Jaarverslag 2013
www.kcwz.nl
2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ............................................................................................................ 3 Het Kenniscentrum in 2013 .......................................................................................... 5 1. Extramuralisering ..................................................................................................... 6 Kennisprogramma .........................................................................................................6 Zorgvastgoed .................................................................................................................7 Nieuwe oplossingen in wijken en buurten ....................................................................8 2. Lokale Kracht ......................................................................................................... 10 Landelijk congres Lokale Kracht ..................................................................................10 Magazine Lokale Kracht ..............................................................................................10 Lokale Kracht in beeld .................................................................................................10 Studiereis Londen ........................................................................................................11 Ondersteuning in de praktijk .......................................................................................11 Kennisontwikkeling .....................................................................................................11 Het nieuwe samenspel ................................................................................................12 Online dossier Lokale Kracht .......................................................................................12 3. Samenwerking ....................................................................................................... 13 Training lokale samenwerking ....................................................................................13 Bestuurdersconferentie ...............................................................................................13 4. Over het Kenniscentrum......................................................................................... 14 Nieuwe website ...........................................................................................................14 Databank Wonen-Zorg ................................................................................................14 Nieuwsbrieven .............................................................................................................14 Social media ................................................................................................................15 Ledenservice ................................................................................................................15 Organisatie ..................................................................................................................15 Kennispartners ............................................................................................................16 Overige verbindingen ..................................................................................................16 Bijlagen ...................................................................................................................... 17 Bijlage 1 - Websitebezoek en pageviews ....................................................................17 Bijlage 2 - Nieuwsbrieven ............................................................................................19 Bijlage 3 - Informatieverstrekking ...............................................................................20 Bijlage 4 - Deelnemers aan bijeenkomsten .................................................................21 Bijlage 5 - Bijeenkomsten van en met het KCWZ ........................................................25 Bijlage 6 - Publicatielijst ..............................................................................................30
www.kcwz.nl
3
www.kcwz.nl
4
Het Kenniscentrum in 2013 Extramuralisering / Scheiden Wonen Zorg en Lokale Kracht zijn de speerpunten in het werkplan 2013-2014 van het Kenniscentrum. Beide onderwerpen sluiten naadloos aan op de actualiteit in wonen en zorg. Bij de leden van Aedes en ActiZ is een grote vraag naar kennis en uitwisseling over de effecten van de hervormingen in de langdurige zorg. Extramuralisering is daar een belangrijk onderdeel van. Met het schrappen van de zorgzwaartepakketten 1 en 2 vanaf januari 2013 begint een ingrijpende verandering die de komende jaren doorzet en van zorgaanbieders een nieuwe oriëntatie vraagt op hun vastgoed en bedrijfsvoering. Ook woningcorporaties worden daarmee geconfronteerd, naast alle andere veranderingen in de volkshuisvesting en woningmarkt (onder andere het Woonakkoord met minister Blok). De samenwerking tussen de twee partijen komt in een ander licht te staan: nieuwe rollen en werkwijzen dienen verkend te worden. Het Kenniscentrum faciliteert en ondersteunt met bijeenkomsten, artikelen en onderzoek. Het accent in de activiteiten verschuift in de loop van 2013 van informerend naar strategisch en sluit daarmee aan bij de behoefte van de leden. Lokale Kracht gaat over het nieuwe samenspel tussen (actieve) burgers, professionals en overheid. Het is de opgave op langere termijn die voortvloeit uit de veranderingen in de maatschappij: van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. De hervormingen in de langdurige zorg nemen er een voorschot op. Maar de lokale praktijk van wonen, welzijn en zorg moet de oplossingen nog vormgeven. Door te laten zien wat er allemaal al gebeurt, partijen met elkaar in contact te brengen en de verdieping te zoeken in de wisselwerking met wetenschap, beleid en praktijk, draagt het Kenniscentrum bij aan de nieuwe oriëntatie van leden op hun verankering in de (participatie)samenleving. Het jaar 2013 was een jaar waarin veranderingen zichtbaar werden als voorbode van wat gaat komen. Het moet (en kan!) echt anders in wonen, welzijn en zorg. Samen met leden zijn we op weg naar oplossingen voor en uitvoering van een toekomstbestendige praktijk rond wonen, welzijn en zorg.
www.kcwz.nl
5
1. Extramuralisering Het extramuraliseren van ZZP 1-4 heeft grote consequenties voor woningcorporaties en zorgaanbieders. De toekomstige financierbaarheid van hun zorgvastgoed stelt hen voor strategische keuzes. Er is behoefte aan instrumenten, kennis en voorbeelden die helpen om scheiden wonen zorg door te voeren. Daarbij onderscheiden we een kennisprogramma, aandacht voor zorgvastgoed en aandacht voor nieuwe oplossingen in wijken en buurten.
Kennisprogramma Een goed gesprek In april en juni zijn bijeenkomsten met de titel ‘Een goed gesprek’ georganiseerd voor bestuurders, directies en managers in Utrecht en Eindhoven. Deelnemers konden in aanwezigheid van experts ‘goede gesprekken’ voeren om informatie, kennis en ervaring uit te wisselen op deelthema’s, zoals een toekomstvaste visie, de exploitatie van het vastgoed en de zorgverlening, koppelen van huur- en zorgovereenkomsten en de verhuur van zelfstandige woningen. Als vervolg hierop heeft het Kenniscentrum een digitaal platform georganiseerd waarmee leden van Aedes en ActiZ het ‘goede gesprek over scheiden wonen zorg’ kunnen blijven voeren. Alleen op het Aedesplatform bleek enige activiteit plaats te vinden; daarom heeft het Kenniscentrum na een testfase actieve ondersteuning van dit initiatief gestopt.
Training en masterclasses In januari vond een workshop plaats over de juridische consequenties van Scheiden Wonen Zorg, in samenwerking met AT Osborne Legal en VBTM Advocaten. Samen met ActiZ heeft het Kenniscentrum in juni twee workshops ‘Huurrecht voor zorgorganisaties’ verzorgd. Dit is vervolgd in het najaar met drie eendaagse masterclasses over huurrecht en huurovereenkomsten voor zorgorganisaties, georganiseerd in samenwerking met Nestas en VBTM Advocaten. In samenwerking met Nestas en Linda Sanders Advies en Projecten heeft het Kenniscentrum in het najaar van 2013 twee keer de tweedaagse masterclass ‘Scheiden Wonen Zorg; consequenties voor vastgoed en dienstverlening’ georganiseerd. Met AAG heeft het Kenniscentrum ook een ‘Inspiratiedag Scheiden Wonen Zorg’ verzorgd.
Online dossiers en instrumenten Ook in 2013 heeft het Kenniscentrum een actueel dossier bijgehouden over Scheiden Wonen Zorg en extramuralisering. Bijna maandelijks vonden updates plaats. Hierbij is ook een speciaal ‘juridisch dossier’ met de belangrijkste vragen en antwoorden tot stand gekomen. In maart is een voorbeeldhuurcontract beschikbaar gesteld voor het huren van zorgvastgoed van een woningcorporaties en een voorbeeldhuurcontract voor de verhuur door zorgorganisaties van zelfstandige woonruimte met zorgbepaling (koppelbeding). Beide contracten zijn in nauwe samenwerking met VBTM Advocaten tot stand gekomen.
www.kcwz.nl
6
Voorbeelden en inspiratie In de eerste maanden van 2013 heeft het Kenniscentrum een reeks van acht artikelen op de website geplaatst met de titel ‘Het gezicht van extramuralisering’. Het Kenniscentrum is hiervoor op zoek gegaan naar de uitwerking van het beleid van extramuralisering in de praktijk. Hoe kijken zorgaanbieders, woningcorporaties, wetenschappers en gemeenten aan tegen de maatregelen en wie zijn eigenlijk de hulpbehoevende mensen die dit raakt? Journaliste Antoinette Reerink reisde het land door en sprak met ouderen, bestuurders en medewerkers in de sectoren wonen en zorg. De artikelen zijn goed gelezen en veel gebruikt in andere media.
Aandacht voor Noord-Nederland In Groningen, Friesland en Drenthe valt de extramuralisering samen met krimp van de bevolkingsaantallen in sommige regio’s. Deze specifieke opgave is onderwerp van gesprek geweest tijdens een werkconferentie voor Aedes- en ActiZleden in november. De conferentie werd georganiseerd in samenwerking met woningcorporatie Actium, Stichting Zorgcentra Zuidwest Drenthe, WoonFriesland en Zonnehuisgroep Noord. Belangrijkste thema’s waren regie, eenzaamheid, samenwerking, ‘loslaten’ en de financiering van bouw.
Belangenbehartiging Bij alle activiteiten deelt het Kenniscentrum signalen uit de praktijk voor de belangenbehartiging door Aedes en ActiZ. Heel specifiek heeft het Kenniscentrum hiervoor in de periode april-juni in samenwerking met Aedes en ActiZ een kwalitatieve verkenning naar leegstand bij zorgorganisaties uitgevoerd. Het doel was om belangenbehartiging en kennisoverdracht rond deze thematiek beter te kunnen vormgeven. De verkenning leverde inzicht rond oorzaken, knelpunten, strategie, samenwerking, belangenbehartiging en informatievoorziening op. Een andere vorm van ondersteuning bij de belangenbehartiging is de bijdrage van het Kenniscentrum aan het beschikbaar maken van basiscijfers rond wonen en zorg voor Aedes en ActiZ.
Zorgvastgoed Het doorvoeren van Scheiden Wonen Zorg verandert het financiële kader voor de samenwerking tussen woningcorporaties en zorgaanbieders. Dit heeft grote consequenties voor het zorgvastgoed.
Training rekenen aan zorgvastgoed In maart en oktober heeft het Kenniscentrum in samenwerking met Realink Consultancy de eendaagse, geactualiseerde training ‘Rekenen aan zorgvastgoed’ verzorgd. Hierin stonden vastgoedrekenen en de financiering van zorgvastgoed centraal. De training was voor medewerkers van corporaties en zorgorganisaties, die steeds vaker samenwerken op het gebied van zorgvastgoed en meer willen weten over de financiële kant daarvan.
www.kcwz.nl
7
Onderzoek en praktijk In maart en juni heeft het Kenniscentrum voor bestuurders en medewerkers van woningcorporaties en zorgorganisaties twee rondetafelgesprekken georganiseerd over de transitie van het verzorgingshuis. Dit leidde tot de artikelenreeks ‘Scheiden Wonen Zorg in de Praktijk’, geschreven door Linda Sanders en Henk Nouws van De Vijfde Dimensie. In zes artikelen kwamen de verhuur, collectieve ruimten, woonruimteverdeling, samenwerking, service en verblijf en bouwkundige wijzigingen aan bod.
Nieuwe oplossingen in wijken en buurten Nu meer mensen met een zorgvraag in wijken en buurten blijven wonen, zijn nieuwe oplossingen in deze ‘buitenwereld’ noodzakelijk.
Woongemeenschappen Eén van de vele varianten van nieuwe woon(zorg)arrangementen zijn woongemeenschappen. Samen met de Stichting Innovaties voor Gemeenschappelijk wonen (SING), de Gemeente Den Haag, Ipse de Bruggen, de Haagse Hogeschool en WoonZorgcentra Haaglanden heeft het Kenniscentrum in februari de conferentie ‘Anders wonen; bekende en ongekende mogelijkheden van gemeenschappelijk wonen’ georganiseerd. De conferentie was erop gericht om te zoeken naar manieren om de meerwaarde van gemeenschappelijk wonen zo optimaal mogelijk te benutten.
Gemeenschappelijk wonen voor oudere migranten Oudere migranten blijken zich vaak prettiger en minder eenzaam te voelen in woongemeenschappen. Daarover organiseerde het Kenniscentrum tijdens de Week tegen Eenzaamheid het minisymposium ‘Gezellig maakt gezond: gemeenschappelijk wonen oudere migranten’. Daar werd ook het boek ‘Verhalen van veerkracht, oudere migranten over gemeenschappelijk wonen, gezelligheid en gezondheid’ gepresenteerd. In dit portrettenboek vertellen acht oudere migranten op openhartige en ontroerende wijze over hun leven en over hun manier van wonen. Het symposium en boek kwamen tot stand in samenwerking Coalitie Erbij, Stichting het R.C. Maagdenhuis en ActiveAge. Het boek is geschreven door Kees Penninx en Yvonne Witter van het Kenniscentrum.
Ontmoeting als bestrijding van eenzaamheid De kans op eenzaamheid kan toenemen als gevolg van de extramuralisering. Daarom is extra aandacht voor ontmoeting in wijken en buurten noodzakelijk. Samen met de Coalitie Erbij is het Kenniscentrum in 2013 gestart met een artikelenreeks over ‘Levendige ontmoetingsplekken’. Het doel daarvan is mensen en organisaties te inspireren om méér levendige ontmoetingsplekken in Nederland te realiseren. In december is de eerste aflevering geplaatst over ontmoetingsruimte De Spil in het pand Sterrebos in Oss, waar woningcorporatie BrabantWonen en zorgorganisatie BrabantZorg nauw samenwerken.
www.kcwz.nl
8
Het verbinden van generaties Ook het verbinden van generaties kan bijdragen aan de kwaliteit van zelfstandig leven in wijken en buurten. Vaak komen generaties elkaar daar tegen, maar dat gebeurt niet altijd vanzelf. Het is daarom belangrijk om verschillende generaties met elkaar in contact te brengen. Als ondersteuning heeft het Kenniscentrum hiervoor, in samenwerking met Bureau WONO en ActiveAge, een digitale publicatie ‘Generaties verbinden, inspiratie vinden’ uitgegeven, met projecten die als inspiratie kunnen dienen om door te gaan, nieuwe activiteiten te starten of mensen op ideeën te brengen.
Voorbij het verzorgingshuis Samen met MOVISIE en Platform31 is het Kenniscentrum in december het Kennis- en experimentenprogramma 'Langer thuis' gestart, gefaciliteerd door de ministeries van BZK en VWS. Eén van de twee vraagstukken van dit programma betreft de opgave van het verzorgd wonen van langdurige zorgvragers: de kansen in de woningvoorraad om betaalbare vormen van verzorgd wonen te ontwikkelen, mogelijkheden om de sociale functie van het verzorgingshuis anders te organiseren en het zelfredzaam vermogen van ouderen. Er komen Praktijkwerkplaatsen over het ‘all inclusive pension’, de ‘sociale functie op eigen benen’ en ‘vitale woongemeenschappen’, aangevuld met kennisproducten rond het Piramidemodel, serviceflats en aanpassingen voor mensen met dementie.
Domotica om langer thuis te blijven wonen Nu het verzorgingshuis verdwijnt, staan woningcorporaties voor de taak om hun woningen te voorzien van slimme toepassingen zodat ouderen langer thuis kunnen wonen. Thuistechnologie levert hieraan een belangrijke bijdrage, maar bij woningcorporaties ontbreekt vaak de kennis over de (on)mogelijkheden van domotica. Voor hen heeft het Kenniscentrum in mei een ‘Stappenplan Thuistechnologie voor Corporaties’ online gezet. Met dit plan kunnen woningcorporaties in een aantal stappen tot afgewogen keuzes voor zorgtechnologie komen. Het stappenplan maakt onderdeel uit van het online dossier ‘Zorg en Technologie’, dat het Kenniscentrum regelmatig actualiseert. Daarnaast heeft het Kenniscentrum adviesbureau Atrivé de opdracht gegeven om een cursus ‘Oriëntatie op thuistechnologie voor corporaties’ te ontwikkelen en te verzorgen, gesubsidieerd door het Fonds Leren en Ontwikkelen Wooncorporaties. Deze cursus vond in juni voor het eerst plaats.
Brandveiligheid Zijn kwetsbare huurders die langer zelfstandig thuis blijven wonen wel voldoende zelfredzaam in geval van brand? In ieder geval is aan de extramuralisering een roep verbonden om duidelijkheid over verantwoordelijkheidsverdelingen. Als aanzet voor een knelpuntenanalyse en brochure heeft het Kenniscentrum in november een seminar over dit onderwerp georganiseerd, samen met Aedes en ActiZ.
www.kcwz.nl
9
2. Lokale Kracht Ontwikkelingen in politiek, beleid en samenleving vragen de komende jaren om een nieuw samenspel tussen burgerinitiatieven, professionele organisaties en overheid. Steeds meer nemen burgers zelf het heft in handen als het gaat om het organiseren van wonen, welzijn en zorg. Hoe verhouden professionele organisaties en overheid zich tot deze initiatieven zoals zorgcoöperaties, ouderinitiatieven en zorgruilsystemen?
Landelijk congres Lokale Kracht In april organiseerde het Kenniscentrum voor de tweede keer een landelijk congres ‘Lokale Kracht, méér power in wonen, welzijn en zorg’ in Den Bosch. Met 570 bezoekers zorgde het congres voor een afgeladen congreszaal. Het werd geen rustig ‘luisterdagje’, maar een dag gevuld met krachtsessies en discussietafels; met bewegen onder leiding van Olga Commandeur, centrale sprekers en heel veel voorbeelden van lokale initiatieven. Het congres leerde dat er heel wat ‘power’ nodig is om lokale initiatieven succesvol te ontwikkelen. Ook zijn randvoorwaarden genoemd, zoals wet- en regelgeving, kennisuitwisseling, de aanpassing van zorgorganisaties, woningcorporaties en overheden en financieringsbereidheid.
Magazine Lokale Kracht Om anderen te inspireren nog meer initiatieven vanuit Lokale Kracht te starten, heeft het Kenniscentrum samen met EMMA Communicatie en de medewerking van vele burgerinitiatieven het fysieke magazine ‘Lokale Kracht’ ontwikkeld en in september uitgegeven. Doel hiervan was het nieuwe samenspel tussen burgers, overheid en professionals weer een stap verder te brengen. Het magazine is breed verspreid onder de leden van Aedes en ActiZ en andere geïnteresseerden. De vele enthousiaste reacties en nabestellingen vroegen om een herdruk en tonen het succes van het magazine aan.
Lokale Kracht in beeld In aanloop naar het congres 'Lokale Kracht 2014’, is het Kenniscentrum in 2013 begonnen aan een serie artikelen over burgerinitiatieven in wonen, zorg en welzijn; twee van deze artikelen zijn in 2013 verschenen. Wat alle initiatieven gemeen hebben is dat Lokale Kracht van burgers centraal staat. Telkens op een andere manier, passend bij het initiatief en de situatie.
www.kcwz.nl
10
Studiereis Londen Het Verenigd Koninkrijk kent een lange traditie met vele voorbeelden van Lokale Kracht. Daarom organiseerde het Kenniscentrum, samen met ActiveAge en HabiPro, in september een studiereis naar de bakermat van de Big Society. Met 25 deelnemers werd in deze reis aandacht besteed aan onder andere Development Trusts (ondernemingen voor, door en met burgers die gericht zijn op maatschappelijke zorg en leefbaarheid in een bepaald gebied), een Retired Senior Volunteer Program en Community Budgets. Andere onderdelen waren burgerinitiatieven voor de gebiedsherontwikkeling, dienstenruil en een dienstencentrum. De gedrevenheid spatte van de trekkers achter de bezochte projecten af en bleek zeer inspirerend voor de deelnemers.
Ondersteuning in de praktijk Het Kenniscentrum heeft in 2013 twee praktijkinitiatieven van burgerkracht ondersteund. Deze band met de praktijk voedt de initiatieven van het Kenniscentrum. Allereerst is het Kenniscentrum betrokken bij Stichting Nieuwe Oude Dag in Utrecht. Deze stichting wil dat vitale senioren buurtondernemingen starten rond zorg, wonen en welzijn in enkele wijken. Daarnaast heeft het Kenniscentrum bijgedragen aan de oprichting van het Platform Dat Doen Wij Zelf. Dit platform is gelanceerd op het Congres Lokale Kracht in april en gaat sindsdien op eigen kracht verder.
Kennisontwikkeling Ook de ontwikkeling van kennis is belangrijk bij de versterking van Lokale Kracht. In 2013 heeft het Kenniscentrum dit via drie initiatieven gedaan.
Samen met Stichting Else heeft het Kenniscentrum in 2013 onderzoek mogelijk gemaakt naar een bekend voorbeeld van burgerkracht: het Brabantse dorp Elsendorp. Hiervoor verbleef bestuurskundige en historicus dr. Ton Baetens een week in het dorp, om hiermee ‘het geheim van Elsendorp’ te ontrafelen. De lessen uit Elsendorp zijn van belang bij de ontwikkeling naar meer Lokale Kracht in wonen, welzijn en zorg. Een andere vorm van kennisontwikkeling vond plaats tijdens een eerste denktankbijeenkomst over Lokale Kracht, in samenwerking met de Universiteit Utrecht via prof. dr. Tine de Moor. Een stagiair van prof.dr. Tine De Moor en Universiteit Utrecht, Daan Dictus, heeft in 2013 bij het Kenniscentrum een vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar burgerinitiatieven. Daaruit blijkt dat burgerinitiatieven in welzijn en zorg zichzelf typeren als vernieuwend, stimulerend en revolutionair. Veel initiatieven beginnen klein met het aanbieden van 'eenvoudige' diensten maar hebben het voornemen uit te breiden naar intensievere zorg en zo een alternatief te worden voor professionele zorgorganisaties. De gemeente ondersteunt daarbij op afstand.
www.kcwz.nl
11
Het nieuwe samenspel Het tweede vraagstuk van het in december gestarte Kennis- en experimentenprogramma 'Langer thuis' (zie ook vorige hoofdstuk ‘Voorbij het verzorgingshuis’) draait om de nieuwe samenwerking op lokaal niveau. Er zijn tal van initiatieven waarbij particuliere ondernemers en burgerinitiatieven een betaalbaar aanbod ontwikkelen voor langdurige zorgvragers. Hoe kan een gemeente een excellente gastheer zijn? Hoe kan een lokale overheid in de wens een goed vangnet te bieden aan langdurige zorgdoelgroepen tegelijkertijd de verantwoordelijkheid hiervoor delen met burgers en sociaal ondernemers? Welke instrumenten kan een lokale overheid inzetten om nieuwe initiatieven van particuliere ondernemers stimuleren? Hoe houd je daarbij een vinger aan de pols voor wat betreft de inhoud van het aanbod en de duurzaamheid van het initiatief? Dit onderdeel bestaat uit Praktijkwerkplaatsen rond ‘sociaal ondernemerschap’ en ‘burgerinitiatieven zorg’ en kennisproducten over gebiedsgerichte aanpak en regie.
Online dossier Lokale Kracht Het Kenniscentrum heeft in 2013 het online dossier over het thema Lokale Kracht verder ontwikkeld. Nieuws, bijeenkomsten, praktijk, tools, onderzoek en blogs komen hierin samen, onder andere vanuit alle hiergenoemde activiteiten door het Kenniscentrum.
www.kcwz.nl
12
3. Samenwerking Samenwerking tussen zorgorganisaties en woningcorporaties, en met gemeenten, welzijnsorganisaties en burgerinitiatieven is complex en komt niet vanzelfsprekend tot stand. Daarom ondersteunt het Kenniscentrum de leden van Aedes en ActiZ en Kennispartners hierbij.
Training lokale samenwerking In samenwerking met AO Adviseurs heeft het Kenniscentrum in het voor- en najaar in totaal drie series verzorgd van de vijfdaagse training 'Lokale samenwerking wonen, welzijn en zorg' aan. De training is bedoeld voor medewerkers van woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten die direct betrokken zijn bij samenwerkingsprojecten op het terrein van wonen, welzijn en zorg. Tijdens de training staan de casussen die de deelnemers zelf inbrengen centraal. Niet alleen de relaties met externe organisaties komen aan de orde, veel aandacht is er ook voor het verkrijgen en behouden van draagvlak binnen de eigen organisatie.
Bestuurdersconferentie In september vond een geslaagde conferentie plaats voor bestuurders van woningcorporaties en zorgorganisaties met als titel ‘Lokaal maatwerk in wonen en zorg’. De directies van Aedes en ActiZ konden reageren op keynotebijdragen van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut/KNAW en De Ruimtemaker. Dit werd gevolgd door een forum en diner pensant.
www.kcwz.nl
13
4. Over het Kenniscentrum Nieuwe website De site van het Kenniscentrum heeft in het najaar een fris, nieuw uiterlijk gekregen, is geoptimaliseerd voor mobiele gebruikers en biedt meer ruimte om de hoofdthema's van het Kenniscentrum - Lokale Kracht en Extramuralisering - te belichten. Het aantal bezoeken aan de website bedroeg in 2013 222.373, ruim 10% meer dan in 2012. Per dag zijn er gemiddeld zo’n 600 bezoeken. Sitebezoekers bekijken per bezoek gemiddeld 2 à 3 pagina’s. De drie meest bezochte dossiers zijn: ‘Extramuralisering / Scheiden Wonen Zorg, ‘Lokale Kracht’ en ‘Zorg en technologie’. Het dossier ‘Scheiden Wonen Zorg’ springt er uit met drie keer zoveel pageviews als in 2012. De grote belangstelling voor dit thema is ook terug te zien in de lijst met best bezochte pagina’s met daarbij onder meer het populaire onderdeel ‘Veelgestelde vragen over Scheiden Wonen Zorg’ en de artikelenserie ‘Het gezicht van extramuralisering’.
Databank Wonen-Zorg Met de nieuwe site namen we afscheid van de Databank Wonen-Zorg, een goed bezocht onderdeel van de website. De databank bood sinds 2005 een overzicht van de ontwikkeling van woonzorgprojecten in Nederland met ruim 1900 woonzorgcomplexen, woonservicezones, projecten kleinschalig wonen voor mensen met dementie en zorghotels. De gegevens in de databank werden gebruikt om trends te signaleren, zoals de sterke groei van kleinschalig wonen voor mensen met dementie. Het actueel houden van de databank was arbeidsintensief en bovendien nam de relevantie van de databank af met het steeds meer gemeengoed worden van het type projecten dat er in stond. De databank werd daarom de laatste jaren al niet meer actief bijgehouden en bood geen actueel overzicht meer.
Nieuwsbrieven Het Kenniscentrum verstuurde 26 digitale nieuwsbrieven naar ruim 3.800 abonnees (200 abonnees meer dan 2012). De nieuwsbrief is verantwoordelijk voor ongeveer 15% van alle websitebezoeken en is hiermee een waardevol instrument. De helft van de abonnees van de reguliere nieuwsbrief is lid van Aedes, ActiZ of een van de kennispartners. De overige abonnees zijn onder meer werkzaam bij overheden, welzijnsorganisaties en advies- of onderzoekbureaus. Naast de reguliere nieuwsbrief, verzorgt het Kenniscentrum ook een speciale nieuwsbrief met www.kcwz.nl
14
updates rond ‘Veelgestelde vragen Scheiden Wonen Zorg’. Deze is in 2013 14 keer verzonden. De eerste update van 2013 werd verzonden naar 709 abonnees, de laatste van 2013 naar 1.111 abonnees. Deze bijna-verdubbeling van het aantal abonnees geeft aan dat deze service in een behoefte voorziet. Zie bijlage 1 voor een nader overzicht van websitebezoek en bijlage 2 voor de nieuwsbrieven.
Social media Het social mediakanaal waarop het Kenniscentrum het meest actief is, is Twitter. Het Kenniscentrum beschikt over een algemeen account en ook alle adviseurs beheren een eigen account. Via een ‘twitterstream’ op de homepage zijn de tweets ook op de website zichtbaar. Het aantal volgers op Twitter (@KCWZ) is in 2013 gestegen van ongeveer 900 naar 1300. Het Kenniscentrum gebruikt Twitter voor het verspreiden van informatie over nieuwe publicaties en bijeenkomsten. Daarnaast signaleert het Kenniscentrum daarmee nieuws voor diverse dossiers. Voor het eerst was dit jaar het congres Lokale Kracht via Twitter te volgen in maar liefst 348 tweets van bezoekers en medewerkers.
Ledenservice Door alle beleidsveranderingen in wonen en zorg was er in 2013 veel vraag naar een bijdrage van de adviseurs van het Kenniscentrum aan bijeenkomsten van leden en andere partijen; met name gemeenten en politiek. Daarnaast zijn veel eigen bijeenkomsten en trainingen ontwikkeld op vragen vanuit leden en vanuit Aedes en ActiZ. Dit was meer dan in het werkplan voorzien.
Organisatie Begin 2013 nam adviseur Monique Wijnties afscheid van het Kenniscentrum vanwege het aanvaarden van een andere baan. In september verliet Judith Coolegem het secretariaat van het Kenniscentrum vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Beide vacatures zijn in de loop van 2013 weer opgevuld. Anja van Westendorp is de nieuwe secretaresse en Penny Senior de nieuwe adviseur. Peter de Lange is als vrijwilliger verbonden aan het Kenniscentrum. Na jaren werkzaam te zijn geweest bij woningcorporaties, zet hij zich nu vrijwillig in op zijn vakgebied wonen en zorg. De klankborgroep van het Kenniscentrum is een keer bij elkaar geweest. In het najaar is gezocht naar een nieuwe opzet waarbij een koppeling gelegd wordt tussen de bestuurdersbijeenkomsten en de klankbordgroep. Deze wijziging zal in 2014 zijn beslag krijgen. Aad Koster (ActiZ) en Jaap Buis (Aedes) verzorgden vanuit de beide moederorganisaties de aansturing van het Kenniscentrum. Het directorium kwam in 2013 vier keer bij elkaar.
www.kcwz.nl
15
Kennispartners In 2013 waren VGN en RIBW Alliantie kennispartners van het Kenniscentrum. Het Kenniscentrum heeft bijgedragen aan de activiteiten van VGN en RIBW Alliantie rond Scheiden Wonen Zorg en de ambulantisering van de beide partners. In september organiseerde het Kenniscentrum in samenwerking met de RIBW Alliantie en GGZ Nederland een ontmoeting van enkele woningcorporaties, zorgaanbieders en gemeenten. Doel van de bijeenkomst was een beter beeld te krijgen van de kennis die nodig is om ervoor te zorgen dat ook in de toekomst woningcorporaties, RIBW’s/GGZ-organisaties en gemeenten huisvesting voor cliënten met een psychische aandoening kunnen realiseren. Een ander doel was het kennis nemen van elkaars ervaringen en verwachtingen voor de toekomst, als basis voor het formuleren van eventuele vervolgactiviteiten, zoals (gezamenlijke) kennisontwikkeling, politieke aandacht vragen, publicaties, advisering en ondersteuning. Eind 2013 heeft GGZ Nederland besloten om Kennispartner te worden. Een uitnodiging om kennispartner te worden zal begin 2014 naar VNG verstuurd worden.
Overige verbindingen In 2013 participeert het Kenniscentrum in:
Het Convenant USP Age (Urban Strategic Planning for Active and Healthy Ageing) van TNO. USP Age onderzoekt hoe slimme ingrepen op het gebied van stedenbouw, woningbouw en inrichting van de publieke ruimte kunnen helpen om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen en ontwikkelt praktische oplossingen voor partijen in Nederland en Europa. Initiatiefnemer van het convenant is TNO. Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg is samenwerkingspartner. Andere participanten zijn Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool, TNO, RIVM, Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut, Platform Gras, Universitair Medisch Centrum Groningen, de gemeenten Rotterdam en Groningen en het Healthy Ageing Netwerk Noord Nederland ; De Community of Practice Zorg van BNA van de Bond voor Nederlandse Architecten (BNA). Met de CoP Zorg wordt beoogd crosssectoraal te kijken naar de opgave die zorg stelt aan de architectuur en studieprojecten gestalte te geven. De Koplopersgroep Zorgzame Stad van Collegiamento. Een groep doordenkers over de plek van zorg in stedelijke ontwikkeling. Samen met onder andere leden van Aedes en ActiZ worden innovatieve projecten bezocht en leerpunten benoemd. De Stuurgroep Zorg in Eigen Hand. Dit initiatief is gericht op het stimuleren van initiatieven om ouderen zorg en diensten zelf te laten organiseren met ondersteuning vanuit professionele organisaties. De Stuurgroep Vergrijzing en Wonen met Zorg van het ministerie van BZK.
www.kcwz.nl
16
Bijlagen Bijlage 1 – Websitebezoek en pageviews Bezoeken Een bezoek is een serie van een of meerdere pageviews, opgevraagd door een bezoeker, die eindigt als er 30 minuten geen pageview van die bezoeker is geregistreerd.
Website bezoeken 2013 30.000 25.000
20.000 15.000
bezoek/maand 2013 bezoek/maand 2012 bezoek/maand 2011
10.000 5.000 0
Pageviews Een pageview is een pagina die tijdens een websitebezoek door een bezoeker wordt opgevraagd.
Website pageviews 2013 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000
10.000 0
www.kcwz.nl
pageviews/ maand 2013 pageviews/ maand 2012 pageviews/ maand 2011
17
Best bezochte pagina’s Titel 1. Startpagina Veelgestelde vragen Scheiden Wonen Zorg 2. Startpagina artikelreeks 'Het gezicht van extramuralisering' 3. Actuele besluitvorming (FAQ Scheiden Wonen Zorg) 4. Doelstelling scheiden wonen en zorg (FAQ Scheiden Wonen Zorg) 5. Congres 'Lokale Kracht: méér power in wonen, welzijn en zorg' 6. Dossierpagina Zorg en Technologie 7. Welke zorgzwaartepakketten? (FAQ Scheiden Wonen Zorg) 8. Huur (FAQ Scheiden Wonen Zorg) 9. De juridische context van Scheiden Wonen Zorg 10. Voorbeeld huurcontract met koppeling van wonen en zorg
pageviews 32.400 8.705 8.096 5.543 5.519 4.992 4.076 3.681 3.623 3.563
Best bezochte dossiers en tools Titel 1. Scheiden Wonen Zorg / Extramuralisering 2. Lokale Kracht 3. Zorg en technologie 4. Levensloopgeschikte woningen 5. Kleinschalig wonen 6. Toolkit Zorg met ICT 7. Regelgeving wonen 8. Woonvariaties 9. Healing environment 10. Stappenplan Thuistechnologie voor corporaties
pageviews 91.759 17.849 16.644 15.432 13.329 12.751 11.934 11.925 11.044 5.428
Meest gedownloade documenten
1. 2. 3. 4. 5.
Document Voorbeeld huurovereenkomst voor de verhuur van een zorgvastgoed voorziening door een woningcorporatie aan een zorgorganisatie Voorbeeld huurcontract zelfstandige woonruimte met zorgbepaling (koppelbeding) Financiering van de zorg. Achtergrondinformatie voor woningcorporaties. Artikel ‘Extramuralisering kleedt verzorgingshuis uit’ ‘Verzorgingshuis Hoppesteyn is nu ‘VPT-huis’
www.kcwz.nl
aantal downloads 3.309 3.084 2.909 1.869 1.562
18
Bijlage 2 - Nieuwsbrieven Algemene nieuwsbrief Eind 2013 had de nieuwsbrief van het Kenniscentrum 3.817 abonnees.
geen lid 48,7% RIBW 0,7%
Aedes 17,4%
VGN 3,5% ActiZ 29,7%
Totaal: 3817 abonnees
Onder de groep niet-leden zijn:
Overheden (rijk/provincie/gemeente) Advies of -onderzoekbureaus Welzijnsorganisaties Cliëntenorganisaties Zorgorganisaties die niet bij een van de brancheverenigingen zijn aangesloten Overige organisaties: o.a. bouwbedrijven, architecten, kenniscentra, media, advocaten, studenten, particulieren
Nieuwsbrief Scheiden wonen zorg Sinds 2012 is er ook een speciale nieuwsbrief met updates ‘Veelgestelde vragen Scheiden Wonen Zorg’. Eind 2013 waren er voor deze nieuwsbrief 1133 abonnees: 52% lid van Aedes of ActiZ; 8% lid van een van de kennispartners; 40% geen lid.
geen lid 41,3%
Aedes 20,4%
Totaal: 1133 abonnees
www.kcwz.nl
RIBW 2,2%
VGN 6,1%
ActiZ 30,0%
19
Bijlage 3 - Informatieverstrekking
Informatieverstrekking KCWZ-adviseurs per brancheorganisatie afgelopen 5 jaar 120 100 2009 80
2010 2011
60
2012
2013 40 20 0
Aedes
ActiZ
RIBW
VGN
Overig
Informatieverstrekking KCWZ adviseurs en secretariaat per brancheorganisatie
VGN 2%
RIBW 1%
Aedes 20%
ActiZ 24%
Overig 53%
Totaal: 198
www.kcwz.nl
20
Bijlage 4 - Deelnemers aan bijeenkomsten
Functie deelnemers bijeenkomsten Overig
Staf
Manager
Dir/RvB
140 120 100 80 60 40 20 0
Tweedaagse Cursus Scheiden Wonen-Zorg per brancheorganisatie
ActiZ 76%
Overig 5%
Aedes 14% VGN 5% Deelnemers: 37
www.kcwz.nl
21
Training Lokale Samenwerking per brancheorganisatie VGN 12%
RIBW 10%
Aedes 33%
Overig 7%
ActiZ 38%
Deelnemers: 42
Masterclass Huurrecht per brancheorganisatie Overig 15%
VGN 20%
ActiZ 49%
Aedes 7% RIBW 9%
www.kcwz.nl
Deelnemers: 55
22
Bijeenkomsten Een goed gesprek over extramuralisering per brancheorganisatie
Aedes 33% ActiZ 67%
Deelnemers: 98
Congres Lokale Kracht per brancheorganisatie
RIBW 4%
Overig 1%
Aedes 15% Actiz 44%
VNG 14%
GGZ NL 2%
www.kcwz.nl
MOgroep 13%
VGN 7%
Deelnemers: 437
23
Bestuurdersbijeenkomst 'Lokaal maatwerk in wonen en zorg' per brancheorganisatie
Overig 2%
Aedes 53%
ActiZ 45%
Deelnemers: 62
www.kcwz.nl
24
Bijlage 5 - Bijeenkomsten van en met het KCWZ 13 januari Amsterdam
CABO over wonen, zorg en welzijn van ouderen Yvonne Witter, presentatie
24 januari Ede
Mooiland Rogier Goes, spreker
29 januari Utrecht
KCWZ workshop ‘De juridische context van Scheiden Wonen Zorg’ Rogier Goes, organisator, gespreksleider en spreker
28 januari Amsterdam
Filmfestival over Forever Young EU jaar 2012 Yvonne Witter, panellid
28 januari Heerde
Bijeenkomst Zorgorganisatie Hanzeheerd Scheiden Wonen-Zorg Daniëlle Harkes, presentatie
14 februari Den Haag
KCWZ conferentie ‘Anders wonen; bekende en ongekende mogelijkheden van gemeenschappelijk wonen’ i.s.m. onder anderen SING Yvonne Witter, organisator
26 februari Zwolle
Menzis: bijeenkomst Wonen en Zorg Rogier Goes, spreker
28 februari Amsterdam
Filmfestival Art Age ActiZ Daniëlle Harkes, forumlid
6 maart Assen
Overleg Directeuren Woningcorporaties Rogier Goes, spreker
7 maart Breda
Kenniscafé Wonen Zorg Gemeenten Regio West Brabant Daniëlle Harkes, presentatie
7 maart Drunen
Brabants Woonzorg Overleg Rogier Goes, spreker
11 maart Den Haag
Trends Woonprojecten Yvonne Witter, twee workshops
11 maart en 17 juni Utrecht
KCWZ rondetafel ‘Transitie Verzorgingshuizen’ Rogier Goes, organisator, spreker
14 maart Rotterdam
Workshop Royal Rustique van Zorggroep De Residentie in Madurodam Yvonne Witter, presentatie
www.kcwz.nl
25
21 maart Alphen a/d Rijn
Stakeholdersmeeting WonenCentraal Rogier Goes, presentatie
28 maart Tilburg
Bijeenkomst Toekomst Wonen Zorg Gemeente Tilburg Daniëlle Harkes, presentatie
28 maart Wijchen
Aedes Netwerk Wonen Zorg Rogier Goes, spreker
3 april Den Bosch
KCWZ conferentie ‘Lokale Kracht: méér power in wonen, welzijn en zorg’ Daniëlle Harkes, Yvonne Witter, organisatie Peter de Lange, krachtsessie
4 april Amersfoort
Woongemeenschappen en zorg van LVGO Yvonne Witter, presentatie
5 april
Leerconferentie Verbinden van WWZ Brabant Wonen Yvonne Witter, presentatie
9 april Utrecht
KCWZ bijeenkomst ‘Een goed gesprek over extramuralisering’ Hugo van den Beld, organisator Rogier Goes en Peter de Lange, workshopbegeleiders Daniëlle Harkes, introductie en workshopbegeleider
11 april Utrecht
MEE, Themabijeenkomst Scheiden Wonen en Zorg Peter de Lange, presentatie
15 april Delden
Woonconferentie Gemeente Hof van Twente Peter de Lange, presentatie
18 april Amersfoort
GGZ Vastgoedacademy Rogier Goes, presentatie
26 april Apeldoorn
KCWZ training ‘Lokale Samenwerking wonen, welzijn en zorg’ Daniëlle Harkes presentatie
16 mei Utrecht
USP-congres Peter de Lange, presentatie
21 mei Almere
Atelierdagen Gemeente Almere Peter de Lange, presentatie
23 mei Breukelen
Van AWBZ naar Wmo Gemeente Stichtse Vecht Daniëlle Harkes presentatie
27 mei Apeldoorn
Congres In voor Zorg Daniëlle Harkes, workshop Scheiden Wonen Zorg
30 mei Apeldoorn
Workshop Corporatiedag Rogier Goes, organisator Peter de Lange, presentatie
31 mei Terschelling
Opening de Stîlen, Zorgpartners Friesland Daniëlle Harkes, presentatie
11 en 20 juni
KCWZ Workshop ‘Huurrecht voor zorgorganisaties’
www.kcwz.nl
26
12 juni Amersfoort
Landelijk Congres Scheiden Wonen Zorg, Leids Congresbureau Rogier Goes, spreker
13 juni Veldhoven
Conferentie Wonen met Zorg, gemeente Veldhoven Peter de Lange, presentatie
17 juni Pijnacker
Studiemiddag Wonen en Zorg Deelgemeente Hoek van Holland Peter de Lange, presentatie
18 juni Woerden
KCWZ cursus ‘Oriëntatie op thuistechnologie (domotica) voor corporaties’ Rogier Goes, organisator
19 juni Eindhoven
KCWZ bijeenkomst ‘Een goed gesprek over extramuralisering’ Hugo van den Beld, organisator Rogier Goes, workshopbegeleider Daniëlle Harkes, introductie en workshopbegeleider
4 september Oudenbosch
Conferentie Visie op Leven en Wonen 2030 Peter de Lange, deelname aan discussiepanel
10 september Den Bosch
KCWZ ‘Inspiratiedag Scheiden Wonen Zorg’ i.s.m. AAG Rogier Goes, presentatie
11 september Amsterdam
KCWZ bestuurdersbijeenkomst 'Lokaal maatwerk in wonen en zorg' Yvonne Witter, opening Daniëlle Harkes en Peter de Lange, gespreksleiding
13 september Lelystad
VVD Seniorenraad Rogier Goes, presentatie
18 september Breda
Gemeente Breda Scheiden Wonen Zorg Rogier Goes, spreker
3 oktober Amersfoort
KCWZ rondetafel ‘Ambulantisering en Scheiden wonen zorg’ Rogier Goes, organisator
3 oktober Hulshorst
KCWZ masterclass ‘Scheiden Wonen Zorg, consequenties voor vastgoed en dienstverlening Daniëlle Harkes, presentatie
3 oktober Amsterdam
KCWZ symposium ‘Gezellig maakt gezond: gemeenschappelijk wonen oudere migranten’ i.s.m. Stichting het R.C. Maagdenhuis, Coalitie Erbij en ActivAge Yvonne Witter, organisator
4 oktober Barneveld
Benchmark congres ActiZ Daniëlle Harkes, Anja van Westendorp, informatiestand
www.kcwz.nl
27
9 oktober Zwolle
KCWZ masterclass ‘Huurrecht en huurovereenkomst voor zorgorganisaties’ i.s.m. Nestas Communicatie en VBTM Advocaten
17 oktober Utrecht
Denktanksessie Universiteit Utrecht KCWZ Daniëlle Harkes, gespreksleiding
17 en 18 oktober Amersfoort
KCWZ tweedaagse cursus ‘Scheiden Wonen Zorg’ i.s.m. Sanders Advies en Projecten en Nestas communicatie Daniëlle Harkes, spreker
18 oktober Hulshorst
KCWZ masterclass ‘Scheiden Wonen Zorg, consequenties voor vastgoed en dienstverlening Daniëlle Harkes, presentatie
19 oktober Lunteren
Healthcare Management Forum, programma Zorgvastgoed Rogier Goes, dagvoorzitter
29 oktober Den Haag
Ouderenzorg & Wonen i.s.m. Management Productions Rogier Goes, voorbereiding, gespreksleider en spreker
4 november Bussum
Congres Bewegen in langdurige zorg, Studiearena Zorginnovatiebureau DAZ in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam Yvonne Witter, workshopleider
6 november Nieuwegein
KCWZ masterclass ‘Huurrecht en huurovereenkomst voor zorgorganisaties’ i.s.m. Nestas Communicatie en VBTM Advocaten
7 november Tilburg
Pluk festival Daniëlle Harkes, presentatie
8 november Amsterdam
Ontwikkelingen Wonen en Zorg(vastgoed) advocatenkantoor Kennedy Van der Laan Rogier Goes, spreker
12 november Den Bosch
Congres Nationaal Programma Ouderenzorg Daniëlle Harkes, presentatie
14 november Haren
KCWZ werkconferentie ‘Extramuralisering, krimp en leefbaarheid’ i.s.m. Actium, Stichting Zorgcentra Zuidwest Drenthe, WoonFriesland, Zonnehuisgroep Noord Hugo van den Beld, organisator Rogier Goes, workshopbegeleider
18 november Amersfoort
KCWZ ontmoeting ‘Risico Inventarisatie Zorgvastgoed’ Rogier Goes, organisator en gespreksleider
19 november Utrecht
KCWZ ontmoeting ‘Brandveiligheid in een veranderende woonzorgomgeving’ Rogier Goes, organisator en spreker
21 november Apeldoorn
Huisvesting als Zorg (BNA) Rogier Goes, gespreksleider en spreker
22 november Apeldoorn
KCWZ training ‘Lokale Samenwerking wonen, welzijn en zorg’ Daniëlle Harkes, presentatie
www.kcwz.nl
28
25 en 26 november Eindhoven
Nederlands-Duitse ondernemersforum, conferentie en werkbezoek ‘Barrièrevrij wonen en bouwen’ Peter de Lange, presentatie voor Duitse en Nederlandse ondernemers
26 november Rotterdam
KCWZ excursie naar De Beukelaar i.s.m. zorgorganisatie Laurens Yvonne Witter, organisator
27 november Roermond
Congres Wonen Limburg Yvonne Witter, presentatie
28 november Austerlitz
Congres Austerlitz Zorgt Daniëlle Harkes, presentatie
29 november Velp
Kennisdag GroenFonds/van HallLarenstein Daniëlle Harkes, presentatie Groen en Gezond
29 november Apeldoorn
KCWZ training ‘Lokale Samenwerking wonen, welzijn en zorg’ Daniëlle Harkes, presentatie
3 december Eindhoven
KCWZ masterclass ‘Huurrecht en huurovereenkomst voor zorgorganisaties’ i.s.m. Nestas Communicatie en VBTM Advocaten
10 december Soestduinen
Domotica in de Zorg, i.s.m. Euroforum Rogier Goes, forumlid
17 december Amsterdam
Bijeenkomst ASN bank Yvonne Witter, presentatie
Trainingen Utrecht
‘Rekenen aan Zorgvastgoed’ - Trainer George Müller Voorjaar: 12 maart Najaar: 15 oktober
Apeldoorn
‘Lokale Samenwerking wonen, welzijn en zorg’ – Trainer Frans Grobbe Voorjaar: 7, 8, 21, 22 maart en 12 april Najaar: 7, 8, 21, 22 november en 6 december 14, 15, 28, 29 november en 13 december
Studiereis 17 - 20 september Groot-Brittannië
www.kcwz.nl
‘Lokale Kracht in Engeland’ i.s.m. ActivAge en HabiPro Daniëlle Harkes, organisator en reisleider
29
Bijlage 6 - Publicatielijst KCWZ publicaties 1. Werkplan 2013-2014 2. Jaarverslag 2012 3. Webspecial: ‘Zorg voor mens en omgeving’, januari 2013 4. Artikelenreeks: ‘Het gezicht van extramuralisering’, januari 2013 5. Tool: ‘Toolkit Zorg met ICT’, januari 2013 6. Artikel: ‘Meedoen kan iedereen, onderzoek voorbeelden activiteiten voor meerdere doelgroepen', maart 2013 7. Brochure: ‘Sleutels voor de lokale aanpak van eenzaamheid’, maart 2013
8. Rapport: 'De Prinses, waar mensen met dementie samenwonen met hun partner', april 2013 9. Tool: ‘Stappenplan Thuistechnologie voor Corporaties’, mei 2013
10. Webspecial: ‘De juridische context van Scheiden Wonen Zorg’, augustus 2013 11. Magazine: ‘Lokale Kracht’, september 2013 12. Artikelenreeks: ‘Scheiden Wonen Zorg in de Praktijk’, september 2013 13. Publicatie: ‘Generaties verbinden, inspiratie vinden’, september 2013 14. Boek: ‘Verhalen van veerkracht’, oktober 2013 15. Boek: ‘Ik is Niks, over vitale coalities rond wonen, zorg en leefbaarheid’, in samenwerking
met Stichting Else, november 2013 16. Webspecial: ‘Lokale Kracht in beeld’, november 2013
www.kcwz.nl
30
Artikelen gepubliceerd in tijdschriften en dag- en vakbladen 1. 'Van lokale kracht naar lokale kramp', Yvonne Witter, De Seniorenwijzer, juni 2013 2. 'Ouder worden in de doe-democratie', Kees Penninx en Yvonne Witter, Gerôn, september
2013 3. 'Wandelen langs de zorggeschiedenis van Amsterdam', Yvonne Witter, Aedes magazine, jubileumnummer 2013
Blogs op website Kenniscentrum 1. ‘Miljoenen te verdienen met huisvestingsbeleid senioren’, Bram Klouwen, januari 2013 2. ‘Ouderen in de hoofdrol’, Yvonne Witter, februari 2013 3. ‘Anders wonen: de tijd is er rijp voor’, Yvonne Witter, februari 2013 4. ‘Voorspelling 2013: de revival van de woonzorgzone’, Sandy van Marrewijk, februari 2013 5. 'De balansburger', Yvonne Witter, februari 2013 6. 'Heb je al een scenario voor je laatste levensfase?', Hugo Versteeg, maart 2013
7. 'Eigen bijdrage AWBZ: zorg naar vermogen?', Hans van Rossum, maart 2013 8. ‘Ouderen in de hoofdrol’, Yvonne Witter, april 2013 9. ‘Culturen binnen de muren’, Yvonne Witter, april 2013 10. ‘Dementievriendelijk gemeenten nodigen ouderen uit’, Yvonne Witter, mei 2013 11. ‘De lange weg naar een smalle AWBZ’, Yvonne Witter, juni 2013 12. ‘Sokken voor Leo’, Yvonne Witter, juli 2013 13. ‘Budget bejaardenhuis speelt in op actualiteit’, Daniëlle Harkes, augustus 2013 14. 'Koekjes brengen naar oma', Yvonne witter, augustus 2013 15. ‘Engelse les in Lokale Kracht’, Yvonne Witter, oktober 2013 16. ‘In beweging: zingende zebrapaden en 'zwementie'’, Yvonne Witter, november 2013 17. ‘Mantelmuzikanten in de zorg’, Yvonne Witter, december 2013
www.kcwz.nl
31
Verkoopaantallen publicaties en tools 2013 Magazine Lokale Kracht (2013) Zorg voor mens en omgeving (2012) Een 2de Leven (2012) Boekje van Ellen (2009) Rekenen aan Zorgvastgoed (2010) De Ontdekkingsreis (2010) Zorg door dorpskracht (2012) U bent aan zet (2012) Kleinschalig wonen in de wijk (2010)
1
: 2.6001 : 80 : 27 :3 : 32 :1 : 89 : 48 : 49
Het Magazine Lokale Kracht is online 4.000 keer bekeken en 1.400 keer actief gelezen
www.kcwz.nl
32
www.kcwz.nl
33
