Ik heb wakker gelegen van recessie in automobielsector

Nr.

9

M a r k t l e i d e r

i n

o n d e r n e m e n d

T w e n t e .

nov

08 | Twentevisie | Jaargang 20 | Nummer 09 | November 2008 |

Cirex-directeur Jeroen Spoelder is echte industrieman:

‘Ik heb wakker gelegen van recessie in automobielsector’

colofon

| inhoud

commentaar | jan medendorp

Banken

Personeel- en organisatieontwikkeling

6

Gideon Voskamp gaat voor de bioscoop

8 Gert-Jan Engbers bouwt Soweco uit tot Werkplein 11 Column Notarieel Advies 12 Beurs: ‘the return of Keynes’ 14 New Business Twente over en voor nieuwe ondernemers

6 Gideon Voskamp, doener

Hij is beslist geen prater, maar steekt zijn energie liever in zijn werk en dan hebben we het over vastgoed. Gideon Voskamp steekt zijn nek uit en bouwt in Almelo - niet zonder financiële steun - een nieuwe bioscoop. Gerelateerd aan de bezoekersaantallen van CineStar verwacht hij in Almelo voldoende vraag om de bioscoop rendabel te exploiteren.

19 Column Financieel Accent 20 Jeroen Spoelder ziet mooie toekomst voor Cirex 23 Column Juridisch Gezien 24 Carrie ten Napel in gesprek met Hendric Bemboom 26 Memphis in beeld 30 Een huis kopen vanaf de loungebank 32 Nieuws en Feiten

8 Gert-Jan Engbers, werker

In tegenstelling tot de meeste andere werkvoorzieningen lijkt hij de sleutel tot het succes te hebben gevonden. Gert-Jan Engbers gaat Soweco uitbouwen tot een Werkplein waar iedereen met afstand tot de arbeidsmarkt kan worden begeleid, geschoold en getraind. Hij is ervan overtuigd dat het gaat lukken; hij denkt dat er zelfs een bonus voor hem in zit.

37 De succesformule van BAS Autowas 39 Onroerend Goed Transacties 43 Opmerkelijke personeelstransacties 45 Column Personeelsmarketing 46 Van den Wall Bake: toon juist nú lef 48 Drukkerij Roelofs groeit door in nieuw pand 50 IKTelgids

20 Jeroen Spoelder, strateeg

Hij sloeg met zijn precisiegieterij een nieuwe weg in en wist na een aantal moeilijke jaren de concurrentiepositie van Cirex te verbeteren. Jeroen Spoelder bewijst met Cirex - veertig jaar geleden opgericht door Philips - dat metaalproductie in Twente mogelijk is, ook als toeleverancier voor de lastige automobielbranche.

Janneke bellen. 56

ROC gaat toppers extra opleiden

58

Enschede wil muziekstad worden

60

I&O beantwoordt alle vragen

63

Beleven bij Munsterhuis

64

Kuiphuis in het nieuw

65

Henk Olijdam is bescheiden

66

Scope en Agenda

074 250 16 25 | pampeople.nl

Ook meer commerciële slagkracht?

014AdvTwentevisieNieuw.indd 3

19-08-2008

Kijk op www.visie.com

56 ROC van Twente In het komende jaar zullen een aantal MBOopleidingen het nieuwe gebouw ven het ROC van Twente betrekken; een schitterend gebouw, dat is opgetrokken rond de voormalige gieterij van Stork. De nieuwe voorzitter CvB, Hans Schutte, komt hierdoor qua accommodatie in een gespreid bedje. Hij wil zich in de komende tijd vooral gaan toeleggen op een vergroting van de instroom (naar met name de techniek) en het opzetten van vaktechnische topopleidingen. Dat het Integraal Praktijkcentrum (STODT en Kenteq) in hetzelfde gebouw wordt gevestigd, zal een extra impuls geven aan de omvang en de kwaliteit van het technisch vakonderwijs in de regio.

Kom verder met uw organisatie Deeltijdonderwijs van Saxion. Maatwerk voor uw mensen. Kom verder. Saxion.

saxion.nl/kennistransfer 053-4871871

Uw partner in opleidingen

www.maatwerktwente.nl

NIEUW IN OOST-NEDERLAND! Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch ma­ga­zine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor on­der­nemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De op­names vinden maandelijks op dinsdag plaats in de business-ruimte van de Grolsch Veste in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twente­visie als of ficieel mededelingenorgaan voor deel­nemers van de Industriële Kring Twente

COMMERCIEEL

Uitgever Twentevisie b.v., Getfer tsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail:[email protected], Website: www.twentevisie.nl

KLANTGERICHTHEID

Directie André Odding Bladmanager Frederik van Leersum Redactie Jan Medendorp (hoofd­redacteur), Anno Oude Engberink (eindredactie), Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind,

LEIDINGGEVEN

Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baar t (fotografie) Secretariaat IKT Hengelose­straat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Tele­foon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: [email protected],

COMMUNICATIE

Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie Twentevisie b.v., Angelica Speelman, Aleid Kluivers, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 21 89, E-mail: [email protected] Acquisitie IKTelgids Lidy Busscher Vormgeving Wegener Studio Speciale Uitgaven, Enschede Druk Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplaren en

Zie de bijsluiter in deze uitgave voor onze open trainingen en kijk op www.XL10.nl

wordt verspreid onder IKT-deel­nemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zoge­noemde ‘decision makers’. Ar ti­ke­len uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. © Twentevisie bv



Twentevisie 09/2008

Het graaien van bankiers is toch wel de basis van de kredietcrisis. En dat de kredietcrisis overgaat in een recessie, lijkt ook onvermijdelijk Je zou ver wachten dat bankiers nu een beetje hun bek houden, zich gaan zitten schamen. Ik werd na afloop van de opname van Memphis (dinsdag 4 november) aangesproken door een zekere Edwin Groenendal. De knul zei dat hij van de ING was, had zich opgewonden over het feit dat in het radiogesprek dat ik voerde met Gideon Voskamp de ING onheus zou zijn bejegend. Ik heb het 13:12:51 nageluisterd: we zeiden dat banken zoals de ING tot het einde van het jaar ‘op slot zitten, geen kredieten geven’. Ik dacht eerst dat die Groenendal een geintje maakte, zag toen dat het vormloze wandelende pak erg serieus was en vroeg om zijn kaartje. Die had hij niet bij zich. Hij zou mij mailen en daarin eiste hij opheldering en vroeg naar mijn bronnen waarop ik mij baseerde. Niet te geloven, zo’n joch dat bij een instelling werkt dat met 10 miljard aan belastinggeld overeind moet worden gehouden, anders dondert het in elkaar; een bedrijf waar topman Michel Tilmant vele miljoenen verdient en met pijn en moeite overtuigd moet worden dat hij toch echt van zijn bonussen moet afzien, zo’n joch leert het echt helemaal nooit. En daarom heb ik zo de pest aan banken in zijn algemeenheid, aan de ING in het bijzonder en tot in mijn teennagels aan die Edwin Groenendal, die zich ook nog eens relatiemanager MKB noemt. De ING gooit zomaar het mooie merk Postbank weg als was het een volle papieren zakdoek. De ING stopt 100 miljoen (100.000.000) euro in de Formule1 om de naamsbekendheid te vergroten. De Formule 1 is toch niet echt een milieuvriendelijke spor t. En erg nationalistisch is de ING ook niet, anders hadden ze wel gezorgd dat een Nederlander een zitje in een van de auto’s had gekregen. Als dat rotjong van een Groenendal van de ING gewoon eens een krant zou lezen; FEM-Business van 1 november zal wel te hoog gegrepen zijn, maar daarin staat een inter view met zijn hoogste baas. En hij zou Twentevisie van oktober moeten pakken waarin twee ondernemers hun har t luchten over de aanpak van ING. Ik spreek veel ondernemers die vluchten van For tis en ING naar de Rabo, Staalbankiers of een buitenlandse bank. Relatiemanager MKB Edwin Gr oenendal is boos dat zijn bank in een negatief daglicht komt te staan. Slaap lekker sukkel.



Twentevisie 09/2008

JOBO5012 AD 50x40mm 1

06-01-2006 12:27:00

Projectontwikkelaar Gideon Voskamp geeft Almelo haar bioscoop terug

interview | vastgoed

‘Ik werk op gevoel’ (door Jan Medendorp) Almelo heeft weer een bioscoop. In december gaat de nieuwe verbouwde Movie Unlimited in het centrum open. Liever had ontwikkelaar en exploitant Gideon Voskamp aan de rand van de stad gezeten, zoals Cinestar in Enschede, maar dan was de gemeente financieel afgehaakt. Krijgt Voskamp mensen uit Almelo en omgeving weer enthousiast voor het witte doek? Hij verbouwt niet alleen, hij doet ook noodgedwongen de exploitatie. “Het is het bekende kip en ei-verhaal: zonder exploitant kon ik geen bioscoop bouwen, toen we niemand konden vinden, hebben we zelf geïnvesteerd om het van de grond af te krijgen,” aldus Gideon Voskamp (35). Twente telt (naast de filmhuizen) na de sluiting van Alhambra in Enschede en Utopolis in Hengelo met Cinestar nog maar één commerciële bioscoop. Nog een paar weken geduld, dan hoeven de mensen uit Almelo en ommeland de vernederende gang naar Enschede niet meer te maken als ze een bioscoopje willen pakken. Met dank aan projectontwikkelaar Gideon Voskamp. Voskamp behoort niet tot de doorsnee projectontwikkelaars die over het algemeen een vlotte babbel hebben. Op zijn lege kantoor ‘drie hoog achter’ op een industrieterrein nabij de A35 praat hij niet overdreven veel, maar in de spotlight in een volle zaal staat hij helemaal niet graag. Gideon nam samen met zijn broer Thomas een paar jaar geleden het vastgoedbedrijfje van pa Voskamp over. De telefoon op kantoor staat vaak doorgeschakeld naar zijn mobiel. “Ik heb alleen een secretaresse voor halve dagen. Verder besteed ik alles uit aan een managementbureau.” Van personeel wordt hij niet vrolijk. “Dan moet ik elke morgen om half negen controleren of ze op tijd zijn. Zonder personeel ben ik veel vrijer. Wie of wat ik nodig heb, huur ik in.”

Achtergestelde lening De meeste projectontwikkelaars hebben veelal een specialiteit ontwikkeld, zo niet Voskamp die alles aanpakt wat hij leuk vindt. En nu heeft hij dus een bioscoop. Het is toch niet voor niets dat hij geen exploitant kon vinden. Het bioscoopbezoek neemt af. “Ik heb met verschillende exploitanten gesproken, maar ik kon niemand zo gek krijgen om te investeren.” Dus doet hij het zelf, ook vanwege zijn kinderen. “Ik bemoei me niet met de exploitatie, ik heb alleen een achter-



Gideon Voskamp voor zijn nieuwe bioscoop Movie Unlimited in Almelo die in december open moet gaan. “We hebben uitgerekend dat we in Almelo ongeveer 125.000 bezoekers nodig hebben per jaar.”

Twentevisie 09/2008

Twentevisie 09/2008

gestelde lening gegeven. Ik heb er verder niets mee van doen.” Nee, maar zonder achtergestelde lening zou Movie Unlimited er niet ingestapt zijn. En de verbouwing komt ook grotendeels voor rekening van Voskamp. De gemeente Almelo geeft 350.000 euro subsidie voor de bioscoop die ze bij vroegtijdige sluiting terug wil en daarnaast nog eens vier ton (zonder ontbindende voorwaarden) voor café De Kabouter en een stuk grond in het centrum. “Als de gemeente Almelo niet had meegedaan, dan was het project niet van de grond gekomen.” De een heeft een dvd-speler, de ander een echte servicebioscoop met vier zalen. “Ik heb kleine kinderen, die willen over een paar jaar ook graag naar de bioscoop, dus als niemand het doet, dan moet ik het maar doen.”

‘Ik heb geen personeel, dan moet ik elke morgen om half negen controleren of ze op tijd zijn; zonder personeel ben ik veel vrijer’ Centrum Movie Unlimited, zoals de bioscoop ook gaat heten, zal het zeker gaan redden, denkt Voskamp. “In Hengelo hebben ze alles fout gedaan wat ze fout konden doen. En Cinestar in Enschede trekt jaarlijks zes- tot zevenhonderdduizend bezoekers. We hebben uitgerekend dat we in Almelo ongeveer 125.000 bezoekers nodig hebben per jaar. We zitten in Almelo aan een mooi horecaplein, dat versterkt elkaar.” Sylvan van der Linde tekent voor de architectuur, waarin wel rekening is gehouden met een mislukking, want de zalen krijgen vlakke betonvloeren met schuine houten vloeren daarop zodat het pand desgewenst ook andere bestemmingen kan krijgen. Voskamp vindt het leuk dat hij bijdraagt aan de historie. Niet weer een kantoorpand op een industrieterrein. “We bouwen iets in het centrum, dat moet wel voor de lange termijn zijn; de meeste panden staan daar al tweehonderd jaar. Dan laat je nog wat achter.” Bij de echte fase van het ontwikkelen ligt het hart van Voskamp. “Het maken van de schetsen, stapje voor stapje verder gaan in het project, dat vind ik erg leuk werk om te doen. Natuurlijk moet je er geld mee verdienen, maar het ontwikkelen is ook leuk. Het werk doe ik deels op gevoel, bij grote projecten overleggen we altijd met mijn vader.”

Impulsief Voskamp werkt soms impulsief, zegt hij eerlijk. “Sommige collega’s kopen inderdaad alleen winkels of kantoren, wij hebben van alles: recreatie, kantoren, horeca, hallen, we hebben in het centrum twee woontorens gehad. Waarschijnlijk is het enthousiasme voor een bepaald project. Soms verkoop je het later weer, als we geld nodig hebben voor nieuwe projecten. Nee, de bioscoop willen we graag houden.” Hij is sinds 1999 bezig met de aanleg van een recreatiepark (Novasol) bij Wierden (Lageveld) van honderd vakantiewoningen. “De ontwikkeling duurt erg lang.” Het kabinet heeft aangekondigd maatregelen voor te bereiden om het vastgoed meer in de greep te krijgen. Wat betekent dat voor Voskamp, vragen we hem. “Ach, dat geldt meer voor het westen van het land, denk ik. Ik heb dat stuk wel gelezen, maar ik denk niet dat het in het oosten van het land speelt.”

Recessie De huidige kredietcrisis en de aankomende recessie lijken vooral de vastgoedsector te treffen. “Projecten worden moeilijker gefinancierd, je moet meer eigen geld meenemen, dan vallen er altijd mensen af. Het is moeilijker geld te lenen, sommige banken zijn zelfs dicht voor kredieten, zoals ING Real Estate. Daarmee komen projecten stil te liggen, niet bij ons hoor, maar het gebeurt wel.” Nu hij naam maakt met Movie Unlimited, is hij een bekende ontwikkelaar geworden, merkt hij aan het aantal malen dat hij wordt gebeld. Of hij wellicht ook de exploitatie van Alhambra wil doen. “Als je dit soort projecten doet, dan kom je in de krant, ach dat hoort erbij.”

‘Ik heb kleine kinderen, die willen over een paar jaar ook graag naar de bioscoop, dus als niemand het doet, dan moet ik het maar doen’ Hij krijgt een bekende buurman, horecatycoon Sjoerd Kooistra die de ruimte onder de bioscoop heeft gehuurd van Grolsch (die het huurt van Voskamp). Voorlopig staat het leeg want Kooistra is nog erg druk in Enschede met de verbouwing van de drie zaken aan het Marktplein die hij onlangs heeft verworven. Voskamp is wel in zijn nopjes met de komst van Kooistra. “Hij investeert heel veel aan inventaris en heeft een visie.” ■



Engbers rekent definitief af met starre denkpatroon van voorganger

interview | werkplein

Soweco als middelpunt op

werk- en opleidingsboulevard SW-criteria

Financieel

Soweco is ooit opgetuigd om mensen met een handicap op te vangen en te begeleiden en waar mogelijk te laten doorstromen naar het reguliere bedrijfsleven. Die taken werden steeds lastiger, vandaar dat de voorganger van Engbers bedrijven oprichtte en zelfs overnam met als doel werk te creëren voor ‘zijn’ mensen. Engbers heeft jarenlang met Visscher gewerkt, hij is het nooit eens geweest met dat beleid. “De criteria voor mensen om in aanmerking te komen voor een baan bij de sociale werkvoorziening zijn in 1998 drastisch verscherpt. De mensen met een handicap die na 1998 bij ons binnen zijn gekomen, zullen in principe de rest van hun leven bij ons werken, omdat zij niet meer in staat zijn door te stromen naar regulier werk. En dat betekent dus ook dat wij geen mensen meer konden leveren aan een bouwbedrijf of een drukkerij.” Dat leverde soms flinke discussies op tussen Visscher en Engbers. “Hij is eindverantwoordelijk geweest tot begin 2004, ik heb het stokje daarna overgenomen. Met de commissarissen is afgesproken dat ik een andere strategie zou gaan volgen en die commissarissen hebben dat geaccordeerd.”

Soweco zal dit jaar naar schatting een kleine miljoen euro winst maken. Met de sociale werkvoorziening wel te verstaan. En dat is niet slecht. “We hebben een financieel gezond bedrijf, daar zijn we ook hartstikke trots op. Met dank aan Visscher die in 1994 aantrad. Sinds dat jaar hebben we alleen maar winst gemaakt of op de eigen reserves kunnen werken. De aandeelhouders, de zes gemeentes, hebben er geen kwartje bij hoeven doen. Dat is uniek in onze sector.” Soweco heeft een eigen vermogen van vijf miljoen euro. “Dat is in principe niet eens nodig voor de continuïteit van Soweco. De klassieke manier van denken is om te berekenen hoe groot de solvabiliteit van Soweco zou moeten zijn.” De gemeenten kijken likkebaardend naar dat vermogen. “Ja, we werken met gemeenschapsgeld. Dat gemeenschapsgeld moet ten goede komen aan de doelgroep. Dat betekent ook dat je van het starre denken, geïntroduceerd door mijn voorganger, af moet. Het eigen vermogen zullen we waarschijnlijk nooit nodig hebben. Maar als er ineens veel meer aanmeldingen voor de sociale werkvoorziening komen, kun je met dat eigen vermogen creatieve oplossingen verzinnen.” Andere gemeenten en sociale werkvoorzieningen kijken jaloers naar Soweco, al jaren. “Het toezicht houden op een sociale werkvoorziening is in principe gemakkelijk: stel een goede accountant aan die de juiste vragen stelt en die antwoorden doorbrieft aan de Raad van Commissarissen en aan aandeelhouders.”

‘Het toezicht houden op een sociale werkvoorziening is in principe gemakkelijk: stel een goede accountant aan die de juiste vragen stelt en die antwoorden doorbrieft aan de RvC en aan aandeelhouders’

Gert Jan Engbers, directeur van Soweco: “Wij hebben een geweldige locatie aan de Plesmanweg in Almelo waar we alles, van testen tot trainen en van leren tot werken, aan een werkzoekende kunnen aanbieden.”

Soweco (door Jan Medendorp) In essentie is het een schande dat Nederland relatief weinig geld over heeft voor een fatsoenlijk systeem van werkvoorziening voor mensen die vanwege een verstandelijke of lichamelijke handicap niet dezelfde prestaties kunnen leveren als andere mensen. En dus is er structureel een tekort aan geld. Dat komt vooral ook als gevolg van gruwelijk mismanagement dat bij werkvoorzieningen als Top Craft werd geëtaleerd. In Almelo geldt: Tom Poes, verzin een list. Wat zijn voorganger Will Visscher opbouwde, brak zijn opvolger Gert Jan Engbers (49) in een mum van tijd weer af. En dus werden bouwbedrijf, drukkerij en andere bedrijven gesloten of verkocht. Engbers wil een werk- en opleidingsboulevard met Soweco als middelpunt. Kwam dat even goed uit dat het



CWI- en de UWV-kantoren gaan sluiten. Engbers ontvangt ze met open armen. “Soweco is altijd trendsetter geweest. Ook nu weer met deze omvorming; het hele land is aan het moderniseren en wij lopen ver voorop.” Soweco als stralend middelpunt van de plaats waar organisaties en instanties samenkomen die zich bezighouden met het begeleiden van mensen zonder werk naar de arbeidsmarkt. De zes deelnemende gemeenten, tevens aandeelhouder van Soweco (Almelo, Wierden, Tubbergen, Twenterand, Rijssen/ Holten en Hellendoorn), zijn vooralsnog enthousiast. Ook het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) en Uitvoeringsinstituut WerknemersVerzekeringen (UWV) gingen op de uitnodiging in, behalve in Rijssen/Holten en Hellendoorn waar dat net georganiseerd is in het stadhuis. “Wij hebben een geweldige locatie aan de Plesmanweg in Almelo waar we alles, van testen tot trainen en leren werken, aan een werkzoekende kunnen aanbieden.”

Scholen en begeleiden Bij Soweco is inmiddels al een flinke groep ambtenaren gehuisvest die zich bezighoudt met de reintegratie van mensen in de bijstand. “Dat betekent dat er in ons leerwerkbedrijf dagelijks zo’n 250 tot 300 extra mensen zijn.” Met de achterliggende gedachte is niets mis: de sociale werkvoorziening is bedreven in het scholen en begeleiden van mensen. En een groot deel van de mensen van Soweco is elders gedetacheerd, zoals een collega die 250 mensen bij sleutelfabrikant Nemef in Apeldoorn aan het werk had. Vanwege winstmaximalisatie wordt het bedrijf verplaatst. “Als je bij één bedrijf 250 man aan het werk zet, dan weet je dat je, als het slecht gaat, er in één keer 250 terugkrijgt. Dat doen wij dus ook niet. Soweco detacheert bij honderden bedrijven mensen. De grootste groepsdetachering betreft tachtig mensen, dat Twentevisie 09/2008

is onze metaalafdeling. We hebben voldoende capaciteit aan de Plesmanweg om die mensen weer op te vangen als ze daar weg zouden moeten.”Een derde van de 1.800 medewerkers van Soweco komt voor detachering niet in aanmerking. “Die zijn vanwege hun handicap niet te detacheren, voor die mensen moeten we via een beschutte werkplek gewoon goed zorgen.” Die mensen worden elke dag keurig opgehaald door ons. En vroeger werden die afgezet bij ons bedrijf in Almelo, tegenwoordig hebben we ook locaties in Rijssen en Nijverdal. “Als je mensen in hun sociale omgeving aan het werk hebt, dan kun je met plaatselijke ondernemers de mogelijkheid onderzoeken of onze mensen bij hun wellicht toch gedetacheerd kunnen worden. Daar hebben we de eerste kleine successen mee geboekt en dat willen we nu uitbouwen naar andere dorpen.” Twentevisie 09/2008

De naam Soweco is gekoppeld aan de sociale werkvoorziening, een prima instituut, maar dus wel een beladen naam. “Ja, daar hebben we last van. Met onze partners moeten we nadenken over hoe we dingen gaan noemen.” Voor alle duidelijkheid: Soweco neemt het werk van CWI, UWV of de gemeentes niet over. Soweco is een contractpartij. “Het enige wat wij in het hele proces willen aanbieden als expliciete Soweco-deskundigheid is het leren werken. Dat werk doen wij al veertig jaar met succes.” Dus ook mensen die niet of nauwelijks Nederlands spreken, mensen die als gevolg van jarenlange werkloosheid niet meer in staat zijn om ’s ochtends om acht uur op het werk te verschijnen? “Als hij er om acht uur niet is, wordt hij opgehaald, dat doen we toch al. En mensen die niet fatsoenlijk de Nederlandse taal beheersen, zullen, voordat ze geïntegreerd of gere-integreerd worden, eerst met die taal bezig moeten. Dat gebeurt ook bij ons op het terrein.”

Als contractpartij voor gemeenten, CWI en UWV denkt Engbers in 2009 anderhalf tot twee miljoen euro per jaar te kunnen verdienen. Al die arboen andere werkbegeleidingsbureautjes die in de afgelopen jaren als paddenstoelen uit de grond schoten, staan zich aan de poort te beklagen over oneerlijke concurrentie. “Het is aan hen om competitief te zijn. Als zij een betere dienst kunnen aanbieden… Ik heb in het verleden ook wel eens ondernemers aan mijn bureau gehad die zeiden dat onze metaalafdeling valse concurrentie is. Dan zei ik ‘wanneer kan ik de machines en de mensen komen brengen’ en dan werd het heel stil.” Engbers komt uit de stal van Loek de Vries van Ten Cate waar hij een aantal jaren werkte. En De Vries was vier jaar commissaris van Soweco. Engbers durft zijn mond open te trekken, zo blijkt ook tijdens dit interview. Glimlachend: “Ik heb veel van De Vries geleerd.”  ■



Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | notarieel advies

Voorkom financiële (krediet)crisis in uw huwelijk U bent ondernemer en gaat trouwen. Of u bent al getrouwd en wordt ondernemer. Is het noodzakelijk om huwelijkse voorwaarden te maken? En hoe belangrijk is het om huwelijkse voorwaarden te onderhouden? Verlies de zakelijke kant van het huwelijk niet uit het oog, want dit kan bij een faillissement of echtscheiding pijnlijke gevolgen hebben. Stel het opmaken van huwelijkse voorwaarden daarom niet uit tot het te laat is.

Niets geregeld Als u gaat trouwen of getrouwd bent zonder huwelijkse voorwaarden te maken, dan ontstaat op grond van de wet een algehele gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en schulden van de echtgenoten gemeenschappelijk zijn en een schuldeiser van één van de echtgenoten zich kan verhalen op de gehele gemeenschap van goederen. Er is slechts één uitzondering op deze hoofdregel: schenkingen en erfenissen, waarbij door de schenker of de erflater is bepaald dat deze níet in de gemeenschap van goederen vallen (de zogenaamde ‘uitsluitingsclausule’) worden niet gemeenschappelijk, maar blijven privé-vermogen van de desbetreffende echtgenoot. Indien u niet wilt dat het vermogen van beide echtgenoten gemeenschappelijk wordt – bijvoorbeeld omdat er familiekapitaal is of wanneer u als ondernemer de verhaalsmogelijkheden van uw schuldeisers wilt beperken - zult u huwelijkse voorwaarden moeten maken.

Ondernemersvoorwaarden Huwelijkse voorwaarden zijn er in allerlei soorten en maten. Welke huwelijkse voorwaarden zijn geschikt voor een ondernemer? U wilt voorkomen dat uw schuldeisers zich op het vermogen van uw echtgenoot kunnen verhalen en andersom. De gemeenschap van goederen past niet in die visie. Bij faillissement is zelfs de gehele gemeenschap van goederen failliet en kunnen schuldeisers zich op het gehele gemeenschappelijke vermogen verhalen, dus ook op het aandeel van de niet-ondernemende echtgenoot. De gewenste huwelijkse voorwaarden moeten dus in ieder geval elke gemeenschap van goederen uitsluiten. De echtgenoten hebben dan ieder een eigen vermogen. Daarnaast kunnen ze nog gemeenschappelijke vermogensbestanddelen hebben, door bijvoorbeeld gezamenlijk een huis te kopen. Deze huwelijkse voorwaarden voorkomen ook dat het ondernemingsvermogen gemeenschappelijk wordt, hetgeen weer als voordeel heeft dat de continuïteit van de onderTwentevisie 09/2008

neming niet in gevaar komt bij een eventuele echtscheiding. Omdat het bedrijf niet gemeenschappelijk is, hoeft de ondernemende echtgenoot zijn of haar ex immers niet uit te kopen.

‘Quasi gemeenschap van goederen’ en andere verrekenbedingen Stel dat u bovengenoemde huwelijkse voorwaarden te kil vindt, omdat uw vermogens daarmee strikt gescheiden zijn, terwijl het principe van het gezamenlijk opbouwen van vermogen u meer aanspreekt: de ‘samen uit- samen thuis’-gedachte. In de huwelijkse voorwaarden kan worden bepaald dat aan het einde van het huwelijk wordt gedaan alsof er een gemeenschap van goederen is. Gedurende het huwelijk krijgen schuldeisers geen grip op het vermogen van de niet-ondernemende echtgenoot, maar bij echtscheiding of overlijden wordt het vermogen gelijk tussen de echtgenoten verdeeld. Gaat deze ‘quasi gemeenschap van goederen’ u toch te ver, dan kunt u bepaalde goederen van deze ‘gemeenschap’ uitsluiten of een periodiek verrekenbeding opnemen. Zo’n beding houdt in dat jaarlijks overgespaarde inkomsten zullen worden gedeeld. Indien de ondernemer meer verdient dan de niet-ondernemende echtgenoot biedt het beding de mogelijkheid om jaarlijks inkomen over te hevelen naar de niet-ondernemende echtgenoot en daardoor vermogen buiten het bereik van schuldeisers te brengen. Bij dergelijke huwelijkse voorwaarden is het van groot belang dat daadwerkelijk jaarlijks wordt verrekend en deze verrekening wordt vastgelegd. Indien deze verrekening niet daadwerkelijk wordt uitgevoerd, dan zal in de meeste gevallen worden aangenomen dat ál het vermogen gemeenschappelijk is en moet bij echtscheiding alsnog worden verrekend alsof er een gemeenschap van goederen is.

Werken huwelijkse voorwaarden echt bij faillissement? Indien een ondernemer goede huwelijkse voorwaarden heeft laten opmaken, kunnen schuldeisers zich bij een faillissement in beginsel niet verhalen op het vermogen van de niet-ondernemende echtgenoot. Toch zijn er een aantal situaties denkbaar, waarin ook huwelijkse voorwaarden geen soelaas bieden. De niet-ondernemende echtgenoot heeft meegetekend bij het aangaan van een krediet voor het bedrijf en is daardoor zelf aansprakelijk geworden. De beschermende werking van de huwelijkse voorwaarden wordt hierdoor buiten spel gezet. Wordt het bedrijfskrediet door dezelfde bank verstrekt als de bank die het recht van hypotheek heeft op de (echtelijke) woning, dan kan zelfs een openbare verkoop van de woning het

gevolg zijn. Het bovenstaande geldt ook voor echtgenoten die beiden vennoot in een vennootschap onder firma zijn. De echtgenoten zijn dan ieder aansprakelijk voor de schulden van de onderneming. Verder zijn in veel huwelijkse voorwaarden de hiervoor al genoemde periodieke verrekenbedingen opgenomen. Indien geen jaarlijkse verrekening plaatsvindt, kan de verrekening slechts in bepaalde gevallen achteraf alsnog worden vastgesteld. Daarmee ontstaat dan wel een vordering op de echtgenoot-ondernemer, maar die vordering is in faillissement vaak weinig waard.

Wijzigen huwelijkse voorwaarden In verband met wijzigingen in wetgeving, ontwikkeling van de rechtspraak, veranderende persoonlijke wensen of gewijzigde zakelijke omstandigheden is het belangrijk om uw huwelijkse voorwaarden regelmatig tegen het licht te houden. Het is mogelijk en soms zelfs noodzakelijk om de huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk te laten wijzigen via de notaris. Tot slot is er nóg een reden om uw huwelijkse voorwaarden aan te laten passen. In veel gevallen kan met een goede formulering van de huwelijkse voorwaarden successiebelasting worden bespaard. Laat u voordat u gaat trouwen goed informeren over het al dan niet maken van huwelijkse voorwaarden en de vele mogelijkheden op dit gebied en zorg dat u tijdens het huwelijk uw huwelijkse voorwaarden eens in de vijf jaar laat nakijken door uw notaris.

mr. Mariette Plaggemars De auteur is notaris Ondernemingsrecht bij Suwijn Notarissen te Hengelo

mr. Ilone Huiskes De auteur is kandidaatnotaris Familievermogensrecht bij Suwijn Notarissen te Hengelo

11

‘Denk ook eens aan bedrijfsobligaties…’

achtergrond | beurs

De terugkeer van (door Jan Medendorp) Met een dieptepunt van de AEX op 232 punten, het drama Fortis en de financiële steun van Wouter Bos schreef oktober 2008 duidelijk historie. “Je verwacht van mij toch niet dat ik zeg wat er de komende weken gaat gebeuren. Het kan alle kanten op. Zulke gekke koersuitslagen van de afgelopen tijd heb ik zelden meegemaakt. De ene dag tien procent omhoog, de volgde dag acht naar beneden. Toch ben ik er van overtuigd dat als je een pakket aandelen hebt dat op de AEX is gebaseerd, het weer goed zal komen. Als je echt verkoopt, neem je ook je verlies,” zegt Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Centraal-Twente. John Maynard Keynes (1883-1946) is bezig met een opmerkelijke comeback. Zijn opvattingen over de rol van de overheid in de economie werden de afgelopen decennia ondergesneeuwd door een steeds radicaler geloof in de vrije markt. De maatregelen die worden getroffen om de huidige financiële crisis het hoofd te bieden, tonen evenwel aan dat Keynes zijn theorieën weer net zo actueel zijn als toen hij ze opstelde.

Over geschiedenis gesproken Keynes schreef de beurskrach van 1929 en de daarop volgende economische crisis toe aan gebrek aan regulering en controle op de financiële markten. De boomlange Brit was in essentie een aanhanger van de vrije markt maar geloofde niet dat die zichzelf in stand kan houden zonder een overheid die regels stelt en toezicht houdt. De ideeën van Keynes keren terug in de vele reddingsplannen die regeringen wereldwijd in werking hebben gesteld voor in problemen geraakte banken. De precieze uitwerking van die maatregelen moet nog blijken maar politici hebben al wel duidelijk gemaakt dat banken in ruil voor overheidssteun een behoorlijk deel van hun vrijheid zullen moeten inleveren.

Derdekwartaalcijfers Bedrijven presenteren in deze periode hun derdekwartaalcijfers. Ondanks gunstige berichten van onder meer KPN, Ahold, Akzo, Unilever en Royal Dutch Shell zijn winstwaarschuwingen schering en inslag. “Winstaanpassingen zijn het gevolg en derhalve is het risico van aandelen-

12

John Maynard Keynes In de wandelgangen tips 2008 Index 09.01.2008

Tip van de Week In de afgelopen jaren gaven Wim Steenkamp en Martin Landkroon elke vrijdagmiddag bij Radio Oost de tip van de week. De tip is met ingang van dit jaar verplaatst van radio naar televisie (op woensdagavond). De tips van de heren staan in een kader elders op deze beurspagina’s. Om de kwaliteit van de tips te beoordelen zijn in het kader ook de benchmark-ontwikkelingen opgenomen. Aan Steenkamp en Landkroon is daarnaast gevraagd aan het begin van het jaar om een pakket aandelen samen te stellen van tien bedrijven waarvan zij hoge verwachtingen hebben. Die tien fondsen staan ook elders op deze pagina’s.

Het Rabo-beleggingsspel is een simpel maar leuk spel dat gespeeld wordt tijdens (en vooral in de weken voor) het maandelijkse radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie.nl) en de vraag beantwoorden hoe hoog de AEX zal staan tijdens de eerstvolgende Memphis-bijeenkomst op 2 december in Enschede. De winnaar afgelopen maand is Hans Jansen uit Hengelo, die tijdens de opname niet aanwezig was, maar die zijn prijs binnenkort krijgt overhandigd.

beleggingen toegenomen. Dit zal tot uitdrukking komen in de koers/winstverhouding. Deze verhouding kan namelijk worden gezien als een maatstaf van het risico dat beleggers bereid zijn te lopen met een belegging in aandelen. Per saldo zullen beleggers bereid zijn minder te willen betalen voor aandelen gelet op het toegenomen en het verwachte risico.” “Voor wat betreft de AEX verwacht ik een beweging tussen de 230 en 290 punten.”

Op 1 november deed TKH opnieuw een overname. TKH nam camerabeveiliger VDG Security over zonder overigens een overnamesom te noemen, maar dat is eerder regel dan uitzondering. VDG Security realiseert op jaarbasis een omzet van 6 miljoen euro. “Deze overname sluit aan op de doelstelling van TKH om het aandeel in beveiligingsoplossingen uit te bouwen,” aldus Steenkamp. “Wij blijven positief over het aandeel TKH.”

Oostelijke fondsen De cijfers van Koninklijke ten Cate oogden degelijk. Geen winstwaarschuwing, dus over heel 2008 zal de winst liefst 30% hoger zijn dan over 2007; dat heeft het bedrijf namelijk eerder uitgesproken. De koers schoot eerst 5% omhoog om vervolgens in twee beursdagen een vijfde van de waarde te verliezen. “Mijns inziens overdreven, wij blijven bij ons ‘houden’-advies.” Het dividendrendement op basis van de huidige koers (16,95) is circa 5,4%.

Tip Kansen in de huidige markt: ‘Buy on the dips’. Unilever op circa 17,20 Royal Dutch Shell op 17,50 Imtech op 10,50 TKH op 10,20 Arcelor Mittal op 16,00 Aegon op 2,65 DSM op 21,00 Ahold op 7,70 ASML op 11,20 Twentevisie 09/2008

“Ook obligaties bieden interessante mogelijkheden als je aandelen even zat bent. Bedrijfsobligaties zoals van Akzo, KPN, DSM, Philips; Rodamco en Volkswagen hebben looptijden van twee tot vijf jaar. En die bieden rendementen van op dit moment van 5,5 tot 7%. Obligaties van financiële instellingen zoals ING en SNS bieden rendementen van ruim 7% op kortlopende leningen.” Ter vergelijking: drie- tot vijfjarige staatsleningen kennen een rendement van 3% tot 3,6%. ■

AEX 492,00 AScX 605,00 AMX 616,00 30.01 Ahold 8,75 27.02 BAM Groep 14,95 23.04 AKZO 53,20 23.04 Boskalis 40,30 07.05 Aalberts 13,60 21.05 Unilever 20,30 28.05 Reed Elsevier 11,84 04.06 Fugro 56,20 11.06 Imtech 18,12 18.06 ING 22,07 25.06 Randstad 23,52 09.07 Arcadis 13,7 23.07 KPN 10,5 30.7 Royal Dutch Shell 23,4 13.08 TNT 23,78 20.08 TomTom 15,85 20.08 Total 51,5 27.08 DSM 37,5 03.09 Arcelor Mittal 48,02 10.09 Aegon 8,32 17.09 ASML 13,31 24.09 Smit Internat. 61,5 01.10 TKH 13,35 15.10 Fortis 0,95 29.10 ten Cate 19,9

01.11.2008

Verschil

267,69 381,10 370,06

-45,59% -37,01% -39,93%

8,38 7,03 32,15 25,80 7,45 18,84 10,40 27,80 11,90 7,25 15,20 9,30 10,97 21,6 16,3 6,00 42,5 21,75 20,02 3,18 13,6 52,50 12,42 0,91 16,9

-4,40% -52,00% -40,00% -35,00% -46,00% -14,00% -14,00% -51% -28,00% -68,00% -36,20% -31,00% 4,00% -10% -32,00% -62,00% -17% -42,00% -58% -62% 2,50% -14,00% -5,20% -4,20% -15%

Sterke stijgers afgelopen maand waren Ahold, Unilever, Royal Dutch Shell, Total, TKH, KPN, Reed Elsevier en Imtech. Sterke dalers afgelopen maand waren ING, Aegon, TomTom, DSM, Arcelor Mittal, TNT.

Beleggingsportefeuille Punt Komma

01-11-2008

Titels

datum aankoop

aankoop koers

stuks

startwaarde

huidige koers

huidige waarde

koersresultaat

dividenden

resultaat %

TNT

15/08/2008

€ 24,51

316

€ 7.733

€ 16,30

€ 5.142,74

€ 2.590-

€ 76

-32,55%

ING

15/08/2008

€ 22,00

307

€ 6.745

€ 7,24

€ 2.218,16

€ 4.527-

€ 141

-65,02%

TKH Holding

11/01/2008

€ 12,90

842

€ 10.860

€ 12,43

€ 10.464,77

€ 396,-

€ 556

1,47%

Arcelor Mittal

25/08/2008

€ 52,34

104

€ 5.444

€ 20,02

€ 2.082,40

€ 3.362-

€ 172

5,27%

TomTom

01/09/2008

€ 16,91

641

€ 10.834

€ 5,95

€ 3812,14

€ 7.022-

€ 130

-64,81%

Fugro

09/07/2008

€ 56,16

101

€ 5.649

€ 27,79

€ 2.795,51

€ 2.854-

€ 0,00

-50,52%

HP

25/08/2008

€ 36,92

165

€ 6.073

€ 30,03

€ 4.939,70

€ 1.133-

€ 0,00

-18,66%

Fortis Equity Turkey

11/01/2008

€ 256,30

25

€ 6.336

€ 105,19

€ 2.600,38

€ 3.736-

€ 0,00

-58,96%

Black Rock Merill Lynch Latin America Fund

11/01/2008

€ 57,61

134

€ 7.691

€ 31,34

€ 4.184,13

€ 3.507-

€ 0,00

-45,60%

Sam Smart Energy Fund

11/01/2008

€ 22,25

363

€ 8.072

€ 11,60

€ 4.208,28

€ 3.864-

€ 0,00

-47,87%

Spaarrekening 3 % wekelijks renderen

€ 2240,37

€ 2240,37

Totaal

€ 77.678

€ 44.689

Twentevisie 09/2008

€ 13,51

€ 32.990-

€ 1.283

13

Alle hoop in Nederland is gevestigd op starters, nieuwe ondernemers. Mensen die het lef hebben om met een eigen idee een eigen bedrijf op te zetten. De overheid koestert deze mensen met allerlei regelingen. Ondernemers zijn ook vaak leuke mensen, mensen die creatief zijn, mensen met lef, mensen die hun product of dienst geloven. Twentevisie is hét businessmagazine voor Twente. Maandelijks maken we een speciaal katern voor en met nieuwe ondernemers. Campus Business Center (in Hengelo en wellicht binnenkort ook in Almelo) is een van de partijen waarmee we samenwerken. Verder werken we samen met de New Business Society, de businessclub voor jonge ondernemers van FC Twente en de Kamer van Koophandel die ook speciaal voor startende ondernemers op deze pagina’s informatie zal verstrekken. Op zaterdag 1 november organiseerde de Kamer van Koophandel weer de landelijke Startersdag (onder meer in Enschede, Zwolle en Deventer) waar mensen met plannen om een onderneming te beginnen hun kennis op allerlei gebied kunnen vergroten. In dit katern onder meer een kort verslag van deze Startersdag in Enschede, die met zo’n 1.250 bezoekers door alle betrokkenen als succesvol werd ervaren. Kernbegrippen waren: informatie, ervaringen delen en netwerken. En nu maar afwachten hoeveel van de potentiële starters ook daadwerkelijk een eigen bedrijf beginnen.

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

‘Altijd, overal en voor iedereen digitale kwaliteit radio’

15

De weg vrijmaken voor radio 2.0 (door Martijn Albers) Een mobiele telefoon wordt voornamelijk gebruikt om te bellen. Of liever gezegd werd, want die tijd lijkt voorbij. Althans, als we Wanjo Temkov mogen geloven. Samen met voormalig deejay Erik de Zwart runt hij een soort startpagina voor de mobiel. Zijn dienst is simpel en duidelijk: iedereen kan via zijn site altijd en overal kiezen uit ruim 400 radiostations. Terwijl een paar jaar geleden de zenders nog miljoenen aan de overheid betaalden voor licenties, wordt op een slimme manier vanuit Twente de revolutie in radioland voorbereid. Van de Universiteit Twente had hij nog nooit gehoord. Totdat Roel Pieper daar bijzonder hoogleraar werd, een geniale zet van toenmalig rector magnificus Frans van Vught. Wanjo Temkov (34) had gesnuffeld aan Nyenrode, maar twijfelde geen moment en dacht ‘bij die ondernemers moet ik zijn om het vak te leren’. In 2000 begon hij aan zijn studie bedrijfskunde. “Het gonsde in die tijd van de bedrijvigheid op de campus. De eerste twee jaar heb ik mij ingehouden en de kat uit de boom gekeken.” Dat duurde niet lang, want met een draadloze campus als experimenteeromgeving had hij al snel het gevoel dat er een kans lag in ‘draadloze data’. In 2002 begon hij met een speciale startersregeling, de zogenoemde TOP-regeling, zijn eerste bedrijfje. Draadloze zoektocht “Draadloos zijn er veel mogelijkheden, maar ik zocht het in eerste instantie in de gezondheidszorg. Dingen als het monitoren van patiënten op afstand of het verzamelen van data op pda’s. Het probleem was altijd dat data veel capaciteit, ofwel bandbreedte, innemen. Vergelijk het met een snelweg die snel verstopt door een paar vrachtauto’s.” Tijdens een zoektocht op internet ontdekte hij een buitenlands bedrijf dat een techniek had ontwikkeld om data kleiner te maken, te comprimeren. “Toen ben ik eens goed gaan nadenken waar veel data worden gebruikt en kwam ik uit bij MP3-tjes, een logische stap was vervolgens radio.” Zijn idee om via draadloze internetnetwerken muziek te verspreiden was in 2002 nog erg vooruitstrevend. Hij klopte aan bij Erik de Zwart, toen nog directeur van Talpa-radio. Hij vond het idee goed, maar nog te vroeg. Erik de Zwart “Achteraf is het nu de normaalste zaak van de wereld en zijn draadloze netwerken enorm snel.

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

Maar bij de mobiele telefoon is dit nog steeds anders.” Terwijl hij de compressietechniek perfectioneerde waren internet en mobiele telefonie volop in ontwikkeling. In 2006 kruisten de paden van Temkov en De Zwart elkaar voor de tweede keer. “Hij vroeg mij of ik nog steeds bezig was met mijn idee. We waren het snel eens.” De Zwart stapte in als investeerder met geld en kennis van het radiolandschap. Ondertussen had radio via internet een grote vlucht genomen. Zo luisteren steeds meer mensen radio via de PC en zijn er honderdduizenden internetzenders met een ‘wereldbereik’, maar mobiel waren er altijd beperkingen. Zo kan in Nederland de ether maar zo’n vijftien zenders behappen met analoge kwaliteit. Meer bereik “Als iemand zijn mobiel gebruikt om radio te luisteren, heeft die persoon ineens de keuze uit ruim 400 zenders met digitale kwaliteit.” De techniek om via mobiele telefoon ‘streaming’ media aan te bieden heeft Temkov via zijn bedrijf Mobilaria ontwikkeld

‘Als iemand zijn mobiel gebruikt om radio te luisteren, heeft die persoon ineens de keuze uit ruim 400 zenders met digitale kwaliteit’ en in de markt gezet. “Voor radiostations ontstaat zo extra bereik dat bovendien concreet meetbaar is. Voor de adverteerders is dit interessant omdat ze weten wie er luistert en voor de zenders is het makkelijk omdat ze extra bereik en loyaliteit creëren.” Om de consumentenmarkt te gaan veroveren ontwikkelden ze een toegankelijke portal: Tunin.FM, een soort startpagina van waaruit de radiostations te bereiken zijn. Ultieme vrijheid en keuze De afgelopen jaren is het bedrijf, dat is gevestigd in het Enschedese Roombeek, gegroeid tot negen medewerkers en hebben ze klanten als Vodafone en de publieke omroep binnengehaald. De potentie is er, want zonder reclame te maken gebruiken al ruim 80.000 mobiele toestellen met grote regelmaat de dienst. Een markt die hard en snel groeit: “Als je een ‘flat-rate’-abonnement neemt (onbeperkt data tegen vaste prijs) kun je kiezen uit een

Met Erik de Zwart als investeerder maakt Wanjo Temkov nu echt werk van de mobiele telefoon.

bijna onbeperkt aantal stations. Door Tunin.FM kun je bijvoorbeeld ook in de auto ineens kiezen voor digitale kwaliteit radio.” Met al die keuze moeten de zenders die miljoenen hebben betaald voor een etherfrequentie zich toch wel rot zijn geschrokken? “Ze zien in ons aanbod juist een aanvulling en willen de mobiele boot niet missen. Eigenlijk zijn we de weg aan het vrijmaken voor radio 2.0, waarbij niet de staat maar de luisteraar bepaalt wat wordt aangeboden.” ■

16

Startersdag trekt 1.250 bezoekers In de witte limousine van netwerkorganisatie KJB konden groepjes (potentiële) starters in luxe netwerken.

Dat er veel mensen rondlopen met plannen om een bedrijf te beginnen, bleek maar weer eens tijdens de jaarlijkse Startersdag van de Kamer van Koophandel op zaterdag 1 november in Enschede. Ondanks het regenachtige weer kwamen zo´n 1.250 belangstellenden op het event af om zich te laten informeren over wat er allemaal komt kijken bij het starten van een bedrijf. Op de nieuwe locatie bij Saxion (voorheen vond de Startersdag plaats in het Ondernemingshuis) werd een interessant programma aangeboden. Tientallen specialisten stonden met een stand op de informatiemarkt om vragen van starters te beantwoorden. De hele dag door werden er diverse praktijkgerichte presentaties verzorgd die bijna allemaal nagenoeg vol zaten.

De Startersdag vond plaats in de centrale hal van Saxion

Tal van specialisten stonden met een stand op de informatiemarkt om vragen van starters te beantwoorden.

Netwerken Ook het netwerkcafé werd druk bezocht. Hier konden de bezoekers praktijkervaringen uitwisselen met recentelijk gestarte ondernemers en regionale netwerkorganisaties. Voor het gebouw stond een hagelwitte limousine van netwerkorganisatie KJB (Kontact Jonge Bedrijven). Deze reed af en aan met groepjes starters die tijdens de rit met elkaar konden netwerken. Binnen konden de bezoekers zich de koffiebroodjes laten smaken die de studentonderneming Il Forno Caldo verkocht. Tevreden Gelet op de reacties van zowel bezoekers als partners kan de Kamer van Koophandel tevreden zijn over de Startersdag. Aspirant-ondernemingen oriënteren zich gericht en zijn merkbaar beter voorbereid dan voorgaande jaren. Standhouders en voorlichters geven aan dat de gevoerde gesprekken van kwalitatief hoog niveau waren. Economische crisis of niet, vooralsnog neemt het aantal starters dat zich inschrijft niet af. Het aantal inschrijvers lag op 1 oktober liefst 8% hoger dan vorig jaar. De grote vraag is nu of en hoe deze groei zich de komende maanden verder zal ontwikkelen. ■ (Foto’s: Kamer van Koophandel)

Nieuwsberichten

Studenten oefenen parttime voor later Studenten die naast hun studie parttime ondernemen, zien hun bedrijfjes vooral als een oefening voor latere ondernemingen. In veel gevallen ervaren ze hiervoor echter onvoldoende begrip vanuit hun opleiding. Dit blijkt uit onderzoek van de Kamer van Koophandel. Studentenondernemers die de ondernemingsdrang al jong in zich hebben, komen vaak uit ondernemende gezinnen. Motivatie van buitenaf was in hun geval niet nodig bij het opstarten van hun bedrijf. Maar als ze eenmaal aan de slag zijn, hebben ze wel behoefte aan meer begrip en flexibiliteit vanuit hun opleiding voor hun activiteiten. De opleiding is voor hen belangrijk, maar als het er op aankomt gaat de onderneming voor. Ook vinden ze dat de opleiding soms achterloopt op de praktijk. Uit onderzoek blijkt dat slechts 20% van de startende ondernemers vindt goed voorbereid te zijn door het onderwijs. Met het oog op de vergrijzende samenleving en gebrek aan bedrijfsopvolging is het wenselijk om jongeren de mogelijkheid te bieden professioneel en praktijkgericht ondernemersvaardigheden en -gedrag te ontwikkelen en hen tijdens hun studie te laten ervaren welke kansen en uitdagingen het ondernemerschap biedt. De Kamer van Koophandel Nederland en Jong Ondernemen ondertekenen daartoe op 11 december a.s. een convenant. De samenwerking heeft als doel het ondernemerschap bij leerlingen van de basisscholen tot en met het hoger onderwijs/WO te bevorderen en de kwaliteit van het ondernemerschap te verbeteren. Stappenplan voor starters Wie een eigen bedrijf wil starten, moet zich goed voorbereiden. Er komen heel wat vragen op de nieuwe ondernemer af; het stappenplan van de Kamer van Koophandel is een praktisch hulpmiddel om alles in kaart te brengen. Het gaat om 10 stappen: Oriëntatie en voorbereiding, Verplichtingen en vergunningen, Markt, Huisvesting, Personeel, Rechtsvormen, Financiën, Belastingen en administratie, Zeker zaken doen en Aan de slag!

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

Praktijkcongres heeft als thema ‘Winnen door innovatie en vernieuwing’ 17

Ondernemen in Twente: ook nuttig voor nieuwe ondernemers (door Anno Oude Engberink) De Grolsch Veste is op 10 december het decor van de eerste editie van het congres Ondernemen in Twente. Bij gebleken succes zal het congres jaarlijks in Twente terugkeren en ook in andere delen van het land worden uitgerold, te beginnen in de regio’s Arnhem-Nijmegen en Den BoschEindhoven-Tilburg-Oss. Het thema dit jaar is ‘Winnen door innovatie en vernieuwing’, dat aan de orde zal komen in een aantal praktijkcases, waarin do’s en dont’s, valkuilen en tips behandeld worden. Ondernemen in Twente is bedoeld voor ondernemers en ondernemende managers uit het bedrijfsleven. Daarnaast zijn vertegenwoordigers van overheden en andere belanghebbenden ook welkom en er is geen nadruk op een bepaalde branche, zo lezen we in de brochure. Verder lezen we dat de bezoeker op een viertal punten zijn voordeel kan behalen: inspiratie, informatie over de laatste stand van zaken met betrekking tot innovatie en vernieuwing in Twente, profijt trekken van de ervaringen van succescolle, innovatieve bedrijven in Twente en de informele omgeving waarin het netwerk kan worden onderhouden en uitgebreid. Dat klinkt allemaal nuttig voor ondernemers in zijn algemeenheid. Maar wat zit er in het vat voor nieuwe ondernemers, ofwel starters?

jaar tijd de grootste softwarepartner van alle kappers in Nederland is geworden. Behalve deze twee sessies zijn de andere sprekers uiteraard ook interessant, want ieder heeft zijn verhaal waarin allerlei wetenswaardigheden en tips naar voren komen waar ook de nieuw ondernemers wat aan hebben.”

Leren van ervaringen Op die vraag kunnen Geerten Robbers en Bert Gelderblom, die met hun bedrijf IDMeetings het congres hebben bedacht en het organiseren, een helder antwoord geven. Gelderblom: “Ondernemen in Twente is niet speciaal bedoeld voor nieuwe, jonge en/of startende ondernemers, maar zij kunnen veel van het congres leren door te luisteren naar de ervaringen van anderen, van de ondernemers die op het congres zullen spreken. Immers, zij zijn ook ooit begonnen en hebben op de weg naar succes veel meegemaakt. Met hun relaas kunnen nieuwe ondernemers hun voordeel doen.” Geldt dat in het bijzonder voor bepaalde sprekers tijdens het congres? Robbers: “’s Middags spreekt Casper Peeters van Xsens, een jong, eigenlijk nog startend bedrijf dat vorig jaar de Innovation Award heeft gewonnen. Peeters zal zijn ‘road to succes’ uit de doeken doen en vertellen over de problemen die hij op die weg tegenkwam en de kansen en bedreigingen die op zijn pad kwamen. Verder raad ik aan om te gaan kijken en luisteren naar de eigenwijze entrepreneur Jim Heersink van Da Vinci International, dat in negen

Zelf ook nog in opbouwfase Geerten Robbers is ruim 25 jaar actief in de eventen hospitality-sector en hij bekleedde bij verschillende organisaties managementposities die primair gericht waren op marketing en sales. In die functies hield hij zich vooral bezig met de ontwikkeling van nieuwe trends, markten en businessmodellen. Binnen IDMeetings is hij speciaal belast met de fondsenwerving voor congressen en het optimaliseren van de belangen van de participanten. Ook is Robbers werkzaam geweest voor onder andere Walibi Group/Six Flags, theaters en congrescentra en hij was actief in de hotellerie. Bert Gelderblom heeft Fysische Geografie gestudeerd aan de Universiteit Utrecht. Hij is zijn hele werkzame leven actief in de congres- en beursindustrie en was onder andere algemeen directeur van Euroforum (congressen en trainingen), Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid, en nog heel veel meer. Binnen IDMeetings is hij primair actief met het initiëren en vormgeven van events. Kortom, beide heren hebben een schat aan ervaring en weten als geen ander wat nieuwe ondernemers te wachten staat. Gelderblom: “We hebben inderdaad veel ervaring in het bedrijfsleven, maar we zijn ook meer-

Bijlage voor nieuwe ondernemers in twente

Geerten Robbers (rechts) en Rob Gelderblom organiseren in de Grolsch Veste voor de eerste keer het congres Ondernemen in Twente 2009.

malen aan iets nieuws begonnen, zoals recentelijk met IDMeetings en binnen dat bedrijf met een nieuw congres. En op het moment dat je zo’n nieuw avontuur aangaat, ben je op de keeper beschouwt een nieuwe ondernemer. Je slaat namelijk een nieuwe weg in met nieuwe kansen en bedreigingen, valkuilen en mogelijkheden. De ervaring die we hebben in andere functies helpt ons natuurlijk wel bij het opzetten van nieuwe activiteiten.” En levert die ervaring van de congresorganisatoren nog een mooie tip op voor nieuwe ondernemers? Robbers: “De belangrijkste is: begin simpel en investeer niet meteen in personeel en overhead als dat niet nodig is.” Deelname Robbers komt met nog een andere, heel praktische tip. Die heeft te maken met de toegangsprijs. Die bedraagt namelijk 195 euro respectievelijk 145 euro bij inschrijving via KvK, Syntens of WTC. Een acceptabel bedrag, maar toch een slok geld voor menige nieuwe ondernemer. “Het bedrag kan voor een aantal mensen een drempel zijn. In dat geval is het handig om de lijst met sponsors te bekijken via onze website www.ondernemenintwente2009.nl. Via een van deze partijen is het wellicht mogelijk een kaart te bemachtigen.” Met die hint in gedachten wachten we af hoeveel nieuwe ondernemers op 10 december in de Grolsch Veste het congres zullen bezoeken. ■

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | financieel accent

Fiscale mediation: hoe kan het gemakkelijker? Leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker, luidt al enkele jaren de slogan van de Belastingdienst waarmee zij tracht een gemoedelijke verhouding met u als ondernemer te suggereren. De waarheid is helaas nog wel eens harder en grimmiger. De ambtenaren van de Belastingdienst kennen het bedrijfsleven niet of onvoldoende en kunnen zich daardoor soms onvoldoende inleven in de problematiek waarmee u regelmatig wordt geconfronteerd. Het gevolg daarvan is dat geschillen kunnen escaleren.

Inspecteur U hebt bijvoorbeeld een verschil van mening met de inspecteur over de waardering van een bepaalde post in uw jaarrekening. De financiële belangen zijn in de meeste gevallen niet gering. De inspecteur is wellicht bang voor zogenaamde precedentwerking; hij wil in andere, min of meer vergelijkbare gevallen niet worden geconfronteerd met een voor u als belastingplichtige gunstige regeling in deze ene situatie. Als gevolg hiervan is en blijft de inspecteur vrij star in zijn standpunt. U bent best bereid om over een oplossing van het geschil te praten, maar door de opstelling van de inspecteur lijkt dit weinig zinvol. Hoewel u, en wellicht ook de inspecteur, dit eigenlijk niet willen, lijkt er niet veel anders te resten dan een tijdrovende en soms kostbare procedure.

Procedure De procedure begint met een door u of uw adviseur ingediend bezwaarschrift. Na de uitspraak op dit bezwaarschrift volgt uw beroepschrift bij het Gerechtshof en het vertoogschrift van de inspecteur. Vervolgens wordt de zaak behandeld op een zitting. Als u zover bent, is in veel gevallen al zeker een periode van één tot anderhalf jaar verstreken. Een periode waarin u nog steeds geen duidelijkheid hebt over uw ingediende fiscale aangifte en de eventuele financiële gevolgen. Tijdens de zitting kan het voorkomen dat de rechter u samen met de inspecteur de gang opstuurt om de zaak in de compromissfeer op te lossen. Daar hebt u dan anderhalf jaar op gewacht!

Fiscale mediation Als het aan de Belastingdienst ligt, is er een nieuwe mogelijkheid om het geschil op te lossen: fiscale mediation. Mediation is een wijze van Twentevisie 09/2008

‘conflicthantering’ die in het civiele recht meer en meer wordt toegepast. Bij mediation lossen partijen zelf hun conflict op, via de inschakeling van een mediator/bemiddelaar. Beide partijen betalen in principe de helft van de kosten. De mediator kiest geen partij en is onafhankelijk. Door onderhandelingen helpt de mediator de partijen tot een vrijwillige oplossing te komen. In Nederland is mediation sterk in opkomst onder andere doordat de rechterlijke macht sterk overbelast is en daardoor procedures steeds langer duren.

nodig heeft en dat escalatie van het conflict de ‘schade’ waarschijnlijk slechts vergroot. Omdat in uw (fiscale) geschillen met de inspecteur in een aantal gevallen ook zogenaamde rechtsvragen moeten worden beantwoord, moet u zich wel van bewust zijn van het feit dat lang niet alle situaties zich lenen voor fiscale mediation. De praktijk zal in de komende jaren uitwijzen of fiscale mediation echt in een behoefte voorziet.

Open sfeer De fiscale mediator in ons geschil verkent wat u en de inspecteur beogen, wat u beiden verdeeld houdt en wat u zou willen bereiken. Onder leiding van de mediator worden de belangen van beide partijen in een open sfeer geïnventariseerd waarna wederzijds begrip en ruimte voor onderhandeling ontstaat. In deze sfeer kunnen partijen uiteindelijk overeenstemming met elkaar bereiken. Mediation is een vorm van oplossing van geschillen die eindigt in een zogenaamde vaststellingsovereenkomst. U dient zich er hierbij wel goed van bewust te zijn dat bezwaar en/of beroep tegen deze vaststellingsovereenkomst niet meer mogelijk is.

Externe mediator De Belastingdienst werkt met interne mediators. Landelijk zijn erop dit moment 32 mediators beschikbaar. Deze mediators kunnen in een vroeg stadium worden ingezet en kosten niets. Als de verhouding met de inspecteur echter al (enigszins) vertroebeld is, kan het vreemd overkomen dat u te maken krijgt met een mediator die in dienst is van de Belastingdienst. Het moet in die gevallen ook mogelijk zijn om een externe mediator in te schakelen. Over de kostenverdeling zullen dan vooraf duidelijke afspraken moeten worden gemaakt.

De voordelen De voordelen van mediation liggen met name in de snelheid waarmee een geschil wordt opgelost en in het feit dat mediation relatief goedkoop is. Zeker in de situatie waarbij een interne mediator van de Belastingdienst wordt ingeschakeld. Onderzoek heeft uitgewezen dat het toepassen van mediation een tijdsbesparing oplevert van 23% en dat de kosten 27% lager uitvallen. Mediation is in principe geschikt voor elk ‘conflict’ waarbij de betrokken partijen zich er van bewust zijn dat men (ook in de toekomst) elkaar

mr. G.J. Kluvers De auteur is als belastingadviseur verbonden aan de Ten Kate & Huizinga Belastingadviseurs te Denekamp

19

Cirex-directeur Jeroen Spoelder is echte industrieman:

‘Ik ben gewend om te werken bij (door Jan Mededorp) Volgens de overlevering heeft Frits Philips himself aan de basis van Cirex in Almelo heeft gestaan. In 1987, ten tijde van het bekende Centurion-programma van Jan Timmer, ging het bedrijf over in handen van een andere toen nog Nederlandse gigant: Hoogovens. Toen dat Corus (met British Steel) werd, werden alle niet kernactiviteiten verkocht. Maar een gieterij is niet sexy en kopers stonden niet in de rij. Van een goed renderend bedrijf onder Philips werd Cirex als dochter van Corus een couveusekind. Het bedrijf bestaat nog omdat Hoogovens ooit had beloofd aan de vakbonden geen bedrijven failliet te laten gaan. Anno 2008 is Jeroen Spoelder directeur van een bloeiend bedrijf dat ingeklemd tussen Urenco en VDL een nieuwe fabriek bouwt.

20

Jeroen Spoelder in de nieuwe fabriek van Cirex: “Ik heb een paar nachten slecht geslapen van de recessie in de automobielindustrie. Maar onze concurrenten zullen het ook moeilijk krijgen. De sterkste zullen overleven en daarbij horen wij.”

De ontvangst op kantoor is heel wat anders dan toen. Toen kwamen we niet verder dan de poort waar de roemruchte vakbondsbestuurder Toon Verdijsseldonk woedend de mensen toesprak. Spoelder (44) is nu een relaxte directeur die weet wat hij wil, wat hij kan en wat er toen fout ging. Hij steekt waar nodig de hand in eigen boezem. Een verademing. “We hebben een heel moeilijke tijd gehad. We werden door Hoogovens aan ons lot overgelaten.” De kans dat Cirex echt failliet zou zijn gegaan, acht Spoelder niet groot, hoewel de Lopez-doctrine in de automobielindustrie tot op de dag van vandaag voelbaar is. “Alhoewel ze ogenschijnlijk elke toeleverancier het liefste financieel uitkleden, trekken ze het touw net niet te hard aan. Als een toeleverancier niet meer toelevert, dan staat de lijn stop. Bij gezonde automobielbedrijven zie je dat de kwaliteit ook meeweegt in de uiteindelijke keuze van toeleveranciers. Het gaat tegenwoordig niet alleen meer om de laagste prijs. Dan moeten ze naar China of India gaan.” Het was de tijd dat Hoogovens spijt had als haren op het hoofd dat het Cirex ooit had overgenomen. “Hoogovens zat in het keurslijf van de vakbonden. Het was keurig onderhandeld: er worden geen mensen ontslagen. Maar wij zaten met een bedrijfje ver weg in het oosten van het land. Tja, Hoogovens moet dan wel het jaarlijkse verlies van een paar miljoen betalen, en daarmee kochten ze trammelant met de vakbonden af.” Het allerergste voor Cirex was in die tijd: “We wisten absoluut niet wat de toekomst brengen zou.” Twentevisie 09/2008

interview | verlorenwasgieterij

bedrijven waar het moeilijk gaat’ Reorganisatie Hij droomde er van om het bedrijf over te nemen, maar het kon en mocht niet. “We hebben het overwogen. Maar ook dat was politiek bij een groot bedrijf als Hoogovens: je kunt een dochterbedrijf niet zomaar aan iedere ‘gek’ verkopen. Het moest wel een bedrijf met naam zijn waarin ook de banken vertrouwen zouden hebben. Nee, ik ben niet eens in IJmuiden geweest.” Participatiemaatschappij Nimbus bleek uiteindelijk de reddende engel. Dat bedrijf had al eerder aangegeven bij Hoogovens interesse te hebben, maar werd toen nog weggehoond om het bod. Een paar jaar later, aan de vooravond van de fusie met British Steel, kreeg het bijkans geld toe. Terwijl het ‘geluk’ ogenschijnlijk voor het oprapen lag, ging het fout. Toen Cirex door Hoogovens werd verkocht, viel de omzet terug van 17 naar 12 miljoen euro. Er moest fiks gereorganiseerd worden. Daar was iedereen het wel over eens, maar de werknemers en de vakbonden rekenden op een goudgerand sociaal plan. Dat was er niet. Punt. “Ik heb tot bijna slaande ruzie met de OR-voorzitter in een kantoortje achteraf zitten strijden. Er was een bruidsschat, maar die bruidsschat was gelimiteerd. Toch was op een of andere manier de hele bevolking van Cirex er heilig van overtuigd dat er geld genoeg was.” Verdijsseldonk was in die tijd geen prettig man om mee te praten, herinnert Spoelder zich nog. “De hele communicatie rond de ontslagronde was dramatisch slecht, dat weet ik nu inmiddels, met voortschrijdend inzicht. Tegenstrijdige belangen plus miscommunicatie heeft een aantal mensen flink beschadigd.”

‘Als ik ’s avonds naar huis rijd en er rijdt een BMW 325 i cabrio voorbij, dan denk ik ‘daar zitten drie onderdelen van ons in’, dat is kicken’

Nimbus De reorganisatie en stakingen speelden in 2000. Uiteindelijk werd de reorganisatie doorgevoerd (ooit werkten er 230 man, nu nog negentig in vaste dienst plus enkele tientallen op contractbasis) en Nimbus is redelijk geld gaan verdienen. Investeringsbedrijven kopen bedrijven op, verbeteren het rendement en verkopen het bedrijf dan na vijf tot zeven jaar met winst weer door. Nimbus is

nog steeds eigenaar, sterker nog, ze zijn akkoord gegaan met een investering voor een nieuwe fabriek van vijf miljoen euro wat uit de cashflow (winst plus afschrijvingen) betaald wordt, maar dat betekent dus minder dividend voor hen. “Wij hebben het geluk dat een aantal partners van de investeringsmaatschappij uit de gieterijwereld komt, het is blijkbaar toch oude liefde.” Maar een nieuwe fabriek of niet, een gieterij is nog steeds niet sexy, dus mogelijke kopers staan ook nu niet in de rij. Nimbus heeft wel degelijk geprobeerd Cirex door te verkopen. “Klopt, maar Nimbus heeft wat Hoogovens niet had: een visie. Waar willen we heen met het bedrijf, waar is het bedrijf goed in, waarin niet? Cirex is een gezond bedrijf, investeert fors. Het is nu lastig om ver vooruit te kijken, maar gebaseerd op normale aannames is onze toekomst zeer gezond.” Toch mag je veronderstellen dat Nimbus er wel een keer vanaf wil. “Als een bedrijf zoals Cirex goed rendeert, kan de aandeelhouder het verkopen, herfinancieren, maar ook van het dividend kun je goed boeren. De vraag is vooral: willen ze snel geld of een langdurig gezond rendement.” Waarom nu geen MBO? “Omdat de eigenaren het nu niet willen verkopen.”

Industrie Nimbus is eigenlijk de eerste aandeelhouder waar Spoelder geen vieze smaak van in zijn mond krijgt. Eerder werkte hij voor Holec in de tijd dat Joep van den Nieuwenhuijzen als aandeelhouder zijn bedrijven leegzoog. En bij Stork Wärtsilä in Zwolle waren de Finnen vooral geïnteresseerd in Europees geld dat klaar lag in Italië. “Ach, je wordt er misschien wat gelaten onder. Ik ben niet anders gewend geweest om bij bedrijven te werken waar het moeilijk ging. Alleen, wat is moeilijk? Juist bedrijven in moeilijkheden hebben vaak de meeste kansen. Bij een bedrijf dat heel goed floreert is niemand veranderingsbereid.” Industrie trekt Spoelder. “Ik draai het om, ik snap niet dat mensen bijvoorbeeld bij een bank of een verzekeringsmaatschappij willen werken. Je maakt niets, je schuift met papier, je praat veel. Ik krijg voldoening uit het feit dat we met elkaar bij Cirex produceren. Als ik ’s avonds naar huis rijd en er rijdt een BMW 325 i cabrio voorbij, dan denk ik ‘daar zitten drie onderdelen van ons in’, dat is kicken. Ja, een bankman kan hooguit zeggen ‘dat gebouw hebben wij gefinancierd’.” Cirex is voor driekwart van de omzet afhankelijk van de automobielindustrie, het bedrijf maakt

voor de nieuwe generatie auto’s roestvrijstalen brandstofpompen met - dit voor de liefhebbers - een capaciteit tot 2000 bar, voor direct ingespoten benzinemotoren. “We maken ook chassisonderdelen, voor de cabriolet van BMW maken we bevestigingssteunen waar het cabrio-dak invalt, we maken tuimelaars voor motoren die de kleppen aandrijven. Ook voor Porsche maken we de brandstofpompen en onderdelen voor het cabrio-dak.”

Recessie Het lijkt niet alleen maar rozengeur en zonneschijn te zijn als je voor 75% afhankelijk bent van de automobielindustrie die als gevolg van de kredietcrisis en de nakende recessie wankelt. “Je mag gerust weten dat ik daardoor inderdaad een aantal nachten minder goed van geslapen heb. Aan de andere kant, citeer ik Cruijff, ‘elk nadeel heeft zijn voordeel’. Onze concurrenten zullen het ook moeilijk krijgen. Cirex is een gezond bedrijf, we hebben fors geïnvesteerd, we hebben een gezonde orderportefeuille, we hanteren nog steeds een groeiscenario, niet om de aandeelhouder te paaien, maar op basis van concrete opdrachten. Een groot Frans bedrijf, een concurrent van ons, heeft het heel moeilijk, heeft dit jaar al een keer surseance van betaling gehad. Een Zweeds bedrijf, ook een concurrent van ons, ontslaat vijftig medewerkers. De sterkste bedrijven zullen overleven.” Voor alle duidelijkheid: Cirex behoort bij de sterkste bedrijven in deze sector? “Ik weet dat wel zeker.” Desnoods verplaatst u de productie naar Tsjechië, die u min of meer in 1992 cadeau hebt gekregen van Hoogovens. Het is trouwens verbazingwekkend gelet op de historie dat Cirex nog in Almelo zit. “Dat hebben veel mensen gedacht. Toen de grens met Oost-Europa open ging, kregen wij van Hoogovens de opdracht een joint-venture op te zetten. Dat bedrijf heeft een beetje een kwakkelend bestaan geleid tot 2000. Pas onder de nieuwe eigenaar Nimbus is Cirex pas goed gebruik gaan maken van dat bedrijf. Cirex Almelo is vergaand geautomatiseerd. De nieuwe gieterij die gebouwd wordt, is de modernste gieterij ter wereld op het gebied van ‘verlorenwasgieten’. Dat is de methode die wij hanteren om producten te produceren. De gieterij in Tsjechië is juist ontzettend flexibel waar wel veel handwerk nodig is. Juist in die gieterij maken we kleine series, niet voor de automobielindustrie, maar juist voor de algemene machinebouw, procesindustrie, medische industrie en vliegtuigindustrie.” ■

21

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | juridisch gezien

Alcohol maakt meer kapot dan … Bent u als werkgever verplicht het loon door te betalen aan de werknemer die letterlijk ziek is van de drank? Is deze alcoholmisbruikende werknemer opzettelijk ziek? Mag u deze werknemer ontslaan?

Onderhandelen en vastleggen De regel is dat de werkgever bij arbeidsongeschiktheid verplicht is het loon door te betalen, tenzij de arbeidsongeschiktheid door opzet van de werknemer is veroorzaakt. De opzet van de werknemer moet gericht zijn op het veroorzaken van ziekte. Dat wordt niet snel aangenomen. De werknemer die ziek thuis zit door een teveel aan alcohol, wordt niet opzettelijk ziek geacht. Dat de werknemer (overmatig) alcohol gebruikt met het oogmerk om ziek te worden, is meestal niet aan de orde, althans zo kijkt de rechter er tegenaan. Dat betekent dus dat u als werkgever het loon moet doorbetalen aan diegene die wegens verslaving aan of misbruik van alcohol of drugs arbeidsongeschikt is.

Recht op CAO loonaanvulling? In sommige CAO’s is vastgelegd dat de werknemer bij ziekte een aanvulling op zijn loon krijgt (dus bovenop het minimum van 70%), tenzij de ziekte door zijn schuld of toedoen is veroorzaakt. Op grond van goed werknemerschap kan het onredelijk zijn als de werknemer die aanvulling ontvangt. Een werknemer was gewond geraakt als gevolg van een motorongeval, dat veroorzaakt was door dronken rijden. De werknemer was eerder door de werkgever schriftelijk gewaarschuwd dat het uit moest zijn met zijn alcoholmisbruik. De rechter vond het in strijd met de eisen van goed werknemerschap om in dit geval ook nog aanspraak te maken op de 30% aanvulling.

Verzwijging gebrek Een werknemer mag zwijgen over medische kwesties die voor de uitoefening van een functie niet rechtstreeks van belang zijn. Een werknemer mag echter niet zwijgen over een kwaal, waarvan hij weet (of behoort te weten) dat deze hem ongeschikt maakt voor de functie waarnaar hij solliciteert. Een werknemer snijzaal, die kort na indiensttreding uitviel wegens verslaving aan alcohol, moest begrijpen dat de alcoholverslaving hem ongeschikt maakte voor de functie. Het werken op de snijafdeling is namelijk niet zonder risico’s. Wegens verzwijging van een Twentevisie 09/2008

relevant gebrek was er geen recht op loondoorbetaling. Het kan een dringende reden voor ontslag opleveren.

Alcohol/drugtest Als werkgever mag u de werknemer onder voorwaarden testen op alcohol of drugs. Een voorwaarde is dat u dat vooraf schriftelijk met elkaar hebt afgesproken. Het is verstandig om duidelijke beleidsregels op te stellen en het personeel daarvoor te laten tekenen. U moet bovendien een belang hebben dat boven het belang van de werknemer (namelijk de persoonlijke levenssfeer) gaat. Een hotel heeft bijvoorbeeld belang bij behoud van haar goede naam of aantrekkelijkheid voor haar gasten. Drugs- of drankgebruik in de privésfeer kan in zo’n geval doorwerken in de werksfeer: een onder invloed zijnde werknemer levert (imago)schade voor het hotel op. Als de werknemer weigert om mee te werken aan een test, ligt een waarschuwing en/ of opschorting van loon voor de hand. Bij herhaalde weigering zou uiteindelijk ontslag kunnen volgen.

Ontslag Ook als uit de test drank- of drugsgebruik blijkt, dan is de sanctie niet meteen ontslag. Van u mag verlangd worden dat u - eerst - andere middelen inzet, zoals een waarschuwing, boete, schorsing, het volgen van een rehabilitatieprogramma. Wanneer sprake is van een chronisch probleem, dan wordt van u verlangd dat u hulp biedt aan de werknemer om van zijn probleem af te komen. Een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst wegens alcohol- of drugsgebruik wordt eerder toegewezen als de werkgever de werknemer voldoende hulp heeft geboden om van zijn (bovenmatig) alcohol- of drugsgebruik af te komen. De werknemer moet natuurlijk ook zijn best doen. Ook moet de werknemer voorkomen dat hij/zij weer in herhaling valt.

De slogan: ‘geniet, maar drink met mate!’ gaat ook in dit geval op! Adriaan van Overbeek de Meyer De auteur is werkzaam als advocaat bij Van Overbeek de Meyer c.s. Advocaten te Deventer

23

Directeur/eigenaar Henric Bemboom van Attractiepark Slagharen:

interview | carrièrevrouw

‘Ik probeer mijn werk geen haar raam een treintje op de monorail voorbij rijden. “Je raakt aan het geluid gewend hoor. En het is toch fantastisch. Ik zit midden in het bruisende leven van het park en ik zie alleen maar vrolijke mensen. Heel inspirerend.”

Vindt u zichzelf een succesvolle vrouw? “Is dat een gewetensvraag? Nee, ik ervaar mezelf niet als een succesvolle vrouw. Ik ben trots op Slagharen. Trots op het bedrijf dat door mijn vader is gesticht en dat wij als familie mogen voortzetten. Verder denk ik nooit na of ik persoonlijk wel of niet succesvol ben. Ik zie gewoon een bedrijf dat we met zijn allen tot een succes maken.”

Is het geen bescheidenheid van u? “Nee, en ook geen valse bescheidenheid. Het zou ook niet juist zijn om te denken dat dit alleen mijn resultaat is. Er zijn zoveel factoren die bijdragen aan succes. Dat behaal je niet alleen, daar heb je een team voor nodig.”

Maar u geeft wel leiding aan het succesvolle team.

Carr y ten Napel (rechts) in gesprek met Henric Bemboom, Directeur/eigenaar van Attractiepark Slagharen: “Nee, ik er vaar mezelf niet als een succesvolle vrouw.”

Voor Twentevisie portretteert Carrie ten Napel een aantal succesvolle ondernemende vrouwen uit het oosten des lands; een zoektocht naar de carrièrevrouw. In dit nummer Henric Bemboom. Ten Napel kreeg thuis de journalistiek met de paplepel ingegoten van vader Evert (Studio Sport). Ze werkte zelf als sportjournalist voor Tien (het televisiekanaal van John de Mol, inmiddels ter ziele en ze is dit televisieseizoen presentatrice van het praatprogramma En Dan Nog Even Dit (dagelijks bij TV Oost).

dat een uniek idee. Dat gold niet alleen voor vakantiegasten voor een langer verblijf, maar ook dagrecreatie bleek een succes, zeker toen er later ook nog een paar attracties op het park werden geplaatst. In de loop der jaren groeide Attractiepark Slagharen uit tot een van de best bezochte parken van Nederland. Toen het tijd werd, gezien zijn leeftijd, dat haar vader een stapje terug deed, nam Henric Bemboom, één van de negen kinderen, samen met haar broer het stokje over. In 2005 werd ze bekroond met de Recron-prijs voor beste recreatieondernemer.

(door Carrie ten Napel) Haar vader begon als een echte pionier in 1963 met Ponypark Slagharen door een aantal vakantiehuisjes te bouwen met daarbij een pony. In die tijd was

Haar kantoor ligt midden in het park. Tijdens het gesprek hoor je op de achtergrond kinderen gillen, lachen en brullen. Een stem kondigt de shows aan en om de zoveel tijd komt er langs

24

“Ja, maar ik heb ook nog een broer die samen met mij directeur is. Hij richt zich op de technische en operationele aspecten. Ik ben algemeen directeur dus ik treed meer naar buiten. Maar hij is net zo belangrijk als ik.”

Wordt er anders naar u gekeken omdat u een vrouw bent? “In functies zoals deze zie je weinig vrouwen, hoewel daarin gelukkig wel een ontwikkeling zit. Maar ook dat ervaar ik niet als bijzonder. Ik kom uit een gezin met zeven broers. Dus ik weet gewoon niet beter dan in een mannenwereld te opereren. Thuis heb ik er ook drie zitten, een man en twee zoons. Dus dat gaat gewoon door, haha. Ik ben er ook nooit op gericht geweest dit te bereiken. Ik ben geboren in 1952. In die tijd was het niet vanzelfsprekend dat je als meisje de zaak in zou gaan. Dus het lag meer voor de hand dat mijn broers dat zouden doen. Mijn vader zei vroeger wel: ‘die twee dochters van mij moeten een vak leren waarmee ze zelf de kost kunnen verdienen’. Hij had ook voor ogen dat het meest ideale vak voor mij docent zou zijn. Want daarin zag hij de ideale combinatie tussen werken en moeder zijn. Maar dat was niet mijn ideaal, ik wilde maatschappelijk werker worden. Hij heeft zich daarin verdiept en ik mocht naar Twentevisie 09/2008

verslaving te laten zijn’ de opleiding in Enschede. Vervolgens ben ik vijf jaar als maatschappelijk werker aan de slag gegaan. Toch had ik nog een andere droom en dat was kunstgeschiedenis studeren. Ik dacht, ik kan er wel over blijven dromen, maar ik moet er gewoon iets mee doen. In de jaren tachtig breidde mijn vader de zaak verder uit naar het buitenland en daarom had hij extra mankracht nodig in Slagharen. Ik ben toen kunstgeschiedenis gaan studeren en fulltime in het park gaan werken. Daarmee heb ik mijn eigen studie kunnen betalen.”

‘Attractiepark Slagharen is een droom. Zoals mijn zoon altijd zei: mam, Slagharen is het paradijs’ Had u daarvoor nooit in het park gewerkt? “Oh jawel. Ik was elf jaar toen mijn vader met het park begon. Hij is begonnen met twintig vakantiehuisjes met daarbij een pony. We hebben allemaal als kind daaraan meegewerkt. Ik heb friet gebakken, suikerspinnen gedraaid, kaartjes verkocht voor de attracties, bij de trampolines gezeten, noem maar op. Het hele gezin heeft hier alles gedaan. Echt uniek. Wij zijn er helemaal in mee gegroeid.”

En hoe bent u dan uiteindelijk toch directeur geworden? “Ik ben in 1989 afgestudeerd en intussen had ik een man en een zoon. Ik was dus kunsthistorica. Maar mijn vader had intussen de leeftijd bereikt om een stapje terug te doen. Dan moet je kijken wie het stokje gaat overnemen. Ik moest een afweging maken en ik merkte dat ik me er heel verantwoordelijk voor voelde om het bedrijf voort te zetten. Juist omdat het vanuit het niets is opgebouwd en je er altijd aan mee hebt gewerkt, voelde het als een morele plicht om door te gaan.”

Doordat het een familiebedrijf is heeft het dus ook een grote emotionele waarde. Is het moeilijk om soms afstand te nemen? “Het was voor mij heel belangrijk om het bedrijf vakkundig te runnen. Ik had geen specifieke opleiding hiervoor, maar wel veel werkervaring. Tegelijkertijd vond ik het belangrijk om mij de Twentevisie 09/2008

knowhow die intussen ontwikkeld was op het gebied van marketing eigen te maken. Daar heb ik veel tijd en energie ingestoken. Het voordeel van een academische opleiding is dat je leert om ingewikkelde problemen te analyseren en op te lossen. Door mijn maatschappelijke opleiding kan ik ook goed met mensen samenwerken. Mijn vader rekende vroeger altijd alles uit op de hoek van een krant. Toen ik dat als kind zag, kreeg ik het al Spaans benauwd. Gelukkig hoef ik dat in deze tijd niet te doen, om maar aan te geven hoe anders het is om tegenwoordig een bedrijf te runnen. We zijn natuurlijk ook met budgetten gaan werken; dat vergt van iedereen aanpassingen. Om het succesvol te houden moet je heel goed weten wat er om je heen gebeurt bij andere parken. Maar je hebt tegenwoordig ook de koopzondag als concurrent. Je probeert om met je bedrijf in te spelen op de behoefte en de vrijetijdsbesteding van mensen. Je observeert hoe mensen zich hier gedragen en we vragen hun wat ze van het park vinden. Maar wij laten ook onderzoeken houden onder een brede groep mensen. Bijvoorbeeld bezoekers die regelmatig naar attractieparken gaan, maar nog niet in Slagharen zijn geweest. Je kijkt naar wat mensen beweegt om wel of niet naar ons toe te komen. En daar maak je een langetermijnstrategie op.”

Hoe ziet uw gemiddelde werkweek eruit? “Ik sta om zes uur op. Dan zit ik meestal om half zeven achter de computer om alle e-mails door te nemen. En dan hangt het af van mijn afspraken hoe de dag eruit ziet en waar ik naar toe ga. Wij werken met een cyclus van vier weken. In die cyclus is er altijd één week vergader-vrij gepland. Zodat we op reis kunnen en uit ons stramien kunnen stappen. Ik heb financiën en personeelszaken in mijn portefeuille en ik moet het grote geheel in de gaten houden. Daarnaast komt er van alles tussendoor. Ik probeer op vrijdag en zaterdag avond thuis te zijn en te eten met mijn gezin.”

Vrouwen die een functie als deze bekleden wordt vaak gevraagd of het lastig te combineren is met het gezin. Hoe zit dat bij u? “Wij hebben gelukkig altijd hele goede opvang gehad. De kinderen roepen wel eens ‘wij zijn door Janneke opgevoed’. Zij beschouwt onze kinderen ook als haar kinderen. Toen ze klein waren werkte ik zeven dagen in de week. Ik heb dat nooit

direct als een keuze ervaren. Ik had het gevoel dat ik voor een klus kwam te staan die ik gewoon moest klaren. We hebben er altijd het beste van gemaakt. Natuurlijk ben je wel eens verscheurd, maar ik heb daar nooit dramatisch over gedaan. Het is wel jammer dat ik nooit zwangerschapsverlof heb gekend. Het is altijd lastig geweest een goed evenwicht te vinden tussen privé en werken. Ik heb ook moeten leren om op vakantie te gaan. Het kost me wel eerst een week om af te kicken, maar daarna kan ik er echt van genieten. Ik moet ook niet te veel afkicken. Het is minder vermoeiend om door te gaan dan te stoppen met werken.”

Als u de uren zou optellen hoeveel zouden dat er dan zijn? “Nou, een beetje veel. Ik probeer het geen verslaving te laten zijn. Ik probeer wel als ik ’s nachts wakker word niet te gaan werken. Dat had ik eerder wel. Thuis zeggen ze nooit dat ik minder moet gaan werken. Ik denk dat we met elkaar toch een soort modus hebben gevonden om het leven te leiden zoals we dat leiden. De kinderen hebben er niet om gevraagd om geboren te worden. Ik vind daarom wel dat je het leven van je kinderen zo optimaal mogelijk moet maken. Soms weet ik ook niet helemaal wanneer ik er wel of niet moet zijn. Er zijn natuurlijk momenten geweest dat ik er niet was en dat doet pijn. Ik heb alleen wel altijd geprobeerd om de kinderen uit te leggen waarom ik dit doe.“

Denkt u al wel eens aan stoppen? “Ik denk wel eens ‘als ik dit niet zou doen wat zou ik dan doen? ’. Ik denk dat ik nog een heel aantal dingen heb die ik ook geweldig vind om te doen. En dat helpt mij ook van tijd tot tijd om meer afstand te nemen van de zaak. Ik werk hard en ik heb hart voor het bedrijf, maar ik kan ook afstand nemen. Wat ik belangrijk vind is om te kijken naar wat de zaak als bedrijf nodig heeft. Dat staat op de eerste plaats. Mijn broer en ik zien dit bedrijf niet als erfenis maar als erfgoed. Het is geen persoonlijke hobby. Vergeet niet dat hier 750 mensen werken en daar ben ik verantwoordelijk voor. Of ik al over opvolging nadenk? Het is niet zo dat onze kinderen automatisch het bedrijf in moeten rollen, maar het zou wel fantastisch zijn als dit prachtige bedrijf in de familie blijft. Want Attractiepark Slagharen is een droom. Zoals mijn zoon altijd zei: mam, Slagharen is het paradijs.” ■

25

De hapjes en drankjes werden aangeboden door Heracles Almelo en Twentevisie

impressie | memphis

Memphis in beeld

Werk, gieten en film Op 4 november was niet de TOS lounge van de Grolsch Veste het decor van het radiocafé Memphis, maar de businesslounge van het Polman Stadion van Heracles Almelo. De eerste gast was directeur Gert-Jan Engbers, directeur van Soweco. Hij was spraakzaam en legde uitvoerig uit hoe hij Soweco uitbouwt tot een Werkplein waar iedereen met afstand tot de arbeidsmarkt kan worden begeleid, geschoold en getraind. Jeroen Spoelder van Cirex was daarna aan de beurt. Ook hij bleek bereid zonder terughoudendheid te vertellen over de toekomst van zijn staalgieterij. Gideon Voskamp schoof als laatste aan tafel om te praten over vastgoed en de nieuwe bioscoop die hij in Almelo ontwikkelt. Gezien het verloop van het interview blijkt hij liever een film te kijken dan dat hij over zijn werk vertelt. De volgende opname van Memphis is op dinsdag 2 december. Plaats van handeling is dan de business-ruimte van de Grolsch Veste, wellicht de nieuwe TOS lounge, zo niet, dan nog een keer in de oude TOS lounge. Twee van de gasten op 2 december zijn al bekend, namelijk Cees Anker, tegenwoordig directeur van het CBR, en Rob Nelis van bouwbedrijf Aan de Stegge. Als u maandelijks uitgenodigd wilt worden voor de opnames van Memphis, dan kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft.

De businesslounge van het Polman Stadion in Almelo zat vol met belangstellenden.

Op de volgende pagina’s een vervolg van de fotoreportage van de Memphis-bijeenkomst van 4 november.

Te gast bij Memphis in Almelo op 4 november waren, van boven naar onder: directeur Ger t-Jan Engbers van Soweco, directeur Jeroen Spoelder van Cirex en Gideon Voskamp van Voskamp Vastgoed.

Werving, selectie & training

l a st ige m a at ?

Special Events De expert in groepsreizen www.specialevents.nl

26

053-480 49 49 www.valkselect.nl

ValkSelect

Nieuw adres: Enschede: Haverstraatpassage 17, Tel (0)53-432.22.82, www.miss-jones.nl

T: 0546 628 629 Tubbergen

27

impressie | memphis

Fa r w i c k d o e t j e t u i n g o e d

voor al uw opsporingen

28

B I J KON I N K LI JK E B E S C H I K K I N G

HOFLEVERANCIER

WWWPDRECHERCHEADVIESNL  

29

Leverink & Assen gooit alle kantoren dicht en kiest voor loungebank en Mini Cooper

interview | huizenmarkt

‘Alles om de sfeer tussen koper en makelaar te verbeteren’ (door Mario van Santen) ”Het grootste probleem in ons werk is het grote gebrek aan contactmomenten,” zegt Rik Dekker in het gloednieuwe onderkomen van Leverink & Assen Resultaatmakelaars in Hengelo. Als directeur van deze nieuwe formule wil hij de makelaardij een frisse wind bezorgen; weten waarom dingen gebeuren of potentiële kopers afhaken. Om die kennis te vergaren zet hij onder meer een loungebank en een hippe Mini Cooper als nieuwe wapens in. Een woningbezichtiging gaat voor een makelaar tegenwoordig heel eenvoudig. Hij geeft een hand bij aankomst, leidt de mensen door de woning en geeft bij vertrek opnieuw een hand. Niet meer, niet minder. “In de huidige maatschappij hoor je van zeventig procent van de kijkers daarna niets meer,” aldus Dekker. “Nog maar een enkeling neemt de moeite even te bellen om door te geven dat ze niet verder willen met deze woning. Als makelaar sta je dan vaak met lege handen, want je wilt weten waarom een woning niet geschikt is. Als je vier keer hoort dat een pand bijvoorbeeld te klein wordt gevonden, dan zeg je tegen de verkoper dat er een bankstel uit de kamer moet. Met andere woorden, je kunt er iets aan doen. Daarom willen wij een band krijgen met de koper en ze leren kennen, omdat we denken op die manier onze verkopers beter te kunnen bedienen.”

Resultaatmakelaars De naam Leverink & Assen Resultaatmakelaars is bewust gekozen, want er moet resultaat geboekt worden. Maar dan in een heel ander concept, waarbij de bestaande kantoren in Oldenzaal, Hengelo, Borne en Almelo werden gesloten en afscheid werd genomen van vier collega’s. “Het gaat gewoon niet goed in de makelaardij. En dan kun je zeggen dat het bij ons nog minder ging of dat wij juist heel erg vooruitstrevend zijn. Hoe dan ook hebben wij dit niet uit luxe gedaan, want als het heel erg goed gaat verander je niks. Deze ommezwaai is nodig omdat we dus vinden dat het niet goed gaat in de makelaardij, maar ook omdat wij vinden dat we als makelaar iets nieuws moeten gaan doen. Ik stel het misschien wat zwart-wit, maar het enige dat er de afgelopen vijftien jaar is veranderd, is het internet. De rest is nog steeds hetzelfde. De etalages, de afspraken tussen negen en vijf en noem maar op. En als je bekijkt dat zowel de markt als de

30

Als directeur van de nieuwe formule van Leverink & Assen Resultaatmakelaars wil Rik Dekker in het gloednieuwe onderkomen de makelaardij een frisse wind bezorgen.

Twentevisie 09/2008

Twentevisie 09/2008

consument sterk is veranderd, is het toch niet zo vreemd dat wij ook moeten veranderen?”

RTV Oost Dat veranderen begon met het betrekken van de eerste verdieping van het grote Polman-pand naast RTV Oost in Hengelo. Met als belangrijkste voorwaarde: zeven dagen per week en elke avond open. In eerste instantie voor de nieuwbouwmarkt, maar op termijn ook voor de bestaande markt. De inrichting is modern met groen als steunkleur. Er is een imposante receptie die tevens dient als bar en er staan enorme banken in de loungehoek waarin de klant annex koper kan neerploffen om zich thuis voelen.

‘Je moet je als gemeente afvragen of het verstandig is twintigduizend woningen te bouwen, terwijl er maar vraag is naar de helft’

“Hier spreken we af met de kopers om een bezichtiging te starten. Het begint met koffie en een praatje. Dan nodigen we hen uit om met ons mee te rijden. We doen dat dan in een Mini, want dat vinden mensen over het algemeen een leuke auto waarin ze graag willen rijden. De loungehoek, de entourage van ons kantoor, de auto: het zijn allemaal dingen die moeten meehelpen de sfeer tussen potentiële koper en makelaar te verbeteren. Voor ons als makelaar zijn juist die contactmomenten belangrijk, want daaruit kun je opmaken wat de koper zoekt. Immers, als hij bijvoorbeeld afhaakt bij een woning, dan hebben we misschien nog wel een andere passende woning in portefeuille.”

Cowboys Dat het slecht gaat in de wereld van de makelaardij heeft volgens Dekker twee oorzaken: “Ten eerste heb je te maken met stagnatie, veroorzaakt door dure woningen, in combinatie met een hoge hypotheekrente. Iedereen zit eigenlijk te wachten tot het huis van de verkoper te koop komt. En ten tweede heb je te maken met toenemende concurrentie. Sinds de titel een jaar of acht geleden is vrijgegeven zie je op bijna elke hoek van de straat een makelaar… vaak zonder papieren, cowboys op de markt. Ik heb niets tegen cowboys, maar ik

vind wel dat je als makelaar een bepaald niveau moet hebben. Let wel, je hebt te doen met iets dat meestal het grootste bezit in iemands leven zal zijn. Daar moet je gewoon zorgvuldig mee omgaan en je moet het goed begeleiden. Die cowboys kunnen dat niet. Er zijn inmiddels teveel kantoren, zoals de Witte Woningwinkel, die pretenderen voor een half procent courtage het werk goed te kunnen doen. Dat kan gewoon niet. Dat soort kantoren hebben gewoon te weinig kennis van zaken op juridisch of bouwtechnisch gebied. Je loopt als verkoper bij dit soort makelaars het risico in je eigen strop te lopen. Er zijn voorbeelden genoeg van mensen die het eerst bij zo’n goedkope makelaar proberen, maar uiteindelijk toch bij ons of een van onze collega’s aankloppen.”

Te veel nieuwbouw Naast de concurrentie hebben de makelaars ook te maken met die stagnerende markt. Daarin is volgens Dekker een belangrijke rol voor de gemeenten weggelegd. “Er is in Twente een enorme ambitie voor nieuwbouw. Maar je moet je als gemeente toch gaan afvragen of het verstandig is twintigduizend woningen te bouwen, terwijl er maar vraag is naar de helft. Dan bouw je voor leegstand. Dat is niet goed voor de markt. Daar komt nog bij dat de laatste maanden de hypotheekrente weer is gestegen en dus woningen voor veel mensen onbereikbaar zijn geworden. Vooral voor starters is het erg lastig, want die hebben nog geen overwaarde om te verzilveren.” Dekker vindt dat gemeenten blijkbaar hun inwoners niet goed genoeg kennen, omdat er in bijna elke gemeente enorme wachtlijsten zijn van mensen die een vrije kavel willen kopen, terwijl die kavels nauwelijks worden aangeboden. “Daaruit kun je afleiden dat gemeenten vraag en aanbod niet voldoende op elkaar afstemmen. Wij als makelaars hebben daar helaas maar weinig invloed op, omdat we pas heel laat bij de gemeente aan tafel komen. Ik denk daarom dat het goed zou zijn om bijvoorbeeld eens per kwartaal met een aantal makelaars bij de gemeente aan te schuiven voor overleg. Dat zou op termijn heel goed kunnen zijn voor de markt, omdat je dan beter kunt aangeven waar vraag naar is en dan wordt daar in een eerder stadium naar geluisterd. Dat geldt trouwens ook voor de projectontwikkelaars. De projecten die zij uitwerken, krijgen wij pas veel later onder ogen. Ik zie het als makelaar als mijn taak gemeenten beter te informeren.” ■

31

nieuws en feiten

| actueel

Ondernemersnieuws Kuipers Logistics uit Oldenzaal heeft al het stukgoedvervoer van collega-transporteur Hegeman Transport uit Bemmel overgenomen, evenals een deel van het personeel. Hegeman Transport was met zo’n 20 vrachtwagens actief in het transport op Italië. Door deze overname versterkt Kuipers Logistics zijn toonaangevende positie in het vervoer van stukgoed van en naar Italië. Het Bemmelse vervoerbedrijf zal zich in de toekomst alleen nog bezig houden met haar core-business, namelijk het cement- en silovervoer. De Academie Mens en Arbeid van Saxion en LVQ Lehr- und Versuchsgesellschaft uit Duitsland hebben op 30 oktober een samenwerkingsovereenkomst ondertekend voor het aanbieden van een deeltijdcursus Personeel & Arbeid (HRM) in Duitsland. Saxion voldoet hiermee aan de vraag naar scholing voor Duitse deeltijdstudenten op het gebied van HRM. LVQ verzorgt met ingang van april 2009 op hun locatie in Duitsland, Mullheim an der Ruhr, een Duitstalige cursus die qua inhoud overeenkomt met de eerste drie studiejaren van de bachelor Personeel & Arbeid (HRM) van Saxion. De cursisten zijn Duitse deeltijdstudenten die allen werken in de praktijk van HRM. LVQ is verantwoordelijk voor de uitvoering van de cursus waarbij Saxion jaarlijks onderzoekt of de cursus overeenkomt met de kwaliteitscriteria van de hogeschool. Uit een onderzoek van het Centrummonitor Hengelo 2008 blijkt dat de warenmarkt in Hengelo een belangrijke trekker is voor de binnenstadsbezoekers. Voor 41% van de bezoekers is de zaterdagmarkt de belangrijkste reden om naar het centrum van Hengelo te komen. In Almelo, Enschede en Oldenzaal wordt ook op zaterdag een warenmarkt gehouden. Ten opzichte van Almelo en Enschede staan er minder kramen op de warenmarkt in Hengelo. De HBO bachelor award is gewonnen door Ingrid van Gelder van The People Company. Tijdens het jaarlijkse congres van de Nederlandse Vereniging

actueel | nieuws en feiten

Personeelbeleid werden uit 21 Nederlandse hogescholen 5 genomineerden voorgedragen. De winnares kreeg de award uitgereikt voor het beste essay van Nederland. Haar essay in de vorm van een scriptie werd als zeer origineel beschouwd, het best en meest degelijk uitgewerkt. The People Company werd eerder deze maand al voorgedragen voor de human talent trophy in het Kurhaus te Scheveningen. De Studenten Kennis Portal van Kennispark Twente en de Student Union bestaat deze maand precies twee jaar en tegelijkertijd is de 200ste (onderzoeks)vraag vanuit het bedrijfsleven neergelegd bij de Studenten Kennis Portal om gekoppeld te worden aan een expert binnen de Universiteit Twente (UT). Met de Studenten Kennis Portal biedt de Universiteit Twente een duidelijke en eenvoudige ingang voor bedrijven die de kennis op de Universiteit Twente willen benutten. Gemiddeld zo’n 8 bedrijven per maand worden door de Studenten Kennis Portal kosteloos doorverwezen naar de juiste partij binnen de UT. Ruim 800 Enschedese ondernemers waren onlangs aanwezig op de 17e edite van de door de gemeente Enschede georganiseerde Ondernemersavond Enschede in het Muziekcentrum. Er waren presentaties van marketing- en managementdeskundige Wouter de Vries en toponderneemster Annemarie van Gaal. De elevator pitch, waarvoor zes Enschedese ondernemingen waren uitgenodigd, werd gewonnen door de Bandi Vaczi van Vredestein. Xsens Technologies, Mufide Hair & Spa, Visie, Soapraan Diet Gerritsen, Multimedia House en Vredestein waren de zes Enschedese ondernemingen die maximaal anderhalve minuut de tijd kregen om hun bedrijf te presenteren aan het publiek. De Regio Twente geeft het komend jaar 14 miljoen euro uit aan projecten op het gebied van verkeer en vervoer. De projecten moeten van regionale betekenis zijn en worden voor de helft ondersteund door de Regio Twente. Het gaat om onder meer de openbaar vervoerlijnen HOV-Noord en HOV-Midden in Enschede, de verdubbeling van de wegvakken aan

De genomineerden voor de elevator pitch tijdens de Ondernemersavond Enschede, v.l.n.r. : Marc Bekker (Visie), Christiaan Fiktoor (Multimedia House), Meral Halaceli (Mufide Hair & Spa), Diet Gerritsen (Soapraan), Bandi Vaczi (Vredestein) en Casper Peeters (Xsens Technologies).

32

de ‘integrale afweging’ gaat er tot het jaar 2012 in totaal 32 miljoen euro extra richting de strategische opgaven en knelpunten. Daarvan wordt 10 miljoen euro in 2009 besteed. Ondanks de stevige investeringen is het College er in geslaagd om de lastenverhoging voor de burger te beperken tot de jaarlijkse inflatiecorrectie. Er vindt dus geen extra verhoging van de lasten plaats.

Kuipers Logistics heeft een deel van de activiteiten en van het personeel van Hegeman Transport voergenomen.

Ed Brinksma is de nieuwe Rector Magnificus van de Universiteit Twente.

de Auke Vleerstraat tussen de Westerval en Twekkeleres in Enschede, de fietssnelweg bij het verdiept aan te leggen spoor in Almelo, de realisatie van de Laan Hart van Zuid (eerste fase) in Hengelo, de fietstunnel Reggesingel in RijssenHolten en de fietstunnel in Weerselo. De omzet van TenCate nam in het derde kwartaal van 2008 toe met 16% tot € 269,6 miljoen. De sector Advanced Textiles & Composites liet opnieuw uitstekende resultaten zien. De groei werd vooral veroorzaakt door de sterke vraag vanuit defensiemarkten en de vliegtuigindustrie. De omzet in aerospace/space composites groeide met name door toegenomen leveringen (TenCate Cetex) voor de Airbus A380. De sector Geosynthetics & Grass boekte een voortgaande winstgroei onder moeilijke externe omstandigheden. In de VS ondervindt de markt voor geosynthetics hinder van de huidige economische situatie. TenCate heeft bij de geosyntheticsactiviteiten in de Verenigde Staten tijdig kostenmaatregelen genomen en wint marktaandeel. In samenwerking met het innovatieprogramma ‘Duurzame Logistiek’ van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat ontwikkelt transportonderneming HST Groep een online milieuprestatie indicator. Deze indicator maakt per type wegvervoer inzichtelijk wat de milieuconsequenties zijn. Met dit inzicht kunnen klanten een milieubewuste keuze maken voor in te kopen transport. HST Groep start een pilot samen met AGI Van de Steeg en Grolsch om de milieuprestatie indicator in praktijk te toetsen. Het Enschedese College van B&W stelt de gemeenteraad voor om vanaf 2009 belasting te gaan heffen op openbare reclame-uitingen van ondernemingen. Het College verwacht, na aftrek van kosten, jaarlijks een opbrengst van netto 1 miljoen euro. Van de inkomsten uit deze reclamebelasting zal 50% worden gestort in een nieuw op te richten Ondernemersfonds. Als de gemeenteraad akkoord gaat met de invoering van reclamebelasting zal, als eerste stap, gemeentebreed een onderzoek naar reclame-

uitingen worden uitgevoerd. Onder meer om de exacte tariefstelling te kunnen bepalen. Na een intensieve voorbereiding heeft de Tegema Group - product- en systeemontwikkeling naast haar vestigingen in Eindhoven, Arnhem en Tsjechië, een nieuwe vestiging in Enschede. De keuze voor Enschede heeft Tegema in samenwerking met Kennispark Twente, BTC Twente en Oost NV gemaakt. Van deze partijen heeft Tegema op diverse vlakken ondersteuning ontvangen. EduPer, bureau voor arbeidsmarktoplossingen, kiest voor Twente met de verhuizing naar de Creatieve Campus in Enschede. Daarmee blijft de in de afgelopen jaren opgebouwde expertise voor de regio behouden, evenals de te verwachten groei van de werkgelegenheid. De Creatieve Campus is onderdeel van het bedrijventerrein Op de Brouwerij (het voormalige Grolschterrein aan de rand van Roombeek). Hoewel Hengelo niet blij is met het vertrek van EduPer, wil het bedrijf zowel burgemeester Den Oudsten van Enschede als burgemeester Kerckhaert van Hengelo vragen om in september 2009 de officiële opening te verrichten. Het Enschedese College legt een sluitende begroting aan de gemeenteraad voor. De totale gemeentebegroting voor het jaar 2009 beslaat ongeveer 550 miljoen euro. Volgens gemaakte afspraken bij

De Raad van Toezicht van de Universiteit Twente heeft prof. dr. Ed Brinksma benoemd tot Rector Magnificus. De benoeming gaat in per 1 januari 2009 en geldt voor 4 jaar. Brinksma is deeltijdhoogleraar bij de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica van de UT en wetenschappelijk directeur van het Embedded Systems Institute in Eindhoven. Brinksma volgt prof. dr. Henk Zijm op, die op 1 januari 2005 als rector magnificus aantrad. Ed Brinksma is sinds 1982 verbonden aan de Universiteit Twente, waar hij in 1988 promoveerde en in 1991 tot hoogleraar werd benoemd aan de toenmalige faculteit Informatica. ICT Spirit, allround dienstverlener en onderdeel van Leferink Office Works, heeft een nieuwe, eigen kantooromgeving betrokken aan de Tolstraat 35 in Haaksbergen. Hart van dit kantoor is de nieuwe multifunctionele serverruimte, niet alleen voor opslag van eigen data, maar ook als datacentrum en Experience IT Center voor haar relaties. Relaties kunnen gebruik maken van datacapaciteit, maar ook de nieuwe innovatieve oplossingen in de serverruimte komen bekijken, vandaar Experience IT Center. Tijdens de diploma-uitreiking vorige maand hebben zeven studenten van de Academie Bedrijfskunde en Ondernemen (ABO) van Saxion in Enschede twee diploma’s gekregen. Naast hun bachelor diploma Small Business en Retail Management ontvingen ze het CBL4-diploma (Centraal Bureau Levensmiddelen), als resultaat van een goed doorlopen opleiding Zelfstandig Supermarkt Ondernemer. De desbetreffende afgestudeerde studenten zitten gebeiteld, want Schuitema C1000 biedt als bedrijf in de levensmiddelenbranche bachelorafgestudeerden van

De geslaagde studenten van Saxion voor de opleiding Zelfstandig Supermarkt Ondernemer temidden van hun begeleiders.

Saxion met specialisatie Food, na gebleken geschiktheid, een loopbaan aan in haar supermarktbedrijf. Eind oktober is bij de Universiteit Twente de nieuwe postacademische leergang Publiek management woningcorporaties gestart. Het initiatief is genomen door een groep directeuren van corporaties uit Oost-Nederland. Doel van de opleiding is het management te professionaliseren, een netwerk te vormen en meer kennis uit te wisselen. Deelnemers moeten op hbo-niveau functioneren en een managementfunctie hebben of deze ambiëren. De directeuren van Domijn, De Woonplaats, Sité Woondiensten, SWZ en De Goede Woning, namen vorig jaar de eerste stap voor de leergang. Vanwege de grote veranderingen en uitdagingen in de sector, vonden zij een gerichte scholing voor het middenkader gewenst. Bovendien komen veel nieuwe managers van buiten de sector. Op de locatie van de huidige laad- en losplaats op het NS-emplacement in Hengelo komt een groot transferium in combinatie met een Park & Ride, met in totaal tussen de 800 en 1000 parkeerplaatsen. Het complex krijgt drie verdiepingen en verrijst aan de Gieskesstraat ter hoogte van de voormalige Hofstede MTS, naast het in aanbouw zijnde Metropool. Het project vormt een belangrijk onderdeel van het toekomstige Centraal Station van Twente. Het moet de regionale opstapplaats worden richting Schiphol en Berlijn. De NS mikt op 400 parkeerplaatsen voor het P&R-deel, de rest zijn transferiumplekken waar ook gedurende meerdere dagen de auto kan worden geparkeerd. In de periode 16 september 2008 tot en met 10 oktober 2008 heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Aan het onderstaande kunnen geen rechten worden ontleend. Tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actuele situatie kan men terecht bij het handelsregister, telefoon 0900-1234567 of via www. kvk.nl/faillissementen. Almelo: Powertech Partners B.V.; ‘t Wagenhuys B.V.; Bouwbedrijf Henk Goossen B.V. De Lutte: L.H. Bernsen, geb. 29-9-1982, hodn Bernsen Timmer- en Metselwerken. Enschede: T & M Beauty B.V.; Intralogicon B.V.; H. Perik, geb. 14-3-1962, hodn Klus- & Schoonmaakbedrijf DH. Goor: Hajo Beheer B.V; J.D. Pasman, geb. 16-061961, hodn Bloemenhal De Delle. Hengelo: J.W. Manenschijn, geb. 10-08-1955, hodn Columbus Bedrijfspromoties. Losser: A.J. Snippert-Meijer, geb. 27-09-1959 hodn Finally. Oldenzaal: H.G. Lucas, geb. 3-10-1959, hodn Formidable. Ootmarsum: H. van Faassen, geb. 23-5-1970, hodn Bistro. ■

Persberichten kunnen per e-mail worden toegestuurd aan [email protected]. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illustratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

33

Robbert van Boven zocht over de hele wereld naar de beste autowasstraat

interview | auto wassen

‘Niemand wast zijn auto bij ons vanwege het milieu’

Robber t van Boven van BAS Autowas: “ Vo o r a u t o w a s b e d r i j v e n g e l d e n strengere eisen dan voor autobedrijven ter wijl de kans op verontreiniging bij onderhoud en reparatie vele malen groter is dan bij een wasbeurt.”

(door Gerrit Strijbis) Nederlandse automobilisten kiezen voor gemak en niet voor het milieu. Dat is de indruk van Robbert van Boven, directeur van BAS Autowas met vestigingen in Enschede en Zwolle. Hij vindt het belangrijk dat de automobilist op de hoogte is van de milieunadelen van een wasbeurt langs de kant van de weg, maar wijst een overheidsverbod af. “Een autowasbedrijf dat de klant niet teleurstelt, is een gat in de markt,” zegt de voormalige machinist op de grote vaart. Als hij op de wal verbleef, liet hij zijn auto wassen bij een autowasbedrijf. “Ik was bijna altijd erg ontevreden over het resultaat.” Hij bezocht daarna overal ter wereld autowasstraten.

laatste systeem verwijderen rollen het vuil van de auto. Over de omzet geeft Van Boven geen details, maar hij beschouwt zich wel als een van de grotere spelers van de in totaal 1.700 Nederlandse autowasbedrijven. “Het gemiddelde Nederlandse autowasbedrijf verzorgt vijftig- tot zestigduizend wasbeurten per jaar, wij zitten daar ver boven.” BAS Autowas telt in totaal twaalf medewerkers, in de weekeinden aangevuld met een aantal werkstudenten. Zijn klantenbestand bestaat voor 65% uit zakelijke klanten. Niet voor niets zijn zijn autowasbedrijven op bedrijventerreinen gevestigd: “Zo vermijden we piekbelasting. Consumenten laten hun auto in het weekeinde wassen, zakelijke klanten op werkdagen.”

Gemak Van Boven was onder de indruk van de grondige aanpak van de autowasbedrijven in het zuiden van Duitsland, de ondernemingen in de Verenigde Staten onderscheiden zich door hun wervingscampagnes. In 1993 startte hij Boswinkel Autowas Service (BAS) in Enschede. Daarna opende hij een vestiging in Zwolle en participeert hij als adviseur of vennoot in enkele andere ondernemingen. Hij koos voor kettingwasstraten, een systeem dat de voertuigen langs de diverse onderdelen van een wasbeurt voortbeweegt. Een wasbeurt bij BAS Autowas bestaat uit het inweken van de auto, waarna het vuil onder hoge druk wordt verwijderd. Vervolgens staat een mechanische wasbeurt met lapjes op het programma. Als laatste wordt de auto gedroogd. Naast dit systeem bestaan er doe-het-zelf wasplaatsen en roll overs. Bij dit Twentevisie 09/2008

De groeiende winstcijfers stellen hem tevreden, wel ziet hij de starre milieuwetgeving als een bedreiging en noemt hij de eisen voor vloeistofdichte vloeren als voorbeeld. “Voor autowasbedrijven gelden strengere eisen dan voor autobedrijven terwijl de kans op verontreiniging bij onderhoud en reparatie vele malen groter is dan bij een wasbeurt. Het overheidsbeleid schiet door.” Naast zijn aandacht voor kwaliteit houdt hij met innovatieve ideeën de winst op niveau. Zo levert BAS Autowas een hoogwaardige wax. Daarnaast kunnen klanten na het wassen hun auto gratis stofzuigen en hun bandenspanning laten controleren. Dat de groeiende populariteit van autowasbedrijven samenhangt met de zorg voor het milieu ontkent Van Boven. Zijn klanten krijgen vier keer jaar een enquête. De resultaten bewijzen dat slechts één op de vijf de

zorg voor het milieu als argument noemt voor een wasbeurt bij een autowasbedrijf. “Consumenten kiezen voor het gemak, een wasbeurt langs het trottoir kost een uur, bij ons vijf minuten.”

Milieu Van Boven stelt dat automobilisten niet weten dat het afvalwater bij een wasbeurt met een emmer en borstel langs de straat in het open water verdwijnt en daarmee milieuschade aanricht. BAS Autowas put het waswater uit een reservoir van honderdduizend liter. Na de wasbeurt wordt het afvalwater biologisch afgebroken. Met het milieu hebben autowasbedrijven een wapen om een overheidsverbod voor wasbeurten langs de weg af te dwingen. Van Boven prefereert een andere aanpak en verwijst naar het succes van de glasbak: “Zonder wettelijke verplichting brengt iedereen zijn lege flessen keurig naar de glascontainer. Als branche moeten we consumenten wijzen op de nadelige kanten van een wasbeurt langs de straat en hen zo motiveren te kiezen voor het autowasbedrijf. De consument is moe van de overheidsbetutteling.” Zijn brancheorganisatie, BOVAG Autowasbedrijven, ziet hij daarom niet als een lobbyclub, maar als organisatie om met collega’s kennis en ervaring te delen. Waar in andere bedrijfstakken technische ontwikkelingen elkaar snel opvolgen, produceren de fabrikanten van autowasstraten nog volgens ouderwetse concepten. Wel komen er langzamerhand nieuwe producten op de markt, maar ondernemers zijn op kennis en ideeën van collega’s aangewezen voor de aanpassing van hun wasstraten aan nieuwe ontwikkelingen. ■

37

vastgoed | transacties

Vastgoed transacties Almelo u D TZ Zadelhoff heeft collegiaal met Uniek Bedrijfsmakelaars namens een ontwikkelaar bemiddeld bij de verhuur van een kantoorunit in kantoorgebouw Utopia aan de Twentepoort Oost 61. De huurder is MARENQ B.V. en de huurprijs is marktconform. u ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens

een particuliere belegger circa 500 m² bedrijfsruimte en circa 400 m² kantoor aan de Ambachtstraat 16 verhuurd, tegen een huurprijs van € 55.000 per jaar. De huurder is Autoprice. u Namens de eigenaar, een particuliere beleg-

ger, heeft DTZ Zadelhoff v.o.f het object aan de Ambachtstraat 1 verhuurd aan Vos Hengelsport. Het betreft een bedrijfspand van circa 1.760 m². De huurprijs bedraagt € 40.000 per jaar. Borne u Stichting den Oostenborgh heeft de kantoorvilla van circa 680 m² aan de Stationsstraat 74 in eigendom verworven. De koopsom is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie tot stand namens de verkoper, een particuliere belegger. Denekamp u DTZ Zadelhoff v.o.f heeft namens de eigenaar, een particuliere belegger, het object aan de Parallelweg 16 verkocht aan Machinefabriek Westerhof B.V. Het betreft een bedrijfspand van circa 295 m². De koopsom bedraagt € 205.000. De verkoop werd collegiaal verricht met ten Hag Bedrijfsmakelaars. u Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars

heeft namens haar opdrachtgever Lutters Metaalbewerking B.V. bemiddeld bij de aankoop van het bedrijfspand van circa 2200 m² aan de Kloppendijk 60. De koopsom is niet bekend gemaakt.

Enschede u D TZ Zadelhoff heeft namens een belegger bemiddeld bij de verhuur van circa 485 m² kantoorruimte aan het Colosseum 20-34. De huurder is Axiom IC en de huurprijs bedraagt € 63.075 per jaar. u Emtes Uitzendbureau B.V. heeft in het kantoor-

gebouw aan de M.H. Tromplaan 4 in Enschede circa 297 m² kantoorruimte op de begane grond. De huurprijs bedraagt € 51.505 per jaar. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie, in collegialiteit met DTZ Zadelhoff, namens de verhuurder, JTM Vastgoed B.V., tot stand. u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft

namens haar opdrachtgever, VastNed Retail N.V., de winkelruimte van 95 m² aan de Haverstraatpassage 14 verhuurd aan Guts & Gusto v.o.f.. De huurprijs is niet bekend gemaakt.

ger, heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. de bedrijfsruimte met bovenwoning van 195 m² aan de Atjehstraat 42a verhuurd. De huurprijs bedraagt € 15.000 per jaar.

u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft, namens een parti-

culiere belegger, bemiddeld bij de verhuur van circa 1.199 m² aan Xsens Technologies B.V. in het kantoorgebouw gelegen aan Pantheon 6-8. De huurprijs is marktconform. u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar,

een particuliere belegger, een bedrijfsunit aan de Staalsteden 4a van circa 266 m² verkocht aan Betonboorbedrijf Kooistra v.o.f. De koopprijs bedraagt € 230.000 v.o.n.

u N amens Woningstichting Domijn heeft DTZ

Zadelhoff bemiddeld bij de verhuur van de kantoorvilla aan de Haaksbergerstraat 236. De huurder is Kinderopvang Hebbes en de huurprijs bedraagt €28.500 per jaar. u ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens

een belegger circa 390 m² winkelruimte aan de Lasonderstraat 5 verhuurd voor € 29.250 per jaar aan een aquarium- en vijverspeciaalzaak. u D r u k k e r i j Ve r h a a g B. V . h e e f t a a n d e

Euregioweg 320 1.130 m² bedrijfsruimte, 420 m² kantoorruimte en 170 m² overige ruimte gehuurd. De huurprijs is niet bekend gemaakt. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad bij deze transactie op namens de verhuurder, een particuliere belegger.

Domijn bemiddeld bij de verhuur van een kantoorunit aan de Deurningerstraat 6. De huurder is Digital Herald en de huurprijs is marktconform. u N amens een particuliere belegger heeft DTZ

Twentevisie 09/2008

Ondernemingen B.V., circa 203 m² kantoorruimte op de 2e verdieping aan de Hengelosestraat verhuurd aan Camps Advocatuur. De huurprijs bedraagt € 23.345 per jaar.

u Namens de verhuurder, een particuliere beleg-

u DTZ Zadelhoff heeft namens Woningstichting

Stichting den Oostenbor gh heeft de kantoor villa van circa 680 m² aan de Stationsstraat 74 in Borne gekocht. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie tot stand.

ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft bedrijfsen kantoorruimt aan de Ambachtstraat 16 in Almelo verhuurd aan Autoprice.

Zadelhoff v.o.f. bemiddeld bij de verhuur van circa 485 m² in het kantoorgebouw aan de M.H. Tromplaan 52a aan trainings- en adviesbureau 4human. De huurprijs bedraagt € 130 per m² per jaar. u S nelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f.

heeft namens de verhuurder, Vos Vastgoed

u Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. heeft

namens projectontwikkelaar VDR Vastgoed B.V., een bedrijfsunit van 216 m² in het bedrijfsverzamelgebouw aan de Midzomerweg verkocht aan B.V. Twimva. De koopsom bedraagt € 190.000 v.o.n. u S c h ö p p i n k L i c h t d e s i g n h e e f t a a n d e

Korte Haaksbergerstraat 26 een winkelruimte van 240 m² gehuurd. De huurprijs bedraagt € 29.000 per jaar. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie, samen met Pikeur Makelaars, namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand. u D TZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de zit-

tende huurder Twentsche Kabel circa 1.910 m² bedrijfsruimte aan De Giem 3 verhuurd aan Velda B.V. De huurprijs werd niet bekend gemaakt. u N amens een particuliere belegger heeft

DTZ Zadelhoff v.o.f. bedrijfspand aan de Marssteden 20b verhuurd aan Hess AC Systems B.V. Het object bestaat uit circa 2.650 m² bedrijfshal. De huurprijs is niet bekend gemaakt Enter u Uniek Makelaars heeft ten behoeve van. haar eigen kantoor circa 140 m² nieuwbouw kantoorruimte gekocht aan de Dorpsstraat ong.. Naar verwachting zal Uniek Makelaars deze locatie in augustus 2010 betrekken. �

39

vastgoed | transacties Hengelo u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft, namens een particuliere belegger, bemiddeld bij de verhuur van circa 285 m² aan Stichting WTC Twente in het kantoorgebouw De Bolder aan de Spoorstraat 40. De huurprijs is marktconform. WTC zal vanuit dit gebouw verder werken aan het nieuw te bouwen WTC-gebouw. u Namens de eigenaar heeft Euverman Temmink

& Partners Bedrijfsmakelaars circa 175 m² kantoorruimte aan de Generatorstraat 60 verhuurd aan Flunker V.O.F. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 19.000. u Aan de Hassinkweg 35 is circa 125 m² kantoor-

ruimte verhuurd aan Twente Flex B.V. De huurprijs bedraagt naar verluidt € 12.000. Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars trad op namens de verhuurder. u Namens bouwcombinatie Hegeman Goossen

v.o.f. heeft DTZ Zadelhoff v.o.f. een bouwkavel op het Kanaalkwartier verkocht aan Aannemersbedrijf Steggink. De kavel heeft een omvang van circa 954 m². De koopsom bedraagt € 125 per m².

verkocht. De koper is eveneens een particuliere belegger. De koopsom is niet bekend gemaakt. Nijverdal u M achinefabriek Pavro B.V. heeft een perceel ter grootte van circa 13.000 m² gekocht op industrieterrein ‘t Lochter van Bedrijven Ontwikkeling Nijverdal B.V. De prijs bedraagt circa € 130 per m². DTZ Zadelhoff v.o.f. en TML Makelaars treden op namens Bedrijven Ontwikkeling Nijverdal B.V. bij de verkoop. u L evite Makelaars B.V. verhuurde namens de

eigenaar de bedrijfsruimte van 120 m² en kantoren van 85 m² op de begane grond aan de Industrieweg 22 aan een bedrijf dat handelt in cartografie. u Levite Makelaars B.V. verhuurde namens een

particuliere eigenaar 130 m² winkelruimte aan de Constantijnstraat 23 ten behoeve van de exploitatie van een schoonheidssalon. u Levite Makelaars B.V. verhuurde namens een

particuliere eigenaar 90 m² bedrijfsruimte met 45 m² kantoorruimte.aan de Energiestraat 23-05 in NIjverdal aan een bedrijf in autostyling.

u DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eige-

u Levite Makelaars B.V. heeft bemiddeld in de

naar, een aannemer, een bedrijfsunit aan de Sloetsweg 53-55 van circa 56 m² verkocht aan Gebrotex. De koopprijs van de unit bedraagt € 67.500 v.o.n.

aanhuur van een bedrijfsruimte van 125 m² en 20 m². kantoren aan de Marconistraat 16 voor een bedrijf dat opslagruimte verhuurt. u Namens een particuliere verkoper heeft Levite

Losser u Namens de verkoper, een particuliere belegger, heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. de winkelruimte aan De Brink 4 verkocht. De koper is een particulier die het object gaat gebruiken ten behoeve van de uitbreiding van het naastgelegen restaurant. De koopsom bedraagt € 95.000. u Namens de verkoper, een particuliere belegger,

heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. het onroerend goed van totaal 350 m² bedrijfsruimte op een perceel van 2.300 m² aan De Pol 1

Makelaars B.V. de voormalige drukkerij met dienstwoning aan de Wilhelminadwarsweg 5A verkocht aan een projectontwikkelaar. Oldenzaal u DTZ Zadelhoff v.o.f heeft namens de huurder, Menzis b.v., het kantoorgebouw aan de Steenstraat 11 in een sale and leaseback verkocht aan een particuliere belegger. Het object heeft een totale oppervlakte van circa 266 m². Euverman Temmink & Partners trad op namens de koper. u Tijdhof Persmatrijzen B.V. heeft aan de Willem

Vleertmanstraat 3 1.340 m² bedrijfsruimte met 1885 m² kantoorruimte gehuurd. De huurprijs bedraagt € 70.000 per jaar. Snelder zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, TopCraft B.V., tot stand.

DTZ Zadelhof f heeft namens de SNS Regiobank bemiddeld bij de verkoop van de Rijssensestraat 52 in Wierden aan een particulier.

toor aan de Kleibultweg 55 verkocht aan Beernink Vleeshandel. De koopsom bedraagt € 600.000. u Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars

heeft namens haar opdrachtgever een nieuwbouw bedrijfsunit aan de Eekboerstraat 30 verkocht aan Castor Houtbewerking. De koopsom is niet bekend gemaakt. Rijssen u College Style v.o.f. heeft aan de Rozengaarde 77 de winkelruimte van 460 m² gehuurd ten behoeve van een kledingzaak. De huurprijs bedraagt € 37.000 per jaar. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de vertrekkende huurder, Henk ter Horst v.o.f., tot stand. u U niek Bedrijfsmakelaars heeft namens een

particuliere belegger circa 2.900 m² opslag-/ bedrijfsruimte met circa 200 m² kantoorruimte op een perceel van 5435 m² aan de Noordermorssingel 18 verkocht aan Heutink Rijssen. u Uniek bedrijfsmakelaars heeft namens een ont-

wikkelaar circa 70 m² winkelruimte met magazijn aan de Grotestraat 27A verhuurd aan een speelgoed-outletwinkel. De huurprijs bedraagt € 175,00 p/m². u U niek Bedrijfsmakelaars heeft circa 365 m²

winkel showroomruimte inclusief opslagruimte verhuurd aan Nijkamp B.V. aan de Walstraat 38 te Rijssen. u Uniek Bedrijfsmakelaars heeft circa 2.750 m²

u Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars

Drukkerij Verhaag B.V. heeft aan de Euregioweg 320 in Enschede deze bedrijfs- en kantoorruimte gehuurd. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op namens de verhuurder.

Twentevisie 09/2008

heeft namens haar opdrachtgever een nieuwbouw bedrijfsunit aan de Eekboerstraat 30 verkocht aan Denko ICT. De koopsom is niet bekendgemaakt. u t e n H a g b e d r i j f s m a k e l a a r s / I B G h e e f t

namens machinefabriek Bema circa 760 m² bedrijfsruimte en circa 120 m² kan-

verhuurd aan de Spoelerstraat 23 aan een transportbedrijf. De huurprijs is niet bekend gemaakt Wierden u DTZ Zadelhoff heeft namens de SNS Regiobank bemiddeld bij de verkoop van de Rijssensestraat 52. De koper is een particulier en de koopsom wordt niet bekend gemaakt. ■

41

actueel | personeelstransfers

`Hierarchy is an organization with its face toward the CEO and it’s ass toward the customer`. (Jack Welch)

Mens en organisatie Voor de maand november werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld. Outplacementbureaus, werving- en selectiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redactie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk). Bij RJ Security hebben enkele wijzigingen binnen de directie en het managementteam plaatsgevonden. Met ingang van 1 juni 2008 is Chantal Greebe als financieel manager in dienst getreden. Zij zal leiding geven aan de financiële afdeling en toetreden tot het managementteam. Greebe is als AA-accountant werkzaam geweest bij Eshuis Accountants en Belastingadviseurs. Daarnaast is Bertrand Niekrake in dienst getreden als manager bedrijfsrecherche en opleidingen. Bertrand zal leiding geven aan deze afdelingen en toetreden tot het managementteam. Per 1 november is de huidige operationeel manager Patrick Keizers operationeel directeur van de afdeling Security. Keizers neemt hiermee de taken en verantwoordelijkheden voor deze afdeling over van René Jansen en zal tegelijkertijd toetreden tot de directie. René Jansen zal zich meer gaan richten op het besturen van de afdeling security, bedrijfsrecherche en opleidingen en zich nog meer gaan focussen op pr en Relatiebeheer. Martin Weghorst is per 1 oktober in dienst getreden als directeur van Plegt-Vos Oost en volgt hiermee Hans Kloosterman op. Weghorst was hiervoor gedurende acht jaar werkzaam als vestigingsleider Enschede bij Trebbe Bouw.

Per 20 oktober jl. is Pieter Bas van Vliet in dienst getreden bij Switch Automatisering. Als marketing manager is hij verantwoordelijk voor het verder ontwikkelen van het merk Switch en het vermarkten van de oplossingen die Switch aan haar klanten aanbiedt. Hiervoor is Van Vliet bijna drie jaar in dienst geweest bij Beljon + Westerterp in Hengelo. Directeur en medeoprichter Marcel Disberg van Innovadis verlaat het Enschedese bedrijf na veertien jaar. Hij gaat zich volledig richten op zijn online verkoopbedrijf Sellvia. Sellvia maakt het als eerste ter wereld mogelijk om magazines te verkopen via internet. Zijn taken zijn overgenomen door mede-eigenaar Jurgen van Kreij, die sinds 2004 bij het bedrijf werkt. Innovadis ontwikkelt webapplicaties en automatisertingsMarcel Disberg oplossingen. Op 1 oktober is Martin van den Hemel benoemd tot directeur Bedrijven & Instellingen ING Bank district Oost-Nederland. In zijn nieuwe functie is Van den Hemel verantwoordelijk voor alle bankzaken van grote bedrijven en instellingen in district Oost-Nederland. Hij volgt hiermee Olaf ten Thij op, die aan de slag gaat als programmadirecteur Zakelijke Producten voor ING Martin van den Hemel Nederland. Peter Horn is in dienst getreden bij DCW Industrie in Enschede als productgroepmanager produktie. Zijn vorige werkgevers waren ondermeer AGI Van de Steeg. en Hartman Tuinmeubelen.

Henk-Jan van Essen is per 1 november de nieuwe directeur van de VVV Oldenzaal. Op dit moment is Van Essen eigenaar van de horecagelegenheid ‘t Molenven in Saasveld. Dit blijft hij doen, naast de 24 uur per week bij voor de VVV Oldenzaal.

Peter Schildkamp (41 jaar) wordt per 1 januari 2009 de nieuwe productgroepmanager Detachering bij DCW Industrie. Zijn laatste werkgever is Randstad HR Solutions waar hij de functie van senior rayonmanager bekleedt. Daarvoor was Schildkamp onder andere werkzaam bij Licent in Oberhausen en bij de Geldergroep in Arnhem.

Roy Niehof uit Oldenzaal is per 15 september aangesteld als concern controller bij Droste Aannemingsbedrijf in Hengelo. Niehof heeft meer dan 10 jaar werkervaring als finance professional bij zowel profit als non-profit organisaties. In die functies heeft hij veel kennis opgedaan binnen de bouw- en vastgoedbranche. Roy Niehof

Deze pagina wordt samengesteld door Joost Luttikhuis, directeur van Cevae TopSelect. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.

Twentevisie 09/2008

Naam: Hans Bannink (44) Vorige functie: manager bij een metaalbedrijf Nieuwe functie: manager operations bij Wegter Grootverbruik in Oldenzaal Wat sprak jou met name aan in deze functie en dit bedrijf? Wegter is een van de weinige familiebedrijven in Twente die al sinds begin vorige eeuw met succes actief is. Daarnaast zijn ook de korte lijnen en de grote betrokkenheid van alle medewerkers aansprekende aspecten. Waarom is de keuze op jou gevallen, denk je? Ik heb het idee dat dit komt omdat ik relatief veel kennis en ervaring heb op het gebied van sales en management. Daarnaast ken ik een groot gedeelte van de klanten uit vorige functies. Welke uitdaging ligt er voor je? In grote lijnen is dat het verder structureren en professionaliseren van de organisatie en het terugdringen van de voorraad. Wat hoop je hier over vijf jaar bereikt te hebben? Dat er tegen die tijd een organisatie staat die in marktaandeel is gegroeid en dat het een prettige en stimulerende werkomgeving is voor de mensen. Waar kan men Wegter Grootverbruik van kennen? Alle non-food producten die gebruikt worden wanneer je buitenshuis gaat eten of drinken, worden door Wegter Grootverbruik geleverd. Denk hierbij aan servies, glaswerk, bestek, keuken- en koksartikelen en dergelijke. En welk bedrijfsrestaurant of kantine gebruikt geen servies van MOSA? Die fabriek heeft Wegter enkele jaren geleden overgenomen; nu heet het Maastricht Porcelein. Wat is je persoonlijke motto? Ik heb meer oplossingen dan er problemen zijn!

43

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

column | personeelsmarketing

‘Amerikaanse toestanden!’ En wat wij ervan kunnen leren Onlangs had ik het geluk om een weekje in het land van Obama te mogen rondreizen. Als trainer met een behoorlijke portie beroepsdeformatie valt me, of ik het nu wil of niet, een behoorlijk verschil op in het gedrag richting de klant. Interessante verschillen liggen er tussen de manier waarop de USA omgaat met de ‘customer’ en de cultuur hieromtrent in ons nuchtere Twente. Deze verschillen - en wat we ervan kunnen leren - wil ik u natuurlijk niet onthouden! Hieronder geef ik u wat praktijkvoorbeelden uit Amerika.

Voorbeeld I - How are ye? ‘Hi guys, how are y’all?’ Vrij vertaald: ‘Hoi luitjes, hoe is ’t met jullie allemaal?’ Waar wij in een restaurant op zouden kijken als we door de ober op zo’n informele wijze zouden worden begroet, is dit in de USA een volkomen normale manier van hallo zeggen. Wat ik heel raar vind als Nederlandse is dat je een vraag gesteld wordt, maar dat in de meeste gevallen er totaal geen antwoord van je verlangd wordt. Een simpel ‘hi’ terug volstaat. Vaak ben ik begonnen om een antwoord te geven en dan was na 1,5 seconde de aandacht van de zogenaamd klantgerichte medewerker alweer bij de volgende klant. Wat voor mij dan als juist niet klantgericht aanvoelde…

achter toen ik een tijdje binnenzat. Helder was dat de ‘boss’ zijn personeel dit had opgedragen, maar dat hij/zij niet de acceptatie hierbij had gekregen. De dames in kwestie keken ook niet naar de binnenkomende klant, maar bleven stug voor zich uit kijken, broodjes smeren en met plastic zakken kraken. Hierdoor had de gemiddelde binnenkomende klant niet eens in de gaten dat hij ‘van harte’ welkom werd geheten. Een duidelijk staaltje opgelegd en niet door de medewerkers zelf geaccepteerd gedrag dat zijn doel voorbijstreeft.

Voorbeeld IV - De overtreffende trap van regels bij de Burger King Laten we helder zijn, concepten en procedures worden bedacht om het de klant naar de zin te maken, gemakkelijk of efficiënt. Mijn dochter van elf maakte hier wat moois van mee bij de Burger King. Deze Burger King bevond zich in een shopping mall en op dat moment was er geen enkele klant. Achter de balie stond één medewerker onder het bordje ‘Order here’. Mijn dochter bestelt op haar beste Engels ‘One diet coke medium size!’ De medewerkster laat haar betalen en zij krijgt een bonnetje met een nummer erop. De desbetreffende ene medewerkster maakt de hele bestelling klaar, gaat onder het bordje ‘Pick up here’ staan en staat erop dat zij het bonnetje met het nummer inlevert. Typisch voorbeeld van een procedure die groter is geworden dan de klant zelf!

Voorbeeld II - ‘Die hard’ commercieel Vlak bij de Grand Canyon bezochten we een soort Cowboy-restaurant. Voorzichtig als wij Nederlanders zijn, schuifelden we naar binnen om eens te kijken hoe het er uit zag en of we een menu met prijzen konden ontwaren. De waitress had nog niet één zin nodig om de omloopsnelheid van haar toko te verhogen. Ze begroette ons met ‘Hi, four?’, nonverbaal ondersteund door het grijpen van vier menukaarten en het stiefelen naar een tafeltje in de hoek. Wij arme toeristen konden niet anders dan volgen en aan het eind ruim 100 dollar neertellen voor een lousy maaltijd met te grote porties om de prijs toch een beetje te compenseren. ‘Die- hard’ commercieel!

Voorbeeld III - ‘Welcome to Subway!’ Vlak bij Monument Valley bezochten we de plaatselijke Subway. Hier kun je broodjes laten klaarmaken geheel naar eigen wens. Bij iedere klant die de Subway binnenkwam, riepen alle medewerksters achter de vitrine in koor ‘Welcome to Subway’! Als argeloze observator kwam ik hier pas Twentevisie 09/2008

Tip II - Commercieel is niet vies Iedereen weet dat bijvoorbeeld een restaurant gebaat is bij gasten en vertering. Niemand vindt het vreemd als de ober ongevraagd langs komt voor een extra rondje. Sterker nog: de gast geeft graag geld uit aan die extra gezelligheid. Wees niet vies van commercie, als de klant er dan ook maar de juiste beleving bij heeft! Een goed voorbeeld hiervan is het succesvolle Starbucks. Een bedrag van $ 5,00 voor een kartonnen kop koffie is geen enkel probleem. Sterker nog, elke Amerikaan staat graag een tijdje in de rij voor een kop - maatwerk gemaakte - koffie. Niemand knippert met zijn ogen als er ook nog $ 1,50 bij op komt voor een ‘double shot.

Tip III - Hoe welkom is de klant bij u? ‘Welcome to Subway’ mag dan zijn doel voorbij schieten, de klant een welkom-gevoel geven, is wat mij betreft een must voor iedere organisatie. Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik maak vaker niet dan wel mee dat ik welkom word geheten. Dat kan door simpelweg het woord welkom te gebruiken, maar dat kan ook op andere manieren!

Tip IV- De klant is belangrijker dan het concept! De Burger King-employee geeft een perfect voorbeeld van een verschijnsel dat ik vaak zie in organisaties: de regels zijn belangrijker geworden dan het spel zelf. Hoe is dat bij u ?

Tips Dit zijn zomaar een paar praktijkcases uit het gemiddelde Amerikaanse leven. Al zijn ze lang allemaal niet positief, toch ben ik er wel van overtuigd dat wij hier als nuchtere Nederlanders/ Twentenaren wat van kunnen leren.

Tip I - Social talk In de USA overdrijven ze dan wellicht, bij ons mag wel wat meer social talk plaatsvinden! In al onze nuchterheid vergeten we vaak aandacht te besteden aan het sociale contact met de klant. En dan bedoel ik zowel de zakelijke klant als de consument in de winkel. Van één van onze eigen trainingen bij een grote nationale bank weet ik dat de deelnemers helemaal ‘flabbergasted’ zijn als we voorstellen om de klant als eerste eens te vragen ‘Hoe is het met u?’… en dan wél naar het antwoord te luisteren en daar bij voorkeur nog eens geïnteresseerd op door te vragen. De link tussen de ‘social talk’ en de kans op ‘ja’ op je (commerciële) doel is heel snel duidelijk te maken.

Cultuur & voorbeeldgedrag Bovenstaande cases getuigen van een bepaald soort cultuur. Cultuur is niets meer of minder dan het gezamenlijke gedrag van uw organisatie. Wilt u de cultuur van uw organisatie veranderen? Deze is best vormbaar, maar u moet zelf als ondernemer/directeur/manager wel het goede voorbeeld geven. Mijn tip is, begin met kleine stapjes en maak er geen toestand van!

Regina Nieuwmeijer De auteur is directeur van Jobo Training & Coaching / XL10 Training

45

Marketinggoeroe Van den Wall Bake niet ongerust door financiële crisis

sport | sponsoring

‘Juist in neergaande markt (door Eddy van der Ley) Frank van den Wall Bake geldt als dé vaderlandse consultant en deskundige op het gebied van sportsponsoring en -marketing. De 64-jarige goeroe koppelt al ruim drie decennia lang bedrijven aan sportorganisaties en andersom. Met zoveel expertise mag je een afgewogen oordeel verwachten over de impact van de beurs- en kredietcrisis op sportsponsoring. In dat kader legt Twentevisie Van den Wall Bake een aantal prangende vragen voor. Voordat Van den Wall Bake zijn arendsoog over de actuele materie laat glijden, moet hem iets van het hart. “Het klinkt misschien gek,” stelt hij ferm, “maar de wereld was hard toe aan een financiële crisis. De afgelopen decennia was er sprake van overconsumptie, dat kon niet langer goed gaan. Er is nu een proces van zelfreiniging opgetreden, van opschoning. Het is sneu voor een boel mensen die rechtstreeks worden getroffen, maar uiteindelijk komen we er gezonder uit.”

‘Sinds ik Essent bij FC Twente heb aangebracht als hoofdsponsor, in 1999, volg ik de club met speciale interesse’

Zo, dat is gezegd. Maar in hoeverre komt uw eigen kindje in het geding? Het kan niet anders of de crisis moet zich wreken op de sportsponsoring. “Dat weet ik zo net niet. Ik maak me eigenlijk helemaal niet ongerust. In de topsport is er veelal sprake van langlopende contracten. Daarnaast is het een harde wet dat bedrijven in economisch barre tijden juist moeten blijven communiceren met de doelgroep. Stilte is vaak een teken of bevestiging van dat het níet goed gaat.”

U gaat nog zeggen dat je nu juist extra moet investeren.

46

Frank van den Wall Bake is dé vaderlandse consultant en deskundige op het gebied van sportsponsoring en -marketing: “Met Arke Fly heeft FC Twente een goede hoofdsponsor, maar de club wil eigenlijk een nog grotere naam. Dat moet lukken, met de pretenties en de mogelijkheden die de club heeft.”

“Inderdaad, daar wilde ik naartoe. Oké, er is lef voor nodig, maar lef is een positieve karaktertrek. Juist in een neergaande markt is het zaak te proberen je marktaandeel te vergroten. Omdat de consument extra kritisch is, is het een uitgelezen mogelijkheid je bedrijf als solide en sterk neer te zetten. Dat noemen ze ook wel anticyclisch budgetteren. Kijk, de Twentevisie 09/2008

als bedrijf lef tonen’ financiële toestand in de wereld is onderhevig aan golfbewegingen. Nu gaat het even slecht, maar er komen weer goede en gezonde tijden. En dan zal blijken dat de durfals het goed hebben gedaan.”

Toch is dat gemakkelijker gezegd dan uitgevoerd. “Oh, natuurlijk kan ik niet voor iedere sponsor spreken. Ik besef dat het bedrijfsleven nadrukkelijk op de kleintjes moet letten. En ik weet donders goed dat financiële mensen binnen een onderneming nu eerder op het geld gaan zitten in plaats van het uit te geven. In deze ongewisse tijden bestaat sowieso de neiging als eerste te snijden in marketing- en sponsorbudgetten. Dat is niet zo pijnlijk als het ontslaan van mensen. Maar nogmaals, door de bank genomen kun je beter niet panikeren en gewoon vasthouden aan wat je deed.”

Juist vanuit de wankele financiële sector worden sinds jaar en dag kapitalen in sportsponsoring gestoken. ING voor liefst 100 miljoen per jaar, Rabobank 40 miljoen, Aegon 20 miljoen, ABN AMRO 10 miljoen en Fortis 8 miljoen. Om te beginnen met ING, dat onlangs een kapitaalinjectie van 10 miljard euro van de Nederlandse staat nodig had: is het aan een argwanende klant nog wel te verkopen dat je als bedrijf zoveel geld pompt in een poenerige en kitscherige sport als de Formule 1? “Juist wel! Omdat de Formule 1 hét podium is om ING mondiaal op de kaart te zetten. Uit onderzoek is onlangs gebleken dat het beter kan en moet met de bekendheid van de bank. Dus gaat ING, dat ook veel geld in het Nederlandse voetbal steekt, zich nog meer focussen op de Formule 1 en stoot ze andere sponsorobjecten, met minder impact, af. Die twintig races genereren ontzaglijk veel reclame, daar kan geen andere sport tegenop. Er kijken 162 miljoen mensen naar. Eigenlijk is die 60 of 80 miljoen euro nog niet eens duur betaald.”

Peanuts dus? “Dat ook weer niet, maar de verhouding tussen sponsorinvestering en naamsbekendheid is gewoon goed te noemen. En hoe groter de bekendheid, hoe beter het uiteindelijk is voor de klant.”

Dan Fortis. Dat siert als hoofdsponsor de shirts van Feyenoord, maar is ondertussen opgeslokt door de Nederlandse staat. Twentevisie 09/2008

“In dit geval voorzie ik wel een probleem. Fortis heeft nog een contract tot het einde van het seizoen en een mondelinge overeenkomst om langer door te gaan. Ik kan me echter niet voorstellen dat er wordt verlengd, omdat ik denk dat Fortis van de Nederlandse markt verdwijnt. Als de mensen van Feyenoord verstandig zijn, gaan ze snel op zoek naar een opvolger. Fortis betaalt zes miljoen op jaarbasis, er moeten genoeg bedrijven zijn die dat bedrag ook willen betalen. Het gaat sportief al een tijdje wat minder in Rotterdam, maar de club blijft zijn zeggingskracht en reikwijdte behouden.”

‘Juist in een neergaande markt is het zaak te proberen je marktaandeel te vergroten’ Verzekeringsgigant Aegon heeft zich net voor zeven jaar aan Ajax gecommitteerd, naast het eeuwigdurende verbond met de schaatsbond, en vraagt nu ook om financiële steun van de staat. “Hier geldt hetzelfde mechanisme als in bij ING. Je hebt de sport nodig om de bekendheid te vergroten. Ajax krijgt tien miljoen euro per jaar van Aegon, maar het nakomen van het contract zal geen problemen opleveren. Aegon wil als verzekeraar betrouwbaarheid uitstralen, dat doe je met langdurige en duurzame contracten. Precies zoals zij dat doen met hun verzekerden. Ajax is bovendien een dynamische club met een grote internationale uitstraling, altijd in beweging. Aegon heeft lef getoond met zo’n groot contract, dat houdt risico’s in. Maar zoals gezegd, het zal zich uitbetalen.”

We moeten bij u niet aankomen met de stelling dat sportsponsoring een overtrokken fenomeen is? “Nee, omdat het niet zo is, denk ik. Al zie ik wel een verschuiving. Er wordt altijd en overal geroepen dat de commerciële waarde van sport ligt in het creëren van naamsbekendheid. Kwalitatief dus. Dit speelt natuurlijk, maar ik zoek het in toenemende mate in de kwantitatieve hoek. Wat doet sport voor een merk, een product, een bedrijf? We hebben het tegenwoordig niet alleen over bereiken, maar vooral over raken. Met of via sport doe je dat oneindig veel meer dan via traditionele vormen van communicatie. Bovendien is het een relatief goedkope manier, gelet op de exposure.”

Steken we even de grens over. De financiële crisis raakt de hele wereld, in hoeverre ondervindt het WK Voetbal in ZuidAfrika, over anderhalf jaar, hinder van de problemen? “Niet, lijkt me. Het WK is voor een land als ZuidAfrika ontzettend belangrijk, veel meer dan voor een Europees land. Er worden investeerders aangetrokken, de infrastructuur wordt verbeterd en het toerisme krijgt door alle publiciteit een impuls. Ik durf zelfs te stellen dat het beursklimaat zal verbeteren door de komst van nieuwe bedrijven en de daaruit voortvloeiende handelsbetrekkingen. De voordelen zullen voor Zuid-Afrika veel groter zijn dan de nadelen die een kredietcrisis met zich meebrengt. Daar ben ik heilig van overtuigd.”  ■

‘Twente wil een grotere hoofdsponsor dan Arke Fly’ Frank van den Wall Bake kijkt met onverholen bewondering naar de positionering en ontwikkeling van de betaald voetbalclubs uit Twente. Hij denkt dat het commerciële achterland grotendeels is ontgonnen. “Sinds ik Essent bij FC Twente heb aangebracht als hoofdsponsor, in 1999, volg ik de club met speciale interesse. FC Twente is de laatste jaren een A-merk geworden in het Nederlandse voetbal, een vaste subtopper. Het aanstellen van Jan van Halst als commercieel manager is een gouden zet geweest. Met zijn uitstraling en netwerk weet hij hoe een club moet worden verkocht. Ik ben ook zeer onder de indruk van voorzitter Joop Munsterman, die uitstekend en voortvarend werk verricht. Hij heeft veel lef, maar niet op een schreeuwerige manier. Laat Munsterman maar schuiven, ik heb alle vertrouwen in zijn aanpak. Met Arke Fly heeft FC Twente een goede hoofdsponsor, maar de club wil eigenlijk een nog grotere naam. Dat moet lukken, met de pretenties en de mogelijkheden die de club heeft. Maar tot het zover is, is Arke Fly een prima hoofdsponsor. Ook Heracles Almelo doet het prima. De mogelijkheden zijn in Almelo wat minder groot, maar met een nieuw stadion en een hogere begroting zie ik de club een vaste speler in de eredivisie worden. Het is ronduit knap wat er in Almelo gepresteerd wordt, als je de relatief kleine begroting afzet tegen de resultaten. Daar komt zonder meer vakmanschap bij kijken.”

47

Roelofs-directeur Martin Wermer is niet bang voor ontlezing:

interview | drukwerk

zijn. Ik wilde graag ondernemer worden. Maar goed, het leven hangt van toevalligheden aan elkaar.” Wat niet betekent dat Wermer de drukkerijwereld geen boeiende wereld vindt. “Ik zit nu 21 jaar in het grafische vak en elke dag leer ik nog bij.” En hij wil het werk zo goed mogelijk doen. “We zijn met ongeveer 45 werknemers een betrekkelijk klein bedrijf, maar we werken wel volcontinu. Van maandagochtend zes uur tot vrijdag 18.00 uur, in drieploegendienst. Dat is op onze schaal uniek.” Bij Roelofs kloppen daarom veel mensen en bedrijven aan die bij wijze van spreken morgen een folder of brochure klaar willen hebben. “Dat kunnen wij realiseren.”

Reclamebureaus Snelheid levert geld op, want als de bestelling heel snel geleverd wordt, is de prijs veelal minder belangrijk.” De nieuwe drukkerij zal niet in één jaar worden terugverdiend, maar met een rendement van meer dan 15% in de afgelopen jaren heeft Wermer ook geen tophypotheek hoeven afsluiten. En daarom heeft Roelofs veel werk van reclamebureaus. Die willen snel

‘De beste drukkerijen blijven over’

‘Het simpele reclamefoldertje drukken wij ook graag' mooi drukwerk. “Reclamebureaus zijn relatief moeilijke klanten, zeer kritisch. Maar ik werk graag voor hen.” Logisch, want zeker de helft van zijn omzet komt daar vandaan. Verder drukt Roelofs ook veel boeken en jaarverslagen, zeg maar drukwerk waar meer bij komt kijken. “Het simpele reclamefoldertje drukken wij ook graag, maar niet op krantenpapier en niet in een oplage van meerdere miljoenen." Ook technisch heeft Wermer volgens eigen zeggen een unieke drukkerij gebouwd: “Wij drukken 90% niet meer in raster, maar in staccato en daar kunnen we, zeker voor de auto- en verfindustrie, resultaten behalen die andere drukkerijen gewoon niet kunnen halen.”

Mar tin Wermer in zijn nieuwe drukkerij Roelofs. “We zijn met ongeveer 45 werknemers een betrekkelijk klein bedrijf, maar we werken wel volcontinu.”

(door Jan Medendorp) In deze tijd van ontlezing heeft Martin Wermer (47) een van de modernste drukkerijen van Europa geopend. Alsof internet, I-phone en E-book niet bestaan, heeft hij zeven miljoen euro geïnvesteerd in een nieuw onderkomen van drukkerij Roelofs in Enschede met computergestuurde drukmachines. “Het zal u verbazen, maar jaarlijks groeit de drukwerkomzet nog steeds.” Een verhaal over een man die eigenlijk per ongeluk in de drukkerijsector belandde, maar er niet meer wegging. Natuurlijk weet ook Wermer dat de nieuwe generatie minder leest en dat in de toekomst vooral

48

Uitgever

van schermpjes zal doen. “Maar ik ben er van overtuigd dat een goede drukkerij die klanten met prima brochures, tijdschriften, boeken en folders voorziet, altijd zal blijven bestaan. Ik verwacht ook dat een heleboel drukkerijen zullen omvallen, maar de beste blijven over en zullen groeien.” Na de Heao ging Wermer aan het werk bij Brouwer-Offset in Utrecht, de toenmalige huisdrukkerij van de FNV. “Mijn vrouw wilde onder geen beding in Utrecht blijven. Zij komt uit Enschede en wilde toch wel erg graag die kant weer uit.” Hij solliciteerde bij Tesink in Zutphen. Daarna nam Brouwer Roelofs in Enschede over. “Mijn vroegere werkgever vroeg me om Roelofs te gaan leiden.”

‘Sybrandy haalde 2,5 miljoen gulden uit Roelofs om andere bedrijven van hem die minder goed liepen, te financieren’ MBO In 1993 werd Roelofs verkocht aan advocaat Sybrandy. Hij was misschien wel een goede advocaat, maar van ondernemen had hij minder kaas gegeten. Uit de archieven blijkt dat hij het bedrijf bijkans heeft leeggeroofd in de kleine drie jaar dat hij eigenaar was. “Ik forTwentevisie 09/2008

muleer het liever iets anders. Sybrandi haalde erg veel geld uit Roelofs om andere bedrijven van hem die minder goed liepen te financieren.” Het ging om bijna 2,5 miljoen gulden. “Dat was voor mij een reden het vertrouwen op te zeggen.” Brouwer kwam weer in beeld en samen met zijn vroegere baas nam Wermer (ieder voor 50%) Roelofs over. Vier jaar geleden belandde Brouwer in zwaar weer en toen kon Wermer voor een nette prijs de andere helft ook kopen. Roelofs zat tot voor kort aan de Gronausestraat, naast Huuskes (versproducten). “Roelofs groeide en bloeide, we wilden een vierde pers erbij, maar de ruimte was beperkt.” Ook Huuskes Twentevisie 09/2008

wilde uitbreiden en deed Wermer een aanbod tot uitkoop dat hij niet kon weigeren.

Volcontinue Bij Roelofs komt geen ongelooflijke herrie van de drukpersen, het is geen smeerboel. Je ziet werknemers achter computergestuurde machines in een lichte, schone omgeving. Drukkers zijn vaak verliefd op hun producten, staan letterlijk vol genot te ruiken aan een verse krant. Dat zul je bij Roelofs niet aantreffen. “Bij ons hebben ze ook veel liefde voor het vak. Ik moet zeggen, dat ik er juist wat nuchterder in sta. Bij mij is het toevallig een drukkerij geworden, het had ook wat anders kunnen

Wermer heeft ook een unieke manier van klantenbinding. Als klanten dreigen weg te gaan, wil hij nog wel eens participeren. Zoals in uitgeverij MediaSales Nederland (ook de vroegere uitgever van Twentevisie). Maar ook in andere bedrijven heeft Wermer aandelen. Bij MediaSales is hij zelfs twee jaar naast zijn werk bij Roelofs parttime directeur geweest. Dat is geen periode waaraan hij met plezier op terugkijkt. “De uitgeverij is niets voor mij. In een drukkerij is het vrij gemakkelijk leiding geven. Als de ene drukker een probleem heeft, dan hebben de andere drukkers dat probleem ook. Bij een uitgeverij heb je met verschillende mensen te maken die vandaag linksaf zeggen en morgen rechtsaf. Uitgevers denken het allemaal beter te weten, dat gedoe heb ik bij drukkers niet.” ■

49

IKT Visie op…

Innovatieve starters Twente staat bekend om het grote aantal hoog opgeleide starters. Van alle studenten aan de Universiteit Twente en Saxion denkt 40 tot 50% er over een eigen bedrijf te starten. Sommigen doen dat al tijdens de studie. De TOP-regeling van de UT en het SPEED-programma van Saxion helpen daarbij. Veel van die startende bedrijfjes zijn kleine pareltjes die gebaseerd zijn op nieuw ontwikkelde technische kennis. En dat zijn niet alleen de spin-offs op het gebied van de nano-technologie. Ook op veel andere vakgebieden wordt wetenschappelijke kennis direct toegepast via die nieuwe bedrijven. Dat gebeurt mede omdat er nu meer mogelijkheden zijn om deze innovaties te financieren. Hét probleem is echter dat het vaak gaat om jonge techneuten die een grote kennis hebben van hun eigen vakgebied, maar bij wie het aan ondernemerservaring ontbreekt. Zij zorgen voor producten die de wereldmarkt kunnen veroveren, maar ze weten alleen niet hoe die wereld veroverd kan worden. Coaching is daarbij het toverwoord. Niet het aan het handje nemen van deze hoog opgeleiden, maar hen in de eigen praktijk leren wat ondernemen inhoudt. Coaches houden hen een spiegel voor en laten zien waar hun zwakke en sterke punten liggen. Zij laten de ondernemer zelf ontdekken hoe een product op de markt kan worden gebracht en op welke wijze de productie, marketing en distributie kunnen worden geregeld en hoe het bedrijf financieel moet worden gerund. Dergelijke coaches zijn niet alleen nodig bij de start, maar vooral óók bij de doorstart. We zijn in Twente gezegend met een paar organisaties die deze ondersteuning verlenen. Zij stellen tegen een relatief laag bedrag gelouterde (oud-)ondernemers beschikbaar als klankbord en gids. TIB-advies is daarvan de oudste en meest ervaren organisatie, maar ook MKB-Enschede wil op deze wijze kleine hightech pareltjes laten uitgroeien tot succesvolle ondernemingen.

OUD

ROC gaat toppers 56 extra opleiden Enschede wil 58 muziekstad worden I&O beantwoordt 60 alle vragen Beleven bij Munsterhuis 63 Kuiphuis in het nieuw 64 Henk Olijdam is 65 bescheiden Scope en Agenda 66

Wij kunnen er mede voor zorgen dat starters weten dat de kansen op succes aanzienlijk worden vergroot als zij ‘iemand van buiten’ hebben, waarmee zij al hun organisatieproblemen kunnen bespreken. Geert de Raad Voorzitter IKT

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

| Twentevisie | Jaargang 20 | Nummer 9 | November 2008 |

PNieuwbouw in He n g e l o :

ROC gaat toppers 56

Het nieuwe gebouw van het ROC van Twente wordt een walhalla voor de MBO-studenten en met name voor de toekomstige techneuten in onze regio. De oude gieterij van Stork is als centrale hal een symbool van het industriële verleden van Hengelo. In de nieuwbouw aan beide zijden van deze hal is ruimte voor de toekomst van de techniek. Dat geldt uiteraard ook voor de jeugd die zich voorbereidt op een carrière in de andere sectoren binnen dit deel van het grote ROC van Twente: Gezondheidszorg & Welzijn en Economie (waaronder ICT). Het complex in het hart van het Hengelose Hart van Zuid wordt gefaseerd in gebruik genomen. De stafdiensten (en het CvB) zullen als eersten overgaan. Na de kerstvakantie volgen de sector Gezondheid & Welzijn en een deel van de technische opleidingen. Met ingang van het schooljaar 20092010 is dit schitterende complex de thuisbasis van zo’n 800 medewerkers en 8.000 scholieren, van wie in principe steeds de helft in de praktijk werkt of op stage is.

C Ha A w l hPaElAl aU v o o r M B O - s t u d e n t e n

KOP opleiden extra

sen prima betaalt. Ambachtelijke toppers verdienen vaak meer dan de HBO-ers die vanuit de theorie met hetzelfde probleem bezig zijn.” Hans Schutte wil daarom voor hen topopleidingen starten. “De doorstroom naar het HBO is één manier om carrière te maken; het maximaliseren van het vakmanschap is voor velen een andere manier.” Soms helpt het ook om hiervoor speciale opleidingen op te zetten zoals de koksopleiding van Cas Spijkers. “In de techniek hebben we al veel toppers die internationale prijzen hebben gewonnen.”

57

Integraal Praktijk Centrum Het feit dat ook STODT en Kenteq hun intrek nemen in het nieuwe ROCgebouw in Hengelo zal deze ambitie zeker ondersteunen. Voor Hans Schutte is deze combinatie ideaal. “We richten ons beide, ieder op een eigen niveau, op de bijscholing van technisch personeel. Die twee activiteiten kunnen elkaar alleen maar versterken. Onze netwerken vloeien in elkaar over en het gezamenlijke gebouw wordt hét centrum voor technisch onderwijs in Twente.” Hij hoopt dat de SMEOT zich binnen niet te lange tijd zal aansluiten bij dit Integraal Praktijk Centrum (IPC).

Concurrentie (door Niko Wind)

Als het om de accommodatie gaat, is de nieuwe voorzitter van het CvB, Hans Schutte, in een gespreid bedje terechtgekomen. De nieuwbouw in Almelo werd twee jaar geleden in gebruik genomen en de Scholingsboulevard in Enschede vordert gestaag. Ook de organisatie staat - na de eerste fusie 10 jaar geleden - als een huis. Hij kan dus vanuit een stabiele situatie gaan bouwen aan een nog krachtiger en vooral ondernemender ROC. Dat laatste zit bij Hans Schutte wel goed. Hij stapte in zijn jonge jaren over van de NIVRA-opleiding (4 dagen werken, een dag onderwijs) naar de studie bedrijfskunde aan de UT en bedrijfseconomie in Tilburg. Tegelijkertijd zette hij een financieel adviesbureau op dat zelfs multinationals als klant kreeg. “Toen het HBO moest overstappen van een kasstelsel naar een baten-lastenstelsel vroegen enkele hogescholen zijn hulp. Hij verruilde zelfs zijn ondernemersbestaan voor een functie als financieel directeur bij de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden en combineerde dat later met het plaatselijke ROC werkte kort na de fusie zelfs ook voor het ROC in Twente. Na 9 jaar lid van het CvB van achtereenvolgens de ROC’s in Amsterdam en Nijmegen keerde hij terug naar Twente, waar volgens zijn zeggen - alles zo lekker soepel loopt.

Toppers Hans Schutte meldde tijdens de kick off van de Taskforce Technologie Onderwijs en Arbeidsmarkt Twente vol trots dat de instroom in de technische opleidingen van zijn ROC met 8,5% was gestegen. “En dat is niet het gevolg van het introduceren van fancy opleidingen maar om de echte harde techniek!” De nieuwe locatie in Hengelo zal er zeker toe bijdragen dat de stijgende lijn zich in de komende jaren zal voortzetten. “Maar er is meer nodig om de jeugd weer te interesseren voor techniek. De ouders blijken een enorme invloed te hebben op het keuzeproces. Wij - en dan bedoel ik onderwijs én bedrijfsleven - moeten ons dus op hen richten door letterlijk de deuren open te zetten. We zullen hen ook moeten vertellen dat de industrie haar vakmen-

De overheid zet onder meer de Taskforce Technologie Onderwijs en Arbeidsmarkt in voor het vergroten van de instroom naar de technisch opleidingen. Hans Schutte heeft echter nog een fors aantal andere sectoren waar men zit te springen om nieuw personeel. “Neem nu de zorg. Daar hebben ze de komende jaren veel mensen nodig vanuit het MBO. Om voor die opleidingen de instroom te vergroten, moeten we dus in dezelfde vijver vissen. De enige oplossing is dus om meer vissen in die vijver te krijgen, dus om de doorstroom van het VMBO naar het MBO te vergroten en mensen bij te scholen.” Door het opzetten van de Scholingsboulevard zijn de banden met een aantal VMBO-scholen al flink aangehaald, maar er kan, volgens hem, veel meer. “Met alle VMBO-scholen is een goede samenwerking en er is een VMBO-school gepland naast het ROC in Hengelo. Daar kunnen we fantastisch samenwerken en faciliteiten delen.” Aan de andere kant is de samenwerking met de Saxion Hogescholen van essentieel belang. “Neem nu onze laboratoriumopleiding. Die is gevestigd in het gebouw van Saxion en 85% van onze afgestudeerden gaat door op HBO-niveau. Zo’n samenwerking kunnen we met meer sectoren opzetten. Twente verkeert wat dat betreft in een unieke positie met één krachtige HBO-instelling en één net zo krachtig ROC; twee onderwijsinstellingen die dezelfde kant op willen.”

Walvis Het nieuwe ROC-gebouw vertegenwoordigt niet alleen de bakermat van de Twentse metaalindustrie; de gieterij staat ook op de lijst van Europees Industrieel Erfgoed. En die allure is, ook na de toevoeging van de nieuwbouw, volledig in stand gebleven. Het is een ‘eerlijke’ staalconstructie uit het begin van de vorige eeuw. Niet mooi in de lak, maar roestig en met sporen van slijtage én met een deel van de machinerieën die in vervlogen tijden zorgden voor de verplaatsing van de zware gietstukken. Het totaal is weer een van de kunststukjes van IAA-architect Harry Abels, die voor het industrieel erfgoed werd bijgestaan door restauratiearchitect Maarten Fritz. En, net als in de andere onderwijsgebouwen van Abels, zit ook de nieuwbouw van het ROC in Hengelo vol met verrassingen. De betonnen pilaren zijn getailleerd, waardoor ze aansluiten bij de constructie in de hal. Gekleurde spiegeltjes zorgen voor

een speels effect. Het interieur van het gebouw is van grijs en sober beton met als tegenwicht veel kleur in de glasafscheidingen tussen de ruimten. Het meest opvallende is een schijnbaar zwevende vergaderzaal in het midden van de grote hal. Dit met koper beklede gevaarte lijkt op een walvis en kreeg prompt de naam Jonas. Evenals in Almelo is gekozen voor kleinschaligheid binnen een groter geheel. Om dat te onderstrepen (en om het imago van het ROC te verbeteren) zijn inmiddels de namen van de verschillende onderwijscentra aangepast. Het gaat nu om MBO-colleges. Zo is de sector technologie opgedeeld in MBO-colleges voor Metaal, Elektro & Installatietechniek, voor Bouw, Infra & Interieur en voor Transport, Logistiek & Mobiliteit. Ieder college heeft eigen ruimten en eigen werkplaatsen. Uiteraard is de metaalwerkplaats direct naast het nieuwe onderkomen van het STODT.

www.ikt.nl

Zonneschoorstenen Net als in de nieuwbouw in Almelo is in Hengelo veel aandacht besteed aan een energiezuinige warmtehuishouding. De verwarming en koeling geschieden met behulp van betonkernactivering (200 kilometer leidingen door de vloeren en plafonds van het gebouw). Het warme water is afkomstig van de afvalverbrandingsinstallatie aan de Boeldershoek. De ventilatie en een deel van de verwarming en koeling worden verzorgd door op het dak geplaatste zonneschoorstenen. In deze glazen cilinders wordt de lucht door het zonlicht verwarmd, waardoor er een natuurlijke schoorsteen ontstaat waarmee de vuile lucht wordt afgevoerd. Elders komt frisse lucht binnen. De warmte wordt uiteraard zo veel mogelijk teruggewonnen en te koude buitenlucht wordt bijverwarmd.  ■

Hans Schutte: “In Twente loopt alles zo lekker soepel.”

58

Twintig jaar geleden opende Koningin Beatrix het Muziekcentrum in Enschede. Een sober gebouw, waarvoor burgemeester Ko Wieringa met moeite het geld bij elkaar had geschraapt. Hij wilde wat meer cultuur brengen in zijn armlastige (artikel 12) gemeente. Het tweede cultuurgebouw dat onze vorstin in Enschede opent, is van een compleet andere aard. Het is een fraai staaltje architectuur en het heeft een grote maar intieme theaterzaal met 1.000 rode stoeltjes en een eigentijds poppodium met 2 zalen met ruimte voor 700 en 300 bezoekers. Het 45 miljoen euro kostende bedrijf is de bekroning van de profilering van Enschede als muziekstad. Met de nieuwe theaterzaal kunnen alle producties naar de regio komen. Men praat zelfs over een belangrijke plaats in het landelijke culturele aanbod. Dat de muziekuitvoeringen ook veel bezoekers uit het Duitse grensgebied zullen trekken, is duidelijk, zeker nu de bouw van een nieuwe concertzaal in Münster is afgeketst.

(door Niko Wind)

Het Nationaal Muziekkwartier is echter veel meer dan een fraai nieuw gebouw; het is een geformaliseerde samenwerking tussen zes instellingen: Podium Twente, De Nationale Reisopera, het Orkest van het Oosten, Atak, het Artez conservatorium en de Muziekschool Twente. Harm Mannak moet er als directeur van de Coöperatie Muziekkwartier U.A. voor zorgen dat de samenwerking tot prachtige dingen gaat leiden. Met de bouw van het Muziekkwartier zijn er voor hen in Enschede liefst zes zalen beschikbaar. “Het is bij tijd en wijle balanceren, bruggen bouwen en proberen alle ‘kikkers in de kruiwagen’ te houden.”

130 meter kunst In tegenstelling tot cultuurtempels als de Stopera in Amsterdam is men in Enschede keurig binnen de begroting gebleven. Met 45 miljoen euro was het budget niet eens zo groot. De architect kwam uit het westen: Jan Hoogstad in Rotterdam, toevallig ook de architect van het Rabotheater in Hengelo. Hij werd na een prijsvraag gekozen. De bouwers waren wel echt Twentse ondernemers: Trebbe Bouw en Dura Vermeer. Het is een fraai gebouw geworden met een opvallende gekromde wand rond de theaterzaal. Daaromheen is een ruime foyer met een volledig glazen buitengevel. Het geheel geeft vanaf de straat een futuristische aanblik, alsof er een groot ruimteschip is geland. Bij de entree merkt men dat het Muziektheater anders is dat alle andere theaters. De bezoekers staan oog in oog met een deel van de 130 meter lange, 10 meter hoge wand die de zalen scheiden van het kantoorgedeelte en de podia. Deze wand vormt één groot doorlopend kunstwerk van Petra Blaise. Een soort gigantisch wandtapijt, maar dan uitgevoerd als behang, met fleurige kleuren in een steeds donder wordende ondergrond. Bezoekers van het poppodium Atak zien een veel donkerder wand dan de mensen die voor een toneelstuk of een opera naar het Muziekkwartier komen. De hand van Petra Blaise is ook terug te vinden op het theatergordijn, dat de zaal scheidt van het podium. Het is geen traditioneel rood gordijn, maar een doek met veel onverwachte schakeringen. Het basismateriaal is Twents: een nieuw soort brandwerend doek uit de koker van Koninklijke Ten Cate!

Nationaal Muziekkwartier sta a t o o k

voor een unieke samenwerking

Enschede wil

muziekstad worden

Ring van Wagner Harm Mannak is als directeur van het Orkest van het Oosten een man van muziek en ziet de nieuwe theaterzaal daarom meer vanuit de ogen van een muziekliefhebber dan van een schouwburgbezoeker. Staande op een van de balkons wijst hij trots naar beneden. “Dat is de grootste orkestbak van Nederland. Als we die rijen stoeltjes weghalen, kan bijna het hele orkest in grote bezetting er in.” Met deze zaal en deze concertbak is het Muziektheater daarom bij uitstek geschikt voor de echt grote opera’s en grote theaterproducties. ‘Hotel de Peking’, die gaat over de laatste keizerin van China de opera en waarop Koningin Beatrix op 21 november werd getrakteerd, was daarvan een eerste proeve. Maar ook op het podium zal het goed toeven zijn voor de nationale en internationale topmusici. “Volgend jaar komen we met de ‘Ring des Nibelungen’ van Wagner. Een geweldige productie waarvoor we bezoekers uit binnen- en buitenland verwachten. Het zal voor ons de gelegenheid zijn om ons echt als Nationaal Muziekkwartier te presenteren en Enschede te profileren als muziekstad.” Hij gaat er vanuit dat op het gebied van de kleinere producties de samenwerking binnen Twente - en met name met het Rabotheater in Hengelo - op hetzelfde hoge peil blijft. “Ik hoop dat de beide poppodia ook tot een goede afstemming kunnen komen. Want aan ongezonde concurrentie hebben we in Twente niets.”

59

Muziekcentrum Het ‘oude’ muziekcentrum steekt mogelijk qua allure schril af bij de naastgelegen nieuwbouw. Voor Harm Mannak is en blijft het een bijzondere zaal. “De akoestiek is zo goed dat deze die van het Concertgebouw evenaart. Het is daarom ook een ideale plaats om CD’s op te nemen.”Dat het conservatorium in het muziekcentrum is gevestigd, is op zich al bijzonder; dat de studenten ook ‘aan de overkant’, in de ruimte van Atak en de muziekschool, kunnen oefenen geeft een extra cachet aan deze opleiding. De studenten kunnen binnenkort met hun dure instrumenten via een loopbrug van het ene naar het andere gebouw lopen. “Deze brug is voor mij ook het symbool van de samenwerking van de drie poten binnen onze coöperatie: Productie (orkest en opera), Podia (Podium Twente en ATAK) en educatie (Muziekschool en Conservatorium).”

Productiefonds Harm Mannak wil echter meer dan het opereren als het beste theater in de provincie. Hij wil echt grote internationale producties naar Twente halen. “Alleen dan kun je je écht als muziekstad profileren.” Dit soort producties kosten echter geld, veel geld. De Ring van Wagner kan binnen het huidige budget binnengehaald worden, maar voor een regelmatige stroom nationaal aansprekende producties en gezelschappen is extra geld nodig. “We willen daarom een productiefonds in het leven roepen van zo’n tien miljoen euro en de rente daarvan gebruiken om toppers naar Twente te halen.” Mannak en de zijnen kozen daarbij niet de gebruikelijke weg door het bedrijfsleven om een bijdrage te vragen, maar wendden zich tot de gefortuneerde streekgenoten. “We borduren daarmee in feite voort op de traditie uit de bloeitijd van de Twentse metaal- en textielindustrie, waarin mensen als Koen Stork en de textieladel niet alleen zorgden voor de bouw van huizen voor hun arbeiders, maar ook parken lieten aanleggen en culturele faciliteiten lieten bouwen.” Daarnaast kan het Muziekkwartier rekenen op gelden uit nationale cultuurfondsen.

Kansarme jongeren Het Muziekkwartier wil op zijn beurt een bijdrage leveren aan het verspreiden van cultuur binnen de regio. Er komen geen traditionele schoolconcerten waarbij de jeugd of zit te slapen of rumoerig is, maar projecten in en voor de wijken. “We hebben daartoe een samenwerkingsovereenkomst gesloten met woningbouwcorporatie Domein, die in Enschede ruim 7.500 woningen verhuurt.” Wat die samenwerking uiteindelijk zal

www.ikt.nl

opleveren, weet Harm Mannak nog niet, maar hij is zeer gecharmeerd van wat in Berlijn gebeurt. “Daar is onder meer een dansvoorstelling opgezet met kansarme jongeren. Zij kregen op deze wijze een onverwachte kans in het leven en moesten tegelijk wennen aan de discipline van de repetities en het werken aan de eigen lichamelijke conditie. Dat is een mooi voorbeeld van de wijze waarop cultuur een bijdrage kan leveren aan de leefbaarheid van de samenleving.” ■

Harm Mannak wil een fonds voor topproducties.

I&O Research ric h t z i c h

Wat wilt u

zich ook op het bedrijfsleven

allemaal weten? Livera, Intersport en de Rabobank (landelijk en regionaal) zeggen genoeg. Maar ze hebben onlangs ook een breed onderzoek voor een grote, landelijk opererende bouwonderneming afgerond. Dit bedrijf wilde als basis voor de marktpositionering en strategiebepaling weten wat hun positie in de markt is. Peter de Bruin: “We hebben voor hen de trends in de markt onderzocht en een concurrentieanalyse uitgevoerd. Belangrijk voor hen was hoe de markt naar hun bedrijf kijkt. Daartoe hebben we bij de bestaande klanten een onderzoek gedaan naar de overwegingen voor de keuze voor het desbetreffende bouwbedrijf. Maar daarnaast hebben we nog een tweetal andere typen relaties ondervraagd: de offerte-aanvragers die tóch voor een ander bouwbedrijf hebben gekozen en de aanvragers van documentatie. Wij hebben in kaart gebracht wat de criteria waren waarom klanten wel of niet voor dat bouwbedrijf kiezen. Op deze manier konden we het bouwbedrijf gericht input geven voor de marktcommunicatie, de positionering en het productmanagement.” Gerben Huijgen heeft nog meer voorbeelden van de veelzijdigheid van zijn organisatie. “We hebben voor een groot, regionaal accountantskantoor onderzocht welke pay-off het beste paste bij de identiteit van de organisatie en of die identiteit wel overeen kwam met het beeld dat bij de doelgroep leeft. Terwijl de meeste onderzoeken kwantitatief zijn, ging het hier puur om de inhoud. We hebben met panels uit hun doelgroep indringend gesproken en konden van daaruit een prima advies geven over het beeld dat de organisatie opriep en de pay-off die dit zou kunnen versterken."

60

Marktonderzoek in Twente

Gerben Huijgen (L) en Peter de Bruin willen meer landelijke klanten

Het Enschedese I&O Research gaat steeds vaker de concurrentie aan met de grote spelers in de wereld van de onderzoeksbureaus uit de Randstad. “Wij blijken een dermate goede naam te hebben dat we samen met bureaus als TNS-NIPO mogen offreren. En als we eenmaal binnen zijn, halen wij ook vaak die opdracht binnen.” Volgens de accountmanagers Gerben Huijgen en Peter de Bruin geeft de kwaliteit van eerder afgeleverd werk vaak de doorslag. “We willen niet alleen regionaal, maar ook landelijk bij grote opdrachtgevers aan tafel te komen.” Een forse campagne met reclamespots op Radio 1 moet een vergroting van de naamsbekendheid opleveren. “We hebben hiervoor natuurlijk een nulmeting uitgevoerd en gaan binnenkort weer meten. In dit geval zijn we dus echt onze eigen klant. En die behandelen we net zo als onze externe relaties.”

(door Niko Wind)

De omzet van I&O Research is sinds het laatste interview in Twentevisie (in 2005) bijna verdubbeld. Het bureau telt nu bijna veertig academisch geschoolde onderzoekers en beschikt over een

bestand van ruim vierhonderd enquêteurs. Zij voeren het veldwerk uit, per telefoon, binnen winkels of letterlijk op de hoek van de straat. “Zelfs een ‘face-to-face’ onderzoek in Zeeland laten we het liefst door onze eigen mensen uitvoeren. Je weet dan dat je kwaliteit krijgt, want we hebben een gecertificeerde interviewunit, waarbij we de enquêteurs zelf hebben opgeleid.”

Expansie Bij zijn afscheid drie jaar geleden had directeur Nico Buurman het al over een verdere expansie. I&O Research had net een bureau in Hoorn overgenomen en was naarstig op zoek naar een overnamekandidaat in Noord Brabant. Er zijn sindsdien wel gesprekken gevoerd, maar de stap naar een vestiging in het gebied beneden de grote rivieren is nog niet gezet. Gerben Huijgen: “Een kantoor in het zuiden van Nederland is belangrijk om daar een naam te vestigen en ons te profileren in de daar bestaande netwerken. In Twente kent men ons wel en daar hebben we via IKT en andere businessclubs een grote relatiekring weten op te bouwen. Landelijk opereren is een heel ander verhaal. Vooral in de zakelijke markt gaat het om naamsbekendheid en om persoonlijke relaties.”

Winkelketens en B-to-B Desondanks heeft I&O Research inmiddels een fors aantal opdrachten binnengehaald van landelijk opererende bedrijven. Namen als Libris,

I&O Research heeft ook een onderzoek gedaan naar de mate waarin Twentse bedrijven marktonderzoek verrichten. Dit onderzoek, dat werd uitgevoerd door een afstudeerder van de Saxion Hogeschool, leverde markante cijfers op. Er werd met 132 grotere bedrijven (met meer dan 100 medewerkers) in ‘groot-Twente’ gesproken. Een derde deel blijkt niets te doen aan marktonderzoek. Slechts 23% voert - al dan niet periodiek - een klanttevredenheidsonderzoek uit en slechts 16% doet iets aan marktverkenningen voor nieuwe klanten of producten. Marktonderzoek blijkt bij veel van de bedrijven nog een ondergeschoven kindje. Slechts 40% van de grotere Twentse ondernemingen stelt daarvoor elk jaar een budget beschikbaar. Dit zal, volgens Peter de Bruin, wel iets met de Twentse bescheidenheid te maken hebben. Men kent ons wel en men weet wat we doen. “Dat onderzoek naar nieuwe markten en nieuwe producten een belangrijke voorwaarde is voor innovatief ondernemen, wordt bij het gros van de bedrijven kennelijk niet zodanig beleefd.” Beide projectmanagers weten dat de situatie bij de kleinere bedrijven doorgaans niet anders is. “En als er al aan marktonderzoek gedaan wordt, dan wordt het vaak door interne mensen uitgevoerd.” Hetzelfde geldt ook voor het meten van de tevredenheid van het eigen personeel. Die tevredenheid wordt vooral intern onderzocht, als onderdeel van de periodieke functioneringsgesprekken. “Maar de vraag is dan of je in een chefmedewerker-relatie het achterste van je tong kunt laten zien. Bij I&O Research meten we de tevredenheid van werknemers door middel van anonieme enquêtes. De geobjectiveerde uitkomsten kunnen aldus een basis vormen voor een goed human resources management. Het menselijke kapitaal is voor veel bedrijven immers een kostbaar bezit.”

www.ikt.nl

ROC van Twente De onderzoekers van I&O Research beperken zich niet tot de onderzoeksproducten voor het bedrijfsleven. Ze gingen ook aan de slag voor het ROC van Twente om uit te zoeken aan welk type opleiding bij het bedrijfsleven behoefte was. Het onderwijs begint, volgens hen, steeds meer te beseffen dat de werkgevers ook belangrijke klanten zijn. “Zij nemen als het ware de producten af die op de scholen worden gemaakt. En ook die producten moeten aansluiten bij de actuele vragen van de markt, net als bij ondernemers.” Ook het Stedelijk Lyceum klopte bij I&O aan om de effecten te meten van de onderwijsvernieuwingen die men daar in de afgelopen jaren heeft doorgevoerd.

Lisa Lisa is bij veel onderzoeken een ideale partner. Lisa staat voor Landelijk Informatie Systeem Arbeidsplaatsen en is een register met informatie over alle bedrijven in Nederland. I&O Research beheert en onderhoudt deze database samen met de provincies en de stichting Lisa. Lisa is vergelijkbaar met het handelsregister, maar meet tevens de ontwikkelingen in de werkgelegenheid en omvat ook bedrijven die niet verplicht zijn zich in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Elk half jaar wordt door telefonisch en schriftelijk veldwerkonderzoek een update van de informatie gemaakt, waardoor steeds uiterst nauwkeurig bekend is wat de omvang van een bedrijf is en waar ze zich mee bezig houden. Gerben Huijgen: “Wij gebruiken dit onder meer voor markt- en concurrentieonderzoeken, maar ook voor het bepalen van de naamsbekendheid bij bepaalde doelgroepen. We kunnen immers exact de doelgroep bepalen.” Dit databestand is geen eigendom van I&O en kan daardoor uiteraard ook door collega-bureaus en bedrijven die zelf een onderzoek willen uitvoeren, worden geraadpleegd. “We kunnen het op verzoek verder verbeteren. Als iemand de namen wil hebben van alle hoofden communicatie binnen een bepaalde branche, dan zoeken wij dit tegen betaling uit. Daarvoor hebben wij ons callcenter. Voor hen (en voor ons) is Lisa een klant als elke andere.” ■

Speciaal voor IKT I&O Research is al vele jaren een trouwe partner van IKT en vult een deel van de website met bedrijfseconomische gegevens over groot-Twente, de regio waarin de kringen van IKT opereren. Directeur Rob van de Peppel doet dat graag. “Hoewel we steeds meer landelijk opereren, blijven we een Twents bureau en willen we graag ‘onze regio’ voorzien van de meest up-to-date informatie over zaken als werkgelegenheid, wonen, onderwijs, grondgebruik en verkeer en vervoer.” Naast veel andere informatie is dat terug te vinden op de vernieuwde website www.ikt.nl

61

CH U n iAePkEcAoUn c e p t aan Hengelose autoboulevard

KOP Beleven bij Munsterhuis 63

Frans Munsterhuis: “Het is ook een stukje Twentepromotie.”

Uiteraard praat Frans Munsterhuis ook over de exclusieve auto’s die in zijn showrooms staan; hij heeft het echter veel meer over ‘emotie’, ‘beleven’, ‘business meetings’ en ‘een uniek concept’. IKT-Oldenzaal was op bezoek in het paleisje aan de A-35 en waarschijnlijk zullen nog een aantal kringen volgen. De reacties waren verschillend van ‘geweldig’ tot ‘wat een lef’. Iedereen was er wel van doordrongen dat de tweede generatie Munsterhuis echt ondernemend bezig was geweest en dat Frans en Jochem iets unieks hadden neergezet.

(door Niko Wind)

En het is bijzonder, een uniek concept en - volgens de top van het Ferrariconcern - een voorbeeld voor alle dealers van top-automerken. Het nieuwe gebouw van Munsterhuis moet een plek worden waar men elkaar ontmoet en waar (zakelijke) contacten worden gelegd. De exclusieve auto’s vormen daarvoor het decorum, maar zijn voor Frans Munsterhuis natuurlijk uiteindelijk wel de business waar het om gaat.

Emotie “Bij auto’s gaat het bij het overgrote deel van de mensen om emotie. Zeker als het gaat om de wat exclusievere maken. Wij verkopen deze emotie en doen dat hier in een omgeving die ook op andere gebieden emotie oproept.” Die emotie ervaar je al gedeeltelijk bij een bezoek op een doordeweekse dag. Een luxe omgeving waarin op vier verdiepingen in aparte showrooms de meest fraaie auto’s staan te pronken. Jaguar, Ferrari, Maserati, Infiniti maar ook Chrysler, Jeep, Dodge en Alfa Romeo en steeds andere exclusieve auto’s. Nieuw, gebruikt en klassiek. Echt ‘superspeelgoed’, waartussen menige liefhebber likkebaardend rondloopt. Toch is het dan al compleet anders dan bij andere dealers. Vredestein profileert zich met een schitterende uitstalling van hun top-banden, er is een Grolsch-bar ingericht. Men loopt door een keuken van Bribus met exclusieve apparatuur van het Italiaanse Borreti. Natuurlijk heeft Frans Munsterhuis ook voor de wijnen de meest aansprekende partners weten te vinden. Van Heisterkamp en - voor de champagne - Moët & Chandon. Ook de meubels in het hele gebouw zijn bijzonder tot en met de speciaal voor Munsterhuis ontwikkelde stoelen van Ameland naar een ontwerp van schoenenontwerper Jan Jansen. Van daaruit kijkt men uit op een van de drie ruime werkplaatsen (per land geordend) waar de auto’s worden gerepareerd.

www.ikt.nl

Lifestyle Bij prestigieuze productpresentaties en meetings van businessclubs en andere, vaak branchegebonden, organisaties is het zowel binnen als buiten echt een Dallas-achtige sfeer, waarin - naast ‘jongensspeelgoed’ - ook lifestyle-artikelen voor de dames zijn uitgestald. De auto’s hebben voor een deel plaats gemaakt voor shops in de shop waarin horloges, juwelen en parfums worden aangeboden. De buitengevel wordt desgewenst aangepast aan de kleur van de organisatie. Bij een productpresentatie van Grolsch branden de lampen op de gevel groen. Als de ING haar relaties uitnodigt, zullen zij vanaf de snelweg al een oranje gekleurd gebouw ontwaren. De bezoekers aan dit soort bijeenkomsten krijgen een toegangslabel toegestuurd, waarmee ze het parkeerdak oprijden. De auto wordt weggebracht en - na het overhandigen van de jassen - schrijdt men door de belevingsgang, zoals Frans Munsterhuis dat noemt. Daar staat de trots van Ferrari: de oude Formule 1-wagens, die in lang of minder lang vervlogen jaren triomfen vierden op de racecircuits. Zelfs de raceauto van oprichter Ferrari is te bewonderen. Op alle verdiepingen gonst het van de bedrijvigheid. In de keuken wordt gekookt, de shops zijn ingericht en de dames en heren tonen hun producten. De champagne twinkelt, de wijn klokt uit de flessen en het bier stroomt uit de tapkramen van de Grolsch-bar. En wie na een avondje als dit niet meer achter het stuur mag, wandelt naar een van de touch screens, die in de wanden zijn verwerkt om een taxi te bestellen of een studentchauffeur die de auto veilig naar huis rijdt.

Koperen Hoogte Dat dit concept werkt, bleek tijdens een bezoek van de businessclub ‘De Koperen Hoogte’ van Henny van der Most. Op een paar schoonheidsfoutjes na liep alles zoals Frans Munsterhuis het zich had voorgesteld. “Het was een grande passion en we hebben iedereen blij gemaakt. Voor hen en voor ons geldt de kracht van de contacten.” Dat die contacten uiteindelijk tot zakelijk resultaat moeten leiden, is duidelijk. “In de exclusieve sector opereren we landelijk, maar gelijk met de verkoop van een Ferrari kunnen we natuurlijk ook praten over de aanschaf of het leasen van een serie bedrijfswagens. We hebben het dealerschap voor Renault, Dacia en Ssang Yong, maar kunnen ook alle andere merken leveren.” Ondanks de landelijke (en zelfs internationale) ambities moet voor Frans Munsterhuis de sfeer Twents blijven: gemoedelijk maar correct en bezoekers in spijkerbroek zijn even welkom als mensen in een duur maatkostuum. “Het pand is open voor iedereen die een middagje Munsterhuis wil doen!”  ■

Kraanverhuurder ontving 1.500 g a s t e n

Kuiphuis in het nieuw “Ik had bij Spierings een goede baan, maar het ondernemen lonkte. En ik kon uiteraard mijn vader niet in de steek laten…”

64

Een vlucht van 60 meter Met ruim 50 kranen in de verhuur is Kuiphuis in Oost-Nederland een grote verhuurder. Het werkterrein strekt zich uit van Twente tot Zwolle, Hardenberg, Amersfoort, Arnhem, Deventer en de gehele Achterhoek. In het Duitse grensgebied doen de heren Bruijsten niet zo veel, omdat daar ‘anders’ wordt gebouwd en veel meer met vaste kranen wordt gewerkt. Bij Kuiphuis gaat het vooral om de snelheid, zowel in het werk zelf als bij het opbouwen en afbreken. “Wij verhuren alleen maar mobiele, zelfrijdende kranen, die in maximaal een half uur volledig in bedrijf kunnen zijn.” Dat geldt ook voor het paradepaardje van het bedrijf, de SK60 (uiteraard van Spierings). “Dat is grootste mobiele loopkatkraan die ooit is geconstrueerd: een hijshoogte van 35 meter, een vlucht van 60 meter en een maximale hijslast van 10 ton. Zelfs aan de punt kan deze kraan nog 1.700 kg tillen.”Deze kraan is zo geconstrueerd dat deze - met alleen een vrachtwagenrijbewijs - over de weg naar zijn bestemming kan rijden. Maar ook onder de telescoopkranen zijn hele grote. “Onze Liebherr TK200 is met zijn vijf assen op zich al een bezienswaardigheid. Als de mast van 60 meter wordt uitgeschoven en nog tot 82 meter wordt verlengd, is het écht een topattractie. “Met deze kraan kunnen we tot 200 ton tillen.” Deze kraan wordt begeleid door vrachtwagens die de 70 ton ballast vervoeren.

Puur vakmanschap Bob Bruijsten pakt grote en kleine klussen aan.

Op 13 september openden Piet en Bob Bruijsten met veel spektakel hun nieuwe onderkomen aan de Kampenstraat in Oldenzaal. Een groot deel van de vijftig kranen die Kuiphuis verhuurt stond met uitgestoken gieken opgesteld. Daar tussen en in de grote werkplaats krioelden hun gasten. Vader en zoon Bruijsten hadden alleen hun relaties uitgenodigd en in de regio geen publiciteit gemaakt. Met 1.500 bezoekers was het dan ook al druk genoeg. In Twente zijn de kranen van Kuiphuis immers al een begrip. (door Niko Wind)

Voor zoon Bob was het helemaal een bijzondere dag. Hij kreeg op 1 januari jl. de laatste aandelen van zijn vader overgedragen en is nu ook formeel de eigenaar van Kuiphuis Kraanverhuur BV. Vader Piet was al tien jaar geleden begonnen met het voorbereiden van de bedrijfsoverdracht en is er - met hulp van een goede adviseur - in geslaagd om daarvoor een fiscaal zo gunstig mogelijke constructie te vinden. Wie van zijn zoons hem zou opvolgen, wist hij nog niet. Maar dat hij in 2008 wilde stoppen, stond voor hem vast. Bob was - na zijn studie Small Business aan de Saxion Hogeschool - in dienst getreden van de Nederlandse kraanproducent Spierings met als taak de Britse markt te ontwikkelen. Piet moet daar nog om lachen: “Hij deed dat zo goed, dat wij nu met een levertijd van twee tot drie jaar zitten.” Twee jaar geleden werd Bob door zijn vader naar Oldenzaal teruggehaald.

Voor het bedienen van dit soort kranen zijn echte vakmensen nodig. Bij de grote telescoopkraan kan de machinist zijn kraancabine tot 12 meter omhoog halen. Om nog beter zicht te hebben op zijn werk is de kraan zelfs uitgerust met een camera. Kuiphuis beschikt over bijna 60 machinisten, die stuk voor stuk in eigen huis zijn opgeleid. Zij worden afhankelijk van de aard van het werk en de soort kraan ingezet op de meest bijzondere projecten in de regio. Soms voor enkele uren, soms voor meerdere weken. “Ze werken altijd zelfstandig en moeten ter plaatse in overleg met de opdrachtgever beslissingen nemen. Want in deze branche gaat niets boven veiligheid.” Uiteraard hebben vader en zoon fraaie voorbeelden van aansprekende bouwwerken waaraan zij hun medewerking mochten verlenen. “Bij de uitbouw van het stadion van FC Twente zorgden we zowel voor het plaatsen van de spanten als voor het naar binnen hijsen van al die stoeltjes. Zo zijn we ook bezig geweest bij FC Zwolle, de nieuwbouw van de politieacademie in Apeldoorn, de staalconstructie en bouw van de ijsbaan in Enschede en het huidige gebouw van het ziekenhuis in Zutphen.”

Piano Maar ook voor kleine klusjes halen Piet en Bob hun neus niet op. Ze zorgen er ook voor als een piano bij een café naar binnen moet worden gehesen of als een zelfbouwboot vanuit een tuin naar de straat moet worden verplaatst. Overdag is het rustig op de zaak, maar na vier uur komen de kranen binnen. Ze keren ’s avonds lang niet allemaal terug naar Oldenzaal. Veel kranen blijven achter op de bouwplaatsen in de regio; anderen rijden naar de nevenvestigingen in Twello, Deventer en Neede. ■

Ta c h t i g j a r i g e viert jubileum in stilte

Henk Olijdam is bescheiden 65

Henk Olijdam is trots op zijn innovatieve FC Twente-tas.

Het tachtigjarige bestaan van drukkerij Olijdam zal niet gepaard gaan met recepties, partijen en andere feestelijkheden. Directeur Henk Olijdam beperkt zich tot een etentje met zijn medewerkers. Hij houdt niet van poespas en blijft als echte tukker rustig en bescheiden. “Ik zeg altijd maar ‘kwaliteit op tijd’. En daarmee haal je meer werk binnen dan met borrels geven voor je klanten. Ik kan mijn tijd beter besteden aan mijn bedrijf.” Natuurlijk heeft hij hobby’s en passies buiten de drukkerswereld, waar hij ook zakelijk garen bij spint: FC Twente en golfclub ’t Sybrook. Maar verder zie je hem amper in het Twentse netwerk.

(door Niko Wind)

Henk Olijdam vindt het een eer om als 80-jarige in Twentevisie te komen, maar relativeert onmiddellijk de impact van de publicatie. “Maak maar een kort verhaaltje, want zoveel kun je toch niet over een drukkerij vertellen.” Natuurlijk heeft hij fraaie verhalen over het grijze verleden. Over de drukkerij waar zijn opa begon aan de Van Lochemstraat, die in 1960 instortte door het graven van een bouwput naast het pand. De drukkerij verhuisde via de Hoge Bothof en de Spelbergweg naar het huidige pand aan de Lonnekerbrugstraat. In de beginjaren was drukkerij Olijdam vooral een textieldrukkerij, met - eind jaren vijftig - als hoogtepunt een mega-order van Esso voor het bedrukken van 10 miljoen poetsdoeken. “Dat ging nog erg handmatig; 2.000 stuks per uur drukken en daarna per stuk verpakken in een cellofaantje.”

www.ikt.nl

FC Twente Nadat Henk in 1975 het bedrijf van zijn vader overnam, verdween het textieldrukken snel naar de achtergrond. “We werden een ‘normale’ drukkerij voor handels- en reclamedrukwerk, waarbij we - als innovatief bedrijf - als een van de eersten overstapten op offsetdruk.” Toch kwam de oude ‘liefde’, het bedrukken van textiel, onlangs terug. “We hebben een nieuw procédé geïntroduceerd, waarmee we prints op textiel kunnen drukken, die ook na vele malen wassen niet vervagen.” Hij heeft op deze manier tassen bedrukt met een foto met de selectie van ‘zijn’ FC Twente. De mensen daar waren enthousiast en Henk hoopt uiteraard op een order. Hij is echter niet zo’n FC Twente-fan dat hij deze noviteit niet aan De Graafschap, Heracles of Ajax wil leveren. “Het bedrukken van tassen of T-shirts is natuurlijk ook gewoon commercie!” Henks band met FC Twente is al meer dan veertig jaar oud. “Ik begon in 1965 als ballenjongen en ben vanaf het eerste uur met veel plezier lid van de TOS.” Hij hoopt uiteraard dat het spelniveau van zijn club mee zal groeien met de omvang van het stadion, want met een groot stadion en slecht spel win je natuurlijk de oorlog niet.

Innovatie Henk peinst er niet over om te stoppen, daarvoor zijn er nog veel te veel uitdagingen. “Hoewel de markt moeilijker is geworden, blijft de wereld spannend en zorgen technische ontwikkelingen voor enorme uitdagingen en kansen. “Samen met een groep ondernemers, met wie ik in het verleden gestart ben met de productie van computerformulieren, hebben we de vereniging ‘Digigrafic Nederland’ opgericht. We zijn daarin met name bezig met kennis delen en ontwikkelen op het gebied van digitaal drukken.” Henk Olijdam verwacht hierdoor een extra kwaliteitsslag te kunnen maken. In omvang groeien wil hij niet: “Beter goed dan groot.” ■

Scope / Twente Agenda 66

Nieuwe deelnemers

Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.

IKT-Almelo

Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.

Nijwald B.V. Almelosestraat 46a 7642 GP Wierden Contactpersoon: dhr. ing. W.H.L. Nijhof Zijn ook deelnemer geworden van IKT-Hengelo Van der Hel Dijkman Ruding Advocaten Postbus 214 7600 AE Almelo Contactpersoon: dhr. mr. J. van der Hel Zijn ook deelnemer geworden van IKT-Enschede Adwise Internetmarketing Twentepoort West 10-4 7609 RD Almelo Contactpersoon: dhr. ing. G.M. Westerbeek

IKT-Enschede Vandoa Pleijhuisstraat 21 7666 NN Fleringen Contactpersoon: dhr. ing. G.M.M. van Dijk MBA Economen Netwerk Hengelosestraat 100 7514 AK Enschede Contactpersoon: dhr. D. Vaneker

Ons adres: IKT/Twentevisie T.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 5501 7500 GM ENSCHEDE

Tel. 053 – 48 49 980 Fax. 053 - 48 49 985 E-mail [email protected]

Op 9 oktober jl. zijn de nieuwe kantooromgeving en de serverruimte van ICT Spirit aan de Tolstraat 35 te Haaksbergen officieel in gebruik genomen. De nieuwe serverruimte dient niet alleen voor opslag van eigen data, maar ook als datacentrum en Experience IT Center voor relaties. Relaties kunnen gebruik maken van datacapaciteit maar ook de nieuwe innovatieve oplossingen in de serverruimte komen bekijken (Experience IT Center). Jaarsma + Lebbink, Meerwaarde in Marketing, hebben per 22 oktober jl. hun vernieuwde website (www.jaarsmalebbink.nl) in gebruik genomen. Deze website is, geheel conform de tegenwoordige behoeften van bedrijven en instellingen, ‘back to basics’, overzichtelijk ingedeeld met meer informatie over de visie, diensten, ervaring en aanpak van Jaarsma + Lebbink en met typische voorbeelden van vervulde opdrachten. Jobassist heeft naast een werkgeversportal nu ook een sollicitatieportal ingericht op de site www. jobassist.nl Hiermee kunnen sollicitanten zich beter voorbereiden op een sollicitatie. Zaken als welke baan en organisatie past bij wie, wat zijn reële arbeidsvoorwaarden, testen, opleidingsmogelijkheden, links naar alle belangrijke vacaturesites, etc. komen hier aan bod.

IKT-Hengelo Norma B.V. Postbus 531 7550 AM Hengelo Contactpersoon: Dhr. S. Oude Mulders Romias Postbus 317 7550 AH Hengelo Contactpersoon: dhr. ing. M.J.H.C. Jansen

In het kader van het Actieprogramma Versterking Industriepotentieel Twente (VIT) wordt op donderdag 8 december een lunchbijeenkomst georganiseerd over de praktische uitwerking van de Twentse Innovatieroute. De sprekers zijn: Peter den Oudsten (Regio Twente), Geert Wieffer (STODT/Integraal Praktijkcentrum), Jacques Stevens (Stevens Idé Partners) en Ben Lubberman (Sumipro). De bijeenkomst wordt gehouden in het Integraal Praktijk Centrum, gevestigd in de nieuwe vestiging van het ROC van Twente in Hengelo. Informatie en aanmelden: Oost NV, Ingrid Wiering. Telefoon 053-851 6 851, e-mail: [email protected] ■

IKT-West-Twente IJssel Technologie Nijverdal B.V. P.C. Stamstraat 41 7442 ZB Nijverdal Contactpersoon: dhr. ir. E. Torenbeek

2008 Datum

Aanvang

Onderwerp

Organisatie

26 nov. 04 dec. 08 dec. 08 dec. 10 dec. 15 dec. 16 dec.

12.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 12.00 uur 17.00 uur 16.00 uur 17.00 uur

Lunchbijeenkomst IKT-West-Twente Eindejaarsbijeenkomst IKT-Enschede Eindejaarsbijeenkomst IKT-Oldenzaal VIT-bijeenkomst Eindejaarsbijeenkomst IKT-Almelo Bijeenkomst IKT-Financiën & Economie Eindejaarsbijeenkomst IKT-Hengelo

IKT IKT IKT VIT/Oost NV IKT IKT IKT

Voor nadere informatie: IKT VIT/Oost NV

tel. 053 - 484 99 80 tel. 053 - 851 68 51