Inhoud presentatie 1. De Zorgmodule Voeding.
Ken je grenzen:
i.
stand gekomen? Op basis van welke
Zorgmodule Voeding
uitgangspunten? Hoe verhoudt de zorgmodule zich
biedt houvast Wineke Remijnse Beleidsadviseur NVD 12 februari 2013
Noodzaak Zorgmodule Voeding?
Wat is de Zorgmodule Voeding? Hoe is deze tot
tot zorgstandaarden?
2. De praktijk i.
Hoe gebruik je het in de praktijk? Wie doet wat? Afstemming, Voorbeelden.
Noodzaak Zorgmodule Voeding
Ontwikkeling Zorgmodule Voeding (1) • Ontwikkeld in opdracht van VWS • Onderhoud&Ontwikkel Groep: – – – – – –
GGD Nederland Long Alliantie Nederland Nederlandse Diabetes Federatie Partnerschap Overgewicht Nederland Platvorm Vitale Vaten Stuurgroep Ondervoeding
• Expertgroep patiënten – vanuit 4 patiëntenverenigingen
• Kerngroep: uitvoering
1
Ontwikkeling Zorgmodule Voeding Kerngroep •
• •
• • •
Jaap van Binsbergen (voorzitter) – Gepensioneerd huisarts, emeritus hoogleraar Voedingsleer & Huisartsgeneeskunde, lid van de Stuurgroep. Ondervoeding, partnervertegenwoordiger binnen het PON en lid van het Nederlands Huisartsen Genootschap. Paulien Lunter – Praktijkverpleegkundige te Arnhem, lid van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland. Wineke Remijnse – Beleidsadviseur kwaliteit bij de NVD, lid van de Stuurgroep Ondervoeding, partnervertegenwoordiger binnen het PON. Jeanne de Vries – Universitair docent en voedingskundige bij de Wageningen Universiteit, Humane Voeding. Andrea Werkman – Kennisspecialist voeding, gezondheid en ziekte bij het Voedingscentrum. Erika Wamsteker – Psycholoog en diëtist te Utrecht, lid van het Nederlands Instituut voor Psychologen, lid van de NVD.
Doel en functie
(2)
• Doel: bevorderen kwaliteit van voedingszorg als integraal onderdeel van de behandeling van patiënten met risicofactoren en/of chronische ziekten (ketenbehandeling) • Functie: handvat voor juiste niveau van voedingszorg, geleverd door zorgverleners met de juiste competenties. • De Zorgmodule Voeding vormt het uitgangspunt voor onderhandelingen over vergoedingen.
De zorgmodule: • Is op hoofdlijnen • Is functioneel omschreven
Wat betekent dat? •
Is op hoofdlijnen (bevat geen inhoudelijk advies)
•
Is functioneel omschreven (beschrijft geen disciplines)
•
Is generiek (bevat geen ziektespecifieke inhoud)
• Is generiek
•
• Is onderdeel van zorgstandaarden
•
Is onderdeel van zorgstandaarden (niet compleet zonder ziektespecifieke addities) Is enkel van toepassing op preventie en zorg voor chronische ziekten beschreven in zorgstandaarden (Overige
• Is (enkel) van toepassing op preventie en
voedingsgerelateerde zorg, die niet op basis van
zorg voor chronische ziekten beschreven in
zorgstandaarden wordt geleverd, valt buiten de
zorgstandaarden
als uitgangspunt gebruikt worden bij deze zorg. )
Van generiek tot ziektespecifiek Niet alleen ter preventie van ziekten
Zorgmodule Voeding. Maar Zorgmodule Voeding kan wel
De praktijk
Maar ook zorg vanwege ziekten
2
Opbouw Zorgmodule Voeding • • • •
Stepped care 4 niveaus van zorg Bijbehorende competenties Onderscheid twee trajecten – Algemeen voedingsadvies – Dieetadvies
• Indeling op basis van medische diagnose en persoonlijke kenmerken (anamnese)
Relevante parameters niet uitputtend: • Familiegeschiedenis • Etniciteit • Medicijngebruik • Leefstijl • Motivatie en in staat zijn de leefstijl te veranderen • Psychosociale omstandigheden en omgevingsfactoren • Lichamelijke of geestelijke beperkingen • Kennis van de patiënt • Patiëntveiligheid • Overige ziekten, risicofactoren en gezondheidsproblemen • Gezondheidsvaardigheden • Kennis van voedingsmiddelen • Voedingsgedrag op hoofdlijnen
Voorbeeld stepped care Zorgstandaard Obesitas
3
Classification of weight-related health risks for adults based on BMI, risk factors for type 2 diabetes mellitus (DM2) and cardiovascular disease (CVD) and co-morbidities.
Obesity prevention and management pyramid based on weight weight-related health risk for adults.
Profiel 1+2
Seidell J C et al. Family Practice 2012;29:i153-i156 © The Author 2012. Published by Oxford University Press. All rights reserved. For permissions, please e-mail:
[email protected].
Individueel zorgplan
Seidell J C et al. Family Practice 2012;29:i153-i156 © The Author 2012. Published by Oxford University Press. All rights reserved. For permissions, please e-mail:
[email protected].
Wie doet wat?
Competenties profiel 1 + 2
Competentieprofielen 1 t/m 4
• Profiel 1 Geen zorgverleners betrokken op het gebied van voeding. Patiënt wordt gewezen op zelfstandig te volgen programma’s of interventies die zijn gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding en goedgekeurd door relevante beroepsgroepen op gebied van voeding en diëtetiek. • Profiel 2 Voedingsadvies, gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding, wordt geleverd door zorgverleners met kennis op het gebied van gezonde voeding en de relatie met (een hoog risico op) chronische ziekten.
4
Competenties profiel 3 + 4 • Profiel 3 Zorg zoals diëtisten die plegen te bieden, zoals omschreven in artikel 34 van de Wet BIG, geleverd door een (minimaal) HBO opgeleide voedingskundige, deskundig op voeding en gedrag in relatie tot ziekte en gezondheid, en ingeschreven als Kwaliteitsgeregistreerde in het Kwaliteitsregister Paramedici (KP). • Profiel 4 Dezelfde competenties als profiel 3, aangevuld met specialistische expertise voor betreffende aandoening
Voorbeeld Profiel 1 • • • •
• • •
Voorbeeld Profiel 1 • zelfmanagement • algemene leefstijladviezen • adequate informatie en online hulpprogramma’s, gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding, bv www.voedingscentrum.nl;www.diep.info;www.kijkopdiabetes.nl
gezond en stabiel gewicht ( BMI 18,5 - 25 kg/m2) en goede buikomvang ( mannen <94 cm, vrouwen <80 cm) geen voedingsprobleem goed gereguleerde Diabetes Mellitus geen complicaties(hart en vaataandoeningen, nierinsufficiëntie, gastroparese) en/of risicofactoren op complicaties (hypertensie, dyslipidemie). geen behoefte aan voedingsinformatie/ bekend met goede voeding bij Diabetes geen comorbiditeit vermogen tot zelfmanagement
Voorbeeld Profiel 2 • • • •
patiënt met overgewicht BMI 25-30 en normale buikomvang patiënt met gestoorde glucoseregulatie COPD met normale VVMI en BMI risico op ondervoeding
• bewustwording belang van gedragsverandering • relatie voeding en gezondheid • stimuleren van zoekgedrag m.b.t. een gezonde leefstijl uitvoering: zelf – (POH) ondersteuning inhoud: diëtist
Voorbeeld Profiel 2 algemeen voedingsadvies op basis RGV inpassing in dagelijks leven relatie leefstijl, voeding, gezondheid en risico’s stapsgewijze, haalbare kleine aanpassingen zodat deze op lange termijn vol te houden zijn • eigen verwachtingen bijstellen in relatie tot individuele leefstijlverandering patiënt • empathisch vermogen
• • • •
Voorbeeld Profiel 3 • • • • • • • •
patiënt met Diabetes Mellitus bij niet optimaal effect van zelfcontrole en/of niet optimale diabetesregulatie bij verandering van bloedglucoseverlagende medicatie patiënt met dyslipidemie en hypertensie patiënt met obesitas BMI > 30 patiënt met overgewicht (BMI 25-30) en hypertensie en dyslipidemie maagdarmproblematiek specifieke voedingsvragen
uitvoering: POH, Verpl. ondersteuning inhoud: diëtist
5
Voorbeeld Profiel 3 • individuele dieetbehandeling conform relevante richtlijnen • maatwerk • begrip, begeleiding, motiveren, stimuleren bij gedragsverandering Uitvoering: diëtist
Voorbeeld profiel 4
Voorbeeld profiel 4 • patiënt met DM 2 met intensieve insulinetherapie • patiënt met DM en chronische nierinsufficiëntie • COPD met te lage VVMI en Diabetes Mellitus • Morbide Obesitas • ondervoeding • complexe psychosociale omstandigheden
Aan de slag
• langdurige en/of intensieve dieetbehandeling • vanwege de complexiteit van de ziekte, noodzaak van opvolgen adviezen, of als gevolg van psychosociale omstandigheden, bijvoorbeeld cognitieve beperkingen • aanpassen van het voedingsgedrag zeer urgent Uitvoering: diëtist met specifieke expertise
Aan de slag
Aan de slag
Ga met diëtist en huisarts om tafel • Stel patiëntenpopulatie vast • Maak afspraken over zorgprogramma’s gespecificeerd voor eigen praktijk mbv – zorgstandaarden en richtlijnen – stroomschema voor het vaststellen van de zorgbehoefte – vaststelling behandelprofielen – uitvoering door competente zorgaanbieder – communicatie input en uitvoering individueel zorgplan
• Stel met zorggroep zorgprogramma’s vast op lokaal niveau • Contractering op basis van profielen (zowel professional als behandeltijd)
6
De praktijk
7
