INHOUD
BULLETIN
INHOUD
2
Bier, appels en kamelenmelk
2
Brabantse ‘double-act’ in VS
3
Pacmannetjes kweken uit navelstrengbloed
4
Herstructureringsfonds voor herontwikkeling bedrijventerreinen
4
Opening Green Chemistry
5
Ondernemer in beeld
6
Column BOM-directeur
6
Kort nieuws
©N.V. Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. Het BOM bulletin wordt verzonden aan bedrijven en overheids- en kennisinstellingen in NoordBrabant en verschijnt vier tot vijf keer per jaar. Redactieadres: BOM Postbus 3240 5003 DE Tilburg T 088 - 83 111 20 F 088 - 83 111 21 E
[email protected] I www.bom.nl
Fotografie: BOM, Wim Hollemans, MSD, Glycostem Oplage: 6.700 exemplaren Oktober 2011
Reacties en adreswijzigingen: Wilt u reageren op de inhoud
van het BOM Bulletin? Of klop-
pen uw persoons- en/of adres-
ACTIVITY REPORT
De high througput screening robot staat ter beschikking van ondernemers op het Life Sciences Park
‘Life Sciences Park Oss is voorbeeld’ Intensief en enerverend. Spannend, maar veelbelovend. Het is allemaal van toepassing op het werk dat door veel partijen wordt verzet om het Life Sciences Park (LSP) in Oss van de grond te krijgen. Na het positieve advies van de Taksforce afgelopen juli ziet het ernaar uit dat kennis en banen in de regio behouden blijven en zelfs worden uitgebreid. In de recente bedrijfslevenbrief van het Kabinet wordt het LSP genoemd als voorbeeld van succesvolle samenwerking – nu al! “De ontwikkeling van een Life Sciences Park in Oss laat concreet zien dat ondernemers, onderzoekers en overheid samen kunnen zorgen voor een sterke economie”, schreef het Kabinet op 13 september jl. Miriam Dragstra, als directeur Participaties van de BOM nauw betrokken bij de realisatie, is blij met het positieve commentaar van het Rijk. “Toen de Taskforce oordeelde dat het park alle kans van slagen heeft en vertegenwoordigers van MSD, de gemeente Oss, de provincie Noord-Brabant, de BOM, het Ministerie van EL&I en het Ministerie van VWS een intentieverklaring tekenden, konden we aan de slag. Dat gebeurt inderdaad met een flinke dosis collectieve energie .”
gegevens niet meer? Surf dan
naar www.bom.nl. Op de start-
LABS VOOR OPEN INNOVATIE
pagina, onder de afbeelding van
In het park krijgen startende en bestaande ondernemers toegang tot unieke faciliteiten. “Het wordt een ecosysteem voor open innovatie”, licht Dragstra toe, “met verschillende laboratoria en state of the art onderzoeksapparatuur, zoals chemische,
dit BOM Bulletin, kunt u door-
klikken naar een reactieformulier.
1
biologische en analytische labs en een ultra high-throughput screening faciliteit. Nieuwe en bestaande ondernemers kunnen hiervan gebruik maken.” K APITAALFONDS
De BOM is op verschillende fronten actief voor het LSP. “We ondersteunen de publieke partijen bij de verkrijging van het vastgoed en de faciliteiten die van MSD worden overgenomen. Er wordt gewerkt aan een gezonde exploitatie en aan een kapitaalfonds, dat spin-offs van Organon/MSD en andere kansrijke businessplannen ondersteunt. Hoewel het een zware klus is om alles rond te krijgen, lijkt het te gaan lukken. We zijn dan ook blij met dat compliment van het Rijk.”
Bier, appels en kamelenmelk Is kamelenmelk een oplossing voor kinderen met koemelkallergie? Kan het aantal gluten in bier omlaag? Helpt een extra vezelrijke appel tegen het hongergevoel van mensen met overgewicht? Binnen het Bossche Living Lab testen vijf partijen samen de meest uiteenlopende innovaties op het gebied van voeding en gezondheid. Als topklinisch ziekenhuis loopt het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) voorop in de behandeling van obesitas en allergieën. Om die toppositie waar te maken, is onderzoek en innovatie belangrijk. “Samen met de gemeente Den Bosch, de HAS, Avans en het ZLTO is daarom - met steun vanuit het Interreg 4C project Pickfiber - het Living Lab opgericht”, legt projectleider Lotte Rijksen uit. “Binnen dit virtuele lab zoeken we samen met bedrijven naar mogelijkheden om nieuwe producten te testen. Soms binnen de ziekenhuisomgeving, soms daarbuiten.” ETHISCHE TOETSING
Hoewel de welwillendheid groot is, zijn er volgens Rijksen in de medische wereld nog best wat hobbels te overwinnen: “De inzet van patiënten vereist snel ethische toetsing, zelfs al lopen de deelnemers geen gezondheidsrisico. Die zorgvuldigheid is goed, maar het kan relatief eenvoudige onderzoeksprojecten ook
Brabantse ‘double-act’ in VS
Research Triangle Park (RTP) in North Carolina is een van de grootste science parks in de VS met 170 bedrijven en ruim 38.000 kenniswerkers. In samenwerking met het NFIA (Netherlands Foreign Investment Agency) afficheert Brabant zich deze maanden op twee fronten in de VS. De Brabantse double-act wordt verzorgd door Marcel de Haan en Bodo de Wit, respectievelijk Director Innovation & Technology en Senior Project Manager van BOM Investeringsbevordering.
remmen”, zegt ze. “Het mooie van dit samenwerkingsverband is dat we alternatieven hebben. Zo konden we het effect van een vezelrijke appel wél testen op een groep mensen met overgewicht die we via het bedrijfsleven vonden. Op die manier stimuleert het Living Lab de onderzoekscultuur.” Meer informatie: Ria Hein, 088-83 111 55,
[email protected] / www.fhealinc.nl, Lotte Rijksen,
[email protected].
De Haan bezocht Research Triangle Park in North Carolina, dat samen met Silicon Valley en Boston Area tot de Amerikaanse top drie behoort van hightech industrial sites. Het park huisvest technologische bedrijven die vergelijkbaar zijn met die op High Tech Campus Eindhoven. “Het werd hoog tijd voor een wederzijdse kennismaking en voor een introductie van High Tech Campus. We onderhouden al contacten met Silicon Valley. Ook bij Research Triangle Park bestaat er behoefte aan kennisuitwisseling op het gebied van innovatiemogelijkheden”. De Haan verzorgde ook een presentatie over High Tech Campus bij de jaarconferentie van The International Economic Development Council (IEDC) waar de regionale ontwikkelingsmaatschappijen uit de VS elkaar ontmoeten. De Wit vertegenwoordigde Brabant op de jaarlijkse wereldconferentie van de Council van Supply Chain Management Professionals (CSCMP) in Philadelphia. “Al jarenlang is Brabant vanwege haar logistieke kwaliteiten voor Amerikaanse bedrijven de springplank naar Europa. Ze vestigen hier hun distributiecentra en verkoopkantoren. Tot die bedrijven behoren ook toonaangevende retailketens zoals Forever21, dat vorig jaar in Brabant zijn Europese hoofdkantoor en distributiecentrum opende”. Meer informatie: Marcel de Haan, 088-83 111 25,
[email protected] / Bodo de Wit, 088-83 111 46,
[email protected] 2
ACTIVITY REPORT Pacmannetjes kweken uit navelstrengbloed Eigenlijk zijn het een soort Pacmannetjes, die gekweekt worden om kankercellen te vernietigen. “Iedereen heeft deze natural killer cells in zijn bloed, alleen niet voldoende om kankercellen de baas te kunnen. Wij halen ze uit navelstrengbloed, dresseren ze en kweken ze op”, legt Dirk Groenewegen van Glycostem Therapeutics uit. De cellulaire immunotherapie waar het Bossche Glycostem Therapeutics aan werkt, maakt gebruik van menselijke afweercellen die alléén de kankercellen elimineren. “Breed werkende chemotherapeutica vormen een veel zwaardere en langdurige belasting voor de patiënt”, licht Groenewegen toe. De enorme potentie greep ook het Brabant Life Sciences Seed Fonds en het Spin-Off Fonds Brabant. Samen investeren ze in Glycostem Therapeutics. “Niet alleen kunnen we nu onze activiteiten uitbreiden en een productportfolio ontwikkelen, we hebben er tevens actieve, ervaren aandeelhouders bij”, vindt Groenewegen. “Daarbij is er een goede persoonlijke klik, onmisbaar voor succesvolle samenwerking.”
Cellen uit navelstrengbloed worden gebruikt ter bestrijding van kankercellen
Pascal Prins, investment manager: “Met deze investering kan Glycostem Therapeutics haar activiteiten op het gebied van cellulaire immunotherapie de komende jaren sterk uitbreiden. Deze participatie sluit goed aan bij de ontwikkelingen op het gebied van life sciences in Brabant.” EERSTE PATIËNT
Het eerste product dat Glycostem Therapeutics ontwikkelt, is voor de behandeling van acute myeloide leukemie. “We werken hierbij samen met het Universitair Medisch Centrum St. Radboud in Nijmegen, met steun van VWS. In oktober wordt de eerste patiënt experimenteel behandeld. Dit is een zeer spannende tijd voor ons.” Meer informatie: Pascal Prins, sr. Investmentmanager, 088-83 111 33,
[email protected] / www.glycostem.nl
Eindejaarsbijeenkomst BOM er 2011 15 decemb mst BOM. agenda. ast in uw enko e lv a ij sb m r u a t a a ej d eind Noteer deze
Op donderdag 15 december organiseert de BOM weer haar traditionele eindejaarsbijeenkomst. Een ideale gelegenheid om uw netwerk te verstevigen en uit te breiden. Nederland heeft de ambitie om tot de top 5 van kenniseconomieën in de wereld te behoren. Door in te zetten op tien topsectoren (AgroFood, Tuinbouw en uitgangsmaterialen, High Tech, Energie, Logistiek, Creatieve Industrie, Life sciences, Chemie, Water en Hoofdkantoren) wil het kabinet samen met bedrijven en kennisinstellingen investeren in onderzoek en ontwikkeling. Hoe belangrijk zijn deze topsectoren voor het versterken van de economie en wat betekenen ze voor de concurrentiepositie van Nederland en Brabant? Twee prominente sprekers geven hun visie op het topsectorenbeleid. Prof. dr. Frank den Butter, hoogleraar aan de
VU in Amsterdam, werpt een kritische blik op het topsectorenbeleid en Peter Struik, CEO van FujiFilm Europe B.V., vertelt over toppresteren in de praktijk.
Burgemeester Rob van Gijzel van Eindhoven spreekt in Taiwan over open innovatie tijdens het seminar ‘Eindhoven, the Netherlands: where open innovation meets new business’. Dit seminar georganiseerd door de BOM samen met het Netherlands Foreign Investment Agency Taiwan en DigiTimes is bedoeld
een aantrekkelijk, dynamisch en innovatief klimaat dat het bedrijf meer biedt dan alleen business development en service naar eindafnemers”.
om Taiwanese bedrijven te informeren over het vestigingsklimaat van Nederland en in het bijzonder Brabant. Ook Philips, Deloitte en Holst Centre droegen bij aan de invulling van het programma. Project Director Eelko Brinkhoff: “onze boodschap aan Taiwanese bedrijven; kijk altijd naar de marktkansen in Europa vanuit
Wij ontvangen u graag vanaf 15.15 uur in de Schouwburg in Tilburg. Reserveer deze datum vast in uw agenda. Wilt u zich aanmelden voor deze bijeenkomst, dan kan dat vanaf 15 november via de website www.bom.nl. Meer informatie: Simone Prinsen 088-83 111 47,
[email protected]
Meer informatie: Eelko Brinkhoff, 088-83 111 42,
[email protected]
3
Herstructureringsfonds voor herontwikkeling bedrijventerreinen Een herstructureringsfonds van € 7 miljoen wordt ingezet voor de aanpak van de verouderde bedrijventerreinen De Emer, Hintelaken en De Krogten in Breda. Gemeente Breda en de Brabantse Herstructureringsmaatschappij (BHB) nemen ieder de helft voor hun rekening. Leegstaande panden en braakliggende terreinen worden aangekocht, gesloopt en als nieuwe, bouwrijpe kavels aangeboden. Gemeente, BOM en BHB hebben gezamenlijk een masterplan opgesteld met daarin de projecten die via het nieuwe fonds worden gefinancierd. Zo krijgt bijvoorbeeld het bedrijventerrein Emer-Noord een directe aansluiting op de Noordelijke Rondweg. Daarmee wordt Emer-Noord een stuk aantrekkelijker voor nieuwe bedrijven om zich te vestigen. Als alles naar verwachting verloopt starten de werkzaamheden begin 2012. REVOLVEREND FONDS
Het fonds is revolverend. Dat wil zeggen dat de financiële middelen zodanig worden ingezet dat ze binnen een bepaalde tijd weer terugvloeien en opnieuw kunnen worden ingezet bij andere herstructureringsprojecten. Aansluitend op de investeringen op bedrijventerrein Emer-Noord wordt het fonds ingezet voor het gebied rond de Krouwerlaarhaven en, bij voldoende opbrengsten vanuit de verkoop van de grond, ook voor de rest van Emer/ Hintelaken en de Krogten.
Gemeente Breda, BOM en BHB tekenden op 25 augustus een samenwerkingsovereenkomst Meer informatie: Jeroen Krijgsman, 088-83 111 63,
[email protected]
Opening Green Chemistry Campus Op 29 september 2011 is op het terrein van Sabic, in Bergen op Zoom, de Green Chemistry Campus gestart. Het toekomstbeeld is dat de campus hét centrum wordt van de open chemische innovatie als het gaat om biobased innovaties. De Green Chemistry Campus gaat op kleine schaal beginnen en zal in de loop van de jaren organisch groeien. In een biobased economy nemen groene grondstoffen de rol over van fossiele grondstoffen zoals olie. Olie zit bijna overal in, van kunststoffen en chemicaliën tot brandstoffen. Brabantse ondernemers onderzoeken nu alternatieven. Verpakkingen vervaardigd van aardappelschillen, natuurvezels in dashboards en bietenloof als brandstof voor auto’s zijn slechts enkele voorbeelden van nieuwe producten op basis van nieuwe technologieën. Centraal staat het gebruik van restproducten uit de landbouw als basis voor nieuwe grondstoffen.
afzetmarkt voor hun reststromen. Door nieuwe bedrijven aan te trekken, die waardevolle technologie kunnen inbrengen, gaan we de innovatie op dit gebied versnellen.” Aldus Technology & Innovatieleider Willem Sederel van SABIC Innovative Plastics.
“Er is steeds meer vraag naar biobased materialen, terwijl de uitgebreide agro- en foodsector in de regio op zoek is naar een
Meer informatie: Paul Gosselink, 088-83 111 59,
[email protected] 4
BULLE
Ondernemer in beeld Kan niet bestaat niet De BOM is een echte netwerkorganisatie. In deze nieuwsbrief geven we een stukje van dat netwerk prijs en zetten we een ondernemer ‘in the picture’. Dit keer is dat Joost Eijkens van de Cardan Groep, die ‘mens en werk samenbrengt’. Uitgerekend in het jaar dat de Twin Towers instortten, begon hij voor zichzelf. “Het verbaasde mij dat grote uitzendorganisaties hun beleidskeuzes baseerden op angst en cijfers. Dat gaat ten koste van de creativiteit. Volgens mij moet je daar nooit op bezuinigen.”
BRABANT MOET IETS DOEN AAN DE KENNISLEEGLOOP, VINDT U.
“Het is toch verschrikkelijk dat het gros van al die duizenden studenten na hun studie Brabant verlaat! Onze provincie stevent binnen een paar jaar af op een tekort van meer dan veertigduizend kenniswerkers. Met het opleiden van het hedendaags potentieel alleen komen we er niet, we zullen ervoor moeten zorgen dat we een bredere, internationale scope ontwikkelen! Dat kan, als we samen durven investeren in nieuwe mogelijkheden.” WELKE CREATIEVE OPLOSSINGEN HEEFT U OM DE KENNIS IN BRABANT TE HOUDEN?
“We moeten ervoor zorgen dat Brabant aantrekkelijker wordt als woon- en werkgebied. Daarom nam ik bijvoorbeeld samen met woningcorporatie TBV, Volker Wessels, de Universiteit van Tilburg en de gemeente het initiatief tot het Tilburg Talent Square, een wooncomplex voor talentvolle buitenlandse studenten en afgestudeerden. Op de begane grond komen interessante voorzieningen als horeca, een expatcenter en een Talenten uitzendbureau, dat studenten bemiddelt naar vacatures die in het verlengde van hun studie liggen. Zelf heeft Talentflex honderden studenten in het bestand, die voor acht tot zestien uur per week op hoogwaardige functies kunnen worden ingezet. Als ze zijn afgestudeerd, bemiddelen we ze naar een vaste baan. Het is een geweldige doelgroep; slim, representatief en gemotiveerd.”
Joost Eijkens
“Een totaal ander voorbeeld is ons project voor mensen met een autistische beperking. Hun aandoening maakt ze enorm geschikt als softwareprogrammeur of tester, ze leveren bijna foutloos werk.” GELOOFT U IN DE WERVING VAN BUITENLANDSE KRACHTEN?
“Ik geloof absoluut in goede uitwisselingsprogramma’s, interessante stageplekken en een vruchtbaar klimaat voor starters. Een Chinees die hier tijdelijk wil komen werken, kiest voor Brabant, niet voor Tilburg of Eindhoven. De fysieke afstand tussen beide steden is voor hen geen issue, voor een uurtje treinen draait hij zijn hand niet om. We moeten er dus mee stoppen onszelf internationaal te profileren als Brainport én Midpoint én Maintenance Valley. Eén Brabant, dat moet het zijn.” WAAR HEBBEN CARDAN EN DE BOM ELK AAR GEVONDEN?
“In India, China en Turkije. De BOM werft bedrijven voor vestiging in Brabant, Cardan werft kennismigranten en heeft een breed netwerk binnen het beroepsonderwijs. Daardoor beschikken we over een schat aan potentials, die het economisch klimaat in de regio sterk kunnen stimuleren. Het netwerk van de BOM barst bovendien van de interessante mogelijkheden voor starters en alumni. Door samen te werken, verleiden we kenniswerkers naar Brabant te komen en er vooral te blijven.” Meer informatie: www.cardan.com
5
ACTIVITY REPORT
ETIN
Niet jij, maar wij Waar verdienen we in de toekomst ons brood mee? Over die relevante en zeer urgente vraag buigt het kabinet zich in de bedrijfslevenbrief van 13 september jl. Bij het formuleren van de antwoorden gaf Minister Verhagen van EL&I het bedrijfsleven alle ruimte om mee te denken. Het resultaat is een actieplan waar de business in gelooft en dat daardoor veel kans van slagen heeft. Het is een goede zaak dat de overheid durft te vertrouwen op de ideeën van het bedrijfsleven. In de brief erkent het kabinet de waarde van regionale ontwikkelingsmaatschappijen. “Bij het verstrekken van risicokapitaal aan het innovatieve bedrijfsleven spelen de participatiebedrijven van de regionale ontwikkelingsmaatschappijen
een belangrijke rol”, staat er. Ook waardeert het kabinet dat de ontwikkelingsmaatschappijen zelf actief voorstellen ontwikkelden om met de topsectoren aan de slag te gaan. Daar ben ik blij mee, want hoewel wij altijd van onze meerwaarde overtuigd waren, is het voor ons best spannend geweest welke ideeën het Kabinet daarover had. Trots ben ik bovendien op het feit dat het Life Sciences Park in Oss expliciet wordt genoemd als goed voorbeeld van moderne samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven. Dankzij de gezamenlijke inspanningen van alle partijen lijkt het inderdaad te gaan lukken om kennis en banen voor Oss te behouden. Wat mijn inspireert aan de bedrijvenbrief, is dat zowel de totstandkoming als de inhoud zijn gebaseerd op samenwerking. Het gaat niet langer over jij, maar over wij. Overheden onderling, maar ook kennisinstellingen en het bedrijfsleven voelen zich samen verantwoordelijk voor de Nederlandse boterham. Dat we uit Den Haag naar alle waarschijnlijkheid weinig financiële ondersteuning te hoeven verwachten, dwingt ons tot creativiteit. Net als in Oss, waar een vitale coalitie is ontstaan en we laten zien hoe succesvol topsectoren-beleid in de praktijk kan zijn. Wie investeert in vertrouwen wordt beloond!
Jan Pelle, directeur BOM
C O L U M N
INTERNATIONAAL ONDERNEMEN
BESTE BRABANTSE BEDRIJFSIDEE
MKB-FINANCIERINGSGIDS
BEDRIJVEN
Voor ondernemers is het belangrijk
GEZONDHEIDSZORG
Via de website www.mkbfinancierings-
Op 29 september heeft een
– zeker in deze huidige tijd – dat zij
In het kader van het IAB4
gids.nl kunnen ondernemers in
Brabantbreed internationaal
de kansen in het buitenland pakken.
programma, waarin bedrijven en
Brabant op een snelle manier een
acquisitieoverleg plaatsgevonden.
De Kamers van Koophandel Brabant
instellingen samen innovaties voor
overzicht krijgen van financierings-
Meer dan 30 vertegenwoordigers
en Zeeland, Syntens, Brainport
de gezondheidszorg ontwikkelen,
oplossingen voor hun bedrijf. Deze
van het NFIA ( Netherlands Foreign
Development en de BOM hebben een
heeft de Provincie Noord-
website is vorig jaar door Brainport
Investment Agency), de provincie
folder gemaakt met informatie voor
Brabant de prijsvraag "Beste
Development ontwikkeld voor
Noord-Brabant, de grote steden
ondernemers en de intermediaire
Brabantse Bedrijfsidee voor de
Zuidoost Brabant en nu uitgerold voor
van Brabant en andere regionale
adviseurs zodat mkb’ers bij vragen
Gezondheidszorg van Morgen"
heel Brabant. Er is ook een papieren
acquisitiepartners hebben het
over importeren en exporteren beter
uitgeschreven. Brabantse mkb-
versie van de financieringsgids uit-
voorstel van de BOM met betrekking
worden geholpen en doorverwezen.
bedrijven worden uitgedaagd om een
gebracht, waarin aan ondernemers
tot de acquisitiestrategie 2012-2015
De stimulerende verhalen in de
idee in te dienen voor een product
de mogelijkheden en de werking van
besproken. Het is de bedoeling
folder van twee ondernemers kunnen
en/of een dienst die de kwaliteit
de kapitaalmarkt wordt uitgelegd.
dat het uiteindelijke acquisitieplan
andere ondernemers aanmoedigen
van leven van mensen met dementie,
U kunt deze gids aanvragen via
voor 2012-2015 in november wordt
om hun grenzen te verleggen.
diabetes en/of COPD substantieel
onderstaand e-mailadres.
gepresenteerd.
Meer informatie: Danielle van Gestel,
kan vergroten.
Meer informatie: Danielle van Gestel,
Meer informatie: Richard l’Ami,
088-83 112 03,
[email protected]
Meer informatie:
088-83 112 03,
[email protected]
kort nieuws
WERVING BUITENLANDSE
088-83 111 40,
[email protected]
www.innovatieveactiesbrabant.nl
6
