indra dewitte ook kosmopolieten leven onder kerktoren binnenland Media Portret duel leegloop moedig

7-8

juli - augustus 2013

Maandblad

Afgiftekantoor 8500 Kortrijk V.U. Pieter Bauwens M. De Smetstraat 12 9308 Hofstade Redactieadres: Passendalestraat 1A 2600 Berchem

www.doorbraak.be

Indra Dewitte

‘Ook kosmopolieten leven onder kerktoren’ Binnenland

Media

Portret

2014 wordt duel Peeters-De Wever

De leegloop bij VRT

Wouter Beke: moedig midden de mensen

Nieuws op jouw maat op WWW.DOORBRAAK.BE EER NU ! REGISTR

De webstek van Doorbraak wordt dagelijks van verse informatie voorzien. Wie dat nieuws op de voet wil volgen, kan inschrijven voor DAGELIJKSE, WEKELIJKSE of MAANDELIJKSE BERICHTEN. Wie al geregistreerd is op de webstek, kan de gewenste formule kiezen in een menu dat bereikbaar is door, eens aangemeld, op MIJN ACCOUNT te klikken in het aanmeldkadertje op de thuispagina. Wie nog geen registratie heeft op de webstek, kan dat, gratis en vrijblijvend, doe IN EEN PAAR EENVOUDIGE STAPPEN. Wie geregistreerd is en de opties voor de waarschuwing wil aanpassen, kan dat later via MIJN ACCOUNT

STAP 1

Ga naar www.doorbraak.be, kies het tabblad ABONNEREN en klik onderaan rechts op REGISTREER.

STAP 2

Vul de gevraagde gegevens in en kies eventueel al de gewenste ‘waarschuwing’. Ook het inschrijven op de NIEUWSBRIEF TUSSENDOOR kan hier gebeuren. Onderaan dient een (zelf te kiezen) gebruikersnaam en een mailadres in te vullen. Met een KLIK OP GRATIS REGISTREREN wordt de aanvraag voltooid.

ABONNEES die nog niet zijn geregistreerd op de webstek, kunnen na hun registratie hun abonnement laten uitbreiden om toegang te krijgen tot alle informatie op www.doorbraak. be. Daartoe volstaat een berichtje aan [email protected]. Er volgt dan een bericht wanneer die overdracht is gebeurd.

STAP 3 Bij het invullen van de gegevens kiest u op welke manier u het nieuws wilt ontvangen. ONMIDDELLIJK, DAGELIJKS, WEKELIJKS OF MAANDELIJKS

redactioneel

De ontwijkende aanloop

De aanloop naar de verkiezingen is in volle gang. Alle partijen bezinnen zich over hun programma, pardon ‘hun verhaal’. Doel: niet langer reageren tegen alles waar de stemmentrekker van vandaag, de N-VA, voor staat, maar zich buigen over hun eigen grondslag. Met als gevolg dat ze wat meer op elkaar gaan lijken. Pieter bauwens CD&V, Open Vld, sp.a en Vlaams Belang, allemaal hebben ze een programmahervorming of congres of bezinning achter de rug of lopende. Allemaal met dit ene doel: vermijden dat de volgende verkiezingen uitdraaien op een rondje voor of tegen de N-VA. Het regent weer ideeën en ideetjes in de Wetstraat. De politieke wortels worden blootgelegd en opnieuw geënt. Elke partij lijkt zich opnieuw te moeten uitvinden.

Wortels Wat leren al die oefeningen in het hedendaags herschrijven van het eigen verhaal? Het wordt drummen in het centrum. Sp.a verlaat enkele linkse taboes en profileert zich sociaaleconomisch nog meer als sociaaldemocraten. Zelfs de werkgevers bleken positief verrast. Sinds de partij in Antwerpen niet meer aan de macht is, blijkt dat het hele hoofddoekenverbod eigenlijk niet echt gemeend was. Sp.a heeft gezien hoe de allochtone gemeenschap bij de lokale verkiezingen van Antwerpen in grote getale naar PVDA+ overstapte en wil dat duidelijk keren. CD&V heeft het misschien nog het moeilijkst van al om het verschil met de N-VA te maken. Dat blijkt ook in de harder wordende confrontaties. Ze hebben geluk dat ze Kris Peeters hebben waarmee ze de Vlaamse verkiezingen kunnen verkopen als Peeters versus De Wever. Om zo te proberen de niet-N-VA-kiezers op te vangen. De vraag is of dat lukt met het eeuwige verantwoordelijkheidsdiscours. U weet wel, CD&V blijft niet aan de kant staan, maar neemt zijn verantwoordelijkheid. Het is de Belgische staatsredenering bij uitstek: niet wat er in het akkoord staat telt, wel dat er een akkoord is. Maar naar inhoudelijke profilering is dat geen voordeel. Open Vld wil zichzelf opnieuw uitvinden. Misschien hebben ze bij de voorzittersverkiezing die kans gemist door niet voor uitdager Egbert Lachaert te kiezen, maar voor establishment-kandidaat Gwendoline Rutten. Die gaat niet met de bezem door de partij, wel met een stofdoek. N-VA is er de vorige verkiezingen in geslaagd om een groot deel van de traditionele achterban van de Open Vld te overtuigen. Zullen die na de zoveelste blauwe vernieuwingsoperatie terugkomen? Vlaams Belang lijkt zichzelf heruit te vinden als volkspartij voor Vlaanderen. Met een sociaaleconomisch congres dat verder de weg opgaat die in 2012 is ingeslagen. Verrassend links eigenlijk, al krijg je dan de vraag wat is links en wat is rechts? Maar met een


opening naar ontwikkelingssamenwerking en naast slaan ook zalven naar de vakbonden, staat het ver van ‘eigen volk eerst’. Het verschil met die andere nationalistische partij kan in het sociaaleconomische niet groter zijn. Vlaams Belang profileert zich ook meer en meer als EU-kritische partij. Denk aan de affichecampagne met het uitgemolken Vlaams gezin. Daarmee heeft ze opnieuw een ‘unique selling proposition’ in het Vlaamse partijlandschap. De drie V’s lijken verleden tijd. Jammer genoeg voor de partij, heeft de inhoud van dat congres geen grote mediaaandacht gegenereerd. Het Vlaams Belang zit echt gevangen in het cordon sanitaire. De echte vraag is hoe de partij daar uit geraakt en lukt dat voor de verkiezingen in 2014?

Communautair? De grote afwezige in de verhalen van de partijen is het communautaire, op Vlaams Belang na, dat daarin een verschil met de N-VA wil maken. Voor CD&V, Open Vld en sp.a is het communautaire geen ‘wervend verhaal’. Ze hebben, geholpen door allerlei marketingonderzoeken, ontdekt dat ze er niets bij te winnen hebben. Dus: weg ermee? De realiteit zou dat wel eens kunnen inhalen, geholpen door de crisis. België heeft lang de schijn kunnen ophouden dat het hier allemaal nogal meeviel met die financiële crisis. Het gebrek aan structurele en toekomstgerichte ingrepen heeft het water tot de lippen gebracht. Het ballonnetje werd door de Europese Commissie doorprikt. Nu moet er actie worden ondernomen, elk jaar lijkt de federale regering meer te moeten besparen. Ons systeem heeft een grondige update nodig, structureel en inhoudelijk. Maar de Belgische politiek is een ingewikkeld web van evenwichten die een grote hervorming onmogelijk maken. Vraag is of er echt iets kan veranderen na 2014 - het wordt dringend tijd. ■


‘De Belgische staatsredenering bij uitstek: niet wat er in het akkoord staat telt, wel dat er een akkoord is.’



juli-augustus 2013

Doorbraak

3

perswijs

kortjes

Bart Eeckhout in De Morgen 17 juni: ‘Er bestaat vandaag nergens ter wereld een stabiele, werkzame confederale staat – dat wil zeggen: een verbond van zelfstandige landsdelen die samen één staat vormen. Confederalisme eindigt ofwel in (her)federalisering, zoals in Zwitserland gebeurd is, ofwel in de splitsing van het land. Dat maakt het debat ook nutteloos: het is onmogelijk om België na verkiezingen op een vreedzame manier om te vormen tot een confederale bond.’

Noël Slangen in Het Belang van Limburg, 25 mei: ‘In de plaats van CD&V zou je die partij eerder Peeters & Co moeten noemen.’

Eric van Rompuy op www.ericvanrompuy. be, 16 juni: ‘Wie denkt dat N-VA gewonnen spel heeft in 2014 en volgend jaar automatisch scores zal halen boven de 30 % zou zich kunnen vergissen. Ik verwacht dat Kris Peeters CD&V zal optrekken duidelijk boven de 20 % in Vlaanderen. (…) De populariteit van Kris Peeters wordt samen met deze van Vincent Kompany en de Rode Duivels de nachtmerrie van BDW in de lente van 2014.’

Paul Geudens in Gazet van Antwerpen, 25 mei over Bart De Wever: ‘De voorzitter is in Antwerpen heel zichtbaar – zij het niet altijd onverdeeld positief – maar met de nationale politiek bemoeit hij zich niet veel. Dat is een probleem. De N-VA heeft haar succes van de voorbije jaren voor het grootste deel, zo niet uitsluitend aan De Wever te danken. Wil zij op die weg verdergaan, dan zal haar voorzitter zich meer in Brussel moeten tonen.’

Claude Blondeel (radio Klara) in De Standaard, 15 juni: ‘Op dit moment zijn de Franstalige cultuurliefhebbers meer geïnteresseerd in ons dan omgekeerd. Anderzijds: ik werd gepolst op de RTBf. Ik moest constateren dat geen enkele collega van Musiq3, de tegenhanger van Klara, Nederlands spreekt.’

Ben Weyts (N-VA) in Het Nieuwsblad, 18 mei: ‘Wij zeggen net hetzelfde als Open Vld en CD&V. Voor de liberalen moeten enkel nog buitenlandse zaken, defensie, politie en justitie federaal blijven. CD&V is nog duidelijker: een confederaal model betekent dat we kijken wat we nog samen kunnen en willen doen.’

Carl Devos in Knack Extra, 12 juni; ‘Ik denk dat de verklaring voor de lauwe gevoelens van de Belgen voor hun koningshuis toch vooral gezocht moet worden in de verscheurde en verdeelde geesten van het land.’

Ben Weyts (N-VA) in Het Nieuwsblad, 18 mei: ‘Misschien kunnen we (in 2014 - red.) eerst een Vlaamse regering samenstellen met partijen die net als wij voor het confederalisme zijn, Open Vld en CD&V dus. Met die Vlaamse meerderheid kunnen we het gesprek met de Franstaligen aangaan. Zo spreken we niet meer namens N-VA, maar namens onze Vlaamse regering.’ ■

Herman Loos op Apache.be, 7 juni: ‘De vleugellamme praatbarakken die in België de parlementen uitmaken, zijn een vorm van theater die zijn hoge subsidies niet waard is.’ Herman Loos op Apache.be, 7 juni: ‘Overigens, hoe meer parlementen op ons grondgebied aan elkaars beperkte bevoegdheden knagen, hoe minder relevant ze worden. Vandaar de stoelendans aan het einde van elke verkiezing: de partijbureaus herverdelen de pionnetjes. Want daar ligt de werkelijke macht: in de partijbureaus die zich ver van democratische inmenging houden.’ Jelle Cleymans in Primo, 5 juni over de verkiezingen: ‘Je kan geen democraat zijn als je vindt dat enkel links mag winnen.’

juli-augustus 2013

Carl Devos in Het Belang van Limburg, 25 mei: ‘Open Vld heeft vaak een probleem van geloofwaardigheid, waardoor haar voorstellen al eens als zaad op de rotsen vallen. Omdat ze in de regering nog al eens het tegenovergestelde doen van wat ze eerst voorstelden.’

Ziektekosten Het verschil tussen de gemiddelde ziektekosten voor een Vlaming (€ 1973,09) en een Waal (€ 2098,36) bedraagt jaarlijks 125,27 euro. Dat berekende het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds op basis van de gegevens van de Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen. In 2011 bedroeg dat verschil net geen 110 euro. Deze toenemende uitgavenkloof, die zelfs geen rekening houdt met de veel hogere bijdragen van de Vlamingen aan de federale sociale zekerheid, leidt volgen het V&NZ onvermijdelijk naar hogere lasten voor de werkende Vlamingen en legt een zware hypotheek op de ‘sociale zekerheid’ van de volgende generaties. Uit dezelfde gegevens blijkt ook dat een Waal vaker ziek is dan een Vlaming. Vorig jaar bedroeg het gemiddelde aantal dagen arbeidsongeschiktheid en invaliditeit in Vlaanderen 17,18. Aan de overkant van de taalgrens was dat 21,73. Beloftes Een stel wakkere burgers houdt op rapporteurs.be nauwgezet bij hoeveel van haar beloftes de federale regering-Di Rupo al is nagekomen. Welnu, van de 346 beloftes in het regeerakkoord is er op één jaar van de verkiezingen zowat twintig procent gerealiseerd. Veertig procent van alle beloftes steekt nog in de pijplijn, dertig procent geeft geen teken van leven meer. (HLN, 25 mei) Pacificatie 1 Een bekend onderdeel van de BHV-deal van Di Rupo was dat de ‘Verenigde kamers van de Raad van State’ (dat wil zeggen Nederlandstaligen en Franstaligen samen) nu zouden oordelen over de niet-benoemingen van de faciliteitenburgemeesters. Nu dat een eerste keer in werking is gesteld omdat er opnieuw drie burgemeesters niet zijn benoemd door de Vlaamse regering, blijkt er een pro-

80 procent Tachtig procent van de ondernemers ziet geen tweede regering onder leiding van Elio Di Rupo zitten. De cijfers komen van Unizo dat een enquête hield bij 3100 ondernemers. Aan het persagentschap Belga verklaarde Unizo-topman Karel Van Eetvelt dat de ondernemers het beu zijn en zich geviseerd voelen door de fedeDoorbraak

rale regering. ‘Zij vinden dat ze te weinig respect krijgen voor de investeringen die zij doen en de risico’s die ze nemen. Vakbonden en politici beseffen dat te weinig’, aldus Van Eetvelt. De overheid afslanken is volgens de ondernemers de topprioriteit voor de regering.

4

kortjes bleem. De Verenigde kamers RVS hebben hun uitspraak opgeschort om eerst een juridisch advies te vragen aan het grondwettelijk hof. Pacificatie 2 In Wezembeek-Oppem en Kraainem zijn François Van Hoobrouck en Arnold d’Oreye weer aan de slag als schepen. Beiden waren door minister Bourgeois drie maanden geschorst als schepen wegens de schending van de taalwetten bij het versturen van de oproepingsbrieven voor de lokale verkiezing van oktober 2012. Het verhaal is daarmee niet afgelopen. De Franstalige meerderheid van Kraainem besliste tijdens de gemeenteraad om beroep aan te tekenen tegen de beslissing van Bourgeois dat Kraainem de advocatenkosten niet mag betalen van het beroep dat D’Oreye aanspande bij de Raad van State tegen de beslissing om hem als schepen te schorsen. Bourgeois vernietigde een eerder gemeenteraadsbesluit in die zin. De Vlaamse oppositiepartij Open heeft tegen de nieuwe gemeenteraadsbeslissing al opnieuw klacht ingediend bij Bourgeois. De pacificatie van het BHV-akkoord in volle werking. Contraproductieve quota Taalwetten, het is toch wat. En niet alleen in Vlaanderen zo bewijst een artikel in Montreal Gazette. Volgens de quotaregels van de Canadese overheid moeten Franstalige radiostations in het Franstalige deel van Canada 65 % Franstalige muziek spelen. Die Franstaligen lezen Franstalige kranten, kijken naar de Franstalige televisie, maar luisteren massaal naar Engelstalige zenders. Daar horen ze tenminste nog eens de – internationale – Engelstalige hits. En die Justin Timberlaketalige zenders draaien, om hun publiek te plezieren, al eens graag het betere Franstalige werk. Probleempje toch: de adverteerders willen niet betalen voor die Franstalige luisteraars, dus zitten ook de Engelstalige zenders met een probleem. Een tweetalige zender dan maar? Ooit geprobeerd, maar de Franstalige lobby liet het project stoppen. De Franstalige zenders zouden het waarschijnlijk niet overleven. Taalwetten kunnen dus ook contraproductief werken.  http://www.montrealgazette.com

Baskenland en Tibet. En uiteraard ook uit Vlaanderen dat naar Meran, de vroegere hoofdstad van het graafschap Tirol, trok met een delegatie van de Vlaamse Volksbeweging en het Taal Aktie Komitee. De Vlamingen waren bij de tienduizend opgedaagde Tirolers welgekomen gasten met hun Vlaams bier en Brugse kaas. Tussendoor zamelden ze ook nog enkele duizenden handtekeningen in voor ICEC, de campagne voor zelfbeschikkingsrecht van de Europese volkeren binnen de EU. 2087 Het zal nog minstens tot 2087 duren voordat het Waalse bruto binnenlands product (bbp) per inwoner even hoog is als het Vlaamse, liet de krant La Libre Belgique berekenen. Momenteel bedraagt het Waalse bbp per hoofd 24 966 euro op jaarbasis, het Vlaamse 34 716. In het huidige groeitempo, 4 procent voor Vlaanderen en 4,4 procent voor Wallonië op jaarbasis, zal het tot 2087 duren voordat Walen en Vlamingen even rijk zijn. De Waalse werkgevers van UWE bevestigen dat resultaat. Ze stellen dat Wallonië het komende decennium 30 000 banen per jaar moet creëren in plaats van 10 000.

Walabama In het atheneum van Etterbeek was de aardrijkskundeleraar kop-van-jut. Volgens het Franstalige krant La Capitale waren de ouders boos omdat de leraar de kaart van Wallonië had opgedeeld in Walifornië, Walabama en Walbanië. Nochtans zat er een, zij het karikaturale, logica in de benamingen. Walifornië staat voor de welvarende as Brussel-NamenAarlen. De groene Ardennen worden vergeleken met Alabama . Het was vooral Walbanië dat wrevel wekte. Hiermee verwees de leerkracht naar de streek rond Bergen en Charleroi waar de zware industrie teloor ging en werkloosheid en armoede heersen. Dat vonden de ouders een belediging. iPa(d)llieterke Lezers van de elektronische Doorbraak hebben vast gemerkt dat de toepassing de jongste tijd erg is verbeterd voor wat het lezen op een tablet of iPad betreft. Onze collega’s van ’t Pallieterke hebben recent ook inspanningen gedaan en een app gelanceerd. Zowel bij Apple als bij Google is de toepassing te vinden onder het lemma Pallieterke.

Vanmol

Zuid-Tirol De nationalistische beweging in Zuid-Tirol organiseerde een grote manifestatie met gelijkgezinden uit Catalonië, Schotland,

juli-augustus 2013

Doorbraak

5

interview Indra Dewitte over ‘het Belang’ van het nabije

Ook kosmopolieten leven onder een kerktoren

Indra Dewitte stopt na zes jaar als mede-anker van De Zevende Dag en stapt over naar Het Belang van Limburg. Een gesprek leert dat die stap helemaal past in de manier waarop ze nu tegen de wereld en het leven aankijkt.. Peter De Roover ‘Ik geef weinig interviews maar wil voor jou wel een uitzondering maken.’ De afspraak met Indra Dewitte werd over de telefoon gemaakt, dus de bijpassende knipoog moest er bij worden gefantaseerd. Maar op de dag van de ontmoeting lag Humo net in de winkel met op de voorpagina VRT-vertrekkers Lisbeth Imbo en … Indra Dewitte. ‘Ik geef echt weinig interviews’, herhaalt ze haast verontschuldigend bij de begroeting in de omroepdoolhof, ‘maar gezien de ontwikkelingen trekken de collega’s nu wel wat meer aan mijn mouw.’ Goed, Doorbraak zal Dewitte dus niet als eerste brengen en daarmee verschuift de ambitie; Doorbraak zal van Dewitte het beste interview brengen. Al zullen de onthullingen niet over Het Belang van Limburg van morgen gaan, waar ze aan de slag gaat als adjunct-hoofdredacteur.



Indra Dewitte: ‘Ik ken zelfs nog niemand bij mijn volgende werkgever. Ik werk nu nog helemaal voor De Zevende Dag en ga niet “al een beetje” bezig zijn met Het Belang van Limburg. Dat is half werk en absoluut niet mijn manier van aanpakken. Uiteraard denk ik daar over na en gingen de gesprekken vooraf ook wel ergens over maar ik zal mijn ideeën in Hasselt aan de medewerkers voorleggen en niet via de pers decreteren. Dat zou onfatsoenlijk zijn en een communicatieve blunder. Ik geloof niet in blijvend gepalaver. Op een bepaald ogenblik moeten er knopen worden doorgehakt. Maar een strikt hiërarchische aanpak waarbij “van boven” de opdrachten worden uitgedeeld, lijkt me ook geen beste aanpak. Overigens, “Het Belang” is vandaag een heel sterke regionale krant.

© Reporters



juli-augustus 2013

Indra Dewitte: ‘Politieke partijen zoeken opnieuw hun specifieke positie. Ik vind dat uitstekend, zodat we weten waar ze eigenlijk voor staan.’

Nieuwe initiatieven zoals de weekendbijla- reis thuisgekomen. Maar toch, ga je daar gen zitten goed. Ik ben geen crisismanager managen of ook af en toe iets schrijven? die een bedrijf in nood moet redden. Als ‘Ik ben en blijf wel journaliste hé, journalist adjunct-hoofdredacteur krijg ik de kans tot in de kist. Ik zal zeker ook geregeld het product nog mee te helpen versterken. de Kern (commentaarstuk van die krant) Hoe? Dat horen jullie wel op tijd.’ schrijven.’



Doorbraak: Mooi dat we niet naar je wilde plannen met ‘Het Belang’ wilden vragen, want dan waren we van een kale

Doorbraak

Dan mag je die opgelegde neutraliteit van het VRT-huis overboord gooien. ‘Dat geloof ik niet. Die neutraliteit, dat zit u

6

interview erin. Zélfs als je een opiniestuk schrijft. ’Uiteraard en daarvan zijn wij de woord- daarvoor in het ouderlijke huis, heb je Dit huis, de VRT dus, telt echt veel diverse voerder. Het sociaaleconomische verleden daar een ideologische indigestie opgemensen met veel diverse talenten. Dat met de mijnen, dat tekent een provincie. daan? (De ouders van Indra Dewitte zijn stimuleert en biedt intellectuele vrijheid. Nu is dat ook weer zo met Ford Genk actieve en bekende Genkse PvdA’ers. Maar van dat begrip “objectiviteit” worden waardoor toch soms een wij-tegen-allen- Vader, dokter voor het volk en gemeenwe hier echt doordrongen. De VRT wordt gevoel ontstaat.’ teraadslid, Harry werd pas nog verkozen in sommige kringen nog altijd een rode tot huisarts van het jaar.) burcht genoemd maar ik weet van bin- Mooi te horen dat grondgebonden groeps- ‘Ik heb heel veel respect voor wat ze doen nenuit dat die indruk gewoon verkeerd is.’ identiteiten blijkbaar niet zo passé zijn. als mens maar kon en kan me inderdaad ‘Uiteraard leef ik als mede-anker van De Zet je geen journalistieke stap terug? Heel niet vinden in hun totaalengagement Zevende Dag al jarenlang in direct contact politiek Vlaanderen wilde ‘s zondags zo voor die ene politieke (heils)boodschap. met alle politieke toppers. Sommigen zijn graag bij Indra op schoot. Gelukkig bleef er plaats voor discussie bijna kennissen geworden, geen vrienden ‘Geloof het of niet maar het was nooit mijn thuis. Mijn broer en ik hebben daar greevenwel. Om echt een partijpolitieke keu- ambitie om mijn kop zoveel mogelijk op tig gebruik van gemaakt. Hun rechtvaarze te maken, kwam ik te veel in contact het scherm te krijgen. Ik heb De Zevende digheidsgevoel nam ik graag over en hun met al die politici. Ik zou onmogelijk loyaal Dag zes jaar gedaan, ben nu veertig jaar en gedrevenheid om alles in vraag te stellen, kunnen zijn aan één partij. Mijn voorkeu- als zich dan een nieuwe uitdaging aanbiedt, niets zomaar kritiekloos te slikken. Maar ik ren lopen naargelang de thema’s over de wel dan “smijt” ik me nog eens graag. De ben daar consequent in geweest en ging partijgrenzen heen. Als ik een Kern zal Zevende Dag is een mooi verhaal en voor ook hun antwoorden in vraag stellen. Ik schrijven dat is dat natuurlijk wel echt mij is dat nu geschreven. Ik werk het pro- ga een eind mee in hun vragen maar haak opiniërend. Dat moet een maatschappelijk per af. Einde seizoen zal hier einde Indra regelmatig af wanneer ze hun antwoorden engagement vertalen én het verhaal van zijn. Mooi deurtje toe na het afwerken van geven.’ de klus. En dan begint het andere verhaal. de krant vertellen natuurlijk.’ Het is niet omdat het regionaal is, dat het En wellicht ga je dan niet meteen op zoek Kranten mét smoel minder uitdagend zou zijn. Limburg van- naar een andere alles verklarende ideoDat klinkt toch erg ontwijkend. De politie- uit die positie wat meer op de kaart zet- logie, denken wij dan. ke partijen zoeken allemaal ideologische ten, lijkt me echt een meer dan stevige ‘Die opvoeding heeft mij uiteraard geteherbronning omdat ze zo op elkaar zijn uitdaging. kend en mee gemaakt tot wie ik nu ben. gaan lijken. Moeten de kranten ook niet Er is meer dan zwart en wit.’ opnieuw meer ‘smoel’ krijgen? Ze lijken Mag je terug naar hier. Heb je een Soms toch graag papier in de hand verlof-zonder-wedde-valscherm? ook zo op elkaar. ‘Politieke partijen zoeken opnieuw hun ‘Als ik de bazen hier mag geloven, ben ik in Met alle respect maar waarom kiest een specifieke positie. Ik vind dat uitstekend, de toekomst nog heel erg welkom. Maar jonge ambitieuze vrouw voor een papiezodat we weten waar ze eigenlijk voor vaste beloftes zijn er niet. Ik zou dan weer ren krant? Die heeft zijn tijd toch echt wel gehad, niet? Je worstelt toch niet met staan. Daar hoort een scheut ideologie gewoon moeten solliciteren.’ zelfmoordneigingen mogen we hopen? bij. Maar ik heb absoluut geen heimwee naar verzuilde kranten. Dagbladen moe- Limburg was ooit door en door katho- ‘(lachend) Je neemt me de woorden uit ten hun identiteit elders zoeken dan bij liek en werd via Willy Claes naar Steve de mond. Ik heb geen zelfmoordneigingen, Stevaert een socialistisch bolwerk. Kom wees gerust. Maar voor alle duidelijkheid: politieke partijen.’ in mijn ogen stap ik niet alleen naar een paje in een Stevaert-nest terecht? De Morgen is een duidelijk linkse krant. ‘Er zijn zoveel Limburgse gemeenten met pieren krant. Ik stap naar een mediaproject CD&V-burgemeesters, dus die dominantie waarvan de papieren krant een onderdeel Dat is toch een politieke keuze. ‘Ja, maar geen partijpolitieke. Ik ben voor van sp.a bestaat niet. Wouter Beke, Ivo moet zijn. In het begrip “papieren krant” die herkenbaarheid. De Tijd zet onder Belet (CD&V), Patrick Dewael en Marino gaat het niet over het papier maar over Isabel Albers ook weer een duidelijke lijn Keulen (Open Vld) of Jan Peumans en de krant. Soms wil ik zo’n papieren ding in uit die een eigen publiek bedient. Voor Het Frieda Brepoels (N-VA) zijn toch geen handen hebben. In het weekeinde bijvoorBelang van Limburg ligt die identiteit uiter- meelopers. Ik wil dat links-rechts-verhaal beeld, wanneer ik even tijd heb en niet met aard in de regionale verankering. Vroeger relativeren. Het gaat over de vraag hoe we een warmlopende tablet op de schoot in was het ook een katholieke krant maar wij de samenleving aanpakken. Ik wil waarde tuin wil zitten. Op de trein moet ik dan willen alle Limburgers bedienen.’ nemer zijn, geen politieke deelnemer. Ik misschien die papieren versie weer niet. zou alvast, zoals ik zei, geen partijpolitiek Ik ben nu wat vrijblijvend aan het spelen Die waren vroeger ook allemaal katholiek engagement kunnen opnemen.’ maar wij willen het verhaal van de krant maar als je daar weer bij aansluit moet je verder schrijven en dan komen we toch er ‘Het Belang van een deel van Limburg’ Oké, zoveel is nu wel duidelijk. Indra in de buurt van een mediapakket. Door van maken. Jullie geloven dus in zoiets als Dewitte staat afkerig van uitgesproken de week krijg je bijvoorbeeld vijf kranten een partijoverstijgend Limburgs belang? ideologische keuzes. Ligt de verklaring op je tablet, in het weekeinde twee in de u











juli-augustus 2013

Doorbraak

7

interview respecterende kosmopoliet. Maar met een bepaald soort kosmopolitisme heb jij het wel gehad. ‘Ik heb jaren in Brussel gewoond en was een echte Dansaert-Vlaming. Ik leefde zo overtuigd van mijn superioriteit als verbruiker van highbrow cultuur, te midden van andere o-zo-breeddenkende intellectuelen die dan wel samen erg neerbuigend hun afkeer deelden voor huisje-en-tuintjes-mensen. De spreekwoordelijke fermette-Vlaming onder de even spreekwoordelijke kerktoren was ons een gruwel. Maar op een dag ontdekte ik dat wij, die zelfverklaarde kosmopolieten, eigenlijk ook onze kerktoren koesterden; dat was dan het Beursgebouw. Ik denk dat niemand kerktorenvrij is, ook niet de grote bestrijders van de zogenaamde kerktorenmentaliteit. Die hokken ook gewoon samen met hun gelijkgezinden en hun eigen conformisme.’

© Reporters



Mag ik nu even naar adem snakken, want ik denk er al lang over om een ‘ode aan de kerktoren’ te schrijven. Indra Dewitte: ‘Ik denk dat niemand kerktorenvrij is, ook niet de grote bestrijders van de ‘Doen, zou ik zeggen. Ik heb de kerktozogenaamde kerktorenmentaliteit.’ ren weer ontdekt en de grote waarde brievenbus, de buis stelt een reeks door ze vroeg me een woordje te zeggen op ervan. We kunnen niet zonder, denk ik, u zelf gekozen zenders ter beschikking, al- haar feestje. Dat ademde een nogal hoog welke vorm die ook aanneemt. Voor mij lemaal aangeboden in dat pakket. Ik geloof glamourgehalte uit en ik heb daar dus ab- overigens liefst een kerktoren zonder dat mensen willen betalen voor info. Maar soluut niets mee. Ik heb daar gezegd dat kruis er op maar wel als symbool van die moet ten eerste betrouwbaar zijn, ge- er in die zaal weinig mensen zo van elkaar community, van gemeenschap, ondermaakt worden door mensen waarin je als verschillen als zij en ik. Maar ik heb haar linge verbondenheid.’ lezer vertrouwen hebt. Ten tweede moet moeder gekend, die vroeg is overleden. het gepersonaliseerd zijn, een persoonlijk Van de mensen die nu in haar omgeving Je bent genezen van het soort kosmopolipakket, bijvoorbeeld met naast het basis- zitten, ben ik de enige. Dat schept zo’n tisme dat openheid uitdrukt in afgelegde aanbod als extra specifiek Limburgs unieke band, als je vriendschap zo ver te- kilometers. nieuws, gespecialiseerde onderwijs- ruggaat. Vroeger had elk huisje zijn kruisje, ‘Absoluut, letterlijk zelfs. Als studente berichtgeving en sportaanbod op maat.’ nu hebben we het over ups-and-downs. deed ik vakantiewerk en vertaalde hetgeen Met mensen waarmee je die beleeft, heb ik verdiende in het aantal kilometers dat Oké, we geven ons over. De krant heeft je toch een veel diepere relatie. Mijn regel ik daarmee kon afleggen. Ik ben blij dat nog toekomst. Het dorp ook blijkbaar, luidt: pas na tien jaar kan iemand echt een ik veel heb gereisd maar op een bepaald want Humo zet jou als dorpelinge te- vriend(in) zijn.’ moment wordt dat ook een vlucht. “De genover de Gentse stadsmadam Imbo. wereld is een dorp”, ik geloof er wel in, Best streng regeltje en behoorlijk con- maar dat principe zit vooral in je hoofd. In welk verafgat huis jij eigenlijk? ‘(met pretoogjes) Genk.’ En ik ben de diepe betekenis van de appelservatief ook ‘Dat ben ik ook als het over dat soort boom in de tuin weer op prijs gaan stellen.’ Pardon, is dat het dorp waar Humo het waarden en normen gaat. Laat ik nog een over heeft? andere maatstaf geven: als ik in China in Je keuze voor Het Belang van Limburg is ‘Ja, blijkbaar bestaan er toch nog wat mis- moeilijkheden kom dan is een vriend de- dus geen toeval. gene die hier alles laat vallen en me komt ‘Niet echt, denk ik.’ verstanden over Limburg.’ helpen.’ In Humo vertelde je ook dat de lengte er Oké, dat optreden in ons voorprogramma wel degelijk toe doet. Neerbuigende kosmopolieten bij Humo is je bij deze vergeven. ■ ‘Bij vriendschappen alleszins. Niet lang Zo komt een mens ook nog eens in China, geleden was een goede vriendin jarig en natuurlijk. Dat hoort zo voor een zichzelf









juli-augustus 2013

Doorbraak

8

brussel Geen antwoord klaar op demografische schok

Brussels malgoverno beu

Lange tijd bleef de kritiek binnenskamers maar nu vallen ook Franstalige politici openlijk het slechte beleid van het Brussels Gewest aan. Frederik Dekeyser

juli-augustus 2013

af op respectievelijk 50 en 60. Direct daarmee verbonden is de hoge werkloosheid. In 1989 bedroeg de werkloosheidsgraad in het jonge gewest 12 procent. Ondertussen is het 21 procent met in sommige wijken een jeugdwerkloosheid van 50 procent en meer. Brussel telt 110 000 werklozen waarvan 90 procent ééntalig is en de helft geen diploma middelbaar onderwijs op zak heeft. Cijfers die vroeger aan Franstalige kant steevast werden gerelativeerd. In een grootstad zijn er nu eenmaal meer werklozen, was te horen. Nu wordt dit probleem door politici steeds minder weggelachen. Al is er nog geen sprake van een kentering. 90 procent van het budget voor werkgelegenheidsbeleid gaat naar gesubsidieerde jobs en nepstatuten. Of de overheveling van arbeidsmarktbevoegdheden iets zal veranderen is nog de vraag. Een deel van het geld voor de herfinanciering van Brussel moet weliswaar nu al worden gebruikt voor arbeidsmarktbeleid, maar meer en meer is duidelijk dat die extra financiering wordt gebruikt om deficits weg te werken. In 2012 kregen Brusselse instellingen al herfinanciering van 134 miljoen euro. 69 miljoen ging rechtstreeks naar de gewestbegroting en toch is die zwaar deficitair: 525 miljoen op 3216 miljoen. 16 procent deficit of Griekse toestanden. Van een langetermijnvisie is geen sprake.

Geen projecten meer Dat laatste is ook een constante in de kritiek op het Brussels malgoverno. De voorbije jaren is geen enkel grootstedelijk project die naam waardig gerealiseerd. Het Gewestelijk Expressnet (uiteraard geen



Doorbraak

© Reporters

Didier Reynders, sinds een paar jaar inwoner van Ukkel, ambieert openlijk het Brusselse minister-presidentschap en laat dus niet na het beleid van het gewest aan te vallen. In Brussel zit zijn partij MR op gewestniveau immers al jaren in de oppositie. Maar zijn kritiek is meer dan een politieke zet in de aanloop naar de regionale verkiezingen van 2014. Ook andere Brusselse liberale politici (Alain Destexhe, Vincent De Wolf ...) luiden de alarmbel. Momenteel telt het gewest 1,138 miljoen inwoners. Tegen 2020 zijn dat er 1,27 miljoen en in 2060 1,475 miljoen. Een demografische schok die moeilijk zal op te vangen zijn. Zelfs als er op termijn 1 miljard euro (herfinanciering, Beliris en de bonus via de financieringswet) naar Brussel vloeit om die uitdagingen aan te gaan. Tot nog toe werd zedig gezwegen over het feit dat de Brusselse regering eigenlijk niet in staat is om de problemen van een grootstad op te vangen. Of misschien zelfs van slechte wil is. Dat zou immers munitie zijn in de handen van de Vlamingen die Brussel onder curatele willen plaatsen. Maar in Brussels-liberale kringen merkt men dat het zo niet meer verder kan. Charles Picqué, die sinds het ontstaan van het Brussels Gewest in 1989 maar liefst 19 van de 24 jaar minister-president is geweest, krijgt een barslecht rapport. De sociaaleconomische parameters van het Brussels Gewest zijn er in de voorbije kwarteeuw enkel op achteruitgegaan. Het inkomen per kop bedraagt 12 593 euro per jaar. Het Belgische gemiddelde is 15 598 euro. Indien we het Belgische gemiddelde inkomen vastleggen op 100 dan klokt Brussel af op 80,73. Met weliswaar grote verschillen tussen de gemeenten. Watermaal-Bosvoorde haalt een score van 114,57. Sint-Joost en Molenbeek klokken

Charles Picqué, krijgt na 19 jaar als ministerpresident van het Brussels Gewest, vandaag een barslecht rapport.

louter Brussels gegeven) zal pas in 2022 operationeel zijn. De complexiteit van de instellingen blijft taboe: 89 parlementsleden, 188 burgemeesters, schepenen en OCMW-voorzitters. Alain Destexhe – zelf trouwens Brussels parlementslid – heeft het taboe van het administratief kluwen vorige maand doorbroken met een vrije tribune in de Franstalige beurskrant L’Echo. Ook zijn er meer en meer bezwaren over de afwezigheid van grote infrastructuren. En zij die er zijn, zijn verouderd. Vorst Nationaal dateert van 1971. Het Hergé-museum, met internationale bekendheid, zit in Louvain-la-Neuve. Het Magritte-museum is er gekomen dankzij het mecenaat van Suez. Het Atomium is gerenoveerd met federaal geld. En het feit dat bedrijven de regio worden uitgejaagd, valt ook bij Franstaligen in slechte aarde. Vooral het beleid van Brussel-stad doet de wenkbrauwen fronsen: Mini Europa is weggejaagd, Kinepolis moet vechten om op de Heizelvlakte te blijven. Het Franstalige ongenoegen over het Brusselse wanbeleid is nu eindelijk bekend. Op concrete oplossingen blijft het echter wachten. Ook uit MR-hoek. ■ 

9

interview Hoe zou het zijn met de V-partijen?

2014 wordt duel Peeters-De Wever Communicatiespecialist Peter-Frans Anthonissen bekeek voor Doorbraak in een vorig nummer (zie ook de link onderaan deze bijdrage) al de gezondheidstoestand van de B-partijen. In deze tweede aflevering kijken we samen met Anthonissen de andere kant op. Hoe zou het zijn met de V-partijen? Peter De Roover Doorbraak: Als je de verhalen van de an- voor politieke opportuniteiten. Dat maakt sp.a-voorzitter Bruno Tobback zin heeft dere partijen op een rijtje zet, lijkt N-VA dat hij doorgaans goed weet hoe ver hij om zich daar in te mengen, maar hij aarmaar één mogelijke tegenstander te heb- te ver kan gaan, om Jean-Luc Dehaene zelt. Tobback jr. ademt momenteel nogal ben en die heet N-VA. te persifleren. Bovendien beschikt hij nog wat zelfvertrouwen uit, maar hij is een Peter-Frans Anthonissen: ‘Het klassieke steeds over heel veel krediet, zowel bij de real politicus die weet hoe het met Johan basisverwijt van de andere partijen is bevolking als in de media. Dossiers zoals Vande Lanotte is vergaan in 2010 toen die bekend. N-VA is een eenmanspartij met de Sinksenfoor en het eersteklassevoetbal werd gelanceerd als de derde ‘kandidaateen charismatische voorzitter, een partij in Antwerpen waren nu niet bepaald het premier’ naast Marianne Thyssen en Di die voor de rest weinig andere politieke schoolvoorbeeld van politieke opstekers. Rupo. Meedoen aan een wedstrijd die je koppen in haar rangen telt. De praktijk Nochtans glijden die als druppels water niet kan winnen, is nooit verstandig. Kan iewijst echter uit dat zulks steeds minder op een eendenvacht van hem af. Als bur- mand zich met enige geloofwaardigheid als het geval is. De Wever concentreert zich gemeester krijgt hij nu de kans om aan te een alternatieve nummer drie aanbieden? op Antwerpen en komt minder in de tonen dat hij een bekwaam bestuurder kan De verkiezingen liggen nog ver af, maar schijnwerpers als partijvoorzitter. Dat is zijn. Het is duidelijk dat hij daarop kan en ik betwijfel of iemand zich daadwerkelijk zal kunnen mengen in het electorale duel een juiste communicatiestrategie. Beide zal worden afgerekend in 2014.’ Peeters-De Wever.’ functies – partijvoorzitter én burgemeester – zijn moeilijk combineerbaar maar als Hij zegt het boegbeeld van de partij te burgemeester van Antwerpen is De Wever willen zijn in 2014. Wat zijn de sterke punten voor N-VA? nu al de facto minister-president van één ‘Omdat hij de absolute nummer één is en ‘Zonder enige twijfel de regering-Di Rupo I. op elf Vlamingen. N-VA moet er alleszins blijft in zijn partij is het essentieel te we- Mocht de economie alsnog onverwacht voor zorgen dat er in 2014 voldoende ten wat De Wever zal doen bij een grote sterk aantrekken vóór de verkiezingen bekende gezichten kunnen worden uit- overwinning. Blijft hij toch burgemees- dan komen de kaarten uiteraard anders gespeeld, want kiezers willen ook lokale ter – zoals hij nu aankondigt – dan ligt te liggen. Maar daar ziet het allerminst herkenbaarheid. Door de afschaffing van dat moeilijk. Verlaat hij de Scheldestad, naar uit. Zowel de cijfers van de Nationale de rechtstreekse verkiezingen voor de dan zal dat eveneens niet gemakkelijk te Bank, het Planbureau en de banken als die Senaat komt er geen directe confrontatie communiceren zijn. Kortom: wordt het van alle toonaangevende internationale tussen de kopstukken. De Europese ver- Schoon Verdiep een springplank of een instellingen (OESO, EU, IMF) geven weinig kiezingen zijn daarvoor niet geschikt. De vluchtheuvel? Naargelang het antwoord uitzicht op een snelle verbetering van het opdracht voor N-VA luidt: in elke provincie op die vraag, liggen de kaarten voor N-VA economisch klimaat, integendeel. De groei één of meerdere gezichten inzetten die heel anders.’ valt stil, de faillissementen blijven stijgen, het aantal starters daalt, de werkloosheid ook buiten de achterban kiezers kunnen overtuigen. Maar Bart De Wever blijft wel Het is dus allerminst zeker dat die grote blijft stijgen. Alle lichten staan op rood. met voorsprong hét bekendste en meest clash met Kris Peeters er ook echt komt. N-VA is er de jongste jaren in geslaagd om aansprekende NVA-kopstuk. Logisch dus ‘Kris Peeters wordt hét uithangbord van zich te positioneren als de echte liberale dat hij hét centrale boegbeeld wordt voor CD&V, dat staat vast. Leidt De Wever écht partij.’ de verkiezingen van 25 mei 2014.’ de campagne voor N-VA of gaat hij niet vol- ‘N-VA kan de regering-Di Rupo zwaar aanuit? Waar komt De Wever op: federaal of pakken op haar uitstelgedrag. Het beeld Wat maakt De Wever zo bijzonder? Vlaams? Dezelfde vraag geldt voor Peeters. dat de Franstaligen blijven weigeren om ‘Hij heeft charisma, hij heeft oratorisch Mij lijkt het aangewezen dat de minister- keuzes te maken in alle belangrijke dostalent én hij is intelligent. Hij beschikt over president de Vlaamse lijst trekt. De media siers zoals de hoge belastingdruk, de rigide drie “politieke lichaamsdelen” die het ver- zullen er in elk geval alles aan doen om arbeidsmarkt en de vergrijzingsuitdaging schil kunnen maken in een campagne: een er een één-tegen-één-strijd van te maken leeft vandaag in Vlaanderen in brede kring. neus voor wat er leeft bij de bevolking, tussen de twee absolute kampioenen van De Vlaamse partijen in de federale regefingerspitzengefühl en een buikgevoelen de persoonlijke opiniepeilingen. Je ziet dat ring worden daarbij als medeplichtigen u



juli-augustus 2013

Doorbraak

10

© Reporters

interview op de achtergrond en dat is voor N-VA met het politieke establishment. Ook daar wordt N-VA momenteel door velen gezien gesneden koek.’ ‘Een grote onbekende is nog wat er gaat als dé uitdager. Zeker wanneer de andere gebeuren in Laken. Treedt Albert II, in na- partijen N-VA blijven demoniseren of menvolging van de paus en Beatrix, effectief sen zoals Laurette Onkelinx uitroepen dat af – ergens tussen 21 juli en 15 november – ‘die partij’ tot elke prijs uit alle regeringen en bestijgt koning Filip I de troon? Wordt moet worden geduwd, maken de tegenvooraf de koninklijke functie nog verder standers zelf duidelijk dat N-VA waarachtig gestript? Maakt de nieuwe vorst nog een een alternatief biedt. Ten slotte werd er bij politieke uitschuiver in de aanloop naar de het Vlaams Belang de jongste jaren intern verkiezingen? Wie wordt de kabinetschef te veel met meubels gesmeten. Het vervan koning Filip? En wat zullen de gevol- loop van de zaak Morel/Vanhecke was ontgen van dat alles zijn op de bevolking in luisterend. Als VLD de vergissing maakte haar rechtervleugel – Beysen, Coveliers, noord en zuid?’ De Decker – behoorlijk grof uitgestoten te Rest ons nog het Vlaams Belang. Voorzitter hebben, maakte het VB wellicht dezelfde Gerolf Annemans probeert nieuw talent fout met haar “relatieve” linkervleugel.’ naar voren te schuiven, zoals kamerfracBesluit, moeten zowat alle andere partieleidster Barbara Pas ... ‘(onderbreekt) Dat gaat, zeker op korte tijen wachten op zware fouten van N-VA termijn, niet veel aarde aan de politieke als ze zich willen herstellen? dijk brengen. Volgens mij zal het Vlaams ‘Het verhaal dat we een belastingsregeBelang niet zoveel boven de kiesdrempel ring-Di Rupo hebben, zonder Vlaamse uitkomen, ergens tussen 10 en 5 %. De meerderheid, die weigert om de moestrategie van N-VA om iedereen die een dige sociaaleconomische beslissingen te alternatief wil onder zijn vlag te verzame- nemen die absoluut noodzakelijk zijn, lijkt len, zal in 2014 niet versleten zijn en nog mij vandaag het gemakkelijkst communiceerbaar. En bij dat verhaal staat N-VA, VB-kiezers verleiden.’ ‘Guy Verhofstadt bleef te lang de sterke misschien zelfs als enige, aan de zijde van man van de VLD. Wat moeten wij dan van de winnaars. De zwakke punten – het te het Vlaams Belang zeggen? Annemans rigide arbeidsmarktbeleid (denk aan de draait al een eeuwigheid mee aan de top index), de belastingen (die ondanks alle van zijn partij. Hij maakt als het ware deel beloften keer op keer worden verhoogd), uit van het meubilair. Hem nu positioneren het antiondernemingsklimaat (zie de alarals de nieuwe voorzitter, met nadruk op merende verklaringen van Luc Bertrand, nieuw, is moeilijk te verkopen. De weten- Marc Saverys en vele andere bedrijfsleischap dat het VB geen kans maakt om deel ders) en de vergrijzingstsunami (elke week te nemen aan het beleid maakt die partij moet er een nieuw rusthuis worden geallicht sympathiek voor de liefhebbers van bouwd. Wie gaat dat betalen?) – situeren het idee van de zuivere oppositie, de aan- zich op het Belgische niveau en daar zit hangers van de belijdenispartijgedachte. N-VA op rozen, want in de oppositie.’ Maar voor alle andere kiezers ligt juist daar ‘Elk succesverhaal is eindig, ook dat van een groot verschil tussen enerzijds Vlaams N-VA en Bart De Wever, zoals hij trouwens Belang en anderzijds N-VA, dat inmiddels zelf heeft aangegeven in een vraaggesprek op vele niveaus – Vlaams, provinciaal, ge- met De Tijd. Maar dat eindpunt ligt niet in meentelijk – wel mee aan het beleid deel- 2014. Er zit nog geen sleet op het verhaal neemt. Onderschat bovendien niet het van die partij. De hamvraag is alleen: met effect van de vele N-VA-burgemeesters, hoeveel zetels voorsprong wordt N-VA de schepenen en andere lokale mandataris- grootste? Anders gezegd: wordt zij indersen die op 25 mei 2014 ongetwijfeld zullen daad incontournable of niet? Het worden worden ingezet.’ nog bijzonder spannende maanden tot ‘Vergeet ook niet dat de aantrekkings- 25 mei 2013. De verkiezingscampagne is de kracht van het Vlaams Belang voor vele facto al gestart.’ kiezers niet zozeer lag in het radicale programma maar wel in het feit dat die partij  http://www.doorbraak.be/nl/nieuws/ lange tijd de enige was om af te rekenen hoe-zou-het-nog-met-de-b-partijen-zijn ■

Peter-Frans Anthonissen: ‘N-VA kan de regering-Di Rupo zwaar aanpakken op haar uitstelgedrag.’

gezien en dat beeld is communicatief heel moeilijk weg te werken. De PS staat op de rem en vooral CD&V en Open Vld moeten daarvoor zwichten. De communicatiestrategie voor N-VA wordt door de zespartijenregering van Di Rupo (en voor het communautaire zelfs de achtpartijenregering) zelf aangeleverd. N-VA moet op die spijkers slaan die het diepst in het hout gaan: onverantwoord uitstelgedrag en politiek dodelijke stilstand van een federale regering zonder meerderheid aan Vlaamse zijde en met meer Franstalige ministers dan Vlaamse. Daarbij moet N-VA – als partij die grote groepen kiezers bereikt – op zoek gaan naar de perfecte mix tussen enerzijds een breed verhaal waarin zoveel mogelijk kiezers zich kunnen vinden en anderzijds voldoende duidelijkheid verschaffen over wat zij verstaat onder confederalisme. De stellingen die lijken ingenomen te zullen worden door het breed aangekondigde congres over dat thema (eind januari 2014), klinken voorlopig erg wollig en ik vermoed dat het voor de besluiten niet anders zal zijn.’ ‘De verkiezingen zullen trouwens niet zozeer over de gedetailleerde vraag naar de institutionele toekomst gaan. Jobs, de economie, de bankencrisis, belastingen ... daarover zal het gaan. De Franstalige onwil speelt daarbij wel nadrukkelijk mee

juli-augustus 2013



Doorbraak

11

analyse

Politieke peilingen: ‘geen commentaar’

Statistisch is de kans behoorlijk klein dat u er al iets van gemerkt heeft, maar we bevinden ons ondertussen halfweg het Internationaal Jaar van de Statistiek 2013. Statistisch is de kans trouwens groot dat dit evenement u volstrekt koud laat, want statistieken ‘tonen aan’ dat ‘een meerderheid van de bevolking’ een gruwelijke hekel heeft aan deze discipline. Frank Thevissen marktonderzoeksbureau dat de kiesintenties van de Vlamingen peilt in opdracht van VRT/ De Standaard. Dat quasi-monopolie zorgt niet alleen voor een innovatiestilstand maar ook voor zelfgenoegzaamheid. Aangezien electorale peilingen in ons land hoofdzakelijk in opdracht van media worden gevoerd, geraken kritische geluiden doorgaans niet voorbij de papierversnipperaar op de redacties. Op 24 mei ll. zorgden de resultaten van de VRT/De Standaard-peiling nog maar eens voor hilariteit. Vooral toen er verregaande pre-electorale conclusies werden getrokken op basis van de populariteitsscores van Kris Peeters (CD&V) en Bart De Wever (N-VA). En toen Elio Di Rupo – als kersvers gepeilde politicus – vervolgens opdook in de top 10 van onder meer het Vlaams Belang, konden reacties niet uitblijven.

© Reporters

Uit de peilingsresultaten van Kris Peeters en Bart De Wever worden soms de gekste pre-electorale conclusies getrokken. Maar het duel wordt pas volgend jaar (zie ook p. 10 en 11) echt gestreden.

Dankzij de statisticus Nathaniel ‘Nate’ Silver, Trio op Klara ternauwernood de eer van de de Amerikaan die de uitslag van de presi- openbare omroep door het thema, samen dentsverkiezingen in elke staat correct met twee statistici, een uur lang in de kijker Transparantie voorspelde – maar ook de Nederlandse te zetten. hoogleraar Diederik Stapel, die in 2012 of- Onvermijdelijk kwamen tijdens de uitzen- Koen ‘Kaaiman’ Meulenaere haalde in De ficieel als grootschalige datafraudeur van ding ook de politieke peilingen te sprake. ‘Bij Tijd de nieuwste peiling genadeloos door zijn academische sokkel donderde – kan de ons hebben die politieke peilingen niet zo’n de mangel, maar hij maakte tussen de satire statistische discipline bij het grote publiek goede reputatie’, gaf Werner Trio voorzichtig door wel een kamerbreed punt: ‘Pas als per tegenwoordig weer op vernieuwde belang- aan. Studiogaste Karen Francois haakte daar provincie wordt gepeild en de vraag niet is meteen op in: ‘Als er peilingen over stem- op wie men allemaal zou kunnen stemmen, stelling rekenen. Desondanks bleef de journalistieke interesse gedrag worden opgezet, is het aan een com- maar op wie men zal stemmen, heb je een voor het Jaar van de Statistiek tot hier toe in missie wetenschappelijke integriteit om uit indicatie.’ (29 mei) Vlaanderen ondermaats. Dat is merkwaardig, te maken of dit onderzoeksopzet enerzijds Maar ook Het Belang van Limburg zette deze want een flinke brok van ons nieuws teert de precieze wetenschappelijke doeleinden keer opvallend de tanden in de peiling en immers op statistische gegevens. Het hele van dat opzet meet óf anderzijds politieke liet zowel critici als betrokkenen aan het woord. Die confrontatie had een statistischjaar rond brengen Vlaamse kranten en tijd- bedoelingen heeft.’ schriften dagelijks gemiddeld een vijftal bekritische bezinnig over het nut en de aanpak richten op basis van peilingresultaten. Goed Populariteitsscore van wat politieke peilingen kunnen oplevevoor in totaal zo’n 1760 berichten in 2012. Hopelijk hebben niet alleen politicologen ren. Maar zowel de VRT (bij monde van Ivan Het begon vorig jaar op 2 januari met een dat bericht goed in hun oren geknoopt, De Vadder) als het marktonderzoeksbureau peiling naar de fietsknelpunten en eindigde maar is die boodschap – met het oog op (bij monde van Jan Drijvers) haakten af met op 31 december met een peiling die aangaf het verkiezingsjaar 2014 – ook bij een aan- een veelzeggend ‘geen commentaar’. (HBvL, dat zes op de tien Vlamingen ‘zich scharen tal marktonderzoeksbureaus en politieke 28 mei) ‘TNS is lid van de Febelmar, de beachter de kritiek van Bart De Wever op de journalisten aangekomen. De maatschap- roepsvereniging van Belgische marktonderpelijke tolerantie tegenover bedenkelijke en zoeksbureaus, wat een transparante kwalikerstboodschap van de koning’. frauduleuze statistische praktijken brokkelt teit waarborgt’, volstond voor Jan Drijvers Politieke bedoelingen immers zienderogen af. als enige reactie aan de redactie. Enkel Het Belang van Limburg besteed- In België is de volledige politieke peilingende één volle pagina aan het Jaar van de markt in handen van slechts enkele spelers. Het Jaar van de Statistiek 2013 verdient beStatistiek en vorige maand redde Werner In Vlaanderen domineert TNS Media, het ter. ■













juli-augustus 2013

Doorbraak

12

boeken

Monarchie gewikt en gewogen ‘Welke politieke rol en verantwoordelijkheid willen we in een democratie geven aan mensen die hun politieke voorrechten via genen en niet via stemmen verwerven?’ Carl Devos vraagt het zich af in het voorwoord van Zijn wij de koning te rijk? Jan Anthonis Het zijn co-auteurs van diverse origine die in dit boek op hun manier, vanuit hun achtergrond en im- of expliciet trachten op 160 bladzijden hierop een antwoord te geven. Afhankelijk van het hoofdstuk en van diegene die in dat bewuste boekdeel de pen voert, probeert het boek een antwoord te geven of draagt het althans argumenten aan voor een terechte discussie. ‘Want ooit moet het moment komen dat we deze oerinstelling eens grondig afstoffen’, stelt UGent-professor Carl Devos met de nakende troonsopvolging in het achterhoofd. Al voegt hij er meteen aan toe dat de grond van de zaak moet losstaan van het individu.

Het is inderdaad een bonte verzameling auteurs die een licht laten schijnen over de koningskwestie anno 2013 gaande van academici als Herman Matthijs, Bart Maddens en Mark Van den Wijngaert over een royaltyverslaggeefster als Brigitte Balfoort tot Geert Hoste die samen met Veerle Segers een hoofdstuk voor zijn rekening nam. Emeritus hoogleraar hedendaagse geschiedenis Mark Van den Wijngaert gaat het meest chronologisch tewerk als hij in hoofdstuk 1 een overzicht geeft van de politieke rol die de verschillende Belgische koningen speelden. Het is geen geheim dat het haast een traditie is van het Belgische koningshuis om omfloerste of verdoken politieke standpunten in te nemen. Vroeger aan de zijde van de conservatieven, later tegen de federalisering van het land. ‘Een koning moet ook de koning zijn van de Belgen die een ander België willen. Recente conflicten rond de koninklijke kersttoespraak van 2012 geven aan dat ook de manier waarop die tot stand moet komen aan verandering toe is’, reflecteert Carl Devos over het hoofdstuk van zijn collega Van den Wijngaert.

Bijzonder actueel, in het licht van de recente financiële ontwikkelingen rond het koningshuis en zijn leden, is het hoofdstuk juli-augustus 2013

waarin professor Herman Matthijs de kostprijs van de Belgische monarchie onder de loep neemt. Hoogleraar openbare financiën Matthijs maakt daarin niet alleen de vergelijking met vroegere tijden maar doet ook aan benchmarking met andere Europese koningshuizen waarbij hij tot de bevinding komt dat men in Scandinavië doorgaans doorgedreven controleert hoe leden van het koningshuis omgaan met de hen toegekende financiële middelen terwijl men in België kan spreken van een veeleer vrij systeem.

Ook een actueel en daardoor relevant hoofdstuk uit Zijn wij de koning te rijk? is dat van de hand van Leuvens politoloog Bart Maddens. De KUL-professor stelt een ‘presidentialisering’ van de monarchie vast, waarbij de koning zich gedraagt als een verkozen staatshoofd dat steunt op een politieke meerderheid en ook de standpunten van die meerderheid verdedigt. Maddens komt tot die conclusie nadat hij een vergelijking had gemaakt van de Belgische koninklijke toespraken met die uit Spanje en het Verenigd Koninkrijk. ‘Er bestaat een ergerlijke flou artistique rond de politieke interventies van de koning en de verantwoordelijkheid daarvoor’, schrijft Maddens. ‘We weten vaak niet wie waarvoor politiek verantwoordelijk is en dat komt zowel de koning als de politici goed uit.’ 

Brigitte Balfoort, royaltyverslaggeefster bij VTM, vraagt zich dan weer af of de Belgische monarchie lessen kan trekken uit de heropleving van de Britse monarchie. Het blijft echter bij een vraag zonder veel antwoord. Haar bijdrage is dan ook veeleer journalistiek dan wel wetenschappelijk van aanpak. Ze adviseert het koningshuis te twitteren en een Facebookaccount aan te maken naar het voorbeeld van de royals uit het Verenigd Koninkrijk. Tegelijk stelt Balfoort echter luidop de vraag of het wel zou werken in België.

Doorbraak

Veerle Slegers sluit het boek af met een hoofdstuk dat overwegend bestaat uit een interview met Geert Hoste die uiteraard niet als eerste grappen maakte over het koningshuis maar er met zijn eindejaarsconferences wel als het ware als eerste een patent op nam. In het begin kwam er zelfs reactie op uit Laken, zo blijkt. Zo kreeg de toenmalige directeur van de VRT Bert Degraeve jaarlijks een brief van het Hof met de vraag of dat wel moest wat Geert Hoste deed. De brieven uit Laken hielden na een tijdje op nadat Degraeve had geantwoord dat het niet moest maar dat het wel kon. Het is slechts een van de weinig nieuwe weetjes uit het interview met Hoste want ook de grappen over het koningshuis zijn in dit boek niet nieuw maar gerecycleerd uit zijn zaalshows. ■

Zijn wij de koning te rijk?, Davidsfonds, 160 blz. € 17,5, isbn 978 90 5826 960 7

 13

vrijspraak

Peter de roover

Reageren maakt niet gelukkig

‘Het geluksniveau van mensen daalt nadat ze de negatieve posts van anderen lezen. Wanneer men vervolgens zelf een reactie post, schiet het eigen woedegevoel de hoogte in.’ Zo beweert ene Bernd Carette in een opiniestuk op www.knack.be (even een concullega onder de aandacht brengen, zo zijn wij dan weer). Hij doctoreert in de bedrijfspsychologie en heeft dus zeker boeken gelezen. Uit een studie blijkt … ja inderdaad, opletten met dat zinnetje dat vooral bedoeld is om tegenargumenten van tafel te zwieren. Maar goed, uit onderzoek blijkt dus dat je niet vrolijker, noch gelukkiger wordt als je op internetfora de ergernissen de vrije loop laat. Daarstraks even, wachtend op een slechte kloklezer, een boekhandel binnengesprongen om de tijd te doden. Er bestaat niet echt een afdeling ‘geluk’ maar het aanbod aan boeken met tips om dat geluk te vinden, mag ruim heten. Welness, feel good, esoterie, mindfulness: je hebt maar uit te kiezen, al lijkt een goede kennis van het Engels nuttig om ‘happy’ te kunnen worden. In geen van die boeken evenwel vind je als tip ‘schrijf een reactie op een internetforum’. We kunnen Carette geruststellen, denk ik. Hij bestrijdt een denkbeeldig probleem. Niemand schrijft een reactie op zo’n forum met de bedoeling gelukkig te worden. Worden mensen ongelukkig van negatieve posts? Tja, vooral toch van de oorzaak van die reacties, vermoed ik. Het zijn de artikels waarop wordt gereageerd die ongelukkig maken. Want velen onderschatten de collega’s nieuwsverbruikers. Zelf, oh ja, menen

we de valstrikken helemaal door te hebben maar we vrezen dat de naïeve geesten die het huis achter het onze, het bureau over het onze, de barkruk naast de onze bevolken zich door die valse profeten laten manipuleren. Tegenstanders van Filip Dewinter ergeren zich als we hem een tribune geven op doorbraak.be. Een tekst van de unitarist Bruno Yammine was anderen een doorn in het oog. Mo Talhaoui werkt weer anderen als een rode lap op de stierenheupen. Ook N-VA’ers zijn erg overtuigend … vinden tegenstanders van die partij. En ondergetekende heeft de eer en het genoegen ook weer volk ongelukkig te maken met zijn schrijfsels. De enige echte gezondheidstip die Bernd Carette aan de meeste mensen kan geven, luidt dan ook: niks meer lezen en al zeker niet de mening van een andersdenkende. Zeker wie de impact en overtuigingskracht van de tegenstander hoog inschat en de kracht van de eigen overtuiging dus laag acht, houde zich best ver van opiniërende artikels. Het zijn die artikels die ziek maken en – zo ver volgen we Carette wel – een giftige reactie op een forum spoelt de vieze smaak niet weg.

Wat natuurlijk iedereen ongelukkig maakt, ook mensen met een open geest en zin voor gezonde debatcultuur, dat is het gevoel onjuistheden, onrechtvaardigheden en manipulaties machteloos en zonder kans op weerwoord te moeten slikken. Dat doet de bloeddruk stijgen. Daar wordt een mens terecht ziek van. U herkent zulke situaties? ■

mediawatcher

Frank Thevissen

Vreemde vogels

Het moet een ondankbare opdracht zijn voor de reclameadviesbureaus die ondertussen door de Melsensstraat werden opgetrommeld om hun voorstellen en ideëen op tafel te leggen voor de verkiezingscampagne 2014. Of – in vooruitgangsoptimistische bewoordingen – toch minstens 'een uitdaging'.

juli-augustus 2013

De voorbije weken deed het liberale hoofdkwartier de communicatiediscipline immers opnieuw weinig eer aan. De hilariteit die ontstond nadat de liberale frontvrouw haar plan had ontvouwd om het confederalisme in te ruilen voor het federalisme, deed terugdenken aan de hoogdagen van de opendebatcultuur.

Doorbraak

Een al snel rampzalig gebleken bedenksel van de communicatieadviseur die de liberale partij in één decennium naar het historische dal begeleidde waar ze vandaag in is terecht gekomen. Een toch verwacht Rutten veel van haar communicatieoffensief. Moedig, dat wel. De sterk gehavende reputatie van de partij maakt immers dat

14

geschiedenis

sprekershoek

Jacques Claes

Binnenstebuiten Die lever van mijnheer De Gucht heeft weer eens opgespeeld. Hij heeft zijn drager opnieuw een woedeaanval opgeleverd. Levers kunnen kwaadaardig worden als ze te veel wijn aan moeten, vooral als die uit eigen wijngaard komt. Deze keer betreft de woedeuitval van mijnheer De Gucht (niet als Europees Commissaris, maar als privépersoon stond er in de krant) het nationalisme en de natie. Vreemd, want gewoonlijk zijn de opvattingen van mijnheer De Gucht tegendraads. Niet nu: hij heult en huilt gewoon mee met de velen die toch al tegen nationalisme zijn. Of is hij, gewoon en eigenlijk, alleen maar tegen mijnheer De Wever? Dan staat hij meteen weer in zijn schamel Belgisch-nationaal blootje. Ernstig nu: de woorden natie en nationaal zijn inderdaad gehypothekeerd. Daarom wat faciale therapie. Natie is verwant aan het Latijnse nasci, geboren worden, verleden deelwoord: natus. Frans: né. Een natie is een groep ‘nati’ of geborenen. Nu is geboren worden als mens geen kleinigheid. Ten eerste: je hebt er niet om gevraagd. Je wordt neergepoot, ‘geworpen’ op een plek en in een taal die je niet hebt gekozen. En waarin (of waartegen: ook een sterke vorm van ‘waarin’) je te groeien hebt. Ten tweede: menselijke geboorte is zeer apart, nooit af, nooit gedaan. Je blijft geboren worden. Je hebt er telkens opnieuw iets van te maken. Zware taak: je hele leven, samen, neonati blijven. De menselijke situatie is hogelijk uniek. De homo sapiens is nooit af, eigenlijk begint hij pas. Enorme opgave, nauwelijks alleen te behappen. Doe je samen met (of tegen) collegae-nati.

de liberale communicatie vaak genadeloos tegen een muur van ongeloofwaardigheid klettert. Met het zopas gelanceerde 'doeboek', De geëngageerde burger, was het niet anders. De bombastische titel kreeg als luchtig onderschrift 'inleiding tot een nieuwe politieke lente'. Deze dagen niet meteen de meest tactvolle metafoor. Maar de Vlaamse liberalen hebben in deze moeilijke tijden meer dan ooit nood aan symboliek: desnoods zoeken ze ze zelfs nadrukkelijk op. Neem nu de ogenschijnlijk vrijblijvende keuze voor de omslagillustratie van het boek: een tekening geplukt uit het wereldberoemde boek van John James Audubon, The Birds of America. Een prentencatalogus die ondertussen naam en faam





juli-augustus 2013

Mensen moeten zich, samen, voortdurend aanpassen, niet alleen om te overleven, maar ook om te leven. Leren heet men dat: kapitaal kapittel in al wat psychologie heet. Hoe gaat men om met tijd en ruimte, met eten en drinken, met werk en rust, met vrouw (man), kind en opa/oma? Allemaal hindernissen die, alleen, niet te nemen zijn: alleen als nati en natie. En dat alles onder de meest uiteenlopende omstandigheden van klimaat, aard van bodem, aanwezigheid van water. Om nog niet te spreken over het soort van buren waar men mee zit. Zijn die lief of zijn ze lastig? Waarom – of is het waardoor – zijn die Atheners toch zo anders uitgegroeid dan de Spartanen? Vlakaf: een mens heeft een ‘binnen’, noem het maar be-scherming, nodig om de vele uitdagingen die het leven ons schopt aan te kunnen. Klinkt niet zo fraai, noch prometheïsch, maar het is zo. Bomen die voortdurend in de wind staan, groeien scheef. Ze verkrommen. Maar, en even essentieel: zo’n binnen mag en kan op geen manier kerker of kerkerachtig worden. In Rome, waar anders, is zo’n binnen niet alleen te zien, maar te beleven. Ga daarvoor naar het Pantheon. Staat er tweeduizend jaar, rotsvast, ronde ruimte, dikke muren (liefst zes meter). Koepel bovendien en bovenaan. Maar in de nok van die koepel een gat van negen meter. Open, licht, lucht, regen ook en kou. Je staat binnen en beschut, maar daverend van en door buiten. Binnen staande word je voortdurend binnenstebuiten gekeerd. Daar word je rijker van, ook als natie. Zelfs ruilhandel kan opbrengen. ■

verwierf als het duurste boek ter wereld. Gwendolyn liet haar keuze vallen op vier prachtexemplaren van de loxia leucoptera oftewel de witbandkruisbek. Een vogel behorende tot de Fringillidaefamilie die – we citeren uit de betere ornithologische gidsen – een 'speelgoedtrompetachtig èèpgeluid' voortbrengt. Wie hierbij aan toeval denkt, moet even dieper graven.

Omvangrijke witbandkruisbekkenzwermen werden in België voor het laatst in de 19de eeuw gesignaleerd, kort nadat het Belgisch parlement ten gevolge van de 'Printemps des Peuples' een hervorming van het kiesstelsel ten voordele van de liberale bourgeoisie had goedgekeurd. De liberalen waren op dat moment op een

Doorbraak

electoraal dieptepunt beland. Vergelijkbaar met de huidige, virtuele tussenstand van Open Vld in de peilingen. Maar de geëngageerde liberale vogelspotter zal ook hebben gemerkt dat de dominante, karmijnrode hoofdvogel, vooraan op de originele prent, speciaal voor het boek van Gwendolyn Rutten een helderblauwe vedertooi kreeg aangemeten. Ornithologisch onverantwoord, al begrijpen we natuurlijk wel het subliminale opzet van deze tegennatuurlijke ingreep. Het valt nu af te wachten of de kiezer tijdens de lente van 2014 aan de lokroep van de blauwe witbandkruisbek zal kunnen weerstaan. In de vrije natuur is de witbandkruisbek alvast geen bedreigde diersoort. Althans, niet de karmijnrode exemplaren. ■

15

media ‘Werken op de nieuwsdienst wordt erg moeilijk’

De grote VRT-exodus

Met de journalisten die de VRT recent verlieten – Gilles De Coster en Greet Naegels (beiden naar VIER), Robin Ramaekers en Jan De Meulemeester (beiden naar VTM), Lisbeth Imbo (naar De Morgen) en Indra Dewitte (binnenkort naar Het Belang van Limburg) – kun je tegenwoordig al een klein redactioneel elitekorps samenstellen Frank Thevissen De snelle opeenvolging van bekende namen die hun professionele geluk buiten de VRT gingen beproeven valt op. Een toevallige samenloop van omstandigheden? Grote mobiliteit is nu eenmaal kenmerkend voor de mediabranche. Trouwens, ook onder de leiding van de voormalige hoofdredacteur Siegfried Bracke hield een aantal getalenteerde openbare omroepjournalisten het eveneens voor bekeken: Terzake-journalist Michel Peremans en Gus Aerts (voormalig eindredacteur van het VRT-journaal) bijvoorbeeld of neem de high potentials Peter Bruyninckx en Jan Puype, beiden ondertussen oud-VRT-journalisten.



Strikt vertrouwelijk Algemeen VRT-hoofdredacteur Luc Rademakers lijkt alvast niet te malen om de recente talentenvlucht. Integendeel. ‘Wij leiden immers talent op voor de concurrentie’, verklaarde de algemeen hoofdredacteur onlangs nog in De Morgen. Daarmee leek de argwaan van een structurele exodus afgewend. Die ogenschijnlijk positieve reactie werd intern echter slecht verteerd. ‘We kregen immers de boodschap dat we makkelijk vervangbaar zijn. Het gaf aan de jonge generatie ook het signaal dat ze opborrelende ambities maar beter buiten de VRT kan




© Reporters

juli-augustus 2013

Doorbraak

waarmaken’, klinkt het. In een recent interview in De Morgen liet Rademakers daarover weinig twijfel bestaan: ‘Als jij op dit moment die ambitie hebt en niet wil wachten, dan ligt je toekomst elders. Als genereuze VRT moet je dat durven.’ (29 maart) Ook over het vertrek van Jan De Meulemeester en Robin Ramaekers liet Rademakers zich in datzelfde interview aanmatigend en laatdunkend uit: ‘Ik kan daar ook niet treurig over zijn. Er is hier soms meer journalistiek talent dan er openstaande functies zijn. Dat is een luxepositie.’



Kritiek ’Het zijn vreemde uitspraken voor een outsider, wetende dat de VRT voldoende talent in huis had om destijds een algemeen hoofdredacteur intern aan te duiden. Een onafhankelijke geest als Tim Pauwels bijvoorbeeld, die trouwens openlijk kandidaat was voor de job en tegenwoordig een achtergrondfunctie uitoefend als manager beroepsethiek’, vertelt een VRT-collega. Ondertussen weerklinkt er in de coulissen van de Reyerslaan steeds meer kritiek op de leiding en wordt er gemord over de redactionele stilstand en de afwezigheid van de algemeen hoofdredacteur, die weliswaar op de meest onvoorspelbare en ongelukkige momenten opduikt en tussenkomt. Binnen dat gespannen klimaat belandden er de laatste maanden regelmatig spontane, vertrouwelijke reacties en nota’s in de mailbox van Doorbraak. Ze versterken de indruk u



p>



16

media dat er meer aan de hand is. Een voor een journalistieke kwaliteit in Vlaanderen. trouwens zelf minimaliseert – domineert beseffen de boodschappers dat kritiek nog Voor de Terzake-redactie was dit met- de status-quo. ‘De redacties drijven mosteeds zeer gevoelig ligt, zeker wanneer die een ook de aanleiding om een item over menteel voornamelijk op hun eigen kracht, richting de VRT wordt afgevuurd. Ze wil- mediakritiek te programmeren met inzet en talent. Maar het gebrek aan leilen dan ook enkel anoniem getuigen. Hun VRT-oudgediende Walter Zinzen en De ding en perspectief zorgt ondertussen commentaren klinken ongezouten, al wil Standaard-journalist Bart Brinckman als wel voor stilstand en opgekropte frustraniemand natrappen. Een voor een hebben studiogasten. Het behoorlijk ingetogen tie, zeker onder de ambitieuze, jonge geze het over een groeiende malaise op de studiodebat brak geen potten en zorgde ook neratie’, verklaart een andere voormalige VRT-redactievloer. De oorsprong van dat achteraf allerminst voor enige deining . Na VRT-medewerker. ongenoegen leidt tijdens de verschillende de uitzending ontving de redactieploeg van ‘De ongelukkige tussenkomsten van de gesprekken telkens naar de kantoren van Terzake echter een ziedende mail waarin hoofdredacteur tasten ook de onzekerde hoofdredactie. Rademakers het volledige programma- heid aan, waardoor journalisten beseffen onderdeel categoriek afkeurde. Drie dagen dat ze best op veilig spelen. Die neiging Vertrouwensbreuk later verscheen Rademakers’ verkrampte tot zelfcensuur zorgt voor een ongezond De ‘beschermende maatregelen’ van al- reactie op de brief van PEN als column in journalistiek klimaat.’ gemeen hoofdredacteur Luc Rademakers De Standaard: ‘De kwaliteit van de journavoor de auteurs van De keizer van Oostende listiek is nog nooit zo hoog geweest.’ (6 mei) Rode burcht (de Panorama-journalisten Wim Van Den Een andere bron verklaart: ‘Het is de prijs Eynde en Luc Pauwels), de ijlings voor de Sfinx die de VRT-redactie betaalt voor een ougemeenteraadsverkiezingen van 2012 afge- Rademakers heeft er ondertussen binnen derwetse, politieke benoeming.’ ‘Het tegenvoerde vervolgreportage over de Hasseltse de VRT de bijnaam ‘de sfinx’ aan overgehou- houden van de tweede HAZODI-reportage politiezone HAZODI, het telefoontje van den. ‘Let op, raadselachtigheid is ook een en de onverkwikkelijke affaire rond De Keizer de hoofdredactie met de Oost-Vlaamse managementstijl’, vertelt een voormalige van Oostende zijn er het onomstotelijke provinciegouverneur Jan Briers ... Die VRT-medewerker laconiek. Een andere ge- bewijs van’, klinkt het. ‘Het is trouwens nog voorvallen hebben het vertrouwen in de tuige vult aan: ‘Die raadselachtigheid heeft erger dan uit de HAZODI-reportage bleek’, journalistieke leiding geen deugd gedaan. echter meer met inertie dan met manage- bevestigt een andere bron. ‘Het vervolg mentkwaliteiten te maken.’ Een collega bij op HAZODI is er bijgevolg niet gekomen, Bij dat laatste incident ontving Jan Briers, de NOS herinnert zich het merkwaardige overigens zéér tegen de zin van de gewone vlak na een live-uitzending over de trein- bezoek van Rademakers, kort na zijn aan- Hasseltse politieman. Een Hasseltse scheramp in Wetteren, een telefoontje van het stelling als algemeen hoofdredacteur, aan pen vond het normaal om te vragen wie ze VRT-hoofdredactiekwartier dat excuses de Nederlandse publieke omroep nog le- bij de VRT konden bellen om een en ander aanbood voor ‘de stijl en de toon’ waarin vendig: ‘Ze vertellen er bij de NOS nog af te stoppen.’ de Oost-Vlaamse provinciegouverneur steeds over. De Belgische hoofdredacteur door de reporter ter plaatste, Luc Pauwels, raffelde zijn cv af en heeft de rest van de Beide episodes hebben niet alleen het was geïnterviewd. Dat telefoontje gebeurde dag gezwegen. Geen voorstellen. Gewoon imago van de VRT als rode journalistieke zonder enig overleg met de verslaggever niets’. Een andere getuige beschrijft de burcht nieuw leven ingeblazen, maar ook ziekte aan de Reyerslaan als volgt: ‘De jour- de verdenking van politieke aanhankelijkter plaatse. nalisten die bekwaam zijn, verzuipen in het heid versterkt. Zeer tot ongenoegen van Die stapte verontwaardigd naar de redactie- werk en leveren ondertussen degelijk jour- de redactie. ‘Populaire, vrijblijvende stukraad en de deontologische adviesraad nalistiek werk. Degenen die dat niet kunnen, jes maken is aan de Reyerslaan geen enkel van de VRT om het optreden van de VRT- verzamelen aan het koffieautomaat, zetten probleem, maar o wee zodra je dieper gaat hoofdredactie aan te klagen. ‘Als wij niet de spinning aan het werk en bezetten uit- graven in politiek gevoelige dossiers.’ op een of andere manier worden gedekt eindelijk de leidinggevende functies.’ Sommige getuigen zien het gebrek aan visie door de hoofdredactie wordt werken op en daadkracht van Rademakers dan weer de VRT-nieuwsdienst erg moeilijk’, klonk Zelfcensuur Je kan er ondertussen niet naast kijken dat als een voordeel: ‘Uiteindelijk hebben we het achteraf op de redactieraad. Rademakers, die eind 2011 triomfantelijk als precies aan de afwezigheid van de hoofdDreigmail ‘de man van de actie’ door de VRT-top werd redacteur onze redactionele autonomie Enkele dagen voordien deed zich een an- binnengehaald, en door gedelegeerd be- te danken’. Volgens een VRT-bron kan de dere onfortuinlijke aanvaring voor tussen stuurde Sandra De Preter werd voorgesteld hoofdredacteur zich echter geen nieuwe de hoofdredacteur en de Terzake-redactie. als ‘een sterke manager’, ondertussen niet misstappen meer veroorloven. ‘Bij een Ditmaal naar aanleiding van de World Press bepaald bakens heeft verzet. eerstvolgend incident dreigt de positie van Freedom Day op 3 mei. De auteursvereni- Behalve de uitbouw van de Canvas-studio Rademakers reëel in gevaar te komen. Het ging PEN Vlaanderen had die dag aangegre- en het nieuwe decor van het VRT-nieuws – geduld van veel journalisten is opgebruikt’, pen om in een open brief haar bezorgdheid twee infrastructurele-hoogtechnologische klinkt het stellig. ■ te uiten over de persvrijheid en de tanende operaties waarbij Rademakers zijn eigen rol

















juli-augustus 2013

Doorbraak

17

francofonië Koude oorlog tussen Didier Reynders en Charles Michel

De tweestrijd blijft

Bijna anderhalf jaar na de verkiezing van Charles Michel tot voorzitter is de rust bij de MR nog niet teruggekeerd. De Michel en Reynders-clans staan nog altijd op gespannen voet.

© Reporters

Frederik Dekeyser Het is een traditie bij de Franstalige liberalen: aan de top vindt steevast een tweestrijd plaats tussen sterke persoonlijkheden. Het was zo in de jaren 1980 met het duo Jean Gol-Louis Michel. Het is nu het geval met huidig voorzitter Charles Michel en zijn voorganger Didier Reynders. Na een paar verkiezingsnederlagen en kritiek op het autoritaire beleid van Reynders werd Charles Michel eind januari 2011 tot nieuwe voorzitter verkozen. Het is bij de Franstalige liberalen dan de gewoonte om de rangen te sluiten. Deze keer is dat niet echt gebeurd. Steevast duiken er kleine interne ruzies op die de partij bij de verkiezingen van volgend jaar wel eens pijn zou kunnen doen. Het geldt voor Franstalig België net als voor Vlaanderen: ruziënde partijen bijten bij een stembusgang in het zand.

Bij de MR is het probleem dat er twee plaatsen – Luik en Brussel – zijn waar de rust niet is teruggekeerd na de verkiezing van Charles Michel. Het heeft ook te maken met de persoonlijkheid van de nieuwe voorzitter. Onder Didier Reynders was elke kritiek zo goed als onmogelijk. Als politieke erfgenaam van wijlen Jean Gol leidde hij de partij op zeer autoritaire wijze. Charles Michel probeert de kool en de geit te sparen. Zo heeft hij de figuren van de Reynders-clan niet naar de achtergrond verwezen. Daniel Bacquelaine, die in 2011 de verliezende kandidaat was van de Reynders-clan, heeft zich met Michel verzoend. Sabine Laruelle, ook een vertrouwelinge van de minister van Buitenlandse Zaken, is een vaste waarde in de federale regering.

Luik Michel keek de voorbije maanden ook opzij toen de spanningen in Luik hoog opliepen. Iedereen dacht dat de rust in de Vurige



juli-augustus 2013

Stede zou terugkeren nu Didier Reynders naar Ukkel is verhuisd. Maar dat is dus niet gebeurd. Christine Defraigne, de Luikse passionara van de MR en één van de tegenstanders van Reynders, werd de nieuwe nummer één van de partij in Luik. Zij heeft ooit met Reynders samengewerkt op hetzelfde advocatenbureau maar de relatie tussen beiden raakte verzuurd toen Reynders haar in 2007 uit de regeringsonderhandelingen hield.

Defraigne hoopte bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 de MR voor het eerst in meer dan dertig jaar opnieuw in de coalitie te loodsen. Dat mislukte. Meteen kreeg zij van een aantal oude Reynders-vrienden de schuld van de nederlaag. De situatie binnen de MR-federatie verergerde nog toen Defraigne verklaarde dat een nationalisering van de met sluiting bedreigde staalsite van ArcelorMittal Luik voor haar geen probleem was. Uiteraard ging dit in tegen het officiële partijstandpunt. Michel jr. moest inderhaast naar Luik trekken om een crisisvergadering te beleggen. Probleem voor de partij is dat Defraigne weliswaar de nummer één is in Luik maar dat de rest van het partijkader in de stad eigenlijk tot de Reynders-clan behoort.

Didier Reynders (l.) en Charles Michel: de hartelijkheid blijkt maar schijn.

openlijk verklaarde voor het Brussels minister-presidentschap te gaan. Vincent De Wolf, burgemeester van Etterbeek en lid van de Michel-clan, heeft dezelfde ambities. Probleem voor de Michel-getrouwen is dat Reynders eigenlijk de enige figuur is die de PS in Brussel kan verslaan. Voorzitter Charles Michel zal er zich voor hoeden om hier openlijk partij te kiezen. Maar als het ongenoegen bij een aantal Brusselse kopstukken blijft broeden, dreigt de zware interne verdeeldheid in de aanloop naar de verkiezingen de campagne aanzienlijk te verstoren. Nu al maken PS, cdH en Ecolo er zich vrolijk over dat ze niet weten wie ze moeten geloven wanneer Reynders of Michel het woord nemen. Het is inderdaad zo dat ze in interviews vaak uiteenlopende standpunten innemen. Zo is Michel radicaal anti-N-VA. Reynders blaast hier warm en koud tegelijk.

Brussel In Brussel, het tweede gevoelige strijdperk voor de Franstalige liberalen, is dat anders. Daar profileert Reynders zich meer en meer als de echte leider van de partij maar wordt de rest van de federatie vooral bevolkt door Michel-getrouwen. Vandaar dat er heel wat spanningen opborrelden toen Reynders



Doorbraak

De verdeeldheid tussen de clans laat zich nu zelfs bij de MR-jongeren voelen. Lora Nivesse, kabinetsmedewerker van Reynders, werd verkozen tot jongerenvoorzitter ten nadele van Georges-Louis Bouchez, schepen in Bergen en ... vriend van Charles Michel. ■

18

buitenland

De Kroatische zwerftocht

De Kroaten worden beloond voor hun schier eindeloos geduld. Negen jaar na buurland Slovenië treedt hun staat op 1 juli toe tot de Europese Unie (EU). Het toenaderingsproces leek wel een ‘odyssee’ van de Adriatische Zee.

Een Kroatische diplomate in Brussel liet zich ooit bitter ontvallen dat haar land veel verder stond dan Bulgarije en Roemenië die in 2007 in de EU werden opgenomen. De oorlog in ex-Joegoslavië met al zijn verwikkelingen heeft Kroatië een lelijke hak gezet. De toenmalige Europese Gemeenschap erkende op 15 januari 1992 de staatkundige onafhankelijkheid van Kroatië, maar anders dan Slovenië en de staten in Centraal-Europa werd het land niet opgenomen in het lijstje van toetredingskandidaten. De oorlogsperikelen met Servië en ook de autoritaire regeerstijl van president Franjo Tudjman stonden de toenadering tot ‘Brussel’ in de weg. Vanaf 2000 was Zagreb echter flink zijn politiek huiswerk beginnen maken. De democratie en de politieke stabiliteit vaarden er wel bij en op 18 juni 2004 verleende de EU Kroatië het statuut van kandidaat-lidstaat. Het zag er naar uit dat Kroatië samen met de twee vernoemde Balkanstaten op 1 januari 2007 zou worden opgenomen in de Europese schoot. Als datum voor de opening van de toetredingsonderhandelingen werd 17 maart 2005 geprikt.

Prijs Maar toen kwam het oorlogsverleden weer om de hoek loeren. Carla Del Ponte, de Zwitserse juriste die van 1999 tot 2007 hoofdaanklager van het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag was, vond dat de Kroatische regering zich te weinig moeite getroostte om Ante Gotovina, een voortvluchtige generaal, op te sporen. Gotovina zou heel wat misdaden tegen de menselijkheid op zijn geweten hebben als verantwoordelijke van de militaire operatie Oluja (Storm) waarbij de Kroatische troepen in de zomer van 1995 bezet gebied op de Serviërs hadden heroverd. Op aanbeveling van Del Ponte werd de opening van de gesprekken uitgesteld. Pas toen er voldoende zekerheid bestond dat de Kroatische auto


juli-augustus 2013

© Reporters

Dirk Rochtus riteiten hun best zouden doen, werd op 3 oktober 2005 het licht op groen gezet voor de onderhandelingen over het acquis communautaire, de Europese wetgeving die elke kandidaat-lidstaat moet overnemen. Enkele weken later werd Gotovina daadwerkelijk bij de kraag gevat en naar Den Haag gebracht voor berechting. Dat zette kwaad bloed bij de vele Kroaten die Gotovina als een nationale held en bevrijder van Kroatische bodem vereerden. Europa had zo zijn prijs.

Knauw Toch verliep de toenadering niet zo snel als gehoopt. Buurland Slovenië – sinds 1 mei 2004 EU-lidstaat – riep een grensconflict in om vanaf december 2008 tien maanden lang de opening van de laatste elf van de 35 hoofdstukken van het acquis te blokkeren. Daarna waren het de financiële en de eurocrisis die het proces vertraagden. 21 jaren zijn er verstreken sinds de onafhankelijkheid, 21 jaren waarin Kroatië als het ware als de mythische held Odysseus rondzwierf op zoek naar Europa. Die lange jaren wegen op de bevolking. Na elke nieuwe toetredingsronde (2004, 2007) werden de opnamecriteria telkens weer verzwaard. De regering moest van de EU ingrijpende hervormingen doorvoeren. Modernisering en strijd tegen corruptie vergden heel wat energie. Vóór het begin van de onderhandelingen was nog 80 % procent van de Kroaten enthousiast over de EU, maar de gevangenneming van Gotovina en het veto van Slovenië hebben dat enthousiasme een stevige knauw gegeven. Bij het in begin 2012 georganiseerde referendum over de EU was de stemming niet denderend. Slechts 43,6 procent van



Doorbraak

de kiesgerechtigde Kroaten daagde op en twee derde daarvan zei ja tegen de geplande toetreding.

Identiteit Dat scepticisme heeft veel te maken met de zorg dat het land er zijn eigen nationale identiteit zou bij inschieten. De economische crisis – met een toename van de prijzen en van de werkloosheid – vervult de Kroaten met veel zorgen aan de vooravond van het EU-avontuur. Als EU-lidstaat zal Kroatië met nog meer economische concurrentie op de Europese binnenmarkt af te rekenen krijgen. De relaties met buurland Servië zijn wel constructief, maar toch breekt het verleden beide volken soms nog zuur op. Toen het Internationaal Gerechtshof in Den Haag Gotovina op 16 november 2012 vrijsprak, jubelden Kroaten in Zagreb en verbrandden verbitterde Serviërs in Belgrado Kroatische vlaggen. Misschien brengt het EUlidmaatschap van Kroatië beterschap. Ook Servië voelt er zich door gestimuleerd om verder de Europese weg te bewandelen. ■



19

economie Talrijke Nederlandse bedrijven geleid door Vlaamse CEO

Vlaamse bazen in Nederland

Wat hebben bedrijven als Grolsch, TomTom, Heineken en Macintosh Retail Group gemeen? Het zijn inderdaad allemaal Nederlandse bedrijven maar dan wel met een Belgische CEO, of liever een Vlaamse CEO aan het hoofd. Het fenomeen was ook journalist Gerd Desmyter niet ontgaan en dus ging hij in het boek Belg in de boardroom op zoek naar het geheim van het succes van managers die hoge ogen gooien bij hun noorderburen. Jan Anthonis Met een kaft die duidelijk verwijst naar een Suske & Wiske-album kon het niet anders dan dat ook dit boek een alliteratie als titel zou hebben. Vlaming in de boardroom klinkt ook iets minder vlot maar het zou wel een titel geweest zijn waarbij de vlag iets meer de lading dekt dan dat het nu het geval is. De Belgen die steeds vaker als CEO aan de slag gaan bij niet van de minste Nederlandse bedrijven, blijken immers stuk voor stuk Vlamingen te zijn. Andersom moet ook gezegd dat er maar bitter weinig Nederlanders in België als CEO werken. ‘En dat heeft veel te maken met talenkennis’, meent auteur Gerd Desmyter. ‘In Nederland is het voldoende als je behalve Nederlands ook Engels kent terwijl er daarentegen in België wordt verwacht dat je minstens drie talen spreekt, Frans inbegrepen. En dat laatste is voor de meeste Nederlanders toch wel een struikelblok.’ © Reporters

Toplui Waarschijnlijk is het om dezelfde reden dat het uitsluitend Vlamingen zijn die als Belg in de Nederlandse bedrijfswereld het mooie weer maken. ‘Er is me inderdaad geen enkel geval bekend van een Waalse CEO die in Nederland aan de slag is. Ik heb nochtans wel gezocht’, vertelt Desmyter over de twaalf CEO’s bij wie hij voor het boek op de koffie ging. Onder hen namen als Koen Clement van de Weekbladpers Groep, Alain De Taeye van TomTom, Erwin Van Laethem van energiebedrijf RWE Essent, Christian Vanthillo van De Persgroep en Lieve Declercq van waterbedrijf Vitens als enige vrouwelijke CEO. Antwerpenaar Tom Verhaegen als grote baas van bierbrouwer Grolsch: ‘Toen ik



juli-augustus 2013

vanuit Antwerpen – door de vele bezoekers overigens de meest Nederlandse stad van Vlaanderen – de eerste keer in Nederland aan de slag ging, werd ik anders dan ik verwachtte heel hartelijk ontvangen. Ze zagen me niet als concurrent. Dat was eigenlijk niet goed voor mijn ego want daardoor vroeg ik me af of ze me wel voor vol aanzagen.’ Verhaegen merkte naar eigen zeggen meteen dat het er op de Nederlandse bedrijfsvloer veel directer aan toe ging. ‘Al moet ik wel toegeven dat er ook binnen Nederland verschillen vast te stellen zijn. Het weglaten van een aantal beleefdheidsregels en het minder belangrijk vinden van de hiërarchie is iets wat ik bijvoorbeeld eerder ervoer in Amsterdam terwijl er tijdens het deel van mijn carrière in Enschede toch weer een andere manier van werken heerste. Daar was de hiërarchie toch weer net dat tikkeltje belangrijker en werd de directheid wat gematigder. Het leunde er wat dat betreft nauwer aan bij de Belgische manier van werken.’

Daar staat tegenover dat je in België aan het eind van een vergadering nooit weet wat de aanwezigen nu eigenlijk bedoelen. Is hun ja wel een echte ja want ze laten nooit het achterste van hun tong zien. In Nederland duurt het misschien langer maar als je daar tot een besluit komt dan gaat iedereen nadien wel voor de genomen beslissing’, spreekt Verhaegen uit de dagelijkse praktijk. ‘Dat is het voordeel maar aan de andere kant stel ik vast dat de vergadercultuur soms nog erger is dan ik dacht. Tijdens vergaderingen hebben de deelnemers geen titels en mag iedereen zijn gedacht zeggen. Toen ik ooit als junior brand manager begon in Nederland was ik verbaasd dat de grote baas mij naar mijn mening vroeg. Zo iets zou in België ondenkbaar zijn’, vergelijkt Verhaegen de bedrijfsculturen in beide landen.

Regels Verhaegen ziet meteen nog een verschil tussen werken in Nederland en in België. ‘Namelijk de manier waarop in beide lanOverleg den met regels wordt omgegaan. Dat Transparantie en geen rekening moeten wordt zelfs zeer tastbaar als je op de snelhouden met geheime agenda’s. Het is weg de grens oversteekt. In Nederland is iets wat Grolsch-baas Verhaegen enorm 120 km per uur wel degelijk 120 kilometer aanstaat in de Nederlandse manier van per uur en houdt iedereen er zich aan. werken. Wat raden van bestuur en an- Maar eens je België binnenrijdt, blijkt dere bedrijfsvergaderingen betreft, gaat plots dat diezelfde 120 kilometer per uur het er volgens hem daadwerkelijk anders helemaal niet meer hetzelfde is. Zeg maar aan toe. ‘Er is om te beginnen veel meer dat de Belgen de regels anders interpreoverleg in Nederland, zowel spontaan als teren, er creatiever mee omgaan’, lacht georganiseerd. Mijn relatie met de onder- Verhaegen. ■ nemingsraad is totaal anders in Nederland dan dat die in België zou zijn. In Nederland Gerd Desmyter, Belg in de boardroom, verloopt die veel meer op voet van gelijk- Lannoo, 164 blz., € 22,95, heid. Natuurlijk is het soms ook wel een isbn 978 94 6220 008 1 nadeel dat er heel veel wordt vergaderd.






Doorbraak

20

boeken

Taaltoerisme

Weldadig gedetailleerd

Platitudes

Wie van taal houdt, wie oog heeft voor het verhaal van een taal, wie zich door taal en taalgeschiedenis wil laten verrassen moet Taaltoerisme van Gaston Dorren lezen. Het brengt ‘feiten en verhalen over 53 Europese talen’. Boeken promoten zichzelf graag op de achterflap met citaten uit positieve recensies. Dit boek zou ‘uiterst vermakelijk’, ‘verrassend rijk’ en ‘goed en helder geschreven zijn’. We kunnen niet anders dan beamen. Eén zin als voorbeeld. Uit hoofdstuk 16 dat gaat over het Faerøers, het ‘Schapeneilands’ zoals de vertaling luidt. ‘Alleen wie zin heeft in een hondsmoeilijke en tegelijk nutteloze uitdaging, stort zich op het “Fèèr-eurs”’, schrijft Dorren en noemt dat ‘typisch een klus voor taalkundige extreemsporters’. De bijdrage eindigt: ‘Enfin. Leer liever Sorbisch of Baskisch. Daar heb je wat aan.’ Heerlijk toch. Kleef aan die kwalificaties uit de genoemde recensies dus ook maar ‘grappig’. Het is bovendien origineel samengesteld. Je kan de 53 hoofdstukken lezen van 1 tot 53. Maar er is ook een Keltische route, die vertrekt bij hoofdstuk 28, gaat naar 52 naar 26 naar 12 om te eindigen bij 39. Verkies je de grammaticale route? Die begint bij 14, loopt over 18 naar 11 en … De auteur geeft de routebeschrijving voor elke tocht. De lezer ontmoet in dit boek, nuttige en nutteloze maar oh zo plezante feiten en feitjes. Wie er na het lezen niet genoeg van heeft gekregen, kan het plezier verlengen op de bijbehorende blog (http://taaltoerisme.wordpress.com). Het boek maar één groot tekort: het is veel te dun. (PDR) Gaston Dorren, Taaltoerisme, Scriptum, 174 blz., € 16, isbn 978 90 5594 886 4.

De Arabische Cocktail van voormalig VRTradiojournalist Jef Lambrecht maakt veel kans om de belangrijkste journalistieke publicatie te worden die we in 2013 onder ogen krijgen. Dat dit actuele werk – met uitzondering van De Morgen en Het Belang van Limburg – tot hier toe nauwelijks aandacht kreeg in de algemene pers is, gezien de brandende actualiteitswaarde, ei zo na journalistiek onverantwoord. Wellicht is daar ook een verklaring voor: het boek bevat immers een compromisloze uiteenzetting van het fiasco van de Arabische lente en is een rigoureuze oefening in geopolitieke analyse. Lambrecht gaat daarmee lijnrecht in tegen de karikaturale oppervlakkigheid waarmee Rik Coolsaet, Koert Debeuf en andere veelgesolliciteerde commentatoren de situatie in het Midden-Oosten vooral ... verkeerd inschatten. Lambrecht houdt consequent en koppige vast aan ‘old school journalism’ en tekent daarmee voor gedegen, ondogmatisch vakmanschap dat we in Vlaanderen nog maar zelden aantreffen. Het is tegelijkertijd een striemende kritiek op de geëngageerde manier waarop de westerse media berichten over het Midden-Oosten. ‘Een journalist moet de waarheid proberen boven te halen, zoniet wordt de pers irrelevant’, zo omschreef Lambrecht zijn journalistiek adagium onlangs nog. Elke pagina van deze ‘weldadig gedetailleerde’ kanjer (dixit Hafid Bouazza) ademt dan ook onverkort doorgedreven ervaring, specialisatie en inzicht uit. (FT)

Voor De Standaard schreef Paul Magnette het afgelopen jaar al vele columns. In het verlengde hiervan is De Omgekeerde Wereld verschenen. Een werk dat volgens de cover ‘scherpzinnig en brandend actueel’ placht te zijn, maar in werkelijkheid enorm weinig om het lijf heeft. Daar kan zelfs een voorwoord van Jacques Delors niks aan veranderen. Het boek is opgedeeld in twee stukken: Noord-Zuid en LinksRechts. In het eerste deel probeert de PS-coryfee krampachtig aan te tonen dat de communautaire problemen in België niet zo groot zijn als wordt aangenomen. De Vlamingen die tijdens het weekeinde in Henegouwen konijn met Chimay eten, zijn daarvan het bewijs. Net als de Brusselse Franstaligen die naar de KVS of Ancienne Belgique trekken. Volgens Magnette voldoende om te spreken van een gemeenschappelijke cultuur. Voorts fulmineert de PS’er tegen al wat niet sociaaldemocratisch denkt. Merkel, Sarkozy, Barroso … allemaal ‘conservatieven’. De N-VA? Een ‘populistische partij’! Waarom dat zo zou zijn, wordt echter niet uitgelegd. Het (neo)liberalisme is dan weer verantwoordelijk voor al het overige dat misloopt in de maatschappij (inclusief familiale drama’s). Nergens stevige onderbouwingen. Evenmin worden nieuwe oplossingen aangereikt om uit de economische crisis te raken. Wel is er plaats voor een lofzang aan Hollande. Voor het overige bulkt het boekje van de platitudes. Niks nieuws onder de zomerzon. Deze lectuur hoeft alvast niet mee in uw reiskoffer. (LU)

Jef Lambrecht, De Arabische Cocktail, Van Halewyck, 428 blz., € 25, isbn 978 94 6131 142 9

Paul Magnette, De Omgekeerde Wereld, De Bezige Bij Antwerpen, 154 blz., € 18, isbn 978 90 8542 503 8







juli-augustus 2013

Doorbraak

21

© Reporters

portret

Wouter Beke: moedig midden de mensen Wouter Beke is te veel manager, hij blijft niet plakken. Met die woorden maakte provinciegenoot Noël Slangen, jarenlang marketinggoeroe én directeur van Open Vld, brandhout van het imago van Wouter Beke (HBvL, 25 mei). Katleen Van den Heuvel CD&V-voorzitter en burgemeester in Vilvoorde of een zesde staatshervorming Leopoldsburg Wouter Beke mag dan clown met grote bevoegdheidspakketten en budnoch tafelspringer zijn, hij wordt alom ge- getten voor de regio’s, en zelfs de splitsing respecteerd door regionale en federale van de Senaat (waardoor nu, dankzij de politici. Daarbij blijkt hij meer een studax CD&V, er plots heel wat minder politici te zijn, die de samenleving beschouwt, zullen zijn). De N-VA, dat zijn de radicalen, Wouter Beke: met zijn CD&V op zoek naar en in de commentaren en bevindingen die kunnen ‘treuren en zeuren’ – om het een nieuwe adem en een duidelijk imago. die hij daarbij heeft, visies ontwikkelt en met de woorden van de in het boek veel standpunten verfijnt. Standpunten waar geciteerde Hugo Schiltz te zeggen – die de CD&V nood aan heeft. Want net als de willen niet toegeven, en daardoor nemen Nederlandse zusterpartij CDA, heeft de ze géén verantwoordelijkheid op en blijven loper van de CD&V, waarover hij trouwens christendemocratie in Vlaanderen nooit ze aan de kant staan. Door in het boek doctoreerde (De ziel van een zuil, UPL). zo weinig kiezers gehad en is de partij op zo in te zetten op ‘verantwoordelijkheid’ In 2001 kwam Beke voor het eerst op de zoek naar een nieuwe adem en een dui- nemen, mogen we dat ook verwachten in politieke voorgrond als voorzitter van de aanloop van de verkiezingen van 2014. het congres waar de naamsverandering delijk imago. Eerder werd de inhoudelijke vernieu- Om het verschil te maken met die andere werd doorgevoerd. Voortaan zou de V wingsoperatie Innesto opgezet. Die moet centrumpartij die de N-VA is, moet Beke van Vlaanderen prominenter worden, het confederalisme werd er ingeschreven in de CD&V weer in het middelpunt van het wel op ‘verantwoordelijkheid’ inzetten. debat en de opinievorming plaatsen door Dat deed destijds ook Hugo Schiltz als het programma. De invloed van Beke? Hij niet mis te verstane standpunten in te ne- onderhandelaar en als minister. Ook hij surfte minstens mee op de golven van jonmen. Waarbij het erop lijkt dat de partij, wou – daarbij tegen de haren van de ra- gere generaties – Hendrik Bogaert, die ei zo met de kortstondige ideoloog Rik Torfs, dicalere Vlaamse Beweging in strijkend na op een N-VA-lijst was terechtgekomen, ook het klassieke enerzijds-anderzijds- – verantwoordelijkheid opnemen en als of Pieter De Crem – voor wie Vlaanderen denken achter zich laat. Vlaams-nationaal politicus Vlaanderen een grotere evidentie was dan België. Al Ondertussen is er ook een boek van autonoom maken binnen een federaal in zijn vorige boek, De mythe van het vrije Wouter Beke: Het moedige midden. Voor België. Is het daarom dat Beke zo uit- ik. Pleidooi voor een menselijke vrijheid het versterken van mensen (Pelckmans). gebreid Schiltz citeert? Zijn eerste stap (Averbode), wijst Beke erop dat het vrije, Géén nieuw kerstprogramma, géén herij- in het echte politieke leven, was deel- atomistische individu onrealistisch is, onking van de christendemocratie. Maar een name aan Schiltz’ ‘werkgemeenschap’ bestaand. Je bent maar mens – of persoon – politiek-sociologisch beschrijven van waar Vlaanderen Morgen, die het gelijknamig in correlatie met ‘de anderen’: je ouders, de samenleving nu staat en hoe ze idea- tijdschrift uitgaf. Daarvoor had Beke aan familie, vrienden, de verenigingen uit je liter verder moet evolueren. Met kleine de universiteit al met enkele andere dorp, je gemeente, je natie ... De optelsom stapjes, duidelijke keuzes ook, een evolutie, studenten pol&soc ‘Vlaanderen Anders van die kringen of identiteiten maakt je geen revolutie – woorden die hij van zijn Bekeken’ opgericht. Geen radicalen of wie je bent. Een zeker conservatisme of oud-kartelpartner Bart De Wever heeft revolutionairen. Maar gewone twintigers, ‘geworpenheid’ is hem – net als De Wever, geleend. opgroeiend in de evidentie van een auto- met wie hij het Vlaams kartel smeedde in In dat boek neemt Beke geen grote woor- noom Vlaanderen, die met dat Vlaanderen 2004 – niet vreemd. Dat die ‘geworpenden in de mond. Maar hij is heel scherp vooruit wilden, en beseften dat het daar- heid’ ook betekent dat hij opgroeide in een voor de N-VA. Hij hamert op de ondertus- toe wel wat meer bevoegdheden kon ge- familie met Volksunie-engagement, is niet sen vertrouwde spijker: de CD&V heeft ver- bruiken. Willens nillens zat Beke daarmee te ontkennen. Afwachten tot de onderantwoordelijkheid genomen en realiseert al in de slip stream van de pragmatische handelingen na 25 mei 2014 of zijn familie daardoor de splitsing van Brussel-Halle- stap-voor-stap-politiek van de CVP, voor- en Hugo Schiltz voor inspiratie zorgen. ■







juli-augustus 2013

Doorbraak

22

geafficheerd

COLOFON Doorbraak is samen met www.doorbraak.be een uitgave van de vzw ‘Stem in ’t kapittel’.

Tegen Vlaamse dominantie

redactie

Passendalestraat 1 A, 2600 Berchem [email protected] www.doorbraak.be Telefoon: 0477 79 23 25 (donderdag en vrijdag van 10 tot 12 en van 13 tot 16 uur) ISSN 0012-5474 abonnenmenten

Jaarabonnement 11 nummers (verschijnt niet in augustus) Abonnement € 30 Abonnement 2 jaar € 50 Abonnement buitenland € 35 Internetabonnement € 20 (mits opgave van elektronisch adres) Studentenabonnement € 15 (mits opgave van elektronisch adres) Proefabonnement (3 nummers) € 5 www.doorbraak.be/abonneren [email protected] IBAN BE94 9730 8629 8914 BIC ARSPBE22

Tussendoor Gratis tweewekelijks e-zine met actualiteit en commentaar. Inschrijvingen via www.doorbraak.be/tussendoor.

Hoofdredacteur Pieter Bauwens

Chef-politiek Peter De Roover

Chef-buitenland

© Institut Jules Destrée, Namur

Dirk Rochtus

Eindredactie Karl Drabbe, Marc Van de Woestyne

Kernredactie Pieter Bauwens, Frans Crols, Peter De Roover, Karl Drabbe, Jean-Pierre Rondas, Frank Thevissen, Marc Van de Woestyne

Druk & opmaak Print International - Brugge medewerkers

Ludo Abicht, Jan Anthonis, Jacques Claes, Bernard Daelemans, Frederik Dekeyser, Vincent De Roeck, Herman Deweerdt, Tom De Wilde, Maarten Eeckhaut-Racon, Koenraad Elst, Wouter Laeremans, Theo Lansloot, Bart Maddens, Herman Matthijs, Peter Moens, Luc Olyslager, Jaak Peeters, Dirk Rochtus, Sander Roelandt, Matthias E. Storme, Luc Van Braekel, Katleen Van den Heuvel, Jan Van Doren, Tijl Vercaemer, Daniël Walraeve, Pieter-Jan Verstraete. cartoons

Erwin Vanmol foto’s

Wim Van Capellen (Reporters) Doorbraak verantwoordelijke uitgever

Pieter Bauwens Maurits De Smetstraat 12 9308 Hofstade

Waalse regionalistische partijen zijn van alle tijden. Toen de Vlaamse Beweging nog moest ontplooien en Nederlands nog Nederduytsch heette, waren er al overtuigde wallinganten. De Waalse Beweging mag in eerste instantie wel een reactie zijn op de georganiseerde Vlaamse Beweging en de taalwetten die langzaam maar zeker Vlaanderen en Wallonië eentalig maakten, er is ook altijd een emancipatorische beweging geweest. Federalisme is zelfs een eis die vroeger en breder in het zuiden van het land werd gedragen dan in het Nederlandstalige gedeelte. Slechts één Waalse regionalistische partij had ooit succes: de Rassemblement Wallon (RW), die al dan niet in alliantie met het Brusselse FDF deel uitmaakte van regeringen, onderhandelde met de Volksunie en mee het federalisme op de agenda plaatste. Dat Rassemblement (1968) was in feite een groepering van oudere wallingantische partijen, uit verschillende Waalse streken en steden, en met verschillende levensbeschouwelijke invalshoeken. De belangrijkste – met zelfs twee Kamerleden – was de Parti Wallon (1965). Deze affiche uit 1965 laat niets aan de verbeelding over. Loskomen van het Vlaamse juk, van de Vlaamse meerderheid. Elk gewest zijn autonomie. Het RW is ondertussen haast volledig van de kaart verdwenen. Her en der zijn er nog restanten. Maar electorale brokken maken die rest- en vervolgpartijen niet. (KDr.) ■

Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.

>> U komt tenminste uit voor uw Vlaamse overtuiging ...

Wij ook! >> U wil een Vlaamse sociale zekerheid ...

Wij ook! >> U wil concrete daden, geen woorden ...

Wij ook! >> U kan er alvast zelf iets aan doen ... Zet vandaag nog de stap naar het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds en splits zelf de sociale zekerheid.

Bel gratis:

0800-179 75 Hoofdzetel:

Hoogstratenplein 1 - 2800 Mechelen - www.vnz.be Kantoren & brievenbussen over heel Vlaanderen

indra dewitte ook kosmopolieten leven onder kerktoren binnenland Media Portret duel leegloop moedig

Recommend Documents