Inhoud: Van het bestuur, Jaaroverzicht 2012 Nieuwe rubriek: het groen in de wijken, Dieze Monumentale bomen Wat bomen vertellen, Chinese mammoetboom en moerascypres Bomen bepalen meer dan de sfeer Hoe groener je woont hoe langer je leeft Herinneringsbomen – Boomfeestdag Mededelingen – Nieuws Gegevens Stichting Zwolle Groenstad
Van het bestuur
pag. 3 pag. 4 en 5 pag. 5 pag. pag. pag. pag. pag. pag.
6, 7, en 8 9 9 10 11 11
Jaaroverzicht 2012 Het bestuur vergaderde in 2012 zeven maal. Wij organiseerden een planting van herinneringsbomen op 30 maart (5 stuks) en op 30 november (5 stuks). De Boomfeestdag werd in Zwolle op 21 maart gevierd in de Schellerdriehoek. Zwolle Groenstad bood hier vijf ‘eetbare’ bomen aan die door de kinderen van scholen in de buurt op feestelijke wijze werden geplant en geadopteerd met de plechtige belofte om er goed voor te zorgen. Veel werk was er dit jaar voor onze ‘kapgroep’, die in actie komt als er kapaanvragen worden gepubliceerd. Dit leidt vaak tot overleg met de gemeente of andere verantwoordelijken en soms tot het indienen van een zienswijze. De sparren van de Kranenburg, waarvoor een kapaanvraag was ingediend, werden op deze wijze gespaard en in andere gevallen werden afspraken gemaakt over herplant. Er waren bijeenkomsten van onze groenwaarnemers met mensen van de hobbeltelefoon die een samenwerkingsverband aangingen. Er werd vergaderd over de toekomst van het Ecodrome. Wij kregen bezoek van de adviseur van de gemeente die de zgn. ‘Groene Kaart’ heeft opgesteld. Hij gaf ons een powerpoint-presentatie met uitleg over deze kaart waarop met één oogopslag te zien is waar de monumentale, de beeldbepalende en de waardevolle bomen staan. Een mooi succes werd bereikt aan de Wipstrikkerallee (naast Urbana) waar plannen waren voor de vestiging van een school en een hospice. Dankzij een actie van de buurtbewoners kwam dit in de publiciteit en Zwolle Groenstad hielp een handje mee door te zorgen dat de waardevolle bomen op de Groene Kaart terecht kwamen. Het hospice gaat er komen, maar de school niet. Wij namen deel aan het Voorzomerfeest en het Nazomerfeest van de Milieuraad in de Nooterhof en waren ook met een stand aanwezig op de streekmarkten die Landstede in de Nooterhof organiseerde. Ten slotte dient nog onze zeer geslaagde fietstocht vermeld te worden op 14 juni die eindigde met een ontvangst door oud-bestuurslid Jan Upmeyer in het clubgebouw van de Zwolse Roei- en Zeilvereniging. Anneke Knol, Secretaris
-
Nieuwe rubriek: het groen in de wijken De bomen van Dieze Als Groenwaarnemer loop ik met enige regelmaat door ‘mijn’ wijkje om een frisse neus te halen en bomen te bekijken. Voor een boomverzorger en bomenliefhebber is er altijd wel wat te zien. Ook al zijn er de afgelopen jaren gelukkig geen grote ingrepen gedaan in het bomenbestand van de wijk, toch is het goed om scherp te letten op de bomen. Vooral bij bouwlocaties wil het wel eens mis gaan: opslag van materiaal onder bomen, af en aan rijden van materieel over de wortels of ondeskundige snoei. Helaas zijn er ook enkele beeldbepalende bomen verdwenen zoals de zilveresdoorns langs de Ceintuurbaan. De kraaien die er in huisden zijn verhuisd naar de zilveresdoorns aan de Floresstraat. Ook een van de twee paardenkastanjes aan de Bagijnesingel is verdwenen, de conditie van de achterste boom liep al enige jaren achteruit en de gemeente heeft vorig jaar besloten de boom te kappen. Wat de oorzaak van de achteruitgang was heb ik niet kunnen achterhalen. Gelukkig staan er ook nog heel veel mooie bomen in de wijk, de prachtige paardenkastanjes (Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’), een steriele soort die geen vruchten geeft en herkenbaar is aan zijn sterk gebogen takken in, hoe kan het ook anders, de Kastanjestraat.
En in de Warmoesstraat de gewone wilde paardenkastanje. Verderop staan hele mooie grillige ongesnoeide bolacacia’s Robinia pseudoacacia ‘Umbraculifera’. Als bomenliefhebber kom ik ook regelmatig op de begraafplaats aan de Meppelerstraatweg met een heel mooi, imposant bomenbestand: Amerikaanse- en zomereik, de treur- en gewone beuk, taxussen, esdoorns, Doodsbeenderenboom (Gymnocladus dioica), verschillende lindebomen enzovoort. Verder staan er in het parkje aan de Binnengasthuisstraat nog veel mooie bomen, onder andere een afgebroken plataan die, naar ik hoop, er ook blijft staan en zich zo kan ontwikkelen tot een prachtige knoestige boom. Theo Katerberg, Groenwaarnemer Dieze
MONUMENTALE BOMEN Het Landelijk Register van Monumentale Bomen waarin bomen zijn opgenomen die volgens de Bomenstichting van nationaal belang zijn, is weer toegankelijk. In veel gevallen gaat het om bomen met een hoge leeftijd, met een bijzondere schoonheid of zeldzaamheidswaarde, of een beeldbepalende functie voor de omgeving. Het register bevat op dit moment zo'n 10.000 objecten: solitaire bomen, lanen of boomgroepen. Nu wordt er gewerkt aan een plan van aanpak om voor de monumentale bomen een interactieve website op te zetten. Deze website zal voor een ieder toegankelijk zijn. Zodra er meer bekend is, wordt dit gepubliceerd. Meer info: http://www.bomenstichting.nl
-
Wat bomen ons vertellen ……..
Chinese mammoetboom en Moerascipres De vorige keer heb ik wat verteld over de groenblijvende mammoetboom, de Sequoia op Zandhove. Deze keer komen de Chinese mammoetboom en de Moerascipres aan bod. De Chinese mammoet wordt ook wel aangeduid als watercipres en op zijn zondags als Metasequoia glyptostroboides, waarvan men dacht dat deze soort zo'n 2 miljoen jaar geleden was uitgestorven tot door plantenzoekers rond 1940 in de Chinese provincie Hupeh een 100- tal volwassen bomen werd ontdekt. Bij de ontdekking werd uiteraard stekmateriaal ‘geoogst’, dat terechtkwam in het Arnold arboretum in Boston (VS). Tot ieders verbazing bleek dat ze niet alleen gemakkelijk te stekken waren maar dat ze ook uit zaad gekweekt konden worden. Deze Sequoia is totaal verschillend van de andere mammoetboom uit Californië. De Chinese verliest in het najaar haar blad en heeft een prachtige herfstkleur. Ook de bast is anders, is donkergrijs en laat los. De groei is zuilvormig met naar boven gerichte takken. Het laat zich verstaan dat deze ‘verloren’ telg met gejuich de wereld veroverde en in de arboreta werd aangeplant. Zo staat in het Cantonspark Arboretum in Baarn een exemplaar, dat in 1948 als zaailing is geplant. De kleuter heeft na 60 jaar al een omtrek van meer dan 300 cm en is al 20 m meter hoog. Ook particulier was de boom in trek . De firma Moerheim in Dedemsvaart zette er destijds een speciale reclamecampagne voor op touw. Dat betekent dat ze op allerlei plekken moet staan.
Maar nu: DE MOERASCIPRES In de buurt van de mammoetbomen op Zandhove staat nog een andere Sequoia, de Moerascipres . Ook dit is een bijzondere boom met de ‘zondagse’ naam Taxodium distichum en komt van oorsprong uit de zompige mangrove bossen. Vanuit het wortelstelsel worden bovengronds ‘kniewortels’ gevormd die daar wel tot een meter hoog kunnen worden.
Deze wortels dienen, omdat ze in het water staan, het tekort aan zuurstof te compenseren. Dit zal bij ons niet zo gauw gebeuren omdat over het algemeen onze grond voldoende zuurstof bevat. Een plek aan de waterkant wordt zeker op prijs gesteld. Wat direkt opvalt is de bijzondere stamvorm met dikke richels en de roodbruine afschilferende bast. Door vrijwel horizontale takken krijgt de boom een piramidale vorm. Ook de bloemen zijn bijzonder, de mannelijke bloemen zijn al in het najaar zichtbaar. Pas in het late voorjaar groeien ze uit tot 10-20 cm lange sliertjes en laten het gele stuifmeel op de vrouwelijke bloemen vallen. De vrouwelijke bloemen zitten als kleine gele bolletjes aan de voet van de mannelijke. De gele bolletjes groeien na bevruchting uit tot kegeltjes van ongeveer 2,5 cm. In het najaar verkleuren de ‘naalden’ dofbruin en vallen samen met kleine twijgjes van de boom. Kortom de drie Sequoia soorten hebben een wereldwijd verleden van meer dan 45 miljoen jaar. Niettegenstaande de aanvallen van de mens hebben zij zich tot op heden staande weten te houden. Aan ons nu de opdracht dat dit zo blijft. Van dichtbij kunt u twee van de drie op Zandhove bewonderen en zorgen dat ze u overleven. Ik raad u aan om de verloren en weergevonden telg in het Arboretum Cantonspark in Baarn te gaan bezoeken. Wij zijn benieuwd van u te horen of u nog in onze omgeving andere telgen weet te staan. Bent u geïnteresseerd in bomen in de breedste zin – dan beveel ik u het boek aan van Colin Tudge: The secret Life of Trees, in het Nederlands vertaald als ‘Het verborgen leven van bomen’, uitgegeven door Uitgeverij Spectrum in Houten. Veel kijk- en ontdekplezier gewenst. Gerard Mostert
-
De moerascypres op Zandhove. In onze e.v. Nieuwsbrief volgt een ‘zomerfoto’.
BOMEN BEPALEN MEER DAN DE SFEER: OOK DE WIND EN REGEN? Weermodellen hebben tot nu toe een kleine rol toegeschreven aan bomen voor wat betreft hun impact op wind en regen. Maar als nieuwe ideeën hierover blijken te kloppen dan kunnen wij experimenteren met het corrigeren of herstellen van wind- en regenpatronen door het herplanten van grote bossen. Wat een vooruitzicht! Tot ongeveer 6000 jaar geleden was de Sahara een waterrijk veenboslandschap. Kunnen wij dat misschien (deels) terug krijgen? De nieuwe ideeën: grote bossen brengen veel waterdamp in de lucht door transpiratie en verdamping, tot wel biljoenen liters water voor grote bossen. Door afkoeling en condensatie van deze waterdamp tot druppels daalt de luchtdruk en wordt lucht aangezogen om deze lagedrukgebieden op te vullen. Deze aangezogen lucht brengt ook regen mee. Soms flinke regens, tot moessons en tropische stormen toe. Deze extra regen over grote bossen maakt dat de bomen weer meer kunnen transpireren met als gevolg dat er meer water verdampt. En zo ontstaat een kringloop (een vicieuze cirkel) van water en wind, een cirkel die tot stand wordt gebracht en onderhouden door heel veel bomen. Bron: NatuurnetNieuwsbrief van april 2013 - Stichting Bomen Over Leven
-
Herinneringsbomen Op 22 maart 2013 plantte Zwolle Groenstad met vier families acht bomen. Er werd een geboorteboom geplant voor Maarten, die hierbij zelf in de kinderwagen aanwezig was. Bijzonder was ook een familie die als kerstcadeau elk van hun drie kinderen een boom cadeau deed en tevens een boom plantte voor hun 50-jarig huwelijk. Een idee ter navolging! De laan begint nu aardig vol te raken: nog zeven bomen en dan moeten we op zoek naar een nieuwe plek.
Ter afsluiting van een herinneringsbomen-planting drinken we altijd wat met elkaar bij Urbana. Deze keer werd bij deze gelegenheid ons bestuurslid Wim Breemer in het zonnetje gezet. Na een jarenlange inzet voor de Provinciale Boomfeestdagcommissie vindt hij het, gezien zijn gevorderde leeftijd, tijd geworden om hiermee te stoppen. Ria van Puffelen reikte hem namens de commissie een speld en een beeldje uit als blijk van waardering voor vele jaren werk ten behoeve van de boomfeestdag.
Boomfeestdag in Zwolle Dit jaar vond de Boomfeestdag in Zwolle plaats op 20 maart op sportpark Het Hoge Laar met kinderen van de sportclubs die daar spelen. Wim Breemer was er namens Zwolle Groenstad bij.
MEDEDELINGEN - NIEUWS Drie Nieuwsbrieven per jaar Iedereen moet bezuinigen, ook Zwolle Groenstad. Om deze reden verschijnt onze Nieuwsbrief vanaf dit nummer drie keer per jaar in plaats van vier keer. U kunt de edities verwachten in januari, april en september. Fietstocht bestuur, groenwaarnemers en donateurs Onze jaarlijkse fietstocht vindt dit jaar plaats op donderdag 13 juni ’s avonds. Wij kunnen deelname aan deze fietstocht van harte aanbevelen, omdat de gekozen route elk jaar weer zeer de moeite waard is; onderweg krijgt u allerlei interessante informatie over de natuur en speciaal de bomen. Als u wilt deelnemen aan dit jaarlijkse uitje, graag opgave aan onze secretaris, liefst per email (
[email protected]). U ontvangt dan voor de datum nadere bijzonderheden over starttijd en –plaats. Contact per e-mail Vriendelijk verzoek aan onze lezers/donateurs: wilt u ons uw emailadres doorgeven? Wij zullen er geen misbruik van maken, maar in sommige situaties is het in de huidige tijd heel nuttig over deze gegevens te beschikken. Opgave s.v.p. aan
[email protected]. Hartelijk dank voor uw medewerking.
Gegevens Stichting Zwolle Groenstad E-mail :
[email protected] Website : www.zwollegroenstad.nl Secretariaat: Wipstrikpark 125, 8025 CC Zwolle Postbanknr. : 39 74 470 tnv penningm. St.Zwolle Groenstad Bestuur: Voorzitter : J.M.E.H. Gulikers Secretaris : mw. A.M.R. Knol-Gerbrandy, tel. 038 421 17 78 Penningm.: mw. W. van Haeringen, tel. 038 421 89 00 Nieuwsbrief nr. 114 – april 2013 Foto’s: Ria van Puffelen en Jan Gulikers
-
