Inhoudsopgave. Editorial 5

NeSECC UPTODATE 2013 nr. 1; p.3

Inhoudsopgave

COLOFON

Editorial5 Werking van het PhysioHeart en de praktische toepassing ervan in toegepast onderzoek Efficacy and safety of fibrinogen concentrate in treatment of major bleeding during aortic surgery Cardiopulmonary bypass in a patient with classic paroxysmal nocturnal hemoglobinuria during treatment with eculizumab

6 8

NeSECC Nederlandse Sociëteit voor Extra-Corporale Circulatie

Bestuur NeSECC J. van Hees, voorzitter V. Gijssen, secretaris G. Bastianen, penningmeester Korry Wierda, vice-voorzitter H. Vermeer, 2e secretaris

10

Correspondentie adres:

ECMO ondersteuning bij een patiënt met ARDS ten gevolge van een bijna verdrinking

14

Secretariaat NeSECC Nico Jessekade 243 1087 NC Amsterdam

Perfusie beleid tijdens aortachirurgie in Nederland

18

email: [email protected]

Studiecommissie22

Redactie NeSECC

Publicaties 2012

22

P.I.O.N. Jaarverslag 2012

25

Vanuit de opleiding

28

K. Wierda hoofdredacteur A.R. van Oostrum, redactielid H. de Graaf, redactielid K. Koopmans, redactielid S. Eilander, vormgeving & webbeheer

Erkend Klinisch Perfusionisten

29

email: [email protected]

Congresagenda31

website: http://www.nesecc.org


Editorial

Voor u ligt de eerste editie van 2013 van de NeSECC UPTODATE. Helaas is het vorig jaar niet gelukt om een tweede editie uit te geven. Het is altijd een uitdaging om voldoende kopij binnen te krijgen. De redactie was dan ook blij verrast dat we deze keer maar liefst twee case reports hebben ontvangen. Beide kunt u verderop lezen in dit tijdschrift. In het voorjaar van 2012 werd in Eindhoven een wetenschappelijke dag georganiseerd met als thema ‘samenwerkende disciplines in de aortachirurgie’. Het was een interessante dag waar de verschillende aspecten van deze vorm van chirurgie werden benadrukt. In deze editie vindt u een aantal abstracts van deze dag. Naar aanleiding van deze dag is er een enquête uitgevoerd om een globaal overzicht te krijgen van het perfusie beleid tijdens aortachirurgie. Het resultaat van deze studie vindt u in deze editie terug. De najaarsbijeenkomst vond dit jaar plaats in Utrecht. Hier streden pas afgestudeerde studenten om de First Time Presenter Award. De winnaar van de Award was Dorien Kimenai. Zij hield een interessante lezing met de titel ‘Effect op de stolling van het bloed door plasma-expanders in combinatie met ringerlactaat’. Dorien gefeliciteerd! Dit is mijn laatste editie van de NeSECC UPTODATE. Arnold van Oostrum neemt de taak van hoofdredacteur van mij over. Daarnaast komt Kees Koopmans de redactie versterken. Samen met Heleen de Graaf en Steven Eilander vormen zij de nieuwe redactie. Ik wens hun een prettige samenwerking , veel plezier en succes met de redactietaken. De redactie wenst u weer veel leesplezier.

Korry Wierda hoofdredactrice


Werking van het PhysioHeart en de praktische toepassing ervan in toegepast onderzoek LIFETEC GROUP

Sjoerd van Tuijl Research Engineer at LifeTec Group Cardiovascular.

Lifetec Group BV was established in 2004 as HemoLab BV to perform independent contract R&D for the biomedical industry, clinics and academia. While continuously improving our services in the cardiovascular field we have extended our expertise and facilities to other clinical domains, including orthopaedics, urology and radiology, with the same level of high quality our clients are expecting from us. LifeTec Group holds a prominent position in the field of biomedical R&D. We distinct ourselves by our state-of-the-art R&D platforms, which combines in-vitro, ex-vivo and in-silico technologies. With our multidisciplinary competencies in the bioengineering and medical field and our consulting approach we, are committed to provide the most time- and cost-efficient strategy to our clients throughout the process. We maintain extensive contact with all stakeholders involved in the field, including notified bodies. Based on this philosophy we have proven to be a reliable and valuable partner for clients worldwide. Our clients range from small companies to leading large multinationals, as well as healthcare and research organizations. Our approaches and methods are often pioneering, adding value to our customer’s projects by accelerating their R&D roadmap. spin-out LifeTec Group is a spin-out company of the Eindhoven University of Technology (TU/e). We maintain strong relationships with many leading (inter)national organizations to offer best-in-practice services. Outsourcing to LifeTec Group implicitly means taking advantage of expertise

available within our extensive network. cardiovascular Lifetec Group Cardiovascular has a strong focus on modeling the cardiovascular system. Our cardio vascular model platforms range from computer simulations, to in-vitro mock loop systems and advanced ex-vivo platforms using living tissues and organs. Within the cardiovascular field we are active in assessing functionality of medical devices and prototypes, effectiveness of protocols and therapies, but also contribute to the research and development processes of our clients. What makes us stand out is our high-tech integrated approach, where we can combine computational concept analyses with in-vitro experimental prototype studies and even application of devices in living or functional tissues, all under one roof. physioheart One of these platforms is the isolated beating heart platform called the PhysioHeart. The PhysioHeart is a working heart model based on isolated slaughterhouse pig hearts. The PhysioHeart model is developed by HemoLab in collaboration with the Leiden University Medical Center. The PhysioHeart model is applied for contracted research projects to create a natural representation of anatomy, morphology and physiology for cardiovascular research and medical device evaluation. The PhysioHeart is a flexible platform providing: • Well-controlled, highly reproducible and accurate assessment of pathophysiology, devices and/or treatment • Early pre-market testing of (new) cardiovascular products


• Alternative to animal testing • Education, training and diagnosis

ally, a fluid loop is connected to the left or right heart. Preload and afterload systems are connected to load the heart in a physiological manner. The two-chamber heart mode is typically used to study pressures, stroke volumes and cardiac outputs of the heart, heart structures (such as native valves), implantable devices, ventricular assist devices, etc. Also intra-cardiac visualization can be obtained by using a transparent circulation medium.

The PhysioHeart is a Multi-Mode platform that has been applied to study the topics listed below, but can be used for many more applications. • Prosthetic valves • Stenting / ballooning • Clinical imaging • Catheter testing • VADs • Electrophysiology pacing / sensing • Annuloplasty

PhysioHeart in full working heart mode In the full working heart mode, both the left and right side of the heart are included in the fluid circulation. This mode is especially interesting for right-heart and pulmonary applications, or if interactions between the left and right side of the heart are of concern.

Langendorff mode In order to resuscitate a heart, warm oxygenated blood is supplied to the coronary arteries. This initiates heart muscle activity leading to heart contraction as a result. Langendorff et al were the first to successfully obtain a beating heart using this method. When perfusing the heart, venous coronary blood will be collected in the right atrium. In this circulation mode the ventricles are bypassed. A heart beating in Langendorff mode is interesting for a number of studies. For example: • coronary stenting / ballooning • evaluation of clinical imaging tools / protocols • electrophysiological studies • muscle or blood vessel contraction / deformation studies two-chamber working heart mode In order to obtain a beating heart, the coronaries are perfused in a fashion similar to the Langendorff mode. Addition-

Heart-Lung mode In the heart-lung mode, the heart-lung system is left intact during excision. Special preparation is necessary to maintain the quality of the lungs. A preload is offered to the right atrium from where the right ventricle fills and ejects blood into the pulmonary artery. From the lungs, the circulatory fluid is transported to the left heart. The left ventricle ejects fluid into an afterload system which ensures a preset pressure loading. In the full working heart mode, both the left and right side of the heart are included in the fluid circulation. In the PhysioHeart platform hemodynamic performance can achieved both qualitatively, in terms of pulse waveforms, and quantitatively, in terms of average cardiac output (4 l/min) and pressures (110/75mmHg). Cardiac performance can controlled and kept at normal levels for up to 4 hours, with only minor deterioration of hemodynamic performance. With the PhysioHeart platform we are able to reproduce normal physiological cardiac conditions ex vivo. The platform enables


us to study, under different but controlled physiological conditions, form, function, and device interaction through monitoring of performance parameters and intra-cardiac visualization. Although the platform has been used for pig hearts, application of the underlying physical and engineering principles to physiologically comparable hearts from different origin is rather straightforward.

Referentie “de Hart et al - Int J Artif Organs 2011; 34 (6): 495-505”

Efficacy and safety of fibrinogen concentrate in treatment of major bleeding during aortic surgery

Dr. N. Rahe-Meyer Anesthesioloog, Franziskus Hospital, Hannover, Duitsland

In major blood loss, fibrinogen is the first coagulation factor to fall to a critically low level. We assessed whether fibrinogen concentrate is effective as first-line haemostatic therapy during complex aortic surgery. This monocentric, double-blind, placebo-controlled, randomised trial included adults undergoing elective aortic replacement surgery involving cardiopulmonary bypass (CPB). Patients displaying coagulopathic bleeding (60–250 g/5 min) following removal from CPB, administration of protamine, and completion of surgical haemostasis received either placebo (n=32) or fibrinogen concentrate (n=29). Fibrinogen concentrate dosing was guided by the FIBTEM thromboelastometry test. If bleeding continued, a strict standardised transfusion algorithm was followed. In the first 24 hours after study medication, patients in the fibrinogen concentrate group received fewer allogeneic blood components than those in the placebo group (median 2 units versus 13 units; p<0.0001). Additionally, 13/29 fibrinogen concentrate patients achieved complete transfusion avoidance, compared with 0/32 placebo patients. Fibrinogen concentrate patients also showed a reduced bleeding rate following study

medication (mean change -48.3 g/5 min), compared with placebo patients (mean change 0.4 g/5 min). These data suggest that FIBTEM-guided administration of fibrinogen concentrate is effective for controlling coagulopathic bleeding and reducing transfusion requirements when used as first-line haemostatic therapy in major aortic surgery.


Cardiopulmonary bypass in a patient with classic paroxysmal nocturnal hemoglobinuria during treatment with eculizumab

introduction S.T.A. van Bijnen MD H. Vermeer EKP PhD, J.M.J. Mourisse MD PhD, T. de Witte MD PhD, H.A. van Swieten MD PhD, P. Muus MD PhD Radboud University Medical Center Nijmegen Published as letter to the editor in the European Journal of Haematology, 2011 Oct;87(4):376-8

Paroxysmal nocturnal hemoglobinuria (PNH) is a rare disease characterized by chronic intravascular hemolysis and a highly increased risk for thrombosis. A mutation of the PIG-A gene in a hematopoietic stemcell results in deficiency of glycosylphosphatidylinositol (GPI)-anchored proteins at the cell membrane of all its progeny. Without protective GPIanchored proteins these cells are vulnerable to complement-mediated lysis. Surgery, and particularly open heart surgery, has a high risk of complications in patients with PNH. First, major complement activation by both the surgical procedure itself and cardiopulmonary bypass (CPB) can elicit a hemolytic crisis1. Second, CPB causes excessive thrombin generation and further increases thrombotic risk 2. Lastly, patients with PNH frequently have bone marrow failure, increasing the risk of infections and bleeding. Eculizumab Eculizumab, a monoclonal antibody to complement factor C5, effectively blocks intravascular hemolysis and reduces the risk of PNH-related thrombosis9, 10. Eculizumab at levels above 35 ug/ml prevents hemolysis11, but dosages required to maintain adequate levels during excessive complement activation as in surgery are unknown. Moreover, complement activation, bleeding, and hemodilution may easily render peroperative eculizumab levels insufficient. This implies a risk of massive lysis of the increased number of GPI-deficient erythrocytes during treatment with eculizumab. Therefore, strategies to minimize additional complement activation and to maintain adequate complement blockade are extremely important in eculizumab-treated patients with

PNH requiring surgery and CPB. Strategies minimizing the risk of hemolysis include leukocyte-depleted red blood cell (RBC) transfusions to reduce the percentage of GPI-deficient erythrocytes, and avoiding complement-containing blood products, such as fresh frozen plasma and albumin3–8. case report Here, we report on a seventy-yr-old PNH patient undergoing aortic valve replacement surgery during maintenance treatment with eculizumab. PNH granulocyte and erythrocyte clone sizes at that time were 95% and 70%, respectively. Medical history included hypertension, diabetes mellitus type II, moderate renal insufficiency, secondary hemochromatosis, and stable minimal angina pectoris. After an earlier cholecystectomy for acute cholecystitis, patient suffered from recurrent episodes of enterococcal bacteriaemia. Cardiac ultrasound showed aortic valve lesions suggestive of endocarditis aortic valve insufficiency (grade II) and stenosis (peak gradient 70 mmHg, valve area 0.9 cm2). Intravenous antibiotic treatment was initiated, and aortic valve replacement surgery was performed. Surgery was scheduled 1 day after his regular eculizumab infusion. Two units of RBC were given to dilute the number of GPI-deficient erythrocytes. To reduce complement activation by blood–air contact, a minimized physio-coated (Sorin, Milano, Italy) CPB circuit was assembled12, 13. Priming of the extracorporeal circuit included 2500 IU of heparin, 500 mg tranexamic acid, 40 mg dexamethasone; 1500 mg cefuroxime antibiotic prophylaxis, 10 mg dexamethasone and 1000 mg tranexamic acid, followed by 400 mg⁄ h to prevent fibrinolysis, were ad-


t=-1

t=o

t=1

t=2

t=3

t=5

t=5

t=6

Hemoglobin (mmol/l)

7.1

7.3

6.8

4.4

5.4

6.3

7,1

5,8

Thrombocytes (x10 /l)

83

57

48

ND

49

80

91

72

LDH (U/l) (reference value<450)

650

569

544

402

478

339

303

175

Billirubin (μmol/l) Direct (reference value<5) Total (reference value<20)

<5 20

NA NA

NA NA

6 22

NA NA

16 30

NA NA

<5 13

D-Dimer (reference value<500 ng/ml)

680

640

NA

<500

NA

NA

NA

<500

Microparticles (nM) (reference value<5)

NA

6.2

4.9

26.3

11.7

NA

NA

10.1

9

Table 1. Laboratory parameters before, during and after open heart surgery. Various parameters during the surgical procedures. AoX=crossclamp time, CPB=cardiopulmonary bypass time, ACT=Activated Clotting Time (sec), Ht=Patient hematocrit (%), Glu=blood glucose level (mmol), pH=blood pH, Lac=blood lactate level (mmol).

ministered. The coated minimized CPB circuit allowed reduction of the amount of heparin to 30% prior to cannulation. Thereby, we aimed to restore coagulation by metabolization of heparin without using protamine, which causes classical pathway complement activation upon complex formation with heparin14. Four units of RBC were given peroperatively to compensate for blood loss. An aortic valve bioprosthesis (Perimount; Carpentier-Edwards, Irvine, CA, USA) was placed. Additionally, half a dose of eculizumab was infused after closure of the heart. Despite sufficient decrease in the activated clotting time 1 h after closure, prolonged bleeding necessitated multiple RBC and thrombocyte transfusions. Bleeding finally ceased upon prothrombin complex (80 mL) administration, which was initially avoided because

of potential contamination with complement proteins. Subsequently, the bioprosthesis turned out to obstruct an aberrantly localized right coronary artery (RCA) ostium, urging RCA bypass grafting that was performed on a beating heart. Heparin was given, which, after the bypass procedure, was antagonized with protamin, as most GPI-deficient erythrocytes were believed to be replaced by the RBC transfusions. As expected, complement was clearly activated during surgery, but undetectable terminal complement complex levels confirmed complete C5 blockade by eculizumab peri-operatively. Intravascular hemolysis was not significant, as LDH and bilirubin levels remained unchanged. To measure coagulation activation, levels of D-dimer and procoagulant microparticles were determined at various time points peri-operatively. AlFigure 1. Various parameters during the surgical procedures. AoX=crossclamp time, CPB=cardiopulmonary bypass time, ACT=Activated Clotting Time (sec), Ht=Patient hematocrit (%), Glu=blood glucose level (mmol), pH=blood pH, Lac=blood lactate level (mmol).


though microparticle concentration rose slightly after initiating CPB, low D-dimer levels peri-operatively were not indicative for major coagulation activation. Serum eculizumab levels preoperatively and 2 day postoperatively proved adequate (234 and 76 lg ⁄ mL, respectively). The normal dosing regimen for this patient (1200 mg biweekly) was resumed 2 day postoperatively. He was discharged after 12 day and had an uneventful recovery without hemoglobinuria or thrombosis. To avoid using protamine with subsequent complement activation we considered alternative methods for anticoagulation than heparinization. However, heparin was chosen over other anticoagulants because of its short half life. Other anticoagulants have longer half lives and cannot be antagonized. The coated minimal extracorporeal circuit allowed reduction of the amount of heparin to 30% prior to cannulation, lowering the time needed to restore coagulation. Heparin levels decreased through metabolization, nonetheless resulting in prolonged bleeding following aortic valve replacement, and necessitated administration of blood products and eventually prothrombin complex. Protamine has been used previously without causing excessive hemolysis in cases of CPB in untreated PNH patients5,6. However, in these patients PNH granulocyte and erythrocyte clone size was smaller. In retrospect, the blood products administered to our patient may have activated complement more. Nonetheless, this case demonstrates that adequate complement blockade by perioperative eculizumab administration and the strategies applied for minimizing procedure-related complement activation contributed to a successful outcome. References

Sheikh S, Hunt B, Smith KJ. Mechanisms of thrombin generation during surgery and cardiopulmonary bypass. Blood 1993;82:3350–7. 3. Knobloch K, Lichtenberg A, Leyh RG, Schubert J. Aortic valve replacement and coronary revascularization in paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. Interact Cardiovasc Thorac Surg 2003;2:647–9. 4. Naito Y, Nakajima M, Inoue H, Tsuchiya K. Successful CABG in a patient with paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. Eur J Cardiothorac Surg 2004;25:468–70. 5. Dinesh D, Baker B, Carter JM. Cardiopulmonary bypass surgery in a patient with paroxysmal nocturnal haemoglobinuria. Transfus Med 2006;16:206–8. 6. Lopez PG, Garg A, Cote S. Cardiac surgery and paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. Haematologica 2003; 88:ELT19. 7. Ghoreishi M, Baer MR, Bhargava R, Stauffer CE, Griffith BP, Gammie JS. Aortic valve bypass for aortic stenosis in a patient with paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. Ann Thorac Surg 2010;90:279–81. 8. Chu SH, Andrews D, Watanabe Y. Cardiac surgery in a patient with paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. Asian Cardiovasc Thorac Ann 2011;19:61–3. 9. Hillmen P, Muus P, Duhrsen U, et al. Effect of the complement inhibitor eculizumab on thromboembolism in patients with paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. Blood 2007;110:4123–8. 10. Kelly RJ, Hill A, Arnold LM, Brooksbank GL, Richards SJ, Cullen M, Mitchell LD, Cohen DR, Gregory WM, Hillmen P. Long term treatment with eculizumab in paroxysmal nocturnal hemoglobinuria: sustained efficacy and improved survival. Blood 2011. (epub ahead of print). 11. Hillmen P, Hall C, Marsh JC, et al. Effect of eculizumab on hemolysis and transfusion requirements in patients with paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. N Engl J Med 2004;350:552–9. 12. Thiara AS, Andersen VY, Videm V, Mollnes TE, Svennevig K, Hoel TN, Fiane AE. Comparable biocompatibility of Phisio- and Bioline-coated cardiopulmonary bypass circuits indicated by the inflammatory response. Perfusion 2010;25:9–16. 13. Gunaydin S, Sari T, McCusker K, Schonrock U, Zorlutuna Y. Clinical evaluation of minimized extracorporeal circulation in high-risk coronary revascularization:

1. Steinberg JB, Kapelanski DP, Olson JD, Weiler JM.

impact on air handling, inflammation, hemodilution

Cytokine and complement levels in patients undergo-

and myocardial function. Perfusion 2009;24:153–62.

ing cardiopulmonary bypass. J Thorac Cardiovasc Surg

14. Carr JA, Silverman N. The heparin-protamine

1993;106:1008–16.

interaction. A review. J Cardiovasc Surg (Torino)

2. Boisclair MD, Lane DA, Philippou H, Esnouf MP,

1999;40:659–66.


ECMO ondersteuning bij een patiënt met ARDS ten gevolge van een bijna verdrinking Case report C.M.Maas EKP , S.F. Scherphof EKP1, P.A.M. Segers EKP1, S.Eilander EKP1, A.J.Boogaart EKP1, H.de.Graaf EKP1, R.Laurens MD2, F.Snellen MD3, C.Kwik MD3 en H.Sonneveld MD3. 1

afdeling Extra Corporale Circulatie 2 afdeling cardiothoracale chirurgie 3 afdeling cardiothoracale anesthesiologie en intensive care 1

Isala Klinieken Zwolle.

Een 21-jarige man werd opgenomen op de IC, locatie Sophia van de Isala Klinieken, na een bijna verdrinking en kortdurende reanimatie. Binnen het tijdsbestek van een uur trad er een ernstige respiratoire insufficiëntie op ondanks maximale ondersteuning met externe beademing. Gezien de progressieve verslechtering van de longfunctie werd de patiënt met een Mobile Intensive Care Unit (MICU) overgeplaatst naar locatie de Weezenlanden voor extracorporele membraanoxygenatie (ECMO). Hij werd ondersteund met een veno-veneuze ECMO met behulp van het Permanent Life System (PLS) van Maquet. Op dag 5 trad geleidelijk herstel op en kon op dag 7 de PLS worden verwijderd. Na beëindigen van de ECMO ondersteuning herstelde hij voorspoedig en kon op dag 9 worden geëxtubeerd. Op dag 10 kon hij worden overgeplaatst naar de verpleegafdeling. Na 14 dagen werd patiënt in een redelijke conditie ontslagen naar huis.

hij gesedeerd werd. De haemodynamiek werd met noradrenaline en wat vulling gestabiliseerd ( bloeddruk S/D = 100/50 mmHg). Het mileu interne werd door geleidelijke toediening van 200cc NaHC03 genormaliseerd. De patient was fors afgekoeld tot een kerntemperatuur van 34 ºC graden. Respiratoir had hij een zeer lage arteriële zuurstofsaturatie van 40% wat met forse ventilatoire ondersteuning (hoge peep, piek-drukken en FiO2) bijtrok tot maximaal 83%. Om inwendig trauma uit te sluiten ging patiënt voor CT. Op de CT van het cerebrum waren geen afwijkingen zichtbaar. Op de X-thorax was diffuus longoedeem en uitgebreide infiltratieve afwijkingen als gevolg van massale aspiratie van, naar later bleek, slootwater (foto 2). De CT CWK/LWK lieten geen afwijkingen zien. Ondanks maximale respiratoire ondersteuning met beademingsapparatuur trad er een progressieve verslechtering op van de longfunctie. Er werd om 19 uur beslo-

Casus Op 19 december 2012 om 17 uur werd een 21-jarige man op de spoedeisende hulp opgenomen na een bijna verdrinking. De patiënt was, na met zijn auto in de sloot te zijn beland en door omstanders eruit te zijn gehaald, kortdurend gereanimeerd. Bij aankomst van de ambulance was er sprake van een Eyes Motoric respons. Verbal respons (EMV) van 1-1-1. Patiënt werd binnengebracht op de spoedeisende hulp van de Isala klinieken, locatie Sophia voor uitgebreide trauma screening. De pupillen waren wijd en nauwelijks reagerend op licht, er waren geen zichtbare uitwendige letsels. De maximale EMV was 1-5-2 en patient bewoog symmetrisch. De patiënt werd geïntubeerd en opgenomen op de IC van de locatie Sophia waarbij

Foto 1.

ECMO duur

7 dagen

Oxygenator

Quadrox PLS met PMP membraan2

Bloedpomp

Rotaflow2

Bloedtemperatuur 34-37 graden Celcius veneuze canule

Biomedicus 21 fr1

veneuze canule

Biomedicus 21 fr1

Tabel 1


ten om de patiënt over te plaatsen naar locatie de Weezenlanden van de Isala Klinieken voor een ECMO ondersteuning. Om 22:30 uur arriveerde hij op locatie de Weezenlanden. Onder TEE bewaking werd er via de vena femoralis links een BioMedicus 21fr veneuze canule tot leverniveau ingebracht en via de vena femoralis rechts een BioMedicus 21fr tot in het rechteratrium. Om 22:55 uur werd de veno-veneuze ECMO gestart met behulp van het PLS van Maquet (foto 1 en tabel 1). Foto 2. X-thorax bij opname

Aanvankelijk waren er, ondanks de ECMO ondersteuning, hoge beademingsvoorwaarden via de beademingsmachine nodig om goede saturaties te verkrijgen, maar in verloop van de behandeling konden de instellingen van de beademingsmachine worden afgebouwd (grafiek 1). De eerste dagen werd er regelmatig slootwater en slib uit de longen gezogen. Wel werd er longprotectief beademd. De ECMO verliep zonder complicaties, de patiënt werd uiteindelijk op 26 december met succes ontwend (foto 3).

Foto 3. X-thorax bij beëindigen ECMO

Tijdens de ECMO toepassing werd de patiënt ontstold met heparine met een target APTT van 50 sec. In de praktijk varieërde de APTT tussen de 35 en 60 sec. Een wake-up na 2 dagen gaf een EMV van 3-6-T. Maar wegens onrust en discomfortabel aan de beademingsmachine bleef patiënt gesedeerd.

Foto 4. X-thorax voor ontslag

De patient werd uiteindelijk twee dagen na het beëindigen van de ECMO ondersteuning op 28 december geëxtubeerd en overgeplaatst naar een medium care afdeling. De thoraxfoto was op dat moment flink verbeterd. Weer een dag later werd hij in redelijke conditie overgeplaatst naar een gewone verpleegafdeling en op 3 januari j.l. ontslagen naar huis (foto 4).


Discussie

Referenties

Het wel of niet slagen van de behandeling is afhankelijk van het herstel van de longfunctie van de patiënt, maar ook van wel of niet optreden van andere orgaanfunctiestoornissen. Bij deze patiënt was er naast de longproblematiek geen sprake van andere orgaanfunctiestoornissen of trauma. Ook zijn jonge leeftijd verbeterde de kans op herstel.

1. Andrew R. Davies. et all. The Australa and New

Het handhaven van een voldoende anticoagulatie en sturing van de APTT blijft lastig. De waarden varieerden tussen de 35 en 65 sec bij een streefwaarde van 45 sec. De verlengde APTT tot 65 sec heeft geen complicaties opgeleverd. Deze patiënt moest in verband met het ontbreken van ECMO-apparatuur op de opname locatie worden overgeplaatst per MICU waarbij de patiënt een marginale oxygenatie en circulatie had. Het starten van een adequate behandeling werd hierdoor met 3½ uur vertraagd. Om een betere patiëntenzorg m.b.t. ECMO behandeling te kunnen garanderen is aanschaf van een mobiel ECMO systeem, welke ter plaatste kan worden ingebracht, noodzakelijk. Na het stabiliseren kan een patient met een dergelijk mobiel ECMO systeem worden getransporteerd naar een omgeving met voldoende expertise en technische mogelijkheden. Het gebruik van een bi-cavale dubbel lumen canule, specifiek ontworpen voor ECMO toepassingen bij volwassenen is hierbij een belangrijk alternatieve canulatie-techniek.

Zealand

Extracorporeal

Membrane

Oxygenation

(ANZ ECMO) Influenza Investigators. Extracorporeal Membrane Oxygenation for 2009 Influenza A (H1N1) Acute Respiratory Dystress Syndrome. JAMA 2009;302(17):1888-1895 2. Ramsey CD, Funk D, Miller RR 3rd, Kumar A. Ventilator management for hypoxemic respiratory failure attributable to H1N1 novel swine origin influenza virus. Crit Care Med. 2009 Dec 29. [Epub ahead of print] 3. Levy JH, Winkler AM. Heparin-induced thrombocytopenia and cardiac surgery. Curr Opin Anaesthesiol. 2010 Feb;23(1):74-9. 4. Ir I. Groenen berg, EKP. Successfil Double Lumen Veno-Venous Life Support With Adjuvant Plasmapheresis. A Tour De Force. NesECC 2011. nr. 1; p.9. 5. P.A.M. Segers EKP, C.M. Maas EKP, A.J. Boogaart EKP, S. Eilander EKP, H. de Graaf EKP, R. R.P. Laurens MD, W.J.L. Suyker MD PhD, F.G. Leicher MD, J.E.A.T. Wever MD, F.T.F. Snellen MD, J.J. Ennema MD, H. Sonneveld. MD, C.J. Kwik.MD ECMO ondersteuning bij een patiënt met ARDS ten gevolge van een dubbelzijdige pneumonie op basis van influenza type A (H1N1), NeSECC UPTODATE 2010 nr. 1; p.14-19. 6. Christian A. Bermudez, MDa,*, Rodolfo V. Rocha, MDa, Penny L. Sappington, MDb, Yoshiya Toyoda, MD, PhDa, Holt N. Murray, MDb, Arthur J. Boujoukos, MDb Initial Experience With Single Cannulation for Venovenous Extracorporeal Oxygenation in Adults, Ann Thorac Surg 2010;90:991-995.


Grafiek 1. Beademings parameters tijdens ECMO

Grafiek 2. ECMO parameters


Perfusie beleid tijdens aortachirurgie in Nederland

Enquete Nina de Bock, EKP Afdeling extra-corporale circulatie & bloedmanagement, Catharina-ziekenhuis, Eindhoven

Naar aanleiding van de wetenschappelijke bijeenkomst die werd gehouden in het voorjaar van 2012 in Eindhoven met als thema ‘samenwerkende disciplines in de aortachirurgie’ is er een enquête uitgevoerd om een globaal overzicht te krijgen van het perfusie beleid tijdens aortachirurgie in Nederland. Hiervoor zijn alle leden van de studiecommissie van de NeSECC via email benaderd met het verzoek om een vragenlijst in te vullen. De afdeling perfusie van klinieken die momenteel niet vertegenwoordigd zijn in de studiecommissie werden telefonisch benaderd. Er werd gevraagd of men bereid was een enquête in te vullen over perfusiebeleid tijdens aortachirurgie. Vervolgens werd de enquête via email verstuurd naar de contactpersoon. De enquête bestond uit 7 hoofdvragen die betrekking hadden op de canulatie, cardioplegie, koelen van de patiënt, zuur-base fysiologie, neurocerebrale monitoring, antegrade selectieve cerebrale perfusie (ASCP) en aantal aortachirurgische procedures (2010 en 2011). De resultaten van de enquête zijn verwerkt in een Excel spreadsheet voor analyse. Op de wetenschappelijke dag zelf is er een folder verspreid met hierin de uitslag van twaalf van de zestien klinieken. Uiteindelijk hebben alle zestien klinieken gereageerd en hun beleid en ervaringen gedeeld waardoor er nu een globaal overzicht is van het beleid van alle perfusie afdelingen in Nederland. In totaal werden er in alle hartchirurgische centra in Nederland ongeveer 500 aortachirurgische procedures met extracorporele circulatie ondersteuning uitgevoerd over een periode van twee jaar (2010 en 2011). In elf klinieken voeren alle

cardiothoracale chirurgen dit type operatie uit. In de overige vijf klinieken zijn aorta chirurgische procedures voorbehouden aan een selecte groep cardiothoracale chirurgen. CANULATIE De meest gebruikte arteriële en veneuze canulatie plaatsen zijn de arterie femoralis en het rechter atrium (figuur 1). In ongeveer 89% van de procedures wordt bij het hervatten van de extracorporele circulatie na circulatie arrest overgecanuleerd naar de aorta ascendens positie. Hierbij wordt

Figuur 1. Aangegeven arteriële en veneuze canulatie plaatsen.


veelal gebruik gemaakt van een zijtak van de buisprothese of wordt er rechtstreeks in de buisprothese gecanuleerd. CARDIOPLEGIE Meer dan de helft van de ziekenhuizen gebruikt een cristalloïde vorm van cardioplegie (figuur 2). In zes ziekenhuizen vindt myocard preservatie plaats met behulp van St. Thomas, in twee ziekenhuizen met behulp van Bleese en in één ziekenhuis met Custodiol. In vijf ziekenhuizen wordt enkel en alleen gebruikt gemaakt van bloedcardioplegie en in twee ziekenhuizen wordt afhankelijk van de chirurg gebruik gemaakt van bloedcardioplegie of St. Thomas.

twaalf klinieken gebaseerd op één temperatuur. Bij een grote meerderheid van de klinieken wordt echter wel op meerdere plaatsen de temperatuur van de patiënt gemeten: • 1 meting (n=3) • 2 metingen (n=7) • 3 metingen (n=6) In de meeste klinieken worden patiënten opgewarmd tot een rectale of blaas temperatuur ≥ 36°C. Drie klinieken accepteren een rectale of blaas temperatuur van 35°C, twee soms 34,5°C. De nasopharyngeaal temperatuur ligt in alle gevallen boven 36°C. BLOEDGASMANAGEMENT De meest toegepaste vorm van bloedgasmanagement is alpha-stat. In negen klinieken wordt zowel tijdens het afkoelen als opwarmen van het bloed van de patiënt altijd alpha-stat toegepast en in één kliniek altijd pH-stat. In de overige zes klinieken wordt afhankelijk van de temperatuur alpha-stat of pH-stat toegepast. Tijdens de afkoelfase wordt er dan onder een bepaalde temperatuur overgeschakeld van alpha-stat naar pH-stat, of omgekeerd tijdens opwarmfase. Of er wordt een ‘tussenvorm’ van alpha-stat en pH-stat toegepast.

Figuur 2. Gebruikte vormen van cardioplegie.

TEMPERATUUR De streefwaarden van minimale temperatuur van de patiënt voor initiatie van circulatie arrest zijn als volgt verdeeld: • rectaal (n=6), 24 - 26°C; rectaal (n=1) ≤ 28°C • blaas (n=4), 20, 22, 23 en 25°C • nasopharyngeaal (n=3), 18°C Bij twee klinieken wordt er afhankelijke van de ingeschatte duur van het circulatie arrest gekoeld tot een blaas temperatuur van 20-28°C of een rectale temperatuur van 18-25°C. Initiatie van circulatie arrest wordt bij

CEREBRALE PERFUSIE In elf klinieken wordt tijdens circulatie arrest altijd antegrade selectieve cerebrale perfusie (ASCP) toegepast. In twee klinieken is het afhankelijk van de te verwachte duur van het circulatie arrest of er wel of geen ASCP wordt toegepast en in twee andere klinieken is het afhankelijk van de cardiothoracaal chirurg die de procedure uitvoert. In één kliniek wordt nooit ASCP toegepast. Retrograde cerebrale perfusie wordt in geen enkele kliniek meer toegepast. De streefwaarde voor cerebrale bloedflow is in alle kliniek 10 ml/kg lichaamsgewicht/minuut bij gebruik van twee canu-


les. Twee klinieken geven aan dat indien er één canule wordt gebruikt de streefwaarde 7 ml/kg lichaamsgewicht/minuut is. In bijna alle gevallen wordt cerebrale perfusie via arteria anonima en arteria carotis communis sinistra gerealiseerd. De gehanteerde perfusiedrukken komen ongeveer overeen en liggen tussen de volgende waarden: • tip canule: 60 - 100 mmHg (n=6) • lijndruk: 120 - 150 mmHg (n=7) • druk in art. radialis 40 - 80 mmHg (n=8) NEUROCEREBRALE MONITORING Bij vijftien ziekenhuizen wordt er tijdens aortachirurgie gebruik gemaakt van transcraniële oximetrie (TCO), waarbij in de meeste gevallen gebruik wordt gemaakt van het Invos® systeem (n=11). In twee ziekenhuizen wordt gebruik gemaakt van de Hamamatsu®, één ziekenhuis gebruikt de Casmed® en één ziekenhuis heeft zowel het Casmed® als het Invos® systeem op de afdeling. In vier klinieken wordt naast TCO gebruik gemaakt van de volgende neurocerebrale monitoring: • EEG en liquor druk • EEG en TCD • TCD • liquor druk

Er is één kliniek die geen enkele vorm van neurocerebrale monitoring toepast bij patiënten die een aortachirurgische procedure ondergaan. Toepassen van de bispectrale index (BIS) monitoring wordt door vier klinieken apart vernoemd als open optie. Naar alle waarschijnlijk ligt dit aantal hoger. Uit dit globale overzicht blijkt dat het perfusie beleid tijdens aortachirurgische procedures in Nederland in geen enkel ziekenhuis hetzelfde is. Diepe hypothermie (18°C) wordt nog in een aantal klinieken toegepast, maar bij de meerderheid van de klinieken wordt er minder diep gekoeld. Bij de meeste aortachirurgische operaties wordt in ons land ASCP toegepast . De trend lijkt dat bij grote aortachirurgische operaties waarbij ASCP wordt toegepast, de patiënten minder diep gekoeld worden. Naast een goede bescherming van het brein wordt het waarschijnlijk ook belangrijk om ervoor te zorgen dat de viscerale organen voldoende beschermd blijven. Waar staan we met zijn allen in het jaar 2020?! Met dank aan alle klinieken die hun ervaringen en gegevens beschikbaar hebben gesteld om tot dit globale overzicht te kunnen komen.


Relatie tussen weersomstandigheden en acute type-A dissecties Sinds geruime tijd is bekend dat diverse cardiovasculaire aandoeningen niet willekeurig over de tijd verspreid zijn, maar dat er een chronobiologisch patroon bestaat. De meest bekende hiervan is een verhoogde incidentie van een acuut myocard infarct gedurende de winter. Rajendra et al analyseerde patiëntengegevens uit de International Registry of Acute Aortic Dissection (IRAD) om het chronobiologische ritme van acute aorta dissecties (AAD’s) te onderzoeken en vond een hogere frequentie van AAD’s gedurende de wintermaanden met een piek in januari1. De meeste acute AAD’s traden op in de periode tussen 6.00 uur ‘s ochtends en 12.00 uur ’s middags met een piek tussen 8.00 en 9.00 uur ‘s ochtends. Ook Benouaich et al vond een significant hogere incidentie van type-A AAD’s in de winterperiode2. De dagen met AAD’s waren kouder dan de dagen zonder AAD’s. Verder werd een correlatie aangetoond tussen het optreden van een type-A AAD’s en een lage atmosferische temperatuur optredend drie dagen voorafgaand aan het begin van symptomen. In Nederland is er door Verberkmoes et al onderzoek gedaan naar invloed van weersomstandigheden en de incidentie van acute cardiovasculaire aandoeningen en zij vonden een correlatie tussen het aantal ziekenhuisopnames voor type-A AAD’s en temperatuur3. Des te lager de dagtemperatuur, des te hoger was de incidentie van AAD’s. Een onderzoeksgroep uit Engeland vond geen relatie tussen atmosferische druk en temperatuur en de incidentie van thoracale aorta dissecties, maar het aantal patiënten dat onderzocht is, is kleiner in deze studie (tabel 1)4. Onderzoek

Periode

Geïncludeerde patiënten

Patiënten

1 Rajendra H. Mehta et al 1996 - 2000

Geregistreerd in de International Regi- n=957 stry of Acute Aortic Dissection (IRAD)

2 Vincent Benouaich et al

1997 – 2007

Ondergingen operatie voor acute type A dissectie

n= 206

3 Verberkmoes N.J. et al.

Jan 1998 – feb 2010

Opname ziekenhuis voor acute type A dissectie

n= 212

4 Costa Repanos et al.

1996 - 2002

Ondergingen operatie voor acute aorta dissectie

n= 26

Tabel 1 onderzoek gegevens 1. Rajendra H. Mehta et al. Chronobiological Patterns of Acute Aortic Dissection. Circulation, 2002; 106: 1110-1115. 2. Vincent Benouaich et al. Impact of meteorological conditions on the occurrence of acute type A aortic dissections. Interact Cardiovasc and Thoracic Surg, 2010; 10:403-407. 3. Verberkmoes N.J. et al. Impact of temperature and atmospheric pressure on the incidence of major acute cardiovascular events. Neth Heart J, 2012; 20:193-196. 4. Costa Repanos and Neil K Chadha. Is there a relationship between weather conditions and aortic dissections? BMC Surgery, 2005; 5:21.


Studiecommissie

Geachte lezers, Jan Folkert Heida Voorzitter Studiecommissie

Een vast onderdeel van de opleiding tot Klinisch Perfusionist is het doen van onderzoek in het derde jaar. Vanaf de start van de opleiding in de jaren 80 is men hier al mee begonnen. Tegenwoordig wordt dit zelfs in het openbaar verdedigd tegen over een commissie van deskundigen. Stelt u eens voor hoeveel onderzoeken er al door aspirant klinisch perfusionisten zijn gedaan. Een voorzichtige schatting houdt het op bijna 100 verslagen. Helaas ligt menig verslag te verstoffen in een of andere kast op de afdeling. Het is echter zonde dat het daar ligt. Er valt nog zoveel van te leren en het geeft een goed beeld van alle ontwikkelingen van het verleden. De Studiecommissie is dan ook bezig met het inventariseren en opvragen van alle verslagen. Zowel digitaal als op papier. Zo willen we een bibliotheek aan leggen waar alle verslagen in terug te vinden zijn en waar alle leden toegang tot hebben. Op deze manier kunnen we als beroepsgroep duidelijk laten zien dat het doen van onderzoek een essentieel onderdeel van ons vak is. Menig verslag heeft geleid tot een artikel in een gerenommeerd tijdschrift.

Publicaties 2012

Overzicht publicaties in internationale wetenschappelijke tijdschriften van 2012 door de verschillende Nederlandse perfusionisten. Dit overzicht zal jaarlijks gepubliceerd worden. Om dit overzicht zo compleet mogelijk te houden verzoeken wij u uw publicaties te melden per email. [email protected]

Wahing of irradiated red blood cells inpaediatric cardiopulmonary bypass: is it clinically useful? A retrospective audit. Boks RH, Golab HD, Takkenberg JJ, Bogers AJ. Eur J Cardiothorac Surg. 2012 Feb;41(2):283-6 Epub 2011 Dec 12. Can minimized cardiopulmonary bypass systems be safer? YM Ganushchak, EE Severdija, AP Simons, L van Garsse and PW Weerwind Perfusion 2012 27: 176 originally published online 15 February 2012 Pulsatiel flow during cardiopulmonary bypass preserves postoperative microcirculatory perfusion irrespective of systemic hemodynamics. Koning NJ, Vonk AB, van Barneveld LJ, Bleishuizen A, Atasever B, van den Brom, CE, Boer C. J Appl Physiol. 2012 Mar 8 Feasibility of mitral valve surgery using minimal extracorporeal circulation J Sjatskig, A Yilmaz, J W van Boven, U Sonker, F G Waanders, and GTL Kloppenburg Perfusion 0267659112442099, first published on March 26, 2012


Clinical Evaluation of the Sorin Xtra® Autotransfusion System EP Overdevest, PWJ Lanen, JCM Feron, JWH van Hees, and MESH Tan Perfusion 0267659112442222, first published on March 29, 2012 Prolonged use of extracorporeal membrane oxygenation combined with prone positioning in two patients with acute respiratory distress syndrome and invasive Aspergillosis L C Otterspoor, F H Smit, T J Van Laar, J Kesecioglu, and D Van Dijk Perfusion 0267659112442098, first published on March 21, An Evaluation of Factors Affecting Activated Coagulation Time Bosch YP, Weerwind PW, Nelemans PJ, Maessen JG, Mochtar B J Cardiothorac Vasc Anesth 2012 April 23 Quantification of recurculation as an adjuvant to transthoracic echocardiography for optimization of dual-lumen extracorporeal life support Körver EP, Ganushchak YM, Simons AP, Donker DW, Maessen JG, Weerwind PW Intensive Care Med 2012 May; 38(5):906-9 Inflation and deflation timing of the AutoCAT 2 WAVE intra-aortic balloon pump using the autoPilot mode in a clinical setting Bakker EWM, Visser K, Wal van der A, Kuiper MA, Koopmans M, Breedveld R Perfusion September 2012 27: 393-398, first published on June 7, 2012 The effects of conventional extracorporeal circulation versus miniaturized extracorporeal circulation on microcirculation during cardiopulmonary bypass-assisted coronary artery bypass graft surgery Yuruk K, Bezemer R, Euser M, Milstein DM, de Geus HH, Scholten EW, de Mol BA, Ince C Interact Cardiovasc Thorac Surg. 2012 Sep;15(3):364-70. doi: 10.1093/icvts/ivs271. Epub 2012 Jun 14. Residual blood processing by centrifugation, cell salvage or ultrafiltration in cardiac surgery: effects on clinical hemostatic and ex-vivo rheological parameters Vonk AB, Muntajit W, Bhagirath P, van Barnelveld LJ, Romijn JW, de Vroege R, Boer C. Blood Coagul Fibrinolysis 2012 Oct; 23(7):622-8 Atrial trans-septal thrombus in massive pulmonary embolism salvaged by prolonged extracorporeal life support after thrombo-embolectomy. A bridge to rightsided cardiovascular adaptation Delnoij TS, Accord RE, Weerwind PW, Donker DW Acute Card Care. 2012 Dec;14(4):138-40. doi:10.3109/17482941.2012.741247


P.I.O.N. Jaarverslag 2012

Woensdag 11 januari 2012 was er in Leiden een themadag namens PION georganiseerd, met als onderwerp “dierexperimenteel onderzoek”. Er waren in totaal 15 deelnemers. Mevrouw drs. L.M. de Heer heeft een presentatie gegeven waarin zij sprak over dierstudies in het algemeen, organisatie, keuze van het diermodel en translatie naar de kliniek. Vervolgens lichtte ze haar promotieonderzoek toe, dat betrekking heeft op Tissue-engineered heart valves (TEHV) in een schaapmodel. Aansluitend daarop heeft dr. P.S. Verhave een presentatie gegeven over de dier ethische commissie (DEC) en ethische kwesties achter dierexperimenteel onderzoek. Het was interessant om dierexperimenteel onderzoek eerst belicht te zien vanuit een onderzoeker en daarna vanuit een DECdeskundige. De heer N.J. Koning heeft zijn onderzoek gepresenteerd, waarbij hij een ratten perfusie model heeft opgezet, met als oorspronkelijke doel om te kijken naar de microcirculatie bij pulsatiele- en niet-pulsatiele flow. Na de themadag werd de ALV van PION gehouden waarbij werd medegedeeld dat Henri van Heugten stopt met de functie als voorzitter. Er werd besproken dat

de overige drie bestuursleden aanblijven om de eerste activiteit mee te helpen organiseren met de nieuwe bestuursleden. De themadag is afgesloten met een gezamenlijk diner in Labota. Dennis Veerhoek, Michiel van der Zee en Dorien Kimenai gaan aftreden als bestuurslid van het PION. Mizja Faber neemt de functie als voorzitter van het PION over. Overige nieuwe bestuursleden zijn: Huub Eijkelenboom (vice-voorzitter), Wiebe de Boer, Charlotte Bos (penningmeester), Estrella Spanjaard (contact persoon NeSECC), Mariska Olivier (secretaris). Maandag 4 juni 2012 werd namens PION wederom een themadag in Leiden georganiseerd, met als onderwerp “stamcellen”. Het was een interessant programma met overeenkomsten met perfusie. Stamceltherapie kan gezien worden als een nieuwe tak in de medische therapeutische benadering van ziekten en trauma, waarbij het basisidee bestaat uit transplantatie van al dan niet gedifferentieerde stamcellen, ter vervanging van afwezige of defecte cellen, weefsels of organen. Ter introductie heeft dr. J.J. Zwaginga, Hematoloog en transfusiespecialist in het LUMC, een presentatie gehouden over stamcellen in het algemeen. Vervolgens heeft de heer P.

Dennis Veerhoek, Michiel van der Zee en Dorien Kimenai


Lanen, Klinisch Perfusionist werkzaam in het Catharina Ziekenhuis Eindhoven, een presentatie gegeven over Platelet gel therapy. Tot slot heeft dr. H.J. Duckers, Cardioloog in het Erasmus MC te Rotterdam, verteld over het onderwerp cardiovasculaire stamceltherapie anno 2012 met de mogelijkheid om stamcellen in te brengen op de plek van geïnfarceerd myocardweefsel. Maandag 8 oktober heeft PION in samenwerking met de opleiding een introductiedag voor de eerstejaars KPIO´s georganiseerd. Mizja Faber heeft een algemeen praatje gegeven over NeSECC en PION. Vervolgens is er per boot een rondleiding door Leiden gegeven met aansluitend een etentje. Vrijdag 2 november en zaterdag 3 november heeft het PION themaweekend plaats gevonden, met als thema: ‘Minimaal invasieve chirurgie en minimale extracorporale circulatie’. De voor- en nadelen, toepassingen en resultaten van de minimale technieken (MECC, MECC-AVR, Heartport) kwamen hierbij aan bod. De opkomst was groot. In totaal waren er 23 PION-leden aanwezig.

Alle deelnemers werden vrijdag 2 november om 18.00 uur verwacht in het hotel Park Plaza te Utrecht. Na het diner, dat in het centrum van Utrecht heeft plaatsgevonden, werd er gezellig onder het genot van een drankje wat bij gekletst. De volgende ochtend werd iedereen hartelijk ontvangen in het St. Antonius ziekenhuis te Nieuwegein. Marco Stehouwer, Klinisch perfusionist Heartbeat in het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, lichtte de werkwijze en techniek van het MECCsysteem toe. Vervolgens gaf Frans Waanders, ook Klinisch perfusionist Heartbeat in het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, een presentatie met als onderwerp MECC klep operatie: een mogelijkheid. Na een korte pauze mocht Peter van den Barselaar, tevens Klinisch perfusionist Heartbeat in het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, zijn presentatie over Perfusietechische aspecten bij Heartport technieken geven. Tot slot heeft Edgar Daeter, Cardiothoracaal chirurg in St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, samen met assistente Jelena Sjatskig de resultaten van hun onderzoek met betrekking tot MECC, MECC-AVR, Heartport gepresenteerd. Na deze interessante en leerzame pre-


sentaties volgde een rondleiding door het OK-complex en de intensive care van het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein. Het praktische gedeelte van de dag vond plaats in 2 operatiekamers. Er werd in één OK gedemonstreerd hoe een MECCsysteem moet worden opgebouwd. In de andere OK kon geoefend worden met welke acties men moet ondernemen in geval van calamiteiten met een MECCsysteem. Het weekend werd afgesloten met een gezamenlijke lunch. In februari 2013 zal er een themamiddag door PION worden georganiseerd. Hierna zal er een ALV plaatsvinden waarna er mogelijk een nieuw bestuur zal worden gevormd. Na een mooi PION jaar, waarin we veel nieuwe leden hebben gekregen engoed bezochte activiteiten hebben gehad.. gaat het PION bestuur binnenkort wisselen! We zijn nu nog bezig met het organiseren van een activiteit die waarschijnlijk zal plaatsvinden in maart. Deze activiteit

combineren we met de ALV van PION, waarin het bestuur zal gaan wisselen. Vijf enthousiaste eerstejaars studenten gaan het van ons overnemen. De functieverdeling zal als volgt zijn: • Najib Ben Ayad (Groningen), Voorzitter • Coen Wassenaar (Den Haag), Secretaris • Peter Schouten (Leiden), Penningmeester • Jori Leenders (Eindhoven), algemeen Lid • Irene Louwers (Breda), algemeen Lid


Vanuit de opleiding

T.M. van den Berg & Miranda Blokker-Veldhuis Opleidingscoördinatoren LUMC Specialistische Opleidingen Bezoekadres: Hippocratespad 21, 2333 ZD Leiden Gebouw 3, V-05-60 Postadres: Postbus 9600 2300 RC Leiden Tel: 071-526 8541

In oktober 2012 is een nieuwe groep klinisch perfusionisten in opleiding gestart. De volgende studenten maken deel uit van deze groep: • Najib Ben Ayad, UMCG • Esther Denissen, UMCU • Ted Gremmen, UMCG (1e jaar 4 dgn/ wk Isala klinieken) • Ingrid Hartemink, AMC • Hendriëtte van Harten, OLVG • Rik Hendrix, MUMC+ • Erik Koers, UMCN • Rosanne de Koning, Amphia ziekenhuis Breda • Irene Louwers, Amphia ziekenhuis Breda • Peter Schouten, LUMC • Jori Tip-Leenders, Catharina Ziekenhuis Eindhoven • Coen Wassenaar, Haga Ziekenhuis Per 1 september 2012 is Miranda BlokkerVeldhuis komen werken als vervangster van Gonda van Empel voor de afdeling Educatie Zorgsector. Zij werkt gemiddeld 12 uur per week in Leiden als opleidingscoördinator/docent en daarnaast 20 uur per week in het Erasmus MC in Rotterdam als klinisch perfusionist.

Geslaagden. 20 juni 2012: Özgür Bingöl, UMCN Carolien Menting, Catharina Ziekenhuis Eindhoven Nico Pijnappel , MUMC+ Dennis Veerhoek, VUMC Hiermee is iedereen afgestudeerd van de groep maart 2009.

In juni 2012 is de eerste ECMO-training door het UMCN door onze studenten gevolgd en dit was een succes. We zien dat onderwijsvormen zoals trainingen/cursussen op locatie en bijvoorbeeld workshops steeds meer de toekomst gaan worden. Dit kost onder andere tijd, maar levert ook zeker veel op. Hierbij een overzicht van het huidige aanbod tijdens de opleiding: 2e jaar: Maart 2013: praktijkdag Aortachirurgie in het St. Antoniusziekenhuis te Nieuwegein April 2013: Custompacks & Flowphysiology bij Medtronic te Heerlen Mei 2013: Workshop Tromboelastometrie ism TEM International in het onderwijsgebouw in Leiden. Juni 2013: ECMO-training in het UMC St. Radboud te Nijmegen 3e jaar: Bloedmanagementcursus in samenwerking met het Catharina Ziekenhuis te Eindhoven


Erkend Klinisch Perfusionisten

Op de wetenschappelijke bijeenkomst van 17 november 2012, gehouden in het UMCU, werden presentaties van afstudeerstudies gegeven in het kader van de strijd om de NeSECC First Time Presenter Award. Deze prijs werd gewonnen door Dorien Kimenai. Op deze bijeenkomst werden tevens EKPcertificaten uitgereikt aan de presentatiegevers. In 2012 ontvingen de volgende klinisch perfusionisten hun EKP-certificaat: • • • • • •

Mw. Kimenai Dhr. van der Zee Dhr. van Dijk Dhr. Bingol Mw. Van den Borne-Menting Dhr. Veerhoek

Özgür Bingöl

Dennis Veerhoek

Dorien Kimenai, winnares van de NeSECC First Time Presenter Award.

Nico Pijnappel


Congresagenda

14TH Annual NATA Symposium

Mechanisms of Perfusion

Viena, Austria

Orlando, USA

April 18-19, 2013

May 16-19, 2013

http://www.nataonline.com/

http://www.mechanisms.com/

Mechanical Circulatory Support Systems

SEECMO 2013

3-Day MCS workshop

Little Rock, USA

Berlin, Germany

May 17-19, 2013

April 8-10

https://secure.archildrens.org/conference/Confe-

http://www.dhzb.de/fileadmin/user_upload/deut-

renceInfo.asp?Confid=128

sche_Seite/aktuell/veranstaltungen/2013/3_Day_WS_ April.pdf

EACTA 2013 Barcelona, Spain

InterCEPT 2013

June 6-8, 2013

Milan, Italy

http://www.eacta.org

April 18-20, 2013 http://www.intercepteurope.org/intercept.php

15TH European Congress on Extracorporeal Circulation Technology (FECECT)

Wetenschappelijke bijeenkomst NeSECC

Toledo, Spain

Breda, the Netherlands

June 12-15, 2013

April 20, 2013

http://www.fecect.org/

HTTP://www.nesecc.org

ASAIO 69TH Annual Conference Euro-Elso

Chicago, USA

Stockholm, Sweden

June 12-15, 2013

May 8-11, 2013

http://www.asaio.com

http://www.elso.med.umich.edu/WordForms/EuroELSO2013Flyer.pdf

The New Orleans Conference VII New Orleans, USa

8TH Pediatric Mechanical Circulatory Support Systems and Pediatric Cardiopulmonary Perfusion Istanbul, Turkey May 8-11, 2013 http://pennstatehershey.org/web/pedscpb/home

9TH Internation Conference Pediatric Mechanical Circulatory Support Systmes and Pediatric Cardiopulmonary Perfusion Hershey, USA May 8-11, 2013 http://www.pennstatehershey.org/web/pedscpb

June 12-15, 2013 http://theneworleansconference.com/


International Course on ECMO

AmSECT’s Best Practices in Perfusion

Paris, France

San Antonio, Texas

June 20-21, 2013

Oktober 9-13, 2013

http://www.paris-ecmo.org

http://www.amsect.org

ELSO Adult ECMO Training Course

1ST Asia Pacific ELSO Conference

Honolulu, USA

Beijing, China

July 24-27, 2013

October 11-13, 2013

http://www.elsonet.org/index.php/meetings/index.

http://apelso2013.chinacpb.com/

php?option=com_content&view=article&id=135

AmSECT Pediatric Perfusion Conference 5Th Joint Scandinavian Conference in Cardiothoracic Surgery (SCANSECT)

Denver, USA

Aarhus, Denmark


November 13 -16, 2013

August 22-24, 2013 http://sats2013.com/index.html

42TH International meeting of the German Society for cardiovascular engineering

Perfusion Downunder

Nurnberg, Germany

Hayman Island, Australia

November 22-24, 2014

September 1-4, 2013

http://www.dgfkt.de/content/kongrestermine/2013/

http://perfusiondownunder.com

Nuernberg2.pdf

AmSECT’s 21st Annual Symposium on New Advances in Blood Management

8th European Mechanical Circulatory Support Summit

Annapolis, USA

Paris, France

September 5-7, 2013

December 4-7


http://www.hdz-nrw.de/eums/

Case Reports in the Sun IX

2014

Tampa, USA September 19-22, 2013 http://www.floridaperfusion.org/

11TH Annual Winter Park Perfusion Conference Winterpark, USA

24TH Annual ELSO Conference

Januari 12-15, 2014

Philadelphia, USA

http://www.hatravel.com/default.asp?pid=27213&sid=1905

September 19-22, 2013 http://www.elsonet.org/index.php/meetings/index.

The 2014 Annual Acedemy Meeting

php?option=com_content&view=article&id=135

Orlando, USA January 23-26, 2014

Joint International Congres ISRBP/IFAO/ JSAO

http://theaacp.addr.com/Annual%20Meeting.htm

Yokohama, Japan

Cref 2014

September 26-29, 2012

San Diego, USA

http://www.esao.org

Februari 5-8, 2014

27TH EACTS

AmSECT’s 52nd International Conference

Vienna, Austria

Sheraton San Diego

October 5 -9, 2013-01-21

March 19 -22, 2014

http://www.eacts.org


Inhoudsopgave. Editorial 5

Recommend Documents