INHOUDSOPGAVE. Column Van de redactie Van het bestuur Daag! TJ around the World (EN) Zelfrespect Galileo Galilei Houd je konijn aan de lijn!

INHOUDSOPGAVE COLOFON

Redactieadres: M.B.V. Mebiose - Tight Junction Hamburgerstraat 27 3512 NP Utrecht Email: [email protected] Tel: 088 756 89 53 / 030 238 29 31 Hoofdredacteur: Alexander Brandenburg Eindredacteur: Fleur de Mooij Layout en vormgeving: Michiel Brouwer Redactie: Alexander Brandenburg Sebastiaan Lommelaars Michiel Brouwer Jordy van der Heijden Elvira Fluitsma Annemarie Végh Sophia Oterdoom Kasper Kommeren Alain Veltmann Ellen Smit Jaargang 24 nummer 1 Oktober 2009 Oplage: 1000 stuks Druk: Gildeprint Enschede Tight Junction is het verenigingsblad van de M.B.V. Mebiose, de studievereniging voor Biomedische Wetenschappen in Utrecht, en verschijnt vijf maal per jaar. De redactie houdt zich het recht voor artikelen te weigeren of, in overleg met de auteur, in te korten. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits de bron vermeld wordt. Voor vragen of klachten over de bezorging, bel Mebiose. Adressen mogen niet gebruikt worden voor commerciele doeleinden zonder uitdrukkelijke toestemming van het bestuur van de M.B.V. Mebiose.

Column Van de redactie Van het bestuur Daag! TJ around the World (EN) Zelfrespect Galileo Galilei Houd je konijn aan de lijn!

2 3 18 26 29 38 43

Thema Japanse Horror Fotogeniek Aanslag Japanse ondergrondse The China Ploblem Made in Mongolia

5 24 31 36 40

Wetenschap Oosters doorspoelen Sciencefield Stamcellen op maat

15 22 34

Informatief Een nieuw jaar onderwijs Bestuursmededelingen Activiteitenagenda Adreswijzigingen

20 47 47 48

Ingezonden Villa Virorum Introductieweek 2009

8 11

‘t Riool

Onthullend

Donateurs van Mebiose ontvangen de TJ een jaar lang na donatie van minimaal 15 eur o.

44

Column

2

-M.B.V. Mebiose-

Van de redactie Na een lange zomervakantie is het zo ver! Eindelijk weer een verse Tight Junction. Met een nieuw thema, een nieuwe eindredacteur en een nieuwe rubriek. Het enige wat nog vernieuwd moet worden is de redactie! Vind je het leuk om te schrijven? Of vind je het leuk om met photoshop te werken? Kom dan solliciteren bij de Tight Junction! De Tight Junction is een gezellige en creatieve commissie waarvoor binnenkort sollicitaties zijn, dus schrijf je in voor de sollicitaties en kom onze redactie versterken! - door Ellen Smit Na deze inleiding vol reclame voor een fantastische commissie is het nu tijd voor wat serieuze zaken. Eerst wil ik Fleur veel succes wensen met de eindredactie van de Tight Junction, zij zal nu een heel jaar de Tight Junction in elkaar plakken en de deadlines strak houden...Succes Fleur! Het thema van deze Tight Junction is dus Azië, het grootste werelddeel ter wereld. Ik heb helaas nog nooit een voet kunnen zetten op dit continent. De redactie had graag met het commissieweekendje naar Azië gewild om helemaal in het thema te komen, maar helaas kon niet iedereen in hetzelfde weekend. Volgende keer beter! Gelukkig zijn er genoeg onderwerpen die met Azië te maken hebben, van het 1-kind beleid in China tot het kastenstelsel in India. Een meer biomedisch gerelateerd onderwerp is natuurlijk het feit dat de meeste Aziaten slecht tegen alcohol kunnen omdat ze een gen hebben dat codeert voor een

enzym dat ervoor zorgt dat de lever ethanol sneller dan normaal omzet in acetaldehyde (deze stof maakt je dus dronken). Kortom genoeg leuke weetjes over Azië in deze Tight Junction. Verder hebben we een nieuwe rubriek in de Tight Junction: ‘TJ around the world’ waar een masterstudent in buitenland aan het woord komt. Deze Tight Junction beginnen we met een masterstudent die stage loopt in Australië, ja we weten dat dit land niet in Azië ligt, die het een en ander verteld over zijn leven daar als masterstudent. Ook is er natuurlijk weer een verslag van de introductieweek geschreven door twee enthousiaste eerstejaars en een ingezonden stuk van het herengezelschap Villa Virorum. En natuurlijk de vaste rubriek het riool, ben jij ook zo benieuwd wie er allemaal speeksel hebben uitgewisseld tijdens de intro? Blader dan snel naar de laatste pagina’s van deze Tight Junction! Veel leesplezier!

Tight Junction jaargang 24 nummer 1

3

ose-

Toen ik voor het eerst een mailtje van de redactie van de Tight Junction las, die wonder boven wonder niet bij mijn Fiscus maar bij mij terecht kwam, zag ik dat het thema Azië was. Nou heb ik zelf vrij weinig met het stuk land aan de andere kant van deze globe, maar als meer dan de helft van de wereldbevolking er woont, kan je het ook zo moeilijk negeren. Dus ik ging voor mijzelf bedenken, in welke vorm heeft Azië effect op mijn leven? - door Fleur de Mooij Zoals een aantal van jullie al weet zijn recent de kamers in het Stratenum verbouwd en aangezien alles wat in grote oplages gemaakt wordt uit Azië komt, ging ik op onderzoek uit. Bij de eerste grootverpakking bouwmateriaal was het al raak, made in Taiwan, Taiwan ligt in Azië, dus wel degelijk effect op mijn leven. Het bleek uit mijn vervolgonderzoek naar bouwmaterialen dat inderdaad merendeel van de grootverpakkingen uit het verre oosten kwam. In de introductieweek werd al snel een andere Aziatische invloed duidelijk; Aziatisch eten, of in ons geval Chinees eten. Want wat geef je 180 eerstejaars te eten? Inderdaad; Chinees. Dus in drie weken tijd al twee effecten en een derde volgde snel bij het doen van de was. In mijn kledinglabels vond ik ook vaak een Aziatisch land terug (ja, het zijn dan

ook bijna allemaal H&M-originals). Er zit dus meer Azië in mijn leven dan ik had verwacht en het blijkt dan ook dat ik meer heb met dit land dan ik ooit had gedacht. Ook recent op de Disney WAB kwamen er Aziatische invloeden naar voren of mag ik de film Aladdin dan weer niet meetellen? Na het lezen van deze TJ heb ik dan ook meer geleerd over Azië, ik ben zelfs een beetje geïntrigeerd geraakt. Zoveel mensen op een stukje land, zoveel culturen per vierkante kilometer en zoveel kledingfabrieken in één land (als ik mijn kledinglabels mag geloven natuurlijk). Alles wijst erop dat het een heel bijzonder land is en misschien dat ik dan ook ooit nog maar eens een retourtje Hong Kong koop. Maar eerst maar eens goed genieten van alle Aziatische invloeden in ons bestuursjaar!


Column

Van het bestuur

4 Advertentie

-M.B.V. Mebiose-


5

ose-

Thema

Japanse Horror In het Japanse hooggebergte huist een huiveringwekkende jager. Ongeëvenaard in vechtlust en strijdkracht biedt dit gevleugelde monster geen enkele overlevingskans voor welk individu dan ook in zijn omgeving. Alsof recht uit de hel gekomen rukken ze uit, uitgerust met wapentuig dat de absolute crème de la crème is van wat er in de natuur te vinden is. Een bruut offensief van de bovenste plank. - door Kasper Kommeren

We hebben het hier over de Aziatische reuzenhorzel, Vespa Mandarinia. Een gehypermuteerde variant uit de wespenfamilie, te vinden in een groot deel van subtropisch zuidoost-Azië, maar met name in de ongerepte streken van Japan. Zijn naam is nog tamelijk zacht uitgedrukt: dit beest kan 5 tot soms zelfs 7 cm lang worden, de ordergrootte van je duim, met een vleugelwijdte van boven de 8 cm, bijna zo breed als je hand. Afhankelijk van de regio heeft dit zwartbruin met feloranje insect bijnamen als de ‘yak-killer’ of de ‘mussenbij’ – dit laatste vanwege zijn kleur en omvang. In Japan sterven jaarlijks zo’n 40 mensen na gestoken te zijn door de 5 mm lange joekel van een angel die de reuzenhorzel bij zich draagt. Deze angel heeft overigens geen dwars uitsteeksel zoals die van de bij, dus kan meerdere malen gebruikt worden, zoals bij de meeste wesp-achtigen. [Een klein biomedisch uitstapje: het

gif uit de angel bevat naast intrinsieke fosfolipases ook mastoparaan, een cytolytische peptide dat fosfolipaseproductie van cellen op gang brengt. Niet alleen is het gif hiermee in staat weefsels af te breken, ook bevat het een stevige dosis acetylcholine dat voor flinke pijn zorgt op de gestoken plaats.] Maar uiteindelijk is het niet eens zozeer de angel die de Aziatische

Vespa Mandarinia


>>

Thema

6

-M.B.V. Mebiose-

reuzenhorzel zo’n formidabele middels geursignalen zet een ploeg killer maakt: de effectiviteit van de van slechts enkele reuzenhorzels de reuzenhorzel zit hem vooral in ont- aanval in tegen een volledige kolohoofding van hun prooi, insecten nie van tienduizenden honingbijen. van alle soorten en maten. Wan- Maar het is nog niet eens een strijd, neer een ko-ningin ontwaakt na haar het is een bloedbad. De hulpeloze lange winterslaap gaat zij op jacht bijen zijn praktisch weerloos met naar alles wat eetbaar is voor de lar- hun angels en worden in (letterlijk) ven van haar nieuwe nest. Zelfs de moordend tempo stuk voor stuk ogenschijnlijk onovertroffen bid- onthoofd door de machtige Azisprinkhaan moet het loodje leggen atische reuzenhorzel waarvan een om de honger van de nieuwe gene- enkele horzel honingbijen om kan ratie te stillen. Met uiterst krachtige leggen met een snelheid van 40 per kaakstukken grijpt de horzel naar de minuut. Een groepje van minder nek van het indrukwekkende insect dan 10 reuzenhorzels raast als een militaire eliteen even later areenheid door riveert de konde zwerm bijen ingin bij haar en heeft voor nest met verse een kolonie van bidsprinkhaan 30.000 bijen een minus een kop. luttele 3 uur noWanneer de dig om deze tot eerste levering het laatste indilarven zijn volvidu uit te roegroeid tot hun ien. Wat overimago, verandert blijft is een waar de koningin in slachtveld van een ei-producerDe reuzenhorzel zeeën onthoofde ende machine en is het de taak van de nieuwe volwas- en halfdode honingbijen. Vervolsenen om het nest van massa’s voed- gens doen de massamoordenaars zich eerst te goed aan de honing van sel te voorzien. het nest, maar richten zich dan op Favoriet hiervoor is de Europese hetgene waar ze eigenlijk voor kwahoningbij. Geïntroduceerd door Ja- men: de bijenlarven. panse boeren vanwege hun hogere honingproductie ten opzichte van Hoe dodelijk dan ook, de volwasde lokale variant, vormen deze kolo- sene Aziatische reuzenhorzels zijn nies de ideale voedselbron voor de zelf niet in staat om hun prooi te reuzenhorzel. Na opgeroepen te zijn verteren. In plaats daarvan ontvoerTight Junction jaargang 24 nummer 1

>>

7

ose-


Thema

klaar te maken voor de aanval. Dan gaat plots één van de bijen de horzel te lijf en volgt de rest diezelfde seconde zijn voorbeeld. De horzel wordt omgeven door bijen en een compacte bal wordt gevormd. Wat volgt is één van de meest uitzonderlijke aanvalstechnieken in de natuur: de bijen in de bal vibreren hun lichaam om de temperatuur in de kern te verhogen tot zo’n 47ºC. De maximale temperatuur die een honigbij kan weerstaan ligt net hierboven, maar die van de horzel is Hoe onoverwinnelijk de Aziatische slechts 46ºC. De verkenner wordt reuzenhorzel ook mag overkomen, praktisch levend gebraden en hij de evolutie is toch op de proppen neemt het geheim van de locatie van gekomen met een verdedigingstac- de bijenkolonie mee in zijn graf. tiek voor de honingbij. De Europese variant, die in de natuur nooit ge- Laat het maar aan moeder natuur confronteerd werd met de reuzen- over om een ontwerp te maken voor horzel, is zoals gezegd volledig een bloedstollende krijger die zijn weerloos tegen een aanval. De lokale weerga niet kent, maar diezelfde nahoningbij echter heeft een manier tuur balanceert zichzelf uit met een om de ondergang van hun kolonie geheim wapen dat de slachtoffers te voorkomen. Om een kolonie als toch enige weerstand biedt. Hoeveel doelwit te stellen stuurt het nest ontzag voor dit biologisch hoogvan reuzenhorzels eerst verkenners. standje dan ook, deze auteur acht Zo’n verkenner scheidt zoals gezegd het een verschijnsel dat zich prima geurstoffen af op de plaats van de mag beperken tot het oostelijk halfbijenkolonie om deze terug te kun- rond. nen vinden met zijn kameraden. De aanpak van de lokale honingbijen is Slaap zacht, mebioten. hierbij kalm blijven en te doen alsof ze de horzel niet hebben opgemerkt. Zo wordt de reuzenhorzel steeds dichter bij het nest gelokt. Wanneer de horzel binnen bereik is beginnen de bijen en masse hun lichaam te vibreren om elkaar te signaleren zich en ze met voorkeur de larven van bijenkolonies naar hun eigen nest om hun eigen larven mee te voeden. Nadat de prooi door de volwassenen tot een pasta zijn gekauwd wordt deze door de reuzenhorzellarven opgegeten, die overigens zelf voorzien zijn van een set monsterlijke kaken, voor de eventueel taaiere prooi. Zij verteren het voedsel en scheiden tevens een doorzichtige vloeistof uit die rijk is aan aminozuren, waar de volwassenen zich weer mee voeden.

Ingezonden

8

-M.B.V. Mebiose-

Gambei! Op 25 november organiseert Villa Virorum de jaarlijkse kroegentocht. Uiteraard bij deze een oproep aan jullie allen om deel te nemen. Ik wil jullie ook vragen om, geïnspireerd door deze TJ, een voorbeeld te nemen aan de Chinezen. Niet zozeer omdat ze zo goed kunnen drinken, maar omdat ze drinken gewoon erg serieus nemen. Niet goed meedrinken betekent gezichtsverlies en gezichtsverlies is zo een beetje het ergste wat je kan overkomen. Om dit te illustreren een anekdote uit de tijd dat ik leiding gaf aan 8 chinezen in Beijing. - door Villa Virorum 1 oktober is een nationale feestdag waarop de stichting van de Volksrepubliek China wordt gevierd. Traditioneel neemt een baas de dag ervoor zijn personeel mee uit eten. Ik deed dat ook. Samen met onze Chinese partner Mr. Zu en zijn personeel waren we met zo’n 25 man. Mr. Zu, de belangrijkste man aan tafel, begon met een toost, “Gambei!”. Gambei betekent “droog glas”. De 25 droge glazen waren snel weer gevuld en nu was het mijn beurt. Daarna toostte iedereen er lustig op los. Één op één, groepjes op groepjes, groepjes op één en er werd op de meest diverse onderwerpen getoost. Niet altijd wordt het glas leeg gedronken, maar er wordt nauwkeurig op gelet dat beide partijen exact even veel drinken. Minder drinken betekend gezichtsverlies. Erg leuk als je met 25 man toost, doet alsof je stopt met drinken en dan toch het glas leeg drinkt. 25 chi-

nezen doen vervolgens exact hetzelfde. Al gauw dropen de eerste brakend af. De soep schaal werd gedegradeerd tot kotsbak. Toen we uiteindelijk met zijn vieren over waren, was de schaal weer net zo vol als aan het begin. Mr. Zu zat naast mij toen een van zijn administratief medewerkers mij in haar beste Engels aan het vertellen was wat een vreselijke baas Mr. Zu wel niet was… Tijd om het restaurant te verlaten. Op weg naar buiten gleed Mr. Zu uit over de niet verteerde maaltijd die een van zijn mensen op de marmeren vloer van het restaurant had gelegd. Al snel stond hij midden in de plas kots de obers uit te kafferen. Tot mijn verbazing en afkeer gingen zijn 2 overgebleven medewerkers op hun knieën in de kots Mr. Zu’s dure pak schoonvegen. Een van de twee slikte doorlopend zijn maaginhoud weer in, die vervolgens doodleuk weer terug omhoog kwam.


>>

9

ose-

Later leerde ik dat Mr. Zu door zijn val gezichtsverlies had geleden ten opzichte van mij. Zijn personeel gaf hem weer gezicht door zelf door het slijk te gaan. Sinds deze wijze les ben

ik me vele malen beter in gaan leven in de rol van leidinggevende in China. De les die jullie ervan kunnen leren voor de kroegentocht? Drink, alsof je gezichtsbehoud ervan afhangt. Drink waardig, drink moedig en vooral, geef niet op. Pro Viro!


Ingezonden

Dit zal erg naar zijn geweest, maar geen gezichtsverlies omdat hij het binnenhield, dat moet je hem nageven.

10 Advertentie

-M.B.V. Mebiose-


11

ose-

Ingezonden

Introductieweek 2009 De introductieweek 2009 met als thema Ictus Cordis is al weer afgelopen, maar omdat de herinneringen natuurlijk bewaard moeten blijven zijn er weer twee eerstejaars zo lief geweest even een verslagje te doen van de eerste week bij BMW. - de introductieweek door Bas en Maya Op maandag 31 augustus begon voor dus officieel opgenomen in de stuons de BMW-introductieweek 2009 dievereniging, we zongen uit volle in de vroege ochtend bij de mentor- borst het Mebioselied en moesten en thuis. Na een aantal telefoontjes het paarse elixer drinken, waarvan voor een extra routebeschrijving werkelijk niemand wil vertellen wat waren we dan uiteindelijk allemaal erin zit. ’s Avonds was er een etentje verzameld en werd er begonnen met georganiseerd door de mentor. Voor mij was dat naamspelletjes. bij de HaNadat we elkaar vana, waar ik beter leerden mijn eerste kennen gingen echte studenwe gezamenlijk tenhap kreeg. naar de Uithof Om elf uur om te lunchen. begon het Dit om niet met Geneeskunde een lege maag Introductienaar de aansluifeest in de tende, vooral Monza, dus saaie toespraken er was tuste moeten luisHet introfeest sendoor nog teren, wat voor tijd om even iedereen na een lange periode van vakantie toch wel te borrelen in ’t Pandje. Wat trouween echte uitdaging was. Later op ens zeker niet de laatste keer zou zijn de dag mochten we onze boeken tijdens deze week. Het was een mooi (zwaar) en labjas ophalen. Ook kre- feest en een leuke eerste nacht van de gen we een rondleiding, die op het week, maar kon zeker niet op tegen deel van Mebiose na, niet erg inter- ons eigen BMW-feest op woensdag. essant was. Bij Mebiose werden we De volgende dag mochten we allerTight Junction jaargang 24 nummer 1

>>

Ingezonden

12

-M.B.V. Mebiose-

eerst heerlijk uitslapen wat hard no- dinsdagavond, was het woensdag dig was om enigszins geconcentreerd weer tijd voor serieuzere zaken. Na college te kunnen volgen na een toch ‘s ochtends een praatje over het stubest zware nacht in de Monza. Na dentenleven en een belangrijk (doch een paar uur onderwijs hadden we zeer slaapverwekkend) verhaal van even pauze voordat we ’s avonds bij de brandweerman te hebben aangehet ledeneten van Mebiose Chinees hoord, was het ’s middags alweer tijd gingen eten in de Trianon en ons voor nog meer rondleidingen (voor officiële cogroepje leerden kennen. ons groepje o.a. naar het studielandVanuit de Trianon fietsten we door schap, wie had gedacht dat e-mail naar de Lepelenburg voor de com- zo ingewikkeld kon zijn!). Daarna missiemarkt, georganiseerd door was het weer tijd voor plezier en de commissies en gezelschappen. vertier met een roeibootje. De rit naar de bbq Daar bleek had ongeveer het meer om een uurtje spelletjes moeten duren, te gaan dan maar somhet voorstelmigen van ons len van de deden er ruim commissies, 2 uur over, dit waardoor het dankzij de vele een gezellige ‘versnaperingavond werd. en’ in de boot. Onder andeDe vertraging re verzamelde men een Het roeien naar de barbeque met mocht de pret niet drukken halve pickin de boot ´versnaperingen´ en de bbq was nick door het dan ook heel winnen van de spelletjes en ging iedereen uit de erg gezellig en werd afgesloten met kleren om de langst mogelijke kle- een angst-aanjagend optreden van dinglijn te creëren. Het was de bedoe- vuurspuwers. De rit terug naar de ling om aansluitend naar de Kneus bootverhuur ging dankzij de stroom te gaan voor een karaokeavond, maar een stuk sneller dus we konden snel daar aangekomen bleek dat we niet door naar het feest waar iedereen op de enige waren met dat idee en was gewacht had; ons eigen introductihet overvol. Gelukkig is ’t Pandje efeest! Wat een geweldig feest was niet ver daar vandaan en we beland- dat, er werd veel gedanst en gesjanst den dus weer in het kleine kroegje. en voor degenen die er nog niet zo Na het doorzakken in ’t Pandje op in zaten was er een ontzettend hippe Tight Junction jaargang 24 nummer 1

>>

13

ose-

de tocht gestart in - je raadt het al – ’t Pandje, waar de tocht eigenlijk ook al eindigde, op een aantal na die toch een uitstap naar de Havana durfde te maken voor het ‘tocht’ aspect. Gelukkig zat het met de sfeer zoals altijd wel helemaal goed!

En zo leuk als woensdagnacht was, zo moeilijk was het donderdagochtend om je aandacht bij het college Vrijdagochtend weer op tijd uit en vervolgens ook nog bij het practi- bed om kennis te maken met de tucum te houden. Het is maar goed dat tor. Dit duurde allemaal een stuk ze al die hoorcolleges online zetten... korter dan verwacht dus rond 2 uur Die avond was het tijd voor het zaten we alweer bij de WAB. De steekwoor‘biking dinden waren ner’. Een gezelligheid, ontzettend broodjes knakleuk conworst, tafelcept, wat iets voetbal en een minder leuk mysterieus werd door de paars drankje. stortregen en Het was heel harde wind. leuk tot een Daar kon uurtje of 7 natuurlijk niewaarna het mand iets aan Met z´n allen in het tentje toch echt tijd doen dus we voor de langste kledinglijn was om naar hebben gehuis te gaan woon keihard en de intro echt voorbij leek te zijn.. doorgezet! En met resultaat; een dikke blauwe scheen na een valpartij en nat tot op je onderbroek, maar wel Ik denk dat ik namens alle kindjes met een goed gevulde maag en nieu- spreek als ik zeg; bedankt alle we kennissenkring aan eerstejaars! mentormama’s en mentorpapa’s! Daarna was de kroegentocht, die be- En ook bedankt aan alle opa’s en gon later dan verwacht, wat te wij- oma’s en alle commissies en alle ten is aan het ongelooflijk gezellige anderen die een bijdrage hebbiking dinner en de lekkere toetjes. ben geleverd aan deze fantastische Gek genoeg kwam er uiteindelijk week, we zullen ‘m nooit vergeten! maar een klein deel van de in totaal 175 studenten opdagen. Toch werd Tight Junction jaargang 24 nummer 1

Ingezonden

nieuwe dansvloer waar je helemaal los kon gaan. En als dat nog niet genoeg was om je los te laten gaan, zette DJ Rowe (Robin) een nog beter hitje in, waardoor je wel moest bewegen!

14 Advertentie

-M.B.V. Mebiose-


15

ose-

Thema

Oosters doorspoelen Zijn dronken Aziaten de nagel aan de doodskist van onze maatschappij? Natuurlijk niet! Het gros van onze Aziatische medemens kan er weinig aan doen dat hij na twee biertjes laveloos in de goot ligt. In dit bezopen stuk lees je er meer over. - Door Annemarie Végh Vrijwel iedereen houdt wel van een lekker biertje op zijn tijd. Soms drink je wat veel en op de avond zelf is alles leuk en grappig en zonder ongemakkelijkheid, maar de dag erna kan wat tegenvallen. Het kan natuurlijk zo zijn dat je het meeste vergeten bent (wat vaak een geluk is!) of je hebt met iemand gezoend waarvan je hoopte dat je het niet gedaan had (of juist wel en ben je blij dat je het eindelijk durfde), maar vooral de kater is berucht na een avondje goed doorhalen. Gelukkig kan onze lever het een en ander voor ons opruimen, want die lekkere alcoholische versnaperingen zijn erg lekker, maar niet goed voor het lichaam. Maar stel je nou eens voor dat je lever de ethanol NIET opruimt, wat dan? Ongeveer 50% van de Japanners (en andere oosterlingen) hebben een deficiëntie in hun aldehyde dehydrogenase gen, waardoor zij last hebben van een fenomeen dat “Oriental flushing” wordt genoemd. Onder normale omstandigheden wordt ethanol door alcohol dehydrogenase (ADH) omgezet naar acetaldehyde. Daarna wordt de acetaldehyde naar azijnzuur omgezet door aldehyde dehydrogenase (ALDH). De acetaldehyde is het

meest giftig, zorgt voor de katers en het weerhoudt je er dus van altijd teveel te drinken. Als er een polymorfisme in het ALDH2-gen ontstaat, kan acetaldehyde niet omgezet worden naar azijnzuur en wordt het dus niet afgebroken. Hierdoor ontstaat een opstapeling van acetaldehyde en begint de ellende, genaamd Flushing: duizeligheid, misselijkheid, hoofdpijn en verhoogde hartslag en temperatuur. Ook wordt het gezicht rood door de aanwezigheid van histamine (vandaar ook de naam Flushing; blozen). En dat al na een of twee drankjes! Uit onderzoek (Tatsuya Takeshita et al., 1994) onder 524 Japanse arbeiders blijkt dat er 3 genotypen zijn: homozygoot (ALDH21/ALDH21), heterozygoot (ALDH21/ALDH22) en atypisch homozygoot (ALDH22/ALDH22). ALDH21 is de normale situatie, met een volledig actief enzym. In ALDH22 is er een mutatie aanwezig, waardoor het enzym grotendeels of geheel inactief is. Omdat ALDH22 dominant blijkt te zijn over ALDH1, is het effect niet precies 50-50, maar helt het effect meer over naar flushing bij heterozygoten. Opvallend is dat een polymorf-


>>

Thema

16

-M.B.V. Mebiose-

isme in het ADH2 gen geen effect blijkt te hebben op het wel of niet ontstaan van een flushing-effect. Uit de uitkomst van het onderzoek blijkt dat mensen soms na een kwart biertje al last krijgen van flushing! (zie de tabel)

Men heeft ook gekeken naar de witte bloedcellen bij mensen met een flushing-reactie. De DNA schade in witte bloedcellen bij ALDH2 heterozygoten bleek veel hoger dan bij mensen zonder de deficiëntie.

Nog een vervelende bijkomstigheid van de mutatie in het ALDH2-gen is de verhoogde kans op slokdarmkanker. Acetaldehyde is een carcinogeen dat chemisch gezien op formaldehyde lijkt, de stof waarmee lijken worden gepreserveerd. Minder activiteit van ALDH2 zorgt ervoor dat er meer kankerverwekkende stoffen aanwezig blijven in het lichaam, waardoor onder andere DNA schade kan ontstaan. Vooral voor de mensen met de heterozygote vorm is de kans op slokdarmkanker groot, omdat bij hen tolerantie voor acetaldehyde kan ontstaan, waardoor de flushing-reactie achterwege blijft. Deze mensen hebben 6-10 keer meer kans op slokdarmkanker dan mensen met de ALDH21/ALDH21 genen. Niet-drinkers hebben overigens geen vergrote kans op slokdarmkanker.

Men vermoedt nu ook dat de microorganismen in de mondholte die een rol spelen bij de afbraak van ethanol de boosdoeners kunnen zijn. Het acetaldehyde gehalte in speeksel in 1020 keer hoger dan in bloed, doordat micro-organismen zelf acetaldehyde vormen. Mensen met het heterozygote genotype hadden weer een 2-3 keer verhoogde hoeveelheid acetaldehyde in hun speeksel in vergelijking met volledig acties ALDH2. Denk je dat het al vervelend is dat je last krijgt van een rood gezicht, duizeligheid en misselijkheid als je een keer gezellig met mate(n) zit te drinken, komt er ook nog een verhoogde kans op slokdarmkanker om de hoek kijken! Ben ik blij dat mijn ALDH2 enzymen gewoon naar behoren werken! Is wel zo gezellig.


17

ose-

Advertentie


Column

18

-M.B.V. Mebiose-

Daag! Dag lieve sjaars! Jullie kennen mij net zo min als ik jullie, maar middels een informeel toontje gaan we het dan toch nog gezellig maken. En waarom ook niet? Het is immers feest vandaag. Na vijf lange jaren en dertig Tight Junction edities komt er immers een einde aan mijn roemrijke TJ-carrière. - Door MSc. AP Brandenburg De reden voor dat alles is even simpel als verbluffend tegelijk: ik sta bijna met een masterdiploma in m’n handen. MSc. AP Brandenburg, dat is hoe ik vanaf oktober door het leven zal gaan. Een wonder, en reden genoeg om een verschrikkelijk ouwelullenstuk te schrijven met een zweem van nostalgie die de maagperistaltiek niet onberoerd zal laten. Laat ik eerst eens terugkijken op vijf jaar Tight Junction. Wat kan ik zeggen? Het waren vijf fantastische jaren. Als tweedejaars kwam ik terecht in een dynamisch vat vol mensen met een vlotte babbel en dito pen, een pen sneller dan hun eigen schaduw. Ademloos zag ik toe hoe de redacteuren er de ene na de andere briljante pennenvrucht uitgooiden, vaak ook nog eens met een hoog wetenschappelijk gehalte. Een leuk stuk schrijven over de EGF-receptor, ik geef het je te doen. Zelf kwam ik in die tijd weinig verder dan puberaal gelul over mijn vroegere woonplaats Vriezenveen, en hopen dat ik ooit op een dag in het Riool zou komen te staan of op z’n minst bij de adreswijzigingen.

Vijf jaar later is bijna alles anders. Wild zwaaiend met een pipetman in m’n handen heb ik vorig jaar afgedwongen dat er hoofdredacteur voor m’n naam kwam te staan, in die hoedanigheid is m’n goede naam ein-de-lijk eens besmeurd geraakt in het riool, en met die adreswijziging komt het binnen afzienbare tijd ook wel goed. Alleen het puberale niveau heb ik helaas nooit weten te ontstijgen. De Tight Junction uit collegejaar 2007/2008, met het weinig aan de fantasie overlatende thema ‘Sex’, is daar het meest beruchte voorbeeld van. Ik zou zeggen; vraag er naar in de Mebiose kamer, blader de betreffende editie eens door, en lees daar alles wat je niet zou willen lezen over de oudste sport op Aarde, en aanverwante zaken als het inbrengen van voorwerpen met ruwe oppervlakken. Belangrijker nog dan het eindproduct was altijd het proces er naar toe. Het meest berucht zijn de redactievergaderingen waarop een thema voor de komende TJ dient te worden verzonnen. Over het algemeen zijn die vergaderingen bij een van de redacteuren thuis, en na-


>>

19

ose-

ganisme- keihard faalde, had ik het zwaar. En ik was vooral jaloers op al die succesvolle mensen die hun diploma hadden gehaald. Het klonk als een onbereikbare toekomst-droom, maar nu het zover is kan ik weinig anders dan jaloers zijn op de mensen die hier als een onbe-schreven blad binnen komen. In Utrecht gaan wonen, hoorcolleges (al dan niet) volgen, ouwehoeren met je groepje bij de koffieautomaat, Mebiosefeestjes, en natuurlijk de bevrediging van een mooi cijfer voor een moeilijk vak… Er staat jullie zoveel moois te wachten. Vergeet niet om af en toe tijdens de laveloosheid, vooral in de eerste jaren, bewust te zijn van hoe ongedwongen het studentenleventje is. Ik zou maar wat graag met jullie willen ruilen. Wat ruilen betreft; er komt dus tenminste één positie vrij in het gemêleerde schrijversgezelschap dat Tight Junction heet, maar dat kunnen er ook twee of acht zijn. Als je er wat voor voelt om nu en dan onder het mom van een ‘vergadering’ een biertje te drinken en een mooi stuk te schrijven, schroom dan niet en meld je aan! Volgens mij wordt er ergens in oktober, terwijl ik m’n diploma uitgereikt krijg, een nieuwe TJ-commissie geïnstalleerd. De schoonheid van die cyclus alleen al is zo mooi dat ik het volstrekt legitiem vind om voor het eerst in vijf jaar vriendelijk te eindigen: Het ga jullie goed, Mebioten. Daag!


Column

dat er eerst een hapje wordt gegeten en gedronken, schreeuwt over het algemeen na drie uur ‘vergaderen’ de meest nuchtere redacteur een vrij random woord, wat dan voor een thema door moet gaan. Daarna schreeuwen de andere redacteuren ook wat van zulke termen, en als het bier op is wordt gekozen voor het thema dat ten minste nog bijval krijgt van drie andere redacteuren, wat nog een hoge score is. Het zou efficiënter zijn als iemand gewoon eens een inval kreeg onder de douche en zijn idee mailde zodat we de vergadering tot koetjes en kalfjes konden beperken, maar ach, tradities zijn er om in stand te houden. Verder verschilde de commissie elk jaar weer als dag en nacht van de voorgaande commissie, maar toch was het elke keer weer een mooie groep bijeengeraapte Mebioten. Elk jaar werd er om het hardst geroepen dat ‘we dit jaar toch echt een weekendje weg zouden gaan met z’n allen’, en twee jaar geleden is het als enige keer ook echt daadwerkelijk zo ver gekomen tijdens een weekendje Zeeland. Mooie herinneringen, maar je weet wat ze zeggen: ‘what happens in Zeeland, stays in Zeeland’. Rest me, wat de TJ be-treft, iedereen te bedanken voor de mooie jaren. En dat niets me trotser zou maken dan dat de TJ binnen enkele jaren uitgroeit tot een alom gerespecteerd multimediaplatform met eigen TVkanalen en een online community die om de haverklap plat ligt omdat de ser-ver de grote toeloop niet aan kan. Dan, tot slot, de studie BioMedische Wetenschappen. Toen ik de eerste twee blokken -Cellen en Or-

Informatief

20

-M.B.V. Mebiose-

Een nieuw jaar onderwijs! De zomer is nu al een tijdje voorbij, tijd om de boeken er weer bij te pakken. Ook voor mij als vice-Praeses begint het onderwijsjaar eigenlijk tegelijk met jullie en en ik mag dan ook weer hard aan de bak! Onder andere beginnende met dit stuk voor de TJ. Wat is er op onderwijs gebied gebeurd en wat gaat er nog gebeuren? - door Leonie Kollenstart Wanneer jullie dit lezen is het net september geweest. Deze maand bevatte onder andere de sollicitaties voor de jaarvertegenwoordigingen. Weer 3 JVT’s staan dit jaar voor jullie bachelor studenten klaar om de stem van de student te verkondigen tegenover de docenten in bijvoorbeeld de Opleidings-Commissie (OC).

BMW/BMS studenten wordt vertegenwoordigd door Joppe Nieuwenhuis (BMW) en Bob Vlekke (BMS). Verder is er de uitslag van het Bindend Studie Advies, dit is positief uitgevallen. De opleiding rekende op 75 % van de eerstejaars studenten die door zouden gaan met BMW en dit is uiteindelijk hoger uitgevallen, 136 mensen mogen tot nu toe door met onze mooie opleiding. Helaas wel ten koste van een aantal studenten dat nu onwillig een andere studie heeft moeten kiezen.

“...136 mensen mogen tot nu toe door met onze mooie opleiding.”

Ook de masterstudenten zijn weer van start gegaan. Hiervoor is vorig jaar de Life Science Representatives in het leven is geroepen, deze studenten zitten ook in de OC-LS (oftewel de Educational Committee Life Sciences) en in de BoS (Board of Studies). Hier proberen ook zij de belangen van de masterstudent te behartigen. Ook heeft de eerste vergadering van de Faculteitsraad Geneeskunde plaatsgevonden waarin nu echt de medezeggenschap van de

De minicurriculum commissie heeft zich bezig gehouden met de niveau´s van de cursussen binnen de opleiding en dit heeft geresulteerd in een ophoging bij DNA-lab van niveau 2 naar niveau 3. Binnenkort ligt ook het rapport van de


>>

21

ose-

Ook minister Plasterk liet ook van zich horen begin september. Bij de opening van het academisch jaar bij de Universiteit Twente stelde hij dat ons HBO/ WO stelsel door de grote toestroom van studenten ´uit zijn voegen begint te barsten´. Onder andere omdat dit stelsel maar twee mogelijkheden biedt

Ronald Plasterk aan studenten, HBO en WO. Hij stelt dat bij de WO opleidingen steeds meer mensen neigen naar een beroepsgerichte baan, dit maakt het moeilijker voor een universiteit om als onderzoeksinstelling gezien te worden. De minister vond ook dat jongerente vroeg al hun

toekomstige baan moeten kiezen, als voorbeeld van een ander stelsel noemde hij die van Californië. Hier zijn vier verschillende vormen van hoger onderwijs. De community colleges, tweejarige opleidingen waarin je na high school in kunt stromen en de stap naar de arbeidsmarkt of naar een vierjarige regionaal college wat breed voorbereid op het ons bekende bachelor-master systeem. Met als vierde vorm nog de research university, met behalve bachelor-masters ook PhD’s (promotieonderzoeken) heeft. In Utrecht wordt vertwijfeld gereageerd of het ook niet beter is om het keuzeprobleem van studenten op te lossen in het middelbaar onderwijs dan in het hoger onderwijs. Tevens hebben opleidingen die meer naar beroepsgerichte baan richten nog wel een academische grondslag, vaak kan er alsnog gekozen worden om het promotietraject in te gaan. Het zal afwachten zijn wat de aangestelde commissie die deze vergelijkingen tussen hoger onderwijs in het buitenland gaat maken, zal concluderen. Met dit stuk eindig ik de nieuwtjes die ons in de maand september hebben bereikt. Stap dus altijd met vragen en klachten over het onderwijs op iemand van de JVT af! Vergeet bovendien niet de evaluatieformulieren in te vullen na jullie tentamens, want vergeet niet;

jij bent het onderwijs!

De eerste Overleggroep Medische Biologie is op 1 oktober op de Hamburgerstraat 27


Informatief

Eindtermen Implementatie Commissie (EIC) klaar. Deze commissie heeft zich beziggehouden met wat eigenlijk de eindtermen van de opleiding Biomedische Wetenschappen zijn en heeft daarna geconcludeerd dat er een tekort is aan voornamelijk statistiek en ethiek. In hun rapport stellen ze enkele dingen voor waardoor deze eindtermen ook daadwerkelijk behaald kunnen worden.

Wetenschap

22

-M.B.V. Mebiose-

Sciencefield - door Michiel Brouwer en Sebastiaan Lommelaars Mondkapjes helpen alleen anderen Tijdens een erge pandemie is thuisisolatie van patiënten het hoogst haalbare. Huisgenoten worden hierdoor een kwetsbare groep. Handen wassen en het dragen van mondkapjes zijn bekende maatregelen die het verspreiden van griep zouden moeten voorkomen, maar het was niet bekend wat voor effect dit zou hebben voor huisgenoten. Dit is onderzocht door een groep Amerikaanse onderzoekers in Hongkong. Zij verdeelden 407 mensen met vroege symptomen van het influenzavirus en hun 794 gezonde huisgenoten in 3 groepen. Een groep moest handhygiëne toepassen, de tweede groep zowel handhygiëne als een mondkapje en de derde was een controlegroep. Voor gezonde personen bleek het nauwelijks zin te hebben om zich te beschermen met deze maatregelen. Maar de grieppatiënten konden zelf wel degelijk wat doen. Wanneer zij zo snel mogelijk na de besmetting handhygiëne of een mondkapje gingen toepassen, bleek dat zij maar liefst 50% minder mensen zouden besmetten dan wanneer zij dat niet deden. De conclusie: mondkapjes en handhygiëne zijn effectieve maatregelen zijn tegen de verspreiding van het griepvirus. Als zij tenminste door de besmette persoon worden toegepast en wel binnen 36 uur na de eerste nies. (Annals of Internal Medicine).

Longpest in noordwest China We blijven in Azië want in het noordwesten van China zijn tienduizend inwoners van het dorpje Ziketan in quarantaine geplaatst. Chinese autoriteiten hebben het dorp volledig afgezonderd van de buitenwereld toen er een man overleed aan longpest en de ziekte ook bij elf anderen werd vastgesteld. Longpest wordt veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis die in de middeleeuwen waarschijnlijk een derde van de Europese bevolking doodde. De ziekte is zonder behandeling binnen 48 uur bijna altijd dodelijk. Wanneer binnen 24 uur antibiotica worden toegediend zakt het sterftepercentage naar zo’n 15%. Nog zorgwekkender is de hoge besmettelijkheid van de bacterie. Deze vestigt zich in de longen en wordt via hoesten overgedragen aan naasten. Wanneer men hierdoor in aanraking komt met de bacterie is de kans op besmetting maarliefst 75%.

De zonnebank is nu officieel kankerverwekkend Wie BMW studeert kent het nut van zonnebrandcrème en zal dus flink aan het insmeren zijn geslagen deze zomer. Maar ook onder de zonnebank zijn wij tegenwoordig niet meer veilig voor de schadelijke straling van de zon, stelt het International Agency for Research on Cancer (IARC). Tot


>>

23

ose-

Sta je graag vroeg op, dan ben je een mutant! Ook zo’n hekel aan studenten die na een paar uurtjes slaap alweer fris en fruitig in de collegezaal verschijnen? Ze kunnen er niets aan doen, want ze zijn mutanten. In 2001 vond geneticus Ying-Hui Fu et al. het eerste gen dat met familial advanced sleep-phase syndrome (FASPS) werd geassocieerd. Inmiddels zijn daar nog een aantal genen bij gekomen die de slaap en vooral het ritme lijken te beïnvloeden, waardoor men eerder of juist later dan normaal slaap krijgt. Erg interessant is een mutatie die werd gevonden in het DEC2 gen; een transcriptie repressor gen dat de lichaamsklok kan beïnvloeden. Patiënten met deze mutatie hebben minder slaap nodig dan hun familieleden, maar lijken daar verder weinig door beïnvloed te zijn. Wetenschappers zijn al langer bezig de principes van slaap te ontrafelen, maar zijn daar nog nooit eerder in geslaagd. Nu heeft Ying Hui Fu knockout muizen

ontwikkeld die gemiddeld een half uur minder slapen dan hun soortgenoten. Bij fruitvliegjes was dit effect zelfs 2 uur minder slaap per dag! Volgens Ying-Hui Fu zou het in de toekomst mogelijk kunnen zijn medicatie te ontwikkelen waarmee men minder slaap nodig zal hebben zonder daar nadelige gevolgen van te ondervinden. Science 2009 325.5942, 866 – 870

De voordelen van varkenspootjes Vrouwen die denken dat hun bovenbenen te dik zijn kunnen een flesje champagne opentrekken. Uit onderzoek van de Universiteit van Kopenhagen, gepubliceerd in de British Medical Journal, blijkt dat vrouwen met een bovenbeenomvang van minder dan 55 cm twee keer zoveel kans lopen op vroegtijdig overlijden. Dijomvang lijkt een betere voorspeller van de algemene gezondheid dan bijvoorbeeld de middelomvang. Het verhoogde risico van vrouwen met dunne bovenbenen lijkt los te staan van risico’s ontstaan door overgewicht, bloeddruk en levensstijl. Het effect van grotere bovenbenen lijkt te maken te hebben met de spiermassa in de bovenbenen, die bijvoorbeeld helpt bij het reguleren van de insulinespiegel wat een verminderde kans op diabetes geeft. Ook zijn de bovenbenen een goede indicator van de hoeveelheid beweging die iemand krijgt. De redactie van Tight Junction wil er wel op wijzen dat in dit onderzoek gesproken werd over ‘spiermassa’: je bovenbenen volpompen met ijs en chocola is dus niet de oplossing.


Wetenschap

nu toe stonden de bruiningsapparaten nog te boek als ‘mogelijk kankerverwekkend”. Maar nu is aangetoond dat zonnebanken de kans op huidmelanoom met 75% verhogen, vooral bij mensen die al voor hun dertigste beginnen. Een melanoom is de gevaarlijkste vorm van huidkanker, waar zo’n 1 op de 5 patiënten binnen de vijf jaar aan overlijdt. Lang werd gedacht dat alleen UV-B verantwoordelijk was voor de kankerverwekkende werking van de zon. Zodoende geven zonnebanken enkel UV-A af, maar deze straling blijkt nu volgens het IARC ook schadelijk te zijn.

Thema

Column

26

-M.B.V. Mebiose-

TJ around the world A lot of masters go abroad for their internships, but most of the time the stories won’t reach us and we’re left wondering what they did when they were there. That’s why the time has come for a new topic in the Tight Junction; TJ around the world, interviews with masterstudents that are currently studying abroad. For this first issue we asked Tamar Tak some questions. Tamar studies I&I (Immunity and Infection or as it’s now called Infection and Immunity) and left on the 31th of January for Sydney, Australia. 23 years of age and already seven months abroad, we asked him what he misses and if Australia really is the land they sing about in the song Do you come from a land down under from Men at Work? What are you currently doing in Australia and why did you choose Australia? At the moment I’m doing a six-month internship at Westmead Millenium Institute in Sydney. I choose Australia because it was a good excuse to go backpacking here for a couple of months ánd get some foundations to pay for my ticket. But do you really need a reason to go to Australia? Do you have a job? Nope, my visa doesn’t allow me to work and that’s a good enough excuse for me to take it easy.

can usually find some time to play pingpong during lunch. Outside office hours I spend my time with 3 B’s: Beaches, Bars & “Barbies” (=bbq’s). And do you mainly hang out with Australian students or are there a lot of foreign students? Sydney is the most multicultural city I’ve ever been in, so I hang around with all nationalities.

You left in January so you have to miss a bit of Holland. What do you miss the most and if you could choose three things that a visitor from Holland could bring for you, what would they be and why? Typical sign Although there are many With al those hours in the lab, great people around here, is there still some spare time to socialize and relax? It’s difficult to finish I still miss my family and friends from a project in six months, so I don’t have back home. It’s great to have people too much spare time. But somehow I over from back home so him or herTight Junction jaargang 24 nummer 1

>>

27

ose-

Tamars encounter with a Koala Although you’re now a master, you’re still a student in a foreign country so do you go out a lot and is it expensive? At least once a week, I’m here to have fun! Too bad there’s also some work to be done. If you want a cheap night drinking, you get “goon”. For only €5,- you get four litres of this stuff that is supposed to be wine

(it doesn’t taste as good, but is certainly as effective). One (quite large) beer sets you back around €2,50 and tastes like Dutch beer with water. And what’s your favourite Australian food? At the risk of you guys thinking I’m an alcoholic: the red wines are absolutely lovely. Ofcourse we need to know if you’ve already integrated with the Australian culture so have you already had an encounter with a kangaroo? My first encounter with a ‘roo was in the local kebab shop. But I’ve seen plenty hopping in the national parks and they look a lot better without lettuce and garlic sauce... And did you already threw a boomerang? A boomerang really pissed me off by being “broken” when I was 8 years old, so no way I’m trying one of those again. Australians seem to be in love with Andre Rieu, do people react with the phrase “I love Andre Rieu’” when you tell them you’re from Holland? Not at all, it’s Guus Hiddink that’s the most loved Dutchman! (He was also the trainer of the Australian football team, red.) In the song Do you come from a land downunder? from Men at Work they sing that woman glow and men plunder, is this true? And do they really eat vegemite? I haven’t seen any of them glow, but I’ve noticed there’s definitely a lot of hot woman here. And they really do eat vegemite, but I’m staying away from it as far as I can, it’s disgusting! Finally if you had to label Australia with three words, what would they be? No worries mate!


Column

self would be one of the things he/she should bring. And maybe klugs, just because my colleagues keep bothering me about them and I want to see the expression on their faces when I start wearing them. Also there’s a soccer match between Australia and the Netherlands next month so a complete orange outfit would be nice. Did family or friends visit you already? My parents and sister have been here for a couple weeks and one of my old flatmates arrives pretty soon.

28 Advertentie

-M.B.V. Mebiose-


29

ose-

Column

Zelfrespect Ik heb een belangrijke boodschap, inclusief tip, voor alle studenten die op zoek zijn naar een baan. Met het lezen van dit korte artikel (kleine moeite dus) kunnen jullie van de wereld een betere plek maken en er misschien zelfs een mooi zakcentje aan overhouden. - Door AP Brandenburg Ik werd deze week voor de Spar op de Uithof staande gehouden door twee niet misse studentes. Yeah! Met een clipboard en een pen in hun handen. NOOOOOOOOO! Meisjes met een clipboard moeten altijd iets van je, dat weet je van tevoren. Omdat je al zo vaak door meisjes met clipboards bent aangesproken. ‘Mag ik je een vraag stellen?’ vraagt de ene. Paradoxale vraag. Het verzoek heft zichzelf immers op na het vraagteken. Dát antwoorden, of op z’n minst “Nee” antwoorden en doorlopen; dat zijn de enige twee goede keuzes. Één licht moment van aarzeling en je bent in hun fuik getrapt: ze beginnen een verhaal. Een verhaal over ‘Er was eens een goed doel’ en ‘Voor slechts een kleine storting per maand kunt u ons steunen’. Een bloeduit-storting kunnen ze krijgen, maar voor je het weet staat je naam (en vooral je rekeningnummer) op het clipboard en ben je donateur van Warchild. En ik houd helemaal niet van kinderen! Daarom steun ik vrijwillig de Cliniclowns, om die zieke kinderen de schrik van hun leven te geven. Beclipboarde, ongure types gebrui-

ken een natuurlijke overrompelingstactiek: ze zien er leuk uit. En daarna stellen ze allemaal lastige retorische vragen. Bovendien hebben ze het morele gelijk aan hun zijde omdat ze er voor een goed doel staan, dus ben je een slecht persoon als je niet inschikt met hun malafide eisen. Hoe langer ik erover nadenk, hoe bozer ik word. Waarom staan die ‘mensen’ niet gewoon ergens in Bloemendaal of Wassenaar? Daar wonen de mensen met geld. Op de Uithof lopen arme studenten. Tel uit je winst. En dan hopelijk niet al teveel ervan aan de strijkstok laten hangen, goed doel. Ik zou het namelijk jammer vinden als ik met mijn donatie het loon betaal van de trollen die, dankzij hun glimlach en mijn onvermogen om nee te zeggen, het geld uit m’n zakken klopten. Wordt daarom dus geen flyeraar, enquêteur, fondswerver of callcentermedewerker als je een baan zoekt. Zo maak je de wereld voor iedereen een betere plek. En als je ondertussen solliciteert naar een ander nobeler baantje, houd je er misschien zelfs een mooi zakcentje aan over bij een ander bedrijf.


30 Advertentie

-M.B.V. Mebiose-


31

ose-

Thema

De Aanslag op de ondergrondse van Japan Op 20 maart 1995 pleegden tien leden van de Japanse sekte Aum Shinrikyo een aanslag op de ondergrondse van Tokio. Bij deze aanslag op vijf verschillende metrostellen vielen 12 slachtoffers en raakten meer dan 1000 personen gewond. - door Jordy van der Heijden Aum Shinrikyo (Japans voor ‘Hoogste Waarheid’) was een Japanse sekte die werd gesticht in de tachtiger jaren en stond onder leiding van goeroe Shoko Asahara. Hij werd in 1955 geboren als Chizuo Matsumoto. Door zijn staar ging hij naar een speciale school voor blinden. Na zijn studie richtte hij enkele acupunctuurklinieken op, waar hij ook meditatie- en yogales gaf. Daar verkocht hij ook zelfgemaakte nepmedicijnen tegen reuma. Uiteindelijk kreeg hij voor die praktijken een boete voor kwakzalverij. Ondanks zijn slechte reputatie wist hij met zijn charisma toch steeds meer nieuwe succesvolle yogascholen uit de grond te stampen. In 1987 werd de naam van de groep scholen omgedoopt naar Aum Shinrikyo. Geleidelijk kregen deze scholen een beslotener karakter en ging het geheel steeds meer lijken op een sekte.

op Christelijke, Boeddhistische en Hindoeistische denkbeelden. Sekteleider Shoko Asahara zag zichzelf als de verlosser die de zonden van de wereld zou moeten wegnemen. Om aandacht te vragen voor zijn boodschap over het aankomende armageddon dat de wereld zou treffen smeedde hij samen met enkele hoogopgeleide leden van zijn sekte plannen voor een aanslag met zenuwgas tegen de politie van Tokio.

Zenuwgassen werden al in de dertiger jaren ontwikkeld door de Duitsers. Enkele bekende ‘zenuwgassen’ zijn Tabun, VX, Soman en Sarin. Bij de aanslag op de metro van Tokio werd gebruik gemaakt van de laatste. De leden van de sekte wisten de Sarin zelf te vervaardigen in een zelfgebouwde, drie verdiepingen tellende loods genaamd Satyan7. In de loods werkten enkele hoger De overtuigingen van de nieuwe opgeleide sekteleden met een cheeclectische sekte waren gebaseerd mische achtergrond aan de verTight Junction jaargang 24 nummer 1

>>

Thema

32

-M.B.V. Mebiose-

vaardiging van Sarin. Doordat de grondstoffen voor de bereiding van Sarin gecontroleerde stoffen zijn en de bereiding van Sarin in het grootste geheim plaats moest vinden, moest de Sarin uit illegaal verkrijgbare en dus vaak inferieure stoffen gemaakt worden. Om de vloeistof te testen werd een boerderij in Australië gekocht, waar -bij gebrek aan vrijwilligersschapen werden vergast. Ondanks de uitvoerige testen op schapen bestond de vloeistof die uiteindelijk bij de aanslag in de metro gebruikt slecht voor 30% uit Sarin. Dit verklaart het relatief lage dodental bij de aanslag in Tokio. Sarin Sarin (ook wel bekend als GB) is de 1-methylethylester van methylfosfonofluoridinezuur. (plaatje) In tegenstelling tot wat mensen denken is Sarin, net als de andere zenuwgassen, bij kamertemperatuur en atmosferische druk geen gas maar een vloeistof. De kleurloze vloeistof is in onzuivere vorm erg instabiel maar ook zeer vluchtig waardoor het zich razendsnel als damp in

een ruimte verspreidt. Het kan veilig meegenomen worden in de vorm van een zogenaamd binair chemisch wapen. Daarbij worden twee ongevaarlijke precursors van de actieve stof (in dit geval Sarin) meegenomen en pas op locatie gemengd. Hoewel de LD50 alleen bepaald is voor dieren, bedraagt de geschatte gemiddelde fatale dosis (LD50) van Sarin 0,014 mg/kg bij mensen. 1,0 mg is genoeg om een gemiddeld mens te doden. Eén druppeltje Sarin is dus ruim voldoende om ieder willekeurig persoon te doden. Sarin kan op verschillende manieren in het lichaam terechtkomen. Bij verdamping kan het via de luchtwegen en ogen in de bloedbaan opgenomen worden. Omdat Sarin zwaarder is dan lucht is het besmettingsgevaar op lagergelegen plekken groter. Ook is Sarin makkelijk oplosbaar in water. Na verspreiding in een waterleiding kan Sarin in het lich-aam opgenomen worden door het drinken van besmet water of zelfs aanraken van water dat Sarin

“Om de vloeistof te testen werd een boerderij in Australië gekocht, waar -bij gebrek aan vrijwilligersschapen werden vergast.”


>>

33

ose-

Er zijn wel stoffen die bij tijdige toediening de werking van Sarin tegen kunnen gaan. Eén daarvan is atropine; zelf ook een toxische stof die voorkomt in de bessen Werking van Sarin van de Wolfskers, Atropine is een De werkzaamheid van Sarin is te competitieve remmer van de acetylcholinereceptor. Atropine competeert met de acetylcholine voor de acetylcholinereceptor, waardoor de overstimulatie als gevolg van Sarin enigszins tegengegaan wordt. Na gecontroleerde verlamming bij toediening van atropine, zal de patiënt aan de beademing moeten omdat ook door atropine de ademhaling stokt. Uiteindelijk zijn bij de aanslag in de vijf metro’s 12 mensen omgekomen en duizenden gewond geraakt. De daders en Shoko Asahara zelf Structuurformule van tien zijn uiteindelijk opgepakt en ter Sarin dood veroordeeld. De sekte Aum Shinrikyo bestaat nog steeds onder de naam Aleph, maar heeft het gewijten aan het feit dat het een ago- bruik van geweld afgezworen. Voor nist is voor acetylcholine. Sarin weet de nabestaanden is door Aleph een het enzym acetylcholinesterase, dat fonds opgericht om de slachtofverantwoordelijk is voor de afbraak fers en nabestaanden te vergoeden. van acetylcholine, irreversibel te blokkeren. Daardoor ontstaat een Bron: japanologie.arts.kuleuven.be overmaat aan acetylcholine. Hierdoor blijven spieren gestimuleerd waardoor vermoeidheid optreed en de skeletspieren uiteindelijk niet meer functioneren. Het slachtoffer krijgt last van ademhalingsproblemen en zal uiteindelijk stikken. Tight Junction jaargang 24 nummer 1

Thema

bevat. Bij besmetting van kleding geeft de kleding nog zeker 30 minuten Sarindampen af, waardoor ook anderen besmet kunnen worden.

Wetenschap

34

-M.B.V. Mebiose-

Stamcellen op (grote) maat Induced pluripotent stem cells uit vet en haren

Bij projecten en presentaties binnen de opleiding BMW heb ik vooral één ding opgestoken. De ziekte/syndroom/aandoening waarover het project of presentatie gaat is een grote aanslag op onze samenleving, er is meer onderzoek naar nodig maar het zal ooit genezen kunnen worden. Negen – in alle eerlijkheid misschien eerder acht of zeven – van de tien keer wordt stamceltherapie als Redder en Heiland aangewezen. Vorming van stamcellen uit embryo’s leidt echter vaak tot discussies – vooral met mensen die in een andere Redder en Heiland geloven – over de ethiek en moraliteit achter deze kwestie. Wat zou het toch gemakkelijk zijn als we stamcellen uit onszelf konden vormen. - door Michiel Brouwer Vele jaren wordt het publiek al verteld dat stamcellen de medicijnen van de toekomst zijn. Neurologische aandoeningen, diabetes of zelfs een dwarslaesie, het zal allemaal niets meer betekenen zodra deze techniek geperfectioneerd is. Tot een paar jaar terug waren embryonale stamcellen de Messias van deze techniek; met het gebruik van weefsel uit embryonale cellen komen echter de nodige, voornamelijk ethische, moeilijkheden mee. In november 2007 creëerden de Japanner Shinya Yamanaka en de Amerikaan James Thomson apart van elkaar ‘induced pluripotent stem (iPS) cells’ uit volwassen humane cellen. Hoewel het natuurlijk een doorbraak was in het onderzoek naar stamcellen met minder van de ethische kwesties eromheen – toenmalig president Bush prees dit onderzoek om precies die reden – is het niet zo dat het onderzoek naar embryonale stamcellen zo uit het raam kon. iPS-cellen worden namelijk ge-

maakt door volwassen lichaamscellen met een virale vector te ‘resetten’ en vervolgens door ze te infecteren met natuurlijk al in de cel voorkomende ‘normale’ genen als c-Myc. Problemen met deze techniek zijn bijvoorbeeld de twijfels of er wel ‘echte’ stamcellen geïnduceerd worden en of deze zich ook op de correcte manier gedragen. Tegenwoordig kijken echter niet alleen wetenschappers mee naar de resultaten van anderen; ook de algemene media – en daarmee dus ook het grote publiek – is erg geïnteresseerd wat een dergelijke techniek kan bieden. Onderzoek wordt nu dus snel gefocust op de diagnostische of klinische doeleinden van deze kennis. Hierbij komt dus nog een factor om de hoek kijken: praktische mogelijkheden. En juist daar wringt de schoen voor deze techniek om stamcellen te creëren; het kost ongeveer een maand om 1 op 10.000 fibroblasten om te zetten naar een iPS-cel.


>>

D m B t d d v n e h m M m d p c b l s i e o d e c I i t s m r s l t h H n g o c n h o

35

ose-


Wetenschap

Dat is op zich geen onmogelijk aantal, iPS-cellen uit vet nog een paar liter nodig. maar het maakt de techniek wel prijzig. De prijs van een stamcel op maat kan Begin september zijn echter twee ar- omlaag wanneer de opbrengst verhoogd tikelen gepubliceerd waar andere cellen wordt. Bovendien is het bij je dragen van dan fibroblasten werden gebruikt voor een paar liter extra vet vooral voorbede inductie van iPS-cellen: pigment- en houden aan Westerlingen. Bij het ondervetcellen. Deze twee typen cellen blijken zoek naar iPS-cellen uit pigmentcellen namelijk in een fractie van de tijd en met is dit onder andere gelukt bij cellen uit een grotere zekerheid – ongeveer 1% in de voorhuid van een kind van vier jaar. het geval van de vetcellen– omgevor- Dit was echter om de techniek te vermd te kunnen worden naar stamcellen. volmaken, wat een opluchting zal zijn voor de mensen die Met deze getallen koniet in het bezit zijn van men mogelijkheden een vierjarige kloon. die eerder al geopOm de efficiëntie van perd werden missde techniek te tonen, chien ook beter in heeft het team van verbereik. In tegenstelschillende Europese ling tot embryonale universiteiten ook iPSstamcellen, hebben cellen gecreëerd pigiPS-cellen natuurlijk Dit buikje kan als stamcel mentcellen afkomstig een 100% immunol- misschien ooit je leven redden van één enkele menseliogische match met jke haar. Een nadeel de patiënt wanneer de stamcellen uit van deze techniek ten opzichte van de eigen weefsel zijn gecreëerd. Een stam- inductie van iPS-cellen uit vet is dat dit cel op maat kan dus gevormd worden. met tien dagen wel iets langer duurt. In het geval van sommige aandoeningen Het is mogelijk dat de inducis een maand wachten echter geen optie van iPS-cellen uit cellen die iedertie, in welk geval men alleen ‘vreemde’ een (te veel) heeft leidt tot persoonstamcellen kan plaatsen. Een andere lijke stamcellen die daardoor geen mogelijkheid zou alleen voor de zeer aanleiding geven tot een immunolorijken weggelegd zijn: het maken van gische incompatibiliteit. Daarom kan stamcellen op maat voor noodgeval- je – tot er andere mogelijkheden zijn len. Wanneer de techniek het toes- en als je bang bent ooit stamcellen notaat, zullen er ook bedrijven zijn die dig te hebben – dat buikje of die lelijke hier grof geld aan zullen verdienen. moedervlek misschien beter laten zitten. Het wordt een geheel ander verhaal wanBronnen: D. Cyranoski; Stem cells: 5 things to know before neer de iPS-cellen sneller kunnen worden jumping on the iPS bandagon; Nature 452, pp. 406-408 E. gecreëerd. Er waren twee dagen nodig Dolgin; Flab and freckles could advance stem cell research; om de vetcellen om te vormen naar iPSNature, published online 7 September 2009, doi: 10.1038/ cellen, een tijdsbestek waardoor de technews.2009.883 T. Aasen et al.; Efficient and rapid generation niek ook voor kwalen waarbij snellere of induced pluripotent stem cells from human keratinocytes; hulp nodig is van pas kan komen. Wel zijn Nature Biotechnology 26, op het moment voor de productie van

Thema

36

-M.B.V. Mebiose-

The China Ploblem 15 miljoen mensen op dat hele kleine stukje aarde. Die schrijf je niet de wetten voor, die laat je in hun waarde. Fluitsma (familie van Elvira?) en van Tijn hadden er in 1996 een flinke hit mee. In de 13 jaar die daarop volgden is het bevolkingsaantal gegroeid tot >17 miljoen. Blijft er straks nog wel genoeg ruimte over op het terras op het Neude? - Door AP Brandenburg Soms zou je willen dat je er een de tweede wereldoorlog groeide de kurk in kon stoppen, in de be- bevolking harder dan een kolonie volkingsgroei. Het wordt namelijk E. coli, ondermeer doordat de aleen beetje druk in dit land. Wie op gehele voorzieningen verbeterden zondagavond boodschappen doet en het sterftecijfer geen gelijke tred in de Albert Heijn XL zal dat be- meer hield met het losgeslagen geamen. Maar wat er aan te doen? boortecijfer. In 1979 werd daarom In China (groot land in Azië, bekend de één-kindpolitiek doorgevoerd, van hits als ‘Foo yong hai’ en ‘Babi en volgens de lokale autoriteiten Pangang’) hebben ze er een oplossing heeft dat de geboorte van 250 milvoor: een heuse baarlimiet. Maximaal joen nieuwe Chinezen voorkomen. één kind per gezin, twee voor het ongelukkige geval waarin het eerste Aan het eind van de 19e eeuw kind een meisje is, of gehandicapt. werd er al hardop door vooraanErg sympathiek, weten de vrouwen staande wetenschappers (zoals sir daar ook weer gelijk waar ze staan. Francis Galton) gedacht aan geboortebeperkingen. Niet alleen om Één-kindpolitiek geldt voor alle overbevolking te voorkomen, maar ‘Han-Chinezen’ in China. Laat die ook om zwakkere mensen minder etnische groepering nou net 92% kinderen te laten krijgen zodat de van de totale bevolking beslaan. mensheid als geheel wat zuiverder Opmerkelijk genoeg mogen Chi- op de graat werd. In die tijd was dat nese minderheden dan weer wél een een geaccepteerde discussie omdat tweede kind zonder boete. Want dat het de belofte van een utopie met is wat een Han-Chinese krijgt als zij zich meedroeg; jaren later toen de van een tweede bevalt: een boete. nazi’s enkele afschuwelijke voorEen soort van inverse kinderbijslag. beelden in de praktijk brachten, Kijk, aan de ene kant is er wat voor kwam er toch een nare lucht om te zeggen. De Aarde helt bijna uit het hele idee heen te hangen. zijn as door de bijna anderhalve mil- Diezelfde nare lucht hangt helaas jard Chinezen die het land rijk is. Na ook om de geboortebeperkingen in Tight Junction jaargang 24 nummer 1

>>

37

ose-


Thema

China. De gevolgen zijn namelijk maar dat er domweg te weinig jonge mensonterend, zeker voor vrouwen. vrouwen zijn. Volgens een rapport van de State Population and FamNeem nu de provincie Guangdong. ily Planning Commission zijn er Chinese inspecteurs, die goed in de over tien jaar 30 miljoen meer mangaten houden of het volk zich aan nen dan vrouwen in China. (Wat de beperkingen houdt, kwamen er overigens gecounterd kan worden achter dat in het armlastige Huaiji met het argument dat 30 miljoen gemiddeld vijf kinderen per gezin op het totale bevolkingsaantal niet ronddartelden. Na lang gepuzzel rampzalig groot is. Maar toch.) rondom de vergelijking “x=1, huh, x=5?”, kwamen ze erachter dat er Een ander probleem is het zogeiets niet helemaal in de haak was. De naamde (toekomstige?) 4-2-1 prooplossing: aan het eind van het jaar bleem: als de ouders van een kind moest in het dorp een quotum van ouder worden raken ze steeds meer niet minder dan 20.000 abortussen van zijn zorg afhankelijk. Ze hebworden gehaald. Daarbovenop zou ben immers maar een kind. Als elke vrouw na een ‘legale’ beval- dat kind niet in staat is de ouwe ling verplicht worden gesteriliseerd. besjes te verzorgen ontstaat er een Dit voorbeeld stamt uit 2001. In de probleem. Als de ouders zelf ook 21e eeuw kan het dus nog steeds zo enig kind waren door de beperkzijn dat mensen uit hun grondrech- ingen, is de spoeling in de famiten worden ontzet en een dorp ter lie veel te dun om een zorgeloze grootte van Vriezenveen wordt ge- oude dag op te kunnen bouwen. aborteerd. Ongelofelijk. Minstens Het is complexe materie. Ik kan wel zo pijnlijk zijn de voorbeelden van zeggen dat het maar eens afgelopen vrouwen die bij hun eerste bevalling moet zijn met de geboortebeperking, een meisje baren. Meisjes kosten maar China is een land dat uit zijn geld (feit, dat is overal zo). Ze kun- voegen barst. Nog een miljard Chinen niet op het land werken. Als ze nezen erbij in de komende decennia, trouwen moet de familie voor een en het wordt dringen in de Chinese bruidsschat zorgen. Daarom is het variant van de Albert Heijn XL. schering en inslag dat meisjes direct Daarom zijn voor de maatregelna de geboorte aan hun lot wor- en begrip op te brengen, maar de den overgelaten, zodat de ouders draconische gevolgen maken het weer met een schone lei aan de één- middel minstens zo erg als de kwaal. kindpolitiek kunnen beginnen in de Al met al dus niet het overwegen hoop dat er ditmaal een zoon wordt waard voor in Nederland, al valt het gemaakt. Je kunt het ze eigenlijk niet me wel op dat er wel erg veel Brabandeens kwalijk nemen, die ouders, hun ers bij lijken te komen de laatste jartoekomstvoorziening hangt er van af. en. Sorry, dat was flauw. Sambal bij? Nog een (logisch) gevolg, is dat het in China zo ondertussen begint te wemelen van de jonge mannen

Column

38

-M.B.V. Mebiose-

De ‘inventie omme het gesichte verre te doen uuytstrecken’ Een aantal TJ’s geleden schreef ik over de geboorte van Darwin 200 jaar geleden en het uitbrengen van’ On The Origin of Species’, 150 jaar geleden. Maar dit jaar zijn er ook nog andere wetenschappers om te herdenken. Op 25 augustus was het precies 400 jaar geleden dat de Galilei Galileo met de telescoop op de proppen kwam. Vraag is wel of hij niet stiekem met Nederlandse eer strijkt. - Door Annemarie Végh Het idee voor een telescoop/verrekijker was vrij simpel, maar je had er wel twee goede lenzen voor nodig. Het is dus misschien niet zo vreemd dat een lenzenslijper, Hans Lippershey, de verrekijker uitvond. Alleen een vakman kon lenzen maken die geen asferisch oppervlak hadden. Dit was belangrijk omdat het beeld anders vervormd wordt. Bekend is dat Lippershey een patent heeft aangevraagd op de binoculair en dat hij toestemming kreeg om er nog twee bij te maken. Hier werd hij uiteraard rijkelijk voor beloond. De slijptechniek was ook belangrijk voor de uitvinding van de telescoop. Het is niet duidelijk of het ook Hans Lippershey was, of toch misschien Zacharias Janssen. De beide heren woonden praktisch naast elkaar en waren allebei lenzenslijpers. Het is nog steeds onduidelijk wie als eerste de telescoop uitvond. De zoon van Lippershey beweert dat Janssen

het idee van zijn vader heeft gestolen en heeft nagemaakt. Janssen was al eerder ter dood veroordeeld wegens valsmunterij, maar daar is hij onderuit gekomen en gevlucht. Dit verhaal doet zijn geloofwaardigheid natuurlijk weinig goeds. [Joh, we maken allemaal wel eens geld na. Zo heb ik laatst nog bij Broodje Ploff afgerekend met een zelfgeknipt biljet van dertig euro, -red.] Galilei Galileo is geboren in 1564 en was een groot wetenschapper en een briljant man. Maar hij wilde wel alles op zijn eigen manier. Hij is bijvoorbeeld nooit afgestudeerd, maar is toch hoogleraar geworden (waarbij hij overigens geen toga wilde dragen). Toen Galileo hoorde van de theorieën van Copernicus, die beweerde dat de zon in het midden van ons heelal staat en niet de aarde, vond hij deze leer meer aannemelijk dan die van Aristoteles.


>>

T sc k o z p

k n sl d fr h w H e g b k b z le h e

ose-

De maan volgens Galileo kijker” te bouwen. Maar hij was niet tevreden met het resultaat. Dus sleep hij de glazen nog scherper en dekte hij de zijkanten af om een diafragma te vormen. Uiteindelijk kon hij het beeld tot 32 keer vergroten, wat in die tijd heel bijzonder was. Hiermee zag hij dat de maan kraters op het oppervlak had en dus niet geheel vlak was, zoals Aristoteles beweerde. Ook maakte Galileo tekeningen van het maanoppervlak en bewees daarmee dat de aarde om de zon draaide en niet andersom. Galileo besefte dat Copernicus gelijk had met zijn heliocentrische model en begon dit te verkondigen. Ook

deed hij ontdekkingen wat betreft zonnevlekken, waarmee hij de aarde op zijn grondvesten deed schudden. De katholieke kerk was hier allerminst blij mee en verbood Gailieo om Copernicus openlijk te steunen. Toen Gailieo in 1632 de Dialogo uitbracht (waar hij in de eerste instantie met toestemming van de paus aan was begonnen), werd hij veroordeeld tot levenslange huisarrest door de kerk. In de Dialogo worden gesprekken tussen drie mensen gevoerd: Salviati, die de leer van Copernicus verdedigt, Simplicio, die Aristoteles verdedigt, en Sagredo, die als scheidsrechter optreedt. De druk van de Dialogo werd meteen stilgezet en het boek werd verboden. De rest van zijn leven bracht Gailieo thuis door; ziek, zwaarmoedig en blind (waarschijnlijk groene staar, ten gevolge van het teveel in de zon kijken). Hij schreef nog wel een boek over de mechanica, maar overleed uiteindelijk al snel op 78 jarige leeftijd. Hij werd begraven naast zijn dierbare dochter, zijn steun en toeverlaat. Misschien was de telescoop eigenlijk wel een Nederlandse uitvinding, maar zonder de hersenen en de vasthoudendheid van Galilei Galileo hadden we de telescoop misschien nooit naar de hemel gericht en verder gekeken dan de aarde lang is.


Column

Toen de uitvinding van de telescoop in Nederland Gailieo ter ore kwam, wist hij dat dit de manier was om planeten nog beter te kunnen zien. Hij verzamelde informatie en probeerde zelf een “Hollandse

39

Thema

40

-M.B.V. Mebiose-

Made in… Mongolia! China, Pakistan, Vietnam, India noem het maar op. We weten allemaal dat het in Azië ligt. We weten dat China een snel groeiende economie en een overschot aan mannen heeft. Dat de Taj Mahal in India staat en dat India ook het land is met de hoogste bevolkingsdichtheid ter wereld. En zo kunnen we aan een heleboel landen in Azië wel een leuk feitje koppelen. Maar er is ook een aantal landen waar we als doorsnee Nederlander maar weinig van weten en horen. Neem bijvoorbeeld Mongolië. Wat voor leuke feitjes weten we over Mongolië? Waarschijnlijk wel het feit dat de inwoners van Mongolië Mongolen heten. Maar daar houdt het vaak mee op. Toch heeft Mongolië wel interessante wetenswaardigheden… - Door Elvira Fluitsma Ruim 800 jaar geleden stichtte de toenmalige Mongoolse heerser Genghis Khan het Mongoolse rijk. Met een klein leger veroverde hij een groot gebied, dat zich uitstrekte van Oost-Europa tot Zuidoost-Azië. Het rijk van Genghis Khan is het grootste imperium uit de wereldgeschiedenis. Het had een oppervlakte van ongeveer 33.000.000 km2 groot en had 100.000.000 inwoners. Een groot

aantal kan men wel zeggen! Het Mongoolse Rijk bleef een kleine eeuw standhouden, maar na de dood van de tweede opvolger van Genghis Khan, Ku b l a i Khan, viel het grote Mongoolse Rijk uiteen in vier delen.

“...en als beloning op deze overwinning mochten de soldaten de overwonnen vrouwen verkrachten.”

Nou is deze geschiedenis over het Mongoolse Rijk wel interessant en komt deze historie u toch nog enigszins bekend voor, maar het interessantste gedeelte moet nog komen.


>>

41

ose-


Thema

De Mongolen stonden bekend om dige mutaties in voorkomen en deze hun bloederige manier van oorlog- kunnen gebruikt worden als marker voeren en vermoordden alle mannen en zo kan er worden nagegaan wannadat ze een stad hadden veroverd neer deze markermutatie voor het en als beloning op deze overwin- eerst voorkwam en kan verwantscning mochten de soldaten de over- hap worden nagetrok-ken. De oorsprong van dit Ywonnen vrouwen chromosoom ging verkrachten. Er een kleine 1000 jaar was alleen een reterug, juist rond de gel: de Khan had tijd dat Genghis de eerste keus wat Khan zijn Monvrouwen betrof. goolse rijk aan het Hij was het die stichten was. En de mooiste vrouaangezien Genghis wen uit mocht Khan , zijn zonen zoeken. Uit een en kleinzonen, volstudie uit 2003 gens bronnen uit waarbij onderdie tijd, vrouwenzoek was gedaan verslinders waren, naar de genetische is het heel goed samenstelling van mogelijk dat Gende mannelijke ghis Khan dus een bevolkingsgroepdrager was van dit en in Azië, het Y-chromosoom en vroegere Monhet heeft doorgegoolse rijk, kwam De womanizer Genghis geven aan al zijn een opmerkelijke Khan, a.k.a ‘the most zonen en zo verder. uitkomst. Uit dit prolific lover’ Vandaar dat Gengonderzoek bleek his Khan ook de dat 8% van de mannen in het voormalige Mon- mooie bijnaam ‘The most prolific goolse Rijk, een bijna identiek Y- lover’ draagt en waarschijnlijk de chromosoom bezaten. Dit is omger- meeste nakomelingen heeft voortekend 0,5% van de wereldbevolking gebracht! en er zijn dus rond 16 miljoen manBronnen: nen die dit nagenoeg identieke Yhttp://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/10849062/ chromosoom dragen. Het Y-chrohttp://news.nationalgeographic.com/ mosoom wordt namelijk vaak bijna news/2003/02/0214_030214_genghis_2.html identiek doorgegeven van vader op http://nl.wikipedia.org/wiki/Dzjengis_Khan zoon. Maar er kunnen wel onschul-

42 Advertentie

-M.B.V. Mebiose-


43

ose-

We zien het de laatste tijd opvallend vaak in het Neerlandsche straatbeeld: mensen die hun konijn uitlaten. En geef ze eens ongelijk. Een frisse neus halen met het konijn dat je hebt bevrijdt uit zijn hokjesgeest. Maar pas op! - Door AP Brandenburg Konijnen uitlaten heeft bijwerkingen hol, niets is ze te dol. Gezien de korte die in de media helaas onderbelicht drachttijd van het vrouwtje (negentien blijven. Zo roep ik p.e.* al járen dat seconden) wemelt het enkele ogenbmensen hun konijn aan de lijn moeten likken later van de konijnen. Konijnen houden. Mensen doen dat te weinig. kunnen liefst zestig keer hun eigen liEn wat krijg je dan? Dat je je ergens chaamsgewicht baren. Hardcore diertjes gewoon met je eigen zaken loopt te be- zijn het. De oude eigenaresse kijkt je met moeien en opeens iemands kwispelende een soort knipogig zenuwtrekje aan en konijn tegen je opspringt en grommend likt met d’r tong langs haar vlezige lipje broek begint te likken. Door het el- pen. Ze vraagt of ik weet dat dieren op ement van verrassing weet je je niet hun baasjes lijken. Grondig ontkennen echt een houding te geven tegenover en doorlopen/rennen is de beste optie. het enthousiaste dier, maar geluk- Wat ook opvalt, is het aantal keutels op kig komt daar de eigenaar aangesjokt. straat. Ik las recentelijk op da internetz ‘Sorry! Ik heb Bello normaal ge- dat mensen dagelijks in gemiddeld 347 woon aan de lijn, maar ja he… konijnenkeutels stappen, mede omdat dus. Kom Bello! Hier Bello! Hi- je ze makkelijk over het hoofd ziet. errrrrrrrrrrrr Bello. Bello! Kom dan! Konijnenkeutels reiken immers zelden Hup naar het baasje! Bello, kom, hier!’ tot ooghoogte. Mensen met sandalen Nog meer sociale ongemakken: hun ge- of slippers lopen daardoor een verdrag wanneer ze een soortgenoot ont- hoogde kans op klonterige afzettingen waren. Het is toch wel ongemakkelijk van konijnenfeces tussen hun tenen. als je ergens loopt met je konijn (aan de Daarom zou ik konijnenbezitters graag lijn!) en dat je een redelijk uitgeëvolueerd op hun hart willen drukken om koniuitziende vrouw tegen het bottige lijf jnen niet alleen aan de lijn te houden, loopt die eveneens haar konijn uitlaat. maar tevens een zakje mee te nemen Binnen drie seconden zitten de twee om de keutels weg te stoppen. Want lieve kindervrienden bovenop elkaars welk kind houdt er nou niet van drop? * par exampluh rug, bovenop elkaars hoofd, in elkaars Tight Junction jaargang 24 nummer 1

Column

Houd je konijn aan de lijn!

Onthullend

44

-M.B.V. Mebiose-

Het Riool

Door Dr. Muis

Voor oude, grijze muizen is het soms moeilijk om een Riool te schrijven. De grove schendingen van morele waarden en ethiek maak je niet meer mee, omdat je gebitje dan al lang in een glas naast je bedje staat. Daardoor ben je compleet afhankelijk van anderen om de verhalen in dit schrijven te verkrijgen. Zo aan het begin van het jaar zijn de eerstejaars vaak niet de kleine NSBertjes die het later worden. Alvast voor volgende keer dus een oproep: geef je mede-eerstejaars aan en verdien mooie prijzen! Nieuwe veroveringen op de Balkan Op de Balkan zelf is het redelijk rustig, maar delen van de Balkan in Nederland worden op zeer agressieve wijze veroverd en er zijn zelfs berichten die spreken over kannibalisme. Het toneel voor deze oorlogsmisdaden was het Blind Datefeest tijdens de introweek. Vanuit het niets stonden K. Madzenamweknitsj en mentor Celine M. heftig (ja, letterlijk heftig, -red.) te zoenen. Ver-

Zoals het een ware mentormama betaamd zoekt Celine de mentorkindjes die Kjartan heeft opgegeten...

wacht werd dat hierbij minstens één slachtoffer zal vallen, maar na controle bleek bij beide krijgsheren (of –dames) hun onderkaak nog aan de rest van het gezicht te zitten. De heftige wasmachine werd dat feest niet uitgezet. Of de buren van Kjartan M. of C. Mulder die nacht nog last hebben gehad van Balkan Beatz is onbekend. Voorbeeld voor eerstejaars Hoewel de eerstejaars het in de introweek nog netjes hebben weten te houden (of zij hun vunzigheid goed verstopt hebben) is er een eerstejaars die de kinders laat zien hoe het moet. In zijn oneindigende zoektocht naar booty kende R. ter Horst geen schaamte en wilde laten zien dat hij wel even een bestuursdame aan de haak zou slaan. Na een kille blik van Leonie, dronken gelal van Joyce en een langdradige uitleg van Joost (over het feit dat hij ondanks een angst voor viezigheid en algeheel gebrek aan richtingsgevoel toch een man is) bleek dit plannetje in het


>>

45

ose-

De bestuursdames weten nu in ieder geval wel wat voor ondergoed hij draagt. Scrabble Celine M. is niet de enige mentor die zo vroeg in het jaar geen bezigheidstherapie meer nodig heeft. Mentoren Annemarie V. en S. Willekers hebben elkaar deze zomer al gevonden. In een exclusief interview met de TJ geeft Sven W. aan dat hij niets mooier vind dan de navel van zijn smatje. A. Vegh antwoordt hier enthousiast op: “ja, en ik vind die luchtkolom boven zijn hoofd zo schattig!” Op de vraag of een avond met twee van die nette mensen niet saai wordt, antwoord de kokette dame: “Nee, hoor, gisteren hebben we tot in het holst van de nacht scrabble gespeeld en limonade door een rietje gedronken!” Sven: “Ja,

wie had verwacht dat ‘schabouwelijk’ daadwerkelijk een woord was!” Ook voor de toekomst heeft het stel geen vrees. “Annemarie heeft net de uitbreidingsset voor de Kolonisten van Catan gekocht.” “En Mens-erger-je-niet hebben we ook nog niet gespeeld.” Weet wat je aantrekt! Rutger was niet de enige die zijn ondergoed moest showen op het blinddatefeest, al ging het bij Laurens R. toch een stuk minder vrijwillig. Op de dansvloer werd hij namelijk overrompeld door Kim B. die na het uittrekken van L. Reulink’s shirt ook aan de broek wilde beginnen. Of mejuffrouw Bruheim zat was of het shirt zat was is niet bekend, feit blijft dat Laurens R. shirtloos de avond door heeft moeten brengen. Of de broek ooit nog uit is gegaan blijft een mysterie, evenals de bedoelingen van K. Bruheim.

Broek uit op de lichtvloer!


Onthullend

figuurlijke water te vallen. Geheel tegen verwachting in eindigde de bengel die avond toch nog bovenop Fleur! Fleur zeg je?! Nader onderzoek wees uit dat het niet om de Praeses der M.B.V. Mebiose ging, maar om eerstejaars F.A.C. Eeman. De vraag is of Rutger zijn jacht op bestuursdames nu stopzet.

46 Advertentie

-M.B.V. Mebiose-


47

ose-

Iemand koffie of thee? Voor de doorgewinterde Mebioot is dit natuurlijk geen nieuws maar je kan nog steeds een gratis kop koffie of thee drinken bij ons op de Mebiosekamer! Altijd gezellig en zo blijf je ook nog up-to-date met alle nieuwtjes!

Commissiesollicitaties Binnenkort zal een aantal van onze commissies weer gaan wisselen, wil jij in een commissie? Kijk dan op de posterborden voor de sollicitatiedata en kom solliciteren!

Overleggroep Medische Biologie Wil je op de hoogte blijven van het onderwijs maar heb je geen tijd voor de JVT? Kom elke eerste donderdag van de maand naar de OMB op de HBS. Iedereen is welkom! Meelopers Ben jij vorig jaar als eerstejaars ook een dagje meegelopen en zou je het niet erg vinden om dit jaar ook een keertje iemand een dagje met je mee te laten lopen? Meldt je dan aan via [email protected]!

Activiteitenagenda

13 oktober Nog steeds Brak een

14 oktober 15 oktober 21 oktober 27 oktober 5 november 10 november

week na Breek? – borrel Commissiesollicitaties UBV-Mebiose feest Toneelaudities FF Cocktailborrel Overleggroep Medische Biologie Bangbus bierproef borrel


Informatief

Bestuursmededelingen

Informatief

48

-M.B.V. Mebiose-

Adreswijzigingen Lennart Kester Europaplein 615 3526 WL Utrecht

Diede Brunen Nicolaes Ruychaverstraat 95 3554 XP Utrecht

Hylkie Algra Haifadreef 212 3564 VJ Utrecht

Mirjam Tange Kruisstraat 140 3581 GK Utrecht

Joppe Nieuwenhuis Europaplein 677 3562 WN Utrecht

Helen Kraak Ramstraat 29 3581 HD Utrecht

Larah de Groot Spinozaweg 55 3532 SC Utrecht

Mirjam Mebius Vlisterweg 27 2871 VG Schoonhoven

Leone Philippen Groenstraat 23 6301 PG Valkenburg

Carsten Pietersma Salamancapad 385 3584 DX Utrecht

Lotte Spel Europaplein 677 3562 WN Utrecht Karlijn Bastiaansen Europaplein 319 3526 WG Utrecht

Verhuisd? Geef je adreswijziging door aan Mebiose via [email protected] of via www.mebiose.nl Tight Junction jaargang 24 nummer 1

INHOUDSOPGAVE. Column Van de redactie Van het bestuur Daag! TJ around the World (EN) Zelfrespect Galileo Galilei Houd je konijn aan de lijn!

Recommend Documents