Tekst & Beeld Robert Rost
Imprimatura Artists Oil Colour ALS JE EEN SCHILDERIJ GAAT OPZETTEN IS HET ZINVOL EEN DOORDACHTE KEUZE TE MAKEN BETREFFENDE DE KLEUR VAN DE ONDERGROND. KOOP JE EEN VOORGESPANNEN SCHILDERSDOEK, DAN IS DE GRONDVERF MEESTAL WIT. OP ZO’N WITTE GRONDLAAG KOMEN DE HELDERHEID EN KLEURKRACHT VAN PURE KLEUREN IN PRINCIPE HET BEST TOT HUN RECHT. ECHTER HET IS OOK MOGELIJK OP DE GROND EEN KLEURLAAG AAN TE BRENGEN EN VERVOLGENS DE OPZET VAN EEN SCHILDERIJ TE MAKEN. DEZE KLEURLAAG NOEMT MEN DE IMPRIMATURA. Aan de slag met een donkergrijze imprimatura
Het is pas sinds de opkomst van het Impressionisme dat het gewoon gevonden wordt op een witte ondergrond te werken. Voor deze tijd werd er standaard gewerkt met een imprimatura die samen met de vervolgens aangebrachte laagjes verf zorgde voor een rijke kleuruitstraling van het werk. Het komt voort uit de traditie en werkwijze van die tijd om sterke licht-donker contras74
palet 359 I juni/juli 2012
ten te schilderen en te werken met onderschil-
vervolgens de kleuren werden aangebracht.
deringen, waarbij éérst de uitwerking van de
Gebruikelijk in de klassieke schilderkunst waren
vorm werd voorbereid in één kleurstelling en
donkere ondergrondkleuren als donkergrijs,
Het maken van een Engels rode imprimatura
Afbeelding 4; `Massa`; Artists’ Oil Colour op paneel. De rode imprimatura geeft een tonale eenheid.
palet 359 I juni/juli 2012
75
Afbeelding 2:
Engels rood en donker-
`Opzet op blauwe imprima-
bruin.( afbeelding1) In de
tura`; Artists’ Oil Colour
byzantijnse tijd werd er al
opdoek. Op een blauwe
op groene onderschilde-
imprimatura lijken de oranjes,
ringen geschilderd, die
okers en witten in deze opzet
de schaduwen van
meer kleurkracht te bezitten
vleestinten een mooi effect gaven. Het werken met een imprimatura geeft vele voordelen: Werk je op een gekleurde ondergrond dan is het mogelijk om direct zowel schaduwpartijen als hooglichten te schilderen, waartegen je op een witte ondergrond
Afbeelding 5:
slechts van donker naar
`Detail oog`; Artists’ Oil Co-
licht kan werken (afbeel-
lour op doek. Niet aange-
ding 2).
raakte delen geven geen
Een vorm kan vrij snel
onaf effect maar zijn onder-
worden voorbereid. (af-
deel van het schilderij.
beelding 2) Sterke donker-licht contrasten (chiaroscuro) zijn eenvoudig aan te brengen (afbeelding 3).
76
palet 359 I juni/juli 2012
Het is gemakkelijk om fouten te corrigeren.
onaf, waar wit juist de onbeschilderde uitstra-
`Opzet op blauwe imprima-
Een gekleurde ondergrond zorgt voor een to-
ling blijft behouden (afbeelding 5).
tura`; Artists’ Oil Colour op-
nale eenheid in een schilderij. (afbeelding 4)
Verschillende ondergrondkleuren geven
Delen die nog niet zijn beschilderd ogen niet als
steeds andere optische effecten aan de bo-
doek. Op een blauwe imprimatura lijken de oranjes, okers en witten in deze opzet meer kleurkracht te bezitten
Afbeelding 7: `Plas`; Artists’ Oil Colour op paneel. Het blauw van de lucht heeft veel diepte en sfeer door gebruik van een rode imprimatura. In het water is deze nog te zien.
Afbeelding 6 (links): `Hole` oostburg; Artists’ Oil Colour op paneel. Het
venste kleurlagen. Dit schept tal van mogelijkheden die niet à la prima te bereiken zijn
groen van de boompartij op rode imprimatura
(afbeelding 6 en 7). Het is interessant om ver-
geeft een diepte in kleur die moeilijk à la prima te
schillende keuzes te maken en te zien welke
bereiken is.
effecten je met verschillende imprimatura’s kan palet 359 I juni/juli 2012
77
Afbeelding 3: Aanzet voor een grisaille op doek, Artists’ Oil Colour op doek.
Afbeelding 9: `Wolken`; Artists’ Oil Colour op paneel. De donkerrode imprimatura is nog goed te zien.
78
palet 359 I juni/juli 2012
bereiken. Een goed
fect na van de natuur; de huidskleur die je in
voorbeeld is het schilde-
het echt ziet wordt namelijk mede bepaald
ren van een portret of
door de kleur van het bloed onder en in de huid
naakt op een bruinrode
(afbeelding 8).
ondergrond zoals de
Ook kun je eens een groene ondergrond voor
klassieke schilders
de huid gebruiken bijvoorbeeld Terre Verte
deden. Breng je hier een
(637), dat hier al van oudsher voor wordt ge-
bleke transparante
bruikt. Je gebruikt eigenlijk de complementaire
huidskleur op aan, dan
kleur van de huid voor de imprimatura. Dit is
boots je eigenlijk het ef-
zeer geschikt voor het schilderen van de scha-
Artists’ Oil Colour op doek. Huidskleur over Engels rode imprimatura.
duwen in een huid. Dit alles heeft te maken
menteren, al snel inzage in de mogelijkheden
met de werking van kleuren en de manier
van de imprimatura.
waarop licht reflecteert, zodra je een (half)transparante kleur over een andere aan-
Robert Rost
brengt (afbeelding 9).
Resident Artist
Je krijgt, door je te verdiepen in de kleurenleer,
Winsor & Newton
zelf proeven te maken en hiermee te experi-
www.robertrost.nl palet 359 I juni/juli 2012
79
