Inhoudsopgave 1.
Voorwoord 3
2.
Inleiding 5 2.1. Doel en opbouw van het jaarverslag FIOD-ECD 5 2.2. Taken en doelstellingen van de FIOD-ECD 5
3.
Relevante Omgeving 6 3.1. Samenwerking Belastingdienst 6 3.1.1. Procesportefeuilles Opsporing en Toezicht 6 3.1.2. Relatie regio-eenheden Belastingdienst 6 3.1.3. Kennisgroepen 6 3.2. Opdrachtgevende ministeries 6 3.3. Herinrichting strafrechtketen 7 3.3.1. Functioneel Parket (FP) 7 3.3.2. Taskforce OM 7 3.4. Platform Bijzondere Opsporingsdiensten 7 3.5. Samenwerkingsverbanden Internationaal 9
4.
Resultaten primair proces 10 4.1. Fiscaal 13 4.1.1. Opsporing fiscaliteit 13 4.1.2. Vervolging van zaken door het Openbaar Ministerie 15 4.2. Financieel-economisch 16 4.2.1. Ministerie van Financiën 16 4.2.2. Ministerie van Justitie 19 4.2.3. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 23 4.3. Goederen 24 4.3.1. Ministerie van Economische zaken 24 4.3.2. Ministerie van Buitenlandse Zaken 31 4.4. Integriteitsonderzoeken Belastingdienst 32
FIOD-ECD
4.5. 4.5.1. 4.5.2. 4.5.3. 4.5.4. 4.5.5. 4.5.6.
Fraudenota 33 Faillissementsfraude 33 Corruptie in het bedrijfsleven 35 Malafide ondernemingen 35 Zorgsector 35 Digitalisering 35 Team Internationale Opsporing en Samenwerking (TIOS) 37 4.5.7. EU Fraude 37 4.5.8. Alliantie Bijzondere Opsporingsdiensten 37 5.
Organisatie- en personeelsontwikkeling 38 5.1. Organisatieontwikkeling 38 5.2. Personeelsontwikkeling 38 5.3. Bedrijfsvoering 39 5.3.1. Formatie en bezetting 39 5.3.2. Financiën 39 5.3.3. Informatiebeveiliging 39 5.3.4. Informatisering 39 5.3.5. Arbeidsomstandigheden 39 5.3.6. Ziekteverzuim 41 5.3.7. Beoordelingen 41 5.3.8. Huisvesting 41 5.3.9. Klachten 41 5.3.10.Medezeggenschap 41
Bijlage 1: Overige productietabellen 42 Bijlage 2: Formatie en bezetting 47 Bijlage 3: Kosten en opbrengsten Fraudenota 2002-2006 48 Bijlage 4: Lijst van gebruikte afkortingen 49 Bijlage 5: Organigram FIOD-ECD per 31 december 2003 50
Jaarverslag 2003 - 2
Jaarverslag 2003
FIOD-ECD
12345
1. Voorwoord Het jaar 2003 was voor de FIOD-ECD om vele redenen een goed jaar. De dank van het managementteam FIODECD gaat uit naar onze medewerkers en onze partners in de keten voor de inzet en de collegiale samenwerking in 2003. Het afgelopen jaar was opnieuw een jaar van (permanent) opleiden en coachen, van vernieuwen en verbeteren. In 2003 is de nieuwe rechercheopleiding FIOD-ECD ingevoerd. Door de vacaturestop was er een beperkte instroom van nieuwe medewerkers en zijn twee groepen volgens het nieuwe systeem gestart. Zowel voor buitengewone opsporingsambtenaren als voor teamleiders van de FIOD-ECD die optreden als hulpofficier van justitie heeft een verplichte her- en bijscholing plaatsgevonden. Enkele elementen van het continue veranderproces in 2003 waren: de verdere integratie van de fiscale, financieel-economische en goederen opsporingsteams, de cultuurvernieuwing en de Belastingdienstbrede ontstaffing. Deze drie thema's zijn in samenwerking met de medewerkers opgepakt. Verder constateer ik met respect en vreugde dat de stijl in onze organisatie aan het veranderen is. De collegiale teams hebben zich in een jaar tijd ontwikkeld tot echte samenwerkingsverbanden waarin de integratie van de diverse teams vorm begint te krijgen. In onze dienst groeit het aantal medewerkers dat zelfsturend en samen met anderen creatief bezig is verantwoordelijkheid te nemen en elkaar aan te spreken. De te behalen resultaten staan daarbij centraal. Per 1 januari 2003 is de opsporingstaak van de voormalige Buma/Stemra overgegaan naar de FIODECD.
FIOD-ECD
Het nieuwe "Team Opsporing Piraterij" heeft in 2003 de integrale fraudebestrijding op het terrein van het intellectuele eigendom versterkt. Belangrijk is dat onze politieke leiding in september heeft ingestemd met een verdere versterking van onze opsporing in de financieel-economische sector. Op het internationale vlak is in 2003 de samenwerking en gegevensuitwisseling verder gegroeid. Met name de ook publicitair aansprekende - resultaten van het Belastingdienstbrede Rekeningenproject en het project Buitenlands vermogen zijn hiervan goede voorbeelden. Vooruitlopend op de uitbreiding van de EU hebben vele medewerkers van de FIOD-ECD in 2003 ondermeer een bijdrage geleverd aan inrichting en opleiding van de fiscale opsporingsfunctie in Estland. De FIOD-ECD is een partner in de handhaving. Aan de samenwerking met de opdrachtgevende departementen, de kantoren van de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, de politie, andere bijzondere opsporingsdiensten (BOD-en) en toezichthouders is in 2003 veel aandacht besteed. Versterking van de keten is in deze samenwerking de leidende gedachte. In 2003 heeft het Openbaar Ministerie in een taskforce, in samenwerking met de Belastingdienst en de FIOD-ECD, lopende zaken van vóór 1 januari 2003, die onder de verantwoordelijkheid van de locale parketten vallen, een overzicht gemaakt om de strafrechtelijke afloop per zaak te volgen. De FIOD-ECD heeft het prestatiecontract en het handhavingsarrangement gerealiseerd met uitzondering van de processen-verbaal. In totaal zijn 675 processen-
Jaarverslag 2003 - 3
verbaal aan het Openbaar Ministerie aangereikt. Dit aantal valt binnen de overeengekomen bandbreedte, maar is iets lager dan het beoogde interne richtgetal van 700. Met dit resultaat was het aantal processen-verbaal in 2003 wel hoger dan in alle voorgaande jaren. Wat betreft de kwaliteit zijn het geconstateerde nadeel, het aantal verdachten en het gemiddeld aantal ATV-punten per zaak ten opzichte van 2002 behoorlijk verbeterd. Daarbij komt verder dat een fors aantal maatschappelijk relevante zaken onder handen is of inmiddels is afgehandeld. Ook publicitair was sprake van een goed jaar. Met de inspanningen en resultaten van 2003 is een prima basis gelegd om ook voor 2004 als BOD de overeengekomen bijdragen te kunnen leveren aan de rechtshandhaving op fiscaal, financieel-economisch en goederen terrein. Tot slot stel ik met een zekere weemoed vast dat na ruim 20 jaar ons kantoor Haarlem niet meer het hoofdkwartier van de FIOD-ECD is. Per 1 januari 2004 is het managementteam FIOD-ECD definitief verplaatst naar Utrecht. Harry Haverkamp, voorzitter namens het managementteam FIOD-ECD, Wanda Bachet Gerard Bakker Jos Gerats Evert de Jager Jan Olijve Wim Verheggen
FIOD-ECD
Jaarverslag 2003 - 4
2. Inleiding 2.1. Doel en opbouw van het jaarverslag FIOD-ECD
Het jaarverslag geeft een overzicht van de behaalde resultaten van de FIOD-ECD in 2003 in relatie tot de doelstellingen van het prestatiecontract FIOD-ECD. Daarmee legt de FIOD-ECD verantwoording af aan het managementteam Belastingdienst en de verschillende opdrachtgevers. In het Bedrijfsplan Belastingdienst 2003-2007 is vastgelegd welke doelstellingen voor deze jaren gelden. In het prestatiecontract FIOD-ECD 2003 zijn deze doelstellingen nader geconcretiseerd. In dit jaarverslag wordt aangesloten bij de doelstellingen uit deze documenten. Op die manier wordt transparant gemaakt welke doelen de FIOD-ECD heeft nagestreefd en of deze zijn bereikt.
De FIOD-ECD voert strafrechtelijke opsporingsonderzoeken uit binnen het taakgebied fiscaliteit. Daarnaast worden in opdracht van zes ministeries voor de taakgebieden financieel-economisch en goederen toezicht- en opsporingstaken uitgevoerd. Deze taken betreffen het terrein van economische ordening, financiële integriteit en goederenbewegingen. De Directeur-Generaal Belastingdienst heeft in augustus 2003 een nota aan de bewindslieden van Financiën voorgelegd inzake een herschikking van taken binnen de FIOD-ECD. De koers van de nota heeft als lijn: • de FIOD-ECD wordt gefaseerd meer ingezet bij de bestrijding van financieel-economische criminaliteit; • de FIOD-ECD gaat zich meer richten op fiscale opsporingsonderzoeken met een grotere impact; • het aantal fiscale fraudezaken wordt verminderd met tegelijkertijd meer inzet van de bestuurlijke handhaving/het boete-instrument.
2.2. Taken en doelstellingen van de FIOD-ECD
Centraal in het functioneren van de FIOD-ECD staat het voorkomen en bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik van wet- en regelgeving op de volgende taakgebieden: • fiscale- en douanewetgeving; • wetgeving op het gebied van financiële en economische ordening; • wetgeving op het gebied van goederenbewegingen; • wetgeving op het gebied van auteursrecht; • bestrijding van georganiseerde (commune) criminaliteit met fiscale en financiële componenten.
FIOD-ECD
De bewindslieden hebben met deze koerswijziging ingestemd. In het licht daarvan heeft de procesportefeuille Opsporing eind 2003 aan B/CPP een opdracht verstrekt om, in nauwe samenwerking met de regio-eenheden van de Belastingdienst en het Functioneel Parket (FP), advies uit te brengen over aanpassing van de ATV-richtlijnen. In dit verband wordt opgemerkt dat in 2003 een aanzet is gegeven om in 2004 te komen tot selectie- en aanmeldingsrichtlijnen voor twaalf taakvelden binnen de taakgebieden financieel-economisch en goederen.
Jaarverslag 2003 - 5
3. Relevante Omgeving 3.1. Samenwerking Belastingdienst 3.1.1. Procesportefeuilles Opsporing en Toezicht
Voor het primaire proces van de FIOD-ECD zijn de procesportefeuilles Opsporing en Toezicht van belang voor de beleidsvorming en -ontwikkeling. De FIODECD voert het secretariaat van de procesportefeuille Opsporing. Vertegenwoordigers van de regio-eenheden van de Belastingdienst en van B/CICT, B/CFD en B/CKC vormen sinds begin 2003 de Procesportefeuille Opsporing. In 2003 heeft de procesportefeuille Opsporing het Koersplan Opsporing 2004-2008 vastgesteld. In dit plan staat de strategische inzet van de opsporing binnen de klantbehandeling van de Belastingdienst centraal. 3.1.2. Relatie regio-eenheden Belastingdienst
In verband met de herstructurering van de Belastingdienst en de komst van het Functioneel Parket, beiden per 1 januari 2003, is in gezamenlijk overleg tussen de regio-eenheden van de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie en de FIOD-ECD gewerkt aan de feitelijke invoering van de beoogde herinrichting van de strafrechtketen.
kwaliteit van de aanmelding. Ondanks alle veranderingen op de kantoren was het aantal aanmeldingen van de regio-eenheden conform de afspraken (zie tabel B1 in bijlage 1) en was het gemiddeld aantal prioriteitspunten per onderzoek met 4,9 punten ruim 15% hoger dan in 2002. Daarmee zijn beide doelstellingen ruimschoots gehaald. 3.1.3. Kennisgroepen
In 2003 zijn de kennisgroepen Centraal Punt Accijnsfraude en Centraal Punt EU-fraude samengevoegd tot één kennisgroep. Verder hebben de (interne) kennisgroepen Precursoren respectievelijk Intellectuele eigendom de officiële status van kennisgroep verkregen. De FIOD-ECD heeft daarmee zeven kennisgroepen: • Bureau belastingen en milieu; • Centraal Punt BTW-fraude; • Kennisgroep fraude accijns en Europese middelen; • Faillissementsfraude; • Intellectuele eigendom; • Precursoren en andere chemicaliën; • Witwassen.
3.2. Opdrachtgevende ministeries
Met de komst van de nieuwe regio-eenheden van de Belastingdienst is ook de fraudeaanpak op veel plaatsen opnieuw vorm gegeven. Soms met gespecialiseerde medewerkers in fraudepools, soms als onderdeel van de reguliere klantbehandeling. In alle gevallen veranderde de samenwerking met de FIOD-ECD in de organisatie van het SO-TPO-traject. Om de betrokkenheid en de doorlooptijd te verbeteren is het accountproces georganiseerd "in de klant". Nog vóór het SO vindt overleg plaats over de aanmeldingen, waarbij de boete-fraudecoördinatoren en de contactambtenaren waar nodig worden ondersteund in het verbeteren van de
FIOD-ECD
Om de handhaving goed te kunnen vormgeven onderhoudt de FIOD-ECD intensieve relaties met zijn opdrachtgevers. Voor het fiscale deel van de werkzaamheden is dat de Belastingdienst, voor het niet-fiscale deel zijn dat de ministeries van Financiën, in het bijzonder de Generale Thesaurie, Economische Zaken, Justitie, Volksgezondheid Welzijn en Sport en Buitenlandse Zaken. Daarnaast is er een werkrelatie met het Ministerie van VROM inzake de Wet energiebesparing toestellen. De contacten met de genoemde ministeries vinden op diverse niveaus plaats. Op directieniveau worden de
Jaarverslag 2003 - 6
productieafspraken gemaakt, op beleidsniveau worden ontwikkelingen in wetgeving en uitvoering besproken. De daadwerkelijke uitvoering van de werkzaamheden door de FIOD-ECD wordt afgestemd met de beleidsafdelingen van de departementen. Vooral op het gebied van precursoren, Wet energiebesparing toestellen, Wet tarieven gezondheidszorg, intellectueel eigendom en de financiële wetgeving heeft in 2003 regelmatig overleg plaatsgevonden met de betrokken ministeries. Op directieniveau kwam in 2003 tweemaal de Klankbordgroep FIOD-ECD bijeen. In de Klankbordgroep zijn onderwerpen besproken als planning en voortgang van de productie, verslaglegging, trends en ontwikkelingen. Daarnaast heeft een delegatie van het MT FIOD-ECD in de periode augustus - oktober 2003 bilaterale gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de beleidsverantwoordelijke departementen over de inrichting van de handhaving aan de hand van rechtshandhavingsmodellen én over de productieafspraken voor het jaar 2004. Het Functioneel Parket heeft in al deze gesprekken geparticipeerd. De afspraken hieruit zijn opgenomen in het Handhavingsarrangement 2004. In 2003 is een eerste aanzet gegeven om rechtshandhavingmodellen te actualiseren. De modellen zijn en blijven een belangrijk instrument om de inzichtelijkheid van het taakveld te bevorderen en in gezamenlijk overleg de koers van de handhaving te bepalen. Medio 2004 zullen de belangrijkste modellen geactualiseerd zijn.
3.3. Herinrichting strafrechtketen 3.3.1. Functioneel Parket (FP)
Per 1 januari 2003 is het FP verantwoordelijk geworden voor de centrale intake, selectie en aansturing van alle nieuwe zaken van de vier BOD'en, waaronder de FIODECD. Op de hoofdvestiging in Den Haag en de twee werklocaties in Zwolle en Den Bosch zijn vanaf januari
FIOD-ECD
2003 iedere maand tripartiete overleggen (TPO) gehouden. Voor de taakgebieden financieel-economisch en goederen vonden periodiek TPO's plaats in Amsterdam. 3.3.2. Taskforce OM
De Taskforce is een samenwerkingsverband van OM, Belastingdienst en FIOD-ECD onder leiding van het FP. De Taskforce heeft als taak het bevorderen en bewaken van het tijdig afhandelen van de voorraden zaken die nog vallen onder de verantwoordelijkheid van de regionale parketten. Het gaat om zaken die vóór 1 januari 2003, dus vóór de start van het FP, zijn geaccepteerd in de regionale TPO's. Al deze zaken zijn in beeld gebracht en worden individueel gevolgd. In 2003 heeft dit geleid tot het definitief afronden van 368 zaken met een sepot, een transactie of een rechterlijke uitspraak in eerste dan wel laatste aanleg (zie tabel B3 in bijlage 1). Daarnaast heeft het project er inmiddels toe geleid dat de bestuurlijke informatie bij het FP en de FIOD-ECD is verbeterd en beter op elkaar is afgestemd.
3.4. Platform Bijzondere Opsporingsdiensten
In het Platform Bijzondere Opsporingsdiensten zijn de vier BOD-en, het FP, het ministerie van Justitie en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vertegenwoordigd. Naast de gezamenlijke uitvoering van diverse opsporingsonderzoeken, kwamen in 2003 onder meer de volgende beleidsonderwerpen aan de orde: • de Wet op de Bijzondere Opsporingsdiensten; • de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE): het instellingsbesluit van de CIE is geregeld. Bij de FIOD-ECD is de CIE afgelopen jaar verder vormgegeven. Momenteel gaat veel aandacht uit naar de opbouw van kennis van het financiële terrein; • observatieteam: aan het observatieteam van de FIODECD is afgelopen jaar extra capaciteit toegevoegd ten behoeve van de Sociale Inlichtingen en Opsporings Dienst (SIOD). De SIOD heeft hiervoor structureel
Jaarverslag 2003 - 7
Suzan Braemer 41 jaar Accountmanager Team Account Utrecht Functioneel Parket
"Het hele jaar heeft voor mij in het teken gestaan van het Functioneel Parket (FP). Sinds 1 januari 2003 is het FP actief en verantwoordelijk voor de strafrechtelijke onderzoeken van de vier bijzondere opsporingsdiensten. Het FP heeft een aantal afdelingen, onder andere een afdeling Beleid die lijkt op onze afdeling Account en een afdeling Opsporing & Vervolging met de parketsecretarissen en de officieren van Justitie. Ik heb voornamelijk met de afdeling Beleid te maken, daar zit ook een accountmanager waar wij als accountmanagers maandelijks overleg mee hebben. Wij spreken dan over opsporingsonderzoeken die de FIOD-ECD wil gaan draaien, maar waar het FP uiteindelijk verantwoordelijk voor is. Immers het FP gaat, als een van de laatsten in de keten, de verdachten waar wij onderzoeken naar hebben gedaan vervolgen, seponeren of een transactie aanbieden. Het FP heeft inmiddels een tweede accountmanager aangetrokken, speciaal voor een aantal financieel-economische taakgebieden. Het is gewoon niet mogelijk voor één persoon om van alle taakgebieden van de FIOD-ECD zodanige materiekennis te hebben, dat een gefundeerd oordeel kan worden gegeven over de slagingskans van opsporingsonderzoeken. Een groot voordeel van het FP is dat wij nu één aanspreekpunt hebben voor alle verschillende taakgebieden. We hoeven niet meer, zoals voorheen, te shoppen met onze zaken in den lande. Doordat in het verleden onze zaken overal in het land bij de negentien verschillende arrondissementsparketten ondergebracht werden, was er ook minder zicht op de vervolgingstrajecten. Een ander voordeel is dat bij het OM meer expertise komt op de diverse taakgebieden, dit doordat we niet steeds met andere officieren van justitie om de tafel hoeven te zitten. Het jaar 2003 hebben we gebruikt om elkaar te leren kennen en aan elkaar te wennen. Het FP is nog niet op volle sterkte, maar daar wordt heel hard aan gewerkt. Als je terugkijkt op 2003 is het eigenlijk heel snel gegaan. Ik hoop dat we volgend jaar alle zaken kunnen draaien die we willen draaien."
budget beschikbaar gesteld; • samenwerking op het gebied van automatisering: door een werkgroep van de vier BOD-en is onderzoek verricht naar de mogelijkheden van aansluiting bij de in ontwikkeling zijnde Politiesuite. De voorlopige conclusie is dat de processen van de BOD-en te zijner tijd ondersteund kunnen worden door dit systeem.
3.5. Samenwerkingsverbanden Internationaal
Het Team Internationale Opsporingssamenwerking (TIOS) van de FIOD-ECD treedt op als bevoegde autoriteit voor de internationale uitwisseling van gegevens op het gebied van de heffing en invordering van directe en indirecte belastingen. Het TIOS heeft in 2003 deelgenomen aan het project Intensivering Gegevensuitwisseling en een pilot van de OESO over het elektronisch uitwisselen van gegevens. De verwachting is dat bij de wederzijdse bijstand steeds meer gebruik zal worden gemaakt van uitwisseling van gegevens via internet.
De FIOD-ECD participeert met diverse medewerkers in een Twinning met Estland voor de ontwikkeling en inrichting van een fiscale opsporingsdienst. Voorts is aan de FIOD-ECD in 2003 een Twinning-verzoek vanuit Letland betreffende de bestrijding van BTW-carrousselfraude toegewezen. De FIOD-ECD neemt deel aan het nationaal vooroverleg ter voorbereiding van de internationale vergadering van Hoofden van de Nationale Eenheden Europol. Voor Nederland is dit het Hoofd van de Dienst Internationale Netwerken van de KLPD. Group of States against corruption (Greco) heeft in 2003 haar evaluatierapport uitgebracht over het corruptiebeleid in Nederland. Eén van de aanbevelingen uit het rapport betreft de opdracht voor de FIOD-ECD, om samen met het OM, de politie en de rijksrecherche een gezamenlijke strategie te ontwikkelen teneinde te voorzien in een goede communicatie met de private sector.
In verband met nieuwe Europese regelgeving is de samenwerking tussen TIOS en de Belastingdienst/ Central Liaison Office (CLO) te Deventer geïntensiveerd. Beide onderdelen treden als één loket naar buiten en ontplooien gezamenlijke activiteiten op het gebied van voorlichting, het bijwonen van (internationale) vergaderingen en het leveren van bijdragen aan (Twinning)projecten en seminars. De samenwerking met het proces opsporingsinformatie (OI) heeft geleid tot diverse risicosignalen en tot het project Buitenlands Vermogen (een vervolg op het Rekeningenproject). Binnen dit project zijn met vertegenwoordigers van Spanje, Portugal, Frankrijk en Italië afspraken zijn gemaakt over de uitwisseling van gegevens over buitenlandse onroerende zaken in bezit van Nederlandse ingezetenen.
FIOD-ECD
Jaarverslag 2003 - 9
4. Resultaten primair proces Resultaten Opsporing
De productiedoelstellingen opsporing voor 2003 zijn weergegeven in bandbreedtes per taakgebied. De bandbreedte voor het totaal aantal te leveren processen-verbaal bedroeg 675-750, waarbij als intern richtgetal het aantal van 700 afgeronde zaken is gehanteerd. In 2003 zijn in totaal 675 processen-verbaal afgerond. De totaalproductie in 2003 is 34 processenverbaal meer dan in 2002. De bandbreedte voor het aantal processen-verbaal fiscaal bedroeg 425-450. Het totaal aantal afgeronde processenverbaal fiscaal in 2003 is 396. Hiermee is de doelstelling niet gerealiseerd. Verder geldt dat voor 2003 de doelstelling voor het gemiddeld aantal ATVprioriteitspunten voor fiscale zaken 4,5 bedroeg. De realisatie kwam uit op 4.9 punten. Dit is 15% hoger dan in 2002. Voor de processen-verbaal financieel-economisch was de bandbreedte in 2003 125-150. De realisatie van het aantal processen-verbaal financieel-economisch bedraagt 137. Overigens had de FIOD-ECD door de hierboven vermelde capaciteitsverschuiving een aantal van 162 willen realiseren. De bandbreedte voor het aantal processen-verbaal goederen bedroeg 125-150. Het totaal aantal afgeronde
processen-verbaal goederen was in 2003 142. Dit is inclusief het aantal processen-verbaal voor niet-fiscale douanetaken. Het totaal aantal processen-verbaal fiscaal én financieeleconomisch is in 2003 (396+137) vrijwel gelijk aan de realisatie van 2002 ( 451+ 86). In de lijn van de koerswijziging van minder fiscale naar meer financieeleconomische zaken laten de resultaten van 2003 al een verschuiving zien. Ten opzichte van 2002 zijn in 2003 zijn minder fiscale zaken (-55) afgerond. Daarnaast zijn meer financieeleconomische (+51) én meer goederen zaken (+38) ingediend bij het OM.
Resultaten Opsporingsinformatie
Opsporingsinformatie richt zich op het ondersteunen van toezicht en opsporing door het verzamelen, bewerken en verstrekken van relevante informatie, door het uitvoeren van analyses en toegepast wetenschappelijk onderzoek en door het genereren van onderzoeken. De informatiedesk stelde 24.771 rapporten informatieverstrekking op. Verder heeft opsporingsinformatie 2.054 risicosignalen gegenereerd. Daaruit zijn 200 opsporingsonderzoeken voortgekomen waarvan 155 uit thema's.
Tabel 1: Bandbreedtes Handhavingarrangement 2003 Taakgebied
Bandbreedte
Resultaat 2003
..................
........................
............................
Fiscaal
425-450
396
Financieel-economisch
125-150
137
Goederen
125-150
142
Totaal
675-750
675
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 10
Tabel 2: Resultaten samengevat Realisatie
Doel 2003
Realisatie
..............
..............
2002 ............................................. 1.
Proces-verbaal
..............
1)
Fiscaliteit
451
405
396
- waarin aantal verdachten (NP)
963
810
971
86
162
137
- waarin aantal verdachten (NP)
131
162
373
Goederen
142
Financieel-economisch
104
133
- waarvan niet fiscale douanetaken
60
75
88
- waarvan overig Goederen
44
58
54
- waarin aantal verdachten (NP)
52
133
69
Totaal aantal processen-verbaal
641
700
675
Opgespoord strafrechtelijk nadeel ( x 1 mln. E)
277
275
689
1.146
1.350
1.413
187
100
187
3.208
3.500
3.036
4.116
4.079
3.824
193
545
512
Totaal aantal verdachten (NP)
2.
2003
2)
Proces verbaal rechtshulpverzoek/ rapport wederzijdse bijstand
3.
Rapporten ambtshulp
4.
Toezichtrapporten en transactie pv's Toezichtrapporten Transactie pv's
5.
Risicosignalen
6.
Rapporten informatieverstrekking
7.
Uren andere opsporingsdiensten (in FTE)
661
700
2.054
17.033
19.000
24.771
33,5
max 30
14
1)
Het Team Opsporing Piraterij maakt sinds 1 januari 2003 onderdeel uit van de FIOD-ECD. In 2003 werden 94 processen-verbaal ingezonden
2)
Fiscaliteit E 327 miljoen, financieel-economisch E 362 miljoen (waaronder één zaak met E 325 miljoen).
3)
Met ingang van 2003 wordt uitsluitend de capaciteit die wordt uitgeleend op basis van convenanten gemeten.
aan het FP (doel: 110).
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 11
3)
Ruud Leeuwendaal 38 jaar Medewerker opsporing Team Fiscaal Rijswijk Project Nova Zembla
"De projectgroep Nova Zembla is gestart in 2001. De directe aanleiding voor het opstarten van dit project waren de problemen met uitzendbureaus in de agrarische sector waar de Belastingdienst tegenaan liep. Het ging om structureel antifiscaal gedrag, zoals het te werk stellen van illegalen, problemen met de aangiften, met administratie en betalingen. Op het moment dat wij startten had Account 15 zaken. Alle zaken zouden strafrechtelijk worden aangepakt. Het plan van aanpak is met het openbaar ministerie besproken. Er zijn heldere afspraken gemaakt over het toepassen van dwangmiddelen bij de onderzoeken. Mei 2001 was de actiemaand. In alle onderzoeken zijn in die maand woningen en bedrijfspanden doorzocht, verdachten aangehouden, telefoontaps gedaan en observaties verricht. Hierbij zijn 30 doorzoekingen en 23 aanhoudingen gedaan. In die maand is door nagenoeg alle medewerkers van de vestigingen Rotterdam en Rijswijk gewerkt aan deze zaken. Het project werd verlengd. Uiteindelijk heeft het team 40 onderzoeken gedraaid met 75 doorzoekingen, 28 taps en 67 aanhoudingen. Het project is in de zomer van 2003 afgerond. Er is tegen 113 natuurlijke personen en 27 rechtspersonen een proces-verbaal opgemaakt. Het achterhaald nadeel is circa 42 miljoen euro. Veel van de zaken zijn inmiddels voorgekomen en hebben geleid tot veroordelingen. Opmerkelijk is dat in 16 onderzoeken externe adviseurs als verdachte zijn meegenomen en in enkele gevallen ook reeds zijn veroordeeld. Wat een belangrijke constatering, naast de grootschalige fraudes, in dit project is geweest is dat deze uitzendbureaus en hun eigenaren en medewerkers deel uit maken van de infrastructuur illegaliteit. Bij zo'n infrastructuur moet je denken aan elementen als levensonderhoud via de uitzendbureaus, mensensmokkel, huisvesting, identiteitsbewijzen, gezondheidszorg en sociale contacten. Als je bedenkt dat wij slechts 40 van de bijna 2800 in de Haagse regio geregistreerde bureaus hebben onderzocht, geeft dat te denken voor de komende jaren!"
Resultaten Overig
In 2003 heeft de FIOD-ECD 4.336 toezichtonderzoeken uitgevoerd. Dat aantal is iets hoger dan in 2002 (4.309 onderzoeken). In 2003 hebben deze onderzoeken tot 3.824 toezichtrapporten geleid en 512 transactie-pv's. Het aantal processen-verbaal rechtshulpverzoeken is in 2003 met 187 afgewerkte verzoeken op hetzelfde niveau gebleven als in 2002. In 2003 heeft de FIOD-ECD op basis van samenwerkingsconvenanten 14 fte's ingezet in samenwerkingsverbanden ter bestrijding van georganiseerde criminaliteit.
4.1. Fiscaal 4.1.1. Opsporing fiscaliteit
In 2003 is het aantal aanmeldingen vanuit de Belastingdienst afgenomen van 2.291 in 2002 naar 1.839 in 2003. Het totaal aantal aanmeldingen in 2002 is positief beïnvloed door het Rekeningenproject. Alle zaken binnen dit project zijn aangemeld, ook als zaken niet voor een strafrechtelijk onderzoek in aanmerking komen. In 2003 zijn 1.054 zaken door het selectieoverleg (SO) geaccepteerd (2001: 938). In het tripartiete-overleg (TPO) is het aantal geaccepteerde zaken gestegen van 505 in 2002 naar 597 in 2003. In het vierde kwartaal Tabel 3: Aanmeldingen 2001-2003
*)
Aanmeldingen
SO geaccepteerd TPO geaccepteerd
...............................
......................................... .......................................
(naar opsporing)
2001 2002 2003 *)
1.607 2.291 1.839
855 938 1.054
525 505 597
Bron: platte database GEFIS van 26 december 2003.
FIOD-ECD
heeft de FIOD-ECD met alle regio-eenheden binnen de Belastingdienst afspraken gemaakt om in samenwerking te komen tot voldoende aanmeldingen van goede kwaliteit en omvang, gespreid over het jaar. De FIOD-ECD heeft in 2003 396 fiscale opsporingsonderzoeken afgerond. Bij deze zaken waren 1.086 verdachten betrokken. Het strafrechtelijk nadeel fiscaliteit bedroeg E 327 miljoen. Dit is ruim boven de doelstelling van E 275 miljoen en ver boven de realisatie van 2002 (E 192 miljoen). Project Glastuinbouw
Sinds het midden van de jaren '90 is er sprake van een explosieve groei van het aantal agrarische loonbedrijven en uitzendbureaus. Uit controles bleek dat de afdracht van belastingen en premies binnen deze branches veelal niet correct plaatsvond. De Belastingdienst is daarop een project gestart met als doel het voorkomen en terugdringen van belasting- en premiefraude en het bevorderen van de naleving. De FIOD-ECD is vanaf 2001 bij dit project betrokken, omdat 98% van de boekenonderzoeken leidde tot correcties, waarvan 80% voldeed aan de ATV-richtlijnen. Het project is in april 2003 beëindigd. In het gehele project zijn 40 strafrechtelijke onderzoeken afgerond tegen 145 verdachten. Daarvan zijn 67 verdachten daadwerkelijk aangehouden. Het totale strafrechtelijk nadeel bedroeg ruim E 42 miljoen. Rekeningenproject
In het Rekeningenproject zijn tegoeden van Nederlanders bij buitenlandse banken nader onderzocht. Uit het buitenland ontvangen informatie heeft geleid tot identificatie van rekeninghouders. Binnen het project is zowel een administratiefrechtelijk als een strafrechtelijk traject gevolgd. Medio juni 2003 waren 5.297 belastingplichtigen met voor de fiscus onbekende buitenlandse bankrekeningen in een landelijk bestand opgenomen, waaronder 1000 zogenaamde spijtoptanten. Er zijn aanslagen opgelegd tot een totaal van ruim E 171 miljoen.
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 13
Jelle Staats 31 jaar Medewerker opsporingsinformatie Internationale samenwerking Project Buitenlands Vermogen
“Het project Buitenlands Vermogen is de opvolger van het rekeningenproject. Samen met Ton Apeldoorn mag ik voor de FIOD-ECD dit project trekken. De kern van ons project ligt eigenlijk op het behandelen van renseignementen van lidstaten waarmee Nederland een verdrag heeft gesloten. We maken onderscheid tussen administratieve zaken en strafrechtelijke zaken. We voeren een pro-actief mediabeleid. We willen namelijk de samenleving op de hoogte brengen van onze activiteiten zodat mensen tot inkeer komen en kunnen afrekenen over het verleden zonder een boete te betalen. We werken intensief samen met, enerzijds ruim 130 behandelaars binnen de Belastingdienst en anderzijds vertegenwoordigers van de diverse landen. Team Internationaal onderhoudt deze internationale contacten. Zonder deze internationale samenwerking was er geen project buitenlands vermogen geweest. In dit project zullen ongeveer 30 tot 40 strafrechtelijke onderzoeken worden gegenereerd. Overigens is uit onderzoek door ons team Analyse & Research uit het verleden gebleken dat in onze communicatie naar de samenleving meer op normen moet worden ingezet dan op dreigen. Uiteraard ontkomen we niet aan een lichte dreiging maar belastingplichtigen moeten met name worden geprikkeld in hun normbesef. We moeten duidelijk maken dat velen het wel goed doen. Eén van de doelstellingen van het project is dan ook het bereiken van een hogere mate van compliance onder belastingplichtigen. Door middel van handhavingscommunicatie treden we via de media naar buiten. We wijzen de mensen erop dat het niet juist is om een onjuiste aangifte te doen. Het mooiste zou natuurlijk zijn als door de FIOD-ECD maar één zaak wordt afgehandeld met veel uitstraling zodat iedereen daarna compliant gedrag vertoont. Ik zou willen dat we eind 2004 concrete resultaten hebben geboekt. Het doel is een gerealiseerde belastingopbrengst van 50 miljoen euro en 2000 inkeerders. Bovendien willen we meten of belastingplichtigen beter hun aangifte met betrekking tot buitenlandse vermogens-bestanddelen opmaken. Met die resultaten is dan gerealiseerd dat over het verleden is afgerekend en dat in de toekomst over de inmiddels bekende vermogens belasting wordt betaald.”
Project Buitenlands Vermogen
Het project Buitenlands Vermogen is op 1 oktober 2003 gestart. In dit project worden tegoeden van Nederlanders bij buitenlandse banken, in het buitenland gelegen onroerende zaken en buitenlandse rechtsvormen onderzocht. Eind 2003 waren 1.247 belastingplichtigen in een landelijk bestand opgenomen, waaronder ruim 900 zogenaamde spijtoptanten. Hoewel het project nog maar net van start is gegaan zijn nu reeds 20 zaken geaccepteerd voor een strafrechtelijk onderzoek en is er inmiddels voor ruim E 5 miljoen aan aanslagen opgelegd.
4.1.2. Vervolging van zaken door het Openbaar Ministerie
In 2003 heeft het OM voor het taakgebied fiscaliteit 462 arrangementzaken afgedaan (2002: 324). Opgemerkt wordt dat deze afgedane zaken in 2003 en in de voorafgaande jaren door de FIOD-ECD zijn aangeleverd (zie tabel 4). In tabel 5 is de wijze van afdoening van de in de betreffende jaren door de FIOD-ECD aangeleverde arrangementzaken vermeld. Het vervolgingspercentage hier gedefinieerd als de som van transactie en rechterlijke
Tabel 4: Afloop van de in 2001, 2002 en 2003 door het OM afgedane arrangementzaken van het taakgebied fiscaliteit Wijze van afdoening 1)
2001
2002
2003
Aantal
In procenten
Aantal
In procenten
Aantal
In procenten
134
28
67
21
119
26
81
17
24
7
62
13
Rechterlijke uitspraak
264
55
233
72
281
61
Totaal
479
100
324
100
462
100
Sepot Transactie
1)
Sinds 2003 is in het kader van de afdoeningmodaliteiten een onderscheid gemaakt tussen de afdoening door de contactambtenaar en het OM. In 2003 heeft de contactambtenaar 30 zaken buiten vervolging gesteld en in 13 gevallen een transactie aangeboden.
Tabel 5: Afloop van arrangementzaken van het taakgebied fiscaliteit over de jaren 1997 tot en met 2003 Jaar
Totaal
afronding pv
Waarvan
Wijze van afdoening in procenten
afgedaan
door FIOD-ECD
Sepot
Transactie
Rechterlijke
Transactie
uitspraak
+ uitspraak
.......................
.......................
Overig
..............
..............
1997
365
362
19%
15%
64%
79%
.................. 2%
1998
454
453
26%
15%
59%
74%
1% 0%
1999
453
447
23%
6%
61%
77%
2000
452
429
24%
17%
60%
77%
0%
2001
462
348
24%
12%
64%
76%
0%
2002
451
209
29%
12%
59%
71%
0%
2003
396
40
1)
1)
Vanwege het geringe aantal afgedane zaken is uitsplitsing niet zinvol. Bron: Platte database GEFIS van 26 december 2003
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 15
uitspraak- geeft de actuele stand per productiejaar ultimo 2003 aan. Voor een goed begrip wordt opgemerkt dat de afdoeningcijfers van een bepaald jaar in de loop van de tijd toe nemen tot het aantal arrangementzaken dat de FIOD-ECD in dat jaar bij het OM heeft ingeleverd. Zo geven de cijfers over de zaken uit 1997 thans het meest volledige beeld van de afdoening door het OM. Uit dit overzicht blijkt dat de doelstelling van 90% dagvaarding voor de zaken uit 1997, 1998 en 1999 niet zal worden gehaald. Voor de latere jaren kan hierover nog geen uitspraak worden gedaan.
Handhaving financiële wetgeving: algemeen
In totaal zijn 83 processen-verbaal binnen dit deelgebied binnen het financieel-economische domein afgerond. Hiermee bleef de realisatie achter bij de planning van 101 zaken. De geplande aantallen onderzoeken per wet zijn soms wel, soms niet (geheel) gerealiseerd. Vooral in de voorwetenschapzaken bleef de realisatie achter bij de planning. Zoals bekend is de FIOD-ECD voor een groot deel afhankelijk van de aangiften die de toezichthouders doen bij het Openbaar Ministerie. Bij een achterblijvend aantal aangiften wordt het aantal onderzoeken navenant geringer. Een en ander was ook aanleiding om de planning voor 2004 op deze omstandigheid aan te passen.
4.2. Financieel-economisch 4.2.1. Ministerie van Financiën Ontwikkelingen financiële wetgeving
In 2003 zijn vele nieuwe wetsvoorstellen en beleidsvoornemens gepresenteerd op het terrein van de financiële (integriteits-) wetgeving. In 2004 zal dat niet anders zijn. De daarmee gepaard gaande herverdeling en uitbreiding van taken van de toezichthouders hebben ook gevolgen voor de handhaving door de FIOD-ECD. Dat geldt voor de Wet op het financieel toezicht, de Wet toezicht trustkantoren, de Wet toezicht effectenverkeer (marktmisbruik), de Wet financiële dienstverlening en de Wet melding ongebruikelijke transacties / Wet identificatie bij dienstverlening. De reikwijdte van de Wet melding ongebruikelijke transacties (MOT) en de Wet identificatie bij dienstverlening is in 2003 uitgebreid met een aantal vrije beroepsgroepen, waaronder de makelaars/bemiddelaars in onroerende zaken. De FIOD-ECD is hierdoor - naast het reeds bestaande toezicht op de handelaren in zaken van grote waarde - per 1 juni 2003 ook belast met het toezicht op deze groep. Daarnaast blijft de FIOD-ECD belast met de opsporing over de volle reikwijdte van de wet (dus ook daar waar andere instellingen, zoals de Autoriteit Financiële Markten, toezichthouder zijn). FIOD-ECD
Maandelijks zijn er TPO's gehouden met de toezichthouders Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandse Bank en het Functioneel parket. In de loop van het jaar heeft de Pensioen- en verzekeringskamer zich aangesloten bij het overleg met De Nederlandse Bank en het Functioneel Parket. In 2003 werden 29 onderzoeken verricht op het gebied van voorwetenschap en beleggingsfraude. Enkele daarvan hebben flinke publicitaire aandacht getrokken. Op het gebied van voorkennis blijft de bewijsvoering lastig. In het algemeen gaat het om indirect bewijsmateriaal hetgeen ter zitting niet altijd tot de beoogde resultaten leidt. Een opmerkelijk onderzoek was een zaak waarin de verdachte gebruik maakte van chatboxen op internet om door middel van adviezen beurskoersen te beïnvloeden. Het onderzoek heeft geleid tot een veroordeling terzake van koersmanipulatie. Aanvulling van de Wte met een artikel inzake marktmanipulatie kan in de toekomst tot meer van dit soort onderzoeken leiden. In het afgelopen jaar zijn diverse onderzoeken verricht naar bedrijven, die zich bezig hielden met het aantrekken van gelden van particulieren. Een bekende zaak was de aanbieding van een hypotheekconstructie, waarbij werd voorgespiegeld dat de overwaarde van huizen kon
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 16
Tabel 6: Planning en realisatie cijfers ministerie van Financiën Planning 2003 Processen-verbaal
Realisatie 2003 Rapporten
Transactie
.......................
..................
20
15
40
Rapporten
Arrangement
Transactie
.....................
.......................
..................
.....................
1650
17
23
1352
-
-
29
-
-
15
-
-
19
-
-
5
-
-
1
-
-
Wet op de geldtransactiekantoren
10
-
-
9
-
-
1)
3
15
-
0
2
9
8
-
10
8
4
5
101
30
1660
83
29
1366
Wet melding ongebruikelijke transacties/
Arrangement
Processen-verbaal
Wet identificatie bij dienstverlening
Wet toezicht effectenverkeer/ Wet melding zeggenschap/ Wet toezicht beleggingsinstellingen
Wet toezicht kredietwezen
Wet toezicht verzekeringsbedrijf/Wet toezicht natura uitvaartverzekeringsbedrijven
Wet op het consumentenkrediet
Verzekeringsfraude
Totaal
1)
Overgegaan naar AFM, aantal zaken mede afhankelijk van beleid AFM
worden gebruikt om door middel van beleggingen de uiteindelijke hypotheeklasten te verminderen. In het kader van de bestrijding van terrorisme (Dubbelspoor, zie ook 4.3.2.) is in 2003 onder meer onderzoek verricht naar undergroundbanking activiteiten door verschillende (etnische) groeperingen. Bij undergroundbanking is sprake van een overtreding van de Wet op de geldtransactiekantoren en/of de Wet Toezicht Kredietwezen.
FIOD-ECD
Dubbelspoor is in 2001 opgestart naar aanleiding van de kabinetsnota "Integriteit Financiële sector en Terrorismebestrijding". De doelstelling van het project is het leveren van een bijdrage aan de bestrijding van dan wel het voorkomen van terrorisme door het verrichten van onderzoek naar geld- en goederenstromen. In 2003 zijn de activiteiten in het kader van Dubbelspoor gaandeweg ingebed in de staande organisatie. Andere Wtk/Wgt onderzoeken kwamen voort uit meldingen van de Kmar op het moment dat grote
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 17
Mark Barends 39 jaar Projectleider Toezicht MOT
“De FIOD-ECD heeft sinds begin 2002 een toezichttaak in de wet Melding ongebruikelijke transacties (MOT). In dat jaar hebben we toezicht MOT invulling en richting gegeven: er zijn nieuwe medewerkers aangenomen, opgeleid en begeleid en we zijn onder andere gestart met verkenning van de markt. Medio 2002 werd de wet MOT uitgebreid met de categorie ‘handelaren in grote waarden’, zoals autohandelaren, antiquairs, diamantairs en juweliers. In 2003 kwam weer een uitbreiding met de categorie makelaars en bemiddelaren in onroerende zaken. Omdat onze doelgroep zoveel groter is dan onze toezicht-capaciteit zijn we genoodzaakt het toezichttraject heel slim aan te pakken. Dus zijn we instrumenten gaan ontwikkelen op basis waarvan we tot een nauwkeurige selectie kunnen komen. In het najaar van 2002 is het project ‘Gegevenshuishouding en tools’ gestart. Binnen dat project zijn subgroepen bezig met het maken van een risicobeheersingsmodel, het inventariseren welke gegevens en bestanden ter beschikking moeten komen, welke informatiebehoefte er is en welke tools van de Belastingdienst geschikt zijn. Dit jaar hebben we repressief kunnen optreden en dat heeft geresulteerd in de eerste processen-verbaal tegen handelaren die zich niet hebben gehouden aan de meldplicht. Begin 2002 meldde niemand. In 2003 begon de doelgroep zich meer en meer aan de meldplicht te houden. Het is een stijgende lijn die we moeten vasthouden omdat het uiteindelijke doel van Toezicht MOT is te komen tot een algehele compliance van de doelgroep.”
hoeveelheden contant geld werden aangetroffen (bijvoorbeeld op Schiphol) en het vermoeden bestond van witwaspraktijken.
effecteninstellingen en verzekeraars zijn in het laatste kwartaal van 2003 wat betreft de MOT enkele (vier) meldingen gekomen. Deze onderzoeken zijn nog niet in alle gevallen afgerond.
Wet MOT
Het karakter van het toezicht door de FIOD-ECD was in 2003 duidelijk anders dan in het voorgaande jaar. In 2002 zijn vooral voorlichtende bezoeken afgelegd. In 2003 is daadwerkelijk onderzoek gedaan bij de bedrijven en werd waar nodig corrigerend opgetreden. Het aantal transactie p,v.'s is met 23 daardoor hoger uitgevallen dan het geplande aantal van 15. Deze handelwijze verklaart tevens het feit dat het aantal van 1.650 rapporten niet werd gehaald. Immers, onderzoeken kosten meer tijd en capaciteit dan voorlichtingsbezoeken. De totale handhavingsinspanning in uren was in 2003 voor de MOT ruim hoger dan gepland. De toezichtactiviteiten van de FIOD-ECD in 2003 hebben volgens het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties het aantal meldingen van de grootwaardehandelaren fors doen stijgen. Desondanks bleek dat een groot deel van de markt nog steeds niet (volledig) voldeed aan de meld- en identificatieplicht. Mede deze constatering heeft geleid tot de eerder genoemde aangepaste koers in het toezicht (opmaken van transactie-pv's). Hiermee wordt een hogere nalevinggraad beoogd. Van de toezichthouders op financiële instellingen,
Witwassen
De Kennisgroep Witwassen (KGWW) heeft het afgelopen jaar fors geïnvesteerd in het genereren en uitvoeren van witwasonderzoeken. Dit heeft geresulteerd in totaal 24 in het TPO geaccepteerde witwaszaken. Met name twee strafrechtelijke onderzoeken hebben de nodige media-aandacht gekregen. De verdenking in deze twee zaken bestaat uit deelname aan een criminele organisatie met het oogmerk van het plegen van valsheid in geschrifte, oplichting, witwassen van gelden en overtreding van de Opiumwet. 4.2.2. Ministerie van Justitie Faillissementsfraude
Het aantal faillissementen is in 2003 wederom gestegen. Waren er in 2002 ca. 6.800 faillissementen, in 2003 was het aantal ongeveer 8.000. De bestrijding van faillissementsfraude is één van de speerpunten in de Fraudenota 2002 - 2006. In 2003 zijn veel inspanningen gepleegd om de geplande 40 faillissementszaken te realiseren. Hierbij is vooral ingezet op het verhogen van de aangiftebereidheid van curatoren. Daartoe zijn curatoren bezocht om
Tabel 7: Planning en realisatie cijfers ministerie van Justitie Planning 2003 Processen-verbaal
Realisatie 2003 Rapporten
Arrangement
Transactie
Processen-verbaal
Rapporten
Arrangement
Transactie
.......................
..................
.....................
.......................
..................
Antecedenten onderzoeken
-
-
15
-
-
0
Deponering jaarstukken
-
85
80
-
91
140
Faillissementsfraude
40
-
-
23
-
-
-
-
-
-
-
-
40
85
95
23
91
140
Wet ambt. toez. openb. verkopingen Totaal
.....................
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 19
Herbert Rikhof 44 jaar Medewerker opsporing Team Financieel Zwolle Pilot Faillissementsfraude
“Bij faillissementsfraude gaat het om frauduleuze handelingen vlak voordat een bedrijf failliet gaat. Die handelingen zijn meestal gericht ten nadele van de boedel en dus ten nadele van de crediteuren. In 2003 zijn ruim 8.000 faillissementen uitgesproken. De geschatte schuldenlast die dat met zich meebrengt ligt rond de 3,5 miljard euro aan onbetaalde rekeningen! Daarnaast is door het failliet gaande bedrijf ook vaak al ver voor de faillissementsdatum geen of veel te weinig belasting en andere sociale premies afgedragen. Het gevolg hiervan is concurrentievervalsing binnen de branche waarin men opereerde. Het is van groot maatschappelijk en economisch belang om deze vorm van fraude aan te pakken. In het verleden waren we afhankelijk van de curator die het faillissement afhandelde. Pas als hij aangifte deed, kon een onderzoek worden opgestart. Gezien het tijdsverloop bleek dat echter vaak te laat. In een aantal gevallen bleek de boel al ontruimd te zijn en waren spullen van enige waarde, dus ook de computers waar wellicht nog bewijsmateriaal in zat, al te zijn verkocht. Wij zijn in het voorjaar, samen met de Belastingdienst/Oost (kantoren Almelo, Enschede en Winterswijk) gestart met een pilot faillissementsfraude. Door samen te werken hopen wij te bereiken deze vorm van fraude in de toekomst sneller, efficiënter en effectiever aan te pakken en te bestrijden. Voor een snellere aanpak is het nodig dat frauduleuze faillissementen in een zo vroeg mogelijk stadium worden gesignaleerd. De Belastingdienst kan daarbij een belangrijke bron van signalen zijn. Met name de afdeling invordering ziet voor een naderend faillissement mogelijk het aangiftegedrag van een bedrijf wijzigen. Aangiften worden bijvoorbeeld te laat of niet meer gedaan en de betalingen komen te laat of helemaal niet meer. Op het moment dat een veldtoetser een vermoedelijke frauduleuze handeling constateert, kan in overleg met de boetefraude coördinator, de zaak bij ons worden aangemeld. Aangezien de curator bewindvoerder is over de boedel, zal de veldtoetser zijn bevindingen met hem bespreken. Vervolgens zal de curator, indien daartoe aanleiding is, op gebruikelijke wijze aangifte doen van faillissementsfraude. Om onze collega’s bij de Belastingdienst nog beter in staat te stellen signalen van faillissementsfraude te herkennen geeft onze afdeling Account een EP over dit onderwerp aan degenen die zich hiermee bezighouden.”
voorlichting te geven over de wijze waarop de FIODECD de aanpak van faillissementsfraude georganiseerd heeft en is een meldingsformulier ontwikkeld, dat beoogt de aangifte door de curator te vereenvoudigen. Daarnaast is intensief contact onderhouden met de arrondissements-parketten, het Fraude Meldpunt en met name het Interregionaal Fraudeteam Zuid. Omdat de Belastingdienst vaak als schuldeiser is betrokken bij faillissementen is onderzocht hoe de kantoren van de Belastingdienst een grotere rol kunnen spelen bij de signalering van mogelijke fraudegevallen aan de curatoren. Daartoe zijn door de FIOD-ECD voorlichtingssessies georganiseerd voor Belastingdienstmedewerkers en is een pilot "faillissementsfraude" gestart. In 2003 is de Kennisgroep Faillissementsfraude is versterkt. De kennisgroep ontwikkelt een database, analyseert de beschikbare gegevens, veredelt aangiftes en maakt daderprofielen. Deze inspanningen hebben er toe geleid dat het aantal aangiften en meldingen van mogelijke faillissementsfraude is toegenomen. In 2003 bleef het aantal afgeronde processen-verbaal met 23 nog achter bij de planning. Eind 2003 waren er 20 zaken in behandeling en de verwachting is dat de planning 2004 zal worden gerealiseerd dankzij de boven-genoemde activiteiten. Deponering jaarstukken
De nalevinggraad van de deponeringsverplichting van jaarstukken door rechtspersonen ligt tussen de 80% à 90%. In 2003 is conform eerdere voornemens een plan van aanpak gemaakt voor een thematische aanpak ter zake. Door noodzakelijke prioriteitstelling ten aanzien van de inzet van capaciteit is besloten eerst in 2004 uitvoering te geven aan dit plan van aanpak. In 2003 zijn 231 meldingen ontvangen, waarvan 91 tot een proces-verbaal hebben geleid. Dit is meer dan gepland. In 2003 zijn verder 140 rapporten afgerond.
FIOD-ECD
Ook dit is meer dan het geplande aantal van 80. Auteursrechtfraude
De taken van de voormalige opsporingsdienst Buma/ Stemra zijn per 1 januari 2003 overgegaan naar de FIOD-ECD en ondergebracht in een afzonderlijk team Opsporing Piraterij (TOP). Hierdoor is, ook internationaal gezien, een unieke situatie ontstaan waarbij de totale strafrechtelijke handhaving op het gebied van intellectueel eigendom-fraude binnen één opsporingdienst is geconcentreerd. Tabel 8: IE Auteursrechtfraude Processen verbaal
Planning 2003
Realisatie 2003
...................
....................
110
94
auteursrecht fraude ........................................
In de planning voor 2003 waren 110 zaken opgenomen. Hiervan zijn 94 zaken gerealiseerd. Het licht achterblijven van het aantal afgeronde processen-verbaal is mede veroorzaakt door tijdelijke onderbezetting. Een en ander is gaandeweg opgevangen door de inzet van rechercheurs uit andere (goederen-) teams van de FIOD-ECD onder aansturing van het TOP-team. In 2003 waren er onder meer twee spraakmakende onderzoeken. In samenwerking met de Londense politie zijn originele tapes van de Beatles onderschept, die decennia geleden waren gestolen en in 2003 op de markt werden aangeboden. In de andere zaak leidde het Nederlandse onderzoek naar een illegale productieplaats in België met 150 branders. De samenwerking met de stichting Brein verloopt uitstekend. Brein is een van de grootste leveranciers van informatie voor dit type onderzoek. Voorts wordt samengewerkt met de regionale politie en de Douane. Het contact met de Douane betreft veelal het onderscheppen van illegale CD's. Ook hier gaat het om enkele honderden meldingen per jaar.
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 21
Wouter Corporaal 52 jaar Medewerker opsporing Team Opsporing Piraterij Integratie van het TOP-team
“Ik kom uit een opsporingsdienst met tien mensen. Nu ben ik voor het eerst van mijn leven ambtenaar in een veel grotere organisatie. Ik heb het idee dat er voor alles bij de FIOD-ECD een regel is, en is die er niet dan wordt hij alsnog gemaakt. Is waarschijnlijk wel nodig in zo’n grote organisatie maar dat is écht ontzettend wennen. Wat ik een nadeel van zo’n grote organisatie vind, is dat er erg veel wordt overlegd. Is dat allemaal wel zo efficiënt? Ik kan me ook verbazen over het feit dat rechercheurs uit het oosten van het land in het westen een doorzoeking komen doen. Dat moet toch efficiënter kunnen in een organisatie met een landelijke spreiding? Wat het werk erg vergemakkelijkt is dat we nu geen privaatrechtelijke opsporingsdienst meer zijn, maar een publiekrechtelijke. Het opvragen van bepaalde gegevens was vroeger in het kader van de privacywetgeving enorm gecompliceerd of zelfs helemaal onmogelijk. Nu is veel meer mogelijk en zonder omwegen te verkrijgen. Een groot voordeel is dat er enorm veel faciliteiten zijn waar wij in de opsporing nu gebruik van kunnen maken. De infodesk verschaft razendsnel informatie waar we vroeger zelf achteraan moesten. Ook het digiteam, het observatieteam en de technische recherche zijn faciliteiten die ons werk enorm verbeteren. Daarnaast zijn er op opleidingsgebied veel meer mogelijkheden en kan je doorstromen in de rest van de organisatie. Over één tot twee jaar moeten onze processen helemaal geïntegreerd zijn. Ik heb er nu nog geen zicht op of dat veel veranderingen met zich meebrengt. Ideeën hebben ík er wél over. Ik hoop dat we die goed kunnen inbrengen”.
Ten slotte wordt opgemerkt dat met ingang van 2004 deze zaken worden ingebed in de bestaande TPO-structuur voor intellectuele eigendomsfraude. 4.2.3. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
kunnen realiseren. Om meer signalen te generen zijn in de tweede helft van 2003 de contacten geïntensiveerd met het Fraude Meldpunt, Zorgverzekeraars Nederland (bestuurlijk niveau, werkgroep declaraties, platform fraudecoördinatoren), het College Tarieven Gezondheidszorg en verzekeringsmaatschappijen.
Wet tarieven gezondheidszorg (WTG): algemeen
In 2003 was er in de samenleving en de politiek veel aandacht voor zorgfraude. Naar aanleiding van enkele rapporten inzake mogelijk omvangrijke zorgfraude in Nederland heeft de minister van VWS onderzoek laten doen naar de werkelijke omvang van de fraude. Hiertoe werd de stuurgroep Van der Veen ingesteld. Samen met het College Tarieven Gezondheidszorg (CTG) heeft de FIOD-ECD een bijdrage geleverd in de vorm van een deelrapportage. De eindconclusie van de stuurgroep is dat de omvang van de zorgfraude moeilijk is in te schatten, maar dat de situatie in de sector als geheel niet zo alarmerend lijkt als eerder werd vermoed. Zorgfraude is een van de projecten uit de Fraudenota 2002-2006. De doelstelling voor 2003 is gericht op 6 processen-verbaal. In 2003 konden er twee worden gerealiseerd. Vanuit de reguliere kanalen bleken onvoldoende signalen te komen om de planning te
In 2003 is het (operationele) informele handhavingsoverleg (VWS, CTG, FP, FIOD-ECD) voortgezet. Een belangrijk onderwerp in 2003 is het verschil van inzicht tussen het CTG en het FP inzake de vervolgbaarheid van individuele overtredingen van de WTG. Voorts hebben CTG/VWS en de FIOD-ECD voorlichtingsbijeenkomsten gehouden ten behoeve van medewerkers in beide organisaties. Wet tarieven gezondheidszorg: beleids- en toezichtonderzoeken
In 2003 zijn de geplande vier (grote) beleids- en toezichtonderzoeken afgerond. Toezichtonderzoeken worden ingesteld om te controleren of wetgeving en beleidsregels worden nageleefd. Beleidsonderzoeken hebben als doel na te gaan of de doelstellingen van wetgeving en beleidsregels ook worden gerealiseerd.
Tabel 9: Planning en realisatie cijfers ministerie van VWS Planning 2003 Processen-verbaal
Realisatie 2003 Rapporten
Arrangement
Transactie .....................
Processen-verbaal
Rapporten
Arrangement
Transactie
.......................
..................
.....................
2
0
23
.......................
..................
Wet tarieven gezondheidszorg
6
10
Deponering jaarstukken zorginst.
-
15
-
-
0
-
Totaal
6
25
24
2
0
23
4+20 1)
Precursoren: Zie Min. van EZ 1)
Vier beleidsonderzoeken en 20 toezicht regulier.
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 23
De onderwerpen van de thematische toezichtonderzoeken in 2003 waren: administratie- voorschiften voor farmaceutische hulp, verantwoording van de opbrengsten uit de persoonsgebonden-budgetregeling en thuiszorg. Met betrekking tot orthodontisten werd een beleidsonderzoek uitgevoerd. Dit laatste onderzoek beoogt te verifiëren in hoeverre de aannames, die het CTG hanteert voor de opbouw van de tarieven, juist zijn. In dit onderzoek zijn onder meer verschillen geconstateerd met de normpraktijk van het CTG. In dit onderzoek is tevens naar voren gekomen dat de bevoegdheden van de FIOD-ECD in geval van een beleidsonderzoek in belangrijke mate afwijken van de bevoegdheden waarmee de FIOD-ECD normaal toezichtonderzoeken instelt. Dit heeft belemmerend gewerkt bij de verificatie van de verkregen informatie. In 2003 zijn verder 23 reguliere WTG-toezichtsonderzoeken ingesteld bij organen in de gezondheidszorg. Hierbij behoefden geen processen-verbaal te worden opgemaakt. De onderzoeken zijn afgerond met een rapport.
Kamers van Koophandel of het ministerie van Economische Zaken onderzoeken ingesteld betreffende incidenten bij de aanvraag en het gebruik van een EUR-1-certificaat, een factuurverklaring of een leveranciersverklaring. De meeste onderzoeken betreffen tweedehands auto's, gebruikte kleding en meubilair. Met betrekking tot de verzoeken uit het buitenland is een sterk stijgende lijn te constateren. In 2003 zijn 488 bijstandsonderzoeken afgerond. Dit is meer dan het geplande aantal van 400. De doorlooptijd van deze onderzoeken is ten opzichte van vorige jaren sterk verminderd. In 2003 zijn al veel verzoeken in behandeling genomen, waardoor de beschikbare capaciteit voor 2004 nagenoeg volledig zal worden benut. Om ook in 2004 aan deze internationaalrechtelijke verplichting te kunnen voldoen zijn inmiddels nieuwe werkafspraken met de opdrachtgever (EZ) en de Douane (Arnhem) gemaakt. Deze afspraken zijn vooral gericht op een grotere selectiviteit bij de doorgeleiding van de verzoeken door de Douane en het vergroten van de efficiency van de onderzoeken. EU fraude: quota en preferenties
Deponering jaarrekeningen door zorginstellingen
In 2003 kon de beoogde handhaving met betrekking tot de deponeringsplicht van zorginstellingen niet starten als gevolg van vertraging in de noodzakelijke procedures bij de opdrachtgever. In overleg met VWS is inmiddels besloten een en ander in 2004 te starten.
4.3. Goederen 4.3.1. Ministerie van Economische zaken EU fraude: nacontroles oorsprongsbescheiden
Nacontroles oorsprongbescheiden zijn administratieve onderzoeken inzake preferentiële documenten op verzoek van buitenlandse autoriteiten. Daarnaast worden ook incidenteel na meldingen van de Douane, de
FIOD-ECD
De meeste thans geldende quota (onder andere textiel, schoenen en aardewerk) worden met ingang van 2005 afgeschaft. Preferenties bij de invoer van bepaalde producten in de EU blijven de komende jaren bestaan. In deze gevallen is er een risico dat bij de aangifte ten invoer met de oorsprong wordt geknoeid door gebruik van ongeldige of valse certificaten. In 2003 is door de FIOD-ECD aandacht besteed aan de invoer van schoenen uit Cambodja (preferentie op basis van valse certificaten, in totaal 180 certificaten), schoenen uit Maleisië (21 certificaten), textiel uit de Malediven (toezichtonderzoeken bij zes importeurs), textiel uit Bulgarije (31 certificaten) en keramiek uit China. Naar verwachting zal een en ander in 2004 leiden tot enkele opsporingsonderzoeken en naheffingen. Opgemerkt wordt dat de cijfers ten aanzien van quota
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 24
Tabel 10: Planning en realisatie cijfers van Economische zaken Planning 2003 Processen-verbaal
Realisatie 2003 Rapporten
Arrangement
Transactie
Processen-verbaal
Rapporten
Arrangement
Transactie
.......................
..................
.....................
.......................
..................
.....................
Oorsprong
5
5
400
1
3
488
Anti-dumping
2
-
10
0
-
27
15
10
350
19
34
360
Wet energiebesparing toestellen
-
30
1.400
-
102
1.191
Strategische goederen
4
-
30
5
3
49
IE: Merkenrechtfraude
30
20
-
27
17
-
Precursoren
Marktordening PBO frisdranken Statistiekwet
Overige marktordening, waaronder:
-
20
13
19
300
207
31
20
100
-
13
115
10
93
• Wet Accountantsadm. Consulenten
1
1
• Prijsaanduiding
1
4
1
17
392
2.280
• Handelsregisterwet
• Wet op de registeraccountants • Winkeltijdenwet • Colportagewet • PBO Horeca • Overige
Totaal
56
405
thans nog zijn opgenomen in het bovengenoemde onderdeel oorsprong. In 2004 zal dit worden uitgesplitst. Door EZ én de Centrale Dienst voor In- en Uitvoer (CDIU) is verzocht onderzoek te doen naar een aantal bedrijven, waarvan wordt vermoed dat zij bij de aanvraag van invoervergunningen onjuiste informatie hebben verstrekt. Dit met het oogmerk om een groter aandeel in de thans nog geldende Europese invoerquota te
FIOD-ECD
2.290
52
verkrijgen. In deze kwestie zijn in 2003 onderzoeken gestart naar ca. 25 bedrijven. In 2003 zijn 2 processenverbaal opgemaakt. De overige onderzoeken zullen in 2004 worden afgerond. EU fraude: anti-dumping
Op het gebied van de anti-dumpingregelgeving detecteert de FIOD-ECD verzwegen aangiften voor de afdracht van heffingen en/of rechten ter voorkoming van
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 25
Gabri Proper 46 jaar Medewerker opsporing Team Goederen Rotterdam
“In oktober had de Douane met de ‘pre-arrival’-methode twee containers met mogelijk precursoren uit China geselecteerd. Het onderzoek van één van die containers werd aan ons overgedragen. Tussen de jerrycans met vloeibare zeep vonden we jerrycans met de illegale chemicaliën PMK en BMK, grondstoffen die uitsluitend bestemd zijn voor de productie van XTC en amfetamine. Normaliter worden dergelijke stoffen er direct uitgehaald en vernietigd. In dit geval hebben we in overleg met de officier van justitie besloten om de illegale hoeveelheid te tellen. Er bleek 3000 liter BMK en 1000 liter PMK in deze container te zitten, die keurig werd teruggeplaatst tussen de andere jerrycans. Op deze manier konden wij een zogeheten ‘uitgestelde inbeslagname’ uitvoeren. Dat betekende wel een constante observatie van de lading. Vier dagen hebben wij samen met ons observatieteam en de harcteams, de politie en de Kmar de kostbare lading dag en nacht in de gaten gehouden. De container werd vervoerd naar Amsterdam en gelost in een loods. Van daaruit werden delen van de illegale lading op twee adressen in Amsterdam afgeleverd. Op deze twee adressen zijn doorzoekingen gedaan. Het resultaat was zeer divers: grote hoeveelheden verdovende middelen, XTC, amfetamine, vuurwapens, kogelwerende vesten en zelfs handgranaten. Niet echt doorsnee gebruiksartikelen, maar meer iets voor een criminele organisatie. We hebben vijf Chinezen aangehouden. Het strafproces zal begin 2004 plaatsvinden. De andere container bevatte 3000 liter grondstof. Dat onderzoek is door de USD gedaan. Dit jaar zijn dus twee containers met in totaal 7.000 liter grondstof in beslag genomen. Dat is genoeg voor zo’n 84 miljoen pillen. De laatste jaren wordt de invoer door Chinese organisaties gedaan. Een extra handicap bij deze onderzoeken is dat we met China, vanwege de mensenrechten, geen verdrag hebben voor het uitwisselen van informatie.”
oneerlijke mededinging en ter bescherming van de Europese industrie. Onderzoeken naar mogelijke fraude met anti-dumpingrechten worden -naast signalen uit toezicht- vaak geïnitieerd na een melding door een lidstaat van de EU of na een signaal van de EU-Commissie. In 2003 vonden de onderzoeken onder meer plaats naar CD-R's (recordable) uit Taiwan, fittingen uit Brazilië en spaarlampen uit China. Door intensievere samenwerking met het Douane Informatie Centrum (DIC) en een projectmatige aanpak van de onderzoeken zijn 27 rapporten afgerond. Hiermee is de planning voor 2003 gerealiseerd, hoewel een en ander nog niet heeft geleid tot arrangementzaken. Naar verwachting zullen enkele onderzoeken in 2004 uitmonden in processen-verbaal. Wet voorkoming misbruik chemicaliën (WVMC)/precursoren: algemeen
In de handhaving rond WVMC/precursoren heeft de FIOD-ECD een tweeledige doelstelling: het leveren van een bijdrage aan het legaal houden van de chemicaliënbranche én de bestrijding van criminele circuits die zich naast drugs bezig houden met de productie van en de handel in chemische stoffen (precursoren) die bij de productie van drugs worden gebruikt. De FIOD-ECD heeft in 2003 intern veel geïnvesteerd om te komen tot een verdere verbetering van de kwaliteit van de handhaving. Hiertoe is de kennisgroep Precursoren versterkt, is de samenwerking tussen de verschillende teams binnen de organisatie verbeterd en zijn medewerkers verder opgeleid of gespecialiseerd. Mede op basis van gegevens van eerdere onderzoeken van de FIOD-ECD en andere diensten heeft de kennisgroep Precursoren in 2003 een criminaliteitsbeeldanalyse gemaakt. In 2003 is intensief samengewerkt met de Douane, de USD en de Politie. Met het DIC zijn de risicoindicatoren ten behoeve van de douanecontroles bij
FIOD-ECD
aanvoer geoptimaliseerd. Dit leidde in 2003 onder meer tot twee onderscheppingen van respectievelijk 3.000 en 4.000 liter grondstoffen (BMK/PMK). Hiermee is de productie van 84 miljoen XTC-pillen voorkomen. Beide containers waren uit China afkomstig. Door de samenwerking met het Douanelaboratorium is de kwaliteit van de toezichtonderzoeken verbeterd. In 2003 is verder besloten tot structurele deelname van de FIOD-ECD aan de Landelijke Faciliteit Ondersteuning Ontmanteling (LFOO). De LFOO is een samenwerkingsverband van o.a. politie, brandweer en het Nederlands Forensisch Instituut. Het LFOO biedt ondersteuning bij het ontmantelen van laboratoria en opslagplaatsen van chemicaliën en bij het ruimen van dumpingen van restafval van de productie van drugs. Door de betrokkenheid bij het LFOO zijn betere mogelijkheden ontstaan om gevonden aanwijzingen terug te rechercheren en onderzoeken in te stellen bij in Nederland gevestigde ondernemingen. WVMC/precursoren: handhaving
In 2003 zijn 19 arrangementzaken en 34 transactie-pv's afgerond. Verder zijn 360 toezichtrapporten opgesteld. Daarnaast zijn er vele onderzoeken nog onder handen. Dit goede resultaat is mede een gevolg van de bovengenoemde ontwikkelingen en samenwerkingen. In 2003 is verder de meldplicht verdachte transacties opnieuw onder de aandacht gebracht van de Nederlandse chemiebranche. Het OM heeft deze activiteit ondersteund door bij geconstateerd verzuim van melding altijd te vervolgen (al dan niet via transactie) en de directie van het betrokken bedrijf uit te nodigen voor een indringend gesprek. Deze aanpak heeft geleid tot meer en vooral betere meldingen. In 2003 zijn ca. 60 meldingen ontvangen. Hierdoor zijn onder meer 12 "ongebruikelijke" afnemers van chemicaliën in strafrechtelijke onderzoeken betrokken. Daarnaast zijn diverse leveringen voorkomen.
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 27
WVMC/precursoren: trends en ontwikkelingen
In het taakveld WVMC / precursoren wordt een aantal trends gesignaleerd. In het kort gaat het om: • illegale circuit: naast de betrokkenheid van Nederlandse criminelen, een groei van invloed en betrokkenheid van buitenlandse (vooral Chinese) criminelen; • gebruik: het gebruik van XTC lijkt iets af te nemen en de belangstelling voor LSD neemt weer toe. In LSD zit ergotamine. Dit is in zuivere vorm een zeer giftige stof die een legale toepassing kent in medicijnen voor migraine. Ultimo 2003 werden in een zeer korte periode relatief grote hoeveelheden ergotamine via Nederland verhandeld. Een deel daarvan kon worden onderschept. Diverse onderzoeken zijn nog gaande; • GHB: dit is een categorie 2 stof in de Opiumwet. GHB wordt beschouwd als een gevaarlijke drug en het gebruik ervan heeft wereldwijd al diverse (dodelijke) slachtoffers geëist. Uit onderzoek van de FIOD-ECD in 2003 is gebleken dat via pakketpost vanuit Nederland grote hoeveelheden GBL naar landen in vrijwel de gehele wereld gezonden. GBL is een in Europa niet gecontroleerde stof, die in grote hoeveelheden legaal wordt toegepast. GBL wordt na inname door het menselijk lichaam omgezet in GBH. Vervolging of zelfs toezicht op GBL is vrijwel onmogelijk omdat de stof niet onder enig controleregime valt mede door de grote legale toepassing.
vervolgonderzoek in China. Binnen die afspraken is intussen drie maal informatie verstrekt aan China. Om deze informatie-uitwisseling te formaliseren is, met instemming van de betrokken ministers en via de diplomatieke kanalen, een concept memorandum of understanding aan de Chinese autoriteiten voorgelegd. Afronding en ondertekening van het MOU zal hoogstwaarschijnlijk in 2004 plaatsvinden. Strategische Goederen: algemeen
De handhaving op het gebied van strategische goederen is vooral door de politieke dimensie een gevoelig taakgebied. De inzet van capaciteit is mede afhankelijk is van internationale gebeurtenissen. Bovendien stelt het dossier door de aard van de goederen hoge eisen aan het kennisniveau van de organisatie in het algemeen en dat van de rechercheurs in het bijzonder. Het taakgebied bestrijkt veel verschillende regimes, zoals de Nuclear Suppliers Group (NSG), Missile Technology Control Regime (MTCR), Wassenaar Arrangement (WA), CW-verdrag en de Australië Groep (AG), die overigens qua controlemodaliteiten veel gelijkenis vertonen. Uit overwegingen van efficiency voor zowel de eigen organisatie als voor het bedrijfsleven worden bepaalde controlewerkzaamheden gebundeld, hetgeen rapportage over de bereikte resultaten lastiger maakt. Dat geldt vooral voor onderzoeken in de chemiebranche. Strategische Goederen: handhaving
WVMC/precursoren: informatie-uitwisseling met China
Zoals ook in eerdere jaarverslagen is gemeld kent de illegale stroom BMK/PMK zijn oorsprong vooral in de Volksrepubliek China. Om die illegale invoer effectiever te kunnen aanpakken is nauwere samenwerking met de Chinese autoriteiten wenselijk. Medio 2003 zijn afspraken gemaakt door de FIOD-ECD en het Openbaar Ministerie met de ministeries van Buitenlandse Zaken en van Justitie inzake de informatie die onder het huidige stringente kabinetsbeleid mogen worden verstrekt aan de Chinese autoriteiten ten behoeve van
FIOD-ECD
Door een projectmatige aanpak is de planning 2003 ruimschoots gerealiseerd. Er zijn in 2003 vijf arrangementzaken en drie transacatie-pv's afgerond. Daarnaast zijn 49 toezichtrapporten opgesteld. De vijf arrangement-pv's hebben betrekking op: • uitvoer van militaire voertuigen zonder vergunning naar Angola door een onderneming die ook in 2002 al was geverbaliseerd voor de uitvoer zonder vergunning van pontons; • uitvoer van diverse dual-use goederen naar Pakistan, zonder de vereiste vergunning;
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 28
• uitvoer van chemicaliën zonder de vereiste vergunning naar Israël; • uitvoer van nachtzichtapparatuur naar Israël en ZuidKorea zonder de vereiste vergunning; • uitvoer zonder vergunning van chemicaliën naar Slovenië.
eindgebruiker in het land van bestemming. Een catch-all beschikking is een ad hoc beschikking van het departement inzake de vergunningplicht ten aanzien van in beginsel niet vergunningplichtige goederen voor bepaalde bestemmingen gerelateerd aan de productie van massavernietigingswapens.
Het toezicht op het gebied van strategische goederen is in 2003 themagewijs aangestuurd. In totaal zijn 200 onderzoeken opgestart, die nog niet allemaal zijn afgerond. Hiervan worden 60 onderzoeken uitgevoerd binnen het project DOC-stoffen (stoffen in het CW-verdrag) waarvan 20 onderzoeken zijn afgerond. Het project DOC-stoffen is tot stand gekomen op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken. De afgeronde onderzoeken, waarbij vooral ook de voorlichting aan het bedrijfsleven een belangrijk onderdeel was, hebben alle geresulteerd in rapporten en hebben in een aantal gevallen geleid tot aanpassing van de op dit terrein verplichte melding door de betrokken bedrijven aan de CDIU. Er was geen aanleiding om verbaliserend op te treden.
Intellectueel eigendom: algemeen
In 2003 zijn eveneens 60 onderzoeken uitgevoerd in het kader van Dubbelspoor. Hiervan zijn er in het verslagjaar vijftien afgerond. Er werd eenmaal proces-verbaal opgemaakt en er werden vier waarschuwingen uitgedeeld (zie ook 4.2.1). Voorts zijn 50 niet-themagebonden toezicht-onderzoeken ingesteld en afgerond op het gebied van strategische goederen. Vijf ervan zijn ingesteld naar aanleiding van een verzoek wederzijdse bijstand en zijn afgehandeld met een rapportage aan de verzoekende buitenlandse instantie. Elf onderzoeken hebben geleid tot een correctie of een proces-verbaal. Naar aanleiding van twee toezichtonderzoeken werd door het Ministerie van Economische Zaken, op basis van de informatie van de FIOD-ECD (o.a. verkregen uit MTCR-enforcementoverleg), een zogenoemde catch-all beschikking opgelegd vanwege de soort goederen en de
FIOD-ECD
In 2003 lag bij de selectie van zaken de focus vooral op grotere onderzoeken: zaken 'die er toe doen'. Verschillende daarvan hebben de landelijke pers gehaald. Mede door een intensiever capaciteitsbeslag als gevolg van bovengenoemde keuze is de planning niet geheel gerealiseerd: 27 in plaats van de geplande 30 zaken. Speerpunten dit jaar waren de inbreuken op het intellectueel eigendomsrecht waarbij sprake is van een gevaar voor de volksgezondheid en de aanpak van merkvervalste medicijnen. In het verslagjaar is veel energie gestoken in de samenwerking met andere partners. Met de Douane zijn afspraken gemaakt over meldingen aan FIOD-ECD van inbreuken op intellectueel eigendom. De FIOD-ECD heeft hiervoor in 2003 een eerste-lijnsaanpak ontwikkeld, waarbij door permanente beschikbaarheid van capaciteit een snelle afhandeling van de meldingen kan worden gegarandeerd. Een en ander is operationeel met ingang van 2004. Met Stichting Namaakbestrijding (SNB), de Business Software Alliance (BSA), de stichting Brein en verschillende farmaceutische bedrijven zijn betere afspraken gemaakt (o.m. over de keuze civielrechtelijke of strafrechtelijke afdoening van zaken) en is de kwaliteit van de meldingen aanmerkelijk gestegen. In samenwerking met het Functioneel Parket wordt gewerkt aan een aanpassing van de huidige 'Aanwijzing Intellectueel Eigendomsfraude' van het College van PG's (definities en criteria voor al dan niet vervolgen, alsmede transactiebedragen). De aanwijzing zal worden gesplitst
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 29
in een nieuwe op de actualiteit aangepaste aanwijzing en een landelijke richtlijn voor het afhandelen van IE-zaken. Bij de aanpassing wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de bepalingen van de nieuwe EU-verordening, die op 1 januari 2004 in werking trad. De Contactgroep Namaak en Piraterij (Financiën, EZ, Justitie, FP en FIOD-ECD) vervult een centrale rol bij de afstemming van activiteiten. Intellectueel eigendom: handhaving
Op het gebied van merkvervalste medicijnen is er een intensieve samenwerking met de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Dit heeft onder meer geresulteerd in vijftien opsporingsonderzoeken. Eén van de onderzoeken kwam voort uit een project met betrekking tot het aanbieden van merkvervalste geneesmiddelen (Viagra) via internet. Hieruit bleek dat er meerdere internetsites waren te herleiden naar één groepering. In deze zaak zijn de verdachten aangehouden. In totaal heeft de FIOD-ECD in samenwerking met de Inspectie voor de Gezondheidszorg ruim 100.000 nagemaakte medicijnen in beslaggenomen. Naar aanleiding van signalen uit het bedrijfsleven (SNB) over grootschalige handel in nagemaakt speelgoed bestemd voor kermisexploitanten, zijn tien containers met namaakspeelgoed in beslag genomen. Dit was de grootste inbeslagname bij een groothandel ooit. Een andere gesignaleerde trend bij namaakspeelgoed was de namaak van Beyblades (metalen tollen). Door de FIOD-ECD en de douane werden in 2003 in totaal 700.000 Beyblades in beslaggenomen. Een aantal in beslag genomen partijen Beyblades leverde tevens een gevaar op voor de gezondheid van kleine kinderen vanwege een te hoog cadmiumgehalte. Verder is geconstateerd dat er in toenemende mate merkvervalste accijnsgoederen, vooral sigaretten, op de markt verschijnen.
FIOD-ECD
Intellectueel eigendom: internationaal
De FIOD-ECD participeert op het gebied van Intellectueel Eigendom in diverse internationale gremia. Het afgelopen jaar is in samenwerking met de Douane een basis gelegd voor een EU-brede risicoanalyse voor douaneorganisaties op het gebied van IE. De risicoanalyse is inmiddels gereed en zal begin 2004 onder alle lidstaten en kandidaat-lidstaten worden verspreid. De Europese risicoanalyse vormt tevens de basis voor een risicoanalyse voor de leden van de Wereld Douane Organisatie (WDO). Wet energiebesparing toestellen
Afgelopen jaar zijn voorbereidingen getroffen om het takenpakket Wet energiebesparing toestellen in 2005 over te kunnen dragen aan de VROM-inspectie. Deze dienst heeft echter te kennen gegeven dat het takenpakket niet aansluit bij de aard en het niveau van haar werkzaamheden. Derhalve is besloten dat de handhaving van deze wetgeving bij de FIOD-ECD blijft. Op een totaal van 1430 onderzoeken zijn in 2003 ruim 100 onderzoeken minder afgerond dan voorzien (1.293). Daarbinnen werd ruim viermaal het aantal beoogde transactie-pv's (102) opgemaakt. De controles in het kader van de WET betreffen personenauto's, witgoed, koel- en vriesapparatuur, afwasmachines, wasdroogmachines, droogtrommels en lampen. De WET is in 2003 ook van toepassing geworden op de voorschakelapparaten voor fluorescentielampen. In het verslagjaar heeft de FIOD-ECD zich -buiten de reguliere controles- op twee thema's geconcentreerd: controle op de etikettering van witgoed bij de keukencentra en de controle op lampen bij de bouwmarkten. Op basis van eerdere bevindingen en informatie uit de markt zijn deze twee categorieën als verhoogde risico's aangemerkt. In het kader van het Besluit etikettering energiegebruik voor nieuwe personenauto's is naast de gebruikelijke controles,
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 30
gecontroleerd op de Personenauto-RAI. Op deze autobeurs zijn 43 importeurs gecontroleerd van wie vier importeurs gecorrigeerd zijn. Overige marktordening: handhavingsbeleid
Onder het begrip overige marktordening vallen diverse handhavingsgebieden, onder meer de Wet op de statistieken, de Colportagewet, de Handelsregisterwet, het prijsaanduidingsbesluit. De afgelopen jaren is in overleg met het Ministerie van EZ gekozen voor een passief handhavingsbeleid. Dit houdt in dat in beginsel wordt gereageerd op meldingen. Gelet op de onmogelijkheid in deze situatie een betrouwbare capaciteitsplanning te maken (afhankelijkheid van het aantal meldingen) zal in 2004 meer projectmatig worden gewerkt. Tevens zal worden bezien of taken kunnen worden afgestoten (bijv. deregulering) ofwel dat de te behandelen meldingen aan bandbreedtes kunnen worden gebonden.
Verder zijn in 2003 onderzoeken ingesteld in het kader van de Handelsregisterwet. Doorgaans wordt daarbij op klachten uit de markt gereageerd, doch sinds 2003 wordt bij toezichtonderzoeken de inschrijving in het handelsregister en de vermeldingen op onder andere briefpapier op juistheid gecontroleerd. Eind 2003 is een beroep gedaan op de FIOD-ECD om in het kader van de Winkeltijdenwet controles te verrichten bij de presentatie van het nieuwste Harry Potter boek. Uit een met het FP afgestemd vooronderzoek bleek dat 90% van de voorgenomen openstellingen buiten de tijden van de Winkelsluitingswet gelegitimeerd was door een gemeentelijke ontheffing. Derhalve was er geen aanleiding om medewerkers op pad te sturen. 4.3.2. Ministerie van Buitenlandse Zaken Sanctiewet: algemeen
Overige marktordening: operationeel
Op aanwijzing van het CBS zijn ca. 240 onderzoeken ingesteld naar overtreding van de Wet op de Statistieken. De onderzoeken zijn verricht bij ondernemingen, die ondanks herhaaldelijk verzoek door het CBS, geen gegevens hadden verstrekt. Een en ander leidde tot 207 processen-verbaal, die met een transactie zullen worden afgedaan. Met betrekking tot de Statiegeldverordening ontving de FIOD-ECD, via het ter zake aangewezen publiekrechtelijke orgaan, de Commissie voor Frisdranken en Waters, 32 meldingen over de verkoop van water en frisdranken in liter PET-flessen zonder statiegeld (onder andere "Mekka-cola"). Uit de ingestelde onderzoeken bleek de juistheid van de klachten en in 13 gevallen is proces-verbaal opgemaakt tegen de detaillist.
FIOD-ECD
Vanwege de Verenigde Naties en/of de Europese Unie bestaan er op dit moment sanctiemaatregelen tegen 18 landen. Daarnaast bestaat er nog een sanctiemaatregel met betrekking tot de in-, uit- en doorvoer van diamanten. (Kimberley). De huidige sanctiemaatregelen zijn zeer divers van karakter, maar hebben een wapenembargo als gemeenschappelijk element. Na de oorlog in Irak zijn de sancties tegen dit land medio 2003 versoepeld. Was er in aanvang sprake van een totaal handelsembargo, nu gelden de sancties alleen nog voor wapens, (para)militaire goederen en cultuurgoederen. In 2003 is de "sanctieregeling conflictdiamanten" van kracht geworden. Deze regeling verbiedt de in-, uit- en doorvoer van zogenoemde "bloeddiamanten", zonder een geldig certificaat van een bevoegde autoriteit. Deze sancties zijn in het leven geroepen, omdat met de opbrengst van deze diamanten, rebellengroepen vaak van wapens worden voorzien.
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 31
Tabel 11: Planning en realisatie cijfers ministerie van Buitenlandse Zaken Planning 2003 Processen-verbaal
Realisatie 2003 Rapporten
Arrangement
Transactie
Processen-verbaal
Rapporten
Arrangement
Transactie
.......................
..................
.....................
.......................
..................
Sanctiewet 1977
2
-
10
2
-
.....................
16
Totaal
2
-
10
2
-
16
Sanctiewet: handhaving
Terrorismebestrijding
In 2003 zijn 16 toezichtonderzoeken verricht en daarmee werd de planning (tien) overschreden. Het betreft hier voornamelijk onderzoeken i.v.m. de sanctiemaatregel conflictdiamanten (registratie van bedrijven), waarbij in één geval een onderzoek is ingesteld op grond van de Wederzijdse Douanebijstand naar aanleiding van een verzoek uit Duitsland. Verder zijn onderzoeken uitgevoerd met betrekking tot Liberia, Irak en Sierra Leone. In 2003 zijn er zeven opsporingsonderzoeken op het gebied van sancties gestart. Vier hiervan hebben betrekking op sancties Irak, waarbij één onderzoek tevens betrekking heeft op strategische goederen. Eén van deze onderzoeken is uitgevoerd op uitdrukkelijk verzoek van de Verenigde Naties en had betrekking op de illegale verkoop van olie. Dit onderzoek is aanvankelijk als rechtshulponderzoek begonnen, doch inmiddels is, in opdracht van het OM, tegen de betrokken Nederlandse onderneming een strafrechterlijk onderzoek opgestart. Een ander onderzoek had betrekking op de voorgenomen uitvoer van militaire voertuigen naar Liberia. Gelet op de omstandigheden is in dit geval volstaan met een waarschuwing. Er zijn twee onderzoeken gedaan naar aanleiding van meldingen door de Douane op basis van de Sanctieregeling conflictdiamanten waarvan in één geval een proces-verbaal is opgemaakt en diamanten in beslag zijn genomen.
In 2003 is verder gewerkt aan de activiteiten van het project Dubbelspoor (zie ook 4.2.1 en 4.3.1). De toezichtonderzoeken op het gebied van goederen- en geldstromen hebben betrekking op sanctiewetgeving en strategische goederen. Ondernemingen, waarvan bekend is dat zij goederen of stoffen produceren of verhandelen die onder de genoemde regelgeving vallen, zijn gecontroleerd. Er is extra aandacht besteed aan ondernemingen, waarvan nog niet bekend was of zij betrokkenheid hebben bij strategische goederen dan wel sancties. In 2003 is in samenwerking met de Douane informatie geanalyseerd met betrekking tot risicolanden rondom sanctielanden. Er zijn bij circa honderd ondernemingen toezichtonderzoeken verricht.
FIOD-ECD
4.4. Integriteitsonderzoeken Belastingdienst
De FIOD-ECD speelt een belangrijke rol bij het uitvoeren van integriteitonderzoeken. Dit zijn onderzoeken naar handelingen van medewerkers van de Belastingdienst die mogelijk strafbare feiten hebben begaan. Deze zaken worden op grond van de gedragslijn gemeld bij de FIOD-ECD. De FIOD-ECD onderzoekt de meldingen en stemt de aanpak af met het ministerie van Financiën, het OM en de Rijksrecherche. In 2003 zijn 28 meldingen ontvangen. Deze meldingen
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 32
hebben geleid tot zeven strafrechtelijke onderzoeken en 21 (feiten)onderzoeken. Eind 2003 waren nog negen onderzoeken in behandeling.
de grond gekomen. Account en opsporingsinformatie hebben daarom een gezamenlijke aanpak gehanteerd voor het opbouwen van een adequaat netwerk waaruit vanaf 2004 voldoende opsporingsonderzoeken zullen voortkomen.
4.5. Fraudenota 4.5.1. Faillissementsfraude
In onderstaande tabel is weergegeven hoeveel zaken in het kader van de uitvoering van de Fraudenota 2002-2006 zijn gepland en gerealiseerd. De uitvoering van de Fraudenota 2002-2006 is in de praktijk weerbarstig gebleken. Met name het tijdig beschikbaar krijgen van voldoende zaken om in opsporing te nemen is in 2003 nog niet voldoende van
De resultaatsverplichting voor faillissementsfraude is niet gerealiseerd. In 2003 zijn vele activiteiten ontplooid om de stroom aangiften op gang te brengen, hetgeen in 2004 zeker tot verbeterde resultaten zal leiden. De aard en inhoud van die activiteiten zijn beschreven in paragraaf 4.2.2.
Tabel 12: Aantal gemelde integriteitinbreuken Soort delict
1999
2000
2001
2002
2003
......................................................................................................................
..........
..........
..........
..........
..........
Diefstal / heling / verduistering
7
6
6
10
2
Fiscale delicten
2
3
5
8
2
Schending geheimhouding
6
9
9
11
5
Overtreding interne voorschriften
1
3
3
2
2
Criminele contacten
6
4
3
5
1
Omkoping
-
4
1
3
3
Ongeoorloofde nevenwerkzaamheden
3
2
4
4
5
Valsheid in geschrifte
-
4
7
3
5
Verdovende middelen
-
4
2
3
2
Overig
5
8
5
5
5
Totaal aantal delicten
1)
Totaal aantal meldingen
1)
30
47
45
54
32
30
47
45
42
28
Tot en met 2001 werd per melding alleen het hoofddelict geregistreerd. Vanaf 2002 worden alle in een melding voorkomende delicten geregistreerd, zodat vanaf 2002 het aantal delicten hoger kan zijn dan het aantal meldingen.
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 33
Anjo Oonk 29 jaar Medewerkster opsporingsinformatie Fraudenota: Corruptie in het bedrijfsleven
"De themagroep Corruptie in het bedrijfsleven werkt aan het genereren van onderzoeken binnen dit thema. Het gaat vaak om het plegen van strafbare feiten bij de ontvangst van steekpenningen. Bijvoorbeeld als een persoon van een mogelijke opdrachtnemer gelden ontvangt en dit verzwijgt aan zijn werkgever is er sprake van een stafbaar feit. Onze themagroep bestaat uit drie medewerkers en een parttime ondersteunster. De trekker is veel op pad om ruchtbaarheid te geven aan ons bestaan. Hij geeft onder andere presentaties op kantoren van de Belastingdienst. Immers het merendeel van de meldingen zal van de Belastingdienst moeten komen. Dat dat goed werkt blijkt uit het aantal meldingen dat we krijgen. Het zijn er veel meer dan wij kunnen verwerken. Een voorbeeld van het nut van de presentaties blijkt uit het verzoek van een speciaal team van de Belastingdienst dat zich specifiek richt op aan fraude gerelateerde patronen: het Trafi-team. Zij hebben ons verzocht in een onderzoek te kijken naar delicten op het gebied van omkoperij, specifiek gericht op niet-ambtenaren. Hieruit komen mogelijk twee opsporingszaken voort. De selectie van de onderzoeken is lastig omdat 'omkoping' niet binnen de ATV-richtlijnen valt. Daarnaast valt dit strafbare feit onder de minder zware delicten, zodat dwangmiddelen niet kunnen worden ingezet. De oplossing is te vinden in een combinatie van strafbare feiten. In veel gevallen zie je dat er naast omkoping ook valsheid in geschrifte (225 Sr.) of een onjuiste aangifte (69 AWR) is gedaan. Dat geeft al meer handvatten. Momenteel wordt er hard gewerkt aan richtlijnen om het accepteren van de zaken te vereenvoudigen. De samenwerking met Account is erg belangrijk voor het binnenhalen van zaken. Het team Account in Eindhoven heeft een vast aanspreekpunt voor onze themagroep. Omdat zowel dit vaste aanspreekpunt als de themagroep in Eindhoven zijn gehuisvest loopt dit prima. In 2004 zal het projectplan klaar zijn. Wij hopen dat de richtlijnen duidelijk worden zodat het aannemen en afwijzen van zaken eenvoudiger wordt, ook voor de aanmelders. In ieder geval zullen wij ons steentje bijdragen in het generen van financieel-economische zaken in 2004!"
4.5.2. Corruptie in het bedrijfsleven
4.5.3. Malafide ondernemingen
De FIOD-ECD heeft de resultaatverplichting voor dit onderdeel van de Fraudenota gerealiseerd. Er zijn elf zaken afgerond. De doelstelling was tien zaken.
In 2003 zijn acht onderzoeken tegen malafide ondernemingen afgerond. De doelstelling was vijf zaken. De onderzoeken betreffen acquisitiefraude, subsidiefraude, malafide schuldbemiddeling en kredietverstrekking en het sturen van "spookfacturen".
Corruptie is een delict dat veelal niet op zichzelf staat, maar vaak voorkomt samen met andere delicten. In de opsporingspraktijk is dat van belang, omdat voor corruptie op zichzelf een geringe strafmaat geldt, zodat buiten heterdaad nauwelijks dwangmiddelen toepasbaar zijn. Indien de opsporing van corruptie tegelijk plaatsvindt met een delict waarvoor wel dwangmiddelen mogelijk zijn, dan lift het onderzoek naar corruptie daarop mee. De FIOD-ECD bewandelt meerdere sporen om te komen tot de opsporing van corruptie in het bedrijfsleven. Zo wordt samengewerkt met andere opsporingsdiensten en de landelijke corruptieofficier teneinde in de toekomst nieuwe zaken op te sporen. Voor het uitwisselen van informatie met de andere BOD-en zijn afspraken gemaakt en is een ontheffing van de geheimhoudingsverplichting verleend. Verder wordt in aangemelde fiscale zaken nadrukkelijk gelet op de aanwezigheid van het delict corruptie.
4.5.4. Zorgsector
Ook voor de zorgfraude geldt dat de resultaatsverplichting niet werd gehaald mede als gevolg van inhoudelijk te weinig substantiële aangiften. Medio 2003 zijn activiteiten ontwikkeld om voor de toekomst deze situatie te verbeteren. Aard en inhoud van die activiteiten zijn beschreven in hoofdstuk 4.2.3. 4.5.5. Digitalisering
De effecten van digitalisering in de opsporing van de FIOD-ECD zijn met name te vinden in de resultaten van het project "Opsporing in een digitale omgeving". Het deelproject "Xenon" (rechercheren op internet) heeft tot doel de reeds ontwikkelde haalbaarheidsprototypen voor het internetzoektool en het identificatietool verder te ontwikkelen tot voor operationeel gebruik geschikte systemen. Eén pilot is gericht op het ontwikkelen van een zoekprofiel voor websites waarop merkvervalste geneesmiddelen en dopinggerelateerde middelen worden aangeboden.
Tabel 13: Fraudenota planning en realisatie Planning 2003
Realisatie 2003
...................
....................
Faillissementsfraude
40
23
Corruptie
10
11
Malafide ondernemingen
5
8
Zorgsector
6
2
61
44
........................................
Totaal
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 35
Katja van Hoever 36 jaar Teamleider Digitaal expertisecentrum Project: Digitaal proces-verbaal
“De rechtbank in Amsterdam heeft bij onze collega's van kantoor Amsterdam het verzoek neergelegd of wij in een groot onderzoek een digitaal proces verbaal konden aanleveren. De voordelen van een digitaal pv? Sneller kunnen zoeken, een beter overzicht en de mogelijkheid om foto's en geluiden er in op te nemen. Natuurlijk wilden wij daar tijd insteken. Zeker als je hoort dat bepaalde stukken zelfs nu nog over worden getypt, omdat er geen digitaal exemplaar van te krijgen is! In nauwe samenwerking met rechercheur Peter van Leusden en de vaco Michel Pollé heeft ons team dit project aangepakt. Eerst moest duidelijk worden wat precies de wensen en verwachtingen bij zo'n digitaal pv nu waren. Al heel snel werd duidelijk dat wij dit product zo moesten maken dat een eventuele digibeet niet zou worden afgeschrikt door de apparatuur. Ook de politie is aan het experimenteren met digitale pv's maar die zaken zijn in omvang en gecompliceerdheid niet met de onze te vergelijken. In september moest de zaak op zitting komen en zou de CDrom voor het eerst worden gebruikt. Voorafgaand aan die zitting hebben wij een workshop voor alle gebruikers, rechters, griffiers, officieren van justitie en advocatuur, georganiseerd. Alleen de advocatuur was daarbij niet aanwezig. Tijdens de zitting werden beplaalde documenten met een beamer geprojecteerd. Ook de advocaten zagen snel het gemak en de voordelen van het gebruik van het digitale pv, dus de tweede dag kwamen ook zij allen gewapend met een portable pc naar de zitting. Tijdens die zitting is ook telkens iemand van ons team aanwezig geweest. Behalve dat dit een goede service is, is het ook een goede manier om directe feedback op het product te krijgen. De reacties zijn positief. Er zijn nu vier nieuwe digitale pv's in aanbouw. Ons doel is om in 2005 bij elk pv van de FIODECD een digitale versie aan te leveren.”
Het deelproject "Digitale wasstraat" heeft als doel het onderzoek van digitale gegevens door de opsporing te ondersteunen, inspelend op de ontwikkelingen met betrekking tot de versnelling in de informatiestromen en de steeds grotere dataopslag.
gezamenlijke activiteiten ondernomen met Bulgarije, Oekraïne, Litouwen, Letland en Polen. In Duitsland heeft TIOS een bijdrage geleverd aan twee conferenties over fiscale opsporing. 4.5.7. EU Fraude
Het Digitaal Expertisecentrum leverde in 2003 enkele gewilde tools: een Digibox (die ook zijn weg vond naar België en Estland), een MOT-explorer applicatie, een telefoonlijstconverter ten behoeve van interceptie, een indexeertool genaamd Midas en een filtertool. Verder werd een Forensic Tool Kit ontwikkeld ter ondersteuning van de rechercheurs. 4.5.6. Team Internationale Opsporing en Samenwerking (TIOS)
In 2003 is TIOS binnen het Team Internationaal operationeel geworden. Er is veel energie gestoken in ondersteunende activiteiten ten behoeve van de gehele FIOD-ECD op het vlak van internationale opsporing. Naast de individuele vaktechnische ondersteuning met het oog op deugdelijke bewijsvergaring in het buitenland voor de eigen onderzoeken, zijn thematische EP's op bijna alle kantoren verzorgd. De onderwerpen betroffen de basiskennis van het internationaal rechtshulpverkeer en de specifieke wederzijdse bijstand douane (incl. Napels II Verdrag).
De extra aandacht voor de EU fraude heeft duidelijk vruchten afgeworpen. Er zijn aanzienlijk meer onderzoeken verricht dan gepland. De coördinatie en aanpak van EU-fraude is belegd binnen de kennisgroep EU-fraude van de FIOD-ECD. Er zijn zeventien strafrechtelijke onderzoeken gegenereerd met een vermoedelijk fiscaal nadeel van ca. E 11 miljoen. Deze onderzoeken komen voor een belangrijk deel voort uit de intensieve samenwerking met de Douane. De activiteiten over 2003 zijn beschreven in hoofdstuk 4.3.1. 4.5.8. Alliantie Bijzondere Opsporingsdiensten
De doelstelling van het project Alliantie Bijzondere Opsporingsdiensten is het opbouwen van effectieve en doel-/resultaatgerichte allianties met andere BOD-en en het genereren van (multidisciplinaire) strafrechtelijke onderzoeken. Aangezien aan deze doelstelling reeds vorm wordt gegeven binnen het Platform BOD, waar onder meer de vier BOD'en aan deelnemen, is hier geen apart project in het kader van de Fraudenota voor opgestart.
De komst van het Functioneel Parket maakte het noodzakelijk de routing van rechtshulpverzoeken te herzien. Het Landelijk Internationaal Rechtshulpcentrum (L/IRC) te Zoetermeer is het internationale OM-loket voor de FIOD-ECD geworden. In 2003 zijn 187 rechtshulpverzoeken door de FIOD-ECD met een proces-verbaal afgerond. Met het Team Internationaal van het Ministerie van Financiën zijn afspraken gemaakt over afstemming van nieuwe buitenlandse projecten die ook de belangen van de FIOD-ECD kunnen raken. Concreet zijn dit jaar
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 37
5. Organisatie- en personeelsontwikkeling 5.1. Organisatieontwikkeling
Met de verdere integratie van de fiscale, financieeleconomische en goederen opsporingsteams anticipeert de FIOD-ECD op ontwikkelingen in samenleving en politiek. Deze integratie vormt met de cultuuromslag als gevolg van de implementatie van resultaatgericht sturen en de Belastingdienstbrede ontstaffing drie thema's die in samenwerking met de medewerkers zijn opgepakt (respectievelijk in de werkgroepen processen, mens&cultuur en staf ). De resultaten hiervan worden begin 2004 verwacht. Het betrekken van medewerkers bij de organisatieveranderingen is cruciaal. Het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling en eigen verantwoordelijkheid stelt de FIOD-ECD steeds beter in staat om te gaan met de dynamiek van veranderingen. In dit licht is in 2003 het zelfsturingconcept bij de medewerkers geïntroduceerd en ondersteund door middel van de "Teamscan Zelfsturing", die samen met B/CKC is ontworpen voor de FIODECD. Deze teamscan geeft een nulmeting ten aanzien van zelfsturing en laat zien dat zelfsturing en samenwerking binnen de collegiale teams geleidelijk van de grond komen. De teamscan moedigt de collegiale teams ook aan om hier verdere initiatieven te ondernemen. In 2003 is daarnaast veel aandacht gegeven aan de gesprekkencyclus binnen de beoordelingssystematiek. Door de ontwikkelingsgesprekken direct te linken aan het voortgangsgesprek is de individuele persoonlijke ontwikkeling beter geborgd. Voor medewerkers die duidelijke loopbaanafspraken hebben, een waarneembare potentie bezitten en affiniteit hebben met leidinggevende functies, is in 2003 het Ontwikkeltraject Management Potentieel van start gegaan.
FIOD-ECD
Via een intervisietraject hebben teamleiders de mogelijkheid aangepakt om zich verder te ontwikkelen op het vlak van zelfinzicht en zelfsturing door middel van action learning. Daarnaast heeft ook de pilot competentiemanagement een meerwaarde gehad voor de ontwikkeling van teamleiders. Naast de bestaande innovatieve activiteiten van de afdeling opsporingsinformatie voor het opwerken van thema's en zaken is in 2003 de Innovative Learninggroup gestart. De Innovative Learninggroup is een platform waar door medewerkers van de FIOD-ECD innovatieve ideeën worden gedeeld. In 2003 kwamen onderwerpen aan de orde zoals de integratie van fiscale en financiële opsporing, on-line informatiedesk en actuele fraudepatronen.
5.2. Personeelsontwikkeling
De in 2002 ontwikkelde rechercheopleiding (startopleiding) FIOD-ECD is in 2003 ingevoerd. Vanwege de vacaturestop heeft een beperkte instroom van nieuwe medewerkers plaatsgevonden. In 2003 zijn twee opleidingen volgens het nieuwe systeem gestart. Door verandering in regelgeving is voor de teamleiders van de FIOD-ECD, die optreden als hulpofficier van justitie, een verplichte her- en bijscholing ingevoerd. Deze bijscholing kent een cyclus van drie jaar, waarna hercertificering kan plaatsvinden. In 2003 is een groot aantal teamleiders bijgeschoold waardoor aan de nieuwe certificeringeisen is voldaan. Naast de startopleidingen is veel aandacht besteed aan het vergroten van kennis en vaardigheden door het geven van
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 38
bijscholing gericht op materiekennis, actualiteitencolleges, opleidingen in kantoorapplicaties en recherchesystemen, trainingen in sociale vaardigheden en onderricht in de diverse procedures voor vuurwapendragers.
Tabel 14: Totaaloverzicht uitnutting personeel en materieel budget (X E 1.000) Totaal Personeel
In 2003 werd 8,1% van de arbeidstijd besteed aan personeelsontwikkeling.
5.3. Bedrijfsvoering
Budget
Uitnutting
Verschil
en Materieel ...................................
................
................
...............
Personeel
63.589
65.410
-1.821
Materieel
25.908
22.852
3.056
-888
-543
-345
88.609
87.719
890
Ontvangsten Totaal
5.3.1. Formatie en bezetting
De formatie 2003 is ten opzichte van 2002 gedaald met 30 fte's, met name bij leidinggevende en individuele functies. Daarnaast is sprake van een daling van het aantal groepsfuncties als gevolg van een functiewaarderingstraject waarbij 25 groepsfunctionarissen, die werkzaam zijn bij het team opsporingsondersteuning, benoemd zijn in een individuele functie. Ter uitvoering van bezuinigingen binnen de rijksoverheid wordt een deel van de stafprocessen in de komende jaren geclusterd in een shared service center. Vooruitlopend daarop heeft de FIOD-ECD een Veranderplan staftaken gemaakt. Daarin is voorzien in een gefaseerde reductie van staftaken en de daarop aansluitende afname van het aantal stafmedewerkers. Door de instroom van nieuwe medewerkers in verband met de uitbreiding van toezichttaken en een beperkte werving voor de opsporing begin 2003 is de bezetting nagenoeg gelijk gebleven.
5.3.3. Informatiebeveiliging
De herinrichting van de organisatie heeft geleid tot diverse aanpassingen op het terrein van informatiebeveiliging en veiligheid. Deze onderwerpen zijn uitgebreid besproken met de medewerkers. De Interne Accountantsdienst Belastingdienst (IAB) is inmiddels begonnen aan een nieuw certificeringonderzoek dat in de loop van 2004 naar verwachting met een positief resultaat zal worden afgerond. 5.3.4. Informatisering
Binnen de FIOD-ECD bestaat steeds meer behoefte aan samenwerking tussen de opsporingsteams fiscaal, financieel-economisch en goederen. Derhalve is in 2003 besloten tot een verdere integratie. Ter ondersteuning van deze integratie wordt volgend jaar gebruik gemaakt van één systeem voor de opsporing (GEFIS/PVS). De invoering hiervan zal medio 2004 afgerond zijn.
5.3.2. Financiën
Voor 2003 is het financieel kader met ruim E 5,5 miljoen verlaagd ten opzichte van 2002. Deze bezuiniging is gerealiseerd door het gericht terugdringen van de uitgaven in de materiële sfeer en het handhaven van een lichte onderbezetting.
FIOD-ECD
5.3.5. Arbeidsomstandigheden
De onderwerpen veiligheid, gezondheid en welzijn krijgen regelmatig aandacht bij de medewerkers, de ondernemingsraad en het management van de FIOD-ECD.
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 39
Jan van Straaten 58 jaar Beleidsmedewerker staf Team Bedrijfsvoering Lid Ondernemingsraad
“Met in totaal 14 OR-leden bespreken we bijna wekelijks alle voorstellen en vormen gezamenlijk een standpunt. Als OR zetten we ons met name in voor de belangen van het personeel en bespreken wij consequenties en mogelijkheden die aan bepaalde voorstellen van de organisatie kleven. Standpunten van de OR komen altijd volgens het zogenaamde consensusmodel tot stand en daar kan ik mij goed in vinden. Ik ben namelijk een consensusfiguur en heb echt een hekel aan ruzie. Daarbij komt nog dat ik het leuk vind overal van op de hoogte te zijn. Werkzaamheden voor de OR doe je er niet zo maar even bij. Het vergt veel tijd, zowel overdag als ‘s avond wanneer je de stukken moet lezen en je een eigen mening over die stukken moet vormen. Desondanks heb ik het idee dat de OR, door sommigen, nog steeds gezien wordt als een stelletje oudjes die zich aan het primaire proces willen onttrekken. Ik zeg met opzet “oudjes” omdat 71% van de OR-leden behoort tot de leeftijdscategorie 50 jaar en ouder terwijl het percentage medewerkers binnen de FIOD-ECD in die categorie slechts 24% is. En in de OR is niemand onder de 40 jaar. Dat is jammer. Besluiten binnen de organisatie moeten breed worden gedragen en dat is het beste te realiseren als de OR ook qua leeftijd een afspiegeling is van de medewerkers. Nu lezen nog te weinig medewerkers de verslagen van de OR. Ik zou willen dat er wat meer interesse komt in het werk van de OR, bijvoorbeeld door het stellen van vragen of door het geven van reacties. Dan voel je je als OR-groepje nog meer gedragen door de medewerkers. Vrijwel alle punten die de OR inbrengt hebben immers betrekking op personeel. En juist in een tijd van bezuinigingen bestaat het gevaar dat de belangen van het personeel wat worden vergeten. Het doel van de OR van de FIOD-ECD is en blijft meer oog te krijgen en meer zorg te hebben voor het personeel. Ik lever graag mijn bijdrage om dat doel te realiseren.”
De FIOD-ECD heeft naast de standaarddienstverlening een aanvullende overeenkomst gesloten met Maetis Arbo ten behoeve van de inzet van een verzuimrapporteur, sociaal medisch overleg en keuringen. Jaarlijks wordt 25% van de medewerkers een PAGO/ keuring aangeboden.In 2003 maakten 222 medewerkers gebruik van deze periodieke keuring. In 2003 is een risico inventarisatie & evaluatie (RI&E) gehouden waarbij alle onderdelen op het gebied van arbeidsomstandigheden bij de FIOD-ECD in kaart zijn gebracht. In 2004 en volgende jaren worden de geconstateerde knelpunten aangepakt volgens een begin 2004 op te stellen plan van aanpak. 5.3.6. Ziekteverzuim
Het ziekteverzuimpercentage over 2003 bedraagt iets minder dan 5,5%. Dat percentage ligt boven het streefcijfer van 5% en is 0,7 % hoger dan in 2002. Het grootste deel van dit ziekteverzuim wordt bepaald door langdurig zieken.Ultimo 2003 betreft dit 35 medewerkers. In 2003 heeft de IAB een audit ziekteverzuim uitgevoerd binnen de gehele Belastingdienst. De hieruit voortgekomen aanbevelingen worden door de FIOD-ECD opgenomen in het hiervoor genoemde plan van aanpak van de RI&E. Gedurende geheel 2003 was de (in 2002 ingevoerde) Wet verbetering poortwachter van kracht. Ter uitvoering van deze wet is binnen de FIOD-ECD een reïntegratiemanager werkzaam. 5.3.7. Beoordelingen
In 2003 is voor 890 medewerkers het beoordelingstraject afgerond (2002: 801). Dit is 85% van het aantal te beoordelen medewerkers (2002: 82%).
FIOD-ECD
5.3.8. Huisvesting
De huisvesting van de FIOD-ECD heeft in 2003 volledig in het teken gestaan van het "Voorstel reductie huisvestingskosten Belastingdienst". Van de meeste gebouwen is een scan gemaakt en is geïnventariseerd welke reductiemogelijkheden aanwezig zijn. In december 2003 is tussen FIOD-ECD en B/CFD een samenwerkingsovereenkomst opgesteld waarin de huisvestingsprojecten 2004-2008 voor de FIOD-ECD zijn opgenomen. Tevens is in december 2003 de koersnota Huisvesting FIOD-ECD vastgesteld. Hierin zijn per locatie de activiteiten beschreven die in de planperiode zullen worden uitgevoerd. 5.3.9. Klachten
In 2003 zijn tien klachten ontvangen, waarvan twee via de Nationale Ombudsman. Twee klachten over het uitblijven van informatie over gedane aangiften zijn toegewezen. Klagers hadden, nadat de informatie alsnog werd verstrekt, geen grieven meer. Inzake een klacht over toezending van onjuiste bescheiden zijn excuses aan de betrokkenen aangeboden. Drie klachten zijn nog in behandeling, waarvan twee wachten op afdoening door de Nationale Ombudsman. De overige klachten zijn ongegrond verklaard. 5.3.10. Medezeggenschap
Het onderhouden van de betrokkenheid van de medewerkers vraagt om het consequent voeren van werkoverleg en het invulling geven aan de medezeggenschap. Vanaf 2003 is de ondernemingsraad (OR) gevestigd in Utrecht. Naast de reguliere overlegvergaderingen en het voorafgaande agendaoverleg participeerden de leden van de OR in 2003 in FIOD-ECD-brede werk- en projectgroepen. Belangrijke organisatorische veranderingen waarbij de OR in 2003 betrokken is geweest in 2003 zijn het Veranderplan Staf, dat invulling geeft aan de ontstaffing binnen de Belastingdienst, en de pilot tot verdere integratie van de opsporingsteams binnen CT Zuidwest.
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 41
Bijlage 1: Overige productietabellen De in deze bijlage opgenomen tabellen geven nog nadere informatie in aanvulling op de in de tekst van het jaarverslag opgenomen tabellen.
Tabel B1: Aanmeldingen 2001 - 2003
1)
Belastingdienst
Aantal aanmeldingen
Geaccepteerd SO
Geaccepteerd TPO
................................
........................................
..................................
Totaal 2001
1.607
855
525
Totaal 2002
2.291
938
505
Totaal 2003
1.839
1.054
597
(naar opsporing)
Regio-eenheden 2003
...................................
2)
Regio NOORD
176
47
24
Regio OOST
74
48
33
Regio RANDMEREN
98
88
67
Regio RIVIERENLAND
117
62
35
Regio UTRECHT-GOOI
125
59
32
72
69
25
Regio AMSTERDAM Regio HOLLAND-NOORD
207
66
32
Regio HAAGLANDEN
217
128
60
Regio HOLLAND-MIDDEN Regio RIJNMOND Regio ZUIDWEST
84
49
26
162
72
48 23
88
60
Regio OOST-BRABANT
105
63
23
Regio LIMBURG
115
87
24
Douane Noord
26
23
23
Douane Rotterdam
28
28
19 51
Douane West
92
55
Douane Zuid
53
50
52
1.839
1.054
597
Totaal
1)
Bron: platte database GEFIS van 26 december 2003..
2)
De regio-eenheden zijn ontstaan per 1 januari 2003. Daardoor zijn per regio-eenheid geen gegevens beschikbaar van eerdere jaren.
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 42
Tabel B2: Afloopberichten van arrangement- en transactiezaken afgedaan in de jaren 2001 t/m 2003 binnen de taakgebieden financieel-economisch en goederen Jaar afronding PV door ECD
Aantal
Afdoening in aantallen
berichten Sepot
................................
Overige
TransactieRechterlijke uitspraak
Vervolgings
uitspraak
-percentage ..................
................
.........
............
................
.................
2001
112
8
1
91
12
92%
2002
34
17
0
4
13
50%
2003
4
3
0
0
1
25%
Tabel B3: Taskforce resultaten 2003 Aanvang Taskforce
Ultimo 2003
Verschil
......................................
..........................
................
253
68
185
98
64
34
775
652
123
In onderzoek FIOD-ECD Ter beoordeling CA Bij OM ter behandeling Hoger beroep of cassatie Totaal
281
255
26
1.407
1.039
368
Tabel B4: Doorlooptijd afgedane fiscale (douane)fraude onderzoeken in % Jaar
Aantal maanden <6
6 - 12
..........
........
............
> 12 ........
2001
41%
28%
31%
2002
44%
31%
25%
2003
41%
35%
24%
Tabel B5: Doorlooptijd afgedane financieel-economische arrangementzaken in % Jaar
Aantal maanden <6
6 - 12
> 12
..........
........
............
........
2001
46%
25%
29%
2002
71%
19%
10%
2003
69%
21%
10%
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 43
Tabel B6: Toegepaste dwangmiddelen 2001
2002
2003
.........
.........
.........
Telefoontaps
166
199
260
Aanhoudingen
390
288
492
Inverzekeringstellingen
330
234
443
75
62
172
504
396
444
Bewaringen Doorzoekingen
Tabel B7: Uitwisseling van heffingsgegevens Spontaan
Automatisch
Op verzoek
Totaal
....................
...........................
.......................
...............
Verstrekte informatie
16.343
89.083
611
106.128
Ontvangen informatie
5.700
36.397
1.655
43.752
2001
2002 Verstrekte informatie
13.751
90.267
702
104.720
Ontvangen informatie
28.328
39.295
1.471
69.094
2003 Verstrekte informatie
54.396
21.853
1.043
77.292
Ontvangen informatie
11.716
95.631
1.063
108.410
Tabel B8: Verzoeken om bijstand bij invordering Afgehandelde verzoeken
Afgehandelde verzoeken
door Nederland
door het buitenland
.........
.........
2001
819
119
2002
801
155
2003
814
116
Tabel B9: Internationale strafrechthulp
Aantal
2000
2001
2002
2003
............
............
............
............
177
167
187
187
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 44
Tabel B10: Rapporten ambtshulp Aantal verzoeken uit buitenland o.h.g.v. heffing
300
waarvan binnen 6 maanden
63%
waarvan binnen 12 maanden
82%
Aantal verzoeken aan buitenland o.h.g.v. heffing
1.139
waarvan binnen 6 weken
94%
waarvan binnen 3 maanden
98%
Tabel B11: Toegekend budget (X E 1.000) Materiee
Personeel
Totaal
....................
.....................
..............
Kader januari 2003
27.522
63.409
90.930
- 1.614
181
- 1.433
25.908
63.589
89.497
Personeel
Budget
Uitnutting
Verschil
...............................
..............
..............
..............
62.342,5
47.000,9
15.341,6 - 5.982.4
Mutaties 2003 Totaal beschikbaar
Tabel B12: Uitnutting personeel budget (X E 1.000)
Ambtelijk personeel Toelages en vergoedingen
289,3
6.271,7
Gratificaties en ambtsjubilea
943,2
1.040,5
- 138,3
Sociale lasten
0,0
7.822,2
- 7.822,2
Overig
0,0
2.627,8
- 2.627,8
Uitzendkrachten
5,2
5,2
0,0
Wachtgeld en FLO
8,8
9,3
- 0,5
IKAP Totaal Personeel
FIOD-ECD
0,0
632,7
- 632,7
63.589,0
54.410,3
- 1.821,3
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 45
Tabel B13: Uitnutting materieel budget (X E 1.000) op kosten basis Materieel
Budget
Uitnutting
Verschil
...............................
..............
...................
................
Materiele kosten t.b.v. Personeel
5.381,7
1.807,8
3.573,9
Huisvesting
3.818,0
3.497,5
320,5
Diensten en Middelen
4.563,3
4.700,0
- 136,7
Informatie technologie
7.434,0
7.019,1
414,9
Overig
3.241,0
3.814,2
- 573,2
Niet geboekte GSM-kosten
0,0
22,0
- 22,0
Verrekening tussen kantoren
0,0
394,1
- 394,1
Afschrijvingskosten Totaal Materieel
1.470,0
1.472,1
- 2,1
25.908,0
22.726,8
3.181,2
Tabel B14: Uitnutting materieel budget (X E 1.000) op kas basis Materieel
Budget
Uitnutting
Verschil
...............................
..............
...................
................
Materiele kosten t.b.v. Personeel
5.381,7
1.807,8
3.573,9
Huisvesting
3.818,0
3.497,5
320,5
Diensten en Middelen
4.563,3
4.700,0
- 136,7
Informatietechnologie
7.434,0
7.019,1
414,9
Overig
2.896,0
3.814,2
- 918,2
Investeringen
1.815,0
1.754,3
60,7
0,0
14,0
- 14,0
Externe crediteuren 31-12-2002 Vooruitbetaalde bedragen Totaal Materieel
0,0
245,4
- 245,4
25.908,0
22.852,3
3.055,7
Taakstelling
Geboekt
Verschil
......................
..............
..............
888
542,8
345,2
1 -1- 2003
31-12-2003
....................
.....................
306
292
Tabel B15: Overzicht ontvangsten (X E 1.000) Ontvangsten taakstelling ..............................................
Tabel B16: Aantal dienstauto's
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 46
Bijlage 2: Formatie en bezetting De formatie en de bezetting van de FIOD-ECD per 31 december 2003
Managementfuncties
31-12-2003
Bezetting Bezetting 2004 na uitstroom
.....................
.....................
......................
............................
In fte's
In fte's
In fte's
In fte's
1
1
1,0
1,0
Schaal 16
3
2
2,0
2,0
Schaal 15
5
5
5,0
4,0
Schaal 14
10
7
6,8
6,8
Schaal 13
11
10
10,0
10,0
Schaal 12
46
41
40,8
40,8
Schaal 11
2
2
2,0
2,0
Schaal 10
2
1
1,0
1,0
80
69
68,6
67,6
Schaal 14
2
5
5,0
4,0
Schaal 13
17
10
10,0
10,0
Schaal 12
15
25
22,0
22,0
Schaal 11
20
15
16,2
16,2
Schaal 10
19
20
19,6
18,6
Schaal 9
18
27
26,8
26,8
Schaal 8
32
23
19,7
19,7
Schaal 7
4
27
22,8
22,8
Schaal 6
19
15
16,4
15,7
Schaal 5
19
5
3,7
3,7
Schaal 4
2
0
1,0
1,0
Schaal 3 Totaal individuele functies
Groepsfuncties
Formatie 31-12-2003
Schaal 17
Totaal managementfuncties
Individuele functies
Formatie 01-01-2003
1
1
1,0
1,0
168
173
164,2
161,5
Gr I
50
45
38,6
38,6
Gr F
469
481
489,4
481.6
Gr E
268
245
223,7
218,0
Gr C
168
148
139,9
138,9
Gr B Totaal groepsfuncties
Totaal FIOD-ECD
FIOD-ECD
77
89
69,8
68,7
1.032
1.008
961,4
945.8
1.280
1.250
1.194,2
1.174,9
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 47
Bijlage 3: Kosten en opbrengsten Fraudenota 2002-006 Naam project
Opbrengsten
Personele kosten 1)
Materiële
(strafrechtelijk
kosten
nadeel) C/D
E
F
.........................
..............
............
..............
............... .............
Faillissementsfraude
1.065.000
18.281
7.447
109.122
442.743
-
Corruptie bedrijfsleven
3.093.860
277
9.798
26.516
12.132
-
Malafide ondernemingen
5.221.200
554
3.278
83.371
202.904
-
500
-
143
4.207
64.626
-
Digitalisering
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Internationale opsporing (TIOS)
n.v.t.
-
59.680
-
340.620
-
.....................................................
Zorgsector
I
14+
181.528
EU-fraude
n.v.t.
0
-
165.267
281.735
-
Alliantie BOD
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
9.380.560
19.112
80.346
388.483
1.344.760
-
181.528
Totaal
1)
Op basis van het BLS-uurtarief.
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 48
Bijlage 4: Lijst van gebruikte afkortingen AFM
Autoriteit Financiële Markten
IAB
ATV
Aanmeldings-, Transactie- en
IRT
Interregionaal Recherche Team
Vervolgingsrichtlijnen
KLPD
Korps Landelijke Politiediensten
B/CFD
B/CICT
B/CPP
Interne Accountantsdienst Belastingdienst
Belastingdienst/Centrum voor Facilitaire
Kmar
Koninklijke Marechaussee
Dienstverlening
MOT
Melding ongebruikelijke transacties
Belastingdienst/Centrum voor Informatie en
MTCR
Missile Technology Control Regime
Communicatie technologie
OI
Opsporingsinformatie
Belastingdienst/Centrum voor Proces- en
OM
Openbaar Ministerie
Productontwikkeling
OR
Ondernemingsraad
BFC/CA
Boetefraudecoördinator/Contactambtenaar
pv
proces-verbaal
BI
Bestuurlijke Informatie
PVK
Pensioen- en verzekeringskamer
BOA
Buitengewoon Opsporingsambtenaar
PVS
Proces Verbaal Systeem
BOD
Bijzondere Opsporingsdienst
PG
Procureur-generaal
BSA
Business software alliance
OESO
BUZA
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Organisatie voor Europese Samenwerking en Ontwikkeling
CDIU
Centrale Dienst In- en Uitvoer
SIOD
CIE
Criminele Inlichtingen Eenheid
SO
Selectie-overleg
CLO
Central Liaison Office
SNB
Stichting namaakbestrijding
CPA
Centraal Punt Accijns
TIOS
Team Internationale Opsporingssamenwerking
CPB
Centraal Punt BTW-fraude
TPO
Tripartiete Overleg
CTG
College Tarieven Gezondheidszorg
USD
Unit Synthetische Drugs
CW
Chemisch Wapenverdrag
VWS
Volksgezondheid, Welzijn en Sport
DIC
Douane Informatie Centrum
Wck
Wet op het consumentenkrediet
DIN
Dienst Internationale Netwerken
Wgt
Wet op de geldtransactiekantoren
DNB
De Nederlandse Bank
Wid
Wet identificatie bij dienstverlening
DOC
Discrete organic chemicals
Wmz
Wet melding zeggenschap
EZ
Ministerie van Economische Zaken
Wtb
Wet toezicht beleggingsinstellingen
FEC
Financieel Expertise Centrum
Wte
Wet toezicht effectenverkeer
FIN
Ministerie van Financiën
Wtk
Wet toezicht kredietwezen
FIOD-ECD
Fiscale Inlichtingen- en Opsporings Dienst en
Wtn
Wet toezicht natura
Economische Controle Dienst
Sociale Inlichtingen- en Opsporings Dienst
uitvaartverzekeringsbedrijven
FP
Functioneel Parket
Wtv
Wet toezicht verzekeringsbedrijf
GEFIS
Geïntegreerd Fraude Informatiesysteem
WDO
Wereld Douane Organisatie
GRECO
Group of States against corruption
WVMC
Wet voorkoming misbruik chemicaliën
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 49
Bijlage 5: Organigram FIOD-ECD per 31 december 2003
Managementteam FIOD-ECD
Collegiaal team staf
Collegiaal team
Collegiaal team
Collegiaal team
Collegiaal team
Collegiaal team
Collegiaal team
Noordoost
Midden
Noordwest
West
Zuidwest
Zuidoost
FIOD-ECD
J a a r v e r s l a g 2 0 0 3 - 50
