4/12/2014
04/12/2014
Potentieel voor collectieve energie en warmte in Vlaanderen Erwin CORNELIS Klankbordgroep Lerend Netwerk Duurzame Wijken – 3 december 2014 Presentatie in het kader van het STRATEGO-project
Individuele energievoorziening Verbruik
Finaal
Primair
Elektriciteit
4,3 MWh 4,8
Aardgas
Warmtepomp Zonnepaneel
12 MWh 13
WKK
25 MWh
-
-4 MWh
27 MWh 16
27 MWh 16
-
16 MWh
25 MWh
SOM Hout
3 MWh
393 MWh
3 MWh
3 MWh
3 MWh
Diesel (auto) SOM
14 MWh
14MWh MWh 32
28 MWh
19 MWh
24 MWh
Diesel (auto)
14 MWh
14 MWh
14 MWh
14 MWh
14 MWh
Evolutie specifiek aardgasverbruik Aardgasverbruik (MWH/jaar)
Alternatieve strategie: • Aankoop groene stroom
2006
30 25
• Kan enkel mits er een net is tussen de producent en mij COLLECTIEVE ENERGIEVOORZIENING
20 15 10
2014
5
• Quid warmte ?
0 0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Graaddagen 04/12/2014
2
© 2014, VITO NV
1
4/12/2014
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Voorbeeld: Göteborg » > 1200 km net » Bedient 90% van de huurwoningen » En 12% van de private woningen
» Warmte werd over 30 jaar verduurzaamd zonder dat er investeringen dienden te gebeuren door de eindgebruikers
04/12/2014
3
© 2014, VITO NV
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Groeifases van het warmtenet van Göteborg
‘80: Vervanging olie
‘70: oliecrisis Warmteplan
‘60 - ’70: Göteborg groeit
•Warmtepompen •Industriële restwarmte •Kolenstook
‘90: Vergroening van warmte door CO2-tax •Bio-WKK’s ter vervanging van kolenstook •Uitbreiding industriële restwarmte
•Integratie 8 warmtenetten •Concentratie warmteproductie
Wooncorporaties installeren boilers op olie ‘50: Start van warmtenetten 1953: Sävenäs 1955: Rosenlund
04/12/2014
4
© 2014, VITO NV
2
4/12/2014
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Göteborg: » Warmte van verbrandingsoven en restwarmte van industrie in basislast » In zomer: warmte als energiebron voor koude-productie
04/12/2014
5
© 2014, VITO NV
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Keulen » 3 aparte warmtenetten » Projecten lopende voor warmterecuperatie uit rioolwater
04/12/2014
6
© 2014, VITO NV
3
4/12/2014
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Turijn » Symbiose tussen gas- en warmtenetten » Het mag mooi zijn
04/12/2014
7
© 2014, VITO NV
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Amsterdam: warmtenetten
04/12/2014
8
© 2014, VITO NV
4
4/12/2014
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Amsterdam: koudenetten en warmtekoudeopslag
04/12/2014
9
© 2014, VITO NV
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Rotterdam » Opsplitsing in warmtetransportnet en –distributienet » Strategie op tafel voor regionaal warmtenet
04/12/2014
10
© 2014, VITO NV
5
4/12/2014
Collectieve energievoorziening : voorbeelden » Denemarken » 460 warmtenetbedrijven » 60.000 km » Voorziet 63% van de huishoudens van warmte » Een paar grote netten » Kopenhagen »… » Ook vele kleine netten
04/12/2014
11
© 2014, VITO NV
Collectieve energievoorziening in Vlaanderen
Stroomproductie-eenheden
Afvalverbrandingsinstallaties
04/12/2014
Warmtenet
12
© 2014, VITO NV
6
4/12/2014
Bijdrage van collectieve warmtevoorziening » Het Vlaamse energiesysteem nu
1170 PJ
04/12/2014
Warmte: 27 PJ 2,3% 13
© 2014, VITO NV
Bijdrage van collectieve warmtevoorziening » Ruwe raming van potentiële warmteleveringen aan warmtenetten » Afvalverbrandingsinstallaties: 5 PJ/jaar » Elektriciteitsproducenten: 35 PJ/jaar » (Diepe) geothermie: 55 PJ/jaar » Industriële restwarmte: 15 PJ/jaar » TOTAAL: ~110 PJ/jaar » Los van: » Kleine warmtenetten, gevoed door een WKK » Effecten van energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, socioeconomische ontwikkelingen
04/12/2014
14
© 2014, VITO NV
7
4/12/2014
Bijdrage van collectieve warmtevoorziening » Met maximale uitrol warmtenetten
1170 PJ Warmte: 121 PJ 10% 15
04/12/2014 © 2014, VITO NV
Bijdrage van collectieve warmtevoorziening » Impact op de bevoorradingszekerheid
Prim. Prod 150 PJ
Import 1170 PJ Prim. Prod 213 PJ
Aandeel 7%
04/12/2014
Finaal verbruik 1170 PJ
Maximale uitrol warmtenetten
Finaal verbruik 1170 PJ
Import 1340 PJ
Huidige energiebalans
Aandeel 15%
16
© 2014, VITO NV
8
4/12/2014
STRATEGO project » Multi-level actions for enhanced Heating & Cooling plans
04/12/2014
17
© 2014, VITO NV
STRATEGO project » Geografische dekking
04/12/2014
18
© 2014, VITO NV
9
4/12/2014
STRATEGO project » http://stratego-project.eu/
04/12/2014
19
© 2014, VITO NV
04/12/2014
Dank u voor uw aandacht Erwin CORNELIS Expert Energy Policy VITO NV Boeretang 200 BE-2400 MOL Tel: +32 14 33 58 29 Email:
[email protected]
10
