MVO verslag 2013
Inhoudsopgave 1 Ketendenken 1.1 Stakeholders 1.2 Dialoog in 2013
3 4
2 Wie is Bavaria 2.1 Voorwoord 2.2 Ethisch gedrag & compliance 2.3 Strategie, visie en beleid
7 9 10
3 Onze doelen 4 Hoe ziet ons speelveld eruit? 4.1 Bavaria internationaal 4.2 Hoe wij MVO borgen
15 17
5 Segmentatie naar onze vijf pijlers 5.1 Zorg voor mens & omgeving 5.2 Verantwoord omgaan met water 5.3 Zuinig met energie 5.4 Duurzaam ketenbeheer 5.5 Verantwoord alcoholgebruik
19 26 31 34 41
6 Brouwproces 7 Dilemma’s 8 Colofon 9 Bijlagen Bijlage 1: De Bavaria organisatie Bijlage 2: Verslag, scope en verantwoording Bijlage 3: Stakeholder engagement Bijlage 4: Milieu data Bijlage 5: Sociale data Bijlage 6: GRI Index Bijlage 7: Afkortingen en begrippen Bijlage 8: Certificaat Lloyds
52 56 58 60 63 70 79 81
2
1 Ketendenken
1.1 Stakeholders Als familiebedrijf is lange termijn denken en duurzaam ondernemen voor ons vanzelfsprekend. Daar is de zorg voor de samenleving en onze stakeholders een integraal onderdeel van. Bavaria opereert binnen een groter geheel; onze keten. We zijn ons ervan bewust dat we in die keten ook samen met anderen het verschil kunnen maken. Daarom zijn en blijven wij in gesprek met partners en belanghebbenden en vervullen onze stakeholders een sleutelrol in onze bedrijfsvoering. Samen vormen we een beeld van Bavaria’s rol in de maatschappij en de mogelijkheid om daar zo optimaal mogelijk invulling aan te geven.
Onze visie: zonder stakeholders geen Bavaria Tot onze stakeholders rekenen we onder meer klanten, medewerkers, leveranciers, omwonenden, maatschappelijke organisaties, de familie Swinkels, dochterondernemingen/deelnemingen, brancheverenigingen en overheden. Maar ook het algemene publiek zien we als stakeholder. We zijn van mening dat onze stakeholders essentieel zijn voor ons voortbestaan en voor het succes van de duurzame weg die we ingeslagen zijn.
Door de dialoog aan te gaan, kunnen we samen met andere partijen de optimale oplossingen voor een duurzame bedrijfsvoering vinden. Daarnaast vertaalt de mate waarin wij de wensen van onze stakeholders beantwoorden zich direct (bijvoorbeeld klanten) en indirect (zoals maatschappelijke organisaties) terug in onze verkopen. Onze stakeholders bepalen dus ook ons bestaansrecht als bedrijf. De dialoog met stakeholders is een belangrijk instrument dat ons helpt om de verwachtingen van stakeholders in kaart te brengen en er aan te voldoen. Door het gesprek aan te gaan kunnen we de positieve impact van Bavaria op de maatschappij vergroten en tegelijkertijd het voortbestaan van ons bedrijf garanderen. De verwachtingen die anderen van ons hebben, helpen ons bij het stellen van de juiste prioriteiten en het nemen van beslissingen. Daarnaast vergroot het onze transparantie richting de samenleving en biedt het kansen voor nieuwe vormen van samenwerking, innovatie samen met partners en het samen bereiken van doelen. De case studies met onze transporteur Van den Heuvel en onze verpakkingsleverancier Papier-Mettler laten goed zien wat de resultaten van actieve samenwerking met partners kunnen zijn, evenals de resultaten van de dialoog in 2013. We zijn dan ook altijd op zoek naar nieuwe partners. De stakeholderdialoog is een belangrijke vorm van input voor ons MVO beleid. Waar nodig passen we dit aan op basis van de resultaten en conclusies uit de dialoogsessies. Meer informatie over onze stakeholders vindt u hier.
3
1.2 Dialoog in 2013 Branche-initiatieven We zijn actief lid van het branche-initiatief De Nederlandse Brouwers, de overkoepelende organisatie die de belangen behartigt van acht in Nederland gevestigde bierbrouwerijen. Duurzaamheid is een van de belangrijkste thema’s. We richten ons op het ontwikkelen van een MVO aanpak op brancheniveau. Op de Dag van de Duurzaamheid 2013 werd het magazine ‘De Brouwers van Morgen’ gepresenteerd, waarin brouwers en andere stakeholdersverhalen vertellen op basis van de gezamenlijke doelstellingen van De Nederlandse Brouwers voor verantwoorde bierconsumptie en duurzaamheid. Wij vertellen er over ons Boer Bier Water project. In onze dialoog met De Nederlandse Brouwers stonden naast de MVO profilering van de bierbranche ook de energiebenchmark en milieubelastingen centraal afgelopen jaar. Met twee andere branche-initiatieven, de Vereniging Industriewater (VIW) en de Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW), hebben we afgelopen jaar ook gesproken over milieubelastingen, en water- en energiegebruik. Hier gaat het voornamelijk om het uitwisselen van ‘best practices’. Daarnaast heeft het VEMW een lobbyfunctie en zijn de verenigingen gesprekspartner voor de overheid. Leveranciers & transporteurs Met leveranciers van verpakkingsmaterialen hebben we verdere stappen gemaakt in het verduurzamen van onze verpakkingen. We gingen actief het gesprek aan met blikleveranciers en karton- en folieleveranciers. We hebben een nieuwe stap gezet in het gezamenlijk opstellen van doelstellingen rondom MVO aspecten van verpakkingen. Lees hier hoe een van onze folieleveranciers onze samenwerking ziet. We hebben een goede en nauwe samenwerking met onze transporteurs Simon Loos en Van den Heuvel, vooral in onze Lean & Green projecten. Met hen hebben we in 2013 verder gewerkt aan het inzetten van Euro 6 verwachtwagens, het overstappen op alternatieve brandstof zoals aardgas en groengas, het uitwerken van doelstellingen rondom brandstof- en CO2 uitstoot beperking maar voornamelijk aan het onderzoeken van de mogelijkheden rondom backhauling en de inzet van eco-combi’s. Lees hier de terugblik op onze samenwerking van een van onze transporteurs.
In 2013 focusten we ons ook op de dialoog en samenwerking met grondstofleveranciers. Het verduurzamen van de gerst en hop die we gebruiken, staat hoog op de agenda. Samen met Holland Malt keken we naar de mogelijkheden voor het verduurzamen van onze gerstinkoop en de gerstteelt in Frankrijk. Daarnaast speelt Holland Malt een belangrijke rol in het Boer Bier Water project. Lees meer over de uitkomsten van onze gesprekken met leveranciers en transporteurs in ‘Duurzaam ketenbeheer: sleutel tot succes’. Buurtgenoten Een bijzondere samenwerking die in 2013 goed vorm heeft gekregen is met vergelijkbare, niet concurrerende bedrijven zoals Mars en Heinz, in het opzetten van onze Lean& Green barge project. Maanden verkennen, overleggen en afspraken maken hebben geleid tot een innovatief transportsysteem dat verschillende transportvormen, zoals spoor en water, met elkaar combineert. Lees er hier meer over. Lokale initiatieven Het grootste, multi-stakeholder project dat we lokaal uitvoeren is Boer Bier Water. Hier werken we samen met de ZLTO Laarbeek, Waterschap Aa en Maas, Holland Malt, Rijkswaterstaat, Rabobanken natuurlijk de boeren. Maar er zijn meer lokale organisaties waar we mee praten en samenwerken, zoals met Dorpsinitiatief Lieshout en IVN / Laarbeeks landschap, over de inrichting van de omgeving van de brouwerij. Ook op andere onderwerpen nemen we het initiatief tot overleg met lokale partijen; zo hebben we in 2013 twee sessies georganiseerd met GGD / Novadic regio Helmond, politie, de gemeente en maatschappelijk werk organisaties om ervaringen en ideeën uit te wisselen rondom verantwoord alcohol gebruik van jongeren. Daarnaast is er onze samenwerking met de lokale organisatie Atlant Groep; wij bieden arbeidsplaatsen voor mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt en Atlant helpt ons de juiste arbo-omstandigheden te creëren. Lees er hier meer over.
4
Klanten We hebben afgelopen jaar extra ingezet op de dialoog met onze klanten. Zo spraken we met een grote Europese retailer specifiek over hun voortgang op het gebied van MVO en hun verwachtingen van ons. Ook in reguliere overleggen was MVO regelmatig onderwerp van gesprek. We merken dat we steeds vaker gevraagd worden gedragscodes te ondertekenen, verklaringen af te leggen of specifieke informatie aan te leveren. We stellen ons proactief op, bijvoorbeeld door actieve implementatie van en communicatie over ons ISO 26000 managementsysteem, zodat we aan deze behoeften kunnen blijven voldoen.
In 2013 zijn we, o.a. naar aanleiding van de CAO-onderhandelingen, gestart met een onderzoek naar de interne communicatie. Vanuit de analyse die bestond uit interviews, een enquête en discussiebijeenkomsten met directie, managers en medewerkers kunnen we concluderen dat er behoefte is aan een sterke verbetering van de interne communicatie. We hebben in samenspraak met de directie een communicatieplan ontwikkeld dat vanaf 2014 vorm moet gaan geven aan de basis, de structuur en de middelen van de interne communicatie. Onderdeel van het communicatieplan is het implementeren van een geheel nieuw intranet.
Een bijzondere dialoog die we in 2013 startten, is met een aantal grote Zuid-Afrikaanse retailers. Samen zetten we een project op rondom het tegengaan van het stropen van neushoorns, en het alcoholmisbruik in de natuurparken. Lees er hier meer over.
Het blijft een uitdaging onze medewerkers actief betrokken te krijgen en houden bij MVO. We communiceren het belang van MVO naar onze medewerkers via diverse kanalen, zoals de Bavariant en de nieuwjaarsspeech van directievoorzitter Jan-Renier Swinkels, en geven medewerkers via verschillende kanalen (de OR, werkoverleg, maar ook direct met de MVO-manager) de ruimte om opmerkingen en ideeën te delen. We merken echter dat deze ideeën door de jaren heen wat minder worden en dat de respons hoger is als we medewerkers actief te betrekken bij specifieke lopende projecten, zoals de vernieuwing van het intranet.
Consumenten We zijn altijd op zoek naar manieren om onze consumenten beter te bereiken en meer te betrekken bij ons MVO beleid en onze activiteiten. Vorig jaar vroegen we schijfster Renske de Greef een verhaal te schrijven bij ons MVO verslag. Hier werd goed op gereageerd en het boek is ca. 6000 maal gedownload. Dit jaar nodigen we consumenten nog dichterbij uit. Het verslag heeft de vorm van een online omgeving gekregen, is direct gelinkt aan onze consumentensite, en heeft een interactieve stakeholderomgeving waar we uitnodigen tot reacties en vragen. Ook bij de dilemma’s vragen we specifiek om input van consumenten. We hopen zo het bewustzijn van de consument en het imago van Bavaria verder te versterken. Medewerkers Onze medewerkers worden structureel betrokken bij belangrijke bedrijfsontwikkelingen. In 2013 zijn onze medewerkers en de OR actief geweest in het verder vormgeven en implementeren van het Masterplan Veiligheid en het driejarige Masterplan Kwaliteit. Ook zijn medewerkers betrokken in het verbeteren van ons afvalbeheer en het (her)opstellen van ons opleidingsbeleid. Daarnaast bevragen we ze regelmatig over de uitvoering van de activiteiten rondom ons programma Duurzame Inzetbaarheid, zoals na het afronden van een personal fitness programma of cursus ‘stoppen met roken’. De reacties zijn overwegend positief en we zien dat de sportieve kant van het personal fitness programma aanstekelijk werkt.
Gemeente Laarbeek We werken graag en goed samen met de Gemeente Laarbeek. Dit jaar hebben we de gemeente vooral gesproken over het verbeteren van lokale infrastructuur, het verdiepen van het Wilheminakanaal, de Watermaand en het project ‘Laat je niet flessen’. Juni Watermaand is een jaarlijks initiatief van de gemeente. Het doel is om inwoners van de gemeente Laarbeek bewust te maken van het belang van (schoon) water. Bavaria is een van de hoofdsponsors van de Watermaand. In 2014 willen we hierin een actieve rol spelen, door het organiseren van een fietstocht langs de Boer Bier Water projecten. Voor ‘Laat je niet flessen’ hadden we grootse plannen voor 2013 met ‘Het Laarbeek Experiment’. Omdat dit idee kostentechnisch niet haalbaar bleek, zijn we terug naar de tekentafel gegaan. We blijven samen met de gemeente naar effectieve invullingen voor ‘Laat je niet flessen’ zoeken.
5
Conclusie De stakeholdergesprekken en –informatie van 2013 bevestigen dat we op de juiste weg zijn met MVO en dat we de afgelopen jaren de juiste onderwerpen hebben geadresseerd. Om MVO in de komende jaren nog sterker met de kern van onze bedrijfsactiviteiten te verweven en onze ambities ook op de lange termijn verder te versterken, werken we aan een nieuw MVO masterplan. De basis daarvoor blijft ISO 26000. Daarbinnen werken we onze speerpunten, visie, beleid en doelstellingen opnieuw uit. De stakeholdergesprekken zorgen deels voor de invulling daarvan, maar deels zullen we ook na de introductie van het plan, waarin samenwerking een belangrijk aspect is, met onze stakeholders om tafel zitten om concreet invulling te geven aan nieuwe activiteiten. In 2014 willen we onze dialoog met stakeholders intensiveren. Daarbij staat MVO centraal. Meer informatie over onze stakeholders vindt u in bijlage 2.
6
2 Wie is Bavaria
2.1 Voorwoord We kijken terug op een bewogen 2013. Een jaar waarin we te maken kregen met grote uitdagingen. Maar ook een jaar waarin we goede stappen richting de toekomst hebben gezet. Niet alleen financieel, maar ook op sociaal en milieugebied. Voor u ziet u ons eerste online verslag, waarmee we door middel van een heldere, transparante en Bavariaanse communicatie het grote publiek ons verhaal willen vertellen. We willen u inzicht geven in onze visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en u laten zien hoe wij dat binnen ons bedrijf tot uiting brengen met onze vijf MVO thema’s Zorg voor mens en omgeving, Verantwoord omgaan met water, Energie en klimaat, Duurzaam ketenbeheer en Verantwoord alcoholgebruik. Op deze manier delen we graag onze belangrijkste ontwikkelingen met u, hopen we dat wij u inspireren en dat u ons omgekeerd ook inspireert. Want duurzaam worden doe je niet alleen, maar samen. Dat weten wij als geen ander. Terugblik op 2013 Wij hebben last gehad van de zwakke Europese economie. Alhoewel die enigszins is gestabiliseerd, realiseren we hier 70% van onze omzet en is de invloed dus groot. Ondanks tegenslagen hebben we het biervolumeniveau van 2012 weten vast te houden op 5,8 miljoen hectoliter. Ons nettoresultaat is in bepaalde regio’s echter gedaald als gevolg van onder druk staande marges.
Op het gebied van MVO hebben we meerdere successen behaald in 2013, veelal samen met onze stakeholders, waaronder leveranciers. Zo startten we een samenwerking met Atlant Groep, een netwerkorganisatie op het gebied van arbeidsintegratie en aangepaste arbeid. Inmiddels werken 8 medewerkers van Atlant op onze verpakkingsafdeling. Lees er hier meer over. Samen met onze transporteur Van den Heuvel zijn we een pilot gestart met aardgasvrachtwagens (zie hierover meer in de case studie). Tot dusverre is deze succesvol. Met Mars begonnen we aan een ontdekkingsreis, Lean & Green barge genaamd, met als doel het van de weg halen van containertransporten. Het vervoer over binnenwater is niet alleen beter voor het milieu, maar lost ook fileproblemen en overlast in dorpskernen op. We hebben al 1400 containers van de weg kunnen halen. Lees er meer over in het onderdeel Duurzaam ketenbeheer. Het project Boer Bier Water wordt steeds succesvoller. Samen met veel (lokale) partijen pakken we lokale problemen aan. Zoals verdroging. In 2013 sloten we het seizoen samen af met een traditioneel oogstfeest. We zien ook nog uitdagingen, niet alles loopt zoals gepland. In 2013 registreerden we 19 ongevallen met verzuim, gelijk aan 2012. We willen dit aantal laten dalen naar 0 in 2015. Ons nieuwe Masterplan veiligheid moet ons hierbij gaan helpen. Lees er hier meer over.
7
Vooruitkijken naar 2014 Wij verwachten dat de biermarkt het komende jaar weer aan zal trekken en dat ons nettoresultaat in 2014 weer zal gaan groeien. De eerste positieve signalen hiervoor zijn al zichtbaar. Onze strategie biedt ons voldoende kansen voor de toekomst, die we dan ook met vertrouwen tegemoet gaan.
We hebben in 2013 wederom veel geïnvesteerd in de toekomst en bij kunnen dragen aan een betere omgeving. We kijken uit naar een duurzaam 2014. We hopen dat u geniet van ons nieuwe online verslag en nodigen u van harte uit ons uw ideeën, opmerkingen suggesties voor verbetering met ons te delen.
In 2014 wacht ons de grote uitdaging om onze bedrijfsstrategie en MVO strategie op elkaar aan te sluiten. Daartoe introduceren we in de loop van 2014 ons nieuwe MVO Masterplan, waarin we opnieuw kijken naar onze leidende principes op MVO gebied. Ook gaan we onze ambities en doelstellingen herijken en aanscherpen. Op milieugebied richten we ons op verdere verbetering. Op de opschaling van het barge initiatief, waarin we samen met Mars de mogelijkheden van het transport over binnenwater benutten. Door ook onze goederenstromen richting Italië over binnenwater naar Rotterdam te vervoeren, hopen we jaarlijks nog duizend extra containers van de weg te halen. Ook hopen we samen met onze partner Van den Heuvel een proef in België te starten met extra lange vrachtwagens, zogenaamde ecocombi’s. Op personeelsvlak blijft veiligheid een onverminderd belangrijk speerpunt. In 2014 gaan we ons nieuwe veiligheidregistratiesysteem SMILE op grotere schaal testen binnen ons bedrijf. Ook blijven we onze medewerkers met verschillende initiatieven stimuleren om een gezonde levensstijl na te streven.
Directie Bavaria Ing. J.R.A.S.E. Swinkels, voorzitter P.J.F. Swinkels Ir. C.A.S. Swinkels Drs. F.A.M. Swinkels Drs. P-J.J.M. Swinkels Mr. drs. J.P. van der Veen 26 juni 2014 Lieshout
8
2.2 Ethisch gedrag & compliance We voldoen aan verplichtingen We vinden het vanzelfsprekend dat we ons houden aan alle eisen op het gebied van arbo, milieu en voedselveiligheid. Deze eisen houden we structureel in kaart middels ons management systeem. Bavaria houdt in het kader van ISO 26000 en 22000 een register wet- en regelgeving bij, waar alle voor onze organisatie relevante wet- en regelgeving in opgenomen zijn. Het register wordt jaarlijks geactualiseerd. In 2013 werd het uitgebreid met onder andere de inkoop en verkoop van alcoholische dranken, integer handelen en het voorkomen van legionella besmettingen. Eén van onze grootste verantwoordelijkheden is informatievoorziening aan consumenten. Voor al onze producten gelden regels voor etiketten en labels. In onze communicatie naar consumenten is de Reclamecode voor Alcoholhoudende drank leidend. Bavaria voldoet aan al deze regels. Ook communiceren we over de voedingswaarde van al onze producten. Vragen van consumenten over ingrediënten of andere productinformatie, worden door de afdeling Consumenten Service beantwoord.
Geen overtredingen Er zijn in 2013 geen overtredingen geconstateerd van wet- en regelgeving die hebben geleid tot officiële waarschuwingen of boetes. Wel is er een incident geweest waarin een chauffeur de arbeidstijdenwet niet heeft nageleefd. We hebben hierop maatregelen genomen om soortgelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. Deze maatregelen hebben we intern geverifieerd tijdens een audit. In 2013 rapporteerden we proactief aan de toezichthouders over dode vissen in de Goorloop, waar een gedeelte van ons gezuiverde afvalwater wordt geloosd. Het incident bleek het gevolg te zijn van een overschuimende tank. Na een heftige regenbui kwam het schuim in het schoonwater riool terecht. We namen correctieve en corrigerende maatregelen om nieuwe problemen te voorkomen. We verbeterden onze compliance manual We hebben al een aantal jaren een compliance manual voor ons bedrijf en onze medewerkers. Deze manual focust op integriteit en mededinging en wordt in 2014 uitgebreid en verbreed. Eerlijk handelen is tot speerpunt benoemd. Onze uitgangspunten zijn niet alleen gebaseerd op bestaande normen en wetgeving, maar ook op onze eigen normen en de verwachtingen van stakeholders. Daarmee gaan we verder dan wat wettelijk wordt voorgeschreven. Alle betrokken medewerkers, voornamelijk in commerciële functies, ontvangen vanaf 2014 training over de nieuwe compliance manual. We oriënteren ons op nieuwe initiatieven We hebben ons in 2013 georiënteerd op het Supply Chain Initiative. Dit is een Europees initiatief wat door producenten en afnemers ondertekend kan worden en wat oneerlijke handelspraktijken tegengaat. We willen ons in 2014 bij dit initiatief gaan aansluiten en onderzoeken of onze organisatie hierop aanpassen waar nodig. Doelen 2014 • Afronden en implementeren van de hernieuwde compliance manual • Geven van trainingen over de nieuwe compliance manual aan alle betrokken medewerkers
9
2.3 Strategie, visie en beleid Duurzame koploper worden en blijven Als familiebedrijf zit duurzaam ondernemen ons in het bloed. We werken volgens de filosofie dat we de brouwerij in bruikleen krijgen van onze kinderen en kleinkinderen. Dat betekent dat we over de generaties heenkijken en investeren in duurzaam ondernemen, zodat we het bedrijf op de best mogelijke manier door kunnen geven aan de volgende generatie. Het is onze ambitie om in onze sector een duurzame koploper te worden en te blijven. We willen vooroplopen op het gebied van duurzame innovaties en ondernemend blijven met een goede balans tussen mens, milieu en marge (people, planet en profit). We zoeken bewust naar een optimale bijdrage aan de maatschappij, vanuit onze overtuiging dat we een grote toegevoegde waarde voor de samenleving kunnen hebben.
Samenwerking is de spil Alles draait om samenwerking met onze interne en externe stakeholders. We werken samen aan een sterk, innovatief en ondernemend Bavaria en gaan actief in dialoog met de buitenwereld om samen de optimale oplossingen voor een duurzame bedrijfsvoering te vinden. Het is onze overtuiging dat we alleen het maximale uit onszelf kunnen halen en uit de manier waarop wij waarde toevoegen aan de samenleving, als we ook de dialoog aan gaan met al onze stakeholders. We baseren ons op ISO 26000 Ons MVO beleid is gebaseerd op de ISO 26000 richtlijn voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en op risico’s en mogelijkheden van MVO voor de uitwerking van de bedrijfsstrategie. De vijf centrale thema’s In dialoog met onze stakeholders en de organisatie, hebben we in 2011 vijf thema’s benoemd die samen de spil van ons MVO beleid vormen:
• • • • •
Zorg voor mens en omgeving Verantwoord omgaan met water Energie en klimaat Duurzaam ketenbeheer Verantwoord alcoholgebruik.
Trias Bavarica in 2013 De invulling van de MVO thema’s is gebaseerd op de ‘Trias Bavarica’ die we in 2010 vormgaven. Deze set van principes houdt in dat we: 1. Een bewuste keuze maken voor de activiteiten die we uitvoeren; de zuinigste manier kan zijn een activiteit niet te doen 2. Als we een activiteit doen dan willen we deze zo duurzaam mogelijk uitvoeren 3. Het deel van de activiteit dat niet duurzaam uitgevoerd kan worden, voeren we zo efficiënt mogelijk uit. Next level van MVO De ‘Trias Bavarica’ is sinds 2010 leidend geweest bij al onze activiteiten en investeringen. In 2013 zijn we tot de conclusie gekomen dat onze Trias Bavaria niet ons enige leidende principe moet zijn op MVO gebied. Het is onze ambitie om in 2014 een nieuw MVO Masterplan op te stellen, waarin de MVO ambities en doelen worden herijkt, aangescherpt en gekoppeld worden aan de bedrijfsstrategie. In het Masterplan worden ook onze leidende principes benoemd. Naar verwachting wordt het plan halverwege 2014 afgerond. Met ons nieuwe MVO beleid willen we maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen Bavaria naar het volgende niveau tillen. Daarbij hoort een extra focus op de onderwerpen waar onze impact het grootst is en wij een positieve bijdrage kunnen leveren. Voor Bavaria zijn dat duurzame grondstoffen en verpakkingen en een duurzame logistiek. We versterken onze MVO communicatie We willen ons MVO beleid dat gestoeld is op ISO 26000, beter richting consumenten en andere stakeholders communiceren. Dat doen we door MVO ook duidelijk aan onze consumentenwebsite te verbinden en door een nieuwe, digitale en interactieve omgeving voor ons verslag te maken. We willen meer en meer de verbinding met Facebook en Twitter zoeken om ons MVO beleid beter te belichten.
10
3 Onze doelen
Onze doelen Thema
Doelen 2013
Vernieuwen van de managementsystemen van voedselveiligheid, veiligheid en kwaliteit om MVO nog meer te Onze organisatie integreren.
Stakeholderdialoog
Onze medewerkers
Resultaten 2013
Doelen 2014 en verder
Managementsystemen zijn Nieuw masterplan MVO opstellen aangepast en werken in de praktijk op basis van ISO 26000. De MVO activiteiten beter aan laten sluiten bij de algemene bedrijfsvisie.
Start implementatie ISO 22000.
Managementsysteem voor kwaliteit Managementsysteem aansluiten bij en voedselveiligheid bevat klanteneisen en in 2014 en 2015 elementen uit ISO 22000 en is certificeren op basis van IFS. gecertificeerd volgens de IFS norm
Stakeholders meerdere jaren niet gesproken, opnieuw interviewen (bv. NGO's, omwonenden).
Veel stakeholders gesproken of openbare informatie van stakeholders geanalyseerd (zie hoofdstuk 1 stakeholders)
Iedere medewerker eens in 3 jaar uitnodigen voor een PMO. Intensiveren van het project "duurzame inzetbaarheid"; door het opzetten van een inzetbaarheidcockpit. Voortzetten personal trainer project en programma stoppen met roken. Aanbieden gezond voedsel aan medewerkers. Uitbreiden werkplekonderzoek.
PMO is uitgevoerd. Projecten voor PMO wordt voorgezet. Duurzame stoppen met roken en aanbieden inzetbaarheid blijft belangrijk thema gezond voedsel zijn ook bij het personeelsbeleid. uitgevoerd. De fysiotherapeut is actief betrokken bij de inrichting van werkplekken.
Reductie verzuimpercentage naar 4,5% in 2013.
Ziekteverzuim was 4,9%.
Verwachtingen van stakeholders gebruiken voor opstellen nieuw masterplan MVO. Dialoog met stakeholders wordt voorgezet.
Reductie verzuimpercentage naar 3,98% in 2014.
11
Thema
Thema
Doelen 2013
Resultaten 2013
Nul ongevallen met verzuim (eigen werknemers) in 2015 lokatie Lieshout, maximaal 9 in 2013. Implementatie van het Masterplan Veiligheid in 2013.
Aantal ongevallen met verzuim was Nul ongevallen met verzuim (eigen 6. Masterplan veiligheid is opgezet. werknemers) in 2015, maximaal 6 Stuurgroep veiligheid is actief. in 2014.
Via diverse projecten (o.a. duurzame inzetbaarheid, energiebesparing) willen we medewerkers uit dagen.
Projecten lopen door. Voor het succes van deze projecten is interne communicatie van groot belang.
Via diverse projecten (o.a. duurzame inzetbaarheid, energiebesparing) willen we medewerkers uit blijven dagen. Interne communicatie wordt verbeterd, medewerkers worden hier actief bij betrokken.
De inzet van medewerkers van Stichting ORO continueren. Starten met medewerkers van de Atlant groep.
De samenwerking met ORO is gecontinueerd. Met Atlant zijn we gestart met een groep medewerkers die in het warehouse werkzaamheden uitvoerden.
De inzet van medewerkers van Stichting ORO en Atlant continueren. Verbreden compliance manual met focus op eerlijk handelen.
Doelen 2013
Resultaten 2013
Doelen 2014
Uitbreiding van de leveranciersgedragscode bij grondstofleveranciers en leveranciers van niet product gerelateerde materialen en diensten.
> 50% van de grondstof en Verdere uitbreiding van de verpakkingsleveranciers hebben de leveranciersgedragscode bij code of conduct onderschreven'. grondstofleveranciers en leveranciers van niet product gerelateerde materialen en diensten.
80% van grondstofleveranciers (gerst, mout, hop en aromas) scoort in 2020 minimaal 80% van de maximale duurzaamheidscore.
Overleg tussen Holland Malt en grote coöperaties over verduurzaming van de gerstteelt.
Duurzaam ketenbeer en duurzame productontwikkeling
20% CO2 equivalent reductie op
Doelen 2014 en verder
Opstellen van een concrete lijst duurzaamheidscriteria voor alle grondstoffenleveranciers. Toetsen van alle gerstcontracten aan duurzaamheidscriteria. Toetsing van alle grondstof- en verpakkingsleveranciers op duurzaam transport. 80% van grondstofleveranciers (gerst, mout, hop en aromas) scoort in 2020 minimaal 80% van de maximale duurzaamheidscore.
Afspraken gemaakt met verpakkingen in 2020 (t.o.v. 2008). leveranciers over nieuwe verpakkingen. Diverse projecten gestart om milieu-impact van verpakkingen te verminderen.
20% CO2 equivalent reductie op
Reductie van ca. 35% CO2 uitstoot Doelstelling is vertaald naar het behalen van de Lean and Green op transport t.o.v. 2008 in 2013. star award. Deze is gerealiseerd en wordt begin 2014 uitgereikt.
Handhaven of verbeteren niveau Lean and Green star. Uitvoeren van projecten om milieu-impact van transport te verminderen.
verpakkingen in 2020 (t.o.v. 2008. In 2014 afspraken actief blijven volgen.
12
Thema
Doelen 2013
Resultaten 2013
Doelen 2014
Top 3 positie in de wereldwijde benchmark voor watergebruik bij brouwerijen vanaf 2016.
Er is geen waterbenchmark geweest in 2013.
Top 3 positie in de wereldwijde benchmark voor watergebruik bij brouwerijen vanaf 2016.
Reductie watergebruik met 2-5% per liter bier p/jr.
Watergebruik is toegenomen door Reductie watergebruik met 2-5% de toename in kleine per liter bier p/jr. productiebatches (van 3,3 naar 3,5 l/l).
Op biologische wijze voldoen aan wettelijke eisen voor fosfaatemissies van 0,5 milligram per liter vanaf 2015.
Nereda proeven zijn opgeschaald. Systeem is getest onder praktijkomstandigheden en voldoet niet aan de verwachtingen. Alternatieven worden onderzocht.
Op biologische wijze voldoen aan wettelijke eisen voor fosfaatemissies van 0,5 mg/liter vanaf 2015. Fosfaatemissie ook onderbrengen in het project Boer Bier Water.
Duurzaam gebruik van waterbronnen met minimale verdrogingseffecten en schoon grondwater.
Verdrogingseffecten zijn meegenomen in het project Boer Bier Water.
Duurzaam gebruik van schone waterbronnen met minimale verdrogingeffecten. Voortzetten Boer Bier Water.
Doelen 2013
Resultaten 2013
Doelen 2014
Water
Thema
Top 3 positie in wereldwijde Bavaria behoort tot de wereldtop in Een positie in de wereldtop in benchmark voor energie-efficiency de benchmark voor wereldwijde benchmark voor bij brouwerijen vanaf 2016 energie-efficiency bij brouwerijen energie-efficiency bij brouwerijen in 2015. Op het gebied van energie de zuinigste brouwerij ter wereld in 2020
Energie
Het specifiek energiegebruik is gelijk gebleven (127 MJ/hl)
In 2019 een eerste plaats in wereldwijde benchmark voor energie-efficiency bij brouwerijen.
Minimaal 2% vermindering van Het specifieke energieverbruik is specifiek energiegebruik (MJ/hl) per gelijk gebleven (127 MJ/hl). jaar tot 2020
Minimaal 2% vermindering van specifiek energiegebruik (MJ/hl) per jaar tot 2020.
Energieverbruik in de keten zichtbaar maken en verminderen
Door middel van het project Blue Horeca gaf Bavaria ondernemers advies en inzicht in hun energieverbruik. Project is tijdelijk gestopt.
Energieverbruik keten zichtbaar maken en verminderen. O.a. ontwikkelen app voor horecaondernemers. Opschalen we het project Blue Horeca. Installatie zuinige koelingen in de Horeca.
Aandeel energie van duurzame bronnen significant vergroten, o.a. studie naar verhoging biogasopbrengst (2013)
Toename opbrengst biogasinstallatie is niet gerealiseerd. Door groot onderhoud aan de afvalwaterzuiveringsinstallatie is minder biogas geproduceerd.
Aandeel energie van duurzame bronnen significant vergroten.
13
Thema
Onze omgeving
Verantwoord alcoholgebruik
Doelen 2013
Resultaten 2013
Doelen 2014
Lokale flora en fauna versterken.
Aanpassingen in inrichting terrein Lokale flora en fauna versterken gedaan om lokale flora en fauna te door plaatsen van nestkast voor versterken. slechtvalk, deelname aan tellingen van IVN, inzaaien gerst op het bedrijfsterrein.
Gebruik van bestrijdingsmiddelen op het bedrijfsterrein stoppen.
Geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.
Geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Bedrijfsterrein aantoonbaar vrij van bestrijdingsmiddelengebruik.
Nul klachten uit de omgeving (net als voorgaande jaren).
Nul klachten uit de omgeving.
Jaarlijks nul klachten uit de omgeving.
Taxi-Bavaria continueren.
Taxi-Bavaria is gecontinueerd. Het Continueren van Taxi Bavaria. aantal ritten kon niet vastgesteld worden.
Afzet 0.0% Wit en 0.0% Rosé; vergroten t.o.v. 2011.
Realisatie volumestijging in de 0.0% categorie
Realiseren volumestijging in de 0.0% categorie.
Project "Beer academy"; uitbreiden Onderwijsinstelling "De Rooij met onderwijsinstellingen. Pannen"; is betrokken bij de Beer academy.
Project voortzetten.
Lokale projecten opstarten gericht op voorkomen drankmisbruik (binnen project "Laat je niet flessen").
Concrete invulling geven aan het project 'Laat je niet flessen'.
Actief overleg gevoerd met betrokken partijen. Plannen uitgewerkt voor lokale aanpak.
Actief promoten alcohol vrij bier als Experiment uitgevoerd tijdens Acties en projecten voortzetten. alternatief voor alcohol houdend studentenfeest (verwisseling bier. alcoholhoudend en alcoholvrij bier).
14
4 Hoe ziet ons speelveld eruit?
4.1 Bavaria internationaal Facts & figures • • • • • • • • • • • • •
•
Bavaria is de grootste onafhankelijke brouwerij van Nederland. We zijn een 100% familiebedrijf. De wortels van ons bedrijf gaan terug tot 1680. Inmiddels staat de 7e generatie van de familie Swinkels aan het roer. De jaarlijkse productie is bijna 6 miljoen hectoliter bier. 65% is bestemd voor export naar ruim 120 landen. Nederland, Frankrijk, Italië en Rusland zijn onze grootste markten. Onze grondstoffen komen met name uit Nederland, Frankrijk en Duitsland. Naast bier produceert Bavaria ook mout, frisdrank, graanextract en water. Onze netto-omzet is ruim € 500 miljoen. We hebben zo’n 1.000 medewerkers wereldwijd. Bavaria beschikt als enige grote brouwerij in Nederland over natuurlijk mineraalwater uit eigen bron. Het hoofdkantoor staat al sinds jaar en dag in Lieshout, provincie Noord-Brabant. Ook het leeuwendeel van de productie vindt hier plaats. Bavaria heeft een belangrijke rol binnen de regio: Een groot deel (ruim 50%) van de medewerkers is afkomstig uit de directe omgeving.
15
16
4.2 Hoe wij MVO borgen We koesteren MVO Het is onze ambitie om een duurzame koploper te worden en te blijven in een sector waar waardecreatie sterk verbonden is met het gebruiken van (natuurlijke) grondstoffen. Als familiebedrijf zit een lange termijn focus ons in het bloed. We kijken over generaties heen en investeren in duurzaam ondernemen, zodat we ons bedrijf op de best mogelijke manier kunnen doorgeven. Duurzaamheid en waardecreatie gaan daarbij hand in hand. Binnen Bavaria is maatschappelijk verantwoord ondernemen daarom niet langer een keuze. Het staat aan de kern van de bedrijfsvoering. Naast kwaliteit en kosten, zijn duurzaamheid, energieverbruik en CO2 uitstoot leidende criteria bij investeringen. Door de manier waarop MVO in de organisatie is geborgd, worden verantwoorde beslissingen door het besluitvormingsmodel gestimuleerd. We beleggen verantwoordelijkheden Iedere werknemer draagt zorg voor het maatschappelijk verantwoord ondernemen van Bavaria. De formele verantwoordelijkheden zijn goed belegd en vastgelegd. De directie van Bavaria is eindverantwoordelijk voor MVO. De MVO stuurgroep die onder leiding van de directie staat, zorgt voor de centrale coördinatie en uitvoering van MVO. De stuurgroep bestaat uit de directeur global marketing en sales, de manager Quality Assurance, de directievoorzitter, de hoofden P&O en inkoop en wordt voorgezeten door de MVO manager. De samenstelling onderstreept het brede draagvlak van MVO binnen Bavaria en garandeert de uitvoering van genomen beslissingen. De MVO verantwoordelijkheden van de stuurgroep zijn direct gekoppeld aan de bestuurstaken. Ondersteunende activiteiten worden verdeeld of opgepakt door het hoofd P&O of inkoop. De stuurgroep is verantwoordelijk voor het vaststellen, monitoren, bewaken en evalueren van beleid en doelen op het gebied van MVO. In 2013 evalueerde de stuurgroep het huidige MVO beleid en de houdbaarheid van de Trias Bavarica. De evaluatie resulteerde in de ambitie om in 2014 een nieuw MVO Masterplan op te stellen, waarin de MVO ambities en doelen worden herijkt, aangescherpt en gekoppeld worden aan de bedrijfsstrategie. Om dat te realiseren wordt de directie sterker bij het MVO beleid en de activiteiten betrokken. Naar verwachting wordt het plan halverwege 2014 afgerond.
We garanderen kwaliteit MVO is belegd binnen de stuurgroep, maar ook binnen de rest van ons bedrijf nemen MVO en kwaliteit een centrale plek in. Er is intensief overleg tussen de afdeling Quality Assurance (QA) en overige afdelingen. Daarmee zorgen we ervoor dat operationele zaken rondom kwaliteit, klanttevredenheid en voedselveiligheid goed zijn geborgd binnen ons bedrijf. Voor een onderwerp als ketenverantwoord inkopen, betekent dit direct overleg tussen de MVO stuurgroep en de afdeling Quality Assurance. We hebben MVO geïntegreerd in de relevante QA processen en procedures.
MVO managementsystemen Het speelveld kennen en beheersen Als één van de koplopers op het gebied van MVO in onze sector moeten we ons MVO speelveld en de externe omgeving, inclusief alle verwachtingen en ontwikkelingen, niet alleen kennen maar ook beheersen. Bij het in kaart brengen en beheersen van alle interne en externe verwachtingen, ontwikkelingen en eisen, maken we gebruik van (MVO) managementsystemen. Met ons managementsysteem hanteren we een plan-do-check-act cyclus. Dit helpt ons te sturen op continue verbetering door het ontwikkelen en implementeren van beleid, het evalueren van onze activiteiten, het signaleren van verbeterpunten en kansen, en beheersen van risico’s. Kort gezegd zorgt het systeem ervoor dat we alle onderdelen van ons bedrijf, maar ook de externe omgeving duidelijker in kaart kunnen brengen en goed kunnen reageren op veranderingen. De wensen en verwachtingen van stakeholders nemen een centrale plek in ons MVO managementsysteem in.
17
Risico’s beheersen en verkleinen Goed risicomanagement is een continu aandachtspunt voor het management van Bavaria. Door risico’s goed te beheersen en waar mogelijk te verkleinen of elimineren, beschermen we ons bedrijf tegen de gevolgen van calamiteiten of imagoschade. Binnen Bavaria worden risico’s in meerdere categorieën verdeeld: markt, financieel, operationeel en risico’s als gevolg van wet- en regelgeving. Hierbinnen kunnen weer verschillende typen risico’s onderscheiden worden. Ook MVO risico’s spelen een belangrijke rol. Ze staan aan de basis van ons MVO beleid. Zo is water een belangrijke grondstof voor bier en is afkomstig uit bronnen op ons eigen terrein. De veiligheid en bescherming van deze voorraden heeft hoge prioriteit. We gaan zelf verantwoord om met water, maar initiëren ook projecten in de omgeving die als doel hebben om de watervoorraden en –kwaliteit zo goed mogelijk te beschermen. Als productiebedrijf kunnen energiekosten onze kostprijs behoorlijk beïnvloeden. Dat is een risico dat we proberen te verkleinen door zo zuinig mogelijk met energie om te gaan. Ook risico’s in de keten spelen een belangrijke rol, zoals de beschikbaarheid van voldoende duurzame grondstoffen, zoals gerst, tegen een concurrerende prijs en het voorkomen van logistieke problemen, bijvoorbeeld filedruk en opstoppingen in de directe omgeving van Lieshout. Naar één, geïntegreerd, management systeem Er bestaan verschillende certificeringen van management systemen. Tot 2012 werkten we met verschillende typen certificeringen, elk met hun eigen doel. De wirwar aan certificaten en systemen die hierdoor ontstond, zorgde voor veel overlap en inefficiëntie. In 2012 besloten we om in de toekomst alleen nog ISO 22000 (FSSC 22000) en ISO 26000 als richtlijn te hanteren, omdat deze gericht zijn op de onderwerpen die voor ons het meest belangrijk zijn. We beëindigden onze certificaten van OHSAS, HACCP, ISO 9001 en ISO 14001. Dat betekent echter niet dat ons management systeem niet meer aan de eisen van die certificaten voldoet. Samen met onze auditor houden we dit in de gaten. De certificaten van IFS, GMP en de MVO Prestatieladder (niveau 4) behouden we gezien de toegevoegde waarde voor onze activiteiten en onze communicatie richting stakeholders.
In 2009 begonnen we met de implementatie van de ISO 26000 richtlijn. In 2013 werkten we verder aan de implementatie van de ISO 22000 richtlijn in de organisatie. Het systeem is nog gebaseerd op IFS, maar voldeed eind 2013 al voor een groot deel aan de eisen van ISO 22000. Onze klanten hebben positief gereageerd op het nieuwe systeem en de beslissing om onze certificeringen te vereenvoudigen. In 2014 willen we de systeeminrichting van ISO 22000 afronden, zodat het nog een jaar operationeel is voordat we gaan certificeren. Het certificaat verwachten we begin 2016 te kunnen ontvangen. Het implementatieproces hebben we doorlopen samen met leveranciers, klanten en andere betrokkenen; zij moeten ons nieuwe systeem ook vertrouwen. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen. We zien niet alleen een brede acceptatie van het systeem, het levert ons ook voordelen op. Zo heeft ons systeem nu grote gelijkenissen met de ook op ISO 26000 gebaseerde systemen van een groot aantal klanten. Daardoor kunnen we makkelijker voldoen aan hun MVO-eisen. Alles wordt geverifieerd LRQA voert voor ons verificaties uit. Onze managementsystemen worden jaarlijks beoordeeld. Ook relevante wet- en regelgeving wordt in de beoordeling mee genomen. In 2013 heeft LQRA diverse verbetermaatregelen aangedragen, onder meer op het gebied van veiligheid. Bavaria heeft de aanbevelingen opgevolgd door het oprichten van een stuurgroep Safety en het introduceren van het veiligheidregistratiesysteem SMILE, waarin diverse KPI’s gemonitord en geanalyseerd worden. Zie meer hierover in "Onze mensen". Doelen 2014: • Eind 2014 is ons managementsysteem ingericht conform ISO 22000. Begin 2016 willen we het systeem laten certificeren • We continueren ons MVO Prestatieladder certificaat op niveau 4 • Vanaf 2015 breiden we de scope van de managementsystemen uit naar internationale activiteiten
18
5 Segmentatie naar onze vijf pijlers
5.1 Zorg voor mens & omgeving Onze mensen Er werken in totaal 714 mensen voor Bavaria en hun welzijn staat bij ons bovenaan. We hebben een directe impact op hun leven en gezondheid. Het is niet alleen in ons, maar ook in hun eigen belang dat ze gezond en gemotiveerd zijn en plezier in hun werk hebben. Een groot deel van onze medewerkers komt uit de nabije omgeving van Lieshout. We hebben hier als grote lokale werkgever een belangrijke rol. Maar onze impact reikt verder. We willen ook zorgen dat de mensen die actief zijn in de keten waar we deel van uitmaken, zoals onze leveranciers, onder goede omstandigheden kunnen werken. Lees daar hier meer over.
Onze visie op onze medewerkers: samen voor duurzaam We willen een verantwoordelijke werkgever zijn, maar door het activeren van de werknemer zelf; sámen problemen voorkomen en oplossen. Door de aanpak en omvang van Bavaria kan nog op een zeer individuele basis met medewerkers gewerkt worden. We zetten ons is om de figuurlijke drempels zo laag mogelijk te houden. Daarbij is veel ruimte voor preventie. We merken dat zodra er kleine dingen spelen, mensen dit durven en kunnen aankaarten. Dat lost veel zaken op die anders mogelijk tot een probleem en verzuim zouden kunnen leiden. We schatten dat ons verzuimpercentage als gevolg van onze individuele en preventie georiënteerde aanpak gedaald is. Sinds 2011 is Duurzame Inzetbaarheid speerpunt binnen ons personeelsbeleid. We spelen er mee in op de trends van veranderende regelgeving (langer werken) en vergrijzing. Bavaria is een productiebedrijf met ploegendiensten en een soms relatief hoge fysieke belasting. Ondanks een focus op het ondersteunen en faciliteren van oudere werknemers, worden ook de jongere werknemers niet vergeten in het duurzame inzetbaarheid beleid. Daarbij kan gedacht worden aan het voorkomen van psychische overbelasting zoals een burn-out. Wanneer een werknemer in een situatie terecht komt waarin bestaande werkzaamheden (tijdelijk) niet meer mogelijk of verantwoord zijn, proberen we in samenspraak te zoeken naar alternatieve werkzaamheden. In 2013 is dit in een aantal gevallen gebeurd. Het langer, optimaal inzetten van de mensen vanuit wederzijds belang, daar gaat duurzame inzetbaarheid over.
19
20
Ons beleid staat als een Huis In onze visie op zorg voor onze mensen staat duurzame inzetbaarheid centraal. We gebruiken het ‘huis van werkvermogen’ als uitgangspunt. Dit ‘huis’ is als volgt ingedeeld: Begane grond: fysieke en geestelijke gezondheid van medewerkers 1e verdieping: kennis en vaardigheden die nodig zijn om het werk goed te kunnen uitvoeren 2e verdieping: motivatie en werkhouding 3e verdieping: arbeidssituatie, dit wordt vooral bepaald door leiderschap De optelsom van de verschillende elementen bepalen de mate van duurzame inzetbaarheid van de werknemer.
Het Huis in actie De afdeling P&O is verantwoordelijk voor het beleid en de coördinatie van de projecten op dit gebied. Sinds begin 2013 hebben we een coördinator duurzame inzetbaarheid en een commissie gericht op het thema, waarmee het belang en de borging van het thema binnen de organisatie is gegarandeerd. Gezondheid van medewerkers is daarnaast speerpunt van het Sociaal Medisch Team (SMT), dat onder meer bestaat uit vertegenwoordigers van P&O en de bedrijfsarts. Onze bedrijfsarts is een belangrijke sleutelfiguur in het uitdragen en bijschaven van ons beleid. Als eerste aanspreekpunt voor medewerkers vormt hij een spin in het web van de organisatie en is hij in staat om in een vroeg stadium problemen en knelpunten te adresseren.
In 2013 zijn we weer een stukje bewuster geworden Duurzame inzetbaarheid is sinds 2011 ons belangrijkste speerpunt als het gaat om onze mensen. Na een opstartperiode zagen we in 2013 de eerste vooruitgang. De mensen en de organisatie zijn enthousiaster en bewogener over welzijn en gezondheid. We hebben het beleid geconcretiseerd; bijvoorbeeld met het oprichten van de commissie Duurzame Inzetbaarheid. Eén van de verantwoordelijkheden van de commissie is het fungeren als denktank voor de organisatie en het actief verkennen van nieuwe mogelijkheden. We hebben het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) in 2013 voortgezet en pakten de resultaten op. We hebben ons op de volgende aandachtspunten gericht: gezondheid en catering en verzuim en veiligheid.
21
Smakelijk, op onze gezondheid! We hebben onze werknemers in drie groepen verdeeld die roteren in deelname aan het Preventief Medisch Onderzoek (PMO). Zo wordt elke werknemer eens in de drie jaar uitgenodigd. Bij het PMO worden medewerkers lichamelijk en fysiek onderzocht, worden ongezonde leefgewoonten besproken en wordt er een uitgebreide vragenlijst ingevuld. We vragen uitdrukkelijk naar activiteiten en situaties, ook in de werkomgeving, waarmee de werknemer problemen heeft, of die juist goed gaan. Het doel is het samen signaleren van problemen en kansen en het in kaart brengen van hun verwachtingen rondom het werk dat ze de komende jaren aan denken te kunnen. Daarmee hopen we problemen op te lossen voordat ze tot verzuim leiden. Er waren in 2013 meer deelnemers aan het PMO dan de twee voorgaande jaren. Het deelnamepercentage lag rond de 57% (vorig jaar rond 48%). Het PMO is niet verplicht en we zien een aantal redenen waarom medewerkers afzien van deelname. Medewerkers met veel gezondheidsproblemen zitten doorgaans al in een medisch traject en veel jonge, ogenschijnlijk gezonde werknemers zonder klachten zien vaak de toegevoegde waarde niet. Daarom zijn we tevreden met het huidige deelnamepercentage, al blijven we inzetten op het voortzetten van de stijgende lijn. In 2013 kwam de laatste groep werknemers voor het eerst aan bod. Alle groepen werknemers hebben inmiddels een oproep voor het PMO ontvangen. De resultaten van de laatste groep verschillen niet wezenlijk van de vorige groepen. De grootste problemen zijn overgewicht en een ongezonde levensstijl qua beweging, consumptie en roken. We verwachten dat verbeteringen de komende 3 jaar zichtbaar worden, namelijk door gedragsaanpassingen naar aanleiding van de door het PMO geïdentificeerde aandachtspunten. Onze activiteiten in 2013 lagen net als in 2012 op programma’s als helpen met bewegen en afvallen, helpen met stoppen met roken, het aanbieden van fitness, waar nodig inclusief begeleiding van een fysiotherapeut. Maar we zetten ook sterker in op preventie. We structureerden begin 2013 ons preventiebeleid. Belangrijk onderdeel hierin is het werkplekonderzoek, waar de werkplek van een werknemer met beginnende klachten wordt bekeken en aangepast. Ook hebben we in 2013 de catering gezonder gemaakt, op basis van het advies uit de analyse van diëtisten in 2012. Het assortiment in onze bedrijfskantine is in 2013 gezonder gemaakt, met een lagere prijsstelling voor gezonde producten om deze opties extra aantrekkelijk te maken. In 2014 passen we ook het assortiment in de food carrousels aan.
Kortom; de focus ligt dus op de individuele werknemer; we gaan voor een “tailormade aanpak”. Iedere werknemer die we positief beïnvloeden, zien we als een overwinning. Dat neemt niet weg dat we ook de nodige uitdagingen tegenkomen. Lees daar hier meer over. Pas op! Verzuim, ongelukken en veiligheid. Ons verzuim lag dit jaar net onder de 5% (4,90%), zoals het de afgelopen jaren ook is geweest. Hoewel dit relatief laag is voor een productiebedrijf als het onze, was ons doel om het verder omlaag te brengen. Dat doel hebben we ondanks onze inspanningen niet gehaald. Naast dat de griep ook dit jaar weer een flinke bijdrage aan het verzuim heeft geleverd, is een groot deel te koppelen aan vergrijzing. Onder oudere werknemers zien we meer langdurig verzuim optreden. We proberen dit verzuim te voorkomen door ons beleid op duurzame inzetbaarheid, met de focus op het PMO, aangeboden hulp programma’s en werkplekonderzoek. Masterplan veiligheid: een ongeluk zit in een klein hoekje Het terugdringen van het aantal ongevallen met verzuim is een belangrijk speerpunt. In 2015 willen we dit aantal teruggebracht hebben naar nul. In 2013 registreerden we 19 ongevallen met verzuim, gelijk aan 2012. Om ons 2015 doel te behalen, startten we in 2013 met het ontwikkelen van het Masterplan veiligheid om de veiligheid van activiteiten en medewerkers in en rondom de brouwerij naar een hoger plan te tillen. In 2013 richtten we een stuurgroep op waarin alle managers van grote afdelingen vertegenwoordigd zijn. De focus van het Masterplan veiligheid ligt op het versterken en breed toepassen van positieve ontwikkelingen op het gebied van veiligheid. De stuurgroep richt zich daarom vooral op het zoeken van samenwerking en het identificeren van goed werkende veranderingen en initiatieven, die vervolgens ook op andere afdelingen geïmplementeerd kunnen worden.
22
Bavaria is in 2013 gestart met de pilot van een nieuw registratiesysteem, dat SMILE wordt genoemd. Met SMILE kunnen op een eenvoudige manier ongevallen, incidenten en gevaarlijke situaties geregistreerd en geanalyseerd worden. De gegevens en resultaten van SMILE wordt via intranet beschikbaar voor medewerkers. De stuurgroep heeft een aantal KPI’s opgesteld, zoals aantal ongevallen, gevaarlijke situaties en bijna ongevallen, die met behulp van het SMILE systeem gemonitord, geregistreerd en geanalyseerd worden. Met het systeem kunnen we daarnaast makkelijker trendanalyses doen op achtergronden en oorzaken van incidenten. We verwachten hiermee de benodigde inzichten te krijgen en toe te kunnen werken naar een optimaal veilige werkomgeving, waar geen ongevallen met verzuim meer plaatsvinden. In 2014 wordt de pilot op grotere schaal uitgerold binnen de organisatie. Onze inspanningen hebben helaas nog niet geleid tot veiliger gedrag en een verandering van de cultuur rondom veiligheid. In 2014 gaan we dat binnen het Masterplan veiligheid nadrukkelijker oppakken. Communicatie is het halve werk In 2013 vingen we van medewerkers negatieve signalen op over ons huidige intranet en de interne communicatie. We hebben daarom een onderzoek uitgevoerd onder onze medewerkers om hun wensen goed in kaart te brengen. We zijn gestart met een nieuw communicatieplan. In 2014 werken we verder aan het verbeteren van onze interne communicatie naar en met medewerkers, onder andere door het introduceren van een nieuw intranet. Dit geeft ons de mogelijkheid om ook onze initiatieven voor gezondheid en veiligheid, zoals de fitness faciliteiten en gezondheid programma’s, nog beter onder de aandacht van de medewerkers te brengen. Om het intranet aan te laten sluiten bij de verwachtingen van medewerkers, betrekken we hen bij de ontwikkeling van het nieuwe intranet, onder meer door middel van interviews en enquêtes.
Gezonde strijd 2013 liet ons het belang van actieve leidinggevenden zien in het stimuleren van werknemers om gezonder te leven. We organiseerden een ludieke actie rondom de deelname aan het PMO, waarbij de afdeling met het hoogste deelnamepercentage een jaar gratis fitness won. Verschillende leidinggevenden spanden zich in om zoveel mogelijk medewerkers te mobiliseren en motiveren voor deelname aan het PMO. Uiteindelijk is de afdeling inkoop als trotse winnaar uit de strijd gekomen. In 2014 willen we kijken hoe we leidinggevenden nog meer kunnen betrekken bij de gezondheid van hun medewerkers.
Stimuleren van ontwikkeling Binnen Bavaria willen we een lerende en stimulerende bedrijfscultuur creëren. In 2013 zijn we gestart met de ontwikkeling van een HR-model van de gehele levenscyclus van de medewerker zoals aanname, ontwikkeling en arbeidsvoorwaarden. Het model is gericht op het stimuleren van medewerkers om richting te kiezen en hun prestaties verder te professionaliseren. Er is een "Einddoel 2016" geformuleerd dat aansluit op onze strategie. Na een intensieve onderhandelingsronde is in december 2013 een CAO afgesloten die loopt tot 1 juli 2015. Over de hele looptijd van de CAO is een loonsverhoging afgesproken van 4,5%.
Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid We hebben goede ervaringen met het mantelzorgbeleid en hebben dit daarom in 2013 gecontinueerd. Mantelzorgers kunnen in samenspraak met hun manager en een HR functionaris individuele afspraken maken rondom hun mantelzorg.
Samen afstand verminderen We vinden het niet alleen belangrijk om een goede werkgever te zijn voor de mensen die we in dienst hebben, we willen ook plek bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We geven hier sinds 2003 invulling aan middels onze samenwerking met Stichting ORO uit Helmond. Deze stichting begeleidt en ondersteunt mensen met een (verstandelijke) beperking, zodat zij een volwaardige plaats in de samenleving kunnen creëren. Bij ons heeft dit de vorm van dagbesteding gekregen, waar cliënten van ORO zonder druk en met plezier diverse inpak- en omstapelwerkzaamheden verrichten (zoals promotiepakketten en geschenkverpakkingen van bierglazen), omstapelwerkzaamheden (kratten en pallets) en klussen in het distributiecentrum (zoals emballage opruimen en kratten ompakken). In 2013 werkten we weer met twee vergelijkbare groepen als voorgaande jaren, omdat we van weerszijden tevreden zijn over deze constructie. We werkten, net als in 2012, met ongeveer 15 jongens van ORO. De werkpost van gemiddeld 9 cliënten wisselt tussen twee verschillende locaties en staat onder directe begeleiding van een begeleider van ORO.
23
Naast de werkpost Bavaria werken nog enkele cliënten individueel binnen Bavaria. Zij worden op afstand begeleid door een trajectbegeleider van Ambitie. Ambitie is een afdeling van ORO gespecialiseerd in het begeleiden en ondersteunen van cliënten naar passend werk. Er is een nauwe samenwerking tussen de werkpost Bavaria en de afdeling Ambitie. De toegevoegde waarde van de samenwerking blijft groot; zowel voor de cliënten van ORO als voor ons. Zij doen (werk)ervaring op en breiden hun sociale contacten uit. Voor ons draagt hun aanstekelijke enthousiasme en humor bij aan de sfeer op de werkvloer, de kantine en daarmee binnen het hele bedrijf. In 2013 is dit initiatief uitgebreid. We zijn een nieuwe samenwerking aangegaan, met Atlant groep, een organisatie die werkzoekenden met een achterstand tot de arbeidsmarkt hulp biedt bij het vinden van een betaalde baan. Deze mensen hebben werkplekken ingenomen die voorheen met uitzendkrachten werden ingevuld. Ze voeren dan ook essentiële werkzaamheden uit en voldoen aan dezelfde normen als de rest van de werknemers, met een stukje extra begeleiding. Lees hier meer over deze samenwerking.
Onze visie op onze omgeving
Ons terrein, onze trots Ons terrein is ons visitekaartje en we zijn trots op de stappen die we in 2013 hebben gezet. We hebben in navolging van 2012 de inrichting van het terrein verbeterd, om het zo goed mogelijk in te passen in de (natuurlijke) omgeving. Bij de inrichting besteden we in toenemende mate aandacht aan landschappelijke inpassing en bevorderen we het gebruik van duurzame materialen.
“Elke keer als ik hier rondloop, valt me weer op hoe prachtig het terrein erbij ligt. En mij niet alleen! Ik had niet verwacht dat het zo makkelijk mooi en schoon te houden was zonder bestrijdingsmiddelen. Ik zou nooit meer terug gaan.” Jan Swinkels, Hovenier bij Bavaria sinds 1994
Lieshout wordt gekenmerkt door een mooie omgeving. Daar willen wij actief deel van uitmaken. We beheren zelf zo’n 55 hectare grond en zijn ervan overtuigd dat dit terrein, ondanks dat een gedeelte in gebruik is als brouwerij- en opslagterrein, unieke kansen biedt om de lokale biodiversiteit te stimuleren. Het ijsvogeltje staat symbool voor onze ambities en inspanningen: het vogeltje komt voor op ons terrein en juist deze vogel heeft schoon water en een groene omgeving nodig. Als bedrijf zijn we afhankelijk van een gezonde omgeving met hoge bodem- en waterkwaliteit, maar we staan hier niet alleen in. Het bijzondere Boer Bier Water project is een voorbeeld van hoe wij initiatief nemen om samen met andere bedrijven, boeren en de gemeente de lokale omgeving optimaal te benutten en te behouden.
We zijn gestopt met het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. In plaats van bestrijdingsmiddelen zetten we nu in op preventie van onkruidgroei, in combinatie met het proactief en regelmatig handmatig verwijderen van onkruid. Ook het snoeibeleid is aangepast. Door minder strak te snoeien houden we het terrein groener, bloemrijker en verdwijnt de ruimte voor onkruid. Het aanpassen naar slimmere, dichtere beplanting, in combinatie met onkruidwerende compost, het verhogen van borders en betere drainage, zorgt er voor dat onkruid minder kans krijgt op te komen. Ook het plaatsen van paaltjes rondom de borders op het parkeerterrein, om te voorkomen dat auto’s de borders kaal rijden, heeft geholpen bij het voorkomen van kale plekken.
In de directe omgeving van de brouwerij bezit Bavaria nog een stuk grond met voornamelijk bos. Deze grond wordt actief beheerd. Zo hebben we in 2013 een ven hersteld om zo de oorspronkelijke natuurlijke staat terug te brengen.
Het gevolg van de breuk met traditionele gewasbescherming is dat we verhardingen en borders vaker moeten controleren en bijhouden met onkruidbranders en bosmaaiers. In het eerste jaar hebben we vooral gemerkt dat preventie belangrijk is, namelijk het voorkomen dat onkruiden hun zaden verspreiden. Spannend was of de nieuwe aanpak veel duurder uit zou pakken dan het gebruik van chemie. Dit blijkt in de praktijk mee te vallen, door de winst die we behalen door het terrein nog slimmer en dichter te beplanten.
24
Aantoonbaar duurzaam De eerste helft van 2014 heeft laten zien hoe goed de nieuwe aanpak werkt. We vinden dat het terrein er beter bij ligt dan ooit. In 2014 verwachten we een Gouden Certificaat van de Barometer Duurzaam Terreinbeheer in ontvangst te kunnen nemen. Bovendien gaan we ons in de rest van 2014 richten op het delen van ons verhaal. Hier blijkt veel behoefte aan te zijn; zowel vanuit gemeenten als andere bedrijven.
Er leven veel dieren op ons terrein We werken al jaren samen met het IVN Laarbeek (Instituut voor Natuur- en Milieueducatie), om de natuurwaarde van de omgeving van het Bavaria terrein te analyseren en verbetermogelijkheden te identificeren. In 2013 is een vertegenwoordiging van het IVN langs geweest en is er geconstateerd dat er veel vetjes in de Goorloop zaten. Het vetje is een klein visje met grote ogen. Het staat op de Rode lijst van bedreigde diersoorten omdat het erg gevoelig is voor verstoringen en het aantal waarnemingen al jaren terugloopt. Het is een goed teken dat het vetje bij ons in de Goorloop nog in zulke grote aantallen voorkomt. Dat willen we zo houden, zie voor onze activiteiten op watergebied ook onze pijler Verantwoord omgaan met water. De nestkast voor de slechtvalk is geplaatst zoals gepland, maar nog niet in gebruik.
Lokale initiatieven We hechten waarde aan nieuwe initiatieven en ideeën van onze medewerkers en externe stakeholders. We registreren ze centraal en maken binnen de MVO stuurgroep een zorgvuldige afweging van alle ingestuurde ideeën. In 2013 organiseerden we een traditioneel oogstfeest voor iedereen die betrokken is geweest bij de teelt van lokaal brouwgerst in het kader van het Boer Bier Water project. Medewerkers organiseerden een Tennistoernooi waarvan de opbrengst naar het goede doel ging. Er werd ruim €2200,opgehaald voor Artsen zonder Grenzen.
Doelen 2014: Zorg voor mens en omgeving • •
•
Nieuw MVO Masterplan Voortzetten activiteiten gericht op welzijn & gezondheid: • Reduceren ziekteverzuim naar 3,98% • Maximaal 6 ongevallen met verzuim Behalen certificaat duurzaam terreinbeheer
We nemen klachten serieus In 2013 hebben we één keer een opmerking van een dorpsbewoner ontvangen wegens geluidshinder. Na onderzoek bleek één van de motoren bij Utilities verkeerd te draaien, dat is direct verholpen. We hebben in 2013 geen officiële klachten ontvangen vanuit de omgeving.
25
5.2 Verantwoord omgaan met water Zonder water geen bier Water is onze cruciale grondstof. Bier bestaat voor meer dan 90% uit water. In totaal gebruiken we voor onze processen en productie ongeveer 2,7 miljard liter water per jaar in Lieshout. Daarvan gaat ongeveer 1,7 miljard liter na gebruik terug naar de omgeving, gezuiverd en al. Al het water dat we gebruiken is afkomstig uit eigen bronnen op het terrein. Het is al ongeveer 10.000 jaar oud en afkomstig uit stroomgebieden in de Ardennen en de Duitse Eifelstreek. We zijn er dus zuinig op. Ons beleid richt zich op het zo efficiënt mogelijk gebruiken van water en bestaat uit twee belangrijke aspecten: de waterkwaliteit en de waterkwantiteit, ofwel ons verbruik van water. We behouden en verbeteren de waterkwaliteit Het behoud van de waterkwaliteit van onze bronnen heeft een hoge prioriteit. Wanneer ons bronwater vervuild raakt, is het voor ons niet meer te gebruiken. Dat is een groot risico en dat willen we voorkomen. We voeren daarom zelf een actief beleid op waterkwaliteit waarin de emissie van fosfaat een belangrijke rol speelt. Ook monitoren we de waterkwaliteit regelmatig zodat we eventuele veranderingen tijdig opsporen, en hebben we een boringvrije zone in ons waterwingebied. Deze zone moet voorkomen dat de beschermende kleilagen in de bodem doorboord worden en de watervoorraden bedreigd kunnen worden. Wij zijn echter niet de enigen in de omgeving die de waterkwaliteit kunnen beïnvloeden. We werken daarom ook nauw samen met allerlei partijen in de omgeving, zoals boeren. Dat doen we in ons Project Boer Bier Water.
26
Fosfaatemissies blijven aandachtspunt In 2013 zat er gemiddeld ongeveer 2 mg fosfaat in één liter gezuiverd afvalwater. In 2015 wordt de wettelijke lozingsnorm voor fosfaat verscherpt, van 2 mg per liter naar 0,5 mg per liter. Om aan deze eisen te kunnen voldoen heeft Bavaria de afgelopen jaren meerdere proeven uitgevoerd. Eén van die proeven was de pilot met een Nereda installatie waarbij werd getest of we het fosfaat gehalte door middel van anaerobe zuivering (zuivering in een zuurstofloos proces) verder konden verlagen. In 2012 leidde dit tot positieve testresultaten en maakten we plannen voor de opschaling van het systeem.
Als derde willen we onderzoeken of we de afvoer van het gezuiverde afvalwater aan kunnen passen, waarbij we nog maar een derde op de Goorloop lozen (nu is dat nog al het afvalwater). Het overige gezuiverde afvalwater wordt dan verdeeld over het dichtbij gelegen kanaal en de gebieden in het project Boer Bier Water. Door het gezuiverde water gespreid af te voeren, verminderen we de jaarvracht aan fosfaat op de watergangen. Ook kan het een oplossing bieden voor de verdrogingproblemen in onze omgeving. We bespreken ons voorstel actief met het bevoegd gezag. De gesprekken moeten leiden tot een aangepaste omgevingsvergunning en watervergunning. Lees meer over oplossingen voor de verdrogingproblemen in het project Boer Bier Water.
We testen ook zelf
De Nereda techniek bleek niet geschikt In 2013 hebben we de laatste testfase met de Nereda techniek voltooid. Helaas bleek het systeem niet in staat om inert fosfaat uit ons afvalwater te zuiveren. Inert fosfaat reageert niet of nauwelijks met vrijwel alle soorten chemicaliën en is daardoor in het zuiveringsproces moeilijk uit afvalwater te verwijderen. Als gevolg blijft er altijd ongeveer 0,7 mg inert fosfaat per liter water over, dat terecht komt in het gezuiverde water dat we lozen. Op basis van de conclusies besloten we het Nereda systeem niet op te schalen. In plaats daarvan zetten we in op alternatieve routes om ons restwater te zuiveren, die even effectief blijken als de veel kostbaardere Nereda techniek. We voeren meerdere maatregelen door om de effectiviteit van de zuivering te verhogen, zoals het ‘voorbufferen’ van het afvalwater. Daardoor blijft de zuivering in het weekend op een constanter niveau. Ook doen we onderzoek naar het aanleggen van een extra zandfilter, dat meer fosfaat uit het water kan zuiveren.
In 2013 zijn we daarnaast een test gestart naar de effecten van inert fosfaat op de waterkwaliteit van de Goorloop. Daarvoor startten we zelf een gesloten experiment in een aquarium systeem, waarin we een aantal lokale waterplanten kweken. We analyseren de opname van inert fosfaat door deze waterplanten, onder verschillende temperaturen en omstandigheden. Naar onze verwachting zijn de planten niet in staat om inert fosfaat op te nemen en ervan te groeien. In dat geval is het inerte fosfaat niet schadelijk voor de omgeving en het ecosysteem van de Goorloop. We verwachten de resultaten van onze eigen test in de loop van 2014.
En gaan in gesprek In samenspraak met de Provincie en het Waterschap wordt op dit moment bekeken of er aanpassingen mogelijk zijn in de nieuwe regelgeving voor fosfaatemissies. We kijken naar de verschillen tussen bijvoorbeeld een maximale jaarvracht (maximale lozing per jaar) en een continu lozingseis, waarbij we een bepaalde emissie niet mogen overschrijden. We proberen zo min mogelijk water te verbruiken Onze omgeving heeft te maken met verdroging. Dat levert droogteschade op voor boeren en onzekerheid in de toekomstige beschikbaarheid van voldoende bronwater voor Bavaria. Daarom proberen we zo zuinig mogelijk met water om te gaan. Ook hiervoor kiezen we een dubbele insteek; we nemen onze eigen activiteiten kritisch onder loep, maar proberen ook samen met andere gebruikers in de omgeving duurzame oplossingen te vinden en te implementeren. Dat laatste doen we onder de vlag van het project Boer Bier Water.
27
Inspelen op (externe) ontwikkelingen We stellen ons tot doel jaarlijks 2 tot 5% minder water te verbruiken voor de productie van één liter bier. Het totale waterverbruik is in 2013 gelijk gebleven t.o.v. 2012. Het specifieke water verbruik is echter met 6% toegenomen. De laatste jaren zien we een verschuiving in de consumptie van onze producten. Men drinkt minder ‘gewoon’ bier en meer speciale producten. Om aan die vraag te voldoen, moeten we vaker kleine batches draaien en wordt er veel gewisseld op de productielijnen. Wanneer er op een lijn een ander bier (zoals 0.0%) geproduceerd gaat worden, moet de gehele lijn zeer grondig gespoeld worden. Hierdoor stijgt ons waterverbruik en ons energieverbruik. In 2013 verkenden we de mogelijkheden om ons afvalwater door middel van speciale filtertechnieken zo ver te zuiveren, dat we het weer opnieuw in bepaalde processen kunnen gebruiken. Daar kleeft jammer genoeg een aantal nadelen aan, die toepassing op de korte termijn niet aantrekkelijk maken. Zie daarvoor ook onze dilemma's. Tot de top (blijven) behoren We willen met ons waterverbruik tot de top van de brouwerswereld behoren. Elke vier jaar wordt er een internationale benchmark uitgevoerd, waarin alle brouwers met elkaar worden vergeleken op basis van waterverbruik per liter bier. In 2011 behoorde Bavaria tot de wereldtop. De volgende benchmark is in 2015. Het is onze ambitie om weer tot de wereldtop te behoren.
Oplossen van verdrogingproblemen Binnen onze samenwerking hebben we in 2013 gezocht naar oplossingen voor verdrogingproblemen. Eén van de oplossingen is het plaatsen van stuwen in waterlopen. Daardoor blijft water beter in het gebied behouden en kan schade door droogte verminderd worden. We kijken samen met de lokale overheid naar onze rol en mogelijkheden in deze ontwikkelingen. Het gezuiverde water bevat nog steeds fosfaat, en op dit moment werken we scenario’s uit om het water nuttig in te zetten op het land. Een deel van het gezuiverde restwater kan direct naar oppervlaktewater, een deel kunnen we op het kanaal afvoeren. Boeren langs het kanaal zouden diezelfde hoeveelheid water als wij afvoeren, via ‘omgekeerde drainage’ weer op het land brengen. Daardoor kan verdroging tegengegaan worden. De aanvraag voor de benodigde vergunningen wordt in 2014 ingediend bij het bevoegd gezag. Als we goedkeuring krijgen voor het afvoeren van water op het kanaal, kunnen we de afvoerhoeveelheid op de Goorloop verlagen. Daardoor worden de fosfaatlozing op de Goorloop lager en kunnen we variëren met de waterafvoer en in bijvoorbeeld de zomer en winter. Ons experiment waarin we analyseren hoe het fosfaat uit het water wordt opgenomen door lokale waterplanten, kan helpen bij het vaststellen van een juiste verdeling voor het afvoeren van het gezuiverde afvalwater.
28
Lokaal telen van brouwgerst
Duurzame gewasbescherming
Sinds 2012 wordt er in de omgeving van Lieshout weer brouwgerst verbouwd, onder de vlag van het Boer Bier Water project. Dat doen we op grond van boeren uit de omgeving, maar ook op braakliggende stukken gemeentegrond. In ruil daarvoor werken we met bloemrijke akkerranden. Samen met de brouwgerst zelf, verhoogt dit de biodiversiteit in onze omgeving. In 2013 zaaiden we weer zomer- en wintergerst in. We sloten het seizoen af met een traditioneel oogstfeest waarvoor alle betrokken partijen waren uitgenodigd. We zijn trots dat we in deze samenwerking met diverse partijen de biodiversiteit en waterkwaliteit verhogen en een grote betrokkenheid bij de lokale omgeving creëren. In 2014 gaan we daarom door met het project en de teelt van zomer- en wintergerst. We zaaien meer zomer- en wintergerst in dan in 2013. Voor meer informatie, zie ook de website van het project.
Veel agrariërs boerden nog op gangbare wijze, waarbij chemicaliën werden ingezet om de gewassen te beschermen tegen onkruid en parasieten. Dat komt de waterkwaliteit niet ten goede. Binnen het project willen we het gebruik van chemische gewasbescherming terug dringen. Daartoe voeren we een dialoog met alle betrokken partijen waar we kijken naar mogelijke oplossingen en alternatieven. In 2013 hebben we met alle betrokkenen stappen gezet in duurzame gewasbescherming, bijvoorbeeld in de chrysantenkweek waar traditioneel veel gebruik wordt gemaakt van gewasbescherming. Een lokale chrysantenkweker, aangesloten bij Boer Bier Water heeft het roer radicaal omgegooid. Het bedrijf heeft nieuwe en innovatieve oplossingen toegepast om het gewas te beschermen tegen onkruid en droogte, zoals de inzet van bioplastics. Onkruid hoeft niet meer bestreden te worden en door de beschermende bedekking droogt de grond veel minder snel uit. Minder werk dus voor de boer, en beter voor het milieu. Daarnaast levert het veel positieve aandacht op in de media. Zelf gebruiken we sinds begin 2013 ook geen chemische bestrijdingsmiddelen meer op ons terrein. Door de ervaringen binnen het project met elkaar uit te wisselen en samen te zoeken naar optimale oplossingen, kunnen we veel van elkaar leren. Dat versnelt niet alleen het proces, maar verhoogt ook de motivatie en het werkplezier. Binnen het project hebben we in 2013 ook weerpalen geplaatst op verschillende plekken in de omgeving. De palen zijn voorzien van regenontvangers, windmeters, lichtsensoren, bodemvochtmeters, thermometer en een bladnatmeter. Alle verzamelde gegevens worden verwerkt tot bruikbare informatie voor de boer of teler. De paal geeft bijvoorbeeld aan wanneer het beste moment is om met gewasbescherming te werken en welk type het best gebruikt kan worden, afhankelijk van het weer en de voorspelling. Op deze manier wordt er niet meer gespoten vlak voor een regenbui die alle gewasbescherming direct de grond in zou spoelen. Boeren kunnen dus efficiënter en milieuvriendelijker spuiten. Dat scheelt uiteindelijk kosten en is positief voor de waterkwaliteit. Een win-win situatie.
29
We streven naar optimaal bodemgebruik De bodem is in onze omgeving niet overal hetzelfde en daardoor ook niet overal geschikt voor dezelfde gewassen of doeleinden. In 2013 hebben we vanuit het project luchtfoto’s van de omgeving gemaakt. Dat heeft ons geholpen bij het in kaart brengen van de bodemkwaliteit. Doordat wij, maar ook de boeren en andere samenwerkingspartners meer inzicht in de kwaliteit en eigenschappen van de bodem hebben, kan gerichter bepaald worden hoe met bepaalde gronden omgegaan moet worden. Te denken valt dan aan het inzaaien van de meest geschikte gewassen en de frequentie van bewatering. Dat vergroot te productie en zorgt ervoor dat we efficiënt met het beschikbare water omgaan.
Volop in de belangstelling Het Boer Bier Water project mag op veel belangstelling rekenen. Het is een uniek voorbeeld dat toont hoe lokale partijen door een goede samenwerking lokale problemen kunnen oplossen. Onze proactieve en praktische aanpak krijgt de handen van de betrokkenen op elkaar en leidt tot tastbare resultaten. Door samen te werken, kunnen we bijdragen aan het verbeteren van het lokale milieu, de aantrekkelijkheid van de regio en een gezonde bedrijvigheid. Daarmee creëren we niet alleen waarde voor onszelf, maar ook voor de lokale maatschappij, zonder dat hier grote investeringen tegenover staan. We worden dan ook vaak gevraagd om ons project te presenteren, onder meer op de Brabantse Waterdag 2014. Het doel van de dag was het delen van‘ best practices’ en deze te vertalen naar nieuw waterbeleid. Boer Bier Water wordt als voorbeeld gezien voor lokaal maatwerk waarin de waterbehoefte van natuur, bedrijf en agrariërs op elkaar afgestemd worden, zonder dat er veel regelgeving aan te pas komt.
Doelen 2014: Verantwoord omgaan met water • • •
• •
Een plaats in de wereldtop van de wereldwijde benchmark voor waterverbruik bij brouwerijen vanaf 2015 Een vermindering van het specifieke waterverbruik van 2% per jaar (per liter bier) Voldoen aan de aangescherpte wettelijke eisen voor fosfaatemissies in 2015 of voldoen aan de nieuw af te spreken eisen (verdeling, maximale jaarvracht). Duurzaam gebruik van onze waterbronnen borgen via het project Boer Bier Water. Voortzetten van het onderzoeken naar alternatieve middelen voor gewasbescherming binnen het Boer Bier Water project.
30
5.3 Zuinig met energie We streven naar volledige duurzaamheid Twee van de belangrijkste onderdelen van het brouwproces met impact op het natuurlijk systeem zijn de behoefte aan water en energie. De energiebehoefte verschilt per fase van het brouwproces. Onze focus om energie efficiënter in te zetten, is zowel gericht op een verantwoorde omgang met het milieu als het verminderen van kosten en strategische risico’s. Het is onze lange termijn ambitie om onze behoefte aan energie volledig duurzaam, maar ook tegen een concurrerende prijs in te kunnen vullen. Bij Bavaria staat besparing van energie voorop. Dat doen we door onze processen efficiënter in te richten en nieuwe, energiezuinige technieken te implementeren. Een tweede onderdeel van onze ambitie is het zelf opwekken van duurzame energie. We volgen actief de mogelijkheden en ontwikkelingen rondom geothermie en zonne-energie. Het is en blijft onze ambitie om bij de top 10% van duurzaamste brouwers ter wereld te blijven behoren.
Doel energiebesparing niet gehaald Om tot de meest duurzame brouwers ter wereld te blijven behoren, hebben we als doel om jaarlijks 2% op ons energieverbruik per hectoliter bier te besparen. Dat hebben we in 2013 niet gehaald. We kwamen uit op een energieverbruik van 127 MJ/hl, gelijk aan ons verbruik in 2012. De CO2 footprint van één hectoliter bier bleef gelijk aan 2012 (4,8 kilogram CO2 per hectoliter bier). Er zijn meerdere verklaringen voor het niet behalen van onze doelstelling.
In 2013 hebben we, uit kostenoogpunt, veel elektriciteit ingekocht in plaats van zelf opgewekt met aardgasturbines. Door zelf elektriciteit op te wekken kunnen we een hoger rendement behalen, maar door de lage elektriciteit prijzen was dit in 2013 minder rendabel. Ook zien we een trend in consumptiepatronen, die zijn doorwerking kent in onze productieprocessen. De consument drinkt minder ‘gewoon’ bier en meer andere producten, zoals Radler en 0.0% bier. Dat vraagt om aanpassingen in het productieproces. We draaien vaker korte batches om aan die vraag te voldoen. Na elke batch moeten we de hele productielijn grondig spoelen met warm water. Daardoor stijgt ons waterverbruik en ons energieverbruik. Een extra complicerende factor hierin is dat we één productielocatie hebben. We kunnen de verschillende producten daardoor niet altijd goed over de productielijnen verdelen. Ondanks dat we ons doel niet hebben gehaald, blijven we inzetten op een energiebesparing van 2% per jaar. Ons nieuwe Masterplan energie moet bijdragen aan het realiseren van die doelstelling.
Ontwikkeling van een nieuw Masterplan energie In 2013 hebben we gewerkt aan een nieuw Masterplan energie gericht op verduurzaming van onze energieconsumptie in de komende tien jaar. Eind 2014 ronden we het masterplan af, zodat het goed aansluit op ons nieuwe MVO Masterplan. De focus ligt op het onderzoeken van nieuwe en duurzame technieken. Dat kunnen we niet alleen, zeker niet gezien de vele snelle ontwikkelingen in de markt. We luisteren actief naar de markt en zoeken ook hier de samenwerking met andere partijen, zoals onze leveranciers. Voorbeelden hiervan zijn warmteterugwinning en verhoging van de turbine efficiency.
31
Energiebesparing in productie: altijd zoeken naar slimme toepassingen In 2013 is door alle afdelingen van Bavaria een inventarisatie gemaakt van knelpunten en verbetermogelijkheden op energiegebied. Aan de hand daarvan hebben we besparingsmogelijkheden uitgewerkt en zijn we hiermee aan de slag gegaan. Zo zijn we in 2013 het project ‘Warm Water’ gestart om de restwarmte uit het brouwproces beter te benutten, bijvoorbeeld door vrijgekomen kookdampen efficiënter te condenseren zodat we de restwarmte opnieuw kunnen benutten. Op dit moment is het rendement van deze condensatie 85-90%. Door het toepassen van de nieuwe maatregelen verwachten we ruim boven de 90% uit te komen. Omdat we efficiënter omgaan met restwarmte hoeven we minder aardgas te verstoken. Een tweede grote project dat we in 2013 opstartten, is het warmer lageren van bier. Lageren is het rijpingsproces van jong bier, waarvoor het tijdelijk in tanks wordt opgeslagen. We onderzoeken de mogelijkheden om de lagering bij enkele graden hoger plaats te laten vinden. Dat betekent dat we het bier minder ver hoeven terug te koelen voor het lageringproces. Minder koelen betekent minder energieverbruik. We verwachten dat de aanzienlijke besparingen die we hiermee kunnen realiseren in 2014 en 2015 zichtbaar worden. We zullen wel goed de kwaliteit van ons bier blijven bepalen. Energiebesparende maatregelen mogen niet leiden tot kwaliteitsvermindering. In 2014 gaan we door met het verkennen van besparing mogelijkheden en het implementeren van maatregelen om onze productie nog energiezuiniger in te richten.
Verantwoordelijkheid ook op de werkvloer Niet alleen ons hogere management draagt de verantwoordelijkheid over het energieverbruik en het behalen van de energiedoelstellingen. We betrekken heel actief ook de medewerkers op de werkvloer. De managers van productielijnen zijn, samen met de werknemers, verantwoordelijk voor het verklaren van verschillen in energieverbruik. Door deze delegatie van verantwoordelijkheden, zorgen we ervoor dat de medewerkers in de productie zich betrokken voelen bij het energieverbruik en zich inspannen om dit te verlagen.
Eigen biogasproductie gedaald Sinds 1990 produceren we ons eigen biogas. Om biogas te maken, vergisten we organisch materiaal zoals de bierverliezen uit het brouwproces in een vergistingsinstallatie op ons terrein. Het biogas gebruiken we zelf weer, in plaats van aardgas, om groene elektriciteit op te wekken. Het is een heel duurzame energiebron. In 2013 was onze productie van biogas lager dan 2012. Dit was voornamelijk het gevolg van onderhoud aan de biogasinstallatie. Omdat we minder bierverliezen hadden dan in 2012 en meer organisch materiaal met een lage energiewaarde, zagen we wel dat de kwaliteit van ons biogas was afgenomen. We proberen het volume biogas verder te vergroten. Daartoe hebben we in 2013 onderzoek gedaan naar de verdere optimalisatie van de productie. Op basis van de resultaten hebben we een by-pass aangelegd in ons afvalwatersysteem. Daardoor gebruiken en verrijken we het meest geconcentreerde afvalwater voor onze biogasproductie. Dit water wordt door bacteriën makkelijker afgebroken en in biogas omgezet. Dat verhoogt onze biogasopbrengst. Door optimalisatie van onze afvalwaterzuivering en vermindering van onze productieverliezen zal de productie van biogas naar verwachting afnemen. Echter door maatregelen proberen we de installatie ondanks de wisselende kwaliteiten maximaal beschikbaar te houden, waardoor we zo veel mogelijk van het vrijgekomen gas kunnen benutten. Een van de maatregelen is het verzamelen van bierrijker afvalwater voor de weekenden zodat ook in het weekend het proces goed door blijft lopen. Tevens wordt bij slecht of geen gas de biogasmotor overgeschakeld naar aardgas om onnodig starten en stoppen te vermijden, waardoor de beschikbaarheid groter wordt.
32
Via ons inkoop en transportbeleid en de samenwerking met onze leveranciers in deze activiteiten, hebben we in 2013 wel flinke stappen gemaakt om de energielast van onze keten te verminderen.
Doelen 2014: Zuinig met energie • • •
Energieverbruik in de keten: geen vorderingen in Blue Horeca Met ons project Blue Horeca willen we het energieverbruik in de keten verminderen. We startten het project in 2012 samen met Eneco en voerden bij tien horeca ondernemers een energiescan uit en voorzagen hen van energieadvies. Helaas heeft het project in 2013 stilgelegen. In 2014 willen we verder investeren in efficiëntere koelingen en waterzuinige spoelsystemen.
•
•
Een plaats in de wereldtop in de wereldwijde benchmark in 2015 en een eerste plaats in 2020. Afronden en implementeren van het Masterplan Energie. Minimaal twee procent vermindering van het specifieke energieverbruik (MJ/hl) per jaar tot 2020, door het voortzetten van energiebesparing maatregelen. Het aandeel energie afkomstig van duurzame bronnen significant vergroten, door het vergroten van het aandeel biogas. Bij investeringen energieverbruik als leidend principe naast kwaliteit nemen.
33
5.4 Duurzaam ketenbeheer Duurzame inkoop Onze impact op de samenleving en het milieu wordt voor een groot deel veroorzaakt door de grondstoffen (zoals hop en gerst) en (verpakking)materialen die we inkopen. Door verantwoorde keuzes maken, een signaal af te geven aan en samen te werken met onze leveranciers en afnemers, kunnen wij bijdragen aan het creëren van duurzame waarde voor alle betrokkenen. Samen zetten we ons in voor schonere landbouw, minder materiaalgebruik en minimale CO2 uitstoot door de hele keten.
Onze visie en focus: samen voor duurzaam Grondstoffen zoals gerst, mout, water en hop vormen de basis van ons uiteindelijke product. Om een duurzaam product op de mark te zetten, moeten de grondstoffen dat ook zijn. Maar er komen meer materialen en producten kijken bij onze kernprocessen, vooral verpakkingsmaterialen. Papier, karton, blik (aluminium en staal), folies, glas en hout (pallets) zijn onze grootste categorieën verpakkingsmateriaal. Ook deze producten willen we zo duurzaam en efficiënt mogelijk inkopen. We werken continu samen met onze leveranciers en afnemers aan nieuwe initiatieven en oplossingen. Samen werken aan duurzame ketens is een kernthema binnen onze MVO filosofie. In 2012 versterkten we onze ambities op het gebied van ketenbeheer. Onze focus ligt op mout, onze belangrijkste grondstof, en op onze verpakkingsmaterialen. In 2013 hebben we onze gehele MVO strategie nog eens onder de loep genomen, met als doel de ontwikkeling van een nieuwe MVO strategie en MVO masterplan in 2014. Daarin laten we nog meer aandacht uitgaan naar duurzame grondstoffen en verpakkingen: de basis van onze productie. We bepalen wat wij verstaan onder duurzaam aan de hand van bestaande keurmerken en vernieuwen onze korte en lange termijn doelstellingen.
Verpakkingsmateriaal De wereldwijde distributie van Bavaria vraagt naast optimaal transport, veel van het verpakkingsmateriaal. De vaak lange distributie wegen en vele verschillende transportvormen, stellen verschillende eisen aan onze verpakkingen. Verpakkingen moeten zorgen voor het behoud en de bescherming van onze producten, met name tijdens de transportfase. Een lang transport naar een vochtig, tropisch land stelt andere eisen aan de verpakking dan een transport binnen Nederland. Het moet sterker en minder vochtgevoelig zijn. Deze kwaliteit staat voor ons voor op. Tegelijkertijd willen we zo min mogelijk materialen gebruiken en afval minimaliseren. Onze focus ligt dan ook op de kwaliteit, duurzaamheid en efficiëntie van verpakkingen.
Onze focus: reduce, reuse & recycle We willen zo min mogelijk verpakkingsmateriaal gebruiken, zo duurzaam mogelijke materialen inzetten en zo veel mogelijk recyclebare grondstoffen gebruiken. Om onze doelen te bereiken werken we samen met onze leveranciers en afnemers. Samen met onze leveranciers bedenken en implementeren we nieuwe, duurzamere oplossingen. We gaan met onze afnemers in gesprek om nieuwe milieuvriendelijke concepten te introduceren, hen te overtuigen van duurzamere oplossingen en hun wensen voor andere materialen of verpakkingen mee te nemen. Zo zijn in 2013 met drie grote retailers de mogelijkheden besproken om over te stappen op onbedrukte folies, die een kleinere milieu-impact hebben.
34
Dunner is duurzamer (reduce) Binnen de verpakkingen zien we een trend naar steeds dunnere materialen. Door verbeteringen in producten is het mogelijk verpakkingen dunner en lichter te maken met behoud van de sterkte en kwaliteit. In 2013 zijn we erin geslaagd het dekselgewicht van een bierblikje verder te verlagen naar 2,5 gram. Daardoor hebben we minder materiaal nodig en verminderen we het gewicht van bierblikjes. Ook in het logistieke proces zorgt dit voor minder CO2 uitstoot. De totale besparing wordt geschat op circa 1,8 miljoen m3 aardgas, het jaarlijkse verbruik van 1150 gemiddelde Nederlandse huishoudens. Bij de implementatie van dit soort oplossingen ontstaan vaak uitdagingen. Soms wordt het blik zo dun, dat onze machines het verkreukelen bij het afvullen. Samen met leveranciers en onze technici bekijken we hoe we deze problemen kunnen oplossen. Ondanks de trend richting meer blikgebruik, blijven ook de flesjes onderwerp van innovatie. De afgelopen jaren is het glas steeds dunner en daarmee ook lichter geworden.
Afgelopen jaar onderzochten we samen met onze leverancier de mogelijkheid om golfkarton met een gerecyclede tussenlaag in te zetten als verpakkingsmateriaal voor het transport van blikken. Gezien de lange distributiewegen moet dit duurzame alternatief wel voldoen aan onze hoge kwaliteitseisen. De resultaten zijn positief en we zijn over gegaan naar het gerecycled materiaal voor de tussenlaag. In 2014 onderzoeken we ook de mogelijkheid om de buitenliners te optimaliseren (dunner of meer gerecycled materiaal).
Het kan altijd beter
Oud wordt nieuw (reuse & recycle) Folies voor (blik)verpakkingen bestaan uit meerdere lagen. Nieuwe ontwikkelingen staan toe om de tussenlaag te vervaardigen uit gerecycled folie, waardoor primair folie hergebruikt kan worden. We onderzochten in 2013 de mogelijkheid om dit toe te passen. Naast het hergebruik blijft kwaliteit ook belangrijk. We kijken dan ook naar het krimpgedrag en de helderheid van de folie. In 2014 gaan we verder met de implementatie van dit traject.
Bavaria verkent samen met leveranciers nieuwe en innovatieve concepten voor verpakkingen. Een van de voorbeelden is het combineren van verschillende soorten verpakkingen (mulitipack concepten). Wanneer mogelijkheden positief zijn en de concepten zijn uitgedacht, starten de pilots in onze productielijnen. We beoordelen altijd de duurzaamheidimpact van potentiële nieuwe producten. Nieuwe concepten zoals bioplastics en organische inkt die op het oog duurzaam zijn, blijken dat in de praktijk in onze ogen niet altijd waar te maken. Nieuwe oplossingen en innovaties bekijken we daarom altijd vanuit verschillende ooghoeken.
35
Biologisch wordt heel logisch Het verduurzamen van onze grondstofketens heeft onze prioriteit. We zien een kentering binnen de gerst- en moutproductie in Europa. De vraag naar biologische producten groeit langzaam maar gestaag, maar vooralsnog tegen zijn biologische grondstoffen (gerst) alleen tegen een zeer hoge prijs verkrijgbaar. Bavaria heeft zich verbonden aan de ambitie om in 2020 40% van de primaire grondstoffen afkomstig te laten zijn van landbouw volgens de principes van SAI (Sustainable Agriculture Initiative), SKAL of SMK. Voorlopig hanteren wij de SAI principes als duurzaamheidcriterium. Onze gerstleveranciers voldoen nog niet aan deze principes. In de loop van 2014 willen we een nieuw MVO Masterplan introduceren, waarin we de diverse duurzaamheidkeurmerken onder de loep nemen en bepalen wat wij verstaan onder duurzaam. Ook zullen we onze korte en lange termijn ambities voor duurzame grondstoffen aanscherpen.
We worden zelf ook weer boer Op kleine schaal produceren we zelf gerst onder de vlag van het project Boer Bier Water in de directe omgeving van Lieshout. We hebben afspraken gemaakt om deze teelt de komende jaren verder te verduurzamen. In 2013 hebben we onze eerste oogst gevierd met een oogstfeest. In 2014 gaan we door met de teelt van duurzaam zomer- en wintergerst. Ook onze dochter Koningshoeven produceert op kleine schaal haar eigen gerst. Ook deze teelt zal de komende jaren verduurzaamd worden.
We stellen ook basisregels Naast samenwerking met leveranciers vinden we het ook belangrijk dat zij zich aan een aantal basisregels houden. Deze basisvoorwaarden, zoals onze Code of Conduct en leveranciersbeoordeling, worden geborgd in ons project Ketenverantwoord Inkopen. Sinds enkele jaren ondertekenen nieuwe leveranciers onze Code of Conduct, waarin voorwaarden opgenomen zijn met betrekking tot de omgang met mens en milieu. Ook laten we steeds meer van onze bestaande leveranciers de code ondertekenen, waarbij we ons richtten op de meest strategische. Eind 2013 had een groot deel van de verpakkingsleveranciers en van de grondstofleveranciers onze Code of Conduct getekend. Ook in onze inkoopcriteria zijn duurzaamheidaspecten verweven, zoals de aanwezigheid van een MVO managementsysteem en vragen over veiligheid. Duurzaamheid is in 2013 verder in het inkoopproces verankerd. In onze leveranciers questionnaire is een MVO gedeelte opgenomen, waarin leveranciers worden beoordeeld op hun MVO beleid en prestaties. In inkooptrajecten wordt nauw samengewerkt tussen inkopers, technici en MVO inhoudelijk deskundigen.
Het verduurzamen van de moutproductie loopt via onze dochteronderneming Holland Malt. Onze gerst komt voor een groot deel uit Frankrijk. Holland Malt is sinds 2012 met grote Franse telers in overleg over duurzame gerstproductie. We streven ernaar om de gerst te laten produceren en leveren volgens de internationale SAI richtlijnen. In 2013 hebben met meerdere Franse gersttelers mogelijkheden verkend, maar hebben daarin nog geen concrete resultaten bereikt. Het prijsverschil tussen reguliere en duurzame gerst blijft vooralsnog te hoog en het aanbod te klein. Onze dochter De Koningshoeven koopt gedeeltelijk gerst met Milieukeur in dat wordt gebruikt voor de productie van Puur, een biologisch trappistenbier.
36
Logistiek - duurzaam en zonder grenzen Bavaria is over vrijwel de hele wereld te verkrijgen, maar wordt gebrouwen in het Brabantse Lieshout. Dat betekent dat het bier vaak over grote afstanden getransporteerd moet worden. Door altijd de samenwerking op te zoeken, met onze vervoerders en met bedrijven uit de regio, proberen we onze logistiek zo efficiënt en duurzaam mogelijk in te richten. Waar mogelijk zetten we voertuigen op alternatieve brandstoffen (zoals aardgas en groengas) en extra efficiënte voertuigen (zoals ecocombi’s) in. Onze focus ligt ook op multimodaal en synchromodaal transport, waarbij we zo optimaal mogelijk gebruik maken van weg, water en spoor. Het optimaliseren van logistieke processen is een uitgangspunt, bijvoorbeeld door altijd te zorgen voor een optimale beladingsgraad en ervoor te zorgen dat retourtransporten zo veel mogelijk gevuld zijn (we willen geen lege vrachtwagens rond laten rijden). Al deze maatregelen maken onze logistiek duurzamer en klimaatvriendelijker, maar zorgen vaak ook voor lagere kosten. Een win-win situatie.
Samen sta je nooit alleen Samenwerking staat centraal in onze benadering van duurzame logistiek. We gaan altijd het gesprek aan, of het nu met onze vervoerders is of met andere productiebedrijven uit de regio (zoals Mars, Heinz, Suikerunie en Aviko). Het delen van goede oplossingen en zaken die niet succesvol bleken en het samen aanpakken van knelpunten is essentieel. Het kunnen vertrouwen op elkaar opent deuren. Bavaria wordt met grote regelmaat benaderd door bedrijven die een voorbeeld willen nemen aan haar duurzame logistiek en willen kijken hoe de logistieke processen bij Bavaria zijn ingericht. Daar wordt meestal gehoor aan gegeven. Daarnaast zijn we steeds op zoek naar andere geïnteresseerde partijen, zodat er meer initiatieven opgestart en onderzocht kunnen worden en er grotere volumes op duurzame wijze getransporteerd kunnen worden. We bezoeken daarom frequent congressen over duurzame logistiek. We zijn actief in een heel aantal samenwerkingsverbanden en initiatieven, zoals Stichting Berzob, EVO (Eigen Verladers Organisatie), het Platform Multimodaal Transport Brabant, Lean& Green Star en Lean& Green Barge.
Onze visie en focus: duurzaam en zonder grenzen Onze speerpunten binnen de logistiek zijn: samenwerking, Lean& Green Star en Lean& Green Barge. In 2013 hebben we onze logistieke aanpak nog verder geïntegreerd in onze bedrijfsvoering. Duurzaamheid en CO2 zijn leidende criteria in investeringen in logistieke oplossingen, naast de kosten en de kwaliteit.
37
Kleine opstartproblemen In de eerste maanden van 2013 liepen we tegen een uitdaging aan. De transporten naar Engeland gaan direct naar onze klant. Als gevolg zagen we veel pieken en dalen in de vraag, waardoor een constant transportvolume via de binnenvaart bemoeilijkt werd. Deels kon Mars inspringen op onze pieken en dalen, maar we zijn ook op zoek gegaan naar een andere oplossing. Een uitkomst was om ook onze transporten naar ons voorraadmagazijn in Italië via de binnenvaart naar Rotterdam te brengen. Als we een kleine levering naar Engeland brengen, kunnen we de resterende ruimte opvullen met voorraden voor Italië. In Italië kunnen we spelen met de voorraad, waardoor we pieken en dalen in de Engeland stroom op kunnen vangen. Sinds 2002 gaat alle export naar Italië per trein in plaats van over de weg. Het enige probleem is dat de binnenvaart in Rotterdam geen directe aansluiting biedt op het spoor. Na overleg bleek het mogelijk hiervoor een extra tussentransport met een trekker in te zetten, waardoor de containers op het spoor overgezet kunnen worden. Door het synchromodale transport naar Italië aan de barge toe te voegen, kunnen we vanaf 2014 per jaar 1000 extra containers van de weg halen.
Minder lege containers vervoeren Het is onze ambitie om binnen de barge ook de retourvrachten op te vullen. Dat is vooral van toepassing op Engeland. Engeland is een verbruikersmarkt; er wordt meer geïmporteerd dan geëxporteerd. Daardoor komen onze containers vaak leeg terug. We zijn op zoek naar oplossingen om de containers vol mee terug te nemen (backhauling), zodat we hier energie en CO2 kunnen besparen. Eén van de oplossingen die we in 2013 testten op efficiëntie en rendabiliteit, is het in de containers terug vervoeren van de lege poolpallets (dit is een soort leaseconstructie voor pallets waardoor ze vaker dan eenmaal ingezet kunnen worden). Daardoor hoeven in Nederland minder vrachtwagens te rijden waarmee de pallets gewoonlijk eerst naar het verzamelcentrum worden gebracht en daar door een vrachtwagen van Bavaria worden opgehaald. De eerste resultaten zijn overwegend positief. Echter, doordat de containers niet ontwikkeld zijn om lege pallets te vervoeren, is de vulling niet optimaal. Komend jaar zetten we de test voort en zoeken we naar oplossingen om de vulling van retourvrachten verder te verbeteren.
Door de goede samenwerking met Mars en het toevoegen van het synchromodale Italië transport is het ons vrijwel altijd gelukt om de schepen vol te laden. Daardoor hebben we het project in 2013 kostenneutraal kunnen uitvoeren. Voor 2014 stellen we ons tot doel om het transportvolume via de binnenvaart verder te vergroten, voor zowel Italië als Engeland. Samenwerkingsverbanden van deze schaal zijn nog uniek en Bavaria is trots hier een initiërende rol in te spelen.
38
Eén Lean & Green ster smaakt naar meer In 2011 ontvingen we een Lean & Green Award voor onze inspanningen en plannen om de CO2 uitstoot van transport in 2013 met 20% te reduceren ten opzichte van 2008. Op 16 mei 2013 kregen we een Lean & Green Star uitgereikt, die aangeeft dat we de beoogde CO2 reductie van 20% ook echt behaald hebben. In 2013 is de stijgende lijn doorgezet. Ondanks dat de resultaten van het synchromodale transport en de inzet van aardgasvoertuigen nog niet is meegenomen, hebben we ten opzichte van 2008 een CO2 reductie van ruim 30% gerealiseerd. In 2013 waren de speerpunten binnen Lean & Green Star het inzetten van ecocombi’s, vrachtwagens op aardgas, automatisering van de logistiek op het terrein en het beter benutten van retourtransporten van de vrachtwagens (backhauling).
Hetzelfde volume met minder vrachtwagens In Nederland worden ritten sinds 2012 gedeeltelijk met ecocombi’s (verlengde vrachtwagens) uitgevoerd, waardoor er meer pallets in één vrachtwagen passen. Dat scheelt CO 2, maar ook circa 30% voertuigbewegingen. Dat vermindert de druk op waardevolle dorpskernen rondom Lieshout. Het vereist de nodige inspanning en investeringen om de transportketen van Bavaria geschikt te maken voor de langere voertuigen (bijvoorbeeld bij het laden en lossen is extra ruimte nodig). In 2013 zijn we met onze partners in gesprek gegaan om de aanpassingen mogelijk te maken en het aantal ritten met ecocombi’s op te voeren. Bavaria probeert de kartrekker te zijn waar dat mogelijk, en op de lange termijn rendabel, is.
Op aardgas naar Frankrijk Samen met onze transporteur Van den Heuvel zijn we in 2013 een pilot gestart met aardgasvrachtwagens (zie hierover meer in de case studie). Nu de actieradius van aardgasvoertuigen groter is geworden, is het mogelijk om de ritten naar ons warehouse in Noord Frankrijk met aardgasvoertuigen uit te voeren. Ook voor deze ritten zouden ecocombi’s een grote besparing in voertuigbewegingen en CO2 kunnen opleveren. Helaas zijn ecocombi’s in België nog niet toegestaan. Samen met Van den Heuvel, een aantal andere partijen en de Belgische overheid is in 2013 gekeken of het mogelijk is een proef met ecocombi’s te starten. Bavaria en Van den Heuvel hebben zich hiervoor ingeschreven. We hopen in 2014 met de proef te starten.
We doen mee in het digitale tijdperk Laden en lossen kost onze leveranciers en onszelf tijd. Ze moeten inchecken, een vrachtbrief laten controleren en vervolgens laden of lossen. Daarmee zijn ze gemiddeld 45 minuten op ons terrein, waarbij de motor van de vrachtwagen vaak stationair moet blijven draaien. In 2013 hebben we mogelijkheden onderzocht om het proces te digitaliseren en versnellen. Eén van de oplossingen die we nu testen met onze afvalverwerker is ‘Logistiek Zonder Papier’, waarbij de papieren stromen voor leveranciers verdwijnen. Door het digitaliseren van het proces voor binnenlands transport wordt de verblijfstijd op het terrein verkort tot 37 minuten. Ook samen met onze afvalverwerker werken we aan zo’n digitaal systeem. Voor leveranciers waarmee we veel samenwerken, willen we een ‘speed lane’ invoeren, zodat deze leveranciers zich bij aankomst niet elke keer opnieuw aan hoeven te melden.
Liever geen lege vrachtwagens In Nederland begonnen we in 2013 met het verkennen van de mogelijkheden van het gebruik maken van retourvrachten. Als onze vrachtwagens bijvoorbeeld in Groningen een levering hebben bezorgd, kunnen ze op de terugweg een vracht verpakkingsmateriaal ophalen bij één van onze leveranciers. Zo rijden ze niet leeg terug en besparen we CO2, voertuigbewegingen, tijd, maar ook kosten.
39
Op naar de tweede ster In 2014 willen we onze tweede Lean & Green Star behalen. Daarvoor moet Bavaria aan kunnen tonen dat zij actief bezig is met innovatie en samenwerking op het gebied van transport en een effectief transportnetwerk beheert. Inmiddels hebben we deze behaald.
Doelen 2014: Duurzaam ketenbeheer In 2014 gaan we verder op de ingeslagen weg. We zetten de projecten en activiteiten binnen Lean& Green Barge en Lean & Green Star voort, waarbij we ons met name blijven focussen op samenwerking en nieuwe mogelijkheden. Onze doelen: • • • •
•
• •
• • •
Het behalen van onze tweede Lean& Green Star Vergroten van het transportvolume via de binnenvaart Continueren en optimaliseren van de backhauling stromen vanuit Engeland Verder uitrollen van backhauling stromen in Nederland door logistieke processen en planning nog beter op elkaar af te stemmen. Logistiek zonder papier verder uitbreiden, onder andere door samen met onze afvalverwerker een elektronisch systeem voor laden en lossen in te voeren en een digitale zuil te plaatsen voor onze leveranciers Meedoen aan een pilot project voor ecocombi’s in België samen met onze transporteur Van den Heuvel Samen met Van den Heuvel doorgaan met het inzetten van zo veel mogelijk aardgasvoertuigen op de transporten naar België en Frankrijk Doelen afstemmen op nieuw masterplan Continueren eigen gerstproductie onder Boer Bier Water Vaststellen doelen voor duurzame grondstoffen en verpakkingen binnen het nieuwe MVO masterplan
40
5.5 Verantwoord alcoholgebruik Onze visie: verantwoord genieten Bier past prima in een verantwoorde levensstijl, maar wel als je er op de juiste manier mee omgaat. Daar ligt ook een verantwoordelijkheid voor ons. Die verantwoordelijkheid nemen we, zodat iedereen verantwoord kan genieten van onze producten. We richten ons op het bieden van alcoholvrije alternatieven, het beperken van de negatieve effecten van alcoholgebruik en het verminderen van alcoholmisbruik. Onze aanpak is op twee sporen gericht: we sluiten ons aan bij landelijke (branche)initiatieven en zetten ons op lokaal niveau actief in.
Onze alternatieven Met onze 0.0% bieren bieden we aantrekkelijke alcoholvrije alternatieven. Al in 1978 introduceerden we ons eerste alcoholvrije bier. We zijn al jaren marktleider in dit segment. Met nieuwe producten en aantrekkelijke positionering, willen we de markt uitdagen en vergroten. Bavaria 0.0% is wereldwijd bekend dankzij de goede smaak, maar is daarnaast één van de weinige alcoholvrije bieren dat echt geen alcohol bevat. We geloven dat we, door mensen bewust te maken van dit aantrekkelijke alternatief, alcoholgebruik op ongepaste momenten of leeftijden kunnen verminderen. Ook in 2013 realiseerden we een volumestijging 0.0% bieren.
41
Samen met BNN organiseerden we eind 2013 een ludiek experiment voor het programma Spuiten en Slikken. Op een studentenfeest van een Amsterdamse studentenvereniging schonken we de studenten bewust alcoholvrij bier, en testten we het effect, de invloed op het gedrag en bovenal hoe lang het zou duren voordat de studenten dit in de gaten zouden hebben. Ondanks dat het niet lang duurde voordat het geheim onthuld was, gaven de studenten aan het alcoholvrije product hoog te waarderen. Voor ons een groot compliment. Bekijk hieronder het fragment. Om in te spelen op de lokale smaakbehoefte introduceerden we in het Midden-Oosten twee nieuwe varianten aan de Bavaria Malt-reeks: granaatappel en ananas. Ook in Zuid-Afrika zien we veel interesse voor onze alcoholvrije producten. Voor de lancering van Bavaria 0.0% en om het product naamsbekendheid te geven, zijn we unieke samenwerking aangegaan met onder andere het Kruger National Park en de vijf grootste supermarktketens in Zuid-Afrika. Met een gezamenlijke campagne – ‘Adopt so our rhino don’t die! 0.0% tolerance to rhino poaching’ – ondersteunen wij maatregelen om het stropen van neushoorns, maar ook het alcoholmisbruik in de natuurparken tegen te gaan. Bavaria Radler is in heel Europa geïntroduceerd. Ook de Nederlandse markt bleek inmiddels rijp voor deze verfrissende laag alcoholische mix van bier en citroenwater. We introduceerden er twee smaken: lemon en grapefruit.
42
43
Branche initiatieven: verhoging alcoholleeftijd We willen ook in onze reclame-uitingen verantwoord handelen. Dat doen we bijvoorbeeld door aan te sluiten bij de initiatieven onze branchevereniging ‘de Nederlandse Brouwers’ (www.nederlandsebrouwers.nl). Ook zijn we lid van de Stichting Verantwoord Alcoholgebruik (STIVA), een samenwerking van Nederlandse producenten en importeurs van bier, wijn en gedestilleerde dranken. Binnen STIVA zijn we vertegenwoordigd in de werkgroep Social Media (communicatie met jongeren). In 2013 stond het verhogen van de alcoholleeftijd naar 18 jaar centraal. De Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken (Code) is door deze verhoging ook gewijzigd. Het verplichte logo ‘Geen 16? Geen druppel’ is vervangen door de slogan ‘Geen 18, geen alcohol’. We hebben het jaarlijkse STIVA symposium bijgewoond omdat we het belangrijk vinden om kennis en ervaringen uit te wisselen met onze branchegenoten. Uiteraard volgen we in al onze reclame-uitingen de voorschriften van de Reclamecode voor Alcoholhoudende Drank.
Eigen initiatieven We richten ons ook op eigen initiatieven voor verantwoord alcoholgebruik, zoals het project ‘Laat je niet flessen’, de Beer Academy en Taxi Bavaria. We willen dat mensen, wanneer ze oud genoeg zijn, op een verantwoorde wijze kunnen genieten van een biertje. Verantwoord voor zichzelf, maar ook voor hun omgeving. Met deze initiatieven proberen we daar aan bij te dragen.
Laat je niet flessen Sinds 2011 startten we in overleg met de Gemeente Laarbeek met deelname aan het project ‘Laat je niet flessen’. Dit initiatief is gericht op het terugdringen van alcoholmisbruik onder jongeren in Zuidoost Brabant. Het is een gezamenlijk project van de 21 gemeenten in Zuidoost Babant, waar verschillende organisaties zoals de politie, de GGD en de Nederlandse Voedsel- en Warenactiviteit een actieve bijdrage leveren.
Met het vooruitzicht van de verhoging van de startleeftijd van alcoholgebruik, hebben we extra aandacht gericht op de invulling van dit project in 2013. Ons idee: ‘Het Laarbeek Experiment’ - een groot experiment onder uitgaande jongeren. We wilden deze doelgroep op impactvolle, scherpe en interactieve wijze raken. Eerst zijn we het veld in gegaan om de belangrijkste oorzaken en gevolgen van drankmisbruik te identificeren. We betrokken daarin diverse doelgroepen van jong tot oud. Met onze bevindingen zijn we in gesprek gegaan met de Universiteit Twente om wetenschappelijke onderbouwing voor het experiment te ontwikkelen. We waren van plan in de tweede helft van 2013 het (eerste) experiment uit te voeren. We wilden in een lokale uitgaansgelegenheid de onderzoeksgroep van 16-20 jarigen aan een test onderwerpen om de volgende onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden: “Kun je jongeren op basis van signalen van dronkenschap bewuster maker van hun eigen alcoholgrens?” Er lag een prachtig plan, maar daarnaast een flink kostenplaatje. Tot onze spijt moesten we concluderen dat Het Laarbeek Experiment geen goede inzet van onze middelen zou zijn. Er zou teveel geld worden geïnvesteerd in een eenmalig initiatief wat niet voldoende zou bijdragen aan het doel, het terugdringen van alcoholmisbruik onder jongeren.
44
We zien nog steeds een belangrijke rol voor onszelf in het voorkomen van alcoholmisbruik onder jongeren, maar we moeten goed nagaan hoe we die rol kunnen invullen. Daarom zijn we terug gegaan naar de tekentafel om ons te herbezinnen met een brede lange-termijn visie: wat willen en kunnen we de komende 5 jaar? We gaan onze doelen herformuleren, op basis van meer onderzoeken en input. We zijn het gesprek weer aangegaan met anderen, hebben deelgenomen aan voorlichtingsavonden van scholen en jongerencentra en hebben goede nieuwe contacten en inzichten opgedaan. We moeten de plannen nog verder concretiseren, maar zetten ons in 2014 weer in om impactvolle activiteiten rondom jongeren en verantwoord alcoholgebruik op te zetten.
Bavaria Beer Academy Het beeld dat de consument van ons heeft, wordt voor een belangrijk deel bepaald door degenen die onze producten schenken; kasteleins en horecaondernemers. We vinden het belangrijk dat zij de juiste training ontvangen, zeker ook op het gebied van verantwoord alcoholgebruik. Sinds 2010 omvat onze Beer Academy trainingen waarin naleving van leeftijdsgrenzen, indirect verstrekken van alcohol aan minderjarigen, herkennen en stoppen met schenken bij dronkenschap, de effecten van kortingsacties en alcohol in het verkeer behandeld worden. In 2013 trainden we opnieuw een aantal horecaondernemers en hun medewerkers. In 2011 startten we met het geven van Beer Academy trainingen bij horecaonderwijsinstellingen. In de trainingen komt verantwoord alcoholgebruik expliciet aan bod. In 2013 breidden we deze trainingen uit door een samenwerking met horecaonderwijsinstelling De Rooi Pannen Eindhoven. De kwaliteit van het bier en een verantwoorde omgang met het product zijn daarmee een vast onderdeel geworden van het lesprogramma. In 2013 hebben we de trainingen voortgezet.
Taxi Bavaria Het landelijke taxinetwerk Taxi Bavaria is in 2013 niet zo goed gebruikt als gehoopt. In 2007 begonnen we dit initiatief met een aantal partnerbedrijven, om 24/7 via één nummer een taxi te kunnen bestellen, die binnen 15 minuten voorrijdt. In 2012 begonnen we met de ontwikkeling van een app om het nog eenvoudiger te maken om een taxi te bestellen. Helaas is het verwachte gebruik van de dienst uitgebleven en hebben we besloten de app niet door te ontwikkelen. We ondervinden problemen in de samenwerking met de andere partijen en vinden het lastig Taxi Bavaria goed onder de aandacht te brengen. We bekijken de mogelijkheden om Taxi Bavaria voort te zetten, maar vinden het belangrijk onze middelen effectief in te zetten in projecten waar voldoende animo voor is.
Doelen 2014: Verantwoord alcoholgebruik • • •
Volumestijging 0.0% en Radler categorie Continueren samenwerking Beer academy onderwijsinstellingen Voortzetten project “Laat je niet flessen”
en
Meer informatie over verantwoord alcoholgebruik is te vinden op www.verantwoordalcoholschenken.nl.
45
6 Brouwproces
Brouwproces Een biertje brouwen is een behoorlijk uitgebreid proces. Dat leggen we daarom het liefst met beeld en geluid uit. Ons filmpje kunt u hieronder bekijken. Het brouwproces bestaat uit verschillende fasen die doorlopen moeten worden voordat het biertje uiteindelijk uit de tap komt. Dat noemen we ook wel ‘van barley tot bar’ (van mout tot bar). We beschrijven zeven stappen. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Moutopslag in silo’s Aanvang brouwproces Klaren en voorloop Hop toevoegen en koken De wort zuiveren en koelen Vergisting en lagering Filteren en opslaan ten behoeve van productie
Moutopslag in silo's Mout is als basisgrondstof een belangrijk bestanddeel voor bier. We hebben op ons terrein een aantal silo's voor de opslag van mout. Zo hebben we altijd de juiste moutsamenstelling (blend) voor de verschillende biertypes.
Aanvang brouwproces In de brouwerij gaan we de geselecteerde mout eerst schroten of pletten. Dit doen we in de moutmolen. Het proces scheidt het kaf van het meel. Het eindproduct van dit proces noemen we het schroot. Daarna gaan we een beslag maken door mineraalwater uit onze eigen bronnen te vermengen met het schroot. Het beslag gaan we vervolgens maischen door het tot verschillende temperaturen te verhitten. Tijdens het maischen gaan de natuurlijk gevormde enzymen, die tijdens het moutproces zijn ontstaan het zetmeel omzetten in natuurlijke, vergistbare suikers. Door trapsgewijs te verhitten krijgen we een optimale omzetting. De lengte van het verhittingsproces beïnvloedt ook de smaak van het bier. Klaren en voorloop Vervolgens gaan we klaren; heldere vloeistof scheiden van de vaste bestanddelen (bostel). Dit beslag wordt gefilterd (‘klaren’) en de achterblijvende bestanddelen worden nog eens nagespoeld om ook de laatste suikers te kunnen gebruiken. Het vloeibare product dat overblijft heet wort. De wort is de basis van het bier. De vaste bestanddelen die achterblijven na het klaren noemen we bierbostel. Deze bierbostel gebruiken wij niet zelf, maar gaat als hoogwaardig bijproduct naar de rundveehouderij.
46
Hop toevoegen en koken Na het klaren wordt de wort gekookt. Tijdens het koken voegen we hop toe. We gebruiken de onbevruchte vrouwelijke hopbellen. Hop zorgt voor de kenmerkende bitterheid van bier en draagt bij aan de schuimvorming. Ook heeft hop een natuurlijke conserverende werking. Het is daarom een belangrijk bestanddeel voor bier. Tijdens het koken van de wort verdampt er water. Daardoor neemt het aandeel vaste bestanddelen en de densiteit van het extract toe. Het aandeel vaste bestanddelen noemen we het stamwortgehalte. Ook zorgt het koken voor het neerslaan van de nog aanwezige eiwitten.
Filtreren en opslaan ten behoeve van productie Na het lageren en vergisten wordt het bier nog een keer gefilterd om altijd een constante kwaliteit te garanderen. Daarna wordt het bier opgeslagen in de helder bier tanks. Het is nu klaar om afgevuld te worden in blik, fles, fust of tankwagen.
De wort zuiveren en koelen Voordat we de wort gaan koelen, wordt deze eerst nog ontdaan van de nog aanwezige vaste bestanddelen door middel van de whirlpool en wortstripper. De wort gaat via de whirlpool om eiwitten af te scheiden. Wat overblijft, is een heldere wort, die vervolgens naar de wortstripper gaat om verder gezuiverd te worden. Na het zuiveringsproces gaan we koelen. Vergisting en lagering Het gisten en lageren (rijpen) van bier zorgt ervoor dat er op natuurlijke wijze koolzuur en alcohol wordt gevormd. Nadat de wort is afgekoeld, worden gist en steriele lucht toegevoegd om de hoofdgisting te laten plaatsvinden. De toevoeging van lucht is noodzakelijk voor een snelle vermeerdering van de gistcellen die daarvoor zuurstof nodig hebben. De vergistbare suikers uit de wort worden tijdens de hoofdgisting omgezet in alcohol en koolzuurgas. De niet-vergistbare suikers zorgen mede voor de body van het bier. Na de hoofdgisting gaat het jonge bier naar gesloten lagertanks om verder te rijpen (lageren). Tijdens dit rijpingsproces ontstaat de krachtige smaak van het bier. Dit neemt enkele weken in beslag. Na de hoofdgisting volgt een tweede proces van gisten. Daarbij kan afhankelijk van het type bier gekozen worden voor ondergisting of bovengisting. Wij gebruiken voor het premium pils het proces van ondergisting. Ondergisting of lage gisting vindt plaats bij een temperatuur van 6 tot 8 graden. Het proces verloopt rustig zodat de gist de kans krijgt naar de bodem van de ketel te zakken. De volledige vergisting neemt enkele weken in beslag. Bovengisting of hoge gisting vindt plaats bij een temperatuur van 15 tot 20 graden. Tijdens het proces blijft de gist op het brouwsel drijven. Deze gisting passen we toe bij onze speciaalbieren, met name La Trappe en Hooghe Bock.
47
7 Dilemma’s
Dilemma’s De wereld is niet perfect en wij zijn dat ook niet. In onze dagelijkse praktijk en activiteiten lopen we tegen dilemma’s aan. Onderwerpen die we moeilijk vinden of die tegenstrijdig zijn. In elk geval hebben wij er niet direct een oplossing voor. We zijn er open over, ook omdat we hopen oplossingen te vinden door samen te werken met anderen. Heb jij nog tips voor ons? Laat het ons weten!
Voor- en nadelen van één locatie Het transport over grote afstanden blijft een dilemma waar we tegenaan lopen. De kwaliteit van ons bier staat bovenaan en willen we ook in de toekomst altijd kunnen garanderen. Daarom hechten we sterk aan Lieshout als onze productielocatie. Daarbij speelt ook mee dat we al meer dan 300 jaar op dezelfde plek bier brouwen en verbonden zijn aan onze omgeving en andersom. Dat maakt het lastig om te verplaatsen. Maar bier bevat maar liefst 90% water. Dat transporteren we over grote afstanden. Het logistieke proces willen we dan ook zo efficiënt mogelijk invullen, met een zo klein mogelijke milieubelasting. Ondanks onze succesvolle inspanningen blijft het transport over grote afstanden uit milieuoogpunt, maar ook uit kostenoogpunt, niet efficiënt.
Eén van de oplossing is het dichter bij de eindconsument afvullen en produceren van bier. Bijvoorbeeld in Afrika of het Midden-Oosten. Maar ook hier kleven nadelen aan. Water is in Afrika en het Midden-Oosten veel schaarser dan in Nederland en uiteraard kunnen we hier niet ons eigen Lieshoutse mineraalwater gebruiken. Daarnaast is het de vraag in hoeverre de lokale infrastructuur een milieuvriendelijk logistiek proces toestaat. Toch hebben we besloten om productielocaties in het buitenland te openen. De eerste locatie wordt in 2015 geopend in Ethiopië. Uiteraard volgens het MVO beleid van Bavaria. Ook op deze locaties werken we volgens de uitgangspunten ‘zuinig omgaan met water en met energie’.
48
Bourgondische Brabanders We zijn tevreden met de introductie van ons personal fitness programma voor medewerkers (in combinatie met een personal trainer en diëtist, aangeboden via de samenwerking met Fitland), maar vragen ons ook af hoe ver we als werkgever kunnen en mogen gaan in het beïnvloeden van de levensstijl van onze medewerkers. Alle deelnemers aan het PMO waarbij overgewicht wordt geconstateerd, worden door de bedrijfsarts geadviseerd om contact op te nemen met de personal trainer voor hulp op maat. Het animo daarvoor is echter relatief laag; slechts één op de vier doorverwezen werknemers start daadwerkelijk met dit programma. Hoe deze Bourgondische Brabanders te motiveren en betrokken te houden? Binnen het programma legt de werknemer samen met de trainer/diëtist doelstellingen vast. Het gaat daarbij niet om het bereiken van grote, snelle veranderingen, maar het langdurig en structureel aanpassen van het leefpatroon. Als de werknemer binnen de gestelde tijd de doelstellingen behaalt, betaalt Bavaria de kosten van het programma. De eerste resultaten laten zien dat het volhouden en behalen van de doelen lastig blijft, maar we zien wel meer bewustwording en een verandering van het leefpatroon. Het verzuim onder deelnemers neemt aanzienlijk af. Wat we ook zien is dat het programma aanstekelijk werkt. We proberen daar op in te spelen door elke deelnemer aan de bedrijfsfitness, een collega te laten uitnodigen die dan voor de halve prijs mag fitnessen. Op de agenda staan meer structurele (tussentijdse) evaluaties en na afloop follow-ups om beter inzicht te krijgen in de resultaten van het programma.
Markt versus water versus energie Door de toename in de vraag naar specialere bierproducten en onze strategische keuze om niche-segmenten te bedienen, draaien we vaker kleinere batches in de productie. Omdat we daarvoor meer en grondiger moeten spoelen, neemt ons waterverbruik toe. We willen blijven voldoen aan de verwachtingen en vraag vanuit de markt, maar willen ook zo efficiënt mogelijk om gaan met de waterbronnen op ons terrein. Daarom verkennen we nu de opties om ons afvalwater zo goed te zuiveren, door de plaatsing van speciale filters, dat we het weer kunnen hergebruiken. Het dilemma is dat dit extra energie kost. Gezien de hoge kosten van de waterzuivering is deze oplossing op dit moment niet rendabel. Daarnaast speelt dat voor ons ook het hogere energieverbruik niet wenselijk is. We worstelen nog met het kiezen van de juiste aanpak voor dit probleem.
49
Verantwoord alcoholgebruik: onze rol vorm geven 2013 bleek een uitdagend jaar wat betreft onze eigen initiatieven rondom verantwoord alcoholgebruik. We willen onze beschikbare middelen zo effectief mogelijk inzetten en vinden niet dat dit in 2013 voldoende is bereikt. Al enkele jaren zijn we bezig dit thema meer en concretere invulling te geven. We houden van aanpakken en ondernemen, maar merken dat het zoeken blijft naar de specifieke rol die we kunnen spelen. We zijn op een punt van heroriëntatie aangekomen. Als onderdeel van ons nieuwe MVO Masterplan, gaan we in 2014 onze mogelijkheden opnieuw onder de loep nemen. Wat willen en kunnen we bereiken de komende 5 jaar? We vinden nadrukkelijk dat we als producent van alcoholische dranken onze verantwoordelijkheid moeten nemen in het stimuleren van bewust alcoholgebruik. Maar daarin zijn we niet de enige. Ook ouders van jongeren, de overheid en maatschappelijke organisaties hebben een rol en een verantwoordelijkheid. Dat maakt het niet eenvoudig om als bedrijf de juiste keuzes te maken.
50
8 Colofon
Colofon Bavaria N.V. Corporate Communication Postbus 1 5737 ZG Lieshout Contact : De heer M. Junggeburth Mail:
[email protected] Met dank aan Royal Haskoning DHV adviesgroep Duurzaam Ondernemen
51
9 Bijlagen
Bijlage 1: De Bavaria organisatie Bavaria is een 300 jaar oud familiebedrijf en de enige grote, niet beursgenoteerde brouwerij van Nederland. Bavaria is sinds de oprichting in eigendom gebleven van de familie Swinkels en is daarmee één van de oudste familiebedrijven van Nederland.
Onze organisatie Het hoofdkantoor van Bavaria is gevestigd in Lieshout waar ook het grootste deel van de productie plaatsvindt. Daarnaast zijn er diverse buitenlandse verkoopkantoren en diverse distributiecentra binnen Nederland in bezit. Vanuit Nederland exporteert Bavaria naar circa 120 landen waarbij Nederland, Frankrijk, Italië en Rusland de grootste afzetmarkten zijn. De spreiding van onze netto-omzet (in miljoenen euro’s) vindt u in de tabel hieronder. Geografische spreiding netto-omzet 2013
2012
2011
Nederland
187
182
170
Overige EU
203
235
200
Overige landen
119
85
79
Totaal
509
501
449
Onze structuur Bavaria N.V. wordt aangestuurd door de directie, bijgestaan door de Raad van Commissarissen (RvC). De structuur van de Divisie Bier is hieronder schematisch weergegeven. In het grijs de onderdelen van Bavaria die buiten de scope van dit verslag vallen.
52
Prestaties In de tabel hieronder vindt u onze kerncijfers in miljoenen euro’s (tenzij anders vermeld). Voor een uitgebreide financiële toelichting op onze financiële resultaten verwijzen we u naar ons jaarverslag 2013. Kerncijfers 2013
2012
2011
5,8
5,8
5,7
508,5
501,1
448,6
EBITDA1
54,7
60,4
58,8
bedrijfsresultaat (EBIT)
23,7
29,6
29,5
nettoresultaat
15,5
21,7
25,1
0,5
0,7
0,8
bierafzet in (HL** miljoen) netto-omzet
dividend per aandeel (in euro's)
* Het betreft hier de cijfers van Bavaria inclusief de activiteiten die geen betrekking hebben op bier productie zoals water, fris en graanextract. 1 EBITDA = resultaat voor rente, winstbelastingen, afschrijvingen en amortisatie ** hectoliter (1 HL is 100 liter). Met gepaste trots kijkt Bavaria naast bovenstaande kernprestaties terug op enkele belangrijke verkregen onderscheidingen voor voedselveiligheid (IFS higherlevel), duurzaam ondernemen (MVO prestatieladder niveau 4) en duurzaam transport (Lean and Green Star).
53
Bestuur Bij Bavaria heeft de directie veel beslissingsbevoegdheden. De directie wordt op gezette tijden en wanneer nodig bijgestaan door de Raad van Commissarissen (RvC). Er vindt minimaal vier maal per jaar overleg plaats tussen RvC en de directie en de RvC wordt altijd geraadpleegd bij grote ingrijpende beslissingen. Ook geeft de RvC officieel goedkeuring voor de jaarrekening nadat deze is gecontroleerd door de Auditcommissie. De RvC bestaat uit 5 leden: • • • • •
Drs. R.M.M. Boelen RA (voorzitter) Ing. P.P.M.M. Swinkels Mr. L.J.G.M, Swinkels F.S.E.M. van der Zande J.W. Sieburg
De directie bestaat uit 6 leden waarvan 5 van de familie Swinkels. De leden van de directie zijn: • • • • • •
Ing. J.R.A.S.E. Swinkels (voorzitter) Mr. Drs. J.P. van der Veen P.J.F. Swinkels Ir. C.A. S. Swinkels Drs. F.A.M. Swinkels Drs. P-J.J.M. Swinkels
Alle leden van de directie hebben veel relevante ervaring in het veld. Ze zijn verantwoordelijk voor zaken die aansluiten bij hun achtergrond, zo is de voorzitter van de directie verantwoordelijk voor de divisie Operations waarvoor hij zelf jaren heeft gewerkt.
Jan-Renier Swinkels
Frank Swinkels
Stijn Swinkels
Peer Swinkels
Han van der Veen
Pieter Swinkels
Voorzitter Directeur Finance Directeur Cerex, De directieraad, directeur en Export Koningshoeven, Operations commerciele activiteiten Afrika
Directeur Retail Nederland, Horeca en Marketing Global
Directeur Holland Malt Directeur Inkoop, P&O en IT
HAS levensmiddelen technologie
Economie, financiering en belegging Erasmus universiteit Rotterdam
LU Wageningen Levensmiddelen technologie
Econometrie Erasmus Universiteit Rotterdam
MBA Delft business HTS Bedrijfskader administration, Civiel en commercieel recht VU Amsterdam
Vanaf 1986 actief in de brouwerij, vanaf 2004 lid van de directie
Vanaf 2002 lid van de directie
Vanaf 1997 actief in de Vanaf 2003 lid van Vanaf 1998 lid van de Vanaf 1995 actief brouwerij, Vanaf 2003 de directie directie in de brouwerij. lid van de directie Vanaf 2003 lid van de directie
De directie van Bavaria volgt de MVO ontwikkelingen actief. Zowel de directie als de RvC staan volledig achter de MVO koers van Bavaria. Twee van de directieleden, Jan-Renier Swinkels en Peer Swinkels, nemen deel in de MVO stuurgroep die één keer per maand bijeenkomt.
Inspraak en controle Aandeelhouders verlenen tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering voor Aandeelhouders (AVA) decharge aan de directie voor de jaarrekening. Daarnaast kunnen aandeelhouders tijdens de AVA inspraak leveren op het bestaande beleid.
54
Inspraak van onze medewerkers is officieel gewaarborgd via de OR. Daarnaast worden medewerkers goed op de hoogte gehouden van de resultaten, het beleid en besluiten via de Nieuwjaarsbijeenkomst, de Bavariant en het intranet. Het jaarverslag is voor alle medewerkers opvraagbaar. Bavaria is een familiebedrijf dat automatisch staat voor het belang van de volgende generaties. De sociale controle is van nature dan ook groot en al onze mensen handelen vanuit de interne gedragscode. Daarnaast is er bij Bavaria een aantal onafhankelijke organen waaronder de OR. Externe verificaties van onze financiële cijfers gebeurt door KPMG. Naast bovenstaande gebruikt Bavaria uiteraard diverse processen en systemen ten behoeve van risicomanagement en financiële controle. Zo gebruikt Bavaria een accounting manual, en een Internal Control Framework ter beheersing van de financiële risico’s.
Beloningen Bavaria werkt als familiebedrijf vanuit een lange termijn perspectief. Dit komt onder andere tot uitdrukking in onze beloningsstructuur waarbij geen korte termijn financiële prestaties worden beloond. De beloningen van boven CAO personeel (waaronder directie, commissarissen en senior management), worden bepaald door individuele prestaties en door bedrijfsmatige prestaties. Voor de directieleden en senior managementleden met MVO prestaties in hun pakket zijn deze prestaties zo gekoppeld aan de beloning.
Pensioen Het merendeel van de werknemers bij Bavaria valt onder de Stichting Pensioenfonds Bavaria. De jaarpremie bedraagt in totaal 25% van de pensioengrondslag. Medewerkers onder de Bavaria CAO betalen daarvan 8.33% en medewerkers onder de Boven CAO regeling 8,82%. De pensioenopbouw bedraagt voor CAO medewerkers 1,8% en voor boven CAO medewerkers 1,63%.Werknemers worden via een jaarlijkse bijeenkomst, de pensioenkrant en intranet betrokken bij de pensioenplannen en het beleid van de stichting. Dekkingsgraad bedroeg eind 2013 103,4% Meer informatie over het pensioenfonds van Bavaria is te vinden op www.bavariapensioenfonds.nl.
Beroepsprocedures In 2013 waren er geen beroepsprocedures.
55
Bijlage 2: Verslag, scope en verantwoording Dit verslag Hoofddoel van dit verslag is om onze stakeholders een goed overzicht te bieden van onze bedrijfsvoering en de activiteiten ten behoeve van een duurzame samenleving. De verslaggevingsvorm van dit jaar is nieuw: een online omgeving. Met deze aantrekkelijke, interactieve vorm hopen we meer stakeholders aan te trekken tot het lezen over onze MVO activiteiten, en bovendien hier reactie op te geven. Het online verslag geeft ons de ruimte om stakeholders, waaronder ook de consument, beter te laten zien wat onze activiteiten en projecten zijn. Bijvoorbeeld door onze activiteiten over de wereld interactief uit te beelden, het brouwproces toe te lichten en enkele toonaangevende projecten in beeld te brengen. Bezoekers van de online omgeving kunnen ook een complete pdf van het verslag genereren. Het verslag wordt niet meer in gedrukte vorm aangeboden. Naast de nieuwe toevoegingen in de online omgeving hebben we ervoor gekozen om ook in dit verslag de nadruk te leggen op de vijf pijlers van ons MVO-beleid en onze samenwerking met stakeholders: ‘stakeholdermanagement’, ‘mens en omgeving’, ‘water’, ‘energie’, ‘duurzaam ketenbeheer en productontwikkeling’ en ‘verantwoord alcoholgebruik’. Deze thema’s zijn bepaald naar aanleiding van gesprekken met onze stakeholders. Daarnaast kijken we zelf wat we belangrijk vinden. De thema’s uit ons MVO beleid zijn één op één door vertaald naar het verslag. In 2014 ontwikkelen we een nieuw Masterplan MVO, waar we ook onze focus en kernthema’s opnieuw voor onder de loep nemen. Met het duurzaamheidsverslag van 2010 is een basisjaar geïntroduceerd waarin de belangrijkste parameters vastgelegd zijn. In dit rapport laten we zoveel mogelijk trends zien van ontwikkelingen over de afgelopen drie jaar en kijken we vooruit. Naar 2014, maar ook verder, naar 2020. Een uitdaging is en blijft om de cijfers te scheiden voor bier en de overige productie van Bavaria. We hebben geprobeerd hier in dit verslag weer beter invulling aan te geven. Er komt hier echter nog een bepaalde mate van onzekerheid bij kijken doordat aannames gemaakt moeten worden. We hebben voor de rapportage over 2013 overwogen de scope van de rapportage uit te breiden naar de andere producten (frisdrank, graanextract voor siroop) die Bavaria (internationaal) produceert. We hebben ervoor gekozen dit niet te doen omdat het gaat om kleine hoeveelheden. Daarnaast is de invloed van Bavaria in de betreffende markten beperkt. Voor frisdrank wordt 95% geproduceerd onder private label, waarbij de criteria van de afnemers gevolgd worden. Wel proberen we met de interactieve wereldkaart inzicht en overzicht te verschaffen van onze diverse, internationale activiteiten. We bekijken in 2014 of en hoever we de scope van onze verslaggeving kunnen uitbreiden. Om deze verslaglegging te structureren is gebruik gemaakt van de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI).Wij verklaren dat we voldoen aan de GRI versie 3.1 niveau B. Zie hier de GRI Index 2013. Komend verslagjaar willen we volgens die nieuwe G4 richtlijnen rapporteren. Hiertoe willen we eerst de nodige stappen nemen in onze materialiteitsbepaling, inclusief stakeholderbetrokkenheid hierin Voor vragen en of suggesties over dit verslag en de MVO activiteiten van Bavaria of klachten kunt u contact opnemen met MVO manager dhr. Junggeburth, via telefoonnummer 0499-428090 of
[email protected].
56
Scope Dit verslag rapporteert over de materiële onderwerpen voor Bavaria N.V. in Nederland over het kalenderjaar 2013. Hierbij hebben we ons specifiek toegelegd op de productie van bier. De keuze voor de focus op bier is gebaseerd op de productiecijfers; bijna 6 miljoenhectoliter bier versus ca. 0,5 miljoenhectoliter frisdrank (ca 8% van onze omzet). Als gevolg van deze scope wordt gerapporteerd over de volgende bedrijfsonderdelen: ons kantoor in Lieshout, de brouwerij in Lieshout en de distributiecentra in Lieshout, Echt en Utrecht. Niet meegenomen zijn de activiteiten van de Koningshoeven (Berkel Enschot), Holland Malt, onze buitenlandse activiteiten (activiteiten onder licentie in Rusland) en horeca verkooppunten. De export is meegenomen tot aan de laatste overslag in Nederland. De buitenlandse verkooppunten zijn niet meegenomen. De data in dit verslag hebben betrekking op onze eigen prestaties en niet op de prestaties van onze onderaannemers en leveranciers tenzij anders vermeld. Minder materiële onderwerpen worden waar relevant gerapporteerd in de bijlagen en de GRI index.
Data De gegevens van energie en watergebruik als gevolg van de productie van mout, frisdrank en bierproductiezijn sterk met elkaar verweven. In dit verslag is gestreefd om alle gepubliceerde data in lijn te brengen met de gekozen scope; bierproductie van Bavaria N.V. Waar dit niet mogelijk was wordt hier notie van gemaakt en is vermeld waar de cijfers wel op zijn gebaseerd. Voor een aantal cijfers (energie, water, afval en emissies)geldt dat de activiteiten van de mouterij (als belangrijke dochteronderneming) niet zijn los te zien van de bierproductie. In dit verslag is meer gedifferentieerd naar de productie van bier in de energie, water en emissiecijfers. Er zijn geen herdefinities of structurele organisatorische wijzigingen geweest die invloed hebben op de interpretatie van de gepubliceerde cijfers in relatie tot voorgaande jaren.
Verantwoording Alle gepubliceerde data zijn het resultaat van verschillende interne (monitorings)systemen binnen Bavaria. Verschillende van deze systemen worden jaarlijks door externe partijen getoetst of geaudit (zie MVO governance). Voor alle financiële data maakt Bavaria gebruik van SAP. De financiële rapportage wordt jaarlijks gecontroleerd door een onafhankelijk accountant (KPMG).De cijfers uit het Lean en Green programma zijn geverifieerd door Deloitte. De CO 2 emissiecijfers zijn beoordeeld door Energieconsult en goedgekeurd door de Nederlandse Emissieautoriteit. Dit verslag hebben we laten verifiëren door LRQA. De bijbehorende verklaring maakt onderdeel uit van dit verslag.
57
Bijlage 3: Stakeholder engagement Stakeholders: selectie en betrokkenheid Voor Bavaria zijn stakeholders organisaties of individuen die: • • •
een belang hebben bij beslissingen en activiteiten van Bavaria; waarnaar soms wettelijke verplichtingen bestaan; Bavaria verder kunnen helpen in een continu verbeterproces.
Bavaria heeft bij de identificatie van haar belangrijkste stakeholders tevens meegewogen 1) de rol in de (waarde)keten en 2) het feit of een beoogde actieve dialoog zinvol en praktisch haalbaar is. Met onze belangrijkste stakeholders zoeken we regelmatig actief het gesprek op, zowel in dagelijkse contacten als in expliciete MVO besprekingen plaats. Tijdens deze gesprekken, die we zo open mogen voeren, worden de voortgang, wederzijdse verwachtingen en dilemma’s besproken. Ook is er ruimte voor nieuwe ideeën en samenwerking. Specifiek voor klanten en leveranciers is er SMILE, het klachtenmanagementsysteem in eigen beheer van Bavaria. Aangewezen medewerkers zorgen, eventueel in samenwerking met anderen, voor afhandeling van klachten en doorvoeren van verbeteringen waar nodig. We willen benaderbaar zijn voor alle stakeholders van ons bedrijf. Dit richten we in met behulp van social media en onze verslaggeving, inclusief onze online stakeholderomgeving waar we stakeholders uitnodigen reactie te geven op of vragen te stellen over onze 2013 verslaglegging. Daarnaast is de MVO manager aanspreekpunt voor allerlei suggesties, ideeën en verbeterpunten.
58
De stakeholders, belanghebbenden, van Bavaria zijn onder meer: • • • • • • •
•
• • • •
Aandeelhouders / familie Investeerders / financiers De branche, concurrenten Logistieke partners: in 2013 is speciale aandacht geweest voor de samenwerking met Heinz en Mars in transport en Eneco in het project ‘Blue Horeca’. Klanten – alle klanten zijn belangrijk voor ons. Aan buitenlandse klanten (grote Europese en Zuid Afrikaanse retailers) is speciale MVO aandacht besteed in 2013. Medewerkers en OR Leveranciers: • Leveranciers van verpakkingen en grondstoffen • Holland Malt • Transporteurs Non-gouvernmentele organisaties (NGO’s): • Stichting Berzob (organisatie en voorzitterschap) - bedrijven aan het Wilhelminakanaal • Brabantse Milieufederatie • IVN / Laarbeeks landschap • Stichting Brabants Landschap • ZLTO Laarbeek • Atlant groep • GGD / Novadic regio Helmond • MVO Nederland Dochterondernemingen en deelnemingen (Holland Malt, Koningshoeven en buitenlandse activiteiten) Omwonenden (inclusief Dorpsplatform Lieshout) Media Het algemene publiek: de consument, toekomstige werknemers, toekomstige klanten
Opvolging Halfjaarlijks wordt bekeken of de opgestelde lijst stakeholders nog actueel is en/of aanvulling behoeft. Afhankelijk van de uitkomsten van de gevoerde dialoog wordt het MVO beleid van Bavaria waar nodig aangepast.
Lidmaatschappen Naast onze individuele contacten met stakeholders verkrijgen we vaak waardevolle informatie via onze lidmaatschappen. Enkele van deze lidmaatschappen zijn: MVO Nederland, STIVA, VIW, VEMW, BZW en de Nederlandse Brouwers.
59
Bijlage 4: Milieu data Energiegebruik en verbrandingsemissie 2013
2012
2011
CO2 emissie (Ton) totaal locatie Lieshout*
51.740
52.705
49.788
CO2 emissie (Ton) bier productie Lieshout
27.473
27.587
27.124
NOx emissie (Kg) totaal locatie Lieshout*
27.988
31.001
28.484
NOx emissie (Kg) bier productie Lieshout
14.922
16.281
15.492
3.898
1.263
161
28.934
29.962
28.281
946.935
1.208.616
889.438
Specifiek energiegebruik (MJ/hl bier)
127
127
129
CO2 footprint productie bier in Lieshout (kg/hl)
4,8
4,8
5,0
NOx footprint productie bier in Lieshout (g/hl)
2,6
2,8
2,9
Energieconsumptie bier (warmte in MJ primair)
312.996.210
330.066.047
320.908.140
Energieconsumptie bier (elektriciteit in MJ primair)
197.389.257
187.450.391
174.071.463
Inkoop elektriciteit (MWh) totaal locatie Lieshout*, ** Ingekocht gas (1000 m3) totaal locatie Lieshout* Gebruikt biogas voor energie- opwekking totaal locatie Lieshout***
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken) ** De variatie in hoeveelheid ingekochte elektriciteit (MWh) werd veroorzaakt door verschillen in draaiuren van de warmte-kracht-installatie. *** Verschillen in gebruik van biogas werden veroorzaakt door onderhoud aan de waterzuiveringsinstallatie (UASB reactoren) Watergebruik
Specifiek watergebruik productie bier (hl/hl) Opgepompt grondwater (m3) ** Drinkwaterverbruik* (m3)
2013
2012
2011
3,5
3,3
3,3
2.720.847
2.720.731
2.457.926
6.712
3.246
7.547
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken) ** Het water wordt conform de vergunningseisen onttrokken uit diepe en ondiepe bronnen. Afvalwater
60
Afvalwater* 2013
2012
2011
1.778.449
1.773.086
1.587.911
5456
5.585
5.300
77164
75.935
74.193
Jaarvracht chloor (kg)
180.265
182.691
197.797
Jaarvracht fosfaat (kg)
3.695
3.728
2.908
Jaarvracht sulfaat (kg)
87.472
81.168
81.406
7.493
7.436
6.832
Effluent
(m3/jaar)
Gemiddeld effluent op meetdagen (m3/dag) Jaarvracht CZV (kg)
Jaarvracht totaal stikstof (KjN, NO2, NO3) (kg) Bestemming afvalwater
Ca. 30% wordt teruggebracht aan de rivier de Goorloop en ca. 70% vindt zijn bestemming in het slotenstelsel rond het bedrijfsterrein in Lieshout waarna het via de Goorloop wordt afgevoerd.
Hergebruik afvalwater
Hergebruik van afvalwater vindt plaats in de CIP processen en is vooralsnog moeilijk te kwantificeren. Op onze mouterij in de Eemshaven wordt ca. 70% van het water hergebruikt.
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken) Gemiddelde samenstelling afvalwater Chemische samenstelling 2013
2012
2011
Vergunningnorm
39
37
38
65
2,8
2,8
3
7 (totaal stikstof)
4,8
4,1
4
15
1144
1089
938
geen norm
pH
8,4
8,3
8
6,5 - 9
CI (mg/l)
91
90
102
200
0,1
NO2 (mg/l)
Geen norm (samen met KjN totaal stikstof)
NO3 (mg/l)
CZV (mg/l) KjN (mg/l) BZV5 (mg/l) VE (vervuilingseenheden)
0,07
Onopgeloste bestanddelen (mg/l) P totaal (mg/l) SO4 (mg/l)
0,07
0,84
0,78
1
Geen norm (samen met KjN totaal stikstof)
3
5
6
20
1,83
1,83
2
2
44
40
42
100
61
Afvaloverzicht (reststromen) 2013
2012
2011
Papier (ton)
431
462
402
Gemengd rest afval (ton)
565
669
559
Kunststof (ton)
176
167
161
Metaal (ton)
165
109
221
1223
1372
1144
Etiketten (ton)
428
473
458
Gevaarlijk afval (ton)
9,6
6,6
8
5054
4623
4431
72
115
77
76.997
76.169
68.397
Glas (ton)
Slib AWZI (ton) Hout (ton) Totaal organische reststromen (bostel, gist) (ton) Bestemming afval
Met uitzondering van het gevaarlijk afval worden alle reststromen - indien nodig nagescheiden en vervolgens nuttig toegepast, gerecycled of hergebruikt. Zo wordt het slib gecomposteerd, het papier gebruikt voor papierproductie en de kunststof voor de productie van folie. Ruim 99,5% van alle reststromen wordt op deze manier nuttig toegepast. Door de gezamenlijke inzameling op het bedrijfsterrein is het niet mogelijk de hoeveelheid restafval per eenheid product te bepalen. De afvalcijfers betreffen dus alle activiteiten (bier, mout en overige dranken). Er is de afgelopen jaren meer slib ontstaan als gevolg van de toegenomen biologische defosfatering (meer voeding op de AWZI).
* Betreft alle activiteiten in Lieshout (incl. mouterij en productie overige dranken)
62
Bijlage 5: Sociale data Personeelsbestand (productie bier, mout en overige dranken in Lieshout)
Totaal aantal werknemers
2013
2012
2011
714
714
708
Personeelsbestand naar geslacht 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Man
600
84 %
605
85 %
607
86%
Vrouw
114
16 %
109
15 %
101
14%
Personeelsbestand naar leeftijdscategorie 2013 Aantal medewerkers t/m 20 jaar
2012 Percentage
Aantal medewerkers
0
0%
21 t/m 30
71
31 t/m 40
2011 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
0
0%
1
0,1%
9,9 %
66
9,2 %
70
9,9%
144
20,1 %
156
21,8 %
163
23,0%
41 t/m 50
259
36,3 %
264
37,0%
266
37,6%
51 t/m 60
190
26,6 %
186
26,1 %
184
26,0%
50
7,0 %
42
5,9 %
24
3,4%
Ouder dan 60
Personeelsbestand naar contracttype 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Voltijd
614
86 %
623
87 %
627
89%
Deeltijd
100
14 %
91
13 %
81
11%
63
Personeelsbestand naar type werkzaamheden 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Commercie
216
30 %
216
30 %
214
30%
Productie & Supply chain
287
40 %
284
40 %
286
40%
Ondersteuning productie
94
13 %
99
14 %
94
13%
Ondersteuning algemeen
117
16 %
115
16 %
114
16%
Personeelsbestand naar regio 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Laarbeek/Helmond (57)
367
51 %
377
53 %
379
54%
Uden (54)
112
16 %
113
16 %
116
16%
Eindhoven (56)
59
8%
56
8%
54
8%
Den Bosch (52)
29
4%
31
4%
27
4%
Tilburg (50)
16
2%
14
2%
15
2%
Roermond (60)
15
2%
16
2%
13
2%
116
16 %
107
15 %
104
15%
Postcodegebieden
Overige Herkomst senior management 2013
2012
Totaal Waarvan woonachtig medewerkers in straal van 10 km senior van hoofdkantoor management
2011
Totaal Waarvan woonachtig medewerkers in straal van 10 km senior van hoofdkantoor management *
Totaal Waarvan woonachtig medewerkers in straal van 10 km senior van hoofdkantoor management *
35
9
32
9
39
10
34,5 FTE
8.6 FTE
31,5 FTE
8,6 FTE
38,4 FTE
9,6 FTE
100 %
26 %
100%
28 %
100%
26 %
* Onder senior management verstaan we directieleden en managers / afdelingshoofden (rapporteren rechtstreeks aan de directie)
64
Personeelsverloop (inclusief tijdelijke contracten) Totaal uitstroom en instroom 2013
2012
Percentage van totale Aantal personeelsmedewerkers bestand
2011
Aantal medewerkers
Percentage van totale personeelsbestand
Percentage van totale Aantal personeelsmedewerkers bestand
Totaal aantal uitgestroomde werknemers
37
5%
30
4%
41
6%
Totaal aantal nieuwe medewerkers
44
6%
42
6%
55
8%
Verdeling instroom naar geslacht 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Waarvan vrouwen
14
32 %
16
38 %
5
9%
Waarvan mannen
30
68 %
26
62 %
50
91%
Instroom naar leeftijdscategorie 2013 Aantal medewerkers t/m 20 jaar
2012 Percentage
Aantal medewerkers
0
0%
21 t/m 30
21
31 t/m 40
2011 Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
0
0%
1
2%
48 %
18
43 %
16
29%
13
30%
15
36 %
23
42%
41 t/m 50
7
16 %
6
14 %
14
25%
51 t/m 60
3
7%
3
7%
1
2%
Ouder dan 60
0
0%
0
0%
0
0%
65
Instroom naar regio 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
10
23 %
7
17 %
9
16%
Uden (54)
6
14 %
6
14 %
9
16%
Eindhoven (56)
5
11 %
4
10 %
3
5%
Den Bosch (52)
4
9%
7
17 %
6
11%
Tilburg (50)
2
5%
0
0%
3
5%
Roermond (60)
2
5%
3
7%
4
7%
15
34 %
15
36 %
21
38%
Postcodegebieden Laarbeek/Helmond (57)
Overige Uitstroom naar geslacht
2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Waarvan vrouwen
8
22 %
5
17 %
8
20%
Waarvan mannen
29
78 %
25
83 %
33
80%
Uitstroom naar leeftijdscategorie 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
t/m 20 jaar
0
0%
0
0%
0
0%
21 t/m 30
7
19 %
4
13 %
9
22%
31 t/m 40
8
22 %
14
47 %
15
37%
41 t/m 50
14
38 %
7
23 %
13
32%
51 t/m 60
7
19 %
4
13 %
3
7%
Ouder dan 60
1
3%
0
0%
1
2%
66
Uitstroom naar regio 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
15
41 %
7
23 %
11
27%
Uden (54)
5
14 %
8
27 %
6
15%
Eindhoven (56)
2
5%
0
0%
7
17%
Den Bosch (52)
6
16 %
2
7%
4
10%
Tilburg (50)
0
0%
0
0%
2
5%
Roermond (60)
2
5%
0
0%
0
0%
Overige
7
19 %
13
43 %
11
27%
Postcodegebieden Laarbeek/Helmond (57)
Uitstroom naar reden vertrek 2013 Vertrek op Aantal initiatief van medewerkers
2012 Aantal Percentage medewerkers
2011 Aantal Percentage medewerkers
Percentage
Betrekking elders
medewerker
5
14 %
9
30 %
12
26%
Einde contract
medewerker
1
3%
1
3%
1
4%
Ontevreden werksfeer
medewerker
2
5%
0
0%
1
2%
Ontslag
medewerker
1
3%
0
0%
1
4%
Overlijden
medewerker
0
0%
1
3%
3
11%
Pensioen (vervroegd)
medewerker
1
3%
0
0%
1
2%
Arbeidsongeschikt
werkgever
2
5%
1
3%
1
4%
Einde contract
werkgever
6
16 %
5
17 %
4
9%
Ontslag
werkgever
1
3%
0
0%
3
7%
Ontslag staande voet
werkgever
1
3%
1
3%
0
0%
Ontslag met vaststellingsovereenkomst
werkgever
16
43 %
0
0%
Ontslag met wederzijds goedvinden
werkgever
1
3%
11
37 %
11
27%
Overgang ander bedrijf (Holland Malt, de Koningshoeven)
werkgever
0
0%
0
0%
3
7%
67
Medewerkers onder CAO 2013
2012
2011
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
Aantal medewerkers
Percentage
495
69 %
511
71 %
510
72%
Aantal medewerkers onder CAO
Verzuimongevallen en verloren dagen 2013
2012
2011
Ongevallen met verzuim Bavaria N.V. (alle Nederlandse vestigingen, incl. contractors en uitzendkrachten)
19
19
26
Ongevallen met verzuim Bavaria Lieshout, alleen eigen personeel (productie bier en overige dranken)
6
6
13
Totaal aantal verloren dagen Lieshout; eigen personeel, productie bier en overige dranken (verzuim op eerstvolgende werkdag na ongeval werkdag)
299
112,5
nb
Ziekteverzuim Percentage Percentage 2013 2012
Percentage 2011
Ziekteverzuimpercentage
4,90 %
4,47 %
5,01%
Doelstelling ziekteverzuimpercentage
4, 50 %
4,13 %
4,15%
Opleidingen en competentiemanagent 2013
2012
2011
€ 421.748,00
€ 509.469,00
€ 516.443,00
2013
2012
2011
€ 114.739
€ 254.777
€ 183.591
Productie & Supply Chain
€ 94.860
€ 65.074
€ 131.758
Ondersteuning productie
€ 81.189
€ 59.780
€ 41.744
Ondersteuning algemeen
€ 130.959
€ 129.836
€ 158.914
Totale out-of-pocket opleidingskosten Opleidingskosten per werknemerscategorie
Commercie
68
Samenstelling bestuurslichaam en onderverdeling medewerkers Directieleden
Geslacht
Leeftijd
Swinkels, J.R.A.S.E. (Jan Renier)
Man
51
Swinkels, P.J.F. (Pieter)
Man
45
Swinkels, C.A.S. (Stijn)
Man
44
Swinkels jr., F.A.M. (Frank)
Man
43
Swinkels, P.J.J.M. (Peer)
Man
39
Veen, J.P. van der (Han)
Man
62
69
Bijlage 6: GRI Index GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
Profiel Strategie en analyse 1.1
nvt
Verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde Onze wereld, over de relevantie van duurzame ontwikkeling voor Ons jaarverslag (Voorwoord), de organisatie en haar strategie Hoofdstuk 3 "Onze doelen".
1.2
nvt
Belangrijke gevolgen, risico's en mogelijkheden
Onze wereld, Ons jaarverslag (Voorwoord), Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zuinig met energie), Ons jaarverslag (Verantwoord omgaan met water), Financieel jaarverslag
Organisatieprofiel 2.1
nvt
Naam van de organisatie
Bavaria N.V.
2.2
nvt
Voornaamste merken, producten en diensten
Onze wereld, Onze brouwerij, Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
2.3
nvt
Operationele structuur
Onze wereld, Onze brouwerij, Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
2.4
nvt
Locatie van het hoofdkantoor
Lieshout (Nederland)
2.5
nvt
Aantal en namen van landen waar de organisatie actief is
Onze wereld, Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
2.6
nvt
Eigendomsstructuur en rechtsvorm
Onze wereld, Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
2.7
nvt
Afzetmarkten
Onze wereld, Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
2.8
nvt
Omvang van de organisatie
Onze wereld, Onze brouwerij, Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie), Financieel jaarverslag.
2.9
nvt
Significante veranderingen tijdens de verslaggevingsperiode wat betreft omvang, structuur of eigendom
Er waren geen significante veranderingen tijdens de verslaggevingsperiode wat betreft omvang, structuur of eigendom.
2.10
nvt
Onderscheidingen tijdens de verslagperiode toegekend
Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
Verslag parameters Verslagprofiel 3.1
nvt
Verslagperiode
Kalenderjaar 2013
70
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
3.2
nvt
Datum van meest recente verslag
31 mei 2013
3.3
nvt
Verslaggevingscyclus
Jaarlijks
3.4
nvt
Contactpunt voor vragen over het verslag of inhoud ervan
Contact, Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie), Colofon.
Reikwijdte en afbakening van het verslag 3.5
nvt
Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag
Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie), Ketendenken.
3.6
nvt
Afbakening van het verslag
Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
3.7
nvt
Beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag
Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
3.8
nvt
Basis voor verslaggeving die vergelijkbaarheid aanzienlijk beïnvloeden
Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
3.9
nvt
Technieken en berekeningsgrondslagen voor gegevensmeting
Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
3.10
nvt
Gevolgen van eventuele herformuleringen van eerder verstrekte informatie
Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
3.11
nvt
Significante veranderingen ten opzichte van vorige Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en verslaggevingsperiodes ten aanzien van reikwijdte, stakeholderinformatie). afbakening of meetmethoden GRI inhoudsopgave
3.12
nvt
Tabel met GRI inhoudsopgave
online omgeving
Assurance 3.13
nvt
Beleid en huidige praktijk met betrekking tot externe assurance van het verslag
Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid Bestuursstructuur 4.1
nvt
Bestuursstructuur
Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
4.2
nvt
Functie voorzitter hoogste bestuurslichaam
Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
4.3
nvt
Aantal en geslacht van onafhankelijke en niet-leidinggevende leden van het hoogste bestuurslichaam, inclusief commissies
Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie), Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal maatschappelijke aspecten).
4.4
nvt
Mechanismen die aandeelhouders en Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie), medewerkers de gelegenheid geven om Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en aanbevelingen te doen of medezeggenschap uit te stakeholderinformatie). oefenen op het hoogste bestuurslichaam
4.5
nvt
Koppeling tussen vergoedingen van het hoogste Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie). bestuurslichaam, topmanagers en leidinggevenden
71
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
en de prestaties van de organisatie (inclusief sociale en milieu gerelateerde prestaties) 4.6
nvt
Processen waarmee het hoogste bestuurslichaam Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie). waarborgt dat strijdige belangen worden vermeden
4.7
nvt
Proces voor het bepalen van de samenstelling, de kwalificaties en expertise van de leden van het hoogste bestuurslichaam en de bijbehorende commissies
Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
4.8
nvt
Missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en uitgangspunten die van belang zijn voor de economische, milieugerelateerde en sociale prestaties
Onze brouwerij, Ons jaarverslag (Strategie en visie), Ons jaarverslag (MVO managementsystemen), Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie)
4.9
nvt
Procedures voor het hoogste bestuurslichaam voor het overzien van de inventarisatie en het beheer door de organisatie van economische, milieugerelateerde en sociale prestaties
Ons jaarverslag (MVO governance), Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
4.10
nvt
Procedures voor het evalueren van de eigen economische, milieugerelateerde en sociale prestaties van het hoogste bestuurslichaam
Ons jaarverslag (MVO governance), Ons jaarverslag(Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
Verplichtingen in verband met externe initiatieven 4.11
nvt
Toepassing van het voorzorgsprincipe
Onze wereld, Ons jaarverslag (Voorwoord), Ons Jaarverslag (hoofdstuk 4.4)
4.12
nvt
Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale handvesten, principes of andere initiatieven die worden onderschreven
Ons jaarverslag (MVO managementsystemen).
4.13
nvt
Lidmaatschappen van verenigingen en/of nationale Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en internationale belangenorganisaties stakeholderinformatie). Overleg met stakeholders
4.14
nvt
Lijst van groepen stakeholders die de organisatie heeft betrokken
Onze wereld, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Stakeholders), Ons jaarverslag (Dialoog in 2013), Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
4.15
nvt
Inventarisatie en selectie van stakeholders
Onze wereld, Ons jaarverslag (Stakeholders), Ons jaarverslag (Dialoog in 2013), Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
4.16
nvt
Benadering van het betrekken van stakeholders
Onze wereld, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Stakeholders),
72
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving Ons jaarverslag (Dialoog in 2013), Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
4.17
nvt
Voornaamste onderwerpen en vraagstukken die naar voren zijn gekomen door de betrokkenheid van stakeholders en de reactie van de organisatie hierop
Onze wereld, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Stakeholders), Ons jaarverslag (Dialoog in 2013), Ons jaarverslag (Bijlage 2, Verslag en stakeholderinformatie).
Prestatie Indicatoren Economische prestatie Management benadering
Onze wereld, Onze brouwerij, Ons jaarverslag (Strategie en visie), Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
Economische prestaties EC1
Core
Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeelsvergoedingen, donaties en overige maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden
Onze wereld, Onze brouwerij, Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie), Voorbeelden van sociale doelen zijn in het verslag opgenomen. Ivm de bedrijfsvorm zijn geen totale bedragen en specifieke posten genoemd voor de sociale doelen.
Marktaanwezigheid EC7
Core
Procedures voor lokale personeelswerving en Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal aandeel van het topkader dat afkomstig is uit de maatschappelijke aspecten). lokale gemeenschap op belangrijke bedrijfslocaties Milieuprestatie Management benadering
Onze wereld, Onze brouwerij, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Strategie en visie), Ons jaarverslag (MVO managementsystemen), Ons jaarverslag (Zuinig met energie), Ons jaarverslag (Verantwoord omgaan met water), Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer), Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving), Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten),
Materialen EN1
Core
Totale hoeveelheid gebruikte materialen naar gewicht en volume
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten), Ivm vertrouwelijkheid zijn geen totale hoeveelheden vermeld voor mout en hop.
73
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
Energie EN3
Core
Direct energieverbruik door primaire energiebron
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
EN4
Core
Indirect energieverbruik door primaire bron
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
EN7
Additional
Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruik en reeds gerealiseerde verlaging
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zuinig met energie), Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer).
Water EN 8
Core
Totale wateronttrekking per bron
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
EN 9
Additional
Waterbronnen die significant worden beïnvloed door het waterverbruik
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Verantwoord omgaan met water).
EN 10
Additional
Percentages en totale volumes waterverbruik en hergebruikt water
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
Biodiversiteit EN11
Core
Locatie en oppervlakte van land en water dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt in of grenst aan beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving).
EN12
Core
Beschrijving van significante gevolgen van Vijf pijlers, activiteiten, producten en diensten op de Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving). biodiversiteit in beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden
EN14
Additional
Strategie, huidige maatregelen en toekomstige plannen voor het beheersen van de gevolgen van de biodiversiteit
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving).
Luchtemissies, afvalwater en afvalstoffen EN16
Core
Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
EN18
Additional
Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zuinig met energie), Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer).
EN20
Core
NO, SO en andere significante luchtemissies naar type en gewicht
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
EN21
Core
Totale waterafvoer naar kwaliteit en bestemming
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
EN22
Core
Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode
Ons jaarverslag (Bijlage 3, Data milieukundige aspecten).
EN23
Core
Totaal aantal en volume van significante lozingen
Er waren in 2013 geen significante lozingen.
74
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
Naleving EN28
Core
Monetaire waarde van significante boetes en totaal In 2013 waren er geen significante boetes of aantal niet-monetaire sancties wegens het niet sancties wegens het niet naleven van milieuwetnaleven van milieuwet- en - regelgeving en -regelgeving, Ons jaarverslag (Ethisch gedrag en compliance). Transport
EN29
Additional
Significante milieugevolgen van het transport van producten en andere goederen en materialen die worden gebruikt voor de activiteiten van de organisatie en het vervoer van personeelsleden
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zuinig met energie), Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer).
Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Management benadering
Onze wereld, Onze brouwerij, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Strategie en visie), Ons jaarverslag (MVO managementsystemen), Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving), Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal maatschappelijke aspecten).
Werkgelegenheid LA1
Core
Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio
Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal maatschappelijke aspecten).
LA2
Core
Totaal aantal nieuwe medewerkers en snelheid van Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal personeelsverloop naar leeftijd, geslacht en regio maatschappelijke aspecten). Verhouding tussen werkgever en werknemer
LA4
Core
Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt
Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal maatschappelijke aspecten).
FP3
Core
Percentage van de werktijd die verloren is gegaan Er is in 2013 geen werktijd verloren gegaan door door sociale conflicten, stakingen en / of lock-outs, sociale conflicten, stakingen en / of lock-outs. per land Gezondheid en veiligheid
LA7
Core
Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio en geslacht
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving), Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal maatschappelijke aspecten).
LA8
Core
Opleidings-, trainings-, advies-, preventie- en risicobeheersingsprogramma's ten behoeve van personeelsleden, hun families of omwonenden in verband met ernstige ziekten
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving).
Opleiding en onderwijs LA10
Core
Gemiddeld aantal uren dat een medewerker per Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal jaar besteedt aan opleidingen, onderverdeeld naar maatschappelijke aspecten). geslacht en werknemerscategorie
75
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
LA11
Additional
Programma's voor competentiemanagement en levenslang leren
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Zorg voor mens en omgeving).
Diversiteit en gelijke kansen LA13
Core
Samenstelling bestuurslichamen en onderverdeling Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie), van medewerkers per medewerkerscategorie naar Ons jaarverslag (Bijlage 4, Data sociaal geslacht, leeftijdsgroep, het behoren tot bepaalde maatschappelijke aspecten). maatschappelijke minderheid en andere diversiteitindicatoren Mensenrechten Management benadering
Onze wereld, Onze brouwerij, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Strategie en visie), Ons jaarverslag (MVO managementsystemen), Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer).
Investerings- en inkoopbeleid HR1
Core
Percentage en totaal aantal aanmerkelijke Vijf pijlers, investeringsovereenkomsten en contracten waarin Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer). clausules over mensenrechten zijn opgenomen of waarvan naleving van mensenrechten is getoetst
HR2
Core
Percentage belangrijke toeleveranciers, aannemers Vijf pijlers, en andere business partners die getoetst zijn op Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer). naleving van de mensenrechten en op getroffen maatregelen Vrijheid van vereniging en collectieve onderhandelingen
HR5
Core
Activiteiten en belangrijke leveranciers waarbij het Vijf pijlers, recht tot vrijheid van vereniging en collectieve Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer). onderhandelingen kan worden overtreden of waarbij een aanzienlijk risico zou kunnen gelden en getroffen maatregelen m.b.t. vrijheid van vereniging en collectieve onderhandelingen Kinderarbeid
HR6
Core
Activiteiten en belangrijke leveranciers waarvan is vastgesteld dat daarbij een aanzienlijk risico zou kunnen gelden op incidenten m.b.t. kinderarbeid en getroffen maatregelen die bijdragen aan afschaffing van kinderarbeid
Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer).
Gedwongen en verplichte arbeid HR7
Core
Activiteiten en belangrijke leveranciers waarvan is Vijf pijlers, vastgesteld dat daarbij een aanzienlijk risico zou Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer). kunnen gelden op incidenten m.b.t. gedwongen en verplichte arbeid en getroffen maatregelen die
76
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
bijdragen aan uitbanning van gedwongen en verplichte arbeid Maatschappelijke prestatie Management benadering gericht op de MVO kansen en risico's
Onze wereld, Onze brouwerij, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Strategie en visie), Ons jaarverslag (MVO managementsystemen).
Corruptie SO3
Core
Percentage van personeel dat training in anticorruptiebeleid en -procedures van de organisatie heeft gevolgd
Het anticorruptiebeleid is van toepassing op alle buitendienstmedewerkers van de Horeca. 100 procent van deze medewerkers heeft de training gevolgd. Ons jaarverslag (Ethisch gedrag en compliance),
SO4
Core
Aantal gevallen van en maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie
Er zijn in 2013 geen gevallen van corruptie geweest, Ons jaarverslag (Ethisch gedrag en compliance).
Publiek beleid SO6
Additional
Financiële en niet-financiële bijdragen aan politieke Bavaria deed in 2013 geen bijdragen aan politieke partijen, politici en gerelateerde instellingen per partijen, politici en gerelateerde instellingen. land Concurrentiebelemmerend gedrag
SO7
Additional
Totaal aantal rechtszaken vanwege concurrentiebelemmerend gedrag, anti-kartel- en monopolistische praktijken, alsmede de resultaten van deze rechtszaken
Ons jaarverslag (Ethisch gedrag en compliance), Ons jaarverslag (Bijlage 1, De Bavaria organisatie).
Product verantwoordelijkheid Management benadering
Onze wereld, Onze brouwerij, Vijf pijlers, Ons jaarverslag (Strategie en visie), Ons jaarverslag (MVO managementsystemen), Ons jaarverslag (Zuinig met energie), Ons jaarverslag (Verantwoord omgaan met water), Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer), Ons jaarverslag (Verantwoord alcoholgebruik).
Gezondheid en veiligheid van consumenten PR1
Core
Levensduurstadia waarin de gevolgen van Vijf pijlers, producten en diensten voor gezondheid, welzijn Ons jaarverslag (Verantwoord alcoholgebruik). (sociale aspecten), veiligheid en milieu worden beoordeeld met het oog op verbetering en het percentage van belangrijke product- en dienstencategorieën die aan dergelijke procedures onderhevig zijn
77
GRI code
Core/Additional
Indicator
2013: Gedeelte online omgeving
PR2
Core
Aantal keren dat niet voldaan wordt aan wet- en regelgeving of vrijwillige codes met betrekking tot gevolgen voor gezondheid en veiligheid van producten en diensten gedurende de levensduur
Er waren in 2013 geen gevallen waar niet werd voldaan aan wet- en regelgeving of vrijwillige codes met betrekking tot gevolgen voor gezondheid en veiligheid van producten en diensten. Ons jaarverslag (Ethisch gedrag en compliance).
FP5
Core
Percentage van het productievolume vervaardigd op locaties zie zijn gecertificeerd door een onafhankelijke derde partij op basis van internationaal erkende voedselveiligheidnormen
Ons jaarverslag (MVO managementsystemen).
Etikettering van Producten en diensten FP8
Core
Beleid en maatregelen voor communicatie naar de Vijf pijlers, consument over ingrediënten en voedingswaarde Ons jaarverslag (MVO governance), die verder gaat dan de wettelijke eisen Ons jaarverslag (Ethisch gedrag en compliance), Ons jaarverslag (Verantwoord alcoholgebruik). Naleving
PR9
Core
Monetaire waarde van het aantal significante boetes voor overtredingen ten aanzien van de aangeboden producten en diensten
Er waren in 2013 geen significante boetes voor overtredingen ten aanzien van de aangeboden producten en diensten. Ons jaarverslag (Ethisch gedrag en compliance).
Sourcing FP1
Core
Percentage van inkoopvolume van leveranciers die Vijf pijlers, voldoen aan het inkoopbeleid van de organisatie Ons jaarverslag (Duurzaam ketenbeheer).
78
Bijlage 7: Afkortingen en begrippen AVA
Algemene Vergadering voor Aandeelhouders
AWZI
Afvalwaterzuiveringsinstallatie, ook wel rioolwaterzuiveringsinstallatie
BRC
British Retail Consortium
BZW
Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging
CAO
Collectieve Arbeidsovereenkomst
CO2
koolstofdioxide (carbon dioxide)
CO2footprint
Ook wel CO2 voetafdruk of carbon footprint: een maat voor de uitstoot van CO 2 als gevolg van het gebruik van fossiele brandstoffen
EBITDA
Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization
FSC
Forest Stewardship Council
GMP
Good Manufacturing Practices
GRI
Global Reporting Initiative; een wereldwijde standaard voor MVO verslaglegging
HACCP
Hazard Analysis Critical Control Points
HL
hectoliter; (1 hectoliter is 100 liter)
IFS
International Featured Standard
ILO
International Labour Organization
ISO
International Organization for Standardization
ISO 22000
Internationale standaard op het gebied van voedselveiligheid
ISO 26000
Internationale richtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen ("Guidance on Social responsibility")
IVN
Instituut Voor Natuurbeschermingseducatie (oude afkorting)
LED
Light Emitting Diode
LZV
Langere en Zwaardere Vrachtautocombinaties met een totale lengte van maximaal 25,25 meter. Ook wel Ecocombi.
MBO
Middelbaar Beroeps Onderwijs
MJ
Megajoule (1 miljoen joule, de eenheid voor energie)
MVO
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, ook wel duurzaam ondernemen
NEA
Nederlandse Emissie Autoriteit
NGO
Non-gouvernmentele organisaties
NIMA
Nederlands Instituut voor Marketing
NOx
Stikstofoxide
OHSAS
Occupational Health & Safety Assessment Series
OR
Ondernemingsraad
P&O
Personeel en Organisatie
PEMS
Productie en energiemanagementsysteem
79
AVA
Algemene Vergadering voor Aandeelhouders
RvC
Raad van Commissarissen
SMILE
Het klachtensysteem van Bavaria
Stakeholder
Belanghebbende, iedere partij die invloed heeft of op wie de onderneming invloed kan hebben
STIVA
Stichting Verantwoord Alcoholgebruik
VEMW
Vereniging voor Energie, Milieu en Water
VIW
Vereniging Industriewater
WKK
Warmte Kracht Koppeling
ZLTO
Zuidelijke Land en Tuinbouw Organisatie
80
Bijlage 8: Certificaat Lloyds
81
82
