25-1-2012
WINST MAKEN MET JE WONING DOOR ENERGIEBESPARING Meest effectieve isolatie aan de woning Duurzame installaties en stijging energieprijzen Mogelijke gezamenlijke acties
Bewoners Sterrenburg 23 januari 2012
1
Informatie op internet Meer met minder: http://www.meermetminder.nl/home Dit is de beste site voor energiebesparing met links naar: Energielastenverlager, Energiebespaarplaats, Verbouwwijzer en Subsidiewijzer Senter / Novem: http://www.energiebesparingsverkenner.nl
1
25-1-2012
Energielabel klassen en subsidies Energie labels zeer slecht G slecht F onvoldoende E matig D redelijk C goed B vrij goed A A+ zeer goed A++ uitmuntend
Energie index > 2,90 2,41 - 2,90 2,01 - 2,40 1,61 - 2,00 1,31 - 1,60 1,06 - 1,30 0,71 - 1,05 0,51 - 0,70 ≤ 0,50
Subsidies: geen - Btw-verlaging naar 6% gestopt
Labelverbetering Sterrenburg woningen Labelverbetering woning < 1965 Originele woning: VR-cv 1 Gevel isoleren 2 Dak isoleren 3 Vervanging VR naar HR-cv 4 Van enkel naar HR++ glas 5 Vloer isoleren 6 Kierdichting 7 Elga Warmtepomp 8 Zonneboiler 9 8 m2 zonnestroompanelen
E.I. 3,41 2,35 1,59 1,41 1,20 1,12 1,04 0,74 0,65 0,58
∆ E.I. label G E 1,06 0,76 C C 0,18 0,21 B B 0,08 0,08 A 0,30 A A+ 0,09 0,07 A+
2
25-1-2012
Situatie Sterrenburg woningen Woningen hoofdzakelijk gebouwd in 60- tot 80-tiger jaren Energetisch eisen destijds:
Peiling situatie bij aanwezigen Zijn er ook huurders?
Opties Sterrenburg woningen Maatregelen hoekwoning < 1965 Originele woning: VR-cv 1 Gevel isoleren 2 Dak isoleren 3 Vloer isoleren 4 Van enkel naar HR++ glas 5 Vervanging VR naar HR-cv Alles: 1 t/m/ 5 6 Zonneboiler 7 Elga Warmtepomp Alles: 1 t/m/ 7 8 8 m2 zonnestroompanelen
E.I. 3,41 2,35 2,65 3,32 3,16 2,95 1,12 3,33 1,83 0,70 3,25
∆ E.I. label G 1,06 E 0,76 F 0,09 G 0,25 G 0,46 G 2,29 B 0,08 G 1,58 D 2,71 A+ 0,16 G
Woningen met gevel- en dakisolatie en geheel of deels dubbel glas, bevinden zich in label D of C
3
25-1-2012
Efficiency Maatregelen De rangschikking wordt hier bepaald door de terugverdientijd Efficiency maatr. woning < 1965 Originele woning: VR-cv Kierdichting Gevel isoleren Dak Doe het zelf Vloer Doe het zelf Vervanging VR naar HR-cv Dak isoleren Elga Warmtepomp 8 m2 zonnestroompanelen Zonneboiler Vloer isoleren Van enkel naar HR++ glas Van dubbel naar HR++ glas
E.I. 3,41 3,32 2,35 2,65 3,32 2,95 2,65 1,83 3,25 3,33 3,32 3,16 3,16
∆ E.I. label G G 0,09 E 1,06 F 0,76 G 0,09 G 0,46 F 0,76 D 1,58 G 0,16 G 0,08 G 0,09 G 0,25 G 0,25
TVT < 2 jaar < 5 jaar < 5 jaar < 5 jaar < 5 jaar 5 - 10 jaar 5 - 10 jaar 12 -15/20 jr. 15 - 20 jaar 15 - 20 jaar 15 - 20 jaar 20 - 30 jaar
kosten ca
besparing/jr
DHZ:€ 100 € 1000 - € 1500 DHZ: € 900 € 450 € 1.700 € 2.500 € 3.700 € 3000 - € 5000 € 2.500 € 2.300 € 3.000 € 3.000
ca 50 300 - 500 200 - 400 100 -150 150 -300 200 - 400 300 - 600 1200 KWH/jr. 100 - 200 100 -150 100 -150 50 - 100
Uitgangspunt Sterrenburg woningen Woning < 65 BG ongeisoleerd Gevel ongeisoleerd DG woonged. Dak ongeisoleerd VR-cv aanwezig Maatregelen tussenwoning < 1965 Originele woning: VR-cv 1 Gevel isoleren
E.I. 3,41 2,35
∆ E.I. label G 1,06 E
4
25-1-2012
Na-isolatie spouwmuren
Vulmateriaal o.a. Supafil: neemt na 10 jaar in water gelegen te hebben nog geen vocht op! Is minerale wol, gelijmd Tien jaar garantie en de problemen met na-isolatie uit de tachtiger jaren zijn reeds lang opgelost.
Dak isoleren Maatregelen woning < 1965 Originele woning: VR-cv 1 Gevel isoleren 2 Dak isoleren Doe het zelf
Met glas/steenwol, Daarna gipsplaat
E.I. 3,41 2,35 2,65
∆ E.I. label TVT G E 1,06 < 5 jaar F 0,76 5 - 10 jaar < 5 jaar
Met Tonzon thermosheets Daarna gipsplaat
kosten ca
besparing/jr
€ 1000 - € 1500 300 - 500 € 2.500 200 - 400 DHZ: € 900
Met Ecotherm iso Easy, al afgewerkt
5
25-1-2012
Isolatie vloer Maatregelen woning < 1965 Originele woning: VR-cv 5 Vloer isoleren Doe het zelf
E.I. 3,41 3,32
∆ E.I. label TVT G G 0,09 15 - 20 jaar < 5 jaar
kosten ca € €
2.300 450
besparing/jr 100 -150
Pur spuiten: - Rc waarde 2,4 - Kosten ca € 37/m2 - Damp open en vochtdicht (radon) - Milieuklasse 7a Tonzon: - Rc waarde 3,8 - Kosten ca € 37/m2 - DHZ goedkoper - Milieuklasse 1a: beste!
Investeren in na-isolatie spouwmuren of sparen 1. € 1200 investeren in na-isolatie spouw Besparing € 300 per jaar, stijging energieprijs 5% 2. € 1200 op depositorekening tegen 3% Stijging energieprijs Jaren Start
Spouwisolatie
Deposito 3%
1
2
3
1200 300 315 331 5% -900 -585 -254
na 3,7 jaar € 1200 terugverdiend! 4 5 6 7 8
9
365 383 402 422 443 458 841 1243 1665 2108 551 1298 2083 2907 3773 € 1200 37 38 39 41 42 43 44 46 47 3% 1237 1275 1315 1355 1397 1440 1484 1530 1577 €
10
347 93
3.773 1.577
TEL UIT JE WINST! Conclusie: je bent een dief van je portemonnee als je je geld niet in de na-solatie van je gevel steekt! Zijn er nog vragen over isolatie van je woning?
6
25-1-2012
Duurzame installaties Maatregelen woning < 1965 Originele woning: VR-cv 3 Vervanging VR naar HR-cv 7 Elga Warmtepomp 8 Zonneboiler 9 8 m2 zonnestroompanelen
E.I. 3,41 2,95 1,83 3,33 3,25
∆ E.I. label G G 0,46 D 1,58 G 0,08 G 0,16
TVT < 5 jaar 5 - 10 jaar 15 - 20 jaar 12 -15/20 jr.
kosten ca
besparing/jr
€ 1.700 150 -300 € 3.700 300 - 600 € 2.500 100 - 200 € 3000 - € 5000 1200 KWH/jr.
1. Vervanging VR naar HR-cv - Kosten afh. van CW klasse (comfort warm water) - Besparing op ruimteverwarming en tapwater - Weinig verschil in kwaliteit, wel in prijzen en aanbiedingen, - Let op de kosten van het onderhoudsabonnement!
Principe warmtepomp Het principe van de warmtepomp (WP): omgekeerde werking van een koelkast.
Koelkast : warmte (intern) uit de kast transporteren naar de achterkant (extern) en aan de ruimtelucht afgeven Gebouw : warmte wordt uit de aarde of lucht onttrokken en in het gebouw middels een afgiftesysteem (vloerverwarming of radiatoren) afgegeven
14
7
25-1-2012
Elga warmtepomp Te combineren met HR- CV-ketel Kosten incl. aanleg ca € 3700 incl. BTW Hoogste rendement bij vloerverwarming
Voordelen Elga: - Neemt werk HR-cv over v.a + 4 graden Celsius - Bij storing altijd back up van HR-cv - Mogelijkheid koeling bij vloerverwarming -Pas op voor geluidsoverlast - % besparing, ervaringen
Maatregel zonneboiler: hoe werkt het?
Kosten v.a. € 2500, Besparing €100- 200 .jr. Afh. van gezinsgrootte
8
25-1-2012
Zonnestroompanelen Besparing: - € 0,24 p. kWh zelf opgewekt - Terugverdientijd 10 -20 jaar 6 Panelen, 8 m2 past op dak: - Kosten € 2700 - € 6000 - Opbrengst ca € 300 - Levensduur 25 – 30 jaar - Meestal wordt na 12 jaar 90% en na 25 jaar 80% van het oorspronkelijk vermogen gegarandeerd
Zonnestroompanelen en terugverdientijden (1) Bezitters van zonnepanelen volgen de groene lijn, afnemers van energieleveranciers de blauwe.
-jaarlijkse stijging van de energieprijs van 3% (een voorzichtige schatting!). - Opbrengsten: het investeringsbedrag van de zonnepanelen delen door de hoeveelheid stroom opgewekt in hun levensduur (minimaal 25 jaar). -Terugverdientijd ca 15 jaar zonder subsidie Zelf opwekken electricitiet steeds intressanter
9
25-1-2012
Zonnestroompanelen en terugverdientijden (2) Stroomprijs jaarlijkse stijging van 6% sinds 1999. Elektriciteitsverbruik huishoudens jaarlijkse stijging van 2 - 3%
Conclusie: zelf elektriciteit opwekken wordt steeds interessanter!
Ontwikkeling prijzen elektriciteit Gemiddelde prijsstijging over de periode 2001 – 2006 Statistische Inflatie ca 2,3 % per jaar Gas ca 11,0 % per jaar Elektriciteit ca 6,2 % per jaar
Als..... Prijsstijging Electra lager blijft dan die van gas, wordt de Elga warmtepomp nog interessanter. Als…………
10
25-1-2012
1e actie zonnestroompanelen Urgenda Inschrijven op panelen, korting 35% Voorbeeld raming kosten bij 6 panelen ZW woningen Renaissance AKTIE URGENDA 6 panelen 9 m2 Koop Aanleg Totale kosten Opbrengst per jaar euro Opbrengst per jaar KWh Terugverdientijd sec in jaren ca Terugverdientijd 6% in jaren ca
Kosten € 3.300 € 500 € 3.800 € 270 1100 14 10
Marktwerking en zonnestroompanelen HEDEN: laten aanbrengen: Voorbeeld Met De Zon: geen € 3300 maar € 2080!
6 panelen 9 m2 aanbrengen
€ 2.080 € 600 € 2.680
Deze prijzen zijn al weer lager dan van destijds Wij Willen Zon aanbiedingen! Doe het Zelf komt op € 2080 uit, nog geen extra groepenkast nodig Gezamenlijk kopen en laten aanleggen van zonnestroompanelen kan zo 20% schelen Mijn dak, jouw dak Alblasserwaard: De boer investeert in zonnepanelen op zijn schuur door middel van voorfinanciering door de burgers in de vorm van aandelen. In ruil voor hun investering ontvangen de burgers groene stroom: 8 februari Duurzaamheidscafe. http://www.blauwzaam.nl/content/pijlers/energie/mijndakjouwdak
11
25-1-2012
Overige mogelijkheden energiebesparing Microwarmtekrachtkoppeling Windenergie Ventilatie Intelligente meters Nulenergiewijk Renaissance
Microwarmtekrachtkoppeling Sterlingmotor op gas Draait als er warmtevraag is en wekt dan elektriciteit op: Thuiscentrale Principe Sterlingmotor: uitzetten en inkrimpen van gas door afwisselend verwarmen en afkoelen
Plus boiler
24
12
25-1-2012
Kosten / baten microwarmtekrachtkoppeling Winst: - Kost ca 200 m3 gas extra, levert ca 1000 KWh elektriciteit - rendement elektriciteit 90% i.p.v. 40% : 50% minder CO2-uitstoot! Meerinvestering: € 11.000 - € 4.000 subs. - HR-cv = € 4.500 Voor bestaande woningen optimaal bij 1600 m3 gas p/jr. Terugverdientijd volgens leveranciers tussen 5 en 10 jaar
25
WINDENERGIE Praktijkproef: terugverdientijd minimaal 10 jaar Opbrengsten: ca 500 KWh???
Terugverdientijd: < 10 jaar??? met huidige prijsstijging Archimedes ontwikkeling kleine windmolen(1,5 m) www.dearchimedes.nl V.A € 1600 geen vergunning nodig Opbrengstgegevens van leveranciers veel te hoog: proef zeeland!!!!!!!!
13
25-1-2012
Windmolentest in polder Zeeland Windturbines*
Vermogen Prijs
max. 15m. hoog
Watt
Diameter Prijs
Turbine
Fortis Montana Skystream Fortis Passaat
5.000 1.900 1.400
17.000 7.000 7.000
Energyball
1.400
4.500
Mast 5 4 3 2 incl.
2.000 2.500 1.600
Install. Tot.
Prijs
incl. BTW
Per Watt Per kWh
Prijs**
19.000 11.000 9.000
3,75 5,78 6,30
0,36 0,27 0,84
4.500
3,21
4,04
*Gegevens leveranciers ** Testlokatie Zeeland: tot. opbr. 20 jaar gedeeld door investering excl. subs. (gem. windsnelh. 3,7 m/s) Een PV-installatie 25 jaar komt op € 0,22 per Kwh excl. Subsidies. Subsidie wind € 0,068/KWH
Een grote windmolen op zee komt op 3 -9 eurocent/KWH, marktprijs ligt op 4 - 6 eurocent/KWH
Windmolen op je dak of in de wijk Windsnelheid polder ca 3,7 m/s, in woonwijk ca 2,0 m/s.
Relatie windsnelheid en opbrengst Skystream
Conclusie: windmolen aleen op je dak als je heel veel wind vangt. Alternatief: Onderzoek grotere windmolen Wieldrechtse zeedijk als burgerinitiatief: energiecorporatie oprichten
14
25-1-2012
Besparing ventilatiekosten Ecofan Itho: - gelijkstroom i.pvp wisselstroom - bedieningsets ook draadloos - makkelijker regelbaar, waardoor besparing - Aanleg kosten € 375, terugverdientijd tussen 6 en 10 jaar afhankelijk van gebruik hoog- en laagstand
Intelligente meters Voordelen burger: - Direct inzicht in verbruik (per 10 sec.) - Meting eigen opwekking energie Voordelen overig: - Efficiënter gebruik netwerk door voorspelbaarheid - Alles op afstand afleesbaar - Kostenvoordelen energieleverancier: geen huisbezoek om meter af te lezen Nadelen: - Privacy: aanwezigheid thuis gemeten: criminaliteit - Aanschaf € 100-150 en € 3.50 per maand Voorbeeld slimme meter van Oxxio: -Geen aanschafkosten - Nog geen abonnementskosten - Dan geen ferrarisneter meer!
15
25-1-2012
Aan de slag met je woning Doe het Zelf: Offertes aanvragen, vergelijken en laten uitvoeren Voordelen: alles zelf in de hand, deels ook zaken zelf aanbrengen Nadelen: tijd en technisch inzicht noodzakelijk
Laten regelen door bedrijven Voordelen: - vrijblijvende offertes van regionale bedrijven - Energielabel van de woning - een loket functie: offertes, uitvoering en facturering van en bedrijf - geld lenen voor isolatie en aflossen met de besparing. -Nadelen: - Extra kosten voor begeleiding: 2% projectkosten Zie www.susteen.nl werkt met regionale adviseurs zoals ik
Gezamenlijke aanpak - Gezamenlijk offertes aanvragen - Of gezamenlijk via Susteen, waardoor kortingsmogelijkheden
Huurders en energiebesparing Vragen: - Mogen huurders zonnestroompanelen aanbrengen en wat gebeurt er bij verhuizing? -Is het mogelijk per woning of groep woningen energiebesparende maatregelen op verzoek van de huurder aan te laten brengen of moet de huurder wachten tot het gehele complex wordt aangepakt? -Is het mogelijk na uitvoering van een maatregel een huurverhoging te betalen die 75% van de besparing is? En kan dan na 1 jaar via de Woonlastenwaarborg die huurverhoging vergelijken worden met de werkelijke besparing en eventueel aangepast worden?
16
25-1-2012
NULENERGIE BESTAANDE WONINGEN RENAISSANCEWIJK MAATREGELEN NULENERGIE RENAISSANCEWIJK Extra isolatie gevel, dak, vloer en kierdicht maken Rc waarden tussen 7 en 10 Driedubbele beglazing en isolatie kozijnen Warmtepomp, LTV, ventilatie met warmteterugwinning, zonneboiler en douche-warmteterugwinning Ca 50 m2 zonnepanelen Totale kosten
KOSTEN*
€ 25.000
€ 13.000 € 25.000 € 63.000
€ 38.000
Besparing en terugverdientijd nulenergiewoning Effect maatregelen Nulenergiewoning Prijsstijging gas Prijsstijging el. Jaarl. Gasverbruik Euro Jaarl. Verbruik el. Euro
Referentie heden
stijging 8% heden € 0,70 € 0,30 1800 m3 gas € 1.300 3600 KWH el. € 1.100 € 2.400 Terugverdientijd zonnepanelen Terugverdientijd overig
na 9 jaar na 18 jaar 100% 200% € 1,40 € 2,10 € 0,60 € 0,90 € 2.600 € 3.900 € 2.200 € 3.300 € 4.800 € 7.200 ca 13 jaar ca 15 jaar
Conclusie: - Nulenergie in bestaande bouw nog langere terugverdientijd - In nieuwbouw aantrekkelijker door lagere kosten en goedkopere isolatiemogelijkheden
17
25-1-2012
MOGELIJKE GEZAMENLIJKE ACTIES
Kortingen HR-cv, zonneboilers en vloerverwarming Actie gezamenlijk PV zonnestroompanelen aanleggen Werkgroep mogelijkheden warmtepomp Via Susteen offertes aanvragen en Energielabel laten maken Aansluiting bij Klimaatstraatfeest - E-team - Deelauto of greenwheels - Hotfil vaatwaatwasser / wasmachine - Warmtepompdroger enz.
VERVOLG Iedereen, die zijn/haar e-mailadres opgeeft krijgt verslag Gaan jullie gezamenlijk acties uitwerken? Willen huurders actie ondernemen naar verhuurder? Wie wil meedoen met de werkgroep van de Ontmoetingskerk?
18
