Universiteit Leiden
INFO VEILIGHEID EERSTE JAARS IBL Peter Roemelé Arbo & Milieu Dienst (AMD) Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, Universiteit Leiden
INLEIDING
Universiteit Leiden
• • • • • • •
Risico’s Laboratoriumveiligheid Veiligheidsreglement Brand en blussen Bijna ongelukken en melding Vluchtroutes en noodprocedures Preventie: CANS AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
2
Universiteit Leiden
WAT IS RISICO? Risico = kans x effect Risico = scenario x kans x effect
Risico = Fexposure x waarschijnlijkheid x effect
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
3
Soorten Risico’s Universiteit Leiden
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
4
Universiteit Leiden
• • • •
ALGEMENE LABORATORIUMVEILIGHEID Begint met: niet eten en drinken op het lab werk netjes en volgens de voorschriften Informatie gevaarlijke stoffen Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) ...chaos is evenredig aan risico… AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
5
Universiteit Leiden
ALGEMENE LABORATORIUMVEILIGHEID PBM: Labjas Veiligheidsbril Handschoenen
Let op : • Morsen: chemicaliën/ ijs • Scherp materiaal (Naalden,mesjes of kapot glaswerk) • Warmtebronnen AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
6
Universiteit Leiden
INFORMATIE GEVAARLIJKE STOFFEN
• CHEMIEKAARTENBOEK • INTERNET: MSDS (Material Safety Data Sheet) Veiligheidsbladen • Gros registratie systeem
• Bij twijfel vraag het de docent! AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
7
Universiteit Leiden
GRENSWAARDEN
• Wettelijke grenswaarde: De vastgestelde maximum veilige blootstellingswaarde waaronder geen schadelijke gezondheidseffecten zijn te verwachten. – – – –
8 h per dag 5 dagen per week 40 jaar Eenheid: mg stof /m3 lucht (MAC ook ppm) AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
8
Universiteit Leiden
• • • • •
GRENSWAARDEN (2) TGG- 8 uur TGG-15 min C (ceiling) H (huid) niet vastgesteld
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
9
De zuurkast Universiteit Leiden
• Wat is een zuurkast? • Vt: 900 m³/uur • Waar op letten?
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
10
Universiteit Leiden
De zuurkast (2) Juiste werking: • Zo leeg mogelijk • Raam laag houden • Langzaam bewegen • Achterwand vrijhouden
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
11
Universiteit Leiden
De zuurkast (3)
• Vluchtige stoffen (dampspanning!)
F
licht ontvlambaar
• Corrosieve stoffen (gec. zuren/basen c
peroxiden, amines) bijtend
• Giftige en zeer giftige stoffen T+
• CMR stoffen
zeer vergiftig
• Overig indien in veiligheidsinformatie AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
12
Universiteit Leiden
HOE VERDUN JE EEN ZUUR?
• Nooit water op zuur • Altijd zuur op water
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
13
Universiteit Leiden
GEVAARLIJK AFVAL IN HET LABORATORIUM • Vloeibaar gevaarlijk afval • Vast gevaarlijk afval • Radio actief afval > speciale vaten • Biologisch afval
> autoclaaf (destructie)
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
14
Universiteit Leiden
VLOEIBAAR GEVAARLIJK AFVAL Kleurcode: • Zwart: Waterige opl. (pH > 5) • Rood: Org oplosmiddelen • Blauw/ wit: Halogeen bevattende opl. Zwart: pH < 5 speciaal label
•Let Op!! Gooi geen gevaarlijk afval door de gootsteen AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
15
VAST GEVAARLIJK AFVAL Universiteit Leiden
• Witte potten:
• Droog chemische verbindingen (ook weeg- en filtreerpapier) • Agars /gels • (Niet door de gootsteen!)
• Gele containers: (voor scherp afval) • Naalden/ scalpelmesjes
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
16
Universiteit Leiden
VEILIGHEIDSREGLEMENT W&N Regels over gedrag
• Art. 2 & 3
zorgvuldig werken en melden gevaarlijke situaties
• Art. 5 & 6
werktijden en werkzaamheden
• Art. 7 & 8
rook-, eet- en drinkverbod
• Art. 9
afval AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
17
Universiteit Leiden
VEILIGHEIDSREGLEMENT W&N (2) Regels over gedrag
• Art. 13 - 16
Calamiteiten, ongeval, ontruiming en vluchtwegen.
• Art. 17 - 19
Werkzaamheden en veiligheid
• Art. 20 - 29
Chemicaliën, apparatuur, lasers, magneten, ioniserende straling, biologische agentia en proefdieren.
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
18
Universiteit Leiden
(BIJNA) ONGELUKKEN EN ONVEILIGE SITUATIES • Het gaat net goed • Er ontbreekt een factor voor een ongeluk of calamiteit
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
19
Universiteit Leiden
MELDEN ONVEILIGE SITUATIE!! Digitaal melding: meldingsformulier (zoekterm) http://www.vgm.leidenuniv.nl/medewerkers/ongevallen.htmlmeldingsformulier
Of meldingformulier (rood) bij receptie • Naam • Hoe te bereiken (telefoon, email) • Wat er gebeurd is? • Waar?
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
20
Universiteit Leiden
BRAND-DRIEHOEK Brandstof
BRAND Zuurstof
Energie
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
21
Universiteit Leiden
BRANDPREVENTIEVE VOORZIENINGEN • • • • •
Gebouw compartimentering Vluchtroutes Noodverlichting Pictogrammen (rookverbod) Bedrijfshulpverlenings organisatie (BHV)
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
22
BRANDKLASSEN Universiteit Leiden
• • • •
Klasse A: branden van vaste stoffen Klasse B: branden van vloeistoffen Klasse C: branden van gassen Klasse D: metalen
• (Klasse E: elektrische apparatuur)
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
23
Universiteit Leiden
BLUSSTOFFEN
• Water
• Slanghaspel
• Zand of blusdeken
Kooldioxide • Schuim • Handblusser • Poeder (Organische zouten) •
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
24
Universiteit Leiden
VASTE SLANGHASPEL
Twee standen: • Sproeistand
Niet vergeten: • Hoofdafsluiter • Handmelder
• Lengte slang: 20-30 meter • Gebonden straal: werplengte ca. 10 meter • Onbeperkte gebruiksduur (ca 120 L/min)
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
25
KOOLZUURSNEEUWBLUSSER Universiteit Leiden
• Vloeibaar CO2 onder druk (60 bar) • 2, 5, (10 en 20 kg)
• Niet in afgesloten ruimten • NIET geschikt voor metaalbranden
• Worplengte 1- 4 meter • NIET geschikt voor personen • Spuitduur is kort • Geen nevenschade
•GELUID
SCHRIKREACTIE!! AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
26
POEDERBLUSSER
Universiteit Leiden
• • • • •
Anorganisch zout in poedervorm Drijfgas: N2 of CO2 Geringe geluidsproductie Hoge bluscapaciteit Véél nevenschade
• Niet allen geschikt voor metaalbranden (gele blussers wèl!!)
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
27
Universiteit Leiden
SCHUIMBLUSSER • • • • •
Waterig blusmiddel (AFFF) Geringe geluidsproductie Bluseffect: O2 verdringing Geringe nevenschade Zeer geschikt voor vloeistoffen
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
28
Universiteit Leiden
WAT TE DOEN BIJ BRAND EN ONGEVAL?
Bel géén 112 !!! AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
29
Universiteit Leiden
WELK ALARMNUMMER MOET IK BELLEN?
Oranje sticker op elke universitaire telefoon
Binnen werktijd : Van Steenis Laboratorium 3501 sylvius Laboratorium 5001
Buiten werktijd (17:30-08:00): 4444 AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
30
IN GEVAL VAN BRAND Universiteit Leiden
• Eerst melden (telefoon of handmelder) • Zelf proberen te blussen (alleen bij kleine brand!!)
Verzamelplaats = Veilige plek • Parkeerplaats buiten • Slecht weer: Opvang bij de buren AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
31
Universiteit Leiden
Verzamelplaatsen VAN STEENIS
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
32
Universiteit Leiden
Verzamelplaats SYLVIUS LAB
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
33
Universiteit Leiden
Vluchtroutes van Steenis
Nooduitgangen Magneetsloten (bij brandalarm groene ruitjes indrukken) AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
34
Universiteit Leiden
Vluchtroutes Sylvius Lab
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
35
Universiteit Leiden
BUITEN WERKTIJD • Sla handmelder in geval van brand (boven elke slanghaspel) • Bel 4444 bij Slachtoffers (EHBO) • Breng jezelf (en eventuele slachtoffers) in veiligheid • Opwachten hulpdiensten bij receptie
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
36
Universiteit Leiden
RSI = CANS RSI: Repetitive Strain Injury CANS: Complaints of Arm, Neck and/or Schoulder • Beeldschermwerk • Pipetteren • Microscoperen AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
37
Universiteit Leiden
Symptomen CANS • Vermoeid of verlamd/doof gevoel aan vingers, hand, arm, schouders of nek (soms met tintelingen) • Pijn • Krachtverlies • Onhandige/slechte Coördinatie
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
38
Universiteit Leiden
Stadia van CANS 1. Klachten tijdens de handelingen 2. Klachten tijdens en kort na de handelingen (na-ijlen) 3. Klachten continue (ook bij andere werkzaamheden en in rust), ARBEIDSONGESCHIKT.
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
39
Universiteit Leiden
Oorzaken van CANS
• Verkeerde werkplekinrichting • Gevoelig voor Cans (individueel) • Te weinig bewegen tijdens werkzaamheden (bv. computeren of microscoperen)
Belangrijkste oorzaak:
verkeerde organisatie van het werk! AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
40
Universiteit Leiden
Hoe Cans te voorkomen
• Afwisseling werkzaamheden • Voorkom druk/stress en dus spierspanning • Regelmatig kort pauzeren (beter dan paar keer lang pauzeren) • Max 5-6 uur beeldschermwerk/dag (incl. thuis) • Omstandigheden optimaal
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
41
Universiteit Leiden
MELDEN CANS
Als je denkt CANS/RSI te hebben: 1. Ga naar de huisarts 2. Meld het bij de organisatie (studieadviseur of AMD)
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
42
Universiteit Leiden
CONTACT • E-mail:
[email protected] • Website: www.AMD.leidenuniv.nl • Telefoon: 4333
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
43
Universiteit Leiden
BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT
• Eventuele vragen?
AMD, Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen
44