1
Inhoud Voorwoord .................................................................................................................................................... 2 Examinatoren HAVO-4 ................................................................................................................................ 4 Overzicht van praktische opdrachten en toetsen ........................................................................................ 5 Toetsen en praktische opdrachten .............................................................................................................. 6 Godsdienstonderwijs / Levensbeschouwing ................................................................................................ 7 Nederlands ................................................................................................................................................... 8 Frans ............................................................................................................................................................ 9 Engels ........................................................................................................................................................ 11 Maatschappijleer ........................................................................................................................................ 12 Geschiedenis ............................................................................................................................................. 13 Aardrijkskunde ........................................................................................................................................... 14 Wiskunde A ................................................................................................................................................ 15 Wiskunde B ................................................................................................................................................ 15 Rekenen ..................................................................................................................................................... 16 Natuurkunde .............................................................................................................................................. 17 Scheikunde ................................................................................................................................................ 17 Biologie ...................................................................................................................................................... 18 Natuur, Leven en Technologie (NLT) ........................................................................................................ 19 Economie ................................................................................................................................................... 21 Management & Organisatie ....................................................................................................................... 22 Culturele en kunstzinnige vorming............................................................................................................. 23 Kunst Algemeen (Beeldende Vorming) ..................................................................................................... 24 Kunst (Muziek) ........................................................................................................................................... 25 Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) ................................................................................................... 26 Bewegingsonderwijs .................................................................................................................................. 27 Profielwerkstuk........................................................................................................................................... 28
HAVO 4
2015-2016
2 Voorwoord Misschien voelt het nog niet zo, maar HAVO-4 is al een examenklas. Vanaf nu werk je aan je examendossier. Om te weten hoe het (school)-examen in elkaar zit, wat er van je verwacht wordt, welke regels er gelden en wat je rechten zijn, is er een Programma van Toetsing en Afsluiting samengesteld (in het dagelijkse spraakgebruik PTA genaamd). Daarin kun je al deze zaken vinden. Voorlopig heb je alleen nog maar te maken met het PTA voor H4. Aan het begin van het volgende cursusjaar wordt het aangevuld met het PTA voor H5. Per jaar krijg je, na een toets periode, een overzicht van de tot dan toe behaalde cijfers, voor zover die meetellen voor het examen. Je toetsen en praktische opdrachten, die samen met de handelingsdelen je examendossier vormen, worden op school in het archief bewaard. Veel succes toegewenst. M. Bouwmeester W. Hulsteijn Teamleiders HAVO-bovenbouw
HAVO 4
2015-2016
3
Commissie van Beroep EindexamenFout! Bladwijzer niet gedefinieerd. (zie voor de volledige tekst het examenreglement) De commissie bestaat uit vijf personen, te weten: de voorzitter van de commissie, een externe deskundige die geen werknemer is of lid van het bevoegd gezag; een van de teamleiders, die niet direct betrokken is bij het afnemen van eindexamens, tevens secretaris van de commissie; twee examinatoren werkzaam in de sector van waaruit het (de) bezwa(a)r(en) is/zijn ingediend; een lid uit de geleding van ouders van (oud)leerlingen. Alle leden worden aangezocht door de sector HAVO-VWO. Correspondentie dient gericht te worden aan: Commissie van Beroep Eindexamen p/a Centrale Administratie V.C.O.W. Postbus 541 4330 AM Middelburg
HAVO 4
2015-2016
4 Examinatoren HAVO-4 Voorzitter van het examen: H.L.M. Grooten, directeur Secretaris van het examen: L.J.C. Rozendaal, teamleider Vak Examinatoren Godsdienst J. Lukasse mw. S. Hollebrandse Nederlands mw. C.W.J. v/d Meer-den Bouwmeester mw. A. Saman Frans mw. M.A. Holstein Duits mw. I. v/d Wege-Hofman mw. J. Krieger-Richter Engels mw. I.M. Jacobs mw. N.M. Rol mw. J.M.H. Weber mw. B.Vermeulen Maatschappijleer L.J.A.V. Vandezande Geschiedenis A. Louws J.J. de Witte Aardrijkskunde N. Brinkhuis D.J. de Zeeuw Wiskunde A P.A. Jongepier A.J. Eikelboom Wiskunde B A.J. Eikelboom L. Bernouw Natuurkunde J.B. Abdul Qodir Amarullah-Coenen R.J. Meier Scheikunde mw. E.H. Glass-Visscher H.A. van der Veen Biologie mw. H. Bouma A.M. Hartog NLT mw. H. Bouma R.J. Meier Economie mw. E.E. Maranus J. Bomert J. Vente Management en organisatie P. de Bruijne Culturele en kunstzinnige vorming mw. J. Beth-Kramer mw. J.C.M. Dirkx-de Willigen mw. J. Pootjes Kunst (Beeldende Vorming) mw. J. Beth-Kramer mw. H. Zijderveld Kunst (Muziek) A. de Wolf BSM S.J.Koets Bewegingsonderwijs mw. A. Witteveen-Willemsen S.J. Koets R.P. Poppe A.H.L. Willeboordse
HAVO 4
2015-2016
5
Overzicht van praktische opdrachten en toetsen
Periode 1
P&T-week 1
Periode 2
P&T-week 2
Periode 3
P&T-week 3
Periode 4
P&T-week 4
som
gd
T
513
25%
25%
ne
M
513
25%
25%
fa du
PO M
513
513
10%
10%
10%
PO
en ma
PO T
513 20%
T
523 20%
PO
533
PO
513
10%
10%
20% 10%
20% T
543
20%
T
553
20% 100%
T
513
20%
T
523
20%
40%
T
523
25%
40%
gs ak
513
523
15%
wa
T
513
20%
20%
wb
T
513
20%
20%
T
523
10%
20%
T
513
20%
20%
10% T
513
25%
ec
T
513
10%
m&o
T
513
30%
na
PO~
513 10%
sk bi
PO
513
PO
533
15%
nlt*
ckv
50% T*
513
40%
40%
T
523
20%
30% 30%
PO
513 100%
100%
bv
PO
513
10% T
523
10%
PO
533
20%
T
543
20%
60%
mu
PO
513
15% T
523
15%
PO
533
10%
T
543
20%
60%
T
513
15%
PO
523
23%
PO
533
8%
46%
bsm
* iedere module bij het vak NLT kent één of meerdere toetsen; samen vormen die één cijfer in kolom 513. ** BSM PO-cijfer is combinatiecijfer met PO in Havo 5, vormt samen 30%. ~PO-natuurkunde wordt in P&T-week 2 en 3 gehouden.
HAVO 4
2015-2016
6
Toetsen en praktische opdrachten Toetsen worden afgenomen in een programma- & toetsweek (P&T week), praktische opdrachten veelal in een periode. Hieronder vind je een overzicht wanneer de periodes zijn en wanneer de programma- & toetsweken dit schooljaar plaatsvinden. In een enkel geval zal, i.v.m. het grote aantal toetsen, de toetsperiode meer dagen beslaan dan de genoemde programma- & toetsweek. Periode 1: Periode 2: Periode 3: Periode 4:
31 augustus t/m 6 november 2015 16 november 2015 t/m 22 januari 2016 1 februari t/m 1 april 2016 11 april t/m 1 juli 2016
P&T week 1: week 46 P&T week 2: week 4 SE’s H5/V6 week 13 P&T week 3: week 14 SE’s H4/V4/V5: week 27 P&T week 4: week 28 * reservedata voor H4/V4/V5
9 november t/m 13 november 2015 25 januari t/m 29 januari 2016 29 maart t/m 1 april 2016* 4 april t/m 8 april 2016 4 t/m 8 juli 2016 11 t/m 15 juli 2016
Herkansingen H4/V4/V5 vinden plaats op dinsdag 19 juli 2016. Alle behaalde resultaten maken deel uit van het schoolexamendossier, maar zullen, met uitzondering van het herkansingsresultaat ook als cijfer op het rapport meetellen van H4/V4/V5 tenzij anders aangegeven.
HAVO 4
2015-2016
7 Godsdienstonderwijs / Levensbeschouwing Schriftelijk toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
HAVO 4
PERSPECTIEF, godsdienst en levensbeschouwing voor de tweede fase, hoofdstuk 2 en 3 en een gedeelte uit Stromingen 60 minuten In P&T-week 4 25 % van het schoolexamencijfer 513 De leerling beschikt over voldoende kennis en inzicht met betrekking tot de leerstof. De leerling kan de thema’s van hoofdstuk 2 en 3 in een levensbeschouwelijk perspectief plaatsen en de betekenis ervan vanuit de behandelde levensbeschouwingen beschrijven en evalueren. Eveneens kan de leerling de eigen visie t.a.v. de behandelde thema’s beargumenteerd verwoorden.
2015-2016
8
Nederlands Domein B: Mondelinge taalvaardigheid Spreek- en luistervaardigheid Stofomschrijving Wijze
Duur
Datum Weging Kolom Beoordelingscriteria
HAVO 4
Theorie Spreekvaardigheid: Het houden van een monoloog, dialoog en een groepsgesprek Elke leerling houdt op afgesproken momenten gedurende het schooljaar een monoloog, voert een dialoog en voert een groepsgesprek. De onderwerpen zijn vooraf bekend. Leerlingen bereiden zich voor door het onderwerp te bestuderen en de vaardigheden te oefenen tijdens ingeplande oefenmomenten in de les en zelfstandig. Monoloog: 5 minuten Dialoog: 10 minuten Polyloog: spreektijd per leerling 5 a 7 minuten. In de loop van periode 1, 2 en 3. 25 % 513 De cijfers worden vastgesteld aan de hand van criteria per spreekvaardigheidsvorm die met de leerling zijn besproken en op elo zijn gepubliceerd. Per onderdeel behalen de leerlingen een cijfer afgerond op 1 decimaal. Het gemiddelde SE-cijfer is het gemiddelde van deze cijfers, ook afgerond op 1 decimaal.
2015-2016
9
Frans Praktische opdracht Stofomschrijving: Vorm: Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: Taaltaak Stofomschrijving: Inleverdata: Beoordelingscriteria:
Beoordeling:
spreekvaardigheid Diverse situaties uitwerken zoals aangeboden in de methode Je werkt met een partner; je mag gebruik maken van multimediale toepassingen, om de gekozen thema’s te illustreren 10-15 minuten. In periode 3 10% van het schoolexamencijfer 513 Worden vooraf bekend gemaakt via de ELO. literair verslag 1 literaire taak Zie ELO. Uit de opdracht dient te blijken welke indruk het literaire fragment / de film scene bij je heeft achtergelaten, gebaseerd op het gelezen fragment of op de bekeken scene. SO (2x) geldt niet als SE-cijfer
Taaltaak Stofomschrijving Inleverdata Beoordelingscriteria
schrijfvaardigheid Leerlingen maken een keuze uit verschillende schrijfopdrachten Periode 2 en 3 Voldoende/onvoldoende Maakt deel uit van het taalportfolio
Taaltaak Stofomschrijving:
leesvaardigheid Twee series van door de docent geselecteerd materiaal. Dit materiaal wordt geselecteerd uit artikelen uit kranten, tijdschriften of van de site van Libre Service. De eerste serie wordt aangeboden in periode 2. De tweede serie wordt aangeboden in periode 3. Periode 2 en 3 Voldoende/onvoldoende Maakt deel uit van het taalportfolio
Inleverdata: Inleverdata Beoordelingscriteria
Taaltaak Stofomschrijving: Inleverdata: Beoordelingscriteria
HAVO 4
Kijk/luistervaardigheid Taakblad “Franse film” , maakt deel uit van het taalportfolio Periode 4 Voldoende/onvoldoende Maakt deel uit van het taalportfolio
2015-2016
10 Duits 1. boekpresentatie Stofomschrijving:
een literair werk, gekozen uit een lijst die door de Duitse sectie is samengesteld, zelfstandig gelezen
Presentatievorm:
Presentatie; in tweetallen; voertaal is Duits
Duur:
10 minuten
Datum:
In periode 1
Weging:
10% van het schoolexamencijfer
Kolom:
513
Taalportfolio: In H4 wordt een begin gemaakt met de samenstelling van een taalportfolio. Dat is een dossier dat proeven (taaltaken) bevat van vaardigheden, gerelateerd aan het Europees Referentie Kader. Aan het eind van het cursusjaar H4 wordt de inhoud van het portfolio becijferd. Het cijfer telt mee voor het tweede rapport. Taaltaken: I Zoek twee teksten uit van tenminste 1 A4, al dan niet van internet, met als thema mode, sport of muziek. Schrijf van deze twee teksten een samenvatting in het Nederlands van een half A4. (Voeg de teksten toe aan je portfolio, vermeld ook duidelijk een titelblad met je naam, klas, vak, docent en denk aan de bronvermelding). II Kijk naar een informatief sportprogramma of naar een documentaire en stel over het programma 10 vragen op van algemene aard in het Duits en geef natuurlijk ook antwoord hierop (in het Duits). Vermeld duidelijk de bronnen, hoe laat, welke zender enz. en titelblad met naam, klas, vak, docent. III Je leest advertenties van hotels in Duitsland. Je verzamelt de gegevens en boekt een kamer in een Duitstalig gebied. Je doet dit in de vorm van een brief of een e-mail, gericht aan het hotel. Je levert de brief dan wel e-mail in, met de gevonden hotel informatie. (Graag lettertype Arial, 12 punten, regelafstand 1 ½.). Zorg ook hier weer voor een titelblad met de nodige gegevens. (Voeg de hotelinfo toe aan je portfolio, vermeld ook duidelijk je naam, klas, vak, docent en denk aan de bronvermelding). Inlevermomenten:
periode 3
Als voorbereiding op de literatuuropdrachten in H5 worden er in H4 twee titels gelezen van de HAVO bovenbouwlijst, in totaal minimaal 3 punten. Deze boeken worden getoetst en tellen mee voor het rapport. Praktische opdracht
Aken
Stofomschrijving:
Aan het eind van de cursus H4 vindt er een excursie naar Aken plaats. Deze excursie wordt door de leerlingen zelfstandig voorbereid tijdens o.a. een lesuur per week in periode vier. Ter voorbereiding van de excursie moeten er verschillende opdrachten worden uitgevoerd, zoals het schrijven van een e-mail, het voeren van een telefoongesprek e.d. Tijdens de excursie moet er een gesprek gevoerd worden met een native speaker. Na de excursie wordt door de leerlingen een presentatie gehouden over de excursie en wordt het werk van de leerlingen in zijn totaliteit beoordeeld.
Excursiedatum:
In P&T week 4
Weging:
10% van het schoolexamencijfer
Kolom:
523
HAVO 4
2015-2016
11 Engels Praktische opdracht Stofomschrijving: Vorm: Duur: Datum: Weging: Kolom: Literatuur Stofomschrijving:
Inleverdata:
Toetsing: Beoordelingscriteria: Beoordeling:
HAVO 4
Presentatie van twee gelezen boeken. Alleen of in tweetallen; er mag gebruik gemaakt worden van multimediale toepassingen. 10 – 15 minuten. In periode 4; tijdens een les Engels. 10% van het schoolexamencijfer 513
3 boeken ter voorbereiding op de praktische opdracht. De (niet verkorte) boeken dienen in oorspronkelijk Engels geschreven te zijn; elk boek bevat minimaal 150 pagina’s en per schrijver mag 1 boek gelezen worden. De literaire werken moeten altijd goedgekeurd zijn door de docent. boek 1: direct na de herfstvakantie boek 2: direct na de kerstvakantie boek 3: direct na de voorjaarsvakantie Verwerkingsopdrachten/toetsen worden klassikaal gemaakt. Voldoende/onvoldoende De boeken dienen als basis voor een cijfer spreekvaardigheid bij de PO H4 en het mondeling SE in H5.
2015-2016
12
Maatschappijleer 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
2. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
3. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
4. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
Uit: Thema’s Maatschappijleer: hoofdstuk 2: ‘Rechtstaat’, par. 1 t/m 7 50 minuten Een nader te bepalen moment na P&T-week 1. 20% van het schoolexamencijfer 513 op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Uit: Thema’s Maatschappijleer: hoofdstuk 2: ‘Parlementaire Democratie’, par. 1 t/m 9 50 minuten In P&T-week 2 20% van het schoolexamencijfer 523 op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Uit: Thema’s Maatschappijleer: hoofdstuk 4: ‘Pluriforme Samenleving’, par. 1 t/m 8 (blz. 112-147); 50 minuten In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer 543 Op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Uit: Thema’s Maatschappijleer: hoofdstuk 5: ‘Verzorgingsstaat’, par. 1 t/m 6 50 minuten In P&T-week 4 20% van het schoolexamencijfer 553 Op het opgavenformulier wordt het maximaal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring of uitleg vereist is, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
5. Praktische opdracht Stofomschrijving: De praktische opdracht bestaat uit een project verkiezingen. De leerlingen zullen politieke partijen vormen en een verkiezingscampagne voorbereiden. Daarbij zullen ze een programma schrijven, posters en flyers maken, speeches schrijven en houden en een debat voorbereiden en houden. De leerlingen zullen tijdig schriftelijk instructies krijgen over de opdrachten en de eisen die eraan gesteld worden. Presentatievorm: Diverse vormen Datum: Begin in P&T week 2 Weging: 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: volgens een beoordelingsmatrix, die van te voren aan de leerlingen wordt uitgereikt.
HAVO 4
2015-2016
13
Geschiedenis Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
HAVO 4
Handboek historisch overzicht: Hoofdstuk 1 t/m 6 Opdrachtenboek: Hoofdstuk:1 t/m 6. Getoetst worden kennis, inzicht en vaardigheden over de leerstof van de tijdvakken 1 t/m 6 inclusief de kenmerkende aspecten. 60 minuten In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer 513 vastgelegd in antwoordmodel. De puntenverdeling staat op de toets vermeld.
Katern GWP Rechtsstaat en democratie. Getoetst worden kennis, inzicht en vaardigheden over de leerstof van tijdvak 5 t/m 10 (inclusief de kenmerkende aspecten) en de rechtsstaat en democratie. 60 minuten In P&T -week 4 20% van het schoolexamencijfer 523 vastgelegd in antwoordmodel. De puntenverdeling staat op de toets vermeld.
2015-2016
14
Aardrijkskunde 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom:
Tekstboek en werkboek BuiteNLand HAVO-4; Bestuderen: - Hfst 1: paragraaf 1, 2, 3, 4. - Hfst 2: paragraaf 1, 2, 3, 4. - Hfst 4: geheel. - Daarbij behorende werkboekopdrachten - Aanvullend lesmateriaal 90 minuten In P&T-week 4 25% van het totale schoolexamencijfer 523
2 Praktische opdracht Stofomschrijving: Wijze van toetsing: Periode: Weging: Kolom:
Keuze uit het boek “Eigen omgeving”. Te bepalen in overleg met de docent In periode 3 15% van het schoolexamencijfer 513
HAVO 4
2015-2016
15
Wiskunde A 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
Getal en Ruimte havo A deel 1: - H1 Rekenregels en verhoudingen - H2 Verwerken van data - H3 Tabellen en grafieken - H4 Handig tellen 100 minuten In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer 513 Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt.
Wiskunde B 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
HAVO 4
Getal en Ruimte havo B deel 1: - H1 Formules, grafieken en vergelijkingen - H2 Veranderingen - H3 Hoeken en afstanden - H4 Werken met formules 100 minuten In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer 513 Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt.
2015-2016
16 Rekenen
1. Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Werkbladen: Procenten, Verhoudingen, Meetkunde (schaal en hoogte), Snelheid. Cito Voorbeeldtoetsen 3F 2014 en 2015. Alle modules uit het computerprogramma “Rekenwise” Oefenmateriaal en websites zoals te vinden op de ELO onder het vak Rekenen H4/H5/V4/V5/V6 15/16
Duur: Datum: Weging: Kolom:
45 minuten In P&T-week 1 1 (op kerstrapport)
2. computertoets Stofomschrijving:
Cito Rekentoets 3F Werkbladen: Procenten, Verhoudingen, Meetkunde (schaal en hoogte), Snelheid. Cito Voorbeeldtoetsen 3F 2014 en 2015. Alle modules uit het computerprogramma “Rekenwise” 120 minuten Van 13 t/m 26 januari 2016 (alle leerlingen) Van 16 t/m 30 maart 2016 (herkansing) Van 30 mei t/m 10 juni 2016 (herkansing) 1 (op eindlijst)
Duur: Afnameperiodes
Weging: Kolom:
HAVO 4
2015-2016
17
Natuurkunde 1. Schriftelijke toets Stofomschrijving: Hulpmiddelen:
Nova Natuurkunde Havo 4: hoofdstuk 1, 2. Rekenmachine (geen grafische), geodriehoek, kleurpotloden en ander e schrijfgerei, BINAS 6 druk 90 minuten In P&T-week 3 10% van het schoolexamencijfer 523
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: er worden een aantal vragen en/of vraagstukken voorgelegd over de natuurkunde en/of de contexten die in genoemde hoofdstukken behandeld wordt/worden. De kennis of toepassing daarvan kan ook in een andere context of situatie gevraagd worden, waarbij de in de vraag aangeboden informatie dan voldoende houvast biedt bij de beantwoording van de vraag. Bij de beantwoording worden de volgende criteria gehanteerd: er is een maximum score per vraag. Deze wordt alleen toegekend bij een volledige en geheel juiste beantwoording van de vraag. Er worden geen of minder punten toegekend indien: -de vraag onjuist of onvolledig is beantwoord; -rekenfouten zijn gemaakt; -de bij de beantwoording benodigde wiskunde niet of niet juist wordt toegepast; -conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor de berekeningen, tekeningen, schetsen, bepalingen als metingen. -een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk niet juist is of ontbreekt. Indien meer antwoorden, redeneringen etc. worden gegeven dan er gevraagd worden, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld. 2. Praktische opdracht Stofomschrijving: Presentatie: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
Aan de hand van de reader voert de kandidaat een opdracht uit. product met bijbehorend schriftelijk verslag. P&T-week 2 en 3 10% van het schoolexamencijfer 513 deze worden voorafgaande aan de praktische opdracht bekend gemaakt.
Scheikunde Schriftelijke toets Stofomschrijving: Hulpmiddelen:
e
Chemie 4 HAVO 6 editie: hoofdstuk 1 t/m 4 + 6 e BINAS tabellenboek 6 editie en rekenmachine (niet grafisch) In P&T-week 3 90 minuten 20% van het schoolexamencijfer 513
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: er wordt een aantal vragen en/of vraagstukken voorgelegd over de scheikunde die in de genoemde hoofdstukken behandeld wordt, en/of contexten die betrokken zijn op de scheikunde uit die hoofdstukken. Voor elke vraag is er een maximum score. Dit maximum wordt alleen toegekend bij een volledig en geheel juist resultaat. Er worden minder of geen punten toegekend indien: - de vraag geheel of gedeeltelijk onjuist of onvolledig is beantwoord; - rekenfouten zijn gemaakt; - conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor berekeningen, schetsen, tekeningen en bepalingen als voor metingen; - een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk onjuist is of ontbreekt. Indien meer antwoorden, redeneringen en dergelijke zijn gegeven dan dat er werden gevraagd, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld.
HAVO 4
2015-2016
18
Biologie 1. Praktische opdracht Stofomschrijving: Het doel van deze praktische opdracht is het uitvoeren van een gedragsobservatie van twee diersoorten tijdens een excursie naar Blijdorp (Rotterdam) en van deze observatie een schriftelijk verslag te maken (eventueel kan deze opdracht ook “thuis” worden uitgevoerd, tijdens de excursiedag wordt dan gewerkt aan een andere opdracht, de inleverdatum blijft dezelfde). Waar: De waarnemingen in Blijdorp (Rotterdam) worden uitgevoerd tijdens een excursie in het voorjaar 2015. Presentatievorm: Schriftelijk verslag Inleverdatum: 3 weken na de excursie: april-mei 2015 Weging: 10% van het schoolexamencijfer Kolom: 513 Beoordelingscriteria: Het verslag wordt beoordeeld volgens een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier. 2. Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: Wijze van toetsen:
Stofomschrijving: Nectar Biologie HAVO bovenbouw deel 1 Hoofdstuk 1 Gedrag Hoofdstuk 2 Soorten en Relaties Hoofdstuk 3 Cellen Hoofdstuk 4 Voortplanting en seksualiteit Hoofdstuk 7 Onderzoek doen 90 minuten In P&T-week 3 25% van het schoolexamencijfer 523 De criteria zullen voorafgaand aan de toets bekend gemaakt worden. De toets zal open en gesloten vragen bevatten.
3. Praktische opdracht Stofomschrijving: Het doel van deze praktische opdracht is het uitvoeren van een ecologisch onderzoek en over dit onderzoek een Power Point Presentatie te houden. Presentatievorm: Power Point presentatie Datum: In periode 4 Inleverdatum: Mei/juni 2015 Weging: 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: De Power Point presentatie wordt beoordeeld volgens een van te voren bekendgemaakt beoordelingsformulier.
HAVO 4
2015-2016
19 Natuur, Leven en Technologie (NLT)
NLT is een modulair opgezet vak, met in HAVO 4 vier modules (in voorlopige opsomming): 1. Forensisch Onderzoek periode: 1 2. Nul-energie-huis periode: 2 3. Dynamische modellen periode: 3 4. Toekomst van een Deltagebied periode: 4 Elke module telt in gelijke mate (10%) mee voor het schoolexamencijfer, dat tegelijk het eindexamencijfer is. Bij aanvang van elke module wordt in het format van het PTA meegedeeld welke toets(en) en/of praktische opdracht(en) meetellen voor het schoolexamencijfer, in totaal steeds twee. Eenmaal gedaan, maken de mededelingen deel uit van het PTA. Het PTA-format beschrijft: - de leerstof of opdracht - de wijze van toetsen - de datum of periode - de duur van de eventuele toets - de weging - de beoordelingscriteria - het kolomnummer waarin het schoolexamencijfer wordt opgenomen in Magister.
Module 1: Schriftelijke toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: Praktische opdracht Stofomschrijving: Wijze van toetsen: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: Module 2: Schriftelijke toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Beoordelingscriteria: Praktische opdracht Stofomschrijving: Wijze van toetsing: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria: Module 3: Schriftelijke toets Stofomschrijving: HAVO 4
Forensisch Onderzoek reader Forensisch Onderzoek 60 minuten Periode 1 5% van het schoolexamencijfer. De schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. 513 de vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord.
reader Forensisch Onderzoek Onderzoeksdossier Periode 1 5% van het schoolexamencijfer. De schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. 513 (deelcijfer) Het onderzoeksdossier wordt op vorm en inhoud beoordeeld. Nul-energie-huis reader Nul Energie Huis, de theorie 60 minuten Periode 2 5% van het schoolexamencijfer, de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer de vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord.
reader Nul Energie Huis, resultaten eigen onderzoek presentatie Periode 2 5% van het schoolexamencijfer; de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer 513 (deelcijfer) de presentatie wordt op vorm en inhoud beoordeeld. Een waarheid als een koe Reader Een waarheid als een koe (basisdeel) 2015-2016
20 Duur: Datum: Weging: Beoordelingscriteria: Praktische opdracht Stofomschrijving: Wijze van toetsing: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
Module 4: Schriftelijke toets Stofomschrijving: Duur: Datum: Weging: Beoordelingscriteria: Praktische opdracht Stofomschrijving: Wijze van toetsing: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
HAVO 4
60 minuten Periode 3 5 % van het schoolexamencijfer De vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. Reader Een waarheid als een koe (eindopdracht) Schrijven van een kritische analyse Periode 3 5 % van het schoolexamencijfer; de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. 513 (deelcijfer) De analyse wordt op inhoud beoordeeld aan de hand van een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier. De toekomst van een Deltagebied Reader De Toekomst van een Deltagebied (hst. 2 en 3). 50 minuten (tijdens een lesuur) Periode 4 5% van het schoolexamencijfer De vragen dienen juist en volledig te worden beantwoord. Reader De Toekomst van een Deltagebied (hst. 4, 5 en 6). presentatie Periode 4 5% van het schoolexamencijfer; de schriftelijke toets en de praktische opdracht vormen samen één schoolexamencijfer. 513 (deelcijfer) De presentatie wordt op vorm en inhoud beoordeeld aan de hand van een van te voren bekend gemaakt beoordelingsformulier.
2015-2016
21
Economie 1.Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
2.Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
Literatuur: LWEO: Lesbrieven Crisis en Vervoer De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. 90minuten In P&T-week 3 10% van het schoolexamencijfer 513 Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. Literatuur: LWEO: Lesbrieven Jong en oud en Werk en Werkloosheid De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. 90 minuten In P&T-week 4 20% van het schoolexamencijfer 523 Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld.
Binnen de lessen economie zullen twee zogenaamde klassen experimenten uitgevoerd worden. De leerling moet aan deze experimenten hebben deelgenomen.
HAVO 4
2015-2016
22
Management & Organisatie 1. schriftelijke toets Stofomschrijving:
Management&Organisatie in Balans, HAVO Theorieboek 1, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 1 t/m 3 en 9 t/m 14 Alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn geweest.
Duur: Datum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
HAVO 4
Aan de orde komen de volgende begrippen: - basisbegrippen - rekenvaardigheden - (rekenen met) vreemde valuta - beginselen van het boekhouden - berekeningen met enkelvoudige en samengestelde interest - rechtsvormen - eigen vermogen - vreemd vermogen op korte en lange termijn - vermogensmartken 120 minuten in P&T-week 3 30% van het schoolexamencijfer 513 Bij de schriftelijke toets(en) wordt een voorlopige puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld.
2015-2016
23 Culturele en kunstzinnige vorming Culturele en kunstzinnige vorming (CKV) heeft alleen een schoolexamen. Het is een handelingsdeel en bestaat uit een Kunstdossier in een map. Voor de leerling houdt het vak CKV in: -ervaring met deelname aan culturele activiteiten, -kennis van kunst en cultuur, -praktische activiteiten met één of meer van de kunstdisciplines: beeldende kunst, dans, drama, film en muziek. -reflectie daarop. Kunstdossier deel 1: Introductie van het vak CKV
inleveren P&T week 1
Kunstdossier deel 2: Dubbelgangers inleveren P& T week 2 + 2 verslagen culturele activiteiten Kunstdossier deel 3: De Stad
inleveren P&T week 3
Kunstdossier deel 1,2 en 3 + 6 verslagen van culturele activiteiten Inleveren eind april 2016 Kunstdossier deel 4 Keuzethema Inleveren einde cursus voor vaststelling cijfer Beoordelingscriteria: Opdrachten moeten volgens voorschriften voldoende uitgewerkt zijn. Deeldossiers worden becijferd voor het rapportcijfer. Het kunstdossier krijgt de beoordeling voldoende of goed. Onvoldoende is onacceptabel voor het verkrijgen van een diploma. Culturele activiteiten: Voor Havo 4 geldt het verslag van 6 culturele activiteiten. Gekozen wordt uit: beeldende kunst, dans, drama,film en muziek. Eén kunstdiscipline mag twee keer gekozen worden. Het kunstdossier moet bewaard blijven tot na de uitreiking van het diploma. De leerling is daarvoor zelf verantwoordelijk. Afsluiting CKV: Stofomschrijving: Inleverdatum: Afsluitend gesprek: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria:
HAVO 4
Inleveren kunstdossier eind aprll 2016 mei 2016 100% 513 Kwantitatief moeten vorm en inhoud voldoen aan de opdrachten en voorschriften van de methode Palet. Kwalitatief is de verzorging van de map en de persoonlijke verwerking en inbreng van de leerling van belang.
2015-2016
24 Kunst Algemeen (Beeldende Vorming) Het examen bestaat uit
Schoolexamens: Centraal Examen:
Kunst- en cultuurhistorie Praktijk Kunst- en cultuurhistorie
PRAKTIJK: Voor de praktijk geldt dat de beoordeling is volgens een van tevoren beschikbaar gesteld formulier. Alleen werk, dat onder begeleiding van de docent Kunst is vervaardigd kan in aanmerking komen voor beoordeling. Beoordelingscriteria Beeldend Werk: Proces: schetsen, werkplan, techniek ,vormgeving, uitwerking producten en reflectie hierop. Deze worden hierna genoemd: Normen Beeldend werk. Introductie Stofomschrijving: Presentatievorm Inleverdatum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria
Introductie op het vak Kunst Beeldend Drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek P & T-week 1 (week 49) Bestaat uit een cijfer op het rapport n.v.t. Normen Beeldend werk
Avant Garde Stofomschrijving: Presentatievorm Inleverdatum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria
Avant Garde drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek Week 11 2016 10 % van het schoolexamencijfer 513 Normen Beeldend werk
Vaktheorie schriftelijke toets Stofomschrijving: Materialen en technieken, begrippen en vaktermen. Onderwerpen worden aangegeven in een reader. Duur: 90 minuten Datum: P&T-week 3 Weging: 10 % van het schoolexamen Kolom: 523 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Schrifturen en letters Stofomschrijving: Presentatievorm Inleverdatum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria
Geometrie drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek juni 2016 20 % van het schoolexamencijfer 533 Normen Beeldend werk
Theorie schriftelijke toets e Stofomschrijving: Cultuur van het moderne van de 20 eeuw. De Bespiegeling Hoofdstuk 2 en 3 Duur: 90 minuten Datum: P&T-week 4 Weging: 20 % van het schoolexamen Kolom: 543 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel
HAVO 4
2015-2016
25 Kunst (Muziek) Het examen bestaat uit
Schoolexamens: Centraal Examen:
Kunst- en cultuurhistorie Praktijk Kunst- en cultuurhistorie
PRAKTIJK: Voor de praktijk geldt dat de beoordeling plaatsvindt volgens een van tevoren besproken en beschikbaar gesteld beoordelingsmodel. Alleen werk, dat onder begeleiding van de docent Kunst is vervaardigd kan in aanmerking komen voor beoordeling. Introductie Stofomschrijving:
Datum: Weging: Beoordelingscriteria Praktische opdracht Stofomschrijving: Presentatievorm Inleverdatum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria
Introductie op het vak Kunst Muziek. Hernieuwde kennismaking met de muzikale componenten melodiek, samenklank, beweging, articulatie, dynamiek, klankkleur en structuur Opdrachten en toetsen in de periode september-november 2015 Cijfers tellen uitsluitend mee voor het rapport Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel
Cover, bewerking, citaat Onderzoek naar gelijkenissen tussen muziekstukken januari 2016 15 % van het schoolexamencijfer 513 Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel
Vaktheorie schriftelijke toets Stofomschrijving: SE : muzikale componenten, Leitmotiv en filmmuziek Onderwerpen worden aangegeven in een reader Duur: 90 minuten Datum: P&T-week 3 Weging: 15 % van het schoolexamen Kolom: 523 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Musiceren Stofomschrijving:
Inleverdatum: Weging: Kolom: Beoordelingscriteria
Zingen, spelen, improviseren melodisch, ritmisch, voorbereid, a vue individueel, collectief april 2016 10 % van het schoolexamencijfer 533 Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel
Theorie schriftelijke toets e Stofomschrijving: Cultuur van het moderne van de 20 eeuw. De Bespiegeling Hoofdstuk 2 en 3 Duur: 90 minuten Datum: P&T-week 4 Weging: 20 % van het schoolexamen Kolom: 543 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel
HAVO 4
2015-2016
26
Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) Schriftelijke toets Stofomschrijving:
Datum: Duur: Weging: Kolom: N.B.
Boek "Be Sports-Minded" H 1.1 - 1.5, pag. 14-113 en H 2, pag. 170-215 en aanvullende stencils. Theorie en spelregels van: Atletiek (speerwerpen, kogelstoten, discuswerpen, hoogspringen.) Volleybal Acrogym Turnen (springen) Bewegen Op Muziek In activiteitenweek 3 60 minuten 15% van het schoolexamencijfer 513 Alleen de schriftelijke toets valt onder de herkansingsregeling.
Praktische opdracht 1 Organiseren en leiding geven (vormt 30% van het schoolexamencijfer voor BSM) a. Begeleiden en organiseren 1 Periode: januari/juni 2016 Weging: 8% van het schoolexamencijfer voor PO 1 N.B. In het PTA voor H5 worden nog twee onderdelen van deze PO opgenomen Kolom PO 1: 523 Praktische opdracht 2 Eigen vaardigheden (vormt samen met kolomnummer 563 40% van het schoolexamencijfer BSM) a. Atletiek a.1.werpen Periode: september /oktober 2015 Weging: 3% van het schoolexamencijfer voor PO 2 a.2. springen Periode: juni 2016 Weging: 2% van het schoolexamencijfer voor PO 2 b. spel b.1. volleybal Periode: december 2015 / januari 2016 Weging: 4% van het schoolexamencijfer voor PO 2 b.2. handbal Periode: juni 2016 Weging: 4% van het schoolexamencijfer voor PO 2 c. Turnen c.1.acro of springen/zwaaien Periode: Weging: d. Dans d.1. stapeldans Periode: Weging: Kolom: HAVO 4
december 2015 / januari 2016 6% van het schoolexamencijfer voor PO 2
april 2015 4% van het schoolexamencijfer voor PO 2 533 2015-2016
27 Bewegingsonderwijs Handelingsdeel: De leerlingen hebben deelgenomen aan de volgende activiteiten: Spel: Basketbal Voetbal Korfbal Softbal Tsjoekbal Volleybal Hockey Badminton Turnen: Minitrampoline springen Trapeze zwaaien Ringen zwaaien Schommelactiviteiten Atletiek: Verschillende loopvormen Speerwerpen Zelfverdediging Schermen Bewegen op muziek: Dansvormen gebaseerd op jazzdans, aerobics en ritme en bewegen Circusachtige activiteiten: Vormen van balanceren en jongleren
HAVO 4
2015-2016
28 Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) Handelingsdeel In Havo 4 en 5 moet de leerling zich oriënteren op geschikte vervolgopleidingen door LOB-activiteiten te ontplooien. LOB staat voor Loopbaan Oriëntatie en -begeleiding. Voor de activiteiten die bij het LOB dossier horen is een totale studielast van 40 sbu verplicht binnen het vrije deel. De leerlingen maken hiervoor gebruik van de methode Qompas. Daarin zijn de activiteiten beschreven die zelfstandig of in samenwerking met de mentor en de decaan worden uitgevoerd. Een aantal activiteiten,de 10 stappen, zijn verplicht voor iedereen. Andere activiteiten kunnen gekozen worden. Het doel van de opdrachten is dat er een duidelijk beeld ontstaat van de vervolgopleiding(-en) die het beste past (passen) bij de leerling, van de beroepen die met die opleiding(-en) uitgeoefend kunnen worden en van de persoonlijke eigenschappen en vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Zo kan de leerling een verantwoorde keuze maken voor zijn/haar loopbaan na het Havo. De resultaten van de LOB-activiteiten slaat de leerling op in de Qompas-bewaarmap. Dit dossier is één van de gesprekspunten voor het intakegesprek naar de volgende stap in de loopbaan van de leerling na het Havo. 4 HAVO : Verkennen en Verdiepen. Doel: 1. Je kunt een persoonlijk profiel van jezelf geven: -Wie ben ik, wat kan ik , wat wil ik inzake studie en beroep. 2.Nadere oriëntatie op vervolgopleidingen: - Het vergaren van de juiste informatie over studierichtingen die voor jou van belang zijn. - Een globaal beeld krijgen van de beroepen waartoe deze studierichtingen opleiden. - Het bepalen van de studierichting van je eerste en je tweede keuze.
Profielwerkstuk Het profielwerkstuk is een afsluitende praktische opdracht over een zelf gekozen onderwerp uit één van de examenvakken. Een aanvulling vanuit een ander vak is mogelijk. Het profielwerkstuk wordt samen met iemand anders gemaakt, tenzij dat getalsmatig onmogelijk is. In het profiel CM mag alleen gewerkt worden. Aan het profielwerkstuk moet in totaal 80 SBU besteed worden. Het profielwerkstuk wordt uitgevoerd in HAVO 5. Het profielwerkstuk wordt met een cijfer beoordeeld en telt mee in het combinatiecijfer. In HAVO 4 wordt een begin gemaakt met het profielwerkstuk. In periode 4 zul je de handleiding en een aftekenkaart uitgereikt krijgen. Bij het uitreiken van de opdracht wordt de inleverdatum bekend gemaakt. Op deze datum moet bij de teamleider het volgende ingeleverd worden: keuze van vak, partner en onderwerp. Tevens moet de aftekenkaart getekend worden voor akkoord met vak en onderwerp door de vakdocent.
HAVO 4
2015-2016
