Grondwater in Flevoland Heeft u er last van of wilt u het gebruiken?
1. Wat is grondwater?
Grondwater is – de naam zegt het al – water onder het grondoppervlak. Normaal gesproken is dit water dus niet zichtbaar. Maar door een te hoge of te lage grondwaterstand kunt u er wel last van hebben. Denk bijvoorbeeld aan water in kruipruimtes of kelders, optrekkend vocht in de muren of een drassige tuin. Ook is het mogelijk dat u het grondwater wilt gaan oppompen om het te gebruiken. Heeft u grondwateroverlast?
Bezorgt het grondwater u overlast, dan is natuurlijk de vraag: hoe komt het en wat kan er aan gedaan worden? Er zijn veel oorzaken mogelijk. Afhankelijk van de oorzaak moet u het probleem misschien zelf oplossen. En anders kunt u terecht bij de
Figuur 1: Taakverdeling grondwaterbeheer
gemeente, de provincie of het waterschap. Wie waarvoor verantwoordelijk is, is wettelijk geregeld. In deze brochure leest u waar u met een grondwaterprobleem terecht kunt. Figuur 1 laat de globale taakverdeling zien. Wilt u grondwater gaan gebruiken?
Als u grondwater met een pomp wilt onttrekken uit de bodem, moet u dit aangeven bij het waterschap. Vaak kunt u volstaan met een melding van de locatie en van de hoeveelheid grondwater die u wilt gaan onttrekken. Soms kan het echter noodzakelijk zijn om een vergunning aan te vragen. In deze brochure leest u wat u moet doen als u grondwater wilt gebruiken.
2. W at kunt u zelf doen bij grondwateroverlast?
Als huiseigenaar bent u zelf verantwoordelijk voor uw eigendom en voor een goede staat van uw woning. Als u grondwaterproblemen heeft, komen eventuele bouwtechnische oplossingen dan ook voor uw eigen rekening. Hierbij kunt u denken aan het waterdicht maken van de vloer, het opvullen van de kruipruimte of het aanleggen van een drainage in uw (drassige) tuin. Afvoer van grondwater
Als u zelf niet de mogelijkheid heeft om het overtollige grondwater af te voeren, is de gemeente verplicht om dit water van u te ontvangen op bijvoorbeeld de drainage of de riolering van de gemeente. Tenzij de gemeente hier buitensporig hoge kosten
voor moet maken. Dit zal per geval en per locatie bekeken moeten worden. In sommige gevallen kan de gemeente bijvoorbeeld beslissen dat u moet wachten op groot onderhoud aan de drainage of de riolering, zodat de kosten maatschappelijk aanvaardbaar blijven. Met raad en daad
Sommige grondwaterproblemen blijven niet beperkt tot uw eigen terrein, maar zijn grootschaliger of structureler van aard. In dat geval staat de overheid u natuurlijk terzijde. Ook als u grondwater wilt gaan onttrekken uit de bodem heeft u de overheid nodig. In de volgende paragrafen kunt u hier meer over lezen.
3. W at kan de gemeente voor u betekenen bij grondwateroverlast? Als u een vraag of klacht heeft, wilt u natuurlijk snel antwoord. De gemeente is daarom voor u als burger het aanspreekpunt. Eventueel vraagt de gemeente aan het waterschap of de provincie om mee te denken. Structureel probleem?
Gemeenten hebben een wettelijke zorgplicht ten aanzien van grondwater. Dit betekent dat ze maatregelen moeten nemen om structurele grondwaterproblemen in het openbaar gemeentelijke gebied (dat grenst aan uw particulier terrein) zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Daarnaast is
de gemeente verplicht om overtollig (grond) water van uw terrein op te vangen. Maar wat is een ‘structureel’ probleem?
Tijdelijke wateroverlast na een stevige regenbui is niet structureel. Wat wel ‘structureel’ is, verschilt van gemeente tot gemeente. Dit komt doordat bodem en grondwatersysteem in elke gemeente net even anders zijn. U kunt bij uw eigen gemeente nagaan hoe zij omgaat met grondwater. Eén loket
Een belangrijk onderdeel van de zorgplicht is de loketfunctie van gemeenten. Als u een
vraag heeft over grondwateroverlast, hoeft u niet meer langs de verschillende instanties, maar kunt u bij uw eigen gemeente terecht. De algemene principes voor hoe gemeenten met uw vragen over grondwater omgaan, zijn overal hetzelfde (zie de schematische weergave in Figuur 2), maar de praktische gang van zaken kan per gemeente verschillen. Gang van zaken
Uw grondwatervragen kunnen verschillend van aard zijn: van grondwaterstanden tot een concreet grondwaterprobleem. Als u een klacht heeft, is het belangrijk dat u samen met de gemeente goed omschrijft wat die klacht precies inhoudt en hoelang u daar al last van heeft. De gemeente stelt vervolgens een onderzoek in, kijkt welke maatregelen er mogelijk zijn en wat die opleveren. Indien nodig bieden het waterschap of de provincie de gemeente hierbij een helpende hand.
Particulier
Mogelijke oplossingen
Als uw grondwaterprobleem door middel van een bouwkundige aanpassing aan uw woning of tuin opgelost kan worden, dan valt deze onder uw eigen verantwoordelijkheid. Bij grootschalige problemen kan de oplossing bestaan uit het aanpassen van de wijkinrichting of het watersysteem. Zo kunnen hoge grondwaterstanden voorkomen worden door de aanleg van drainage of verlaging van het peil in de watergangen. Wie hierbij aan zet is, volgt uit de wettelijke taakverdeling (zie Figuur 1).
Gemeente regierol
vraag over grondwater
waterschap / Provincie
informatie
overleg over oplossing
klacht over grondwater
onderzoek situatie, maatregelen en effecten
acceptatie
bouwkundige aanpassing
Figuur 2: Gemeentelijk grondwaterloket
aanpassing wijkinrichting
aanpassing watersysteem
4. W at moet u doen als u grondwater wilt onttrekken? Waterschap Zuiderzeeland is samen met de provincie Flevoland, verantwoordelijk voor de regulering van grondwateronttrek kingen. Er is een duidelijke taakverdeling tussen het waterschap en de provincie. Onttrekken van grondwater
Als u grondwater wilt onttrekken moet u dit melden bij Waterschap Zuiderzeeland (en in een enkel geval bij de provincie – zie de alinea “wanneer naar de provincie?”). Meestal kunt u met een melding volstaan, maar in sommige gevallen is een vergunning nodig. Dit geldt voor zowel tijdelijke, als permanente onttrekkingen. Tijdelijke onttrekkingen van grondwater zijn bijvoor beeld het drooghouden van een bouwput of het uitvoeren van een bodemsanering. Onttrekkingen voor agrarische doeleinden (bijvoorbeeld veedrenking, gewasbescher ming en beregening) en voor industriële toepassingen (maximaal 150.000 kubieke meter grondwater per jaar) vallen onder de permanente onttrekkingen. Het onttrekken van grondwater kan negatieve effecten hebben. Bij een melding of bij het verlenen van een vergunning kijkt het waterschap naar effecten van de onttrekking op verontreinigingen in de omgeving, verzakking, bodemdaling en gevolgen voor de natuur. Voor meer informatie kunt u op de website van het waterschap terecht.
Wanneer naar de provincie?
In een aantal gevallen gaat de provincie over het verstrekken en handhaven van vergun ningen voor grondwateronttrekking. Die gevallen zijn: • grondwateronttrekkingen met bij behorende infiltraties voor drinkwater. • onttrekkingen van meer dan 150.000 kubieke meter grondwater per jaar door industriële bedrijven. • onttrekkingen ten behoeve van open bode menergiesystemen. Dus: het onttrekken en infiltreren van koud en warm grondwater (bijvoorbeeld voor kantoorverwarming). Als u een gesloten bodemenergiesysteem wilt aanleggen, kunt u hierover informatie inwinnen bij uw gemeente. Bij een gesloten systeem wordt energie via een warmte wisselaar aan de bodem onttrokken of toegevoegd. Er wordt dus geen grondwater onttrokken en geïnfiltreerd.
Wilt u meer weten over grondwater? Meer informatie vindt u op de website van uw gemeente en de websites van het waterschap en de provincie: Gemeente Almere Gemeente Dronten Gemeente Lelystad Gemeente Noordoostpolder Gemeente Urk Gemeente Zeewolde Waterschap Zuiderzeeland Provincie Flevoland
www.almere.nl www.dronten.n www.lelystad.nl www.noordoostpolder.nl www.urk.nl www.zeewolde.nl www.zuiderzeeland.nl www.flevoland.nl
14 036 (0321) 388 420 (0320) 278 911 (optie 3) (0527) 633 944 (0527) 689 928 (036) 522 95 22 (0320) 274 911 (0320) 265 265
VEILIGHEID voldoende water schoon water waterschap Zuiderzeeland
Heeft u na het lezen van deze folder vragen? Meer informatie is ook te vinden op www.zuiderzeeland.nl/vergunningen
Postbus 229 - 8200 AE Lelystad Lindelaan 20 - 8224 KT Lelystad
T F
(0320) 274 911 (0320) 247 919
[email protected] www.zuiderzeeland.nl
Mei 2013 tekst en samenstelling: Waterschap Zuiderzeeland, vormgeving: Simons en Boom, fotografie en illustraties: waterschap en gemeenten
Meer weten?
