Beleidsplan sociaal-emotionele ontwikkeling O.B.S. de Zoeker Maart 2012
Inhoudsopgave 1. Uitgangspunten 1.1 Doel van het beleidsplan 1.2 Inhoud van het beleidsplan
blz. 3 3
2. Beginsituatie
4
3. De gewenste situatie
5
4. De 5 Gouden Afspraken
6
5. Kanjertraining schoolbreed
6
6. Faalangstreductie schoolbreed
7
7. Pestbeleid
7
2
1
Uitgangspunten
1.1
Doel van het beleidsplan
In dit document is beschreven hoe op de o.b.s. De Zoeker in de komende jaren concreet vorm gegeven wordt aan onze visie op de vorming van de sociaal emotionele ontwikkeling aan jonge kinderen. 1.2
Inhoud van het beleidsplan
Dit plan beschrijft de verschillende onderdelen die we gaan inzetten om de sociaal emotionele ontwikkeling (S.E.O) van kinderen in de leeftijd van 412 jaar optimaal te volgen en te vormen. Dit plan is een handleiding voor alle medewerkers waarin staat vastgesteld welk aanbod we geven als het gaat om S.E.O.
3
2.
Beginsituatie
Op het moment van schrijven hebben alle leerkrachten de scholing tot Kanjertrainer met een certificaat afgerond. De methode Kanjertraining is voor alle groepen aangeschaft. We streven ernaar om met ingang van het schooljaar 2013-2014 de kanjerlijsten af te nemen, te analyseren en het aanbod aan te passen op de problematiek die blijkt uit de lijsten. IB is bezig om per leerjaar het aanbod vanuit de methode vast te leggen en de doelstellingen te omschrijven. Er zijn 5 Gouden Afspraken. Er is een aanbod voor faalangstreductie. Eens per twee jaar wordt een veiligheidsperceptie-onderzoek uitgevoerd onder de leerlingen van de groepen 5 t/m 8. Er is een bovenschools pestprotocol aanwezig op school. Er is een gedragsspecialist werkzaam op school.
4
3.
De gewenste situatie
De 5 gouden regels hangen voor iedereen zichtbaar in de school. Leerlingen zijn bekend met de 5 Gouden Regels en kunnen op het naleven van de regels door iedere medewerker worden aangesproken. Iedere groep heeft minimaal 1 x per week een Kanjerles van 30 min. Leerkrachten volgen structureel de handleiding. Alle leerkrachten volgen eens per twee jaar een bijscholing Kanjertraining. De bijbehorende Kanjerlijsten worden jaarlijks afgenomen in de groepen 6 en 7. Vervolgens worden de antwoorden geanalyseerd. Leerlingen die opvallen/ uitvallen worden met de IB besproken en worden opgenomen in het groepshandelingsplan. De afname van de kanjerlijsten staat gepland in de jaarkalender. In de groepen hangen de Kanjerregels zichtbaar voor iedereen. Er wordt faalangstreductietraining gegeven door een gedragsspecialist of iemand die de opleiding heeft gevolgd. Het veiligheidsperceptie onderzoek wordt eens per twee jaar afgenomen in de groepen 5 t/m 8. De conclusie wordt besproken in de MR en opgenomen in het Jaarverslag. De school hanteert het pestprotocol. Dit staat op de website evenals dit beleidsstuk.
5
4. 1. 2. 3. 4. 5.
De 5 Gouden Afspraken Oplossingen zoeken doen we met woorden! Wij lopen en gedragen ons rustig! Rommel? Wij ruimen het samen op! Respect voor elkaar! Wij praten rustig!
Deze afspraken hangen ingelijst op de gangen van de school. Iedere leerling kan door elke medewerker worden aangesproken op het nakomen van de 5 gouden afspraken. 5.
Kanjertraining schoolbreed
Een kind dat zich onveilig voelt, kan niet goed leren. Het is daarom belangrijk dat kinderen weten wanneer hun gedrag ongewenst is en dat bijvoorbeeld pesten echt niet kan. Hiervoor gebruiken wij de methode Kanjertraining. Lesmethode Kanjertraining De Kanjertraining gaat er vanuit dat ieder mens verschillende soorten gedrag kan vertonen. Doel van de training is dat kinderen herkennen welke soorten gedrag er zijn. En dat je je op verschillende manieren kunt gedragen. De twee belangrijkste doelen van de Kanjertraining zijn: Kinderen te leren op een goede manier voor zichzelf op te komen. Kinderen te leren op een handige manier aan te geven wat ze wel en niet prettig vinden. Met gevoelens van jezelf en van de ander weten om te gaan. Bewustwording van eigenheid bij de leerlingen: Ik doe mij niet anders voor dan ik werkelijk ben. Met de kanjertraining op school streven we ernaar de sfeer in de groep goed te houden of zo nodig te verbeteren. In een groep waarin je elkaar goed kent en het veilig is, zal onaangepast/storend gedrag een stuk minder voorkomen. Het is dus niet de bedoeling om van alle kinderen hele brave kinderen te maken! Uitgangspunten Kanjertraining De uitgangspunten van de Kanjermethode zijn: We vertrouwen elkaar Niemand speelt de baas Niemand lacht uit 6
Niemand doet zielig We helpen elkaar Deze uitgangspunten zijn goed zichtbaar in de vorm van een poster in de klas. Elke leeftijd heeft zijn eigen poster. Vanaf de kleuters tot en met groep 8 wordt er wekelijks door middel van een kanjer-les aandacht besteed aan de Kanjertraining.
Download posters Poster bovenbouw Poster onderbouw Poster middenbouw
Kanjertraining, hoe werkt het? In de Kanjertraining staan vier dierfiguren centraal, die gekoppeld worden aan een kleur petje.
De tijger De tijger doet normaal en gedraagt zich als een kanjer. Hij komt voor zichzelf op zonder anderen bang te maken. De tijger geeft zijn mening, komt uit voor zijn gevoel en neemt anderen en zichzelf serieus. Nelson Mandela is bijvoorbeeld het prototype van een Kanjer. Het gedrag van de tijger wordt gekoppeld aan een wit petje.
Het aapje Het aapje doet overal lacherig over en neemt niets of niemand serieus. Hij probeert de lachers op zijn hand te krijgen en vriendjes te worden met de pestvogel om zo niet zelf gepest te worden. Bij het gedrag van het aapje hoort het rode petje.
7
Het konijn Het konijn is vaak bang en valt liefst zo min mogelijk op. Het komt slecht voor zichzelf op en wordt snel gepest. Het konijn kruipt weg in een hoekje en denkt dat het minder waard is dan anderen. Bij het gedrag van het konijn hoort het gele petje.
De pestvogel De pestvogel vindt zichzelf geweldig en wil altijd de baas spelen. Andere kinderen zijn in de ogen van de pestvogel allemaal sukkels die maar beter naar hem of haar kunnen luisteren. Hij bepaalt zelf wel wat hij doet. Bij dit gedrag hoort het zwarte petje. Je bent geen petje! Je bent geen petje, je doet alleen zo. Je kunt dus ook weer ‘gewoon’ doen. “Zou je alsjeblieft je witte pet willen opdoen?” Door deze vraag geef je kinderen de mogelijkheid voor ander gedrag te kiezen. In de Kanjertraining helpen we kinderen verschillende soorten gedrag te ontdekken en uit te proberen. Dit doen we m.b.v. een rollenspel. Ouders Als een conflict zich tussen kinderen afspeelt dan zal de school kiezen voor een oplossingsgerichte aanpak. Dat wil zeggen: de school zoekt een oplossing die alle partijen (zoveel mogelijk) recht doet en borgt de gemaakte afspraken. Wat wordt van de ouders verwacht? Het oplossen van conflicten tussen kinderen is zelden een probleem als op basis van het voorgaande met elkaar wordt overlegd. Wij praten in een positieve zin over elkaar en elkaars kind. Dat doet de school ook over de ouders en hun kind. Uitgangspunt bij een gesprek is altijd dat wij in gesprek gaan met als doel een oplossing te zoeken die goed is voor het individuele kind en voor andere kinderen. Bovenstaande tekst is opgenomen in de schoolgids.
8
6.
Faalangstreductie schoolbreed
Sinds 2008 wordt op De Zoeker faalangstreductietraining gegeven aan kinderen van de groepen 5 tot en met 8. De kinderen worden na signalering aangemeld bij de IB, vervolgens stelt de gedragsspecialist de groepen samen en voert de training uit. De faalangstreductietraining (frt) steunt op drie pijlers: ontspanningsoefeningen, “sterk-staanoefeningen” en de Rationele Emotieve therapie. Dit laatste is een cognitieve therapie, waarin kinderen leren hun “niet-helpende” gedachten om te zetten in “helpende” gedachten. De frt zoals op De Zoeker uitgevoerd wordt is volgens een beproefde methode die in vrijwel alle faalangstreductie-trainingen wordt gebruikt. De trainingen vinden plaats in groepen van ongeveer 6 kinderen en duren ongeveer, afhankelijk van de groep, rond de acht bijeenkomsten. In de regel zijn de resultaten goed, de kinderen zijn na de training veel minder faalangstig en veel meer in staat om met zelfvertrouwen door hun schoolperiode te gaan. 7.
Pestbeleid
Om het pesten aan te pakken maken we gebruik van de M5-aanpak, onder het motto: ‘samen gaan we stelselmatig pesten oplossen. Binnen en buiten de school’ Iedereen weet wat pesten is. We hoeven niemand uit te leggen dat het schadelijk gedrag is en dat het ernstige en langdurige negatieve gevolgen kan hebben. Zowel voor de slachtoffers, als voor de personen die pesten. Eind schooljaar 201-2013 klonk op obs De Zoeker het startschot voor de nieuwe ‘M5-pestaanpak’. Een methode waarbij het pesten op en rond school stelselmatig wordt aangepakt. Het streven: een veilige en pestvrije school en omgeving. Want veiligheid is een absolute voorwaarde voor kinderen om zich gelukkig te voelen én om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. OBS De Zoeker zorgt er samen met het team van M5, ouders, leerlingen en buurtbewoners voor dat kinderen zich op school en in de wijk weer veilig voelen. Het werkt met een meldsysteem, waarbij iemand die pesten waarneemt, als slachtoffer of als waarnemer, dit via de computer, anoniem, meldt. Deze meldingen worden centraal verwerkt en hieruit blijkt dan welke kinderen zich bezighouden met stelstelmatig en structureel pesten. Deze kinderen worden niet als schuldigen aangemerkt, maar als kinderen die hulp nodig hebben; hulp bij het veranderen van hun gedrag. Die wordt hen dan geboden, waardoor het negatieve gedrag zal gaan veranderen. 9
Uiteindelijk, als een kind niet in staat is het pestgedrag te beëindigen kan het leiden tot verwijdering van de school. Het melden zorgt voor het goed in kaart brengen van pestgedrag en voor een veilig klimaat binnen de gehele school.
10
11
