INFORMATIE over BEROERTE

Informatie over behandeling in Medisch Centrum Haaglanden

I N F O R M AT I E ove r B E R O E R T E

Beroerte: voorkomen, herkennen en behandelen

Beste bezoeker, Wij heten u hartelijk welkom in het MCH op de Dag van de Beroerte. In het MCH besteden wij veel aandacht aan deze dag. Bij een beroerte (ook wel beslag, attaque of stroke genoemd) kan er sprake zijn van een herseninfarct door een afgesloten bloedvat of een hersenbloeding door een kapot bloedvat. Meer dan 40.000 mensen krijgen jaarlijks in Nederland een beroerte. In het MCH worden per jaar ongeveer 700 patiënten met een beroerte opgenomen en behandeld. Beroerten behoren tot de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland en zij leiden helaas nog vaak tot invaliditeit. Daarom is het belangrijk om een beroerte te voorkomen. Daar kunt u zelf veel aan doen zoals u kunt zien tijdens deze dag in het MCH. Belangrijk is dat een beroerte zo snel mogelijk wordt behandeld. Elke minuut telt! ‘Time is brain’. Bij de eerste verschijnselen van een beroerte moet de patiënt zo snel mogelijk naar het ziekenhuis. Om patiënten zo snel mogelijk te kunnen behandelen, heeft het MCH het Neurovasculair Centrum opgericht met onder meer de Acute HersenHulp en de Stroke Care Unit. In het Neurovasculair Centrum van het MCH kunnen de patiënten met een beroerte volgens de modernste inzichten worden behandeld. Na de acute behandeling is verdere revalidatie en nazorg belangrijk. Ook hierover hoort u meer op deze dag. In dit informatieboekje vindt u het programma van de Dag van de Beroerte in het MCH en verdere informatie over allerlei aspecten van een beroerte. Wij wensen u een interessante en leerzame dag toe! Met vriendelijke groeten namens het team van het Neurovasculair Centrum, Dr. Jelis Boiten, neuroloog

pagina 2 - Dag van de beroerte - 8 mei 2012

Bij een beroerte telt elke minuut! ‘Time is brain.’

Wat is een beroerte? Een beroerte is de verzamelnaam voor een herseninfarct en een hersenbloeding. Bij een beroerte is: • 80% een herseninfarct • 20% een hersenbloeding Een beroerte wordt ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Letterlijk vertaald ‘een ongeluk in de bloedvaten van de hersenen’. De klachten bij een beroerte of TIA kunnen bestaan uit halfzijdige verlamming, veranderd gevoel, spraakproblemen, begripsproblemen en uitval van gezichtsvermogen.

Wat is een TIA? Een TIA is een voorbijgaande beroerte. Deze klachten zijn dan tijdelijk en meestal binnen 1 uur verdwenen.


‘Acute behandeling spaart hersenen’ Er zijn verschillende soorten beroertes. Met één belangrijke overeenkomst: mensen met de verschijnselen van een beroerte moeten zo snel mogelijk naar het ziekenhuis. Elke minuut telt. Het Neurovasculair Centrum van het MCH is er volledig op ingericht om patiënten acuut én op langere termijn te helpen herstellen van een beroerte. Per jaar krijgen zeker 40.000 mensen een beroerte. Twintig procent hiervan overlijdt in de eerste maand door complicaties, dertig procent binnen een jaar. “Een snelle en juiste behandeling is van levensbelang”, aldus neuroloog Jelis Boiten.

‘De persoonlijke, maatschappelijke en economische consequenties van een beroerte zijn veel groter dan van een hartinfarct.’ Beroerte “Het Neurovasculair Centrum van het MCH behandelt iedereen die te maken heeft met een plotselinge vasculaire ontwikkeling in de hersenen, beter bekend als beroerte.” Het Engelse woord ‘stroke’ – plotselinge aanval – is volgens Boiten een heel goede benaming. “In tachtig procent van de gevallen gaat het om een zuurstoftekort in de hersenen door een acuut verstopt bloedvat, dat noemen we een herseninfarct. De overige twintig procent van de patiënten krijgt een hersenbloeding. Daarvan zijn de gevolgen meestal ernstiger. De belangrijkste doodsoorzaak in Nederland is de hartinfarct. Maar de persoonlijke, maatschappelijke en economische consequenties van een beroerte zijn veel groter.”


Binnen een half uur Vertoont iemand in je omgeving acute verlammingsverschijnselen, een scheef gezicht met afhangende mondhoek, of gaat het spreken ineens moeilijk? Meteen 112 bellen. “Time is brain”, zegt Boiten. “Acute hulp spaart hersenen.” Op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het MCH liggen patiënten binnen vijftien minuten onder de CT-scan. Dat kan bij slechts vijf ziekenhuizen in Nederland.

Op de Spoedeisende Hulp van het MCH liggen patiënten binnen vijftien minuten onder de CT-scan. “Vervolgens, soms al binnen dat eerste half uur, vindt zo snel mogelijk een ‘endovasculaire interventie’ plaats. Door middel van trombolyse of trombectomie wordt de vaatafsluiting behandeld.” Met deze ingewikkeld klinkende medische technieken wordt het bloedstolsel dat het bloedvat afsluit verwijderd of opgelost. Boiten noemt het uniek dat het MCH deze behandelingen kan bieden. Verdere behandeling “In de Stroke Care Unit met zes bedden vindt verdere opvang en behandeling plaats. Patiënten liggen aan de monitor en gespecialiseerde verpleegkundigen controleren 24 uur per dag bloeddruk, hartslag, ademhaling en zuurstofgehalte in het bloed. Dat voorkomt complicaties als een trombosebeen of longontsteking. Dankzij de Stroke Care Unit daalt het risico op overlijden met dertig procent.”

 pagina 6 - Dag van de beroerte - 8 mei 2012

 TIA “Patiënten kunnen ook kortdurende verschijnselen van een beroerte hebben. Daarbij gaat het vaak om een Transient Ischemic Attack (TIA).” De verschijnselen verdwijnen snel, maar Boiten benadrukt dat het geen goedaardige aandoening is. “Zeker tien procent van deze patiënten krijgt binnen een paar dagen een beroerte. Op de TIA spoedservice in het MCH vindt binnen één werkdag onderzoek en behandeling plaats.”

Dankzij de Stroke Care Unit daalt het risico op overlijden met dertig procent. Operatieve behandeling “In het Neurvasculair Centrum vinden ook operaties plaats als dat nodig is, zoals het operatief verwijderen van een hersenbloeding of een operatieve ingreep om de vernauwing van de halsslagader op te heffen.” Nazorg “Voor mensen die verlammingsverschijnselen of een spraakstoornis overhouden aan de beroerte, is er intensieve nazorg op de CVA preventie- en nazorgpoli. Een CVA-verpleegkundige en revalidatiearts helpen mensen met de zichtbare en verborgen gevolgen van de beroerte. Daar wordt ook de partner intensief begeleid.” Heel belangrijk en heeft lang niet voldoende aandacht gekregen, volgens Boiten. ●


Herken een beroerte

Herken een beroerte, bel direct 112! Want TIJDVERLIES = HERSENVERLIES

Scheve mond?

Verlamde arm?

Onduidelijke spraak?

Een stappenplan: hoe herkent u een beroerte en wat moet u dan doen.


www.mchaaglanden.nl/beroerte Vertoont iemand één of meer symptomen van een beroerte? Bel direct 112! Bij beroertes telt elke minuut. Het MCH start binnen 4,5 uur met moderne technieken de juiste behandeling. Dit en vergroot de kans op herstel van het hersenletsel. Kijk voor meer informatie www.hartstichting.nl of bel de informatielijn: 0900-3000 300 (lokaal tarief) ma t/m vrij van 9.00 tot 13.00 uur

Diëtist Mariëtte Breumelhof:

‘Gezonde leefstijl vermindert risico’ Pech kun je altijd hebben. Naarmate je ouder wordt, heb je meer risico op een beroerte. En ook als het in de familie voorkomt. Voor de rest kun je zelf veel doen om het risico te beperken. Diëtist Mariëtte Breumelhof van het MCH geeft tips. Overgewicht, een te hoog cholesterol en een hoge bloeddruk spelen vaak een rol bij het ontstaan van een beroerte. Het risico stijgt naarmate meer van deze factoren in het spel zijn. Met gezond eten en leven pak je ze aan.

‘Twee keer per week vis op het menu helpt je cholesterol te verlagen.’ Hart- en bloedvaten “Het is belangrijk dat je hart- en bloedvaten gezond zijn. Op hogere leeftijd heb je minder gladde vaatwanden, waar gemakkelijker vetbolletjes uit je bloed aan blijven kleven. Bij een te hoog cholesterolgehalte kan dit leiden tot verstopping van de vaten en uiteindelijk tot een herseninfarct. Het is dus belangrijk om matig te zijn met vet en vooral transvetten en verzadigde vetten te vermijden. ‘Gezond’ vet, dat is ‘zacht’ of onverzadigd vet, heb je juist weer in beperkte mate nodig.” Dus raadt diëtist Breumelhof altijd aan om die boterham lekker met dieethalvarine of dieetmargarine te besmeren. “Mensen laten dat vaak achterwege, maar boter bevat belangrijke vetzuren en ook vetoplosbare vitaminen. Ongezouten noten – geen borrelnoten – zijn ook heel gezond, maar wel vrij calorierijk. En twee keer per week vis op het menu, waarvan eenmaal vette vis, helpt ook je cholesterol te verlagen.”


Overgewicht “Niet te vet eten is natuurlijk wel belangrijk voor een gezond gewicht. Wie te zwaar is en vooral vet opslaat rond de buik, loopt het risico diabetes te krijgen. Dat is slecht voor je hart- en bloedvaten. En let ook op je suikerinname.” Aan de andere kant vindt Breumelhof dat een keertje snoepen moet kunnen. Ze verwijst naar de schijf van vijf, als de basis van gezond eten. Informatie hierover is te vinden op www.voedingscentrum.nl. Op www.hartstichting.nl staan testen waarmee je kunt meten of je een gezond gewicht hebt en recepten om gezond en lekker te eten.

De schijf van vijf Op www.voedingscentrum.nl vindt u informatie over gezond eten. Bijvoorbeeld de schijf van vijf, met een overzicht van de verschillende soorten producten die uw lichaam gezond houden. Kies liefst elke dag producten uit alle vakken en varieer zo veel mogelijk. Belangrijke regels bij de schijf van vijf: • Eet gevarieerd • Eet niet teveel en beweeg • Eet minder verzadigd vet • Eet veel groente, fruit en brood


 Hoge bloeddruk “Een hoge bloeddruk is te bestrijden met medicijnen. Maar als je de hoeveelheid zout in je voeding vermindert ben je vaak al een heel eind.” Breumelhof adviseert te beginnen met zout te minderen in de warme maaltijd. “En in kant- en klare maaltijden zit ook veel zout. Er zijn wel afspraken gemaakt met producenten over het verlagen van het zoutgehalte in kant-en-klare voedingsmiddelen. Veel producten, zoals kaas, zijn met verminderd zoutgehalte verkrijgbaar.”

Eet- en beweegwijzer Net een broodje kroket gegeten? De Eet- en beweegwijzer op www.hartstichting.nl geeft aan hoeveel calorieën, vet en verzadigd vet het zojuist gegeten broodje kroket bevat. Bovendien ziet u er ook hoeveel u moet bewegen om deze snack te verbranden: • 60 minuten wandelen • 40 minuten tuinieren • 16 minuten squashen Een boterham met kaas verbrandt u een stuk sneller: • 35 minuten wandelen • 30 minuten tuinieren • 9 minuten squashen


Roken, alcohol, beweging “Er zijn nog meer factoren waardoor het risico op een beroerte toeneemt. Zoals alcoholgebruik en roken. Matig gebruik van alcohol, één tot twee glazen per dag, verlaagt het risico op hart- en vaataandoeningen. Meer alcohol heeft echter het tegenovergestelde effect. Roken is natuurlijk überhaupt niet gezond en zeker niet voor je vaten. Daarnaast is het heel belangrijk om per dag minimaal een half uur te bewegen. Daarmee hou je jezelf fit.” Persoonlijk advies Mensen die met vragen zitten of zich zorgen maken, kunnen altijd bij een diëtist terecht. Breumelhof betreurt het dat de basisverzekering dat niet altijd meer vergoed. “Vraag het eens aan de huisarts. Meestal ben je met een of twee bezoeken aan een diëtist al een eind op weg en die zijn de kosten dan meer dan waard.” ●


Revalidatiearts Thessa Veenis:

Voor iedereen een revalidatieplan op maat Herstellen van een beroerte betekent vaak ook: revalideren. In een revalidatiekliniek, een verpleegtehuis, óf bij revalidatiearts Thessa Veenis. In het MCH staan de doelen van de patiënt zélf centraal. “Als iemand weer wil leren breien, dan gaan we oefenen met breien.” Iedereen die na een beroerte restverschijnselen overhoudt en jonger is dan 75 jaar, komt terecht bij de revalidatiearts. Veenis behandelt patiënten met bijvoorbeeld verlammingsverschijnselen. Maar ook met slecht zicht, want net als verlamming is dat het gevolg van een verstoorde hersenfunctie die met training kan verbeteren.

‘Een verstoorde hersenfunctie kan met training verbeteren’ (Poli)klinisch revalideren Veenis schetst een aantal scenario’s voor patiënten die na een beroerte in het ziekenhuis terecht zijn gekomen. “Wie na een paar dagen zelfstandig naar het toilet kan, mag naar huis. Voor ongeveer de helft van de mensen gaat dat op. Lukt dat niet, dan volgt een klinische opname in Sophia Revalidatie. Wie de intensieve revalidatie daar niet aankan, vanwege leeftijd of conditie, gaat naar het verpleeghuis. Het Sophia revalidatiecentrum in het MCH biedt dan poliklinische revalidatie aan de groep die naar huis mag.”


Verschijnselen Veenis beoordeelt patiënten die poliklinisch komen revalideren. Omdat ze ernstige verlammingsverschijnselen hebben overgehouden, of een stoornis in het denken. “Sommige patiënten kunnen maar aan één kant zien, niet meer rekenen, of de volgorde van hun handelen niet meer bepalen. Ze weten niet meer hoe ze zich moeten wassen, of ze herkennen voorwerpen niet meer. Dat zijn hersenfuncties waar je op kunt trainen.”

‘Mensen hoeven de situatie niet te nemen zoals die is.’

Multidisciplinair Veenis maakt deel uit van het multidisciplinair team dat in het MCH patiënten na een beroerte begeleidt. Daarin zitten ook een ergotherapeut, fysiotherapeut, logopedist, maatschappelijk werker, psycholoog, seksuoloog, verpleegkundige en bewegingstherapeut. Ook de activiteitenbegeleiding en hydrotherapie in Sophia Revalidatie is erbij betrokken. De revalidatietherapie bestaat uit geïntegreerde disciplines, zowel geestelijk als lichamelijk. “We volgen de wensen van de patiënt. De ene patiënt is eerder tevreden dan de andere. Wil iemand weer terug naar werk, dan maakt het team een plan van aanpak op maat. Soms zijn functies of handelingen technisch niet (meer) haalbaar. Dan begeleiden we mensen om dat te accepteren.”


 Multidisciplinair team Bij Sophia Revalidatie in het MCH begeleidt een multidisciplinair team patiënten na een beroerte. Dat team bestaat uit: • revalidatiearts • ergotherapeut • fysiotherapeut • logopedist • maatschappelijk werker • psycholoog • seksuoloog • verpleegkundige • bewegingstherapeut

Hulpmiddelen Soms verwijst Veenis patiënten door naar de instrumentmaker. “Bepaalde verlammingen kun je ondersteunen met beugels of aangepaste schoenen. We werken samen met een orthopedisch instrumentmaker en schoenmaker, die hier spreekuur houden. Ook schrijven we wel eens medicijnen voor. Aan een zware beroerte kun je ernstige verlammingen overhouden. Staat de arm bijvoorbeeld in een dwangstand, dan kunnen medicijnen helpen om het functioneren te verbeteren.”


Langere termijn “In het CVA-spreekuur komen ook de onzichtbare, meer verborgen gevolgen van CVA aan de orde. Zoals karakterveranderingen, geheugenstoornissen en concentratieproblemen. Die komen vaak pas op langere termijn aan het licht, als het ‘gewone’ leven weer is begonnen. In het CVA-spreekuur is er ruimte om dat te bespreken en een behandelplan te maken. Ook kan na bijvoorbeeld drie jaar een verslechtering optreden in de lichamelijke functies. Of de eisen van het gezin veranderen. Mensen hoeven de situatie niet te nemen zoals die is. Een verslechtering kan met hulpmiddelen en behandelingen verbeteren en het is ook mogelijk nieuwe vaardigheden aan te leren.” ●


Frederik Dingler, voorlichter van CVA-vereniging ‘Samen verder’:

‘Na een tijdje merk je: er is meer aan de hand’ De Nederlandse CVA-vereniging ‘Samen verder’ is er voor mensen die een beroerte hebben gehad, en vooral ook voor hun partners of familie. “Mensen lijken er na een half jaar vaak lichamelijk weer bovenop te zijn. Maar de onzichtbare gevolgen kunnen dan nog een hoop leed veroorzaken.” Frederik Dingler is nauw betrokken bij de Zuid-Hollandse afdeling van de CVA-vereniging ‘Samen verder’, die veel bijeenkomsten in de regio organiseert. “Mantelzorgers hebben met name veel aan het lotgenotencontact. Dan merken ze dat ze er niet alleen voor staan.”

‘Mensen merken dat ze niet alleen staan met hun problemen en zorgen.’ Onzichtbare gevolgen “De lichamelijke gevolgen van een beroerte, zoals verlamming, zijn concreet en zichtbaar. Tegenwoordig beginnen patiënten al na twee of drie dagen met de revalidatie. Als je weer kunt bewegen mag je naar huis, poliklinisch revalideren of naar een revalidatiekliniek of verpleeghuis. Maar er zijn ook gevolgen onder de oppervlakte, zoals afasie, karakterverandering, concentratieproblemen en vermoeidheid.” Die zijn volgens Dingler verraderlijk. “Na twee of drie jaar merk je: er is meer aan de hand. Dit is niet goed.” CVA staat voor Cerebro Vasculair Accident (een ongeluk in de bloedvaten van de hersenen)


Mantelzorger “De onzichtbare gevolgen uiten zich bijvoorbeeld in prikkelbaarheid. Buitenshuis gedragen patiënten zich alsof er niets aan de hand is, om zich binnenshuis af te reageren op de partner.” Dingler heeft hier genoeg voorbeelden van en het blijft niet altijd bij verbale agressie. “Slaan komt voor. We zien ook vaak dat de partner, de mantelzorger, geneigd is teveel uit handen te nemen. De patiënt laat zich dat aanleunen en komt tot niets meer. Er is geen stimulans.”

‘Gevolgen onder de oppervlakte zijn bijvoorbeeld afasie, karakterverandering, concentratieproblemen en vermoeidheid.’

Omgeving De omgeving begrijpt de onzichtbare gevolgen niet altijd. “Bezoek komt in het begin veel langs, daarna steeds minder. Patiënten met afasie zijn slecht te verstaan. Zo’n gesprek is twee keer leuk, maar de lol gaat eraf. Gesprekken worden gevoerd via de gezonde partner. Niet leuk voor de patiënt. Sociale contacten nemen af. Mensen raken geïsoleerd. Ook de partners, die soms minder moeten gaan werken om te kunnen zorgen. Vooral vrouwen hebben dan het gevoel dat hen veel wordt afgenomen.” Isolement De CVA-vereniging stelt zich ten doel bekendheid te geven aan de onzichtbare gevolgen voor de patiënt, partner, maar ook voor de kinderen, broers en zussen, ouders.


 “Hoe ga je verder met het leven wanneer je klaar bent met het ziekenhuis en revalidatiecentrum? Mensen kunnen hun verhaal hier kwijt aan lotgenoten. En merken dat ze niet alleen staan met hun problemen en zorgen. Wij wijzen ook op de mogelijkheid van dagopvang. Dat is een grote stap voor beide partijen. Vaak zeggen patiënten: ‘ik ga niet tussen de gehandicapten zitten’. Ze zien zichzelf niet als patiënt. Wij dagen mantelzorgers uit om, waar hun partner bij is, uit te spreken dat zij behoefte hebben aan die adempauze.” Jong en oud “Het overkomt niet alleen ouderen. Sommige mensen die een beroerte krijgen, zijn nog jong.” Ook voor hen organiseert ‘Samen verder’ ontmoetingsdagen. “Net als voor kleinere kinderen, die door een beroerte opeens een andere papa of mama hebben gekregen. Jonge mensen komen er overigens sneller bovenop. Die denken: ‘ik laat het er niet bij zitten’. Oudere mensen leggen zich gemakkelijker – soms te gemakkelijk – neer bij de beperkingen.” ●

De Nederlandse CVAvereniging Samen Verder Postbus 60097 6800 JB Arnhem (088) 3838300 www.cva-samenverder.nl


CVA-verpleegkundige Joke de Meris:

Stap voor stap en uit eigen overtuiging Het MCH begeleidt en behandelt patiënten na een beroerte op de CVA Nazorg- en preventiepolikliniek. In het CVA-spreekuur krijgt het leren omgaan met veranderingen en beperkingen veel aandacht. Ook komt de secundaire preventie aan bod; het verkleinen van het risico op herhaling. Joke de Meris is CVA-verpleegkundige en ziet patiënten na een beroerte op het CVA-spreekuur.

‘Uiteindelijk zijn mensen verantwoordelijk voor hun eigen leven’

Secundaire preventie “In het CVA-spreekuur proberen we mensen ervan bewust te maken hoe belangrijk het is om je leefstijl aan te passen om herhaling van een beroerte te voorkomen. We leggen uit waarom stoppen met roken beter is, waarom je in beweging moet komen. We leggen uit dat het nemen van je medicijnen van levensbelang is.” De Meris vertelt nooit dat iets moet. “Ik beaam dat het moeilijk is en leg uit op welke manier het makkelijker kan. We leggen ook uit hoe verslaving werkt. In plaats van: ‘ik mag niet meer roken’, kun je ook denken: ‘ik kies ervoor om niet meer verslaafd te zijn’.”


 Eigen verantwoordelijkheid “Uiteindelijk zijn mensen verantwoordelijk voor hun eigen leven. De kunst is ze bewust te maken van de gevolgen. Je moet er zelf van overtuigd zijn dat er iets moet veranderen. En er ook aan toe zijn. Afvallen, stoppen met roken, meer beweging, dat werkt niet allemaal tegelijk. En zeker niet als je last hebt van vermoeidheid.” De Meris verwijst ook door naar andere organisaties. Zoals naar stichting Stivoro voor stoppen met roken, een diëtist of fysiotherapeut.

‘Lotgenotencontact kan heel veel helpen om je sterker te voelen’

Begeleiding “Gemiddeld komen patiënten in het eerste jaar drie keer op het spreekuur langs. Soms lopen mensen na langere tijd opeens vast. De partner of een andere mantelzorger komt mee. Een groot deel van de mantelzorgers krijgt depressieve klachten en dat heeft weer negatieve gevolgen voor de patiënt.” In dat geval verwijst De Meris door naar stichting Mantelzorg, naar de huisarts, of naar lotgenotencontact. “Dat laatste kan heel veel helpen om je sterker te voelen.” Bij de ziekenhuisopname na een beroerte krijgen alle patiënten een informatiemap. “Daarin staat wat een beroerte is, wat je kunt verwachten als je weer thuis bent, uitleg over de gevolgen voor de seksualiteit en een overzicht van patiëntenverenigingen. Deze map reist voortdurend met je mee, wordt in de hele zorgketen gebruikt en steeds uitgebreid met nieuwe informatie.”


Acute situaties “Als er veel problemen thuis zijn komt secundaire preventie niet eens aan bod. De acute situatie moet dan eerst opgelost worden.” Op de CVA Nazorg- en preventiepoli wordt nauw samengewerkt met de revalidatieartsen en de NAH-casemanager. “NAH staat voor niet aangeboren hersenletsel. Deze manager begeleidt mensen thuis die ernstig vastlopen door hun hersenproblematiek. En geeft heel gerichte zorg en ondersteuning, met advies over bijvoorbeeld geschikte dagbesteding.” Doorvragen De Meris is een kei geworden in doorvragen, tussen de regels door lezen. “Soms hoor ik iets en denk ik: klopt dit wel? Patiënten vertellen dat het prima gaat. Maar geven op dezelfde vragen wisselende antwoorden. Bij doorvragen blijken er veel incidenten te zijn. Rekeningen stapelen zich op, reizen met het openbaar vervoer wil niet meer lukken. Er zijn helaas weinig mensen die geen klachten ervaren. Vermoeidheid is een veel voorkomend verschijnsel. Dit verbetert vaak als mensen hun energie goed verdelen en genoeg rustmomenten inbouwen. Hierbij kan een ergotherapeut ondersteunen.” ●


Neurovasculair centrum

De specialisten van het Neurovasculair Centrum van het MCH werken met gespecialiseerde moderne technieken waardoor er tot zes uur na het ontstaan van de klachten behandeld kan worden. Het Neurovasculair Centrum bestaat uit: • Acute Hersenhulp Met de CT-scanner op de Acute Hersenhulp binnen de Spoedeisende Hulp is zeer snel duidelijk of het om een hersenbloeding of om een herseninfarct gaat. Belangrijk omdat de belangrijkste behandeling van een herseninfarct – het toedienen van een bloedverdunnend medicijn – juist niet mag bij een hersenbloeding. • TIA Spoedservice Patiënten met een TIA worden binnen 24 uur opgenomen op de TIA Spoedservice voor onderzoek tijdens een dagopname. • Stroke Care Unit In deze gespecialiseerde unit op de verpleegafdeling Neurologie worden patiënten vierentwintig uur per dag bewaakt en behandeld door een gespecialiseerd team. • CVA Nazorg- en preventiepolikliniek Hier krijgen mensen begeleiding bij het omgaan met een veranderd leven, thuis en op het werk, na een beroerte. Ook krijgen zij voorlichting hoe het risico op een nieuwe beroerte verlaagd kan worden.

www.mchaaglanden.nl/beroerte


Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Westeinde Lijnbaan 32 Postbus 432 2501 CK Den Haag (070) 330 20 00 MCH Antoniushove Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411 2260 AK Leidschendam (070) 357 44 44

INFORMATIE over BEROERTE

Recommend Documents