In deze Nieuwsbrief aandacht voor de komende activiteiten van TOPOS, te weten:

TOPOS-NIEUWSBRIEF Maastricht, december 2013.

Beste allemaal, Attentie: Nieuwe locatie

De TOPOS-bijeenkomsten op de maandagavonden vinden vanaf nu plaats bij de Jan van Eyck Academie te Maastricht. We beschikken daar over een nog betere locatie en nog betere voorzieningen. Dus even noteren: Jan van Eyck Academie, Academieplein 1, 6211 KM Maastricht. In deze Nieuwsbrief aandacht voor de komende activiteiten van TOPOS, te weten: • Speciale TOPOS bijeenkomst op zondag 01 december over Stadsidealen in het algemeen en het stadsideaal van de Céramique in het bijzonder • TOPOS lezing en discussie op 02 december over Mobiliteit; de sleutel voor (eu)regionale ontwikkeling • Nieuwe cursus: Stad en literatuur (data zijn bekend!!!!! Er zijn nog enkele plaatsen vrij) • Laatste kans kopen boek tegen vriendenprijs STADSIDEALEN DOOR DE EEUWEN HEEN • TOPOS Jaarprogramma 2013

1

SPECIALE BIJEENKOMST 01 DECEMBER 2013 Stadsidealen: tussen ambitie en realiteit

Op zondag 01 december 2013 vindt in het Centre Céramique de presentatie plaats van een tweetal boeken die gaan over stadsidealen. In het boek van Prof. dr. Nico Nelissen, getiteld ‘Op zoek naar de hemel op aarde’ wordt een overzicht gegeven van stadsidealen die in de loop der eeuwen zijn opgesteld en die de basis hebben gevormd voor de (verdere) ontwikkeling van steden. In het boek van Frans Jongsma en Raymond Leclercq, getiteld ‘Cahier Céramique III Maastricht heeft een stadsdeel gemaakt. Nu de verhalen van bewoners en ...’ wordt een schets gegeven van de wijze waarop het stadsideaal achter het Céramiqueterrein vorm en inhoud heeft gekregen en wat bewoners, ondernemers en organisaties in de wijk ervan vinden. Het programma ziet er als volgt uit: 11.30 Binnenkomst 12.00 Muzikale introductie door harpiste Bess Franssen 12.05 Opening van de bijeenkomst door Drs. Eric Wetzels, directeur Centre Céramique 12.10 Stadsidealen: wat zijn dat en waar dienen ze voor?, beschouwing van Prof. dr. Nico Nelissen 12.30 Aanbieding eerste exemplaar van het boek ‘Op zoek naar de hemel op aarde’ aan Prof. ir. Jo Coenen 12.35 Beschouwing van Prof. ir. Jo Coenen over zin en onzin van het opstellen van stadsidealen 12.45 Muzikaal intermezzo door harpiste Bess Franssen 13.00 De wijk Céramique: wat vinden de gebruikers ervan?, beschouwing door Raymond Leclercq 13.20 Aanbieding eerste exemplaar van het boek ‘Cahier Céramique III’ aan Drs. Guido Derks, directeur Beleid en Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente Maastricht 13.25 Beschouwing van Drs. Guido Derks over de participatiemaatschappij en de wijk Céramique 13.35 Muzikaal slot door harpiste Bess Franssen 13.45 Slotwoord door Drs. Eric Wetzels Aansluitend onder genot van een drankje signeersessie door de auteurs van de nieuwe boeken. Het wordt op prijs gesteld als u ons even bericht of u voornemens bent de bijeenkomst bij te wonen: [email protected]

2

TOPOS-LEZING MAANDAGAVOND 02 DECEMBER 2013 Maandagavond 02 december lezing over Mobiliteit; de sleutel voor (eu)regionale ontwikkeling Tijd: 20.00 uur Locatie: Maastricht, Jan van Eyck Academie In Zuid-Limburg, Belgisch Limburg en Aken zijn verschillende initiatieven ontplooid om grensoverschrijdende openbaarvervoersverbindingen tot stand te brengen. Tot de aanleg van de tram Maastricht - Hasselt werd onlang definitief besloten. De railagenda Zuid-Limburg spreekt van het doortrekken van de intercity van Heerlen naar Aachen en de aanleg van de Avantislijn en al jaren probeert Maastricht, vooralsnog tevergeefs, de treinverbinding Maastricht - Luik structureel te verbeteren. In de regio’s Luik en Aken worden er diverse tram- en openbaar vervoersprojecten ontwikkeld, waarbij het stadstramproject van Aken onlangs in een referendum is afgewezen. Op nationaal-regionale schaal zien we een nieuwe opgave voor de toekomst met betrekking tot openbaar vervoer. Het oude railnetwerk stamt uit het steenkooltijdperk. De halteplaatsen zijn hierop gepositioneerd. De regionale mobiliteit wordt echter al lang niet meer bepaald door de mijnen. Bij de ontwikkeling van de huidige regionale voorzieningen, zoals ziekenhuizen, scholen en campussen heeft de OV bereikbaarheid nauwelijks een rol gespeeld, waardoor de regionale OV bereikbaarheid niet optimaal is. Wat is het belang van openbaarvervoersverbindingen in de Euregio Maas-Rijn? Wat is hun noodzaak en wat zijn de randvoorwaarden voor het slagen van deze infrastructurele projecten? Hoe essentieel zijn deze openbaarvervoersverbindingen voor het slagen van het totale project ‘de Euregio? Spreker

Rob van der Bijl: ‘Over het belang van OV mobiliteit’. Rob is stedenbouwkundige, onderzoeker en consultant op het gebied van stedenbouw, mobiliteit, technologie en cultuur. Autoriteit op het gebied van tram en lightrail. Redacteur voor de Blauwe Kamer. De avond bestaat uit een korte inleiding op regionale initiatieven en ontwikkelingen zoals die op dit moment plaatsvinden. Dit wordt gecombineerd met de meest recente gedachten en onderzoeken zoals die naar aanleiding van het POL / Visie Zuid Limburg worden bedacht op het gebied van OV mobiliteit. Rob van der Bijl geeft aan de hand van voorbeelden uit de praktijk en referentieprojecten een reflectie op het thema (eu)regionale (OV) mobiliteit. -

regionale initiatieven en ontwikkelingen; het stadstramproject in Aken, de IC verbinding Sittard – Heerlen – Aken, de Avantislijn, de tram Hasselt – Maastricht en het Luikse tramproject Eerste schetsen voor de lange termijn van mogelijke OV systemen op Zuid Limburgse schaal naar aanleiding van het POL / Visie Zuid Limburg proces presentatie over regionale OV mobiliteit en agglomeratievorming. 3

De opzet van de avond is als volgt: 20.00 uur 20.05 uur 20.15 uur 21.00 uur 21.20 uur 22.00 uur

Opening bijeenkomst en introductie sprekers door de voorzitter van TOPOS Inleiding op het thema door Pascal Wauben Rob van der Bijl: ‘Over het belang van OV mobiliteit’ Pauze Discussie met sprekers en zaal o.l.v. Nico Nelissen Napraten onder genot van een drankje

Wie is Rob van der Bijl? RVDB - Urban Planning / Lightrail.nl / Fava / Safe Places Dr. ir. Rob van der Bijl (1955) is an urban planner and independent consultant with an Amsterdam, Netherlands-based practice known for its innovative approach to research and design. Recent projects are characterized by a multidisciplinary approach at the intersections of urban planning, transport, culture and technology. Van der Bijl received his engineering degree (1985) and Ph.D. (1998) from the University of Technology in Delft, Netherlands. His wide-ranging practice includes an urban planning office (founded in 1987) and a satellite office focusing on transport (Lightrail.nl, 1998). Recently he has got involved in ‘Fava’ (2009), an interdisciplinary collaboration investigating new methods of urban planning inspired by biomimicry. In early 2010 Van der Bijl finished a major project researching the urban design, planning and real estate potential of railway station environments. This project was commissioned by the Chief Government Architect of The Netherlands. Currently Van der Bijl is involved in several types of projects (urban planning, transportation, ... consultancy, research, expert meetings, masterclasses, etc.). Blauwe Kamer / ‘Scape Landscape architecture and urbanism He is editor a.o. of a magazine on urban planning and landscape architecture. Since 1986 he published numerous articles and several books. He teaches at academies and at all other kinds of institutions and occasions. One of his other additional functions is membership of the Supervisory Board of a housing corporation. NIEUWE CURSUS: STAD EN LITERATUUR (IN SAMENWERKING MET CENTRE CERAMIQUE) Docent: Prof. dr. Nico Nelissen Plaats: Centre Céramique, Plein 1992 Maastricht Data: Dinsdagochtenden 14-01-2014; 11-02-2014; 11-03-2014 en 08-04-2014 Tijd: 10.30-12.30 uur. Kosten: Euro 50,=. Veel boeken spelen zich af in steden. Soms worden die steden terzijde genoemd, maar andere keren vormt een bepaalde stad een specifieke inspiratiebron voor de auteur. Hij of zij is er opgegroeid, heeft er bijzondere ervaringen opgedaan of heeft er bijvoorbeeld talrijke herinneringen aan. De gebouwde omgeving, of die nu mooi of lelijk is, vormt het decor voor een verhaal dat boeit vanwege de wijze waarop de auteur de urbane context als leidraad of motief in zijn of haar werk gebruikt. Als lezer worden we meegenomen in de beschrijvende, analyserende en becommentariërende wereld van de schrijver. Hij stimuleert ons tot denken over de stad, tot het begrijpen van het stedelijk leven en tot een bijzondere kijk op de woonen leefomgeving van de stedeling of de bezoeker. Het doel van de cursus is om aandacht te besteden aan de verscheidenheid die er in de literaire wereld is inzake het omgaan met de stad. Gedurende de cursus zullen we onze eigen beelden, herinneringen en interpretaties van de stad relateren aan die van de auteur van het boek dat wij behandelen. De boeken die behandeld worden, zijn: 4

• Adriaan van Dis, Stadsliefde; scènes in Parijs (14-01)

• Robert Hughes, Barcelona; de grote verleidster (11-02)

• Orhan Pamuk, Istanbul; herinneringen en de stad (11-03)

• Arnout Weeda, Het mysterie van Wenen; de creatieve zelfvernietiging van een vermolmd keizerrijk (08-04) Er zijn nog enkele plaatsen vrij!!!!! STADSIDEALEN DOOR DE EEUWEN HEEN Laatste kans voorintekening boek over stadsidealen Zo-even is van de hand van onze voorzitter, Prof. dr. Nico Nelissen, het boek verschenen: ‘Op zoek naar de hemel op aarde’. Het boek geeft een fascinerend overzicht van stadsidealen door de eeuwen heen. In totaal komen 75 stadsidealen aan de orde: vanaf de Antieke Oudheid, Middeleeuwen, Renaissance, Barok, Classicisme tot en met de 19de en 20ste eeuw. Fameuze idealen als die van Hippodamus van Milete, Diocletianus, Augustinus, Thomas More, Campanella, Lodewijk XIV, Ledoux, Robert Owen, Fourier, Haussmann, Cerdà, Ebenezer Howard, Berlage, Tony Garnier, Walter Gropius, Frank Lloyd Wright, Auguste Perret, Le Corbusier, Jo Coenen, Santiago Calatrava en vele anderen worden beschreven, kritisch geanalyseerd en van persoonlijk commentaar voorzien. Het boek is rijk geïllustreerd met uniek fotomateriaal van de auteur. 5

De mogelijkheid bestaat nog om dit rijk geïllustreerde en actuele boek (256 pagina’s) tegen een sterk gereduceerde prijs. Het boek kost Euro 45,= in de boekhandel, maar voor TOPOS adepten is het boek te verkrijgen tegen de vriendenprijs van Euro 20,= (exclusief verzendkosten). De opbrengst van het boek komt ten goede aan TOPOS, architectuurcentrum Maastricht. Bestelling Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Email: Wil graag .. exemplaren bestellen van het boek ‘Op zoek naar de hemel op aarde; stadsidealen door de eeuwen heen’ voor de speciale prijs van Euro 20,= (exclusief verzendkosten). Graag uw bestelling emailen aan: [email protected] Goed nieuws voor (potentiële) TOPOS sponsoren. Let op: TOPOS heeft de ANBIstatus !!! De Belastingdienst heeft TOPOS per 01 januari 2013 aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dit betekent dat het bedrag dat u sponsort aan TOPOS fiscaal aftrekbaar is (zelfs voor een hoger dan het gesponsorde bedrag). Uw belastingadviseur weet hier het fijne van! Voor nieuwe sponsoren een reden te meer om zich bij TOPOS als sponsor aan te melden. Neem contact op met [email protected] TOPOS website Voor alle informatie over TOPOS (Agenda, Jaarprogramma 2013, Jaarverslag 2012, Sponsoren, Vrienden en allerlei andere wetenswaardigheden) zie: www.toposmaastricht.nl TOPOS Jaarprogramma 2013 Het onderstaande overzicht informeert u over data, onderwerpen en plek waar de TOPOSbijeenkomsten plaatsvinden. A. Lezingenreeks: ‘In (her)ontwikkeling’ B. Raakvlakken C. Stadsanalyse in de Euregio D. Architectuur en literatuur E. Kunsttour Maastricht

6

F. Dag van de Architectuur G. Excursie Genk en Eisden (B) A. LEZINGENREEKS: ‘IN (HER)ONTWIKKELING’ Plaats: Jan van Eyck Academie, Academieplein 1 Maastricht Tijd: 20.00 uur 07 januari 2013 Samen ontwikkelen: collectief particulier opdrachtgeverschap 04 februari 2013 Nieuwe ontwikkelingen in de woningmarkt: een reddingsplan 04 maart 2013 Evenementenarchitectuur: een vervolg geven aan ontwikkelingen 08 april 2013 Nieuwe ontwikkelingen bij aanbestedingen 06 mei 2013 Zelfontwikkeling 03 juni 2013 Verduurzaming als vliegwiel voor vastgoedontwikkeling 09 september 2013 Publieke gebouwen als motoren voor stedelijke ontwikkeling 07 oktober 2013 De Sloophamer: De grenzen van herontwikkeling 04 november 2013 Drielandenpark: grensoverschrijdende landschapsontwikkeling 02 december 2013 Mobiliteit: de sleutel voor (eu)regionale ontwikkeling? B. RAAKVLAKKEN Plaats: Nai, Boschstraat 9, Maastricht. Tijd: 20.00 uur. • Paul Mijksenaar (graficus en signalisatie-ontwerper): is onder andere bekend van het ontwerp voor de signalisatie op luchthaven Schiphol. • Laurent Ney (architect, constructeur): bekend geworden met het dak van het Scheepvaart Museum in Amsterdam. Heeft de onlangs opgeleverde brug in Riemst (B) in de buurt van Maastricht ontworpen, als ook de nieuwe, tweede stadsbrug van Nijmegen (NL). • Bas Princen (architectuurfotograaf): is als fotograaf niet zo zeer geïnteresseerd in het tonen van architectonische projecten, als wel in het illustreren van ruimtelijke fenomenen. • Mark Pimlott (kunstenaar, theoreticus): is als docent verbonden aan de leerstoel ‘Interiors, Buildings and Cities’ in Delft. Onderzoekt in zijn werk de relatie tussen privé en publiek. • Jan Rothuis (graficus): bekend van de ‘Zachte Atlas van Amsterdam’, een serie observaties van het stadsleven in Amsterdam. C. STADSANALYSE IN DE EUREGIO (Cursus is verschoven naar 2014) De volgende vijf Euregionale steden zullen worden bezocht en behandeld: • Maastricht (NL) door Rein Geurtsen (of Peter de Ronde, c.q. Carlos Apers) • Aachen (D) door Jürgen von Brandt (of Prof. Curdes WRTH) • Heerlen (NL) door Ton van Mastrigt • Luik (B) door Pierre Frankignoul (UdL) De cursus kost Euro 250,=. Belangstellenden kunnen zich melden bij [email protected]. Bij voldoende belangstelling (minimaal 10 personen, maximaal 25) zal de cursus worden verzorgd in de maanden mei, juni, september en oktober 2014. De namen van de docenten zijn voorlopig. D. CURSUS: ARCHITECTUUR EN HEDENDAAGSE LITERATUUR (IN SAMENWERKING MET CENTRE CERAMIQUE) Docent: Prof. dr. Nico Nelissen 7

Plaats: Centre Céramique, Plein 1992 Maastricht, Tijd: 10.45-12.45 uur. Kosten: Euro 50,=. E. KUNSTTOUR MAASTRICHT (IN SAMENWERKING MET ART2CONNECT) Pinksterweekend 17, 18, 19 en 20 mei 2013 Onderwerp: Valt er nog iets te lachen in de architectuur? Humor en architectuur. De coördinatie van dit programmadeel is in handen van het bestuurslid Will Köhlen. F. DAG VAN DE ARCHITECTUUR 2013 In 2013 vindt de Dag van de Architectuur plaats in het weekend van 22 en 23 juni 2012. Het centrale thema is 24 uur architectuur: gebouwen die 24 uur in gebruik zijn. De organisatie gebeurt samen met de Kring Zuid-Limburg van de BNA en de gemeente Maastricht. De coördinatie van dit programmadeel is in handen van het bestuurslid Jos Kramer. G. EXCURSIE GENK EN EISDEN (B) Op zaterdag 28 september 2013 vindt een excursie naar Genk en Eisden (B) plaats. Sponsoren en Vrienden van TOPOS mogen gratis aan deze excursie deelnemen.Aanmelden bij: [email protected] TOPOS-lezingen erkend als bij- en nascholing voor architecten, stedenbouwkundigen, tuin- en landschapsarchitecten en interieurarchitecten Door SBA (Stichting Bureau Architectenregister) zijn onze TOPOS-lezingen erkend als passende bij- en nascholing voor architecten, stedenbouwers, landschapsarchitecten en interieurarchitecten. Iedere lezing telt voor 2 uren; dus als u alle lezingen volgt, voldoet u aan de kwantitatieve en kwalitatieve eisen gesteld aan de bij- en nascholing. U moet zelf registreren welke lezingen u bijwoont en verder moet u vanaf 1 januari 2011 verplicht uw opdrachtgevers informeren over wat u aan bij- en nascholing hebt gedaan. Een reden te meer om naar de TOPOS-lezingen te komen! Sponsor of vriend van TOPOS? Wilt u sponsor worden van TOPOS, vraag dan naar de voorwaarden bij [email protected]. Wij zorgen voor gerichte publiciteit onder een voor u uiterst relevante doelgroep! Vanaf nu worden in onze Nieuwsbrieven ook de namen vermeld van de Vrienden van TOPOS (zie onderaan de Nieuwsbrief). Bent u nog geen vriend van TOPOS, maak dan Euro 25,= over op 67.39.64.167 van Stichting TOPOS o.v.v. Vriend 2013. TOPOS is vooral voor u bedoeld! Meld u aan voor de Nieuwsbrief bij: [email protected]. Sponsoren De activiteiten van TOPOS worden mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van: Hoofdsponsoren •

Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie

•

Gemeente Maastricht

8

• Intram BV, Kerkrade

• Mosa

•

Architecten aan de Maas Maastricht – Rotterdam

Sponsoren •

SATIJNplus Architecten Born

•

Architectenbureau Jo van de Staay Maastricht

•

Coenegracht – Kromwijk Architectuur Stedenbouw Landschap Maastricht

9

•

iNeX Architecten Maastricht

• Frencken Scholl Architecten Maastricht

• N Architecten

• humblé/martens, architectuur en stedelijk ontwerp

• Continu, Detachering en Werving & Selectie

• BAM Schakel & Schrale - vestiging Roermond

10

•

Camille Oostwegel ChâteauHotels & -Restaurants

• Woonpunt

• Bouwfonds Ontwikkeling Limburg

•

3W New Development

• element a

• Huiswerk Architecten

• Meier + Moor 11

• AGS Architekten & Planners B.V.

• Van Neerbos, bouwmaterialen groep, p/a Fregatweg 48 6222 NZ Maastricht

•

Bremen Bouwadviseurs

•

Bouwbedrijf Lemmens Maastricht / Valkenburg

•

AMA GROUP ASSOCIATED ARCHITECTS BV

Website TOPOS

12

Onze website www.toposmaastricht.nl is aangepast. U kunt er alle informatie vinden over bestuur en organisatie van TOPOS, over de activiteiten: lezingen, raakvlakken, excursies en bijzondere bijeenkomsten. Neem eens een kijkje op onze vernieuwde website! Berichten voor de Nieuwsbrief Berichten voor de Nieuwsbrief toesturen aan [email protected] Maastricht, december 2013. De voorzitter van het Bestuur, Prof. dr. Nico Nelissen De voorzitter van de Programmaraad, Ir. ing. Bas van der Pol

13