Inhoud Inleiding 6 Liedlijnen De Galerij der Gevoelens 12 Dokter Vogelenzang 48 De Dierenparade 74 Het ‘zing je slim’-diploma 100 Pech onderweg 124 Koek & Clip 148 Daar komt de boegieman! 166 Liedjesindex 185 Inhoud van de cd 187 Credits 189
850122 daar komt de boegieman BW_gecorrigeerd.indd 5
11-1-2012 15:06:41
Inleiding Daar komt de boegieman! bevat zevenentwintig verfrissende nieuwe liedjes voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Door de cd met de liedjes en meezingversies achter in het boek en het bijgevoegde notenschrift met akkoordsymbolen, kan iedereen altijd op elke gewenste manier met de liedjes aan de slag: luisteren, dansen, meezingen met de cd of met livebegeleiding. Op school, in de kinderopvang, thuis of op de achterbank van de auto. Maar er is meer: De liedjes worden in dit boek gepresenteerd in zeven liedlijnen die extra mogelijkheden bieden. Liedlijnen zijn muzikale projecten of lessenseries die opgebouwd zijn rond een aantal liedjes. Elke liedlijn bestaat uit een serie duidelijk beschreven lessen en activiteiten. Het eindresultaat biedt steeds de mogelijkheid tot een leuke presentatie. Bij de liedjes en de liedlijnen zijn vaak extra tips en suggesties te vinden over bijvoorbeeld het verder uitwerken van liedjes of de aankleding van de presentatie. Alle liedjes, liedlijnen, tips en suggesties kunnen naar eigen inzicht ingezet en aangepast worden. Er is daarom op elk niveau goed met Daar komt de boegieman! te werken. Van gewoon lekker een liedje zingen tot aan het uitvoeren van de hele liedlijn en alles daartussenin. De liedteksten, de muzieknotatie en een aantal lesmaterialen zijn te downloaden vanaf www.daarkomtdeboegieman.nl
6
850122 daar komt de boegieman BW_gecorrigeerd.indd 6
11-1-2012 15:06:41
Werken met liedlijnen Een liedlijn is een thematische serie lessen rondom een aantal liedjes. De leerlingen leren een paar nieuwe liedjes in de context van een verhaal, voorstelling of thema. Bij elke liedlijn komen steeds de volgende punten aan de orde:
· · · · · · ·
Een samenvatting van de liedlijn. Een planning. Een overzicht van de voorbereiding en benodigdheden. De liedteksten. De muzieknotatie. Een heldere, stapsgewijze uitleg van de uitvoering en de presentatie van de liedlijn. Aanvullende tips en suggesties.
In het stappenplan van een liedlijn staat meestal geen exacte onderverdeling van de stappen in aparte lessen aangegeven. De verschillende stappen kunnen naar eigen inzicht verdeeld worden over meerdere lessen. Het is heel goed mogelijk om een liedlijn naar eigen inzicht in te korten, uit te breiden of aan te passen. Denk bijvoorbeeld aan het toevoegen of vervangen van liedjes binnen een thema. Of het uitbreiden of vereenvoudigen van opdrachten. Aan het einde van elke liedlijn is er ruimte om aantekeningen te maken. Hieronder staan de liedlijnen kort beschreven met daarbij steeds een indicatie van de doelgroep op basis van de complexiteit van de liedjes en de bijbehorende activiteiten.
De Galerij der Gevoelens, groep 1 t/m 8 Dit is een liedlijn voor de hele school. Elke groep leert een lied dat met een emotie te maken heeft. Daarbij wordt een beeldend kunstwerk gemaakt. Het eindresultaat wordt in een tentoonstelling in school gepresenteerd.
7
850122 daar komt de boegieman BW_gecorrigeerd.indd 7
11-1-2012 15:06:41
De Dierenparade, groep 1 t/m 8 Dit is een liedlijn voor de hele school. Elke deelnemende groep leert een lied over een dier. Er wordt bij dat lied gedanst en geknutseld, zodat er een prachtige eindpresentatie op de planken gezet kan worden. Dokter Vogelenzang, groep 3 en 4 Dit is een liedlijn voor één groep. De klas maakt via afbeeldingen kennis met dokter Vogelenzang en de bijzondere patiënten in haar wachtkamer. Bij iedere patiënt hoort een lied en een teken-, knutsel- of bewegingsopdracht. Daar komt de boegieman!, groep 1 t/m 3 Dit is een liedlijn voor één groep. Een aantal liedjes uit andere liedlijnen worden hier samengebracht in een kleine onderbouwmusical. De leerkracht vertelt het verhaal terwijl de kinderen dansen, zingen en op instrumenten spelen. Voor ieder kind uit de groep is er ook nog een kleine extra taak of een solorolletje mogelijk. Het ‘zing je slim’-diploma, groep 4 en 5 Dit is een liedlijn voor één groep. Via videoboodschappen wordt de klas om hulp gevraagd door een professor in de muziek: Rémy Latido. Deze muziekprofessor doet een experiment om uit te zoeken of je van zingen slim wordt. De leerlingen leren liedjes en maken bij de liedjes opdrachten uit een werkboek. Aan het einde ontvangen ze het ‘zing je slim’-diploma. Pech onderweg, groep 5 t/m 8 Vier groepen geven samen een kleine voorstelling over een autocoureur op weg naar de racebaan. Ze leren per klas maar één scène met één liedje. Pas bij de presentatie komt alles samen. Koek & Clip, groep 7 en 8 Dit is een liedlijn voor drie bovenbouwgroepen. Aan de hand van drie liedjes, die elk over een ander soort koek gaan, worden er door de leerlingen zelf videoclips bedacht en gemaakt.
8
850122 daar komt de boegieman BW_gecorrigeerd.indd 8
11-1-2012 15:06:42
Een lied aanleren De kern van iedere liedlijn zijn de liedjes. Om te zorgen dat die liedjes ook echt de hoofdrol hebben, is het belangrijk dat de leerlingen ze goed kunnen zingen. Vandaar dat hier wordt stilgestaan bij het aanleren van een lied. In aanvulling op het onderstaande zijn bij de liedjes in dit boek soms nog specifieke aanwijzingen voor het aanleren van liedjes te vinden.
Groep 1 t/m 4 Bij het kennismaken met een nieuw lied is het belangrijk dat kinderen het lied eerst een paar keer met aandacht in zijn geheel beluisteren. Bij voorkeur live gezongen. Of anders vanaf de cd. Zo wordt de muzikale en inhoudelijke context duidelijk en raken de leerlingen enthousiast voor het lied. Bij jongere kinderen zijn er twee vaak voorkomende manieren van kennismaken die in veel gevallen tegelijkertijd gebruikt kunnen worden. 1. Bij liedjes met een dans of met bewegingen worden eerst de bewegingen op de muziek aangeleerd. Al dansend wordt een groot deel van het lied al opgepikt. Bovendien werken bewegingen als een geheugensteun voor tekst en melodie. 2. Het lied wordt in een verhalende context gepresenteerd: ‘Ik keek vanmorgen door mijn raam naar buiten en zag een egel in de tuin zitten. Precies midden op een tegel...’ Het verhaal kan ook als toneelstukje uitgevoerd worden. Door deze kennismakingsactiviteiten te herhalen zullen kinderen eenvoudige liedjes ‘vanzelf’ leren. Bij wat ingewikkelder liedjes kunnen afbeeldingen of tekeningen gebruikt worden als geheugensteuntjes voor de tekst. Het weghalen van steeds meer plaatjes kan een spannend spel zijn om de tekst mee aan te leren. Ook kan beurtzang gebruikt worden om wat moeilijkere stukjes aan te leren: Laat de klas de regels zingen die ze al kennen en zing zelf de andere regels. Geef het wisselen aan met een duidelijk handgebaar. Ook hierbij ligt de uitdaging voor de leerlingen er weer in om steeds meer regels te mogen (en dus te kunnen) zingen. Leer waar nodig moeilijkere stukjes tussendoor apart aan door voor- en nazingen.
9
850122 daar komt de boegieman BW_gecorrigeerd.indd 9
11-1-2012 15:06:42
Groep 5 t/m 8 Zorg er ook bij oudere kinderen voor dat het lied zo veel mogelijk als geheel blijft klinken. Geef leerlingen bij de eerste keer beluisteren altijd één of meer opdrachten mee die ze uitdagen om geconcentreerd te luisteren. Bijvoorbeeld door luistervragen te stellen als: · Waar gaat het lied over? · Hoeveel coupletten zijn er? · Welke instrumenten spelen mee? · Hoe vaak hoor je het woord ...? · Welke regels hebben dezelfde melodie? · Welke zinnen rijmen steeds op elkaar? Er staan in dit boek een aantal bovenbouwliedjes die behoorlijk pittig zijn, zoals Racen! en Ik pluk bloemen. Het is zeker bij dit soort liedjes aan te raden om de luisteraandacht eerst te richten op de dingen die het goed zingen van het lied een uitdaging maken. Bijvoorbeeld de meerstemmigheid bij Ik pluk de bloemen of de melodie die per couplet hoger wordt bij Racen. Ook bij bovenbouwers kun je heel goed gebruikmaken van dans en beweging. Voor het vervolgens daadwerkelijk aanleren van het lied zijn verschillende mogelijkheden. Hieronder volgt een algemene aanpak waar afhankelijk van de opbouw en het karakter van het lied op gevarieerd kan worden:
·
Leer eerst de voor de hand liggende delen van het lied apart aan. Bijvoorbeeld een refrein, een echo of een antwoordzin. Doe dit door voor- en nazingen. Controleer altijd of het nazingen ook echt goed klinkt.
·
Laat de leerlingen vervolgens de zojuist geleerde gedeeltes meezingen bij het opnieuw beluisteren van het hele lied. Geef eventueel visuele ondersteuning door het verloop van de melodie met je handen of met lijnen op het bord aan te geven.
·
Leer vervolgens de rest van het lied regel voor regel aan. Door steeds een gedeelte aan te leren en dat weer in het hele lied mee te laten zingen, raken leerlingen snel vertrouwd met de muzikale context en de structuur van het lied en vallen de losse stukjes gemakkelijker op hun plaats. Bij gebruik van tekst op het bord is het een uitdaging om de regels die de klas al goed kan zingen weg te halen of af te dekken.
10
850122 daar komt de boegieman BW_gecorrigeerd.indd 10
11-1-2012 15:06:42
De cd De achterin in dit boek bijgevoegde cd is een zogenaamde ‘cd-extra’. Met een gewone cdspeler kunnen vanaf de cd alle liedjes worden afgespeeld. In een computer kunnen naast de liedjes ook de meezingversies in mp3-formaat afgespeeld worden.
Tip: Het is mogelijk om van de meezingversies ook een cd te maken die in gewone cd-spelers af te spelen is. Dit kan door de mp3-bestanden om te zetten in .wav-bestanden en die op een cd te branden. Voor dit omzetten (in het engels converting) zijn online verschillende programma’s te vinden. Het kan onder andere in Music Match.
De liedjes en de meezingversies hebben dezelfde nummering. Let op: Van nummer 21, Ta-tuu, bestaat geen meezingversie omdat het oorspronkelijke lied op de cd geen instrumentale begeleiding heeft. De nummering van de meezingversies slaat nummer 21 over, zodat de parallelle nummering daarna blijft kloppen.
Online materiaal Bij de liedjes en liedlijnen zijn lesmaterialen op internet te vinden: filmpjes voor bij de les, liedteksten, muzieknotatie, afbeeldingen, knutselsjablonen en dansinstructiefilmpjes. Dit materiaal is te vinden op www.daarkomtdeboegieman.nl. Klik op de knop ‘inloggen’ en voer het volgende wachtwoord in: Bengel. In de dansinstructievideo’s wordt de betreffende dans in zijn geheel weergegeven met daarbij, waar nodig, extra toelichting.
11
850122 daar komt de boegieman BW_gecorrigeerd.indd 11
11-1-2012 15:06:42
