Informatieavond Eerste Hulp
© 2012 Het Nederlandse Rode Kruis
• Waterrecreatie? je kan hooguit nat worden Presentatie door: Jeannette Heerschop
Informatieavond Eerste Hulp
© 2012 Het Nederlandse Rode Kruis
Richtlijnen van de vereniging, preventie, Eerste Hulp, onderkoeling en oververhitting
Van jullie website…
Veiligheid op het water: allereerst roeivaardigheid • Leer roeien! Allereerst is belangrijk voldoende ervaring op te doen voordat je zelfstandig gaat roeien en sturen in een roeiboot. Daarvoor bestaat op Roeivereniging Jason een proeven- en examensysteem. • Er is een examencommissie van leden die regelmatig examens afnemen (ook op afspraak). Zie leden>bestuursinfo>diversen voor een document met exameneisen voor roeiproeven (inloggen noodzakelijk). • Er is een Roeireglement, waarbij regels met betrekking tot bootgebruik staan. Zie leden>bestuursinfo>statuten> voor het roeireglement (inloggen noodzakelijk).
Reddingsvesttips voor roeien in de kou • Bij koud weer is bij omslaan het risico op onderkoeling groot. Het dragen van een reddingsvest is dan aan te raden in bepaalde omstandigheden. • Bij sturen op de Rijn waarbij de watertemperatuur lager is dan 15 graden is een reddingsvest verplicht. (zie Roeireglement).
Roeien zonder heelstrings. Levensgevaarlijk! • Er wordt regelmatig geconstateerd dat met het verwisselen van een voetenbord de heelstrings niet altijd worden bevestigd. Dit is levensgevaarlijk, want bij omslaan kun je dan je voeten niet lostrekken uit de vaste schoenen of flexheels. En als je op je kop onder water hangt....Levensgevaarlijk dus. • Daarom deze dringende oproep: bevestig en controleer altijd de heelstrings bij het varen in een boot met flexheels of vaste schoenen.
Rekening houden met andere (beroeps)vaartuigen • In het kader van het convenant tussen roeiverenigingen en Rijkswaterstaat zijn de 10 gouden tips voor veilig roeien opgesteld. Op 16 oktober 2009 is het convenant geëvalueerd. Reden om jullie allemaal weer eens op die gouden tips te wijzen. • Dit convenant was ook aanleiding voor het in gebruik nemen van de veiligheidshemden. Met zo'n oranje shirt aan ben je echt veel beter te zien op het water! Dus denk hier aan bij het kopen van nieuwe sportkleding. Oranje en geel zijn de beste signaalkleuren.
10 gouden tips voor veilig roeien 1.
Kijk voldoende om. Als roeier kijkt u in de richting waar u vandaan komt. Het is dus van levensbelang dat u regelmatig omkijkt in de vaarrichting.
2.
Draag fel gekleurde (oranje of gele) kleding. Doordat u laag boven het water vaart, valt u in uw smalle roeiboot slecht op. Met fel gekleurde (oranje of gele) kleding bent u aanzienlijk beter zichtbaar. Zo kunnen andere watergebruikers rekening met u houden. Wél zo veilig.
3.
Vaar zo dicht mogelijk langs de oever. Geef beroepsvaart en andere watersporters de ruimte en vaar dicht langs de oever. Maar houd ook rekening met vissers langs de kant, mits de scheepvaart dit toelaat.
10 gouden tips voor veilig roeien 4.
Denk aan de dode hoek. De dode hoek van de beroepsvaart kan oplopen tot maar liefst 350 meter. Binnen die dode hoek kunnen schippers u niet zien.!
5.
Vaar een duidelijke koers. Laat tijdig zien wat u van plan bent, vaar geen zig-zag koers en veroorzaak geen plotselinge koerswijzigingen.
6.
Werk mee bij het op- en voorbijvaren. Blijf niet roeien naast of vlak voor de overige scheepvaart. Als schepen u naderen of u voorbij willen varen, werk dan mee. Maak voldoende ruimte en minder uw snelheid, maar niet plotseling.
10 gouden tips voor veilig roeien 7.
Wees extra alert bij het invaren van vaarwegen. Uw roeiboot ligt laag op het water. Hierdoor kan het voorkomen dat u bij het uitvaren van een haven -bijvoorbeeld door de ligging van kribben- pas wordt gezien als u al in het vaarwater bent.
8.
Roei alleen bij goed zicht. Roei alleen bij een zicht van minimaal 500 meter. Ga niet schuilen voor de regen onder een brug want dan bent u op het radarbeeld zeker niet te zien. En vaar helemaal niet als het donker is. Denk nooit 'Ze zien me wel‘!
10 gouden tips voor veilig roeien 9.
Aandachtsein. Schippers kunnen bij dreigend gevaar met de luchthoorn een aandachtsein geven. Dat is een lange stoot van ongeveer 4 seconden. Zo’n signaal kan ook voor u bestemd zijn. Reageer dan alert en geef andere vaarweggebruikers de ruimte. Of beter nog: probeer deze aandachtseinen te voorkomen.
10. Leer de regels van het Binnenvaartpolitiereglement en Rijnvaartpolitiereglement. De vaarregels voor kleine vaartuigen moet u als roeier goed kennen. Het halen van het klein vaarbewijs kan hierbij zeker helpen! Langs de vaarwegen staan verkeerstekens en schippers kunnen geluidsseinen geven. Het is dan ook belangrijk dat u de betekenis hiervan kent.
Vaste afspraken als je gaat varen; • • • • •
Zwemvest aan bij watertemperatuur < 15ºC Niet varen bij een beperkt zicht Veiligheidskleding dragen Hoosblikje in de boot Instap / uitstap procedure om te voorkomen dat iedereen in het water ligt.
Tot zover jullie voorschriften in de vereniging en dingen die al geregeld zijn
NU DE LINK NAAR EERSTE HULP
Eerste Hulp in 4 Stappen Stap 1 Zorg voor veiligheid
Stap 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer
Stap 3 Alarmeer de hulpdiensten
Stap 4 Verleen verdere Eerste Hulp
Eerste Hulp in 4 Stappen Stap 1 Zorg voor veiligheid
• Jezelf • Anderen
• Het slachtoffer
Eerste Hulp in 4 Stappen Stap 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer Controleer het bewustzijn en ademhaling Reageert het slachtoffer? Ja Probeer door vragen er achter te komen wat het slachtoffer mankeert Nee Bel of laat 112 onmiddellijk bellen
Eerste Hulp in 4 Stappen Stap 3 Alarmeer de hulpdiensten Bel met mobiele telefoon 112 (of laat bellen) en vraag naar de ambulancedienst in …….
Na doorverbinden 112 • Zeg wie je bent, waar je bent • Leg uit wat er is gebeurd • Geef antwoord op vragen van centralist
Eerste Hulp in 4 Stappen Stap 4 Verleen verdere Eerste Hulp •
Handel als Eerste Hulpverlener
•
Houd je emoties onder controle
•
Stel het slachtoffer gerust
•
Vermijd besmetting
•
Zorg voor beschutting • Controleer regelmatig de vitale functies: - Bewustzijn - Ademhaling
Vragen?
?
?
onderkoeling Een beetje koud
Heel erg koud
ONDERKOELING (Algeheel koudeletsel) Algehele koudeletsels (onderkoeling) treden niet alleen op bij extreem lage temperaturen. Het ontstaan ervan wordt door vele factoren bevorderd c.q. beïnvloed: • klimatologische omstandigheden * lage omgevingstemperaturen * hoge luchtvochtigheid * windsnelheid ("windchill"), dus ook tocht * optrekkende kou van vloer of andere voorwerpen waarop men zit of ligt • duur van de koude-inwerking
Windchill (gevoelstemperatuur)
ONDERKOELING (Algeheel koudeletsel) • individueel bepaalde factoren * leeftijd * voedingstoestand (o.a. onderhuidse vetlaag) * algemene conditie * psychische weerstand * aanwezigheid van ziekte of verwonding * houding (uitgestrekt vs. foetus-houding) • bijkomende factoren * immobiliteit * shock * ontoereikende, natte of bezwete kleding * alcoholgebruik
Wanneer is er sprake van onderkoeling? • Van algehele onderkoeling is sprake als de kerntemperatuur van het lichaam (diep rectaal gemeten) onder de 35C is gezakt. Op dat moment zijn de reactiemechanismen, waarmee het lichaam probeert de temperatuur op peil te houden niet toereikend meer. • Bedenk dat afkoeling in water 20-30 keer zo snel gaat als in lucht • Deze mechanismen zijn: warmteproductie door onwillekeurige spierbewegingen = rillen vermindering van de warmteafgifte (bleek, kippenvel) Verschijnselen van en bij onderkoeling • De verschijnselen van onderkoeling veranderen met de temperatuur:
Verschil afkoeling aan lucht of in water
Eerstegraads hypothermie: RILFASE (temperatuur > 35C): • • • • • • • • •
doorschijnend "blauwe" kleur van de huid Klaarwakker vaak opgewonden en/of verward soms ziekelijk opgewekt (eufoor) of zelfs agressief gedrag bewegingsonrust (o.a. rillen van de kou) pijn aan de handen en voeten versnelde hartactie (pols > 100/min) verhoogde ademhalingsfrequentie aandrang tot plassen
Tweedegraads hypothermie: SUFHEIDSFASE (temperatuur 30 - 35C) • • • • • • • • • •
blauw-bleke verkleuring van de huid toenemend verward, apathisch en initiatiefloos slaapneiging, maar wel wekbaar geen onwillekeurige bewegingen (rillen is gestopt!) pijn aan de handen en voeten, spierpijn en/of pijn op de borst geen "macht" over de spieren meer verstijving van het lichaam geen pijnsensatie(s) meer pols wordt langzamer en onregelmatiger trager wordende ademhaling
Derdegraads hypothermie: KRITIEKE FASE (temperatuur 27 - 30C) • • • • •
stugge huid en spieren ("schildpadhuid") bewusteloosheid (coma) wijde lichtstijve pupillen zeer zwakke, langzame hartactie (niet of nauwelijks te voelen) lange adempauzes c.q. sterk afgenomen ademfrequentie
Eerste Hulp bij lichte onderkoeling Wat stel je vast? • Rillen • Koude, bleke en droge huid • De ademhaling gaat van hyperventilatie naar langzaam en oppervlakkig • Vaak verwardheid • Vermoeidheid en suffigheid • Dalend bewustzijn Wat doe je? • Breng het slachtoffer in een warmere omgeving • Geef bij een beginnende onderkoeling een warme douche en (warme) dranken • Wikkel het slachtoffer in een (isolatie)deken inclusief hoofd, voorkom verdere afkoeling • Bel of laat 112 bellen bij daling bewustzijn
Eerste Hulp bij ernstige onderkoeling Wat stel je vast? • Slachtoffer stopt met rillen • Dalend bewustzijn • Verminderde reflexen • Hartslag neemt af • Spieren worden stijf • Mogelijk blauwe lippen, oren, vingers en tenen Wat doe je? • Voorkom verdere afkoeling • Bel of laat 112 bellen • Voorkom onnodige bewegingen of verplaatsing van slachtoffer • Verwijder (knip) evt. natte kleding • Wikkel het slachtoffer bij voorkeur in een (voor verwarmde) dekens, pak armen en benen afzonderlijk in • Geef het slachtoffer niets te eten en drinken
Vaardigheid
Gebruik van de isolatiedeken Indien mogelijk: Wikkel het slachtoffer in meerdere (voor verwarmde) dekens, pak armen en benen afzonderlijk in.
Vragen?
?
?
pauze
Eerste Hulp in 4 Stappen Stap 1 Zorg voor veiligheid
Stap 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer
Stap 3 Alarmeer de hulpdiensten
Stap 4 Verleen verdere Eerste Hulp
Warmte problemen Als je niets doet
Als je actief bent
Warmteproblemen
Warmteproblemen • Verhoging van de lichaamstemperatuur en verlies van vocht en zouten door blootstelling aan hoge omgevingstemperatuur. • In een warme omgeving raakt het lichaam warmte kwijt door bloed naar de huid te laten stromen en door transpiratie. Hevige transpiratie kan leiden tot excessief verlies van vocht en zouten en warmtestuwing veroorzaken. Dit is zelden ernstig, maar als de persoon geen verkoeling krijgt, kan een hitteberoerte optreden. doordat de normale afkoelingsmechanismen van het lichaam niet meer functioneren. Een hitteberoerte kan dodelijk zijn en moet onmiddellijk medisch behandeld worden. • Warmtestuwing en hitteberoerte komen vooral voor bij temperaturen boven de 40ºC. Een hoge luchtvochtigheid vergroot het risico, omdat het lichaam in die omstandigheden te weinig warmte kwijt kan raken door transpiratie en oververhit kan raken.
Warmtestuwing Na langdurige blootstelling aan een hoge temperatuur kunnen de volgende symptomen van warmtestuwing optreden:
• • • • •
overmatig transpireren Vermoeidheid Spierkramp misselijkheid en braken duizeligheid, wankele gang Als de betrokkene geen verkoeling krijgt, neemt de lichaamstemperatuur toe en kunnen de volgende symptomen van hitteberoerte optreden:
Hitteberoerte Als de betrokkene geen verkoeling krijgt, neemt de lichaamstemperatuur toe en kunnen de volgende symptomen van hitteberoerte optreden:
• snelle oppervlakkige ademhaling • verwardheid en desoriëntatie • Toevallen Zonder behandeling kan hitteberoerte binnen een paar minuten leiden tot coma. De dood kan het gevolg zijn van nierfalen, acuut hartfalen, of beschadiging van de hersenen.
Eerste Hulp bij hitte-uitputting (oververhitting) Wat stel je vast? • Veel zweet, ziet bleek • Hoofdpijn, duizeligheid, braken • Spierkrampen • Soms flauwvallen • Snelle oppervlakkige pols • Ernstige vermoeidheid, slap voelen • Bij handelingen gaat men duidelijk ‘fouten’ maken • Kan overgaan op hitteberoerte Wat doe je? • Leg slachtoffer neer in een koele omgeving • Laat slachtoffer rusten en geen inspanningen doen • Laat indien mogelijk slachtoffer niet te koude (sport)drank drinken • Koel evt. verkrampte spier(en) • Bel of laat 112 bellen als toestand niet snel verbeter
Hitte-uitputting (warmte stuwing / hitte beroerte) • Ontstaat door het verlies van grote hoeveelheden vocht ten gevolge van extreem zweten in combinatie met verlies van zouten • Bel of laat altijd 112 bellen bij stoornissen in het bewustzijn • Als er geen behandeling plaats vindt, kan het leiden tot ‘hitteberoerte’
Eerste Hulp bij hitteberoerteof hittestuwing (oververhitting) Wat stel je vast? • Bij hitteberoerte stijgt lichaamstemperatuur soms tot 41.1°C (of hoger) • Niet normaal gedrag, hoofdpijn, hallucinaties, verwardheid, angst • Geen zweet, rode huid of droge rode huid • Snelle pols en moeilijke ademhaling • Misselijkheid, vermoeidheid, slap voelen • Mogelijk bewustzijnsverlies en bewusteloosheid Wat doe je? • Leg het slachtoffer neer in een koele omgeving en bel of laat 112 bellen • Laat het slachtoffer rusten en geen inspanningen doen • Koel zo snel mogelijk actief af: koude kompressen op hoofd, lies en oksels, liefst mbv. ventilator, voorkom dat slachtoffer gaat rillen • Geef het slachtoffer niets te eten en drinken • Zorg voor de vitale functies
Vragen?
?
?
We kennen het allemaal….
Eerste Hulp bij brandwonden door de zon Wat stel je vast? • Rode licht gezwollen pijnlijke huid • Soms blaren Wat doe je? • Koel zo snel mogelijk met lauw leidingwater • Koel minstens 10 minuten of totdat pijn minder is • Voorkom onderkoeling bij uitgebreide brandwonden en koelen langer dan 10 minuten • Leg na het koelen een nat wondverband aan • Bel of laat 112 bellen bij ernstige of uitgebreide verbrandingen
Ernstige/uitgebreide verbrandingen Bel of laat 112 bellen bij brandwonden: • Aan gezicht, oren, handen, voeten, gewrichten of geslachtsdelen • Die volledig rond de nek, romp of ledematen lopen • Die uitgebreider zijn dan 10% van het lichaamsoppervlak (5% bij kinderen jonger dan 5 jaar) • Bij kinderen jonger dan 5 jaar of ouderen dan 60 jaar • Bij twijfel over de ernst van de brandwond
Vragen?
?
?
Samenvatting informatieavond Jason In deze hebt u geleerd:
Eerste Hulpverlenen aan een slachtoffer met: • Onderkoeling • Oververhitting • Brandwonden
Bedankt voor de belangstelling
• Graag tot een volgende keer…..
Meer weten? •
Website •
•
www.rodekruis.nl/eerstehulp
Boek •
Eerste Hulp boek
•
EHBO app
•
EHBO cursus
•
•
Reanimatie (4 uur)
•
Basis EHBO (12 uur, incl reanimatie)
•
Uitgebreide EHBO (20 uur, incl. reanimatie)
Rode kruis Arnhem: •
www.rodekruis.nl/arnhem
