Informatie over A m s t e r d a m
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 2 van 16
Inhoudsopgave 1. In het kort
3
2. Onderwijsconcept en –kwaliteit 2.1 Het concept in een notendop 2.2 Visie, Missie, strategie en uniciteit 2.3 Onderwijsaanbod en onderwijstijd 2.4 Onderwijseffectiviteit 2.5 Onderwijskwaliteit
5 6 7 8 8
3. Organisatiestructuur 3.1 Rollen en verantwoordelijkheden 3.2 HRM beleid
12 13
4. Ouders 4.1 Ouderbetrokkenheid
NB
13
Waar in dit document ‘hij’ of ‘hem’ staat, kan uiteraard ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Waar gesproken wordt over ‘ouders’, worden ook de verzorgers bedoeld.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 3 van 16
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 4 van 16
1. In het kort W aarom Agora Am sterdam ? Onze kinderen groeien op in een wereld waarin burgers in toenemende mate voor zichzelf zorgen en moeten kunnen blijven mee doen aan de samenleving. Ze worden geconfronteerd met een diversiteit aan persoonlijke mogelijkheden en kansen. Onderwijs is er om kinderen daarop voor te bereiden, door ze te leren verantwoordelijkheid te dragen voor zichzelf en de omgeving. Door ze de wereld te laten ontdekken en te laten vormen. Zodat ze uiteindelijk barstensvol zelfvertrouwen de voortdurende verandering en de onzekerheden die daaruit voortkomen in vertrouwen omarmen. Agora is de plek waar kinderen daarop worden voorbereid. W e doen het al! In Roermond ‘draait’ Agora nu al voor het tweede schooljaar met 65 leerlingen. Deze zitten niet verdeeld in vmbo en havo/vwo, maar als heterogene groep bij elkaar. De ervaringen in Roermond bieden ons het rotsvaste vertrouwen om ook een Agora Amsterdam plan voor te leggen aan het College van B&W. De eerste bevindingen worden op korte termijn gepubliceerd: het kwaliteitsonderzoek van de Inspectie op 2 december 2015. En de bevindingen vanuit de wetenschap: Het boekje (uitgegeven door de Open Universiteit) De Tegels van Agora, een verslag van het eerste jaar Agora, een grensverleggend nieuw onderwijsconcept door Prof. Dr. J. Claessen. Twee inspecteurs hebben op 2 december meegedraaid op Agora. Ze hebben met leerlingen, ouders, leraren en directie gesproken. We zijn kritisch bevraagd op leeropbrengsten, persoonsontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, kwaliteitszorg, onderwijstijd en wet- en regelgeving. De belangrijkste vraag die ze bij de start van het onderzoek gesteld werd en beantwoord moest worden luidde: "Kunnen jullie ons het vertrouwen geven dat jullie de goeie dingen voor leerlingen doen?" Die vraag hebben beide inspecteurs aan het einde van de dag met een volmondig JA beantwoord. Agora in vogelvlucht Agora is een leeromgeving waar iedereen welkom is die een bijdrage kan leveren aan het aanwakkeren van de nieuwsgierigheid en de ontwikkeling van kinderen. Ieder kind start op het niveau waarmee het de basisschool verlaat en ontwerpt samen met de leraar een eigen leerroute naar een diploma. 100 leerlingen, 100 persoonlijke leerroutes. 1000 leerlingen, 1000 persoonlijke leerroutes. De moderne technologie helpt ons om al die persoonlijke leerroutes te organiseren.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 5 van 16
Het curriculum van Agora is de wereld waarin kinderen leven. Daarom heeft Agora geen schoolvakken, lesroosters en lesmethodes. Leraren, die zo belangrijk zijn op Agora dat we ze Agoriaanse meesters noemen, onderwijzen hun leerlingen hoe je die wereld het best kunt doorvorsen. Leraren zijn georganiseerd in zelforganiserende teams, waar ook leerlingen, ouders en anderen, die betrokkenen zijn bij de groei en ontwikkeling van kinderen, in zitten. Agora bereidt voor op de wettelijke examendoelen. Maar een leerling leert natuurlijk nog veel meer. Op Agora is het niet alleen belangrijk wát je leert, maar vooral dát je leert. Samen met een buitenlands ICT bedrijf (Target Process) en de Open Universiteit ontwikkelen we een platform waarop we per dag de groei van leerlingen kunnen volgen en zien waar de leerling staat t.o.v. de eindtermen. We organiseren veel ruimte en vrijheid voor leerlingen, dat lukt alleen maar wanneer we krachtig sturen op kwaliteit en resultaat. De inspectie heeft ons het vertrouwen gegeven en de Open Universiteit is onze wetenschappelijke partner, ook in Amsterdam. De Stichting Onderwijs Midden-Limburg, dat het bevoegd gezag is voor Agora Roermond, zal ook Agora Amsterdam ondersteunen door het delen van expertise en slagkracht.
Als je hard aan het werk bent, heb je geen meubels nodig. Martijn en Jetse programmeren hun Raspberry Pi.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 6 van 16
2. Onderwijsconcept en –kwaliteit 2.1 Het concept in een notendop Op Agora is de verwondering bij en de daarmee samenhangende vragen van kinderen het startpunt van leren. Momenten van verwondering en vragen zijn er iedere dag. Deze starten niet met het klassikaal behandelen van stof uit lesmethodes waarin curricula uitgeschreven worden. Het curriculum van Agora is de wereld. Kinderen vertoeven iedere dag binnen die wereld en die is rijk genoeg om te doorvorsen. Op Agora is daardoor ieder kind, individueel of in groepjes, bezig met het onderzoeken van eigen vragen. Dit doen ze op basis van een door leraren ontwikkeld model, zodat ze gestructureerd en planmatig een proces doorlopen dat leidt van een vraag tot kennis. Daarbij worden de vijf werelden van Agora gebruikt als perspectieven die een kind helpen om naar de wereld te kijken en die een leraar gebruikt om zijn leerlingen vanuit meerdere domeinen een vraag te onderzoeken en te beantwoorden: • Wetenschappelijke-; • Maatschappelijke-; • Spirituele-; • Ethische-; • Kunstzinnige wereld. Kinderen kiezen aanvankelijk vanuit hun eigen belangstelling en interesse de onderzoeksvragen en de perspectieven van waaruit ze die vragen willen onderzoeken. De leraar houdt in de gaten of de leerling daarbij ook voldoende buiten zijn eigen vertrouwde paden treedt. Onderwijskundig principe Zelfregulerend leren is het onderwijskundig principe. We kiezen voor dit principe om kinderen in een situatie te brengen waarbij de leerdoelen helder zijn, maar waarin ze een eigen keuze en autonomie hebben om die doelen te realiseren. Uit ervaring weten we dat dit de leermotivatie bij kinderen krachtig bevordert. De fases die hierin belangrijk zijn: de voorbereidingsfase (planning), de uitvoeringsfase (strategie en zelfmonitoring) en de reflectiefase (evaluatie). Kinderen zitten bij Agora in een heterogene groep met andere kinderen van 12-18 jaar. We maken geen onderscheid tussen vmbo en havo/vwo: van de basisberoepsgerichte leerweg t/m gymnasium werken we volgens dit principe. De leraar, die we op Agora de Agoriaanse meester noemen, kent zijn leerlingen en weet wat ze nodig hebben om leiding te nemen in hun eigen leerproces.
TOT EEN LEERVRAAG KOMEN
ONDERZOEK ONTWERPEN
REFLECTEREN
DENKCIRKEL onderzoek
PRESENTEREN
ONDERZOEK UITVOEREN
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 7 van 16
Didactisch principe Op Agora organiseren we volledig gepersonaliseerde leerroutes voor ieder kind. Dat is het didactisch principe van Agora. Ieder kind start met een eigen leer- en onderzoeksvraag. Onder begeleiding van de Agoriaanse meester (de mate van begeleiding is o.a. afhankelijk van het zelfvertrouwen en de behoefte van de leerling) ontwerpt iedere leerling zijn eigen weg en proces naar het antwoord op de onderzoeksvraag. Op Agora starten we niet bij kennis, leerlingen creëren zelf kennis vanuit hun eigen unieke vraag. De Agoriaanse meester heeft vervolgens de taak om het leerproces zodanig te begeleiden dat de juiste diepgang bereikt wordt en leerstrategieën worden toegepast. De kern- en examendoelen worden zo niet alleen ruimschoots gerealiseerd, ze vormen uiteindelijk slechts een onderdeel van de competenties die de leerling zich eigen gemaakt heeft. Pedagogisch principe Het pedagogisch principe richt zich op socialiserende processen in de groep. Gepersonaliseerde leerroutes krijgen hun sociale en vormende kwaliteit doordat leerlingen in de groep leren functioneren. Hierdoor kunnen leerlingen zelfbewuster en met meer zelfvertrouwen uitdagingen aangaan.
2.2 Visie, missie, strategie en uniciteit Visie Het is onze visie dat kinderen opgroeien in een wereld waarin burgers in toenemende mate voor zichzelf zorgen en moeten kunnen blijven mee doen aan de samenleving. Ze worden meer dan ooit geconfronteerd met een diversiteit aan persoonlijke mogelijkheden en kansen. Onderwijs is er om kinderen daarop voor te bereiden, door ze te leren verantwoordelijkheid te dragen voor zichzelf en de omgeving., door ze de wereld te laten ontdekken en te laten vormen. Zodat ze uiteindelijk barstensvol zelfvertrouwen de voortdurende verandering en de onzekerheden die daaruit voortkomen in vertrouwen omarmen. Agora is de plek waar kinderen daarop worden voorbereid. M issie De visie vormt het fundament voor onze missie om als Agora toegankelijk te zijn voor ieder kind. Een vanzelfsprekend onderdeel van de samenleving, als een marktplaats waar alles gebeurt. (Agora betekent in het Grieks: verzamelplaats). Wij bereiden kinderen voor om succesvol in het leven en in hun samenleving te zijn. De ruimte voor nieuwsgierigheid, vragen stellen, ontdekken en onderzoeken is in overvloed aanwezig op Agora. De hele wereld is het curriculum, een oneindig onderwerp voor onderzoek. Kinderen bestuderen die wereld op een gepersonaliseerde manier samen met anderen, hun medeleerlingen, hun ouders en ieder ander die zich op de ‘markt’ bevindt. En vooral met hun leraren, die er voornamelijk zorg voor dragen dat elk uniek leerproces van ieder kind volop kansen en aandacht krijgen. Op Agora is het niet alleen belangrijk wát je leert, maar vooral dát je leert. Persoonlijkheidsvorming, werelden lokaal burgerschap, ondernemerschap en diepgaande kennis zijn de resultaten waar we ons op richten. Agora biedt een ongeëvenaarde manier van leren voor kinderen in een sterke sociale omgeving. Agora heeft ook een breder doel. Agora herdefinieert de normen van het leren en de mogelijkheden in de scholen. Agora geeft andere scholen toegang tot nieuwe inzichten en praktijken over het onderwijs in een snel veranderende samenleving. Strategie De strategie van Agora is gericht op het vormgeven van een nieuwe manier van het organiseren van leerprocessen van kinderen. Hierbij wordt de nadruk gelegd op het creëren van situaties waarin leerlingen zichzelf kunnen motiveren om te leren. Met daarbij een duidelijke resultaatverwachting en een systematiek van planning, uitvoering, feedback en evaluatie. Hierdoor ontwikkelt Agora ook nieuwe kennis op het gebied van de kwaliteit van de leraar, de informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 8 van 16
organisatie van onderwijs en kwaliteitszorg die van nut en belang kan zijn voor andere scholen en onderwijsontwikkeling in het algemeen: • De interactie leraar-leerling in een omgeving waarin zelfregulerend leren een belangrijk onderwijskundig uitgangspunt is. Dit is een totaal andere context dan in bestaande scholen. • De manier waarop onderwijs georganiseerd kan worden wanneer alle bestaande modellen en opvattingen losgelaten worden en hoe onderwijsontwikkeling en -kwaliteit versterkt en verbeterd wordt. We verlaten de piramidale organisatiestructuur, maar organiseren het onderwijs rondom de interactie leraar en leerling. • De manier waarop we resultaten in beeld brengen en de kwaliteitszorg vormgeven in een omgeving van zelfregulerend leren. Dit doen we op een manier zodat leraren en leerlingen niet achteraf, maar tijdens het proces, relevante informatie krijgen die hen gemotiveerd houdt om hun leer- en werkprocessen te evalueren en bij te stellen. Uniciteit van het plan Agora Amsterdam is een krachtig en uniek voorbeeld van hoe onderwijsmodernisering gestalte krijgt. Hoe kinderen op een gepersonaliseerde manier voorbereid kunnen worden op een verantwoordelijk en zelfstandig leven. Daarbij is het extra uniek dat deze aanpak niet beperkt blijft tot sec de setting Agora Amsterdam, omdat op een gegeven moment ook leraren van andere Amsterdamse scholen de kans krijgen om hun expertise en kennis te verbinden met de leerprocessen van leerlingen op Agora. Deze zogenaamde tweede schil van leraren heeft Agora nodig om kwaliteit en het resultaat te garanderen voor het eindexamen. • De innovatieve kracht van omliggende Amsterdamse scholen wordt versterkt door in ‘de bovenbouw’ van Agora een poule van Amsterdamse leraren voor Agora leerlingen in te zetten die ze voorbereidt op het examen. • In principe behandelen we elk kind ongelijk, waardoor ze uiteindelijk gelijke kansen krijgen. Dit doen we door niet te selecteren aan de Agora-poort en door de manier waarop Agora gepersonaliseerde leerroutes voor elk kind als didactisch principe inzet binnen de pedagogische setting van een heterogene groep.
2.3 Onderwijsaanbod en onderwijstijd Agora verzorgt voortgezet onderwijs op niveau van vmbo, havo en vwo. We verdelen de leerlingen niet in die categorieën. Agora werkt toe naar diplomering van iedere leerling op een diversiteit aan niveaus. Agora streeft ernaar om elk kind op zijn eigen moment en op eigen niveau te laten afstuderen voor een bepaald vak of discipline. Het werken met certificaten en portfolio zijn daarbij een middel, waarover we in overleg zijn met vervolgopleidingen. We creëren voor kinderen faciliteiten en gelegenheden waardoor ze in principe alles kunnen kiezen wat we ze willen. Zo zijn er leerlingen bezig met Russisch en Chinees, en kunnen ook leerlingen met een oorspronkelijk vmbo advies zich verdiepen in Latijn en Griekse mythen. Omgekeerd zijn er voor alle leerlingen, dus ook kinderen met een havo+ advies praktijk’lessen’: koken, techniek e.d.. Deze worden net als sport en kunst aangeboden in workshops en masterclasses. Geen lesroosters, geen lesboeken, geen proefwerken, geen vaste klaslokalen. Wel een dagritme, groot scala aan verschillende bronnen, reflectiemomenten en een prettige, zelf ingerichte leeromgeving en leerlingen die willen en kunnen leren. Het startpunt van leren op agora is de verwondering van het kind en de vragen die daaruit voortvloeien.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 9 van 16
Met Bouwkundegroep hoogtemeters maken voor Roermond 2060
Voorbeeld van een dag Een dag ziet er schematisch ongeveer als volgt uit: (dit is flexibel) 8.00 - 8.30 Stand-up Agoriaanse meesters 8.30 - 9.00 Leraar-gesprekken met individuele leerlingen 9.00 - 9.30 Community bijeenkomst met alle leerlingen 9.30 - 10.30 Workshops / Masterclasses / Taal / Rekenen 10.45 - 12.15 Projectwerk 12.45 - 15.10 Workshop / Masterclasses / Taal / Rekenen 15.10 - 15.15 Daily scrum1 tussen leraren en leerlingen 15.15 - 16.00 Overleg Agoriaanse meesters Onderwijstijd Agora streeft ernaar, zodra dit wettelijk mag, om 50 weken per jaar open te zijn. Tijd- en plaats onafhankelijk leren vraagt om een ruimere beschikbaarheid van onderwijstijd dan de nu geldende, voor een groot deel ingeplande, 189 dagen per jaar.
2.4 Onderwijseffectiviteit De effectiviteit van het Agora-concept is onderzocht, publicaties hierover zijn binnenkort beschikbaar: • De TEGELS van AGORA. Een praktijkonderzoek van een jaar verricht door Prof. Jos Claessen van de Open Universiteit. • Het verslag van het inspectiebezoek van 2 december 2015 aan Agora Roermond.
2.5 Onderwijskwaliteit Voor de leerlingen wil Agora zo veel mogelijk vrijheid en ruimte scheppen om eigen persoonlijke leerroutes te ontwerpen samen met de leraar. Tegelijkertijd bereiden we leerlingen voor op een door de wet erkend diploma. Dat is het einddoel. Dat lukt alleen wanneer dit gebeurt binnen een strakke structuur. Hoe meer vrijheid en ruimte aan de voorkant voor leerlingen en leraren geboden wordt, hoe strakker de structuur aan de achterkant moet zijn. Zonder die structuur wordt leren en onderwijs willekeur, chaotisch, doelloos, stuurloos en een gevaarlijk experiment. De last van de verantwoordelijkheid voor de 1
Daily scrum: korte meeting van 15 minuten, staand gehouden, waarbij iedereen 3 vragen beantwoordt: Wat heb ik gedaan sinds de vorige meeting? Wat ga ik doen tot de volgende meeting? Welke issues heb ik en welke hulp heb ik daar bij nodig? informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 10 van 16
beste resultaten mag nooit drukken op de onvolwassen schouders van kinderen. Het Agorateam is zich bewust van deze verantwoordelijkheid. Kwaliteitszorg en resultaatbewaking is van het grootste belang op Agora. Enerzijds gericht om te voorkomen dat het concept verwatert en de vertrouwde setting van de klas en de school opdoemt, anderzijds om er voor te zorgen dat leerlingen een diploma halen. Kwaliteitsindicatoren Hieronder zetten we de indicatoren op een rij waar de kwaliteitszorg op gericht is. In de volgende paragrafen worden deze indicatoren conform hun volgnummer verder uitgewerkt. 1. Resultaten en eindexamenresultaten per leerling + toegevoegde waarde op de vlakken van persoonsvorming, burgerschap en ondernemerschap 2. Digitaal leervolgsysteem Target Process: kwaliteitszorg volgens de principes Transparantie, Inspectie en Adaptatie. 3. Scrum als methodiek voor leraren om als team iedere dag kwaliteit te bewaken en verbeteringen door te voeren. 4. Het belang van wetenschappelijk onderzoek. 5. Kaders, samenstelling en werkwijze van een zelfregulerend team. 6. De interactie tussen de leraar en de leerling en de aanvullende vaardigheden en kennis die een leraar nodig heeft (naast zijn vereiste wet BIO kwaliteiten). 7. De leeromgeving van Agora. 1. Resultaten (kwaliteitsindicator) De instroom van leerlingen bij Agora is op basis van het advies van de basisschool en een uitvoerig intakegesprek met basisschool leerkracht, leerling, ouders en Agorateam. Van tevoren ‘meedraaien’ is een vast onderdeel voor leerling en ouders. De citoscore nemen we ter kennisgeving aan. Kinderen zitten in een heterogene groep. We garanderen dat het kind op Agora minstens een diploma haalt op instapniveau (advies basisschool en citoscore), maar naar alle waarschijnlijkheid hoger en in ieder geval gedifferentieerder. De eisen aan het resultaat voor karaktervorming, globaal- en lokaal burgerschap en ondernemerschap werken we uit in een overzicht van persoonskenmerken, vaardigheden die het kind heeft in het participeren in de samenleving, presentaties, leerstrategieën van het kind en gegevens over zelfvertrouwen, zelfbeleving, zelfregulering en doelmatigheid van keuzes en handelen. Zes wekelijks komen ouders naar Agora. Tijdens deze zogenaamde community bijeenkomsten presenteren leerlingen aan hun ouders wat ze geleerd hebben de afgelopen zes weken (niet wat ze gedaan hebben, maar wat ze geleerd hebben). Deze bijeenkomsten zijn de vervanger van het periodieke school- cijferrapport. Wekelijks voert de leraar een individueel coach-gesprek met elke leerling. Dit zijn ‘coachingop-resultaat-gesprekken’. In dat gesprek worden tussen leraar en leerling afspraken gemaakt over de opdrachten die de leerling op dit moment uitvoert, vanuit welke vraagstelling die worden uitgevoerd en wat het resultaat voor de week erna moet zijn. De week erna worden die afspraken er weer bij gehaald en wordt geëvalueerd en vastgesteld of de afspraken gerealiseerd zijn en het voorgenomen resultaat geboekt is. Ook wordt tijdens dit gesprek de mate van begeleiding, verplichte masterclasses of workshops of verdiepende literatuur etc. afgesproken wanneer de leraar vindt dat een leerling dit nodig heeft om zijn doelen te realiseren. Een keer per jaar ontvangen ouders en leerlingen een uitgebreide rapportage over de groei en ontwikkeling van de leerling. Deze rapportage bevat informatie over de persoonlijkheid van het kind en de ontwikkeling daarvan, over de mate van sociaal en communicatief handelen, over aspecten als zelfbeleving, zelfvertrouwen en dominante denk- en leerstijlen en over de mate waarin de leerling kennis heeft van de dingen om zich heen. De resultaten van de afgeronde projecten worden uitgelegd in de vorm van vaardigheden en concrete nieuwe ontdekte kennis. informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 11 van 16
2. Digitaal leervolgsysteem (kwaliteitsindicator) De moderne technologie zetten we op Agora in om al die persoonlijke leerroutes van kinderen te kunnen organiseren. Samen met een Duits bedrijf (Target Process) en de Open Universiteit ontwikkelen we een digitaal platform waarop we de groei en ontwikkeling van kinderen zichtbaar kunnen maken. De tool is volop in ontwikkeling, we bouwen terwijl we hem gebruiken. De naam is Target Process (TP), naar het bedrijf dat de oorspronkelijke versie maakte. We richten TP in rond drie functies. Deze functies zijn beschikbaar voor leerlingen, leraren en ouders. Op diverse dashboards kunnen groepen of individuen het platform op deze manier gebruiken. (waar in de uitleg leerlingen staat kan ook leraren gebruikt worden. In praktijk gebruiken leraren TP op dezelfde wijze als hoe leerlingen de tool gebruiken.) Functies van Target Process: • Transparantie TP geeft inzicht in wat leerlingen gepland hebben om te doen, waar ze mee bezig zijn en wat ze afgerond hebben. Ook is er zichtbaar hoe ze activiteiten gepland hebben en of ze conform planning hun activiteiten hebben voltooid. Daarnaast kun je zien op welk niveau en met welk resultaat activiteiten zijn afgerond, of welke belemmeringen ze tegen zijn gekomen. Al deze processen worden zichtbaar gemaakt en worden gearchiveerd. • Inspecteren Met behulp van TP kan onderzocht worden wat de kwaliteit is van het product dat een leerling heeft opgeleverd. Of het resultaat voldoet aan de eisen die er van tevoren aan zijn gesteld. Heeft een leerling daadwerkelijk gedaan wat hij zich heeft voorgenomen, met de juiste intenties en met de juiste acties om het gewenste resultaat te bereiken. Deze functie dwingt tot reflectie en feedback. • Adaptatie Hier spreken we af wat we gaan doen met opbrengsten uit de inspectiefase. Het doel hiervan is een voortdurende methodiek van verbeteren en kwaliteitszorg te borgen voor optimale resultaten voor leerlingen en leraren. TP biedt de leraar, de leerling en ouders de ondersteuning die ze nodig hebben om tot zelfregulerend leren te komen bij leerlingen. • Ondersteuning in maatwerk TP biedt de ondersteuning voor leraren in het inzichtelijk maken van metacognities bij kinderen. In het doorgronden en begrijpen van hoe leerprocessen verlopen bij leerlingen. En in het onderzoeken in welke situatie een kind zichzelf motiveert om te leren. Belangrijke inzichten voor zowel leraar als leerling om vanuit vraagstelling en onderzoek tot een gericht resultaat op niveau te kunnen komen. Verder kunnen we met TP de aangeleerde kennis en vaardigheden van de leerlingen in positie brengen ten opzichte van de wettelijke kerndoelen en examentermen. De kern- en examentermen zijn evenwel niet het uitgangspunt in het handelen van leraren en het leren van leerlingen. Ze zijn het gevolg, althans voor een deel, van het leerproces dat leerlingen doorlopen. Het biedt het team op die manier de mogelijkheid om uitspraken te doen over wat er nog geleerd moet worden om goed voorbereid aan het examen te verschijnen. • Ontwikkeling in beeld Een andere belangrijke eigenschap van TP is om groei van individuele kinderen in beeld te brengen en uiteindelijk te bundelen in een portfolio dat veel verder gaat dan een cijfers achteraf. Met dat portfolio kunnen leerlingen dan gemotiveerd en uitvoerig gedocumenteerd bij de vervolgopleidingen aankloppen. TP brengt de functies van transparantie, inspectie en adaptatie in beeld per leerling. De diverse niveaus per vaardigheid en kennisdomein, het leertempo, het aantal leeruren en de dominante talenten worden scherp in kaart gebracht. informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 12 van 16
Het is aan de leraar om dit goed te bewaken, te bespreken in het team en met de leerling en ouders.
3. Scrum (kwaliteitsindicator) Een vaste aanpak bij de functies ‘inspecteren’ en ‘adoptie’ in TP is de daily-, weekly- en driewekelijkse scrum samen met leraren en leerlingen. Dit gaat dieper dan evalueren en aanpassen. Het is een vaste terugkerende geplande reflectie op wat we doen en wat het resultaat daarvan is. Besluiten die we vandaag nemen, kunnen door nieuwe inzichten morgen niet meer de beste besluiten blijken. Scrum is de methodiek om voor leraar en leerling voortdurend het proces van kwaliteitsverbetering en tevredenheid te waarborgen. 4. Het belang van wetenschappelijk onderzoek. (kwaliteitsindicator) Vanuit de wetenschap is veel kennis aanwezig over wat goed onderwijs is voor de leerlingen. Binnen Agora huldigen we het principe dat we niets doen dat aantoonbaar slecht is voor kinderen. Daarnaast werken we intensief samen met onder andere de Open Universiteit om onderzoek parallel aan de uitvoering van Agora te doen. Op die manier kunnen we de processen op Agora permanent monitoren en waar nodig verbeteren en werken we aan nieuwe kennis over toekomstbestendig onderwijs in Nederland.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 13 van 16
3. Organisatiestructuur 5. Kaders, werkwijze en samenstelling van het zelforganiserende team (kwaliteitsindicator) De organisatie van Agora bestaat uit zelforganiserende teams. Deze bestaan uit leraren die bevoegd zijn om les te geven in het Voortgezet Onderwijs. Agora kent geen piramidale bestuurs- en directiestructuur met aanvullende staffuncties. De keuze voor een horizontale organisatie in de vorm van zelforganiserende teams is bepaald door de ambitie om gedeeld leiderschap en professionele ruimte voor leraren te realiseren, waardoor deze zich vooral nog bezig hoeven houden met het leer- en onderwijsproces van leerlingen. Daarnaast wil Agora geen geld, energie en aandacht meer verspillen aan het in standhouden van een piramidale structuur die haaks staat op de uitgangspunten van Agora. Hierdoor is een aanzienlijk hoger percentage van de Rijksmiddelen beschikbaar voor de interactie tussen leraar en leerling. Agora vindt dat dit het beste kan op basis van een horizontale teamorganisatiestructuur.
3.1 Rollen en verantwoordelijkheden Agora ontwikkelt en verbetert zich volgens de principes van Agile management. Dat betekent dat er dagelijks, wekelijks, jaarlijks wordt gewerkt aan een verdere optimalisering van Agora. Dit proces wordt in de teams gemonitord, samen met ouders, leerlingen en wetenschap. De teams worden hierin ondersteund door deskundige teamleden (die over de teams ingezet kunnen worden) over Agile denken, scrumtechnieken en kwaliteitszorg. De bezetting van het basisteam is aan de leden van het team. Het team definieert de rollen die in het team aanwezig moeten zijn. Bij aanvang zullen beide initiatiefnemers, Jan Fasen en Alexandra Broussard, de rol nemen van respectievelijk Strategisch Verbinder en Conceptbewaker. Het basisteam functioneert volgens een bepaald kader: • Vertrouwen • Transparantie • Resultaatverantwoordelijkheid • Overleg • Zelforganisatie • Deel en leer
Scrummaster
Kwaliteitsexpert
Basisteam
Conceptbewaker
Strategisch verbinder
Deze kaders zijn behalve kenmerken van het team, vooral gereedschappen om optimaal functioneren, leren en waardencreatie te realiseren met het team. Het team maakt inzichtelijk en afspraken over hoe elk gereedschap wordt ingezet. Het basisteam heeft binnen dit kader verregaande bevoegdheden. Van het aannemen van nieuwe leden tot ‘ontslag’ van leden. Het commitment en het naleven van de kaders is zeer belangrijk. Daarin wordt veel geïnvesteerd door het team. Het team heeft een brede groep aan deskundigheid en partners ter beschikking ter ondersteuning bij hun werk. Denk hierbij aan wetenschappers, psychologen, leerplichtambtenaren, onderwijskundigen en pedagogen.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 14 van 16
3.2 HRM beleid 6. De interactie tussen de leraar en de leerling en de aanvullende vaardigheden en kennis die een leraar nodig heeft, naast zijn vereiste wet BIO kwaliteiten. (kwaliteitsindicator) De relatie en interactie tussen de leraar en leerling is de belangrijkste factor voor succes op Agora. Tegelijkertijd vragen we essentieel andere vaardigheden van leraren in vergelijk met het vertrouwde werk van leraren conform de wet BIO. De leraren op Agora dienen kennis te hebben van hoe leerprocessen bij kinderen verlopen en hoe ze situaties creëren waarin kinderen zichzelf kunnen motiveren om te leren. Ze hebben inzicht in metacognitieve processen bij leerlingen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Verder hebben ze kennis van motivatietheorieën, kennis van modellen van zelfregulatie en beschikken ze over voldoende vaardigheden in het coachen en begeleiden van leerlingen vanuit de kennis over zelfregulatie, metacognitie en motivatie. TP gebruiken ze hierbij als een ondersteunend hulpmiddel dat groei en ontwikkeling van kinderen visueel kan maken. Professionaliseringsprogram m a Werken op Agora vraagt nieuwe kennis en aanvullende vaardigheden voor de Agoriaanse meester. Met deze aanvullende kennis en vaardigheden zal de leraar het niveau van zelfregulerend leren bij kinderen, en daarmee de essentie van Agora kunnen borgen. Vanuit de bestaande lerarenopleidingen krijgen de leraren deze aanvullende kennis en vaardigheden voor Agora niet mee. We zijn deze op dit moment zelf aan het organiseren. Samen met de Open Universiteit ontwikkelen we een Masteren professionaliseringsprogramma voor zittende en aankomende Agoriaanse meesters. Flexibele poule van experts Agora bestaat uit een kerngroep Agoriaanse meesters die iedere dag op Agora met de leerlingen aanwezig is. Daarnaast bestaat Agora uit een flexibele poule van leraren en andere deskundigen die wordt ingezet om verdiepende en specifieke (vak)kennis aan te reiken en leerlingen voor te bereiden op de eindexamentermen per vak. Deze flexibele poule van leraren en deskundigen zal worden samengesteld vanuit beschikbare bovenbouw leraren uit de omringende Amsterdamse scholen en deskundigen vanuit het bedrijfsleven of instellingen.
4. Ouders 4.1 Ouderbetrokkenheid M eedenken en klankbordgroep In de kraamkamer worden ouders uitgenodigd voor bijeenkomsten om mee te denken over de Amsterdamse Agora. Dit is een doorlopend proces want Agora is altijd in beweging. Ook nadat Agora daadwerkelijk gestart is blijven ouders actief betrokken bij het voortdurend verbeteren van Agora Ouders vormen een klankbordgroep, waarin ouders van elk instroomjaar zitting hebben. Deze groep bewaakt de visie en de koers van Agora. Het team kan aan het ouderpanel diverse onderwerpen voorleggen om ervaringen en meningen te toetsen, advies te vragen en mee te denken. Com m unity bijeenkom sten Iedere zes weken komen alle ouders naar Agora. Tijdens deze bijeenkomsten presenteren de leerlingen aan hun ouders wat ze de afgelopen zes weken geleerd hebben (let op: niet wat ze gedaan hebben). Op die manier informeren leraren en leerlingen de ouders over hun ontwikkeling en groei. We vervangen zo het periodieke cijferrapport. TP stelt ouders in staat om ontwikkeling van kind te allen tijde te volgen.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 15 van 16
W ereld van de ouders Wanneer ouders hun kind aanmelden voor Agora gaan ze ermee akkoord dat de ouders zelf twee dagdelen per jaar hun eigen wereld binnen brengen op Agora. In de praktijk betekent dit dat de leerlingen kennismaken met de beroepen van de ouders. Ouders nemen leerlingen bijvoorbeeld mee naar de rechtbank of het bedrijf waar ze werken. Of wordt er onder leiding van een ouder die kok is, gekookt in de keuken op Agora. Ook kan het zijn dat ouders worden gevraagd om hun expertise te delen ten behoeve van persoonlijke- of groepsprojecten van leerlingen.
Community avond, iedere leerling toont de leeropbrengst.
informatie over Agora Amsterdam, participant van de Onze Nieuwe School-challenge van de Gemeente Amsterdam Auteurs: Alexandra Broussard & Jan Fasen Pagina 16 van 16