Indeling lezing Minimale interventie
Christine van Boeijen
Minimale interventie voor ….
• Stoornissen • Randomised Controlled Trial (RCT) • Implementatie minimale interventie • Minimale Mi i l iinterventie t ti iinhoudelijk h d lijk • Conclusie • Nog 2 vragen • Meer informatie, www.angstklachten.nl
Paniekstoornis met of zonder agorafobie
ANGST!
Kenmerken paniekstoornis
Kenmerken agorafobie
• Aanvallen van plotselinge angst • Lichamelijke klachten als hartkloppingen, zweten, tintelingen, benauwd, misselijkheid duizeligheid misselijkheid, • Angst de controle te verliezen of gek te worden • Angst flauw te vallen • Angst dood te gaan
• Angst te zijn op een plaats of in een situatie waar geen uitweg mogelijk is, geen hulp aanwezig is • Deze plaats of situatie vermijden of doorstaan met grote angst • Voorbeelden: alleen zijn, in een rij staan/drukte, reizen met openbaar vervoer of auto
1
Kenmerken gegeneraliseerde angststoornis
Gegeneraliseerde angststoornis • Overdreven zorgen maken • Piekeren
• Overdreven zorgen maken = piekeren • Over allerhande dagelijkse zaken • Piekeren moeilijk in de hand te houden • Allerlei bijkomende klachten als rusteloos, moe, concentratieprobleem, geïrriteerd, spierspanning, slaapproblemen • Vol dagprogramma • Geruststelling zoeken
Randomised Controlled Trial
Vraag 1
• vergelijking van de effecten werd gemaakt tussen: – Begeleide zelfhulp = minimale interventie – Standaard behandeling huisarts (NHG) – Standaard behandeling GGZ (CGT)
• 12 weken behandeling door huisarts en cognitief gedragstherapeuten • 3 en 9 maand vervolgbezoek
Wat is het verwachte verschil in effect van de behandelingen in de RCT? 1. 1 2. 3. 4.
CGT boven zelfhulp boven NHG CGT boven zelfhulp is NHG CGT boven NHG boven zelfhulp CGT is zelfhulp is NHG
Bevindingen • 46 huisartsen • 141 patiënten • Alle drie behandelingen effectief na 12 weken • Na 3 en 9 maand effect behouden • Geen verschil in effect tussen de behandelingen
Grafiek effect
60
50
40
begeleide zelfhulp standaard huisarts (NHG) standaard GGZ (CGT)
30
20
10
0 pretest
3 maand
6 maand
12 maand
2
Vraag 2 Zelfhulp en NHG scoorden dezelfde effectiviteit. Wat verwacht je van de toepasbaarheid in de 1e lijn aangegeven door huisartsen? 1. 2. 3. 4.
NHG is beter toepasbaar dan zelfhulp Zelfhulp is beter toepasbaar dan NHG Ze zijn beide even toepasbaar Ze zijn beide niet goed toepasbaar
Conclusie • Huisarts kan zelf een interventie voor paniekstoornis en gegeneraliseerde angststoornis doen • CGT in tweede lijn geeft geen beter resultaat voor patiënten in de eerste lijn • Begeleide zelfhulp is gemakkelijker toepasbaar voor de huisarts dan NHG-standaard
Minimale interventie = begeleide zelfhulp inhoudelijk • Drieluik – Patiënt – Helper – Begeleider
Bevindingen (2) • NHG stuurden minder patiënten in, want matig ervaring met exposure, meesten gaven alsnog medicatie of stuurden door • Zelfhulp enthousiast over de structuur, structuur handzaamheid en geringe tijdsinvestering Toepasbaarheid begeleide zelfhulp groter dan NHG-standaard
Implementatie minimale interventie: begeleide zelfhulp • Toepassing in Nulde lijn (Preventie) • Uitvoering naast huisarts door andere medewerkers in de eerste lijn (maatschappelijk werk/ spv spv-er) er) • Toepassing in de tweede lijn (in groep) • Opnemen in NHG-standaard (?) • Opnemen in richtlijn angststoornissen (?)
Begeleiding • Training • 5 consulten in 12 weken • draaiboek – 1e consult lt uitgebreide itg b id uitleg itl g h hoe tte werken k met handleiding en belang helpers – 2e tot 5e coachende consulten voor voortgang met de zelfhulp
3
Draaiboek 1e consult
Handleiding begeleide zelfhulp
• Uitleg over diagnose • Uitleg over de begeleide zelfhulp – stap voor stap de handleiding doornemen – de handleiding ieder contact meenemen – regelmatig en vaak oefenen – bij vragen contact opnemen met begeleider
Vraag 3
1. 2. 3. 4.
Welke behandelmethoden zijn effectief voor overwinnen van angststoornissen, (a) psycho-educatie; (b) cognitieve therapie; (c) ontspanningsoefeningen; (d) e exposure pos re in vivo i o a, b en d b, c en d a en d Allen
Hoe te werken met de handleiding • Naam op schrijven met de begindatum • Nu gaat het echt beginnen. • Indeling handleiding: – stukken theorie aan de oefeningen vooraf – herhaling – lezen en opschrijven: concluderen weer een stap verder is.
Handleiding • Effectieve behandelingselementen: – Psycho-educatie – Cognitieve therapie • Herkennen van angstgedachten • Alternatieve gedachten aanbieden
– Applied relaxation • Ontspannings CD • Ademhalingsoefeningen
– Gedragstherapie • Hiërarchie maken van exposure • Exposure in vivo
Belang van helpers • Uitleg belang van helpers • Brochure voor helpers
• Planning: een richtlijn, geen “moeten”, moeten , de handleiding chronologisch door te werken. • Registratie tijdsbesteding • Bijlagen handleiding – antwoorden op de vragen ter samenvatting – verslagen van het oefenen met de doelenlijst – tekst van de brochure voor helpers
• Bijgevoegd – boekenlegger planning – brochure helpers – ontspannings CD
4
Draaiboek 2e tot en met 5e consult • Hoe gaat het? • Bespreken vragen/problemen. • Complimenteren met wat gelukt is! • Registratie R i t ti gelukt l kt • Opdrachten en oefeningen uitgevoerd • Tijdsplanning nagaan
Vraag 4 Begeleide zelfhulp opnemen in NHG-standaard ? 1. Ja 2 Nee 2. N 3. Weet niet
Conclusie
Begeleide zelfhulp een nieuwe (minimale) interventie bij het overwinnen van angstklachten
Vraag 5 Begeleide zelfhulp opnemen in richtlijn angststoornissen ? 1. Ja 2 Nee 2. 3. Weet niet
Meer informatie
www.angstklachten.nl
5
