik in beeld brengen. De inventarisatie wordt uitgevoerd conform ISO14064-1 en het GHG protocol voor scope 1 en 2.
. Figuur 2: Scope diagram
Binnen GMB is de assistent hoofdadministratie verantwoordelijk voor het uitvoeren van de inventarisatie. Voor de inventarisatie wordt gebruik gemaakt van een datasheet. In deze datasheet wordt voor de volgende onderdelen de CO2 uitstoot bepaald: Scope 1: Direct CO2 emissie • Gasverbruik op de kantoren en projecten; • Brandstofverbruik leaseauto’s uitgesplitst per type brandstof; • Brandstofverbruik materieel op de weg uitgesplitst per type brandstof; • Brandstofverbruik materieel op locatie (werken of werf). • Koelgasverbruik airco; Scope 2: Indirecte CO2 emissie • Ingekochte energie; • Zakelijk vliegverkeer ; • Zakelijk ritten privé auto. In de datasheet zijn de conversiefactoren opgenomen zoals die zijn aangeleverd door ProRail.
Energiemanagement programma I GMB
6
De onderbouwing van de gegevens in de datasheet worden een per periode in een separate map verzameld. Nadat de inventarisatie voor de betreffende periode is uitgevoerd, voert de KAM manager een kwaliteitscontrole uit op de data. De KAM manager kijkt of de organisatiegrenzen juist zijn, de gegevens onder de juiste scope zijn verwerkt en of de juiste conversiefactoren die door ProRail zijn voorgeschreven zijn gebruikt.
3.2 Energieverbruik in de keten (scope 3) In de projecten die door GMB worden uitgevoerd, wordt gekeken naar duurzaamheid en de reductie van energieverbruik bij te totstandkoming en de gebruikersfase van het gerealiseerde product. Er wordt daarbij gekeken naar de scope 3 categorieën zoals die zijn genoemd in hoofdstuk 4 van het GHG protocol: • Inkoop van producten; • Middelen van transport; • Opwekken van energie; • Onderaanneming; • Energieverbruik in gebruikersfase; • Afvalverwerking.
3.3 Energie reductiekansen Iedereen binnen GMB kan ideeën voor energie reductie aandragen via
[email protected]. Energiereductie kansen worden geregistreerd in een kansenregister wat wordt beheerd door de KAM manager van GMB. Het kansenregister is voor iedere medewerker toegankelijk via infoplein.
3.4 Doelstellingen Vanuit de registreerde kansen wordt gekeken welke onderdelen in aanmerking komen voor het formulieren van doelstellingen. De KAM manager analyseert de reductiekansen en bespreekt mogelijk reductie doelstellingen met de beheerdirectie van GMB. De beheerdirectie stelt uiteindelijk de doelstellingen vast. De doelstellingen worden opgenomen in de doelstellingenmatrix van de directie.
Energiemanagement programma I GMB
7
4 DO: Implementatie (Stap 3 stroomschema in bijlage A) De vastgestelde doelstellingen worden opgenomen in de doelstellingenmatrix. In de doelstellingen matrix wordt een verantwoordelijk functionaris benoemd om het programma te implementeren. Deze functionaris zorgt voor uitzetten van acties binnen de organisaties en stelt een communicatieplan op. De verantwoordelijk functionaris bepaald welke hulpmiddelen hij of zij nodig heeft voor het realiseren van de doelstelling.
5 CHECK: Monitoren en beoordelen (Stap 4 stroomschema in bijlage A) Twee keer per jaar wordt de voortgang ten opzichte van de reductiedoelstellingen bepaald. De actiehouder (verantwoordelijk functionaris) uit de doelstellingenmatrix rapporteert de voortgang aan de KAM Manager. De KAM Manager beoordeelt de resultaten en bespreekt dit met de beheerdirectie. Er wordt beoordeeld of bijsturing van de doelstellingen noodzakelijk is.
6 ACT: Rapporteren (Stap 5 stroomschema in bijlage A) Twee keer per jaar wordt intern en extern gecommuniceerd over de voortgang ten opzichte van de reductiedoelstellingen. Daarbij wordt de voortgang inzichtelijk gemaakt en gecommuniceerd over eventuele bijsturing.
Energiemanagement programma I GMB
8
7 Continue verbetering Directiebeoordeling Als onderdeel van de jaarlijkse directiebeoordeling die wordt uitgevoerd voor het kwaliteitssysteem van GMB, wordt ook een directiebeoordeling uitgevoerd op het energiebeleid van GMB. In de directiebeoordeling wordt gekeken naar de effectiviteit van het energiebeleid en of bijsturing noodzakelijk is. Interne audit Periodiek wordt door de KAM coördinatoren van GMB een interne audit uitgevoerd. De interne audit is gericht om te toetsen of het energiebeleid van GMB effectief en doelmatig is geïmplementeerd. De KAM coördinator stelt een audit rapport op met daarin de bevindingen van de interne audit. Deze bevindingen worden meegenomen als actiepunten voor het aanpassen of verbeteren van het energiebeleid en de implementatie ervan.
Energiemanagement programma I GMB
9
BIJLAGE A: PROCESSCHEMA ENERGIEMANAGEMENT PROGRAMMA
Energiemanagement programma I GMB
10
BIJLAGE D: DOELSTELLINGENMATRIX
Energiemanagement programma I GMB
11