Informatie U bent het slachtoffer geworden van een misdrijf Wat moet u doen?
1
INDEX 1. U bent het slachtoffer geworden van een misdrijf. Wat moet u doen?
3
2. De politiedienst stelt een proces-verbaal op. a) Proces-verbaal b) Procedure
4
3. Hoe kan ik de afhandeling van mijn dossier volgen?
5
a) Verklaring van benadeelde persoon a) Zich burgerlijke partij stellen b) Dienst slachtofferonthaal van het parket 4. Hoe kan ik een schadevergoeding vragen?
7
a) Verzekeringen b) De dader van de feiten is bekend b.1. Vrijwillig herstel b.2 Burgerlijke partij b.3 Burgerlijke procedure c) De dader is onbekend of onvindbaar d) Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds 5. Verklaring van enkele juridische termen
9
6. Nuttige adressen
10
Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4
12 15 18 22
2
U bent het slachtoffer geworden van een misdrijf. Wat moet u doen? Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt zes politiezones. Als u een klacht wilt indienen, kunt u dat in een van deze politiebureaus doen1. Als u na de feiten hulp wenst, dan kunt u zich wenden tot de politieambtenaar die u opvangt. Naargelang uw behoeften kan deze u, onder andere, verwijzen naar de dienst politionele slachtofferbejegening. U kunt ook rechtstreeks contact opnemen met de contactpersoon van de betrokken politiedienst. De dienst politionele slachtofferbegeleiding kan: • opvangen, naar uw verhaal luisteren en uzelf en/of uw naasten steun bieden; • u helpen bij de stappen die te ondernemen zijn tijdens de procedure; • u praktische, psychosociale en juridische informatie aanreiken die afgestemd is op uw wensen; • u doorverwijzen naar allerhande nuttige diensten; • u verdere informatie geven over wat hier kort beschreven is. 1
Adressen politiekantoren Brussel
Brussel-Elsene (PZ 5339) Kolenmarktstraat 30 1000 BRUSSEL Ganshoren, Jette, Koekelberg, Sint-Agatha-Berchem, Sint-Jans-Molenbeek (PZ5340) Briefdragerstraat 2 1080 SINT-JANS-MOLENBEEK
Anderlecht, Sint-Gillis, Vorst Demosthenesstraat 36 1070 ANDERLECHT (PZ 5341) Oudergem, Ukkel, Watermaal-Bosvoorde (PZ 5342) Georges Marlowsquare 1180 UKKEL Etterbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe, Sint-Pieters-Woluwe (PZ 5343) Sint-Pieterssteenweg 122 1040 ETTERBEEK
02 279 79 79
02 412 12 12
02 559 80 00
02 563 96 39
02 788 53 43
3
Politiekantoren buiten Brussel Drogenbos, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode (PZ 5403) Zoniënwoudlaan 79 1640 SINT-GENESIUS-RODE
02 363 73 83
Tervuren (PZ 5398) Markt 7 3080 TERVUREN
02 767 30 00
Kraainem, Wezembeek-Oppem (PZ 5401) Molenweg 20 1970 WEZEMBEEK-OPPEM
02 766 18 18
Waterloo (ZP 5274) Rue F. Libert 28 1410 WATERLOO
02 352 98 00
2. De politiedienst stelt een proces-verbaal (PV) op a) Proces-verbaal Als slachtoffer van een misdrijf kunt u een verklaring afleggen bij de politie. De politiedienst stelt een proces-verbaal (PV) op. U beschikt over het recht om uw verhoor te lezen en er verbeteringen in aan te brengen. Dit hoeft niet noodzakelijk de politiedienst te zijn van de plaats waar het misdrijf zich voltrok. Via Police-on-web kunt u online klacht indienen. U ontvangt dan een attest van klachtneerlegging², met daarop uw dossiernummer (bv. BR.00.LL.00000/2012). Dit nummer is van belang bij latere contacten met verzekeringsmaatschappijen, het parket, enzovoort. 2
De politie geeft een attest van klachtneerlegging af : -in geval van een gewoon proces-verbaal of een ambtshalve politioneel onderzoek (TRT/P) (bijlage 1). -in geval van een proces-verbaal (vereenvoudigd proces-verbaal) (bijlage 2). Het proces-verbaal wordt niet naar het parket gezonden. -formulier 3 in bijlage wordt ingevuld als het VPV wordt vervangen door een gewoon PV of wanneer een volgend PV wordt opgesteld en naar het parket wordt gezonden. Wanneer de politie de klacht bijvoorbeeld bij u thuis heeft genoteerd, moet het attest van klachtneerlegging u binnen 8 dagen per post worden toegestuurd.
4
b) Procedure De politiedienst stuurt het proces-verbaal op naar het bevoegde parket, waar het terecht komt onder de bevoegdheid van de procureur des Konings. Voor het uitvoeren van bepaalde specifieke taken zoals een aanhoudingsbevel, een autopsie, een wedersamenstelling, telefoontap, doet hij een beroep op de onderzoeksrechter. Het onderzoek van het dossier is dan ingesteld. Afhankelijk van de resultaten van het onderzoek neemt de procureur des Konings een van de volgende vier beslissingen: • • • •
hij besluit om de dader van de feiten te vervolgen tegen wie u een klacht hebt ingediend en daagt de dader meteen voor de bevoegde rechtbank; hij stelt de dader een minnelijke schikking voor op voorwaarde dat deze persoon de schade toegeeft en de schadeloosstelling in gang heeft gezet; hij draagt het dossier over aan de dienst strafbemiddeling om de betrokken partijen op vrijwillige basis te laten komen tot een overeenkomst die hen bevalt; hij besluit de zaak te seponeren en motiveert deze beslissing.
Onderstaand schema geeft een algemeen overzicht van de procedure. Dit schema geldt evenwel niet voor alle situaties (bijvoorbeeld niet bij minderjarige daders).
3. Hoe kan ik de afhandeling van mijn dossier volgen? a) Verklaring van benadeelde persoon Het feite dat u een klacht hebt ingediend biedt u geen garantie dat u geïnformeerd wordt van het gevolg dat aan uw klacht wordt gegeven. U wordt enkel in kennis gesteld van een eventuele hoorzitting om u de kans te geven zich burgerlijke partij te stellen. Als u per post op de hoogte wenst te worden gehouden van de beslissingen die worden genomen in het dossier, dan dient u een bijkomende stap te zetten: het neerleggen van de verklaring van benadeelde persoon. (Dit formulier ontvangt u niet indien enkel een vereenvoudigd proces-verbaal wordt opgemaakt). Het statuut van benadeelde persoon geeft u immers het recht om door het parket te worden ingelicht in verband met: - het sepot van uw dossier met de hierbij behorende motivering; - de behandeling van de zaak in een gerechtelijk onderzoek; - de vastlegging van een datum voor een hoorzitting in de bevoegde rechtbank. Daarnaast kunt u bij uw verklaring van benadeelde persoon alle documenten voegen die voor u nuttig lijken om te overhandigen aan de procureur des Konings (medische attesten, foto's, ...). 5
De verklaring van benadeelde persoon staat volledig los van het zich burgerlijke partij stellen. U kunt hiermee dus geen schadevergoeding bekomen. Dit formulier dient persoonlijk te worden afgegeven (door uzelf of door uw advocaat) op het secretariaat van het bevoegde parket (gemeen recht, jeugd als de dader minderjarig is of verkeer in het geval van een verkeersongeval). De verklaring van benadeelde persoon kan dus niet per post worden verzonden. b) Zich burgerlijke partij stellen Als het dossier het voorwerp uitmaakt van een gerechtelijk onderzoek, dan kunt u zich burgerlijke partij stellen bij de onderzoeksrechter door een afspraak met hem te maken. Deze (gratis) stap geeft u bepaalde rechten met betrekking tot de lopende procedure: u kunt een verzoekschrift indienen om inzage te krijgen in uw dossier tijdens het gerechtelijke onderzoek of bijkomende onderzoeksdaden verzoeken. Als het dossier niet het voorwerp uitmaakt van een gerechtelijk onderzoek, dan kunt u zich burgerlijke partij stellen om de hierboven opgesomde rechten te verkrijgen. Hierdoor vordert u in elk geval een onderzoeksrechter. De manier van werken verplicht u wel tot het betalen van een waarborg (125 euro) bij de griffie van het gerechtelijke onderzoek. De eventuele gerechtskosten en de waarborg kunnen ook voor uw rekening zijn. c) Dienst slachtofferonthaal van het parket Het is de plicht van de magistraten en van het personeel van de parketten en rechtbanken om u op een correcte wijze te behandelen en u de nodige aandacht te schenken. Deze dienst zorgt ervoor dat u de nodige aandacht krijgt tijdens de gerechtelijke procedure en dat u van uw rechten gebruik kan maken. De justitieassistent van de dienst slachtofferonthaal zal u informatie geven over de belangrijke fasen in de afhandeling van uw dossier. Hij kan ook handelen als tussenpersoon en uw vragen doorgeven aan de magistraat. Hij kan u helpen bij het inzien van het dossier, de hoorzitting in de rechtbank of de overhandiging van de bewijsstukken. De justitieassistent kan u informatie geven over de vrijlatingsprocedure voor de dader en uw standpunt inwinnen over voorwaarden die deze mogelijk worden opgelegd en die in uw voordeel spelen. Hij geeft echter geen juridisch advies en is niet bevoegd voor psychosociaal advies. Hiervoor zal hij u verwijzen naar de juridische eerstelijns- of tweedelijnshulp of naar gespecialiseerde instanties.
6
4. Hoe kan ik een schadevergoeding vragen? Het indienen van een klacht en de verklaring van benadeelde persoon zijn niet voldoende om een schadevergoeding te krijgen. Er bestaan verschillende manieren om schadeloosstelling te bekomen. a) Verzekeringen Als u het slachtoffer bent geworden van een misdrijf, dan is het uitermate belangrijk dat u al uw verzekeringspolissen nakijkt: brand, wettelijke aansprakelijkheid ('familiale verzekering'), juridische bescherming, enz. U kunt hiervoor met uw verzekeringsagent contact opnemen. Sommige verzekeringsmaatschappijen kunnen immers onmiddellijk de opgelopen schade vergoeden. Andere verzekeringsinstellingen kunnen zorgen voor een juridische vertegenwoordiging. Wacht niet te lang, want dergelijke aangiften zijn vaak gebonden aan een bepaalde termijn. b) De dader van de feiten is bekend b.1. Vrijwillig herstel De dader biedt aan om de schade van het slachtoffer te vergoeden. U kunt hiervoor ook een eis indienen met een aangetekende brief. Deze stap kan desgewenst via een bemiddelaar worden geregeld. Als u een klacht hebt ingediend, dient u de procureur des Konings in te lichten over de wil van de dader om u te vergoeden. b.2 Burgerlijke partij Als de procureur des Konings beslist om de dader van de feiten voor de rechtbank te dagen, dan kan u zich burgerlijke partij stellen tijdens de openbare zitting. Op basis van uw dossier zal de rechter bepalen of de dader moet worden veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding en hoe groot dit bedrag zal zijn. De schade die in aanmerking komt, is vooral van materiële en morele aard. De materiële schade betreft de medische kosten, inkomensverlies, herstelkosten, vervangingskosten, begrafeniskosten, verlies van voorwerpen, enz. De kosten voor de advocaat en het onderzoek vallen dus niet onder de materiële schade die recht kan geven op een schadeloosstelling. De morele schade betreft het fysieke of psychische lijden van het slachtoffer of zijn naasten (verdriet als gevolg van het heengaan van een naaste...). Als u zich burgerlijke partij wilt stellen, vraag dan zeker raad aan een advocaat. Hij kan u helpen om het bedrag van de opgelopen schade vast te stellen en om u te vertegenwoordigen bij de hoorzitting. 7
b.3 Burgerlijke procedure Als er op basis van uw dossier geen strafrechtelijke vervolging wordt ingesteld maar toch een fout werd vastgesteld, dan hebt u de gelegenheid om de verantwoordelijke voor uw schade voor de burgerlijke rechtbank te dagen om een schadeloosstelling af te dwingen. De dagvaarding gebeurt door een gerechtsdeurwaarder. De bevoegde rechtbanken zijn: - het vredegerecht als uw schade minder bedraagt dan 1860 euro; - de burgerlijke rechtbank van eerste aanleg als uw schade meer bedraagt dan 1860 euro.
c ) De dader is onbekend of onvindbaar. Wanneer de identiteit van de dader niet kon worden achterhaald of als hij voortvluchtig of onvindbaar is, dan kunt u een verzoekschrift indienen bij de Commissie voor Financiële hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden. De Commissie komt tegemoet in de medische en morele schade die u opliep als gevolg van een opzettelijke daad van geweld. In bepaalde gevallen kan dringende hulp worden verleend. De Commissie komt uitsluitend tegemoet op voorwaarde dat u schadevergoeding trachtte te bekomen op de hierboven beschreven manier. U wordt dus verondersteld om u op voorhand burgerlijke partij te hebben gesteld. U kunt zich rechtstreeks wenden tot de Commissie of de dienst Slachtofferhulp om inlichtingen en hulp hiervoor te bekomen. d ) Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds Voor de slachtoffers van een verkeersongeval kan dit fonds materiële schade en/of lichamelijke letsels vergoeden in de volgende gevallen: - als het voertuig dat het ongeval veroorzaakte niet kan worden geïdentificeerd (alleen de lichamelijke letsels worden vergoed); - als het voertuig dat het ongeval veroorzaakte niet verzekerd is; - als diegene die het ongeval veroorzaakte met een gestolen wagen reed; - in geval van overmacht of onvoorziene omstandigheid; - als de verzekeraar failliet is gegaan. Dit fonds treedt op als een verzekeraar. U zult hen dan ook een schriftelijke verklaring over het ongeval moeten bezorgen. Dit kan door een brief met een omschrijving van de feiten en de gegevens omtrent het proces-verbaal. 8
5. Verklaring van enkele juridische termen Sepot: besluit van het parket om het dossier niet voor de rechtbank te brengen. Opsporingsonderzoek: onderzoek dat wordt gevoerd onder leiding van de procureur des Konings om de daders op te sporen en bewijzen van misdrijven te verzamelen. Gerechtelijk onderzoek: een onderzoek dat à charge en à decharge wordt gevoerd door een onderzoeksrechter om de daders op te sporen en bewijzen voor misdrijven te verzamelen. De onderzoeksrechter mag dwang gebruiken en het bevel geven tot onderzoeksmaatregelen, bijvoorbeeld een huiszoeking. Strafbemiddeling: kan worden overwogen door de procureur des Konings als er een misdrijf werd gepleegd. De procureur des Konings kan de dader van een misdrijf bij zich laten komen en kan, op voorwaarde dat het feit niet kan worden bestraft met een correctionele hoofdgevangenisstraf van meer dan twee jaar of een zwaardere sanctie, deze verzoeken om de door het misdrijf veroorzaakte schade te vergoeden of te herstellen en hem hiervan het bewijs te leveren. In dit geval roept de procureur des Konings ook het slachtoffer bij zich en bemiddelt over de schadeloosstelling en de modaliteiten ervan (art. 216ter Wetboek van Strafvordering). In dat geval betekent de bemiddeling het eind van de strafrechtelijke vordering. Openbaar ministerie of parket: instantie die de belangen verdedigt van de maatschappij en die waakt over de toepassing van de wet. De vertegenwoordiger hiervan is de procureur des Konings. Proces-verbaal: een document, opgesteld door de politiediensten en doorgegeven aan het Parket, waarin alle bruikbare informatie over het misdrijf wordt weergegeven. Een proces-verbaal van verhoor van mensen die in het kader van het onderzoek werden verhoord. Procureur des Konings: magistraat aan het hoofd van het parket in het gerechtelijke arrondissement. Een minnelijke schikking kan worden voorgesteld door het parket. Als de procureur des Konings voor een strafbaar feit, hetzij met een boete, hetzij met een gevangenisstraf van maximum vijf jaar, of met een van beide straffen, vindt dat hij alleen maar een boete of een boete met een confiscatie kan eisen, dan kan hij de dader van het misdrijf verzoeken om een som over te maken aan de Administratie van de Belasting over de Toegevoegde Waarde, de Registratie en de Domeinen (transactie). De mogelijke schade die aan een derde werd berokkend, dient volledig te worden hersteld voor de overeenkomst kan worden voorgesteld. Een dergelijke overeenkomst kan echter ook worden voorgesteld als de dader langs schriftelijke weg zijn wettelijke aansprakelijkheid heeft erkend voor het feit dat hij de schade veroorzaakte, en het bewijs levert van de schadeloosstelling van het niet-betwiste deel van de schade en de voorwerpen voor een regeling in dit kader. Het slachtoffer kan in elk geval zijn rechten doen afdwingen in de bevoegde rechtbank. In dit 9
geval betekent de aanvaarding van de overeenkomst door de dader een onweerlegbaar vermoeden van zijn fout.
6. Nuttige adressen •
Dienst slachtofferonthaal van het Brussels parket Afdeling gemeenschapsrecht (als de dader is meerderjarig is) Quatre Brasstraat,4 - 1000 Brussel T:02/508.71.50
F:02/519.83.78
Afdeling Jeugd (als de dader minderjarig is) en verkeer Quatre Brasstraat,4 - 1000 Brussel T:02/519.89.05
F:02/519.83.78
• Dienst slachtofferhulp « Andere» Dienst slachtofferhulp van het arrondissement Brussel I Waterloosesteenweg, 41 - 1060 Brussel T:02/534.66.66 Service Laïque d’Aide aux Justiciables et aux Victimes - Brussel II Afdeling « Slachtofferhulp » Waterloosesteenweg, 281 - 1060 Brussel T:02/537.66.10 F:02/537.12.22 • Eerstelijns sociale opvang Justitiehuis Brussel Dillensplein,1 - 1060 Brussel
T:02/535.92.11
• Bureau juridische bijstand Regentschapsstraat 63 (1ste verd.) 1000 Brussel
T:02/519.85.59
Diensturen: van maandag tot vrijdag van 9u tot 11u maandag, dinsdag en donderdag van 9u tot 16u U kunt ook in elke gemeente terecht. Voor meer informatie kunt u zich wenden tot het Bureau voor juridische bijstand of tot uw gemeentebestuur. • Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden Postadres : Waterloolaan 115 - 1000 Brussel Lokalen : Hallepoort 5-8 - 1000 Brussel T:02/542.72.08 of 02/542.72.44 • Gemeenschappelijk waarborgfonds Liefdadigheidstraat 33 bus 1 - 1210 Brussel
T:02/287.18.11
10
• Justitiehuis Brussel Dillensplein 1 - 1060 Brussel F:02/535.93.20
T:02/535.92.11
• Parket van de Procureur des Konings -afdeling « gemeen recht»: Vierarmenstraat 4 - 1000 Brussel -afdeling jeugd : Regenschapsstraat 4 - 1000 Brussel
T:02/508.71.11 T:02/508.71.11
F:02/519.88.00
• Politieparketten (voor verkeersongevallen): Politieparket Brussel Vierarmenstraat 4 - 1000 Brussel
T:02/519.81.11
Politieparket Vilvoorde B.Hanssenslaan,11 - 1800 Vilvoorde
T:02/255.31.70
Politieparket Halle Zuster Bernardastraat,33 - 1500 Halle
T:02/356.88.32
11
Bijlage 1 ATTEST VAN KLACHTNEERLEGGING Gelieve dit document te bewaren!! Politiezone van : Adres : Telefoon : Fax : E-mail : Openingsuren : Bureeluren Nummer van uw proces-verbaal (pv ) : Datum van uw klachtneerlegging : Uw identiteit : Bestemmeling: Parket van de procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg te BRUSSEL
Geachte, U hebt zojuist klacht neergelegd bij de politie. Dit attest dient als bewijs van uw klachtneerlegging. Bovendien bevat dit attest belangrijke informatie die u tijdens de verdere procedure nodig zal hebben. De gevolgen van uw klacht Het proces-verbaal waarin uw klacht is opgenomen, wordt doorgestuurd naar het parket van de procureur des Konings van BRUSSEL. Na onderzoek neemt de procureur des Konings een beslissing over het gevolg dat aan uw klacht wordt gegeven. Informatie en rechten van slachtoffers Indien u wenst geïnformeerd te worden over het gevolg dat aan uw klacht wordt gegeven of indien u bepaalde rechten wenst te verkrijgen, beschikt u over verschillende mogelijkheden. 1. U onderneemt geen verdere stappen: Indien de procureur des Konings beslist om de verdachte te vervolgen voor de rechtbank, zal u geïnformeerd worden over de datum van de zitting. 2. U legt een verklaring benadeelde persoon af: Indien u geïnformeerd wenst te worden over een ander gevolg dat aan uw klacht wordt gegeven, biedt de wet u de mogelijkheid om u benadeelde persoon te verklaren. Hoe? Door in persoon of via uw advocaat een verklaring van benadeelde persoon af te leggen op het secretariaat van het parket van de procureur des Konings waarvan de coördinaten hierboven vermeld zijn. U vindt hiervoor een modelformulier in bijlage.
12
Als benadeelde persoon wordt u schriftelijk op de hoogte gebracht van de beslissing van de procureur des Konings (bijvoorbeeld: de seponering en de reden daarvan of het instellen van een gerechtelijk onderzoek) en van een eventuele rechtsdag voor een onderzoeksgerecht. U kan ook elk stuk dat u nuttig acht, laten toevoegen aan het dossier. 3. U stelt zich burgerlijke partij: Indien u schadevergoeding wenst of indien u andere rechten wil verkrijgen, kan u zich burgerlijke partij stellen. Hoe? Door in persoon of via uw advocaat een uitdrukkelijke verklaring af te leggen. Deze verklaring kan worden afgelegd in alle fasen van de procedure (voor de onderzoeksrechter, de onderzoeksgerechten of de rechtbank). Als burgerlijke partij kan u vragen om inzage te verkrijgen in het dossier, vragen om bijkomende onderzoekshandelingen te verrichten, schadevergoeding vragen of een rechtsmiddel aanwenden tegen de gewezen beslissingen (bijvoorbeeld : in hoger beroep gaan). Gelet op het complex karakter en het belang van deze procedure is het aangewezen om een advocaat te raadplegen (cf. hieronder). In dit opzicht wordt uw aandacht gevestigd op de mogelijke financiële gevolgen van de burgerlijke partijstelling. Slachtofferzorg Indien u nood hebt aan bijstand, kan u dit melden aan de politie die de dienst slachtofferbejegening van de politie kan inschakelen of u kan doorverwijzen naar een andere gespecialiseerde dienst. De dienst slachtofferonthaal (die deel uitmaakt van het justitiehuis*) kan u, op afspraak, specifieke informatie geven over uw dossier. Deze dienst kan u eveneens de nodige ondersteuning en bijstand bieden tijdens de hele gerechtelijke procedure. Daarnaast heeft deze dienst de opdracht om u naar de bevoegde hulpverleningsdiensten door te verwijzen, in functie van het probleem waar u mee worstelt. Voor verdere hulp bij de verwerking van de gevolgen van het misdrijf kan u, indien nodig, terecht bij de dienst slachtofferhulp* die u psychosociale en praktische hulp en informatie kan bieden. Door het invullen van het formulier van doorverwijzing kan u de politie toestemming verlenen om uw gegevens aan slachtofferhulp over te maken. In dat geval zal slachtofferhulp u zelf zo snel mogelijk contacteren. De hierboven vermelde diensten zijn gratis en volledig vrijblijvend. Juridische bijstand Het kan nuttig zijn een advocaat te raadplegen voor een uitgebreid juridisch advies. U kan zich eveneens tot een justitiehuis* wenden waar u gratis een eerste juridisch advies zal verkrijgen in het kader van de juridische eerstelijnsbijstand. Advocaten houden daartoe immers zitdagen in het justitiehuis. Indien dit onvoldoende blijkt en indien uw inkomsten u niet toelaten om een advocaat te betalen, kan u ook genieten van volledige of gedeeltelijke kosteloze bijstand van een advocaat in het kader van de juridische tweedelijnsbijstand. Hiervoor kunt u terecht bij de bureaus voor juridische bijstand in het justitiepaleis.
13
De bemiddeling De wet biedt iedereen die betrokken is in een strafprocedure de mogelijkheid om gratis een beroep te doen op een bemiddeling. Dit is mogelijk in elk stadium van de procedure en zelfs tijdens de strafuitvoering. Een bemiddeling op verzoek van het slachtoffer of de dader is geen alternatief voor een uitspraak door de rechter. Een bemiddeling laat het slachtoffer en de dader toe, met behulp van een neutrale persoon, een dialoog aan te gaan betreffende de feiten en de gevolgen van het misdrijf en mogelijkheden tot herstel te zoeken. Voor meer informatie kan u terecht bij een erkende bemiddelingsdienst* of het justitiehuis.* De tussenkomst van de verzekering Indien u een verzekering hebt (bijvoorbeeld : rechtsbijstands-of familiale verzekering), is het aan te raden uw verzekeraar te contacteren en hem een kopie van uw verhoor te bezorgen. Hoogachtend, De verbalisant Datum :
* Nuttige adressen Justitiehuis Brussel Regentschapsstraat 63 te 1000 Brussel tel.: 02/557.76.11 fax: 02/557.76.44 Dienst Slachtofferonthaal bij het Parket van Brussel Rue des Quatre Bras, 4 – 1000 Bruxelles tel.: 02/508.71.69 fax: 02/519.83.78 Bureelgesprek enkel op afspraak Dienst slachtofferhulp Brussel CAW Archipel -Groot Eiland Groot Eiland 84 te 1000 Brussel tel.: 02/514.40.25 fax: 02/512.65.35 Bemiddelingsdienst Brussel Suggnome Sergeant De Bruynestraat 78 te 1070 Brussel tel.: 02/522.69.75 fax: 02/522.26.37
NOTA BENE: U kan bijkomende inlichtingen inwinnen inzake de rechten van slachtoffers van misdrijven op de internetsite ww.slachtofferrechten.just.fgov.be. U kan ook brochures bekomen in de gerechtsgebouwen en de justitiehuizen, op de website www.just.fgov.be (rubriek ‘publicaties’) of door te schrijven naar de Federale Overheidsdienst Justitie, Communicatiedienst, Waterloolaan 115 te 1000 Brussel (tel 02/542 70 39).
14
Bijlage 2 ATTEST VAN KLACHTNEERLEGGING Vereenvoudigd proces-verbaal Gelieve dit document te bewaren!! Politiezone van : Adres : Telefoon : Fax : E-mail : Openingsuren : Bureeluren Nummer van uw proces-verbaal (pv) : Datum van uw klachtneerlegging : Uw identiteit : Bestemmeling : Parket van de procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg te BRUSSEL Geachte, U hebt zojuist klacht neergelegd bij de politie. Dit attest dient als bewijs van uw klachtneerlegging. Bovendien bevat dit attest belangrijke informatie die u tijdens de verdere procedure nodig zal hebben. De gevolgen van uw klacht Uw klacht is opgenomen in een vereenvoudigd proces-verbaal (VPV). Voor het opstellen van een VPV, houdt de politie rekening met de aard van de feiten en de omstandigheden van de zaak 1 zoals bijvoorbeeld het ontbreken van een verdachte of van enig spoor van een verdachte. Het VPV blijft op het politiecommissariaat en wordt niet overgemaakt aan het parket. Er wordt echter wel maandelijks een overzichtslijst van alle opgestelde VPV’s overgemaakt aan de procureur des Konings, waardoor hij toch op de hoogte wordt gebracht van uw klacht. Indien er nieuwe elementen zijn (bijvoorbeeld : identificatie van de dader van het misdrijf) die de zaak een andere wending kunnen geven, zal een gewoon proces-verbaal worden overgemaakt aan de procureur des Konings en zal u hierover geïnformeerd worden door de politie. Informatie en rechten van slachtoffers De wet biedt u de mogelijkheid om u benadeelde persoon te verklaren of u burgerlijke partij te stellen. Gelet op de redenen die het opstellen van een vereenvoudigd proces-verbaal verantwoord hebben, raden we u ten zeerste aan om advies in te winnen alvorens één van die stappen te zetten. Voor dit advies kan u zich gratis wenden tot een justitiehuis of kan u rechtstreeks een advocaat raadplegen. In dit opzicht, willen we uw aandacht vestigen op het belang, de ingewikkeldheid en de mogelijke financiële gevolgen van de burgerlijke partijstelling.
1
Het College van Procureurs-generaal heeft een lijst opgesteld met misdrijven die in principe in aanmerking komen voor een VPV.
15
Slachtofferzorg Indien u nood hebt aan bijstand, kan u dit melden aan de politie die de dienst slachtofferbejegening van de politie kan inschakelen of u kan doorverwijzen naar een andere gespecialiseerde dienst. Voor verdere hulp bij de verwerking van de gevolgen van het misdrijf kan u, indien nodig, terecht bij de dienst slachtofferhulp* die u psychosociale en praktische hulp en informatie kan bieden. Door het invullen van het formulier van doorverwijzing kan u de politie toestemming verlenen om uw gegevens aan slachtofferhulp over te maken. In dat geval zal slachtofferhulp u zelf zo snel mogelijk contacteren. De hierboven vermelde diensten zijn gratis en volledig vrijblijvend. De tussenkomst van de verzekering Indien u een verzekering hebt (bijvoorbeeld : rechtsbijstands-of familiale verzekering), is het aan te raden uw verzekeraar te contacteren en hem een kopie van uw verhoor te bezorgen. Hoogachtend, De verbalisant Datum :
* Nuttige adressen Justitiehuis Brussel Regentschapsstraat 63 te 1000 Brussel tel.: 02/557.76.11 fax: 02/557.76.44 Dienst Slachtofferonthaal bij het Parket van Brussel Rue des Quatre Bras, 4 – 1000 Bruxelles tel.: 02/508.71.69 fax: 02/519.83.78 Bureelgesprek enkel op afspraak Dienst slachtofferhulp Brussel CAW Archipel -Groot Eiland Groot Eiland 84 te 1000 Brussel tel.: 02/514.40.25 fax: 02/512.65.35 Bemiddelingsdienst Brussel Suggnome Sergeant De Bruynestraat 78 te 1070 Brussel tel.: 02/522.69.75 fax: 02/522.26.37
NOTA BENE: U kan bijkomende inlichtingen inwinnen inzake de rechten van slachtoffers van misdrijven op de internetsite ww.slachtofferrechten.just.fgov.be. U kan ook brochures bekomen in
16
de gerechtsgebouwen en de justitiehuizen, op de website www.just.fgov.be (rubriek ‘publicaties’) of door te schrijven naar de Federale Overheidsdienst Justitie, Communicatiedienst, Waterloolaan 115 te 1000 Brussel (tel 02/542 70 39).
17
Bijlage 3 ATTEST VAN KLACHTNEERLEGGING (P.V. na V.P.V.) Gelieve dit document te bewaren!! Politiezone van : Adres : Telefoon : Fax : E-mail : Openingsuren : Bureeluren Nummer van uw proces-verbaal (pv ) : Datum van uw klachtneerlegging : Uw identiteit : Bestemmeling: Parket van de procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg te BRUSSEL
Geachte, De klacht die u hebt neergelegd bij de politie heeft het voorwerp uitgemaakt van een vereenvoudigd proces-verbaal. Dit proces-verbaal werd derhalve niet overgemaakt aan het parket van de procureur des Konings te BRUSSEL. Ten gevolge van nieuwe elementen zal uw klacht hem toch worden overgemaakt. Dit attest bevat belangrijke informatie die u tijdens de verdere procedure nodig zal hebben. De gevolgen van uw klacht Na onderzoek neemt de procureur des Konings een beslissing over het gevolg dat aan uw klacht wordt gegeven. Informatie en rechten van slachtoffers Indien u wenst geïnformeerd te worden over het gevolg dat aan uw klacht wordt gegeven of indien u bepaalde rechten wenst te verkrijgen, beschikt u over verschillende mogelijkheden. 2. 1. U onderneemt geen verdere stappen: Indien de procureur des Konings beslist om de verdachte te vervolgen voor de rechtbank, zal u geïnformeerd worden over de datum van de zitting. 3. U legt een verklaring benadeelde persoon af: Indien u geïnformeerd wenst te worden over een ander gevolg dat aan uw klacht wordt gegeven, biedt de wet u de mogelijkheid om u benadeelde persoon te verklaren.
Hoe? Door in persoon of via uw advocaat een verklaring van benadeelde persoon af te leggen op het secretariaat van het parket van de procureur des Konings waarvan de coördinaten hierboven vermeld zijn. U vindt hiervoor een modelformulier in bijlage.
18
Als benadeelde persoon wordt u schriftelijk op de hoogte gebracht van de beslissing van de procureur des Konings (bijvoorbeeld: de seponering en de reden daarvan of het instellen van een gerechtelijk onderzoek) en van een eventuele rechtsdag voor een onderzoeksgerecht. U kan ook elk stuk dat u nuttig acht, laten toevoegen aan het dossier. 3. U stelt zich burgerlijke partij: Indien u schadevergoeding wenst of indien u andere rechten wil verkrijgen, kan u zich burgerlijke partij stellen. Hoe? Door in persoon of via uw advocaat een uitdrukkelijke verklaring af te leggen. Deze verklaring kan worden afgelegd in alle fasen van de procedure (voor de onderzoeksrechter, de onderzoeksgerechten of de rechtbank). Als burgerlijke partij kan u vragen om inzage te verkrijgen in het dossier, vragen om bijkomende onderzoekshandelingen te verrichten, schadevergoeding vragen of een rechtsmiddel aanwenden tegen de gewezen beslissingen (bijvoorbeeld : in hoger beroep gaan).
Gelet op het complex karakter en het belang van deze procedure is het aangewezen om een advocaat te raadplegen (cf. hieronder). In dit opzicht wordt uw aandacht gevestigd op de mogelijke financiële gevolgen van de burgerlijke partijstelling. Slachtofferzorg Indien u nood hebt aan bijstand, kan u dit melden aan de politie die de dienst slachtofferbejegening van de politie kan inschakelen of u kan doorverwijzen naar een andere gespecialiseerde dienst. De dienst slachtofferonthaal (die deel uitmaakt van het justitiehuis*) kan u, op afspraak, specifieke informatie geven over uw dossier. Deze dienst kan u eveneens de nodige ondersteuning en bijstand bieden tijdens de hele gerechtelijke procedure. Daarnaast heeft deze dienst de opdracht om u naar de bevoegde hulpverleningsdiensten door te verwijzen, in functie van het probleem waar u mee worstelt. Voor verdere hulp bij de verwerking van de gevolgen van het misdrijf kan u, indien nodig, terecht bij de dienst slachtofferhulp* die u psychosociale en praktische hulp en informatie kan bieden. Door het invullen van het formulier van doorverwijzing kan u de politie toestemming verlenen om uw gegevens aan slachtofferhulp over te maken. In dat geval zal slachtofferhulp u zelf zo snel mogelijk contacteren. De hierboven vermelde diensten zijn gratis en volledig vrijblijvend. Juridische bijstand Het kan nuttig zijn een advocaat te raadplegen voor een uitgebreid juridisch advies. U kan zich eveneens tot een justitiehuis* wenden waar u gratis een eerste juridisch advies zal verkrijgen in het kader van de juridische eerstelijnsbijstand. Advocaten houden daartoe immers zitdagen in het justitiehuis. Indien dit onvoldoende blijkt en indien uw inkomsten u niet toelaten om een advocaat te betalen, kan u ook genieten van volledige of gedeeltelijke kosteloze bijstand van een advocaat in het
19
kader van de juridische tweedelijnsbijstand. Hiervoor kunt u terecht bij de bureaus voor juridische bijstand in het justitiepaleis. De bemiddeling De wet biedt iedereen die betrokken is in een strafprocedure de mogelijkheid om gratis een beroep te doen op een bemiddeling. Dit is mogelijk in elk stadium van de procedure en zelfs tijdens de strafuitvoering. Een bemiddeling op verzoek van het slachtoffer of de dader is geen alternatief voor een uitspraak door de rechter. Een bemiddeling laat het slachtoffer en de dader toe, met behulp van een neutrale persoon, een dialoog aan te gaan betreffende de feiten en de gevolgen van het misdrijf en mogelijkheden tot herstel te zoeken. Voor meer informatie kan u terecht bij een erkende bemiddelingsdienst* of het justitiehuis.* De tussenkomst van de verzekering Indien u een verzekering hebt (bijvoorbeeld : rechtsbijstands-of familiale verzekering), is het aan te raden uw verzekeraar te contacteren en hem een kopie van uw verhoor te bezorgen. Hoogachtend, De verbalisant Datum :
* Nuttige adressen Justitiehuis Brussel Regentschapsstraat 63 te 1000 Brussel tel.: 02/557.76.11 fax: 02/557.76.44 Dienst Slachtofferonthaal bij het Parket van Brussel Rue des Quatre Bras, 4 – 1000 Bruxelles tel.: 02/508.71.69 fax: 02/519.83.78 Bureelgesprek enkel op afspraak Dienst slachtofferhulp Brussel CAW Archipel -Groot Eiland Groot Eiland 84 te 1000 Brussel tel.: 02/514.40.25 fax: 02/512.65.35 Bemiddelingsdienst Brussel Suggnome Sergeant De Bruynestraat 78 te 1070 Brussel tel.: 02/522.69.75 fax: 02/522.26.37
20
NOTA BENE: U kan bijkomende inlichtingen inwinnen inzake de rechten van slachtoffers van misdrijven op de internetsite ww.slachtofferrechten.just.fgov.be. U kan ook brochures bekomen in de gerechtsgebouwen en de justitiehuizen, op de website www.just.fgov.be (rubriek ‘publicaties’) of door te schrijven naar de Federale Overheidsdienst Justitie, Communicatiedienst, Waterloolaan 115 te 1000 Brussel (tel 02/542 70 39).
21
Bijlage 4 VERKLARING BENADEELDE PERSOON Dit document moet in persoon of door een advocaat worden overgemaakt aan het secretariaat van het parket van de Procureur des Konings, op volgend adres BRUSSEL:
Je déclare être personne lésée dans le cadre du dossier dont le numéro de pv est le suivant : Ik verklaar benadeelde persoon te zijn in het kader van het dossier met pv-nummer : (zie voor dit nummer uw attest van klachtneerlegging) 1. Mijn identiteit : Naam : Voornaam : Plaats en datum geboorte : Woonplaats : Rijksregisternummer Optredend in hoedanigheid van wettelijke vertegenwoordiger van : ................................................ (in casu gelieve deze hoedanigheid te preciseren ...........................................................................) 2. De feiten waarvoor ik verklaar benadeeld te zijn, zijn de volgende Plaats van de feiten : Datum van de feiten : Veroorzaker van de schade : .................................................................................................... Aard van het misdrijf : Onbepaald feit navolgend Pv 3. De schade die ik lijd, is van deze aard (kopie van eventuele stavingsstukken bijvoegen) : Lichamelijk : ................................................................................................................................ Materieel : ................................................................................................................................... Andere, namelijk : ....................................................................................................................... Geen schade : ……………………………………………………………………………………. 4. (Enkel in te vullen indien “geen schade” werd aangekruist in vraag 3 ) : Het persoonlijk belang om me benadeelde persoon te stellen is het volgende : : ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Ik wens dat deze verklaring bij het dossier gevoegd wordt nadat het parket er akte van heeft opgesteld en dat ik bijgevolg op de hoogte wordt gebracht van de beslissing die de Procureur des Konings zal nemen op het einde van het onderzoek. Ik zal eveneens op de hoogte worden gebracht van het verloop van het dossier, m.n. van het instellen van een gerechtelijk onderzoek en de bepaling van een rechtsdag voor het onderzoeks-en vonnisgerecht. Ik weet bovendien dat ik elk document dat ik nuttig acht, kan laten toevoegen aan het dossier.
Opgemaakt te 1000 BRUSSEL op (Handtekening)
22
