INHOUDSOPGAVE ADLOCUTIO ROGERUM DILLEMANS HONORIFICANS . . . . . . . . v
FAMILIAAL VERMOGENSBEHEER IN RECENTE NATIONALE EN EUROPESE RECHTSPRAAK Walter PINTENS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 I. II. 1. 2. 3. III. 1. 2. IV. V.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Huwelijksvoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Artikel 299 B.W. en het verval van huwelijksvoordelen bij echtscheiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Artikel 1465 B.W. en de bescherming van de stiefkinderen . . . 11 Artikel 5 Succ.W. en de alternatieve bedingen . . . . . . . . . . . . . 16 Artikelen 215 en 632 B.W. en de bescherming van het gezin en de gezinswoning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Huwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Ongehuwd samenwonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Artikelen 1048 en 1156 B.W., de erfstelling over de hand, de interpretatie van testamenten en het E.V.R.M. . . . . . . . . . . . 25 Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
SCHENKING VERSUS HANDGIFT Nathalie LABEEUW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 I. II. 1.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De notariële schenking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Burgerrechtelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Grondvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Het materiële element: dadelijke verarming en verrijking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (ii) Het intentionele element: de animus donandi . . . . . . (iii) Onherroepelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (iv) Aanvaarding door de begiftigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Vormvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Modaliteiten bij schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (ii) Schenking onder voorbehoud van vruchtgebruik . . . . (iii) Conventioneel recht van terugkeer . . . . . . . . . . . . . . .
39 40 40 40 40 40 41 42 43 47 47 48 50 ix
Inhoudsopgave
2.
III. 1.
2.
IV.
(iv) Schenking met last . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (v) Schenking onder voorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (vi) Clausule van onvervreemdbaarheid . . . . . . . . . . . . . . Fiscaalrechtelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Vlaams schenkingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (ii) Waals schenkingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (iii) Brussels schenkingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Successierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Vlaams successierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (ii) Waals successierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (iii) Brussels successierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De handgift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Burgerrechtelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Voorwerp van de handgift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bewijs van de handgift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Modaliteiten van de handgift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fiscaalrechtelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Successierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toekomstperspectieven voor de notariële schenking versus de handgift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51 51 52 53 53 54 61 62 65 66 67 68 70 70 70 72 73 74 78 78 81 83 85
DUO-LEGAAT EN SUCCESSIERECHTEN Ann MAELFAIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 I. II. 1.
2. III. 1.
2. 3. x
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitgangspunt van de successieplanning: feitelijke situatie van de testator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ratione personae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Het ongehuwde paar of het kinderloze echtpaar . . . . . . . . b. Een testator zonder erfgenaam in de rechte lijn . . . . . . . . Ratione loci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Belastingbesparende successieplanning via legaat . . . . . . . . . . Soorten legaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen legaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Legaat ten algemene titel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bijzonder legaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorwerp van het legaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modaliteiten van het legaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89 91 91 91 92 92 95 96 96 97 97 98 98
Inhoudsopgave
4. 5. IV. 1. 2. 3.
4.
5. V. 1. 2. 3. 4. VI. 1. 2. 3. 4. VII. 1. 2. 3.
a. Onder termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 b. Onder voorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 c. Onder last . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Vormen van het testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Het beschikbaar deel als grens voor de testamentaire beschikkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Het non-profit duo-legaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Burgerrechtelijk luik: redactie van het duo-legaat . . . . . . . . . . 103 Fiscaal luik: duo-legaat en successierechten . . . . . . . . . . . . . . . 108 a. Vlaams Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 b. Brussels Hoofdstedelijk Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 c. Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 a. Vlaams Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 b. Waals Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 c. Brussels Hoofdstedelijk Gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Het divide et impera-testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Burgerrechtelijk luik: de redactie van een divide et impera-testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Fiscaal luik: het divide et impera-testament en de successierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 Het ik-opa-testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Burgerrechtelijk luik: redactie van het ik-opa-testament . . . . . 123 Fiscaal luik: behandeling op het vlak van het successierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 Voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Het fideïcommis de residuo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Burgerrechtelijk luik: redactie van het fideïcommis de residuo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Fiscaal luik: behandeling op het vlak van het successierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Fideïcommis de residuo als instrument voor successieplanning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 a. Behoud van de goederen in de eigen familie . . . . . . . . . . 131 b. Kinderloze en ongehuwde paren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 c. Mentaal gehandicapt kind . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 d. Bescherming van de kinderen uit een eerste huwelijk . . . 132
xi
Inhoudsopgave
VIII. De testamentaire schuldbekentenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 IX. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
FAMILIALE SCHIKKINGEN HERBELICHT Prof. Dr. Johan VERSTRAETE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 I. II. 1. 2. 3. 4.
III. IV. 1. 2. 3. V. 1. 2. 3. VI. 1. 2. 3. 4. 5.
6. 7.
xii
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De omzetting van vruchtgebruik bepaald in artikel 858bis alinea 1 B.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De facto omzetting van het wettelijke vruchtgebruik . . . . . . . Tweede omzetting is mogelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Discrepantie tussen artikelen 858bis en 745quater tot 745sexies B.W. m.b.t. de in acht te nemen waarde bij de omzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De omzetting bij voorbaat bepaald in artikel 1094 alinea 3 B.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De mogelijkheden tot geanticipeerde verzaking aan erfrecht in toepassing van de Wet Valkeniers . . . . . . . . . . . . . Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorbeelden van clausules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorlopig besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gift van een lijfrente met beding dat deze niet voor beslag vatbaar is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Enkele aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorbeelden van clausules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schenking met beding van terugkeer (art. 951 en 952 B.W.) Nut van het beding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Later bedongen terugkeer mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gevolgen van het terugkeerrecht (art. 952 B.W.) . . . . . . . . . . Verzaking aan het terugkeerrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Verzaking aan de wettelijke terugkeer tijdens het leven van de begiftigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verzaking door de schenker pendente conditione aan de bedongen terugkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beding dat niet het geschonken goed zelf maar een overeenstemmende waarde zal terugkeren bij vooroverlijden van de begiftigde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
139 140 140 140 141
141 143 144 144 145 150 151 151 151 152 153 153 154 154 155 156 156 156 157
157
Inhoudsopgave
VII. VIII. 1. 2. IX. X. XI. 1. 2. 3. 4. 5. XII. 1.
2.
3.
4. XIII. XIV.
Ontnemen van het wettelijk vruchtgenot op de geschonken of gelegateerde goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Omvorming van een schenking op voorschot van erfenis in een schenking buiten deel of omgekeerd . . . . . . . . Omvorming van een schenking op voorschot van erfenis in een schenking buiten deel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Omvorming van een schenking buiten deel in een schenking op voorschot van erfenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schenking van geld ter verwerving van een onroerend goed van de schenker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . In te brengen schenking of lening: herwaardering of indexering van het in te brengen bedrag mogelijk? . . . . . . . . Over enkele betwiste/betwistbare modaliteiten bij aanwasbedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitstapregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beding van aanwas omtrent een algemeenheid van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aanwasbedingen voor goederen in exclusief eigendomsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verkrijging van blote eigendom door A en aanwas van vruchtgebruik of bewoningsrecht voor A en B . . . . . . . . . . . . . Schuldenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verblijvingsbedingen, verblijvingsbedingen onder last en keuzebedingen onder last . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verblijvingsbeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Nadelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verblijvingsbeding onder last . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorbeeld van clausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Fiscale en burgerrechtelijke gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Fiscale gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (ii) Civielrechtelijke gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Keuzebeding onder last . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Voorbeeld van clausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Fiscale en burgerrechtelijke gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Fiscale gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (ii) Civielrechtelijke gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Echtscheiding door onderlinge toestemming – regeling omtrent erfrechten en huwelijksvoordelen . . . . . . . . . . . . . . . Niet-toepasselijkheid van artikel 918 B.W. op een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik en als voorschot op erfenis aan een afstammeling . . . . . . . . . . . . . . .
158 159 159 159 161 163 164 164 165 166 167 167 169 169 169 170 171 171 172 172 173 174 174 175 175 176 176 177
179 xiii
Inhoudsopgave
1. 2. XV. 1. 2. 3.
Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dubbel vermoeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De ouderlijke boedelverdeling (art. 1075-1080 B.W.) . . . . . . Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nut van de ouderlijke boedelverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geldigheidsvoorwaarden van de ouderlijke boedelverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Personen betrokken bij de ouderlijke boedelverdeling . . (i) Ascendenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (ii) Descendenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Goederen betrokken in de ouderlijke boedelverdeling . . (i) Verdelingen bij akte onder de levenden . . . . . . . . . . (ii) Testamentaire ascendentenverdeling . . . . . . . . . . . . c. Verkaveling en verdeling door de ouder-boedelverdeler . d. Samenstelling van de kavels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Vrije samenstelling van de kavels – Niettoepasselijkheid van de artikelen 826 en 832 B.W. . . (ii) Kwantitatieve gelijkheid van de kavels . . . . . . . . . . . . (iii) De zogenaamde “speciale vordering tot inkorting” . 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XVI. De dubbele akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XVII. De schenking met last een geldsom uit te betalen aan de andere erfgerechtigden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Enkele bedenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XVIII. Slotbemerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
179 180 183 183 184 186 186 186 186 187 187 188 189 189 189 190 191 192 193 195 195 195 197 198
VENNOOTSCHAPSTECHNIEKEN BEKEKEN VANUIT HET BURGERLIJK WETBOEK Dr. Johan DU MONGH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 I. II. 1. 2. 3.
xiv
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overgang van het privé-vermogen via aandelen aan toonder De beschermingsregels van het huwelijksgoederenrecht zijn van toepassing op de inbreng van het privé-vermogen . . Na de inbreng spelen principieel de vennootschapsrechtelijke regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wettelijke overgang van aandelen in een NV . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Toebedeling via de wettelijke verdelingsregels . . . . . . . . .
203 205 205 206 209 209 212
Inhoudsopgave
4. 5. III. IV. 1.
2.
V.
Schenking van aandelen aan toonder met voorbehoud van vruchtgebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schenking-koop van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Statutaire regeling van de erfovergang? . . . . . . . . . . . . . . . . . . Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Definitie van een erfovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Nadere analyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Voorlopig besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vennootschapsrechtelijke uitzonderingen op het verbod op erfovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Artikel 42 W. Venn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Wettelijke uitzondering op artikel 1130 B.W.? . . . . . (ii) Draagwijdte van artikel 42 W. Venn. . . . . . . . . . . . . . b. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (art. 249 W. Venn.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. De naamloze vennootschap (art. 510 W. Venn.) . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
214 217 221 223 223 223 223 229 229 229 229 232 236 240 243 245
xv