INHOUD Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v Beknopte inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii De economie van het advocatenkantoor Maarten de Haas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 I. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 § 1. Noodzaak financiële besturing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 § 2. Economisch verschillende typen praktijk: persoonsgebonden of productmatig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 II. Winst en winstverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 § 1. Winst of kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 § 2. Gelijke winstverdeling met lock step . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 § 3. Uittredingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 § 4. Correcties gelijke winstverdeling wegens inzet of prestaties . . . . . . . 6 § 5. Gedifferentieerde winstverdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 § 6. Winstformule: productie, tarief, realisatie, leverage en marge . . . . . . 7 § 7. Samenhang factoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 III. Productie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 § 1. Tijdschrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 § 2. Tijdschrijven, capaciteiten en persoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 § 3. Communicatie en alternatieve declaratievormen. . . . . . . . . . . . . . . . . 9 § 4. Tijdschrijven is registreren, declareren is beoordelen . . . . . . . . . . . . 10 § 5. Het systeem van het tijdschrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 § 6. E-mail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 § 7. Urennormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 IV. Tarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 § 1. Uurtarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 § 2. Vaste schema’s naar ervaringsjaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 § 3. Bijzondere tariefvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 A. Vaste tarieven per zaak (fixed fees) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 B. Tarieven per verrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 C. Voorschotten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 D. Contingency fees . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 E. Waardebepaling achteraf (value billing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Intersentia
ix
Inhoud
§ 4. Relatie declaratiemethoden en winst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Doorgerekende kosten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Realisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Praktijk en kengetallen realisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Declaratieproces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Matigen/afboeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Betalingsproces, termijnen en incassorisico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Realisatie is hygiëne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Leverage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Niveau leverage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Ruimte voor en risico’s van leverage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Marge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Personeelskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Bezetting support staf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Arbeidsvoorwaarden; marktconformiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Overige personeelskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Huisvestingskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Kantoorkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Algemene kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Afschrijvingen, voorzieningen, financiële kosten. . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Kengetallen en overzicht beheersbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Samengevat: de sturing van de winstfactoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Productie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Realisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Leverage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Marge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX. Vermogen en financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . X. Goodwill van een advocatenpraktijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Waardering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Toetreding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Toe- en uittreden in vennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15 15 15 15 16 16 17 18 18 19 19 20 20 21 21 22 22 22 23 23 24 24 25 25 25 25 25 26 26 27 27 28 29 29
Antiwitwas voor advocaten Jan Rochtus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Toepassingsgebied Witwaswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Historiek en toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Toepassingsgebied ratione materiae: witwassen van geld, financiering van terrorisme en lijst met misdrijven . . . . . . . . . . . . . . x
31 32 32 34
Intersentia
Inhoud
A. Witwassen van geld, financiering van terrorisme en lijst met misdrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Betrokken activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Toepassingsgebied ratione personae: de advocaat. . . . . . . . . . . . . . . . II. Klantenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Klantenonderzoek ten aanzien van de cliënt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Identificatie cliënten en lasthebbers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Afwezige cliënten en politiek prominente personen . . . . . . B. Identificatie ‘Uiteindelijke Begunstigde’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Dubbele kennisgevingsverplichting bij vennootschappen/rechtspersonen en juridische constructies . . . . . . . . . . . C. Derde-zaakaanbrenger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Tijdstip van identificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Wijze van identificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Bewaring van de identificatiegegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Actualisering van de inlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Vrijstelling en versoepeling van de identificatieplicht . . . . . . . . 1. Vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Versoepeling van de identificatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Overgangsbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Klantenonderzoek ten aanzien van de verrichting . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Handleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Verplichting om een schriftelijk verslag op te stellen . . . . . . . . . . . . . A. Verslag over het klantenonderzoek bij een atypische verrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Jaarlijks verslag witwasverantwoordelijke . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Meldingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Informeren van het cliënteel, vrijstelling van meldingsplicht en fi lter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Informeren van het cliënteel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vrijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Filter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Subjectieve plicht tot melding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Objectieve meldingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Betaling in contanten bij levering van een dienst . . . . . . . . . . . . B. Nationaliteit op de ‘zwarte lijst’ (bij KB te bepalen) . . . . . . . . . . C. Geldsommen waarvan de advocaat de bewaarder is . . . . . . . . . § 4. Zwijgplicht en immuniteit van de melder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Zwijgplicht van de melder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
34 37 38 39 39 39 39 40 42 42 44 45 46 46 48 48 48 48 49 51 51 53 53 54 54 54 54 54 55 58 58 60 60 61 62 62 62
xi
Inhoud
1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bescherming en immuniteit van de melder . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Veto CFI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Andere verplichtingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Onthouding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verplichting tegoeden van terroristen te bevriezen . . . . . . . . . . . . . . § 3. Organisatie en opleiding medewerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Interne maatregelen en controleprocedures. . . . . . . . . . . . . . . . . B. Sensibilisering werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Witwasverantwoordelijke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bijkantoor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Preventief luik: overtreding van de Witwaswet. . . . . . . . . . . . . . B. Repressief luik: de drie witwasmisdrijven in het Strafwetboek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Onderscheid preventief en repressief luik van de Witwaswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Voorbeelden van witwasmisdrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62 63 64 65 65 65 66 67 67 68 68 70 70 70 70 71 71 72 73 74 74 75
Aansprakelijkheid van de advocaat en verzekering Luc Brants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 I. II.
xii
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De polis Beroepsaansprakelijkheid van advocaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Vanaf wanneer is er dekking en voor welke periode? . . . . . . . . . . . . § 2. De verzekerden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De verzekerde risico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Uitsluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Duur van de dekking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Duur van de dekking (art. 7 polis). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Na einde loopbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Bedrag van de waarborg (art. 8 polis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Aangifteverplichtingen (art. 11 en 12 polis) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Leiding van het geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Erkenning van aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77 78 78 79 81 82 84 84 85 86 87 88 88
Intersentia
Inhoud
III. ‘Diversen’ aangaande de aansprakelijkheid van de advocaat . . . . . . . . . . . § 1. Deontologische regels bij aansprakelijkheidsvordering . . . . . . . . . . § 2. Quid als de cliënt provisie of ereloon niet heeft betaald?. . . . . . . . . . § 3. De proactieve advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Cliënt wordt tegenpartij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Vertrouwelijkheid van de briefwisseling bij aansprakelijkheidsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Goede communicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
88 88 89 90 91 92 92 93
Marktpraktijken, consumentenbescherming en de advocatuur anno 2015 Yves Vandendriessche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 I. II.
Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Relevante actoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 § 1. De handelaar ruimt plaats voor de ‘onderneming’ . . . . . . . . . . . . . . . 98 § 2. De advocaat (vrijberoepsbeoefenaar) als onderneming. . . . . . . . . . . 99 § 3. De cliënt – consument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 III. Het Wetboek van economisch recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 § 1. Boeken VI en XIV inzake Marktpraktijken en Consumentenbescherming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 A. Verhouding Boek VI en XIV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 B. Overzicht van de regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 C. Een aantal bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 1. Vergelijkende en misleidende reclame . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 2. Verbod op gebruik van wisselbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 3. Onrechtmatige bedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 a. Situering – onderhandelde en niet-onderhandelde bedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 b. Toepassing: ereloon van de advocaat . . . . . . . . . . . . . . . 110 4. Overeenkomsten op afstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 5. Buiten de gebruikelijke plaats van de beroepsuitoefening gesloten overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 § 2. Overige relevante boeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 A. Boek III. Vrijheid van vestiging, dienstverlening en algemene verplichtingen van de onderneming . . . . . . . . . . . . . 116 1. Informatieverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 2. Wijze en ogenblik van mededeling – bewijslast . . . . . . . . . 118 3. Miskenning van de informatieverplichtingen . . . . . . . . . . . 118 4. Praktische leidraad OVB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Intersentia
xiii
Inhoud
IV.
B. Boek XII. Recht van de elektronische economie . . . . . . . . . . . . 1. Informatieverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Reclame en elektronische post . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Procedurele aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De ‘ondernemingsrechtbank’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Uitbreiding bevoegdheid rechtbank van koophandel . . . . . . . B. Vennootschapsgeschillen – carve-out voor juridische beroepen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Rechtshandhaving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Stakingsvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
119 120 123 125 126 126 126 128 129
Marketing of verkoop? Kurt De Blick . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 I. II. III. IV. V.
Geen verkoop zonder verkopers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prijszetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De directe verkoop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Product en organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . One more thing… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
132 132 135 137 138
Strategisch talentmanagement in advocatenkantoren. Zes tips om advocaten te laten groeien en bloeien tot volwaardige professionals Ilke Aerts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 I. II. III. IV.
xiv
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Advocatuur: een wereld in verandering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strategisch talentmanagement. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zes tips/vuistregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Bepaal als kantoor een duidelijke visie en strategie . . . . . . . . . . . . . § 2. Bepaal het profiel van de ‘ideale’ advocaat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Kennis, inzet en attitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Kennis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Inzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Attitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Complementariteit van talenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Flexibiliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Vrouwen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Nieuwe generatie die anders naar werken kijkt . . . . . . . . . . § 3. Aangepaste rekrutering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Blijf je advocaten begeleiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. POP en PAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Goed gecommandeerd is half gedaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
141 142 143 145 145 147 147 147 149 149 149 152 152 153 154 154 154 155
Intersentia
Inhoud
V.
1. Quality drivers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. PROOF-methode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Feedback . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Walk the talk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Een Talentmanager/Partner is geen overbodige luxe. . . . . . . . . . . . Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
156 156 157 160 161 161
Hoeveel is mijn praktijk waard? Waardebepaling van een vrij beroep Eddy Claesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 I. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Waarom en wanneer is een waardering noodzakelijk? . . . . . . . . . . . . . . . III. Eenmanszaak of vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Drie grote groepen van waardemethodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Goed-Beter-Best-uitgangspunt voor iedere onderneming . . . . . . . . . . . . VI. Van waarde tot prijs – Prijs is niet de waarde! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Goodwill . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Rendementswaarde op genormaliseerde toekomstige resultaten . . . . . . IX. Actualisatievoet en risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . X. Waarde creëren door het risico te verlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI. Betaalbaar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XII. Specifieke aandachtspunten voor de vrije beroepspraktijk . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Belangrijke waardestuwers, waarderemmers en aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII. Twee uitgewerkte voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Een advocatenpraktijk “Solo” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Een advocatenkantoor “Slim” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIV. Voornaamste aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
163 164 164 165 167 168 168 171 172 174 174 175 175 175 177 177 177 178
De advocaat als leider en strateeg Jean-Pierre Blumberg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 I. II.
Wat is strategie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strategisch denken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Achtergrond: 2.500 jaar oud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Logica versus creativiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verzoenen van de interne en externe benadering . . . . . . . . . . . . . . § 4. Kerncompetenties (interne capaciteit) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. The Five Forces (externe omgevingsfactoren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. SWOT-analyse en concurrentieel voordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Overleven is groeien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. In Search of Excellence – het 7-S-Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
180 181 181 181 182 182 182 183 184 184 xv
Inhoud
III. 80/20 strategisch denken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Leiderschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Voorbeeld van leiderschapsprincipes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De wereld van de advocatuur is een ‘People business par excellence’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Geen traditionele hiërarchie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Collegialiteit als bedrijfscultuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Primus inter pares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Exemplarisch leiderschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Attributen van succesvol leiderschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Visie en leiderschap: de transformerende leider . . . . . . . . . . . . . . . .
xvi
186 187 188 188 189 189 190 190 191 192
Intersentia
