Warmtepompen in EPB-software Warmtepompplatform Symposium 16-09-2009
Jan Hoogmartens 1
Inhoud • EPB-software • E-peil • Warmtepomp ↔ E-peil – Omrekenfactor primaire energie – SPF warmtepompsystemen
• SPF in EPB • EPB-voorbeeld • Besluit
2
1
EPB-software • Sinds 1 januari 2006 • Doel: energieprestatie en binnenklimaat van nieuwe en te renoveren gebouwen in Vlaanderen verbeteren • Eisen nieuwbouwwoning: – Thermische isolatie: K45 – Energieprestatie: E100 – Binnenklimaat: minimum ventilatievoorziening & beperken van risico op oververhitting
• Laatste versie juli 2008: EPB 1.2.2 (4de publieke versie) • Vrij beschikbaar: www.energiesparen.be
3
Inhoud • EPB-software • E-peil • Warmtepomp ↔ E-peil – Omrekenfactor primaire energie – SPF warmtepompsystemen
• SPF in EPB • EPB-voorbeeld • Besluit
4
2
E-peil • •
Primair energieverbruik Invloed van: – Gebouw – Installatie • • • •
Ventilatie Verwarming Warm tapwater Koeling
– Gebruik duurzame energie
5
E-peil voor woningen
E kar jaarl prim,ref = a1 x AT,E + a2 x VEPW + a3 x Vbewust,ref
Constanten:
• AT,E: verliesoppervlakte
• a1=115
•VEPW : beschermd volume
• a2=70
•Vbewust,ref: bewust ventilatiedebiet (vaste functie van het VEPW)
• a3=105
6
3
E-peil •
karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik:
1. Primair energieverbruik voor ruimteverwarming
+ 2. Primair energieverbruik voor warm tapwater
+ 3. Primair energieverbruik door ventilatoren en hulpfuncties voor ruimteverwarming
+ 4. Primair energieverbruik voor koeling
5. Eventuele primaire energiewinst door PV, WKK of thermische zonne-energiesysteem
januari 2010: eis E80 i.p.v. E100 7
Inhoud • EPB-software • E-peil • Warmtepomp ↔ E-peil – Omrekenfactor primaire energie – SPF warmtepompsystemen
• SPF in EPB • EPB-voorbeeld • Besluit
8
4
Warmtepomp ↔ E-peil •
Invloed van warmtepomp op de bruto energiebehoefte:
Jaarlijkse warmtevraag
– Ruimteverwarming – Warm tapwater
SPF
Jaarlijks elektrisch energieverbruik
fp
Jaarlijks primair energieverbruik 9
Omrekenfactor primaire energie • Fossiele brandstoffen: fp = 1 • Elektriciteit: fp = 2,5 • D.m.v. warmtekrachtkoppeling zelf opgewekte elektriciteit: fp = 1,8 • Biomassa: fp = 1
10
5
SPF warmtepompsystemen EN 15450:
• • • • • • • •
Heating systems in buildings – Design of heat pump heating systems
A: warmtebron B: warmtepomp C: opslagbuffer (ruimteverwarming) D: opslagbuffer (warm tapwater) E: elektrische back up verwarmer F: verdeling (ventilatie en verwarming) G: warmterecuperatie H: verdeling
11
SPF warmtepompsystemen EN 15450:
Heating systems in buildings – Design of heat pump heating systems
1. gehele SPF van het verwarming- en warm tapwater systeem, SPFsys 2. gehele SPF van het opwekkingssysteem volgens prEN 15316-4-2, SPFg,t 3. COP van warmtepomp volgens EN 14511 (testcondities) 12
6
Inhoud • EPB-software • E-peil • Warmtepomp ↔ E-peil – Omrekenfactor primaire energie – SPF warmtepompsystemen
• SPF in EPB • EPB-voorbeeld • Besluit
13
SPF in EPB η gen ,heat = SPF = fθ f ∆θ f pumps f AHU COPtest fθ: een correctiefactor voor het verschil tussen de ontwerpvertrektemperatuur naar het systeem van warmteafgifte (of desgevallend warmteopslag) en de uitlaattemperatuur van de condensor in de test volgens EN 14511 • Water: • •
Lucht: 1 Default: Oppervlakteverwarming: 55°C, Andere 90°C
14
7
SPF in EPB η gen ,heat = SPF = fθ f ∆θ f pumps f AHU COPtest f∆θ: een correctiefactor voor het verschil in temperatuursvariatie van enerzijds het warmteafgiftesysteem bij ontwerpomstandigheden (of desgevallend warmteopslag) en van anderzijds het water over de condensor onder testomstandigheden volgens EN 14511 • Water: •
Lucht: 1
15
SPF in EPB η gen ,heat = SPF = fθ f ∆θ f pumps f AHU COPtest fpumps: • • •
een correctiefactor voor het energieverbruik van een pomp op het circuit naar de verdamper Geen pomp: 1 Vermogen niet gekend: 5/6 Vermogen gekend:
16
8
SPF in EPB η gen ,heat = SPF = fθ f ∆θ f pumps f AHU COPtest fAHU:
een correctiefactor voor het verschil in luchtdebiet bij ontwerp en het luchtdebiet bij de test volgens EN 14511. fAHU komt enkel tussen bij de warmtepompen op ventilatielucht
COPtest: de prestatiecoëfficiënt (coefficient of performance) van de warmtepomp volgens EN 14511 onder de testomstandigheden omschreven als 'standard rating conditions' in deel 2 van de norm
17
Inhoud • EPB-software • E-peil • Warmtepomp ↔ E-peil – Omrekenfactor primaire energie – SPF warmtepompsystemen
• SPF in EPB • EPB-voorbeeld • Besluit
18
9
EPB-voorbeeld • Referentiewoning: – – – – – –
K41 E90 Condenserende gasketel: deellastrendement (30%): 1,04 Ruimteverwarming met radiatoren: 70ºC-55ºC regime Warm tapwater met boilervat Geen koeling
• Verschillende warmtepompsystemen: – Ruimteverwarming met vloerverwarming: vertrektemperatuur 35°C, ∆T 5ºC, minimum COP volgens premie-eisen, logische waarden Ppumps, PWP gekozen om zelfde warmtevraag te dekken – Warm tapwater met boilervat – Geen koeling
19
EPB-voorbeeld K-peil E-peil COP WP SPF WP Referentiewoning 41
90
/
/
B/W
41
57
4
4.11
W/W
41
59
4.5
3.96
L/W
41
59
3.6
3.89
L/L
41
65
3.4
3.4
Dx/W
41
67
3
3.24
Dx/Dx
41
58
4
4 20
10
Inhoud • EPB-software • E-peil • Warmtepomp ↔ E-peil – Omrekenfactor primaire energie – SPF warmtepompsystemen
• SPF in EPB • EPB-voorbeeld • Besluit
21
Besluit • • • •
Vul alles in, meestal beter dan defaultwaarde Actieve koeling: bestraffing ±5 E-punten Verbetering WP-systemen: L/L, Dx/Dx Verbeteringen in EPB aangewezen m.b.t. – – – –
WP en warm tapwater Koeling Aanpassing naar meer realistische defaultwaarden Nieuwe VDI richtlijn integreren
22
11
Warmtepompen in EPB-software Warmtepompplatform Symposium 16-09-2009
Jan Hoogmartens 23
12
