Ik voel me verantwoordelijk, meteen vanaf het begin! Van zwangerschap tot ouderschap. Informatie over Kraamzorg. Vertrouwd vanaf het begin

“Ik voel me verantwoordelijk, meteen vanaf het begin!”

Van zwangerschap tot ouderschap Vertrouwd vanaf het begin.

Informatie over Kraamzorg

Inhoud Voorwoord: vertrouwd vanaf het begin

3

Algemene informatie

4

Medipoint Groene Kruis winkels

5

Organisatie van de thuiskraamzorg

5

Lidmaatschap Groene Kruis Ledenorganisatie

7

De intake

7

Taken kraamverzorgende

8

Hielprik en neonatale gehoorscreening

12

Overdracht van Kraamzorg naar Jeugdgezondheidszorg

12

Voorbereiding op de bevalling en de kraamperiode

12

Adviezen voor de kraamuitzet van moeder en baby

14

Het kraampakket

15

Wat te doen als de bevalling begint?

17

Nazorg door verloskundige of huisarts

18

Consultatiebureau

18

Allergie in de familie

18

Veilige omgeving thuis

19

Voorwaarden en richtlijnen voor thuiskraamzorg

24

Arbo checklist

32

Bereikbaarheid Groene Kruis Kraamzorg

34

Voorwoord

Vertrouwd vanaf het begin

Je bent zwanger, gefeliciteerd! De zwangerschap is een leuke en spannende tijd waarin je je voorbereidt op de komst van je kindje. Je kunt vanaf het begin van de zwangerschap bij ons terecht voor advies en antwoord op je vragen rondom kraamzorg. De kraamverzorgenden staan voor je klaar om jou en je kindje vanaf het prille begin bij de bevalling en gedurende de kraamtijd te ondersteunen. Groene Kruis Kraamzorg staat voor kwaliteit. Wij maken onderdeel uit van De Zorggroep en hebben al generaties lang ervaring op het gebied van kraamzorg. Wij bieden kwalitatieve vakkundige en persoonlijke zorg. Onze kraamverzorgenden worden allemaal regelmatig bijgeschoold. Dit maakt dat zij op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op hun vakgebied. Daarnaast werken we nauw samen met verloskundigen, ziekenhuizen en jeugdgezondheidszorg. Groene Kruis Kraamzorg heeft het kwaliteitskeurmerk HKZ ISO 9001 en het WHO Unicef borstvoedingscertificaat.

Kraamzorg die het beste bij je past Elk gezin, elk mens en elke baby is anders. Jouw wensen en je persoonlijke gezinssituatie staan voor ons centraal en vormen de basis voor onze kraamzorg. Ook hebben we continuïteit hoog in het vaandel staan. In deze brochure vind je alle informatie over onze kraamzorg. Monique Vloet Manager Kraamzorg

3

Van zwangerschap tot ouderschap

Algemene informatie

Mook Middelaar Gennep Mook Middelaar Gennep

Bergen

Bergen

Mook Middelaar Gennep

Horst aan Arcen de Maas Sevenum

Bergen

Mook Maasbree Middelaar Venlo Gennep Kessel

Helden

Meijel MeerloWanssum

Venray

Nederweert Weert

Horst aan Arcen de Maas Sevenum

Meijel

Helden

Maasbree

Roerdalen

MeerloWanssum

Echt Susteren

Venray

Horst aan Arcen de Maas Sevenum

Sittard-Geleen Maasbree Helden Venlo Schinnen Meijel Beek Nuth Kessel Nederweert Voerendaal Meerssen Weert Beesel Valkenburg a/d Geul Leudal Margraten Maasgouw Eijsden Roermond

Roermond

Roerdalen

Susteren

Sittard-Geleen Schinnen Beek Nuth Voerendaal Meerssen

Eijsden

Venray

MeerloWanssum

Echt

Valkenburg a/d Geul Margraten

Bergen

Roermond

Venlo

Beesel

Leudal Maasgouw

Beesel

Leudal Maasgouw

Kessel

Nederweert Weert

MeerloWanssum

Venray

Roerdalen

Susteren

Sittard-Geleen Schinnen Beek Nuth

Voerendaal Meerssen Valkenburg a/d Geul Margraten

Helden

Leudal Maasgouw

Maasbree

Kessel

Nederweert Weert

Beesel

Roermond Roerdalen

Echt Susteren

Sittard-Geleen Schinnen Beek Nuth Voerendaal Meerssen Valkenburg a/d Geul Margraten Eijsden 4

Gemeentes: Echt-Susteren, Leudal, Maasgouw, Nederweert, Roerdalen, Roermond en Weert.

Echt

Horst aan Arcen de Maas Sevenum Eijsden

Meijel

Verzorgingsgebied Groene Kruis Kraamzorg Gemeentes: Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas, Mook en Middelaar, Peel en Maas, Venlo en Venray.

Venlo

Gemeentes: Beek, Eijsden, Margraten, Meers­ sen, Nuth, Schinnen, Sittard-Geleen, Stein, Valkenburg aan de Geul en Voerendaal. Bereikbaarheid Groene Kruis Kraamzorg is bereikbaar voor: • Aanmelden voor kraamzorg: telefonisch op maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 16.00 uur of 24 uur per dag via onze website. • Aanvraag bevallingsassistentie thuis of op open verloskamer: dag en nacht bereikbaar • Aanvraag kraamzorg na ziekenhuisbevalling dagelijks van 7.00-22.00 uur Het telefoonnummer is 088-610 610 6. Buiten kantooruren word je automatisch doorverbonden met de dienstdoende kraamzorgverpleegkundige. Kijk ook op onze website: www.dezorggroep.nl en klik op kraamzorg of via www.groenekruis.nl/kraamzorg

Medipoint Groene Kruis winkels Bij Medipoint Groene Kruis kun je terecht voor de uitleen en voor het kopen van in deze folder genoemde artikelen. Vergeet niet de bon uit deze folder mee te nemen (zie pag. 15). 1. Medipoint Groene Kruis in Venray, Schoolstraat 7 2. Medipoint Groene Kruis in Horst, Hoge Horst 1 3. Medipoint Groene Kruis in Panningen, Steenbakkersstraat 10 4. Medipoint Groene Kruis in Blerick, Drie Decembersingel 48 5. Medipoint Groene Kruis in Venlo, Zorgboulevard Viecuri, Tegelseweg 210 6. Medipoint Groene Kruis in Echt, Du Commerce 2 7. Medipoint Groene Kruis in Weert, Vogelsbleek 10 8. Medipoint Groene Kruis in Roermond, Westhoven 5 Je kunt ook terecht in de Thuiszorgwinkel Boxmeer, Maasziekenhuis, Dokter Kop­ straat 1, Beugen. Voor openingstijden kun je tijdens kantooruren telefonisch contact opnemen met Klantenservice van De Zorggroep, tel. 088-61 088 61. Of raadpleeg www.dezorggroep.nl.

Organisatie van de thuiskraamzorg De thuiskraamzorg begint bij je aanmelding en eindigt circa 8 dagen na de geboorte van jouw baby. Wij zullen er alles aan doen om straks de overgang van kraamperiode naar de normale gezinssituatie zo gemakkelijk mogelijk te laten verlopen. De geboden zorg zal zoveel mogelijk aansluiten bij je gezinssituatie en persoonlijke wensen. Het kraamzorgplan, dat je tijdens de intake ontvangt, is hierbij een handig hulpmiddel. Tijdens de zwangerschap kun je voor informatie altijd bellen naar Groene Kruis Kraamzorg. Of het nu gaat om praktische vragen of advies. In de kraamperiode kun je buiten de afgesproken zorguren, als de kraam­ verzorgende al naar huis is, zonodig de dienstdoende kraamzorgverpleegkundige, verloskundige of huisarts bellen. Desnoods kun je gebruik maken van onze noodkraamzorg, zie ‘meer kraamzorg nodig’ op pagina 6. Het is belangrijk de administratie van Groene Kruis Kraamzorg zo snel mogelijk op de hoogte te brengen van wijzigingen, verhuizing, afmelding e.d. Zie ‘wijzigingen doorgeven’ op pagina 25. 5

Groene Kruis Kraamzorg voldoet aan de normen en voorwaarden voor erkende kraamcentra, zoals die door de overheid zijn vastgesteld en heeft sinds februari 2001 het HKZ ISO 9001 kwaliteitscertificaat en sinds mei 2005 het WHO Unicef borstvoedingscertificaat. Kraamzorg op maat Tijdens de intake wordt, conform de uitgangspunten van het Landelijk Indicatieprotocol, het aantal uren kraamzorg dat je gaat ontvangen vastgesteld. Bij het indiceren van de benodigde kraamzorg worden landelijk de volgende uitgangspunten gehanteerd: De kraamzorg ondersteunt de eigen verantwoordelijkheid van de ouders/verzorgers en richt zich vooral op individuele zorg en ondersteuning aan moeder en kind. Lichamelijke, geestelijke, psychosociale en maatschappelijke aspecten worden in samenhang bekeken. Als er zich gedurende de kraamperiode een wijziging voordoet in één van deze uitgangspunten, dan zal het aantal uren kraamzorg daaraan aangepast worden. Dit (her)indiceren wordt uitgevoerd door de kraamzorgverpleegkundige, na overleg met de verloskundige en de kraamverzorgende. Groene Kruis Kraamzorg stelt het aantal uren vast. Het aantal uren kan per dag veranderen, afhankelijk van de (her) indicatie. 6

Binnen het Landelijk Indicatieprotocol Kraamzorg kunnen maximaal 80 uren zorg in 10 dagen worden verleend. Sommige zorgverzekeraars hebben in hun aanvullende verzekeringspakketten vergoedingen opgenomen voor meer uren kraamzorg zonder indicatievoorwaarden. Raadpleeg hiervoor je polisvoorwaarden. Vaak kun je gedurende het lopende kalenderjaar bij je eigen verzekering van polis wisselen. Dit kan in geval van extra kraamzorg interessant voor je zijn. Meer kraamzorg nodig? Er kunnen zich situaties voordoen waarin er behoefte is aan extra uren kraamzorg, bijvoorbeeld bij thuiskomst van de baby na langdurige ziekenhuisopname, verlenging na normale kraamperiode, adoptiezorg etc. Het is afhankelijk van je aanvullende verzekering of de kosten voor deze extra zorg vergoed worden door jouw zorgverzekeraar. Raadpleeg hiervoor je polisvoorwaarden. In uitzonderlijke situaties kan na de tiende dag na de geboorte nog zorg worden verleend. Dit echter alleen met schriftelijke toestemming van je zorgverzekeraar of tegen betaling van het uurtarief. Zonder medische reden kun je extra uren kraamzorg aanvragen/bijkopen tegen betaling van het geldende uurtarief. De verleende zorguren kun je controleren op het door de kraamverzorgende ingevulde Zorgdossier.

De intake bij je thuis.

Lidmaatschap Groene Kruis Ledenorganisatie Het kan voorkomen dat je behoefte hebt aan extra uren kraamzorg, die niet in het vergoedingenpakket van je zorgverzekeraar opgenomen zijn. Indien je lid bent van Groene Kruis Ledenorganisatie, kun je in een aantal gevallen gebruik maken van gratis extra uren aanvullende kraamzorg. Het toekennen van extra uren kraamzorg via Groene Kruis Ledenorganisatie verloopt altijd na indicatie door Groene Kruis Kraamzorg. Je kunt tijdens de intake informeren naar het lidmaatschap van Groene Kruis Ledenorganisatie (je bent niet automatisch lid van Groene Kruis Ledenorganisatie als je je hebt aangemeld voor kraamzorg)

of kijk op de website www.dezorggroep. nl/ledenorganisatie voor de meest actuele informatie en de diverse mogelijkheden en voorwaarden. De intake Rond de zevende zwangerschapsmaand kun je een schriftelijke uitnodiging verwachten voor een intake bij je thuis. Wens je deze intake eerder of later, neem dan contact op met Groene Kruis Kraamzorg. Op verzoek van de ziektekostenverzekeraars is het echter mogelijk dat het gesprek door de intakefunctionaris telefonisch verricht wordt. Indien je toch een intake bij je thuis wenst, kan dit tegen bijbetaling van het geldende tarief. 7

Als voorbereiding kun je de vragen en onderwerpen die je wilt bespreken noteren. Tijdens de intake wordt het aantal uren kraamzorg dat je gaat ontvangen geïndiceerd en vastgesteld conform het Landelijk Indicatieprotocol Kraamzorg. Dit gebeurt door enkele zaken af te wegen, die onder andere betrekking hebben op de moeder zelf (met de pasgeboren baby) en de persoonlijke leefomstandigheden. De gemaakte afspraken worden vastgelegd in het kraamzorgplan. Tijdens de intake zal de intakefunctionaris je zoveel mogelijk informeren over praktische zaken die van belang kunnen zijn en jouw vragen beantwoorden. Zij zal het kraam­zorgplan (handig om alvast te lezen wat er tijdens de kraamperiode allemaal gaat gebeuren) bij je achterlaten. De intakefunctionaris zal ook verwijzen naar de Arbo-checklist in het kraamzorgplan. Dit om de veiligheid van werken voor onze kraamverzorgenden te waarborgen. Taken kraamverzorgende Welke taken de kraamverzorgende in je gezin zal uitvoeren, hangt af van het aantal geïndiceerde uren kraamzorg. De taken die als basis bij kraamzorg horen zijn assistentie bij de bevalling, de lichamelijke verzorging en controle van de moeder, de lichamelijke verzorging en controle van de baby, het geven van voorlichting, instructie en advies, observeren en signaleren van mogelijke problemen bij de moeder en/ of de ontwikkeling van de baby, het waarborgen van hygiëne en ondersteuning bij 8

of tijdelijk overnemen van de basis huishoudelijke taken. Indien geïndiceerd kunnen de verzorging en/of opvang van andere kinderen en ondersteuning bij of tijdelijk overnemen van overige huishoudelijke taken ook behoren bij de taken van de kraamverzorgende. Indien het bovenstaande niet geïndiceerd is zul je een beroep moeten doen op je partner, huisgenoten of anderen. Assistentie bij de bevalling De kraamverzorgende helpt mee om alles in gereedheid te brengen voor de bevalling thuis of voor de bevalling op de open verloskamer. Tijdens de bevalling assisteert zij de verloskundige of (huis)arts en biedt de aanstaande ouders ondersteuning waar mogelijk. Na de bevalling zal de kraamverzorgende de moeder en baby verzorgen en gedurende de eerste uren na de geboorte de gezondheidssituatie van beiden bewaken. In overleg met jou en de verloskundige kan onze kraamverzorgende eerder bij de bevalling aanwezig zijn om je te ondersteunen. VIP VIP staat voor vervroegde inzet partus­ assistentie. Dat betekent dat in overleg met jou en de verloskundige de kraamverzorgende al vroegtijdig bij de bevalling aanwezig kan zijn. Al onze kraamverzorgenden zijn geschoold in het aanbieden van VIP. Het kan je een veilig gevoel geven als je gedurende de bevalling kunt terug-

vallen op de ondersteuning van de kraamverzorgende. Indien je gebruik wilt maken van deze dienst kun je dit bespreekbaar maken bij jouw verloskundige. Ook onze intakefunctionaris kan je tijdens de intake meer informatie geven. Verzorging van moeder en baby De kraamverzorgende ondersteunt je bij de dagelijkse lichaamsverzorging, voeding en controleert je herstel. Ze bewaakt de lichaamstemperatuur, polsslag, vloeien, baarmoederstand, borsten, urine en ontlasting, eventuele hechtingen en algemeen welzijn. Zij verzorgt de baby, controleert de ademhaling, de lichaamstemperatuur, de huidskleur, de navel, het plassen, de ontlasting, het gewicht, huil- en drinkgedrag en de algehele toestand van de baby. Alle gegevens, observaties en bijzonderheden van moeder en baby worden gerapporteerd op de temperatuurlijst en in het kraamzorgplan, ter informatie voor verloskundige, (huis)arts en kraamzorgverpleegkundige. Ook helpt ze bij de voeding van de baby. De kraamverzorgende zal jou en je partner zoveel mogelijk bij de verzorging van de baby betrekken. Als zich veranderingen voordoen in de gezondheidstoestand van jou of van de baby, waarschuwt de kraamverzorgende altijd de verloskundige of huisarts en de kraamzorgverpleegkundige. De kraamverzorgenden zullen geen medicijnen toedienen. Dit valt onder verantwoordelijkheid van verloskundige of huisarts.

Borst- of kunstvoeding Je hebt waarschijnlijk al een keuze gemaakt of je borst- of kunstvoeding wilt gaan geven. Groene kruis Kraamzorg respecteert je keuze, waarbij je kunt rekenen op professionele begeleiding en advisering. Om weloverwogen te kunnen kiezen tussen borst- of kunstvoeding is het belangrijk dat jij je goed voorbereidt; bijvoorbeeld door over borstvoeding te lezen of door het bijwonen van een voorlichtingsbijeenkomst. Tijdens de intake ontvang je ook informatie over borst- en kunstvoeding. Voor meer informatie over borstvoeding kun je ook terecht bij: • www.borstvoedingnatuurlijk.nl • www.zorgvoorborstvoeding.nl • www.borstvoeding.com • www.lalecheleague.nl • www.nvlborstvoeding.nl 9

Groene Kruis Kraamzorg is voorstander van het geven van borstvoeding, omdat onderzoek aantoont dat er gezondheidswinst wordt behaald voor zowel de baby als de moeder. Alle kraamverzorgenden zijn geschoold in de begeleiding bij het geven van borstvoeding. De kraamverzorgende zal je, in samenspraak met de verloskundige, professionele en deskundige begeleiding, ondersteuning en advies geven tijdens de kraamperiode. Nieuwe inzichten hebben aangetoond dat het verstandig is jouw baby de eerste tijd dag en nacht in babybedje of wiegje bij je op de kamer te houden (rooming-in). Daardoor kun je onmiddellijk reageren op hongersignalen van jouw baby. Groene Kruis Kraamzorg werkt volgens de eisen en methode van het WHO/Unicef certificaat Zorg voor Borstvoeding. Voor jou een zekerheid dat kwaliteit gewaarborgd is.

10

Voorlichting en advies Vooral bij een eerste baby zul je vragen hebben over de verzorging. Op veel van deze vragen kan de kraamverzorgende je het antwoord geven. De kraamverzorgende laat je zien hoe jij de baby kunt baden en ze vertelt wat je moet weten over zaken als voeding, ligging van de baby, veilig slapen, rust en regelmaat, het gebruik van kruiken, het verzorgen van de navel etc. Je kunt natuurlijk ook vragen hebben op een moment dat de kraamverzorgende niet aanwezig is. Kun je dan geen antwoord vinden in het kraamzorgplan, dan kun je tijdens de kraamperiode 24 uur per dag telefonisch terecht bij Groene Kruis Kraamzorg. Na de kraamperiode kun je bij vragen contact opnemen met je huisarts of met de verpleegkundige Jeugdgezondheidszorg.

Voor het verzorgingsgebied Noord- en Midden-Limburg is Jeugdgezondheidszorg te bereiken via de GGD Limburg Noord: telefoonnummer 088-119 12 00. Voor het verzorgingsgebied Westelijke Mijnstreek is Jeugdgezondheidszorg te bereiken via het telefoonnummer 088-458 88 88 (Orbis thuis). Het kraamzorgplan De kraamverzorgende werkt met een kraamzorgplan. Het kraamzorgplan vormt de basis voor de zorgverlening in de kraamperiode. Hierin noteert de kraamverzorgende alle zorggegevens, zorgafspraken en bijzonderheden over jou en je baby. Het kraamzorgplan is ontwikkeld om dagelijks inzicht te verkrijgen in de te verlenen zorg en om eventuele gezondheidsproblemen te signaleren, zodat deze, indien nodig, op een deskundige wijze behandeld kunnen worden. Belangrijke gegevens worden door de kraamverzorgende gerapporteerd aan Groene Kruis Kraamzorg en verloskundige en/of huisarts. Tijdens en na afloop van de kraamperiode bespreekt de kraamverzorgende met jou de geboden zorg aan de hand van het kraamzorgplan. Na afloop mag je het kraamzorgplan houden als aandenken en naslagwerk, leuk voor later. Hierin vind je ook handige tips en adviezen. Waarborgen van hygiëne Om hygiëne te kunnen waarborgen reinigt de kraamverzorgende dagelijks de badka-

mer en de toilet(ten), verschoont frequent het kraambed en het babybedje en kookt materiaal uit zoals borstkolf, flessen en spenen. Zorg voor het gezin Ondersteuning bij of tijdelijk overnemen van basishuishoudelijke taken De kraamverzorgende houdt de babykamer en de kamer waarin de moeder verblijft schoon en verzorgt afhankelijk van het aantal uren kraamzorg de kraamwas en de lunch. Ondersteuning bij of tijdelijk overnemen van extra huishoudelijke taken In samenspraak met de mantelzorg, afhankelijk van het aantal geïndiceerde uren kraamzorg en met inachtneming van waarborging van hygiëne, kan de kraamverzorgende de verzorging en opvang van de andere kinderen overnemen, maaltijden bereiden, gezinswas verzorgen, normaal voorkomende huishoudelijke werkzaamheden verrichten en gastvrouw zijn voor je bezoek. De kraamverzorgende maakt hierover straks afspraken met jou die ze, evenals eventuele bijzonderheden in het kraamzorgplan zal noteren. Gaandeweg leert ze jou en de andere gezinsleden de baby te verzorgen en het huishouden op de nieuwe situatie af te stemmen. Hulp en ondersteuning bij opvoedingstaak De meeste ouders kunnen hun opvoedingstaak goed aan. Toch zijn er situaties waarin ouders wel wat ondersteuning kunnen gebruiken. 11

Bijvoorbeeld: als een kind te vroeg geboren is. Of bij een ouder die er alleen voor staat. Of als er steun uit de omgeving ontbreekt. Niet alleen de pasgeborene, maar ook de andere kinderen in het gezin kunnen de ouders soms zorgen baren of de opvoedingstaak bemoeilijken. Vanuit haar ervaring en deskundigheid kan de kraamverzorgende in moeilijke situaties twijfels en zorgen signaleren. De kraamverzorgende kan in overleg met de kraam­ zorgverpleegkundige de ouders ondersteunen bij een eventuele verwijzing naar de verpleegkundige van Jeugdgezondheidszorg. Met name voor kinderen geldt dat als er problemen in de (sociaal-emotionele) ontwikkeling vroeg worden gesignaleerd, de gevolgen beperkt kunnen blijven. Hielprik en neonatale gehoorscreening De kraamzorgverpleegkundige zal tussen de 4de en 7de dag de hielprik en gehoorscreening bij jouw baby verrichten. De uitleg over deze onderzoeken ontvang je via een folder van jouw verloskundige en/of bij aangifte van de geboorte bij de gemeente. Tijdens de kraamperiode krijg je hierover aanvullende uitleg van de kraamverzorgende en/of kraamzorgverpleegkundige. Tijdens dit huisbezoek zal de kraamzorgverpleegkundige ook met je bespreken of de kraamzorg naar tevredenheid verloopt en of bijstelling van de zorg en herindicatie nodig is. De kraamzorgverpleegkundige ondersteunt de kraamverzorgende in de uitvoering van haar taken. En draagt samen met de kraamverzorgende de verant­woordelijkheid voor de kwali12

teit van de verleende kraam­ zorg. Dit in samenwerking met de verloskundige/huisarts. Overdracht van Kraamzorg naar Jeugdgezondheidszorg Aan het einde van de kraamperiode worden met jouw toestemming gegevens over de zorg doorgegeven aan de verpleegkundige Jeugdgezondheidszorg in je regio. Een professionele overgang van de zorgverlening van Kraamzorg naar Jeugdgezondheidszorg om continuïteit in de zorgverlening te bewerkstelligen. Het doel van deze overdracht is ook om persoonlijke op maat afgestemde aandacht en ondersteuning voor jou en je kind(eren) te bevorderen. Voorbereiding op de bevalling en de kraamperiode Je kunt tijdens de zwangerschap gebruik maken van diverse vormen van deskundige voorbereiding op de bevalling en de kraamperiode. Dit kan door bijvoorbeeld cursussen te volgen van zwangerschaps­ begeleiding, zwangerschapsyoga, zwemmen voor zwangeren etc. van o.a. Groene Kruis Ledenorganisatie. Voor de meest actuele informatie en de diverse mogelijkheden en kosten verwijzen we je: • Voor het verzorgingsgebied Noord- en Midden-Limburg naar de Klantenservice van De Zorggroep, 088-61 088 61 of naar de website www.dezorggroep.nl/ ledenorganisatie. • Voor het verzorgingsgebied Westelijke Mijnstreek naar tel. 088-458 88 88 (Orbis thuis).

13

Tijdens het huisbezoek wordt de hielprik en de gehoortest afgenomen.

Je ontvangt bij deze brochure ‘Van zwangerschap tot ouderschap’ ook de folder ‘Veilig slapen’ van Consument en Veiligheid. Hierin wordt voorlichting gegeven over de aanschaf van beddengoed voor de baby, over de slaaphouding van de baby, over warmtestuwing en het risico van roken in het bijzijn van de baby. De kraamzorg­ ­­­­verpleegkundige zal deze risico­factoren bij de intake met je bespreken. Groene Kruis Kraamzorg organiseert in samenwerking met de ziekenhuizen in Noord- en Midden-Limburg regelmatig voorlichtingsavonden ‘Zwangerschap en bevalling voor aanstaande ouders’ en ‘Zwangerschap en bevalling voor aanstaande ouders van een meerling’. Zie ook onze website: www.dezorggroep.nl en klik op kraamzorg of via www.groenekruis.nl/ kraamzorg. 14

Adviezen voor de kraamuitzet van moeder en baby Voor de bevalling en het kraambed Vanaf drie weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum kun je bij Medipoint Groene Kruis (adressen zie pagina 5) gratis de volgende uitleenartikelen halen (je dient een geldige legitimatie te kunnen overleggen bij het lenen van artikelen): • Bedverhogers. Vanuit de ARBO-wet stellen wij een bedhoogte van 65 - 70 cm verplicht. Mocht je bed lager zijn dan kun je gebruik maken van bedverhogers. Je kunt zo rugklachten bij de kraamverzorgende en bij jouw verloskundige meehelpen te voorkomen. Indien bedverhogers onder je bed niet geplaatst kunnen worden, kijk je samen met de kraamzorgverpleegkundige naar andere mogelijkheden en de conse­quenties voor de

uitvoering van de zorgverlening. • Een po. Ook wanneer de bevalling in het ziekenhuis plaatsvindt, zijn bovengenoemde artikelen voor het kraambed thuis noodzakelijk. Het kraampakket Speciaal voor je kraamperiode is door de meeste Zorgverzekeraars een kraampakket samengesteld. Gekozen is voor die benodigdheden die je doorgaans niet in huis zult hebben, maar die onmisbaar zijn voor de zorg tijdens de geboorte. Het pakket bevat de noodzakelijke verzorgingsartikelen die zowel bij thuisbevalling, een bevalling op de open verloskamer als na een bevalling in het ziekenhuis nodig zijn. Informeer eerst bij je

Zorgverzekeraar of je voor een kraampakket in aanmerking komt. Indien het kraampakket niet door de verzekering geregeld wordt, kun je het pakket kopen in een van de Medipoint Groene Kruis winkels. Het is voor de verloskundige handig om de inhoud van het kraampakket in de doos te laten. Baby-uitzet Voor de complete baby-uitzet verwijzen we je naar de baby-uitzetkaart. Hier staat precies op wat je allemaal nodig hebt. Een aantal artikelen, zoals flessen, spenen, babyluiers en huidverzorgingsproducten, is bij Medipoint Groene Kruis te koop. Ook kun je bij Medipoint Groene Kruis borstkolven huren of kopen.

Een kijkje bij Medipoint Groene Kruis is de moeite waard! In de laatste weken van de zwangerschap wordt alles in orde gebracht voor de bevalling. Bij Medipoint Groene Kruis zijn diverse producten te koop die je vanaf de 20e week van je zwangerschap nodig hebt. Denk bijvoorbeeld aan een kraampakket, borstkolven, kruikjes, bedzeil en verzorgingsproducten. Wil je thuis bevallen dan heb je naast het kraampakket ook nog een aantal andere zaken nodig o.a. klossen voor onder het bed en een ondersteek (gratis te lenen). Medipoint Groene Kruis verkoopt ook een aantal producten waaronder een babyfoon, stopcontactbeveiligers en een heel mooie lijn van zwangerschapslingerie. Kom gerust eens een kijkje nemen in Medipoint Groene Kruis, ook voor een deskundig advies.

Tegen inlevering van deze bon ontvang je bij Medipoint Groene Kruis op de zwangerschapslingerie van Medela en het assortiment borstkolven van Medela

15% korting

(voor adressen en plaatsen zie achterzijde van deze bon). 15

Uit hygiënisch oogpunt is het goed de baby-uitzet van tevoren te wassen op 40 graden en te strijken. Gebruik daarbij geen wasverzachter, omdat dit de babyhuid kan irriteren. Advies aan (aanstaande) ouders die nog beddengoed moeten aanschaffen Gezien het mogelijke verband tussen het gebruik van dekbedden en het optreden van wiegendood (onder meer veroorzaakt door warmtestuwing) wordt tijdens de kraamperiode alleen gebruik gemaakt van lakentjes en dekentjes, (zie pagina 19 ‘veilige omgeving’). Het Keurmerkinstituut Konsumentenprodukten heeft een eisen-

pakket opgesteld voor babydekens. Deze dekens zijn bedoeld voor kinderen in de leeftijd tot 2 jaar. Er zijn onder andere eisen gesteld aan de warmte-isolatie en de luchtdoorlaatbaarheid. Je kunt deze dekens herkennen aan het keurmerk van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen (Groenzegel). Zie ook de folder ‘Veilig slapen’ en de site van Consument en Veiligheid; www.veiligheid.nl Wij adviseren je om, voordat je nieuw op de markt uitgebrachte artikelen koopt, de Consument en Veiligheid (www.veiligheid. nl), of de kraamzorgverpleegkundige tijdens de intake te raad­plegen.

Tegen inlevering van deze bon ontvang je bij Medipoint Groene Kruis op de zwangerschapslingerie van Medela en het assortiment borstkolven van Medela

15% korting

Adressen Medipoint Groene Kruis Medipoint Groene Kruis in Venray, Schoolstraat 7 | Medipoint Groene Kruis in Horst, Hoge Horst 1 | Medipoint Groene Kruis in Panningen, Steenbakkersstraat 10 | Medipoint Groene Kruis in Blerick, Drie Decembersingel 48 | Medipoint Groene Kruis in Venlo, Zorgboulevard Viecuri, Tegelseweg 210 | Medipoint Groene Kruis in Echt, Du Commerce 2 | Medipoint Groene Kruis in Weert, Vogelsbleek 10 | Medipoint Groene Kruis in Roermond, Westhoven 5 | Je kunt ook terecht in de Thuiszorgwinkel Boxmeer, Maasziekenhuis, Dokter Kopstraat 1, Beugen Voor openingstijden en algemene informatie De Klantenservice, bereikbaar tijdens kantooruren via telefoonnummer: 088-61 088 61.

16

Ook kun je kijken op de website van de Stichting Wiegedood, www.wiegedood.nl. Hier staat specifieke informatie over veilige en onveilige producten. Wat te doen als de bevalling begint? Thuisbevalling Groene Kruis Kraamzorg is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar. Als de geboorte zich aankondigt neem je na overleg met de verloskundige of huisarts contact op met Groene Kruis Kraamzorg.

het ziekenhuis, de kraamverzorgende bij je thuis is. De kraamverzorgende kan, indien je dit wenst, circa één uur voordat je het ziekenhuis verlaat, in jouw gezin aanwezig zijn om voorbereidingen te treffen voor de thuiskomst van jou en je baby. Kun je dan zorgen dat er iemand in huis is of dat de sleutel bij bijvoorbeeld de buren is? Als je voor de bevalling naar het ziekenhuis gaat, dien je het volgende mee te nemen: Voor de baby • 2 Hemdjes of rompertjes • 1 Truitje/broekje/sokjes • 2 Wegwerpluiers • Jasje, mutsje en eventueel 1 dekentje • Autostoeltje

Bevalling open verloskamer ziekenhuis Je neemt op verzoek van de verloskundige of huisarts die de bevalling begeleidt, contact op met Groene Kruis Kraamzorg. De kraamverzorgende wordt geroepen om bij de bevalling te assisteren. Na de bevalling zal de kraamverzorgende de moeder en de baby verzorgen en de gezondheidstoestand van beiden controleren. Bij thuiskomst zal de kraamverzorgende nogmaals de controles uitvoeren en adviezen geven voor de avond en nacht. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het kraamzorgplan.

Voor jezelf • Verzekeringsbewijs en identiteitsbewijs • Ziekenhuispasje en zwangerschapskaart indien in jouw bezit • Eventuele bloedgroepkaart • Kleding, ondergoed en toiletartikelen

Ziekenhuisbevalling en kraamzorg thuis Als je in het ziekenhuis bent bevallen kun je alvast contact opnemen met Groene Kruis Kraamzorg (088-610 610 6) om door te geven dat de baby geboren is. Wanneer je van de gynaecoloog na de bevalling het ziekenhuis mag verlaten om thuis het kraambed verder door te brengen, neem je opnieuw telefonisch contact op met Groene Kruis Kraamzorg. Wij zullen zorgen dat aansluitend aan het ontslag uit

In huis hebben bij thuiskomst • Bedzeil en po • Bedverhogers onder het bed • Zie verder de baby-uitzetkaart (deze staat ook op onze website). Indien mogelijk, laat dan thuis het babywiegje of bedje voorverwarmen met een kruik. Indien je met eigen vervoer na de bevalling naar huis gaat, zorg dan voor veilig vervoer van jouw baby. Een veilige manier is vervoer in een autostoeltje met 17

driepuntsgordel; doe aan beide kanten van de baby ter ondersteuning een opgerolde luier, handdoek of dekentje. Nazorg door verloskundige of huisarts Als zwangerschap en poliklinische bevalling onder leiding van een gynaecoloog plaatsvinden, dan kun je het beste vóór de bevalling telefonisch contact opnemen met een verloskundige in je regio of eventueel met je huisarts. Consultatiebureau Na beëindiging van de kraamperiode draagt de kraamverzorgende de zorg over aan de verpleegkundige Jeugdgezondheidszorg. Zij neemt vervolgens contact met je op en nodigt je uit om het consultatiebureau voor zuigelingen te bezoeken. Mochten zich na het vertrek van de kraamverzorgende eerder problemen voordoen of heb je vragen over de baby, dan kun je op werkdagen tijdens kantooruren contact opnemen: • Voor verzorgingsgebied Noord- en Midden-Limburg met de GGD Limburg Noord: 088-119 12 00. • Voor het verzorgingsgebied Westelijke Mijnstreek telefoonnummer 088-458 88 88 (Orbis thuis). Je wordt daarna in contact gebracht met de verpleegkundige Jeugdgezondheidszorg. Bij dringende vragen ‘s avonds of ‘s nachts verwijzen wij je naar de huisartsenpost in jouw regio. Allergie in de familie Wanneer je een kind verwacht en er komt 18

eczeem, voedselallergie of allergisch astma in je familie voor, dan is er een grotere kans dat je kind ook een allergie krijgt. Omdat een erfelijke aanleg niet is te voorkomen richten de preventieve maatregelen zich met name op het vermijden van blootstelling aan de betreffende allergenen, de keuze van de beste voeding om allergie te voorkomen, niet te roken tijdens de zwangerschap en na de geboorte niet roken in de omgeving van het kind en contact met allergenen via de lucht of via de huid te vermijden. Allergeenvrije babykamer Ga je de babykamer inrichten en is de kans groot dat jouw kind (ook) astma of een allergie krijgt? Dan is het misschien verstandig meteen te kiezen voor een allergeenvrije aanpak. ‘Allergeenvrij’ is hoofdzakelijk gericht op het bestrijden van de huisstofmijt. Aspecten daarvan zijn: • Een gladde inrichting waarin de huisstofmijt geen beschutting heeft; • Vocht in huis verminderen (een relatieve luchtvochtigheid van minder dan 50 procent), goed ventileren en luchten; • Zorgen voor goede verwarming en isolatie. Kies bij voorkeur een babybedje op poten en voorzien van een lattenbodem, voor de ventilatie, met een synthetisch matras en beddengoed dat op 60° te wassen is. Neem knuffels die wasbaar zijn op 60° of allergeenvrije knuffels. Tip: koop twee dezelfde knuffels, zodat je er één kunt wassen en je kind de andere kunt geven.

Bij voorkeur borstvoeding Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat kinderen die borstvoeding hebben gehad, minder vaak eczeem, voedselallergie en allergisch astma ontwikkelen dan kinderen die kunstvoeding hebben gekregen. • Zeker vier maanden en bij voorkeur zes maanden uitsluitend borstvoeding biedt de beste bescherming. Een kortere periode werkt ook al preventief; • Geef tussendoor liefst geen koemelk of andere (vaste) voeding; • Begin pas met voeding met dierlijke eiwitten als je kind acht of negen maanden is. Als het voeden niet lukt Als het toch niet lukt om zelf te blijven

voeden, is hypoallergene kunstvoeding een goed alternatief. Deze is duurder, maar soms wel aan te bevelen. Wil je meer weten, dan verwijzen wij je graag naar de website van het voedingscentrum, www.voedingscentrum.nl (met betrekking tot voedselovergevoeligheid) of de website van het astmafonds, www.astmafonds.nl (met betrekking tot preventie van astma). Veilige omgeving thuis Letten op veiligheid begint al op het moment dat je babyspullen koopt of overneemt van familie of kennissen. We geven een paar tips, zodat je beter kunt beoordelen of hetgeen je aanschaft niet alleen mooi en bruikbaar, maar ook veilig is. 19

Kijk voor meer informatie ook op de site van Consument en Veiligheid: www.veiligheid.nl Wieg en ledikant Een wieg is alleen te gebruiken in de eerste maanden. Jouw baby groeit er snel uit, wordt te groot en te zwaar, maar vooral te beweeglijk. Kijk daarom al in de tweede maand uit naar een ledikantje, dat goed moet zijn afgewerkt. Een spijlenbedje met verstelbare bodem is een prima koop, mits de spijlen helemaal tot op de bodem doorlopen. De afstand tussen de spijlen mag niet te groot, maar ook niet te klein zijn. In dat laatste geval kunnen hoofdje, armpjes en beentjes er tussen bekneld raken. De afstand mag daarom niet groter dan 6,5 cm en niet kleiner dan 4,5 cm zijn. Meet het voor alle zekerheid na als je een oud bedje overneemt. Zijn de zijkanten opklapbaar, dan moet je die kunnen vergrendelen. Kijk dan meteen of de hoeken wel afgerond zijn. De schroeven moeten in het ledikantje verzonken zijn. Zorg dat het matrasje maximaal 2 cm korter is. Veilig slapen De kraamverzorgende zal je informeren over de ligging van de baby in bedje. Zorg dat een baby niet te warm slaapt. • In een goed geventileerde slaapruimte • Bij een normale kamertemperatuur • In een niet te warm toegestopt wiegje of ledikantje Het is beter een of enkele dunne dekentjes te gebruiken. Een dekbedje is in de eerste twee levensjaren in verband met warmte20

stuwing niet aan te raden. Bij jonge baby’s zeker geen losse stootranden in het bedje zetten of andere zaken waar de baby met het gezichtje tegen aan gaat liggen. Geen snoer, koord of touw in wiegje of bed. Stel de baby de eerste zes maanden niet bloot aan vermoeienissen zoals lange reizen. Het advies is om een wandelwagen niet als permanente slaapplek te gebruiken. Deze voldoet niet aan de eisen voor een veilige permanente slaapplaats. Roken in een ruimte waar de baby verblijft dient vermeden te worden. Kraamverzorgenden mogen derhalve in je huis niet roken. Voor uitgebreide informatie over veilig slapen verwijzen wij je naar de folder en de site van Consument en Veiligheid (www.veiligheid.nl) en de site van de Stichting Wiegedood (www.wiegedood.nl). Voorkeurshouding Veel kinderen hebben in het begin een voorkeur om in rugligging hun hoofdje steeds naar een zelfde kant te draaien. Na enkele weken lukt het meestal ook naar de andere kant te draaien. Toch zijn er ook veel baby’s die uit zichzelf hun hoofdje steeds naar één kant gericht blijven houden. Als gevolg hiervan kan het hoofdje aan een kant afplatten, waardoor ook het gezicht van de baby a-symmetrisch wordt. Door hier vanaf de eerste week aandacht voor te hebben, kan dit vaak voorkomen worden. De kraamverzorgende informeert je verder en adviseert je hoe voorkeurshouding te voorkomen. Ook in het kraamzorgplan, dat

je tijdens de intake krijgt aangeboden, staan enkele tips hoe voorkeurshouding te voorkomen. Rust en Regelmaat Om veel, meer dan normaal, huilen van de baby te voorkomen is het belangrijk dat rust en regelmaat en daarmee voorspelbaarheid wordt aangebracht. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het aanbrengen van rust en regelmaat effectief is bij het voorkomen van excessief huilen van baby’s. De kraamverzorgende informeert je verder en adviseert hoe in je persoonlijke situatie, rust en regelmaat voor de baby kan worden aangebracht. Meer informatie over rust en regelmaat kun je ook lezen in het kraamzorgplan.

Kinderwagen Let bij de koop van een kinderwagen op stevigheid en stabiliteit. Hoe groter de afstand tussen de wielen, hoe beter de wegligging. De wagen mag niet uit balans raken als je ook de boodschappen wilt meenemen. Een bagagerek onder de bak zorgt voor een betere balans dan een net-

je aan de duwstang. Zitjes op de bak zijn levensgevaarlijk: laat je de wagen los, dan kiept deze door het gewicht van het oudere kind. De rem moet makkelijk zijn vast te zetten en op minstens twee wielen werken. De hoogte moet zijn aangepast aan je eigen lichaamslengte. Buggy De kleine inklap-wandelwagen die we ‘buggy’ noemen, is handig als je vaak met het openbaar vervoer reist of weinig ruimte in de auto hebt. Gebruik buggy’s echter alleen voor korte wandelingetjes. Jouw baby zit er namelijk niet prettig in, hij heeft te weinig steun in de rug en voeten. De meeste buggy’s zijn onstabiel en rijden niet prettig. Bovendien kiept het wagentje als je er een tas aanhangt. Easy-rider De eerste maanden kun je jouw baby makkelijk in een draagzak (easy-rider) vervoeren. Je zult merken dat hij het schommelen op jouw buik prettig vindt en dikwijls onder het lopen in slaap valt. Ander voordeel is, dat je beide handen vrij hebt om een tas te dragen of om de wandelwagen van een ander kind te duwen. Zo’n draagzak moet je natuurlijk wel in je eentje aan en af kunnen doen; het kan dus geen kwaad dat in de winkel uit te proberen. Controleer dan ook of de banden goed zijn bevestigd. Box Bij de box geldt hetzelfde als bij het ledikantje: de spijlen moeten een tussenruimte hebben van max. 6,5 cm. Een netbox 21

22

met mazen levert verstikkingsgevaar op! Als de box klaar staat moeten de scharnieren goed zijn vergrendeld. De bodem hoort stevig tussen de poten te zijn bevestigd en mag niet kieren. Plaats de box niet bij de verwarming, in de tocht of in de buurt van giftige planten. Haal de elektriciteitssnoeren weg en zorg dat er geen koorden of touwen in de box terechtkomen. Speelgoed Jouw baby heeft het meest aan speelgoed dat lekker zacht aanvoelt of rammelt. Ook zal hij gauw naar felgekleurde speeltjes grijpen. Speelgoed is belangrijk voor zijn ontwikkeling, hij leert ermee voelen, kijken en bewegen. Goed speelgoed hoeft niet duur te zijn, maar let wel altijd op dat het degelijk gemaakt is. Een rammelaar, die op de grond valt, mag niet meteen kapot gaan. Kleine onderdelen kunnen loslaten. Een kleine inspectie vooraf is aan te bevelen. Meer informatie Medipoint Groene Kruis heeft een uitgebreid assortiment kinderveiligheidsprodukten te koop. Voor meer informatie kun je terecht bij de verpleegkundige Jeugdgezondheidszorg, de arts op het consultatiebureau of bij de Klantenservice, telefoonnummer 088-61 088 61. Ook kun je informatie verkrijgen via de website: www. veiligheid.nl.

23

Voorwaarden en richtlijnen voor thuiskraamzorg 1. Kosten voor kraamzorg Voor alle verzekerden geldt een wettelijke eigen bijdrage per uur in de kosten van de thuiskraamzorg. Voor de hoogte van de eigen bijdrage: zie www.groenekruis.nl/ kraamzorg. Na de kraamperiode brengen wij je de verplichte eigen bijdrage over het aantal genoten uren kraamzorg in rekening. Mogelijk kun je (een gedeelte van) deze eigen bijdrage terugvorderen bij je zorgverzekeraar. De nota van de geleverde kraamzorg wordt door Groene Kruis 24

Kraamzorg rechtstreeks naar je zorgverzekeraar gestuurd. De zorgver­ ze­ keraar zorgt dan voor de betaling. Je ontvangt alleen de rekening van de wettelijke eigen bijdrage. De tarieven voor thuiskraamzorg worden jaarlijks aangepast en vastgesteld door een landelijke instantie, die tarieven vaststelt: College Tarieven Gezondheidszorg en de zorgverzekeraars. Ook als je extra uren kraamzorg bij wilt kopen geldt voor jou het uurtarief.

2. Afmelding kraamzorg of wijzigingen doorgeven Bij een vroegtijdige afbreking van de zwangerschap en bij verhuizing naar een gemeente buiten het verzorgingsgebied van Groene Kruis Kraamzorg, kun je voor afmelding van de aangevraagde kraamzorg telefonisch contact opnemen met Groene Kruis Kraamzorg of mailen naar: [email protected]

Alles over thuiskraamzorg.

Zie voor de actuele tarieven onze site: www.dezorggroep.nl en klik op kraamzorg of via de site www.groenekruis.nl/kraamzorg. Wij adviseren je de polisvoorwaarden van je zorgverzekeraar van tevoren zorgvuldig na te kijken. Bij de meeste verzekeraars heb je de mogelijkheid om tijdens het lopende jaar je polis te wijzigen. Dit kan interessant voor je zijn omdat er verzekeraars zijn met speciale pakketten voor kraamzorg/jonge gezinnen. Na de kraamperiode ontvang je een nota over de ontvangen kraamzorgproducten. Als je vragen hebt over de nota kun je ons altijd bellen of mailen.

De volgende gegevens worden van je gevraagd: • Meisjesachternaam, achternaam partner • Adres, postcode en woonplaats • Telefoonnummer • Cliëntnummer kraamzorg • Vermoedelijke datum bevalling • Reden annulering (bijvoorbeeld verhuizing buiten het werkgebied, verzorging in een ziekenhuis op medische indicatie, voortijdige beëindiging van de zwangerschap of anders) • Ingangsdatum. Wijzigingen doorgeven Bij eventuele wijzigingen, zoals verandering van zorgverzekeraar* of verhuizing** binnen het verzorgingsgebied van Groene Kruis Kraamzorg is het belangrijk dit zo snel mogelijk door te geven door telefonisch contact op te nemen met Groene Kruis Kraamzorg of een e-mail bericht te sturen naar: [email protected] De volgende gegevens worden van je gevraagd: 25

• • • • •

Meisjesachternaam, achternaam partner Adres, postcode en woonplaats Telefoonnummer Cliëntnummer kraamzorg Vermoedelijke datum bevalling

* Bij verandering van zorgverzekering graag met vermelding van de nieuwe zorgverzekering en het nieuwe inschrijfnummer. ** Bij verhuizing binnen het werkgebied graag met vermelding van het nieuwe adres, postcode en woonplaats. 3. Verantwoordelijkheid Onze kraamverzorgenden zijn gediplomeerd en ingeschreven in het Register voor Kraamzorg van de Geneeskundige Inspectie. De kraamverzorgenden zijn werkzaam onder leiding en verantwoording van de manager Kraamzorg. Een kraamverzorgende in opleiding zal tijdens de zorgverlening worden begeleid door een kraamzorgverpleegkundige of een speciaal daarvoor opgeleide kraamverzorgende. Gedurende het kraambed is de verloskundige medisch eindverantwoordelijk. 4. Kraamverzorgenden in opleiding en stagiaires Groene Kruis Kraamzorg is een erkend leerbedrijf, hetgeen betekent dat de zorg geleverd kan worden door kraamverzorgenden in opleiding/stagiaires. We werken samen met diverse scholen en verschillende leertrajecten. De leerlingen/stagiaires zullen hun werkzaamheden onder deskundige 26

begeleiding uitvoeren. Als het voor jou bezwaarlijk is dat een leerling/stagiaire aanwezig zal zijn, dan kun je dit aangeven tijdens de intake. 5. Beroepsgeheim Alle medewerkers en stagiaires van Groene Kruis Kraamzorg hebben een beroeps­geheim. Dit betekent dat zij je privacy respecteren en beschermen en geen informatie over jou en je huisgenoten naar buiten brengen. Uiteraard zal de kraamverzorgende zonodig je situatie met de kraamzorgverpleegkundige en/of de verloskundige bespreken. Dit is nodig voor de kwaliteit en voortgang van de zorgverlening. 6. Privacy Ter bescherming van je persoonlijke levenssfeer hanteren wij een zogenaamd privacyreglement. Om op een verantwoorde manier zorg te verlenen, hebben wij persoonlijke informatie van jou gevraagd en geregistreerd. De Wet Persoonsregistratie verplicht ons deze gegevens zorgvuldig te beheren. Ze zijn niet toegankelijk voor onbevoegden en kunnen niet zonder je toestemming worden doorgegeven. De Wet Persoonsregistratie geeft je als cliënt het recht: • Te weten of je voorkomt in onze registratie • Kennis te nemen van wat er over jou geregistreerd staat • De gegevens te verbeteren • Te vernemen of er gegevens aan derden doorgegeven zijn

Het privacyreglement ligt ter inzage bij Groene Kruis Kraamzorg.

melding doen bij de organisatie. Wij zullen dan genoodzaakt zijn maatregelen te treffen ten aanzien van de zorgverlening.

Ten behoeve van verschillende doeleinden kunnen wij je om gegevens omtrent de zorgverlening vragen. Wij zijn verplicht jaarlijks de kwaliteit van zorg te meten. Hiertoe wordt o.a. geanonimiseerde informatie uit het zorgdossier gebruikt. Daarnaast stellen we het op prijs als je mee wilt werken aan ons digitale klanttevredenheidsonderzoek. Verder zijn wij verplicht om bij controles door de zorgverzekeraar, in overeenstemming met de geldende regels vanuit de Zorgverze­keringswet, gegevens aan te leveren aan de zorgverzekeraar.

8. Huisdieren De verzorging van huisdieren is je eigen verantwoordelijkheid. Het kan voorkomen dat medewerkers van Groene Kruis Kraamzorg zich niet veilig voelen in het bijzijn van je huisdier. Indien hiervoor geen oplossing gevonden wordt (bijvoorbeeld je huisdier tijdens de aanwezigheid van de kraamverzorgende in een andere ruimte onderbrengen) zal dit leiden tot het stoppen van de hulpverlening conform de zorgweigeringsprocedure.

7. Omgang gezin en kraamverzorgende Wij hopen dat de samenwerking tussen jou en de kraamverzorgende goed verloopt. Voorwaarde hiervoor is een goede verstandhouding tussen jullie beiden. Van de kraamverzorgende verwachten wij dat zij jou met respect behandelt en goede omgangsvormen heeft. Daarnaast rekenen wij erop dat de kraamverzorgende door jou en je huisgenoten met respect wordt behandeld en wordt benaderd volgens algemeen gangbare normen en regels. Ongewenste omgangsvormen zoals seksuele toespelingen of handelingen, verbaal en/ of fysiek geweld, excessief alcohol/drugs gebruik, intimidatie en discriminatie zijn niet toegestaan. Indien zich op dit punt problemen voordoen, mag de kraamverzorgende haar werkzaamheden bij jou onmiddellijk onderbreken en zal zij hiervan

9. Arbeidsomstandigheden en Arbeidstijdenwet Als instelling stellen wij door de Arbo-wet vastgestelde eisen aan de omstandigheden waaronder onze kraamverzorgenden werken. Dit zijn eisen op het gebied van veiligheid, hygiëne, lichamelijke belasting, werkmateriaal en temperatuur. Het materiaal dat zij gebruiken moet veilig en goed zijn. De kraamverzorgende moet in alle ruimten veilig kunnen werken ten aanzien van de elektrische installaties, elektrische apparaten en de gasinstallatie. Zo mag de kraamverzorgende alleen werken met technisch goedgekeurde apparaten. Dit geldt voor (af)wasmachine, droogapparatuur, stofzuiger, strijkbout etc. Zorg er ook voor dat de aansluitingen voor deze apparaten in orde zijn. 27

Om overbelasting van met name de rug te voorkomen mag de kraamverzorgende geen volle badjes tillen en de moeder of de baby op een laag bed verzorgen. Het kraambed dient de juiste werkhoogte, ± 65 tot 70 cm, te hebben. Indien je geen bedverhogers plaatst, kan de kraamverzorgende je niet verzorgen, jouw bed niet verschonen en de ondersteuning bij de voeding van de baby niet op bed uitvoeren. Bij de aanwezigheid en verzorging van kleine kinderen moeten deze een veilig plekje hebben, bijvoorbeeld een box, en dienen de trappen voorzien te zijn van een veiligheidshekje. Werkmateriaal dat de kraamverzorgende nodig heeft bij de uitvoering van de huishoudelijke werkzaamheden moet veilig en hygiënisch zijn en bij gebruik door de kraamverzorgende niet voor lichamelijke overbelasting zorgen (b.v. aanwezig zijn van een dweilstok). Tijdens de intake wordt de Arbo-checklist (zie pagina 32 van deze brochure) met je besproken. Tijdens de kraamperiode neemt de kraamverzorgende de Arbo-checklist nogmaals met je door. Daarnaast hanteren wij een aantal richtlijnen voor een hygiënische en verantwoorde manier van werken. Ook jouw kraamverzorgende past deze voorschriften toe. Dat kan betekenen dat het werk op een andere wijze wordt gedaan dan je wellicht gewend bent. Wij vragen je begrip hiervoor. De woning dient, zonder obstakels, vrij toegankelijk te zijn en er dient voldoende verlichting om en in het huis te zijn. 28

In de Arbeidstijdenwet is vastgelegd dat een kraamverzorgende maximaal 8 aaneengesloten dagen mag werken en daarna een verplichte rustperiode heeft. Groene Kruis Kraamzorg streeft ernaar de gehele verzorging door een en dezelfde kraamverzorgende te laten uitvoeren. Er zijn echter omstandigheden waarin dit niet mogelijk is. Er kan zich een situatie voordoen, waarbij de kraamverzorgende zal worden vervangen door een collega. Deze collega stemt haar werkzaamheden en adviezen af op de vorige kraamverzorgende, zodat de voortzetting van de kraamzorg zonder problemen verloopt. Indien de medewerker op een dag gedurende langere tijd hulp verleent, bestaan er met betrekking tot de pauzes de volgende afspraken: Als de medewerker meer dan vijf uur aaneengesloten bij je werkt, heeft ze rond het middaguur recht op een lunchpauze van 30 minuten. Alleen als de kraamverzorgende het gezin verlaat geldt dit niet als werktijd. Werkt men een hele ochtend of middag (drie uur of meer aaneengesloten) bij u, dan is een korte koffie- of theepauze van circa 15 minuten gebruikelijk. Deze pauzes vallen wel binnen de werktijd. Deze afspraken zijn conform de arbeidstijdenwet en de CAO van onze medewerkers. 10. Roken en de werkplek Vanaf 1 januari 2004 heeft iedere werknemer recht op een rookvrije werkplek. Bij de intake wordt aan je gevraagd en gerapporteerd om niet te roken zolang de kraamverzorgende in huis komt. Het

spreekt voor zich dat de kraamverzorgende altijd alles in goed overleg met je zal bespreken om problemen te voorkomen. 11. Melding Incidenten Kraamverzorgenden zijn verplicht om (bijna) incidenten die in de zorgverlening plaats vinden te melden bij Groene kruis Kraamzorg conform de reglementen Melding Incidenten medewerkers en Melding Incidenten Cliënten. De meldingen en registraties worden gebruikt ter verbetering van de kwaliteit van onze zorgverlening. Groene Kruis Kraamzorg wil hiermee enerzijds de zorg- en dienstverlening aan haar cliënten waarborgen en anderzijds een bijdrage leveren aan een veilige werkomgeving voor haar medewerkers. 12. Sleutelgebruik In principe wordt er door de medewerkers van Groene Kruis Kraamzorg geen gebruik gemaakt van sleutels die toegang verschaffen tot je woning. 13. Gebruik van vervoermiddel en parkeren Kraamverzorgenden mogen geen gebruik maken van je auto of andere vervoermiddelen en mogen in geen geval derden, waaronder jezelf vervoeren. Overtreding van deze regel door jou of door derden, al dan niet als gevolg van noodsituaties en al dan niet op jouw verzoek of op verzoek van derden, gebeurt op je eigen risico. Woon je in een omgeving waar zich gere-

geld parkeerproblemen voordoen, dan verzoeken wij je hier samen met de kraamverzorgende een oplossing voor te zoeken, bv. een tijdelijke parkeerontheffing. 14. Infectieziekten Wanneer in je gezin een infectieziekte heerst die besmettelijk is, of wanneer een MRSA besmetting bekend is, dien je dit vóór de kraamperiode door te geven aan Groene Kruis Kraamzorg. In overleg met de kraamzorgverpleegkundige en arts kunnen dan maatregelen getroffen worden, die noodzakelijk zijn. Het is wenselijk om personen, die een virusinfectie hebben, niet in de nabijheid van moeder en baby te laten komen. De kraamverzorgende is verplicht om wegwerphandschoenen te dragen tijdens de verzorging van de moeder en wanneer zij met bloed en lichaamsvloeistoffen in aanraking kan komen. Tijdens de eerste verzorging van de baby na de bevalling draagt zij eveneens handschoenen. Dit wordt gedaan om zowel zichzelf als het gezin te beschermen tegen het overdragen van infectieziekten. 15. Kraamzorg na ziekenhuisbevalling Voor de dag van thuiskomst worden zowel door het ziekenhuis als door Groene Kruis Kraamzorg verzorgingsuren in rekening gebracht. Je bent echter alleen over de uren dat de kraamverzorgende bij je in huis is eigen bijdrage verschuldigd. Bij thuiskomst vindt herindicatie van de 29

kraamzorguren plaats conform het Landelijk Indicatieprotocol Kraamzorg. 16. Gebruik van maaltijden Het is veelal gebruikelijk dat de kraamverzorgende mee eet in het gezin. Dit is echter niet verplicht. 17. Verlaten gezin onder werktijd De kraamverzorgende mag gedurende haar werkuren het gezin alleen verlaten voor verzorgende begeleiding van de kraamvrouw en/of baby naar het ziekenhuis. Het op loopafstand van en naar school brengen van je kinderen en, voor de zorg noodzakelijke, boodschappen doen kan in overleg gebeuren. De kraamvrouw mag niet alleen thuis blijven, indien dit niet verantwoord is. De kraamverzorgende volgt bij bovenstaande, de richtlijnen zoals die door de organisatie zijn opgesteld en rapporteert aan het bedrijfsbureau van Groene Kruis Kraamzorg. 18. Geld De kraamverzorgende mag geen geld of waardevolle zaken aannemen. 19. Schade De aan de kraamverzorgende, voor het uitoefenen van haar taak ter beschikking gestelde toestellen en apparaten dienen in goede staat te verkeren, evenals de aansluitingen daarvoor. Zie ook de Arbochecklist in deze brochure en in het kraamzorgplan.

Schade ontstaan door onjuiste of onvoldoende instructies wordt niet vergoed. Indien een kraamverzorgende door aantoonbare schuld schade veroorzaakt, is het van belang dit binnen 5 dagen bij het bedrijfsbureau van Groene Kruis Kraamzorg te melden. Na onderzoek wordt de dagwaarde vergoed, onder overlegging van de reparatie- of aanschafnota en na aftrek van eigen risico voor de cliënt ? 35,00 per schadegeval. 20. Klachten Hoewel wij proberen door kwaliteit en inzet zoveel mogelijk aan je wensen te voldoen, kan het toch gebeuren dat je niet geheel tevreden bent. Praat dan eerst met de betrokken kraamverzorgende over je ontevredenheid. De kraamverzorgende zal tijdens de kraamperiode met je bespreken hoe de zorgverlening verloopt en gemaakte afspraken noteren in het kraamzorgplan. Lukt het niet om je onvrede door

middel van een gesprek met de kraamverzorgende weg te nemen, dan kun je contact opnemen met het bedrijfsbureau van Groene Kruis Kraamzorg, ook buiten kantooruren. Na afloop van de kraamperiode word je in de gelegenheid gesteld om je ervaringen aan ons kenbaar te maken via een digitaal klanttevredenheidsonderzoek, waarvoor je via de mail een uitnodiging krijgt. Wanneer dit alles voor jou geen aanvaardbare oplossing biedt, kun je schriftelijk een officiële klacht indienen bij de Klachtencommissie Cliënten, Postbus 694, 5900 AR Venlo. Telefoon: 077-355 96 33. Fax: 077-352 16 50. Deze commissie behandelt je klacht volgens het Klachtenreglement Cliënten Thuiszorg dat je kunt opvragen bij de Klantenservice van De Zorggroep, telefoonnummer 088-61 088 61 of via www.dezorggroep.nl. De uitspraak van de Klachtencommissie zal schriftelijk aan je worden medegedeeld. Tegen de uitspraak van de Klachtencommissie kun je eventueel bezwaar aantekenen bij de Geschillencommissie Verpleging, Verzorging en Thuiszorg, Postbus 90600, 2509 LP, Den Haag (www.degeschillencommissie.nl). Klachten die kenbaar worden gemaakt naar aanleiding van verstuurde nota’s in relatie tot de geleverde zorg worden niet in behandeling genomen.

Er kunnen dusdanige omstandigheden in een zorgverleningssituatie zijn, dat besloten wordt de zorgverlening (tijdelijk en/of gedeeltelijk) te beëindigen of te weigeren. Na verbetering van de omstandigheden zal de zorgverlening worden hervat of opgestart. Deze omstandigheden kunnen zijn • De lichamelijke belasting voor de kraamverzorgende is groter dan volgens bestaande normen aanvaardbaar wordt geacht • De hygiënische omstandigheden zijn zodanig dat deze ernstige gezondheids risico’s kunnen opleveren • De persoonlijke veiligheid en/of vrijheid van de medewerker is in gevaar • Je accepteert een medewerker van Groene Kruis Kraamzorg niet op grond van huidskleur, leeftijd, geslacht, geloof en dergelijke. 22. Voorwaarden Je vindt de algemene leveringsvoorwaarden op onze website. Wij gaan ervan uit, dat je op de hoogte bent van de voorwaarden waaronder thuiskraamzorg wordt verstrekt. Je kunt er zich dus niet op beroepen niet bekend te zijn met deze voorwaarden en richtlijnen.

21. Beëindiging of weigering van de zorgverlening 31

Arbo checklist voor de veiligheid van de kraamverzorgende Materialen Eisen/voorwaarden 1. Tijdens de bevalling en tijdens basisverzorgingstaken Een- of tweepersoonsbed • Niet onder schuine wand Waterbed • Is niet geschikt voor de bevalling • Wordt alleen verschoond met behulp van partner/mantelzorg Bedverhogers • Bed dient minimaal 65 - 70 cm hoog te zijn. • Werkruimte minimaal 90 cm rondom bed • Geen losse kleedjes rond bed Krukje of stoel • Stevig en stabiel Verlichting • Extra lamp 100 watt/spaarlamp 20 watt Emmers • 2 Stuks, schoon, stevig met hengsel, max. 10 liter 2. Verzorging van baby Babybadje • Op standaard en op hoogte instelbaar en bij voorkeur met stop Tummy Tub • Op standaard, stevig (niet te hoog) tafeltje of op stevige stoel met krukje voor kraamverzorgende Bijzettafeltje voor weegschaal • Stabiel Commode of tafel • Minimaal 90 cm hoog en oppervlakte van 70 x 90 cm 3. Baby aanleggen Op bed aanleggen • Alleen als het bed op de goede hoogte is (zie punt 1) Aanleggen als de moeder op een • Stevige stoel met armleuningen voor de moeder goede stoel zit • Krukje voor de kraamverzorgende om te assisteren 4. Verzorging andere kinderen Box • De box is stevig en op hoogte instelbaar Indien een hoogslaper of stapelbed • De partner of het kind zelf het bed laten opmaken aanwezig is • Huishoudtrapje (stevig) gebruiken bij het opmaken

32

Materialen Eisen/voorwaarden 5. Werkmateriaal Pannen • Goede vastzittende handgrepen, minimaal 3 pannen Fornuis/kookplaat • Deugdelijke veilige knoppen, minimaal 2 kookpitten Thee- en vaatdoekjes • Minimaal 4 theedoeken en minimaal, 3 vaatdoekjes Afwasborstel • Schoon Schuursponsjes • Schoon Stof-, werk- en sanitairdoekje • Goed wasbaar of voor eenmalig gebruik om droog of nat af te nemen Huishoudhandschoenen Stofzuiger • Lichtgewicht model • Elektrisch veilig, geen koperdraad zichtbaar • 135 cm steellengte en 2 m slanglengte Dweil • Goed wasbaar of voor eenmalig gebruik Dweilstok • 135-145 cm lengte Emmer • Schone emmer met stevige hengsel, max. 10 liter Schoonmaakmiddelen • Milieuvriendelijk heeft voorkeur (geen chloor) Toiletborstel • Schoon Wasmachine • Deugdelijke sluiting Centrifuge/droger (indien aanwezig) • Gebruiksaanwijzing Waslijn/droogrek/wasknijpers • Voldoende ophangmogelijkheden Twee wasmanden of emmers • Stevig • Maximaal gewicht bij traplopen =10 kg Strijkijzer • Deugdelijk snoer, elektrisch veilig Strijkplank • Stevig , op hoogte verstelbaar, stasteun wenselijk Dienblad • Stevig 6. Veiligheid • Alle elektrische apparatuur, snoeren, stekkers en stopcontacten zijn deugdelijk en elektrisch veilig • Er is een stevige leuning aan de trap en bij kleine kinderen een veilig traphekje aanwezig (vlizotrap wordt niet gebruikt door de kraamverzorgende) • Er liggen geen losse spullen op de trap, geen losse roedes/losse vloerbedekking • Zijn er op- en afstapjes in huis 7. Overige afspraken m.b.t. veiligheid, hygiëne, lichamelijke belasting en werkmateriaal

33

Bereikbaarheid Groene Kruis Kraamzorg Bewaar dit boekje op een plaats waar je het gemakkelijk kunt vinden, dan heb je deze belangrijke telefoonnummers en andere noodzakelijke gegevens altijd snel bij de hand!

Bereikbaarheid Groene Kruis Kraamzorg Telefoon: 088-610 610 6 E-mail: [email protected] Internet: www.dezorggroep.nl en klik op kraamzorg of via de website www.groenekruis.nl/kraamzorg

Telefoonlijst Verloskundige: Huisarts: Specialist: Ziekenhuis: Klantenservice van De Zorggroep: 088-61 088 61 Groene Kruis Ledenorganisatie (lidmaatschapsnummer): Cliëntnummer kraamzorg: Zorgverzekering: Polisnr. verzekering: Taxibedrijf: Familie:

34

35

Groene Kruis Kraamzorg Westhoven 5 6042 NV Roermond Postadres: Postbus 694 5900 AR Venlo

“Ik voel me verantwoordelijk, meteen vanaf het begin!”

Telefoon: Regiokantoor Roermond 088-610 610 6 Regiokantoor Venlo/Blerick 088-610 610 6 Regiokantoor Geleen 088-610 610 6 Regiokantoor Weert 088-610 610 6 E-mail: [email protected] Internet: www.dezorggroep.nl www.groenekruis.nl/kraamzorg Groene Kruis is onderdeel van De Zorggroep

GKK001 FEB13

Vertrouwd vanaf het begin.