INHOUD 3
| Inleiding
5
| Informatie project Verzilvering van de Vergrijzing
9
| Tips uit de praktijk themabijeenkomsten en studiedagen 1
13 | Meer tips uit de praktijk organisaties en gemeenten 20 | Interessante informatie
UITGAVE PJ PARTNERS | Postbus 11117 | 3004 EC Rotterdam | 010 4362166 |
[email protected] | www.pjpartners.nl TEKST PJ PARTNERS | Elske Schreuder | Truus Boerma VORMGEVING PJ PARTNERS | Marian Bouthoorn Uitgave is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zuid-Holland | februari 2009
z i l v e r
2 z i l v e r
INLEIDING De inwoners van Nederland worden gemiddeld steeds ouder. Verder blijven ze over het algemeen lang gezond en actief. Deze senioren vormen een groep die zich in grote maatschappelijke aandacht mag verheugen: als (potentiële) betrokken burgers. Tegelijkertijd is er ook een groeiende groep hoogbejaarden die zorg en aandacht behoeven. Een andere trend is een verandering in het vrijwilligerswerk. De vanzelfsprekendheid om -
3
langdurig - onbetaalde inzet voor anderen te leveren lijkt af te brokkelen.
z i l v e r
Een nieuw soort vrijwilligers biedt zich aan, met andere potenties en eisen. Politiek en maatschappelijke organisaties buigen zich over dit complex van omstandigheden. Verscheidende vrijwilligersorganisaties hebben al goede ervaringen opgedaan met het vinden en inzetten van nieuwe senior-vrijwilligers. Het project Verzilvering van de Vergrijzing beoogde daar een stimulans voor te zijn en een instrument voor kennisverspreiding. Onderhavig boekje biedt 1001 tips voor diverse partijen: gemeenten, vrijwilligersorganisaties en -steunpunten en de actieve senioren zelf.
februari 2009 | Martha Beuckens | manager sociaal beleid PJ PARTNERS
4 z i l v e r
INFORMATIE PROJECT VERZILVERING VAN DE VERGRIJZING
5 z i l v e r
BETEKENIS VAN SENIOR-BURGERS In haar seniorenbeleid 2005-2006 gaf de Provincie Zuid-Holland aan dat vergrijzing door velen vooral als probleem wordt ervaren: meer senioren, dus meer gebruik van zorg, dus meer kosten. Gelukkig wint het idee meer en meer terrein dat senioren mensen met kennis en ervaring zijn, die met hun inzet een bijdrage aan de samenleving kunnen (en misschien wel moeten) leveren. Senioren zelf eisen ook steeds meer hun plek op: zij willen zo lang mogelijk zelfstandig een rol met toegevoegde waarde in de samenleving vervullen en daartoe ook in staat worden gesteld. Daarom moeten niet de achterstanden en tekorten worden benadrukt, maar de (persoonlijke) competenties waarover iedereen beschikt. Deze competenties moeten worden aangeboord en versterkt, waardoor senioren beter in staat zijn hun eigen welzijn en dat van anderen te bevorderen. Door actief te zijn nemen senioren bovendien het vooroordeel weg dat zij meer nemen dan geven en daarmee de solidariteit tussen generaties in gevaar brengen. Senior-burgers leveren een essentiële bijdrage aan een civil society. De civil society is wat mensen aan elkaar 6 z i l v e r
bindt; een systeem van verbanden waar mensen vrijwillig deel van uitmaken en waar geappelleerd wordt op ieders kwaliteiten, kennis en ervaringen. Een civil society gaat uit van betrokkenheid van burgers bij de publieke zaak, vergroting van maatschappelijk zelfbestuur en versterking van gemeenschapszin en tolerantie. Juist door hun opgedane kennis en ervaringen kunnen senior-burgers een belangrijke bijdrage leveren aan een civil society. En zij zijn daar ook duidelijk in geïnteresseerd. Uit onderzoek blijkt dat er nog steeds onbenut potentieel aanwezig is. Senioren geven aan dat zij zich graag vrijwillig willen inzetten en dat zij nog wel wat meer tijd te besteden hebben. Het liefste willen mensen persoonlijk aangesproken en ergens voor gevraagd worden.
PROJECT VERZILVERING VAN DE VERGRIJZING Het aanbod van senior-burgers kan goed gekoppeld worden aan de vraag naar vrijwilligers. Vele organisaties lopen er immers tegenaan dat het aantal vrijwilligers afneemt, terwijl de werkdruk hetzelfde blijft of toeneemt. Dankzij financiële steun van de Provincie Zuid-Holland heeft PJ PARTNERS in de jaren 2007 en 2008 de methodiek Verzilvering van de Vergrijzing in twee pilots ontwikkeld en aan kunnen bieden aan alle organisaties die vrijwilligers zoeken, lokale afdelingen en regionale of provinciale besturen en koepels. De
methodiek is ook van belang voor organisaties die vrijwilligers bemiddelen, zoals Steunpunten Vrijwilligerswerk en Vrijwilligerscentrales. Een centrale vraag is: Is uw organisatie senior-proof? Met andere woorden: sluiten het vrijwilligerswerk, de vereisten en de faciliteiten aan op het aanbod van senior-burgers van de 21e eeuw? Gezamenlijk werd gezocht naar een helder beeld op de taken die nu blijven liggen en naar mogelijke aanpassingen in de organisatie. Tegelijkertijd werd gewerkt aan een plan om in contact te komen met nieuwe groepen ouderen. In de volgende hoofdstukken staan voorbeelden van succesvolle methodieken en geslaagde contacten.
DE TOEKOMST Inmiddels hebben zich de nodige veranderingen voorgedaan. De Wmo is ingevoerd; zowel door het Rijk als de provincies zijn nogal wat verantwoordelijkheden, taken en middelen naar gemeenten overgedragen. Ook bij de Provincie Zuid-Holland hebben beleidswijzigingen plaatsgevonden. De Provincie trekt zich meer en meer terug uit de sectoren zorg en welzijn en gaat zwaardere accenten leggen op kerntaken zoals ruimtelijke ontwikkeling. Verder zijn binnen negen Regionale Agenda’s Samenleving (RAS-sen) convenanten afgesloten. Deze bevatten afspraken over maatschappelijke vraagstukken met doelen en te behalen prestaties. De Provincie zet daarbij bovendien een aantal provinciale ondersteuningsinstellingen in. In de notitie Maatschappelijke Participatie van de Provincie Zuid-Holland staan de lijnen voor de nieuw af te spreken resultaatgerichte RAS voor de jaren 2009 tot en met 2011. Genoemde documenten en notities zijn te vinden via www.pzh.nl. Het Servicepunt Vrijwillige Inzet Zuid-Holland, waarvan PJ PARTNERS de coördinatie voert, blijft actief. Het verzorgt een digitale nieuwsbrief, deskundigheidsbevordering van vrijwilligers(organisaties), de ondersteuning van lokale steunpunten en advisering aan gemeenteambtenaren. Zo blijft begeleiding bij deskundigheidsbevordering en methodiekontwikkeling mogelijk. Elske Schreuder | PJ PARTNERS |
[email protected]
7 z i l v e r
8 z i l v e r
TIPS UIT DE PRAKTIJK THEMABIJEENKOMSTEN EN STUDIEDAGEN
9 z i l v e r
Voor het project Verzilvering van de Vergrijzing inventariseerde PJ PARTNERS welke methoden vrijwilligersorganisaties en anderen toepasten om hun organisatie senior-proof - aantrekkelijk voor oudere vrijwilligers - te maken. Ervaringen uit de praktijk en professionele methodieken werden vergeleken en verspreid. Expertmeetings trokken in 2007 medewerkers van een tiental geïnteresseerde organisaties. Het betroffen plaatselijke afdelingen van landelijke organisaties zoals de Zonnebloem en het Nederlandse Rode Kruis, maar ook plaatselijke welzijnsstichtingen. Centraal stond steeds de vraag: 'Hoe bereik ik nieuwe vrijwilligers, bijvoorbeeld actieve ouderen?' PJ PARTNERS legde een scala aan instrumenten voor om vraag en aanbod te inventariseren. Het betreft: de bronmethodiek | www.bronmethodiek.nl burgerschapsstijlen | Motivaction | www.motivaction.nl onder Beleid Checklist 5 x B | vroeger Civiq, nu Movisie | informatie bij PJ PARTNERS 10 z i l v e r
de Cultuurproef | vroeger Civiq, nu Movisie | www.movisie.nl onder Organisatieversterking SWOT Veenendaal | www.spectrum-gelderland.nl onder Publicaties - Volwassenen
Elk van deze methoden is het proberen waard, volgens de deelnemers. Een vraag die steeds moet meespelen blijkt de volgende te zijn: ‘Hoe zien de potentiële nieuwe vrijwilligers mijn organisatie?’ Vervolgens organiseerde PJ PARTNERS in 2008 studiedagen in de Stadsregio Rotterdam en op GoereeOverflakkee. PJ PARTNERS werkte hierbij nauw samen met onder andere Marktplaats Vrijwillige Zorg en met de werkwijze Zilveren Kracht | Movisie | www.zilverenkracht.nl Ettelijke tientallen vertegenwoordigers van plaatselijke en regionale organisaties kregen inzicht in de laatste ontwikkelingen en methodieken en wisselden 'good practices' uit. Zowel ambtenaren als medewerkers van een Steunpunt Mantelzorg Vrijwillige Thuishulp waren aanwezig, evenals bijvoorbeeld medewerkers van een Ouderenplatform of Humanitas. Deelnemers kwamen uit heel Zuid-Holland.
TIPS Om blijvend nieuwe vrijwilligers - bijvoorbeeld senioren - aan te spreken is het niet voldoende om alleen
naar 'buiten', naar die groep te kijken. De eigen organisatie dient doorgelicht te worden op eigentijdse relevantie, zichtbaarheid en werkwijze. De vergrijzing levert enerzijds meer zorgvragers op, maar anderzijds meer gezonde actieve senioren. Zij
willen zich blijven inzetten voor de samenleving, en nemen ervaring uit hun beroepsleven mee. Steeds meer ouderen hebben (nog) een betaalde baan. Het aantal uren dat 65+ers aan vrijwilligerswerk
besteden is de afgelopen jaren afgenomen van gemiddeld 2,2 naar 1,8 uur per week. De oudere vrijwilligers van nu willen ook tijd houden voor familie (kleinkinderen!), hobby's en reizen. Dat
betekent dat ze eerder bereid zijn om zich in te zetten voor flexibele en/of kortlopende taken dan voor vaste taken die een permanente claim op hen leggen. De organisatie kan daaraan tegemoet komen door grotere taken te splitsen. Senior-vrijwilligers zoeken vooral ontspanning, persoonlijke contacten en nuttige activiteiten in het vrijwilli-
gerswerk. Hoog scoren: één-op-één, oud-en-jong en in-de-buurt. Maar anderen zetten juist graag hun leidinggevende of bestuurlijke ervaring in! Mensen worden graag persoonlijk gevraagd, dit geldt zeker voor de passievere potentiële vrijwilligers. Zij
waarderen vooral het element van ontmoeting. Wanneer er verschillende soorten activiteiten worden georganiseerd, blijken ze wel bereid ook een bijdrage te leveren: iets met natuur of cultuur, dan weer andere ouderen met iets praktisch helpen … Allochtone (oudere) vrijwilligers zijn soms moeilijk te bereiken. Een actieve vindplaatsgerichte benadering
die uitgaat van zelfredzaamheid (en niet van achterstand) kan een start zijn. Een concreet voorbeeld of 'rolmodel' kan als een olievlek werken. Veel allochtonen hebben veel informele contacten in de buurt. Aansprekend zijn: relatie met inburgering en focus op familie. En let op: niet alle allochtonen zijn moslim! Een adressenbestand van potentiële nieuwe vrijwilligers kan basis zijn voor een uitnodigende mailing (van
bijvoorbeeld samenwerkende vrijwilligersorganisaties). Soms is een instantie bereid om bijvoorbeeld namen te geven van mensen die 65 worden of recht hebben op een bepaalde (55+)regeling. De privacyregels dienen dan wel gerespecteerd te worden, uiteraard. Vrijwilligersorganisaties zijn dikwijls afhankelijk van andere instanties om hun doelen (zoals geld, tijd of
11 z i l v e r
ruimte voor een bepaalde actie) te bereiken. Samenwerking zoeken met partners ligt voor de hand: een gezamenlijke lobby kan beslissers er toe brengen om in het initiatief te investeren. Nieuwe vrijwilligers zijn dikwijls mondig. Zij bieden en vragen maatwerk. Een organisatie met een 'ja-cultuur'
pakt kansen op. Een advertentie kan ook nieuwe vrijwilligers opleveren; medium en woordkeus dienen wel passend geko-
zen te worden. Duidelijke informatie vooraf voorkomt dat mensen snel weer afhaken. Een andere methode is huisbezoek, bijvoorbeeld bij mensen die zelf hulpvrager zijn. Zij kunnen immers
best ook aanbieder zijn, misschien op termijn. Hier zit wel vrijwilligerspotentieel, maar het is intensief werk. Vrijwillige inzet heeft een complexe verhouding met betaald, professioneel werk. Er kunnen spanningen ont-
staan in verband met overeenkomsten en verschillen in werkdruk, beloning, verantwoordelijkheden en de inhoud van het werk (leuk, zwaar). Organisaties - vooral de leiding - en medewerkers moeten de communicatie open houden. 12 z i l v e r
Vrijwilligerswerk is niet het antwoord op alle knelpunten. En individuele vrijwilligers moeten vooral niet over-
vraagd worden. Mensen die overal 'ja' op zeggen verdienen bescherming. Als zij uitvallen is de organisatie nog verder van huis. Nieuwe vrijwilligers, al dan niet senior, stappen in bestaande routines en netwerken. Begeleid ze goed en
zorg dat de meer ervaren vrijwilligers ook open staan voor nieuwelingen. Als zij geen waardering merken zijn ze meteen weer weg. De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) geeft gemeenten de plicht en de faciliteiten om sociale net-
werken te intensiveren. Vrijwilligersorganisaties kunnen daarvan gebruik maken, vooral als ze samenwerken. Ook de maatschappelijke stages, die verplicht worden voor scholieren, kunnen kansen bieden. De werk-
zaamheden van en de contacten met jongeren kunnen de positie van de vrijwilligersorganisatie versterken. Gemeente, school en stagemakelaar zijn partners om contact mee op te nemen.
MEER TIPS UIT DE PRAKTIJK ORGANISATIES EN GEMEENTEN
13 z i l v e r
Zowel grotere als kleinere organisaties hebben te maken met de kwantitatieve en kwalitatieve veranderingen in de seniorenpopulatie. Door en voor professionals zijn er methodieken ontwikkeld; vrijwilligersorganisaties pakken het meestal minder systematisch aan, en kunnen good practices vanuit de praktijk opdoen. PJ PARTNERS draagt graag bij aan het verdelen van kennis. Hieronder volgt een aantal beproefde handreikingen van en voor vrijwilligersorganisaties en gemeenten.
UIT DE PRAKTIJK VAN EEN VRIJWILLIGERSORGANISATIE | VROUWEN VAN NU, AFDELING VLAARDINGEN De Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (NBvP) - Vrouwen van Nu is een landelijke organisatie (www.nbvp.nl). Zij bestaat al vele tientallen jaren en telt ruim 50.000 leden. De leden zijn zeker niet meer enkel vrouwen van het platteland, maar wel over het algemeen al wat ouder. Het overgrote deel van hen is (ver) 14 z i l v e r
boven de 50. Daarom betreffen de ervaringen met het vinden en binden van leden voornamelijk senioren. De afdeling Vlaardingen telt ongeveer 150 leden. De meeste vrouwen hebben man, kinderen en (deeltijd)werk (gehad), maar niet allemaal. Autochtone vrouwen zijn royaal in de meerderheid. Gezelligheid, samen leuke dingen doen, is het belangrijkste motief om lid te worden en te blijven. Onderlinge steun bij ziekte of ander leed komt via het onderlinge contact vanzelf. Idealisme of belangenbehartiging spelen een zeer kleine rol. Dat het gaat om 'vrouwen onder elkaar' is wel een groot deel van de aantrekkelijkheid. Persoonlijk contact is de manier bij uitstek waarop nieuwe leden kennis maken met de NBvP Vrouwen van Nu. De meeste NBvPsters zijn ook lid van een andere organisatie zoals een koor, een sport- of wandelclub of een gezelligheidsclub (kaarten, handwerken). Daar vertellen ze over de NBvP en vervolgens nemen ze een kennis een keertje mee. Op iedere avond is er ruimte en aandacht voor introducés. Op de maandelijkse algemene avonden komen wel 100 leden. Het grootste bindmiddel van NBvP Vrouwen van Nu - Vlaardingen is de verzameling clubs. Er zijn ruim 10 van deze kringen, die op vaste ochtend of avond bijeenkomen, vaak bij iemand thuis. Onderwerpen variëren van patchwork via kunst & cultuur naar tuinieren en Nordic Walking. Vrouwen zeggen hun lidmaatschap op als ze geen tijd meer hebben voor de plaatselijke activiteiten. De reizen en bijeenkomsten, die provinciaal en landelijk worden georganiseerd, blijken in Vlaardingen op te weinig
enthousiasme te kunnen rekenen om een lidmaatschap voor te continueren. Het plaatselijke bestuur van de vereniging stelt alles in het werk om de leden actief te houden en om het bestuur en de commissies bemenst te houden. Zij heeft in de loop der tijd de beste ervaring met onderstaande tips. Hou een vaste dag aan voor de activiteiten. Publiceer de onderwerpen tijdig en stuur kort van te voren een
reminder. Benader vrijwilligers voor één klus, bijvoorbeeld een enkele avond. Wie dat een paar keer doet en het
regelwerk leuk lijkt te vinden, is te benaderen voor een plaats in een bestuur. Maak het extra aantrekkelijk om naar een bijeenkomst te komen. Bijvoorbeeld: tijdens de bijeenkomst kan
je je (goedkoper) inschrijven voor een workshop, cursus of uitje. Of: dan ben je verzekerd van een plaats. Wil je bereiken dat mensen tot het laatst van de avond blijven? Organiseer (bijvoorbeeld) een struikverlo-
ting! Koop vooraf een mooie bos bloemen en zet die in het zicht. Verkoop lootjes voor 1 euro. Trek het winnende lot aan het einde van de avond en de gelukkige krijgt de bos bloemen! Slim inkopen kan ook nog financiële winst opleveren. Als de ervaring leert dat je organisatie vooral voor ouderen aantrekkelijk is, verlies dan geen energie met
tegen de stroom in roeien. Zoek nieuwe leden waar andere ouderen al zijn: gezelligheidsverenigingen, sport, zwembad of fysiotherapeut. Ga werven op een 50+beurs of tijdens een informatiedag voor mensen die met pensioen gaan. Jongeren zijn wel uit te nodigen als introducé. Of organiseer een 'twee-generatiesbijeenkomst'. Wek de nieuwsgierigheid door wat te laten zien, niet alleen door erover te vertellen of schrijven. Een voor-
beeld van een handwerkje, flinke foto's van een excursie, een filmpje van een feestelijke avond. Bedank vrijwilligers openlijk en uitbundig. Heet nieuwe leden lijfelijk welkom, niet alleen met een briefje. Maak op elke bijeenkomst één iemand ver-
antwoordelijk voor het verwelkomen van nieuwe gezichten en introducés. Haal niet alleen onderwerpen en sprekers van buiten. De eigen leden hebben ook deskundigheid en erva-
ring. Eventueel vul je een avond met een aantal korte presentaties. Bereken geen hoge eigen bijdrage voor de extra activiteiten.
www.nbvp.nl
15 z i l v e r
ZILVER WERKT | ALPHEN AAN DEN RIJN 'Mensen die met pensioen gaan of vervroegd stoppen met werken, willen vaak nog wel actief blijven, iets doen voor anderen. Deze mensen willen graag aan de slag als vrijwilliger, maar niet jarenlang vastzitten aan een functie. Organisaties moeten dus leren om langdurig vacante functies om te zetten in een aantal kortlopende klussen. Dat werkt vaak veel beter. Men heeft dan het idee niet zo vast te zitten aan een bepaald soort vrijwilligerswerk', aldus Maria Kroon, initiatiefneemster van het project Zilver Werkt. Maria heeft dit als volgt aangepakt. Zij heeft de publiciteit gezocht, via de vacaturebank van Vrijwilligersnet (toen nog Steunpunt Vrijwilligerswerk), via de plaatselijke pers en door allerlei organisaties persoonlijk te benaderen. In gesprekken met organisaties heeft zij vacatures opgespoord en ook in samenspraak met de organisaties vacatures aangepast, zodat die geschikt zijn voor mensen met levenservaring, die flexibel inzetbaar zijn, 16 z i l v e r
die graag de baas willen blijven over hun eigen tijd en de invulling daarvan. Het is haar in de loop van 2008 gelukt diverse contacten te leggen tussen personen en organisaties. Joop Bennebroek, vrijwilliger op vele fronten, vertelt: 'Vrijwilligerswerk doe je niet alleen voor een ander, je doet het ook voor jezelf! Zorg altijd dat je het zelf ook leuk vindt en doe het niet te lang, dat geeft je nieuwe uitdagingen en ideeën. Ik doe al jaren vrijwilligerswerk, maar nu ik meer tijd heb kan ik me voor meerdere projecten inzetten, zoals o.a. de opzet en de inrichting van een grote sportkantine.' Zilver Werkt heeft een kennisbank opgericht, een soort deskundigenbank, waar mensen met specifieke vragen naar doorverwezen kunnen worden. Voor deze vorm van vrijwillige dienstverlening zijn ook ouderen met kennis en levenservaring zeer welkom. In het kader van het project Zilver Werkt gaat de Alphense welzijnsorganisatie Participe, onderdeel Vrijwilligersnet, een training aanbieden: Wat te doen na mijn pensioen? Deze training is ontwikkeld door een vrijwilliger van welzijnsorganisatie Ravelijn, Amersfoort, die zelf heeft ondervonden wat 'met pensioen gaan' met je kan doen.
De belangrijkste tips van Zilver Werkt: Straal als organisatie enthousiasme uit, zorg dat de vrijwilliger zich welkom voelt en tegelijk zich vrij en zelf-
standig kan bewegen in de organisatie. Maak duidelijke afspraken en geef mensen verantwoordelijkheid. Luister naar mensen, waar zijn zij naar op zoek? Wat vinden zij prettig? Spreek mensen persoonlijk aan, mensen willen graag gevraagd worden. "Jij, met jouw kennis en kwalitei-
ten, bent precies degene die wij zoeken," klinkt meer uitnodigend, dan "We komen handen tekort, help ons." www.participe.nu | www.ravelijn-amersfoort.nl
PROFESSIONELE METHODIEK | ZILVEREN KRACHT VAN MOVISIE In de gemeente Schiedam is een onderzoek gehouden naar de kansen voor een proactief lokaal seniorenbeleid; de resultaten zijn onder meer gepresenteerd op de netwerkbijeenkomst van PJ PARTNERS over Verzilvering van de Vergrijzing in september 2008. Aanbevelingen voor een gemeentelijk verzilveringsbeleid voor vrijwilligers: Start een lokale wervingscampagne gericht op de babyboomers. Bij hen zit het toekomstig potentieel voor
de civil society. Onderzoek de mogelijkheid tot het stimuleren van nieuwe burgerinitiatieven door jonge senioren. Geef hen
de ruimte, faciliteiten, wellicht een startsubsidie. Vraag mensen persoonlijk. Een persoonlijke benadering is cruciaal. Beloon vrijwilligers die nieuwe vrijwilli-
gers rekruteren en overweeg het instellen van een vliegende brigade van volunteer hunters, senioren die zelf de intrinsieke waarde van het vrijwilligerswerk kennen en dit graag overbrengen op anderen. Stimuleer vrijwilligerswerk in de buurt. Beperk dit echter niet tot hulp aan kwetsbare ouderen. Een deel van
de vrijwilligers wil zich inzetten in totaal andere verbanden. Creëer keuzemogelijkheden door middel van
17 z i l v e r
een breed scala van activiteiten. Breng jong en oud bij elkaar in het vrijwilligerswerk. Maatjesprojecten, mentorprojecten, preventief huisbezoek en andere vormen van één-op-éen vrijwilligers-
werk zijn geliefd bij ouderen. Ze kunnen er hun rijpere levenservaring in kwijt. Inventariseer wat er in de gemeente op dit gebied al gebeurt, zoek de witte vlekken op en ga na of ouderen voldoende betrokken zijn bij deze projecten. Richt de organisatie in op de wensen en mogelijkheden van senioren. Het werk volgt de vrijwilliger en niet
andersom. Hou rekening met (tijdelijke) gezondheidsklachten en (soms) lange vakantieperiodes. Veel senioren willen graag iets doen, maar weten niet wat. Ergens zou informatie en loopbaanbegeleiding
voor vrijwilligerswerk te vinden moeten zijn. Er moet meer samenwerking en netwerkontwikkeling komen tussen de vele lokale vrijwilligersorganisaties. Er zijn nauwelijks mogelijkheden om mensen uit te wisselen. Het gevolg is dat vrijwilligers opgesloten raken. Voor de oudere generaties is dat wellicht geen groot pro18 z i l v e r
bleem; zij zoeken vooral duurzame sociale contacten in het vrijwilligerswerk. Voor de zappende babyboomers is het funest. In het dossier De zilveren kracht van Schiedam is ook specifieke informatie te vinden over het benaderen van subgroepen binnen de seniorenpopulatie, zoals mantelzorgers, allochtone ouderen en niet-actieve senioren. www.zilverenkracht.nl | www.movisie.nl
PROFESSIONELE METHODIEK | SENIOREN VOOR … UW GEMEENTE Naar aanleiding van een succesvolle pilot in Tilburg is er in Zuid-Holland (mede gefinancierd door de Provincie) een drietal bijeenkomsten voor nieuwe senioren georganiseerd waaraan PJ PARTNERS meewerkte. Het idee achter deze methodiek is dat er elk jaar een bepaald aantal inwoners in een gemeente 62 of 63 wordt. Dit vormt een interessante groep, omdat zij (binnenkort) uit het arbeidsproces stappen en dus vatbaar kunnen zijn voor suggesties over een nieuwe invulling van hun tijd en expertise vanuit hun werkervaringen in kunnen
zetten. Gebruikmakend van de gemeentelijke administratie werden zij voor een kennismakingsbijeenkomst uitgenodigd. Telkens verschenen daar enige tientallen senioren. Zij konden via workshops kennismaken met plaatselijke vrijwilligersorganisaties, maar ook met lokale afdelingen van landelijke organisaties. Meegevers uit dit project zijn onder meer: Betrek - tijdig - gemeente (ambtelijk en bestuurlijk!), welzijnsorganisatie en (bijvoorbeeld) steunpunt vrijwilli-
gersbeleid bij het initiatief. Reken op een bescheiden respons: ca. 5% van de 'doelgroep' van de uitgenodigde jonge zestigers. Ervaring leert dat vooral middelbaar en hoger opgeleiden en autochtonen wel informatie willen hebben over
vrijwilligerswerk; zij hebben overigens vaak ook belangstelling voor betaald (parttime) werk. De jonge senioren hebben dikwijls een redelijk gevulde agenda. Een al te vaste claim roept dus weerstand
op. 'Sociale' en 'culturele' activiteiten scoren het hoogst. Mensen willen graag hun netwerken uitbreiden: via
zorgtaken en/of ontspanning. Inmiddels zijn er binnen en buiten de provincie een twintigtal succesvolle bijeenkomsten gehouden, elk met een groot aantal tips als uitkomst. www. seniorenvooruwgemeente.nl
19 z i l v e r
INTERESSANTE INFORMATIE www.pjpartners.nl www.pzh.nl www.actiefouderworden.nl www.bronmethodiek.nl www.motivaction.nl 20
www.movisie.nl
z i l v e r
www.nbvp.nl www.participe.nu www.ravelijn-amersfoort.nl www.samenlevenkunjeleren.nl www. seniorenvooruwgemeente.nl www.spectrum-gelderland.nl www.svwo.nl www.zilverenkracht.nl
