Ik ben gezond , maar mankeer van alles !
• Presentatie 22 januari 2015 Scheldemondcollege • M.H Greijn- Fokker, Kinderarts ADRZ
Presentatie is bedoeld voor • Jongeren met lichamelijke klachten die (nog) niet verklaard zijn • Ouders • Leerkrachten • Hulpverleners
Een regen aan klachten hoofdpijn
MOE
duizelig
rugpijn
spierpijn
misselijk gewrichts klachten buikpijn
hartkloppingen
En dan ? • Bezoek aan de huisarts • Die luistert naar de klachten en doet lichamelijk onderzoek • Doet meestal aanvullend onderzoek ( bloed , urine of ontlasting of een foto) • En…..er komt niets uit……. En nu ????
Verwijzing naar de kinderarts
Komt een tiener bij de dokter. De Anamnese
Wat vragen we allemaal? Hoe lang bestaan de klachten Wat is er al aangedaan Wat is al onderzocht Voorgeschiedenis ( ziekten , operaties etc) “Tractus anamnese”
Wat willen we nog meer weten • Welke school, welk niveau • Basisschool schooladvies • actuele cijfers?doublure • School verzuim? • Concentrtaie problemen? • Sociale contacten • Pesten/stress factoren
Maar ook: • Gezinssamenstelling • Zijn er stress factoren thuis ( scheiding,verhuizing, overlijden ) • Bijzondere ziekten in de familie • Sport • Slapen • Uitgaan , alcohol, drugs • Gebruik van energy drank ( veel?) • Bijbaan
Last but not least: • Hoeveel uur per dag wordt besteed aan : • Computer/ tablet ( huiswerk en vrije tijd) • Telefoon • Tv kijken
lichamelijk onderzoek
Ook soms moment voor persoonlijke vragen !
Waarom zo lang hierbij stilstaan? • Vormen van een algemene indruk • Geen conclusie/ geenvooroordeel!
Tijd om na te denken!
Ordenen van gegevens
Differentiaal diagnose
Moe? bloedarmoede Pfeiffer/lyme Allergie Gluten Spanning/stress Vit B12
Buikpijn verstopping Allergie Gluten darmontsteking Parasieten Spanning/stress
Hoofdpijn Migraine Spanning/stress allergie Ogen Niet rechte rug
Gewrichtsklachten Rheuma Lyme hypermobiliteit Spierziekte Spanning/stress
Aanvullend onderzoek
Geen?? ?
Alles goed
Ik ben gezond , maar mankeer van alles! PSYCHISCH?
Ik stel me niet aan
Ik ben niet GEK!!
Ik HEB echt PIJN
Wat is ziekte? Hippocrates 400 BC
Wat is ziekte (hippocrates) Biologische factoren
Omgevings factoren
Gedrags factoren
Humorale ontregeling
bloed
gal
flegma
Uit de taboe sfeer!
16e /17 eeuw:BIOMEDISCH MODEL • Ziekte = probleem in biologische processen • Arts heeft taak herstelde proces terug te brengen • Lichaam en geest zijn gescheiden;geest is geen materie • Kerk accepteert zo medisch onderzoek
Pasteurs kiemtheorie 19e eeuw • Kiemceltheorie: kiemen veroorzaken infectie • Ziekten zijn uniek en specifiek verklaard • Van hieruit baanbrekend werk om ziekten te onderzoeken en later te kunnen genezen of uitroeien
Revolutionaire ontwikkelingen maar… niet alles is hiermee te verklaren!
Bredere kijk op ziekte: bio-psycho-sociale model volgens Engel( 1977) Biologische factoren
ziekte
Psychologi sche factoren
Sociale factoren
Terug naar ons onderwerp Ik ben gezond , maar mankeer van alles !
Hoe noemen we het als er geen ziekte gevonden wordt? MOK
SOLK OLK
ME/CVS Somatofore stoornis
Functionele klachten
Spreken we dezelfde taal?
• Idee over klachten tussen dokter en patiënt vaak verschillend • Vage klachten slechte term!!
Veel artsen in het ADRZ gebruiken • SOLK = Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten • Volgens richtlijn vd GGZ uit 2010 minst beledigende term.Het beschrijft lichamelijke klachten die somatisch( door een ziekte )niet goed te verklaren zijn.
Omarmen Bio-Psycho-Sociaal model: We gaan samenwerken!
• TEAMWORK! • 1. zoekt de dokter zo goed mogelijk naar ziekte of sluit dit uit. • 2. er wordt gezocht naar psychische en sociale factoren die een rol kunnen spelen bij ontstaan maar ook bij in stand houden van de klachten.
Wij noemen het een 3 sporen model
Wie?
De psycholoog
De dokter
De fysiotherapeut
Een voorbeeld.
SOLK vaak combinatie van klachten • Bijna altijd : moe! • Moe=normale subjectieve ervaring van een fysiologisch( normaal) fenomeen. • Blijvende vermoeidheid=signaal.
Wat kan het zijn? • • • • • • • • • • • •
Infectie ziekte Orgaanziekte ( hart,long,nier,lever,darm) Endocrien ( hormonen) Metabool ( stofwisseling) Maligniteit( kwaadaardigheid) Psychiatrisch(depressie,angst,verslaving) Onverwerkt trauma (PTSS) Intoxicatie Therapie( bestraling, chemo, operatie etc) Slaapstoornis(apneusyndroom) Concentratiestoornis(ADD) Over grenzen gaan (burn out)
Vermoeide puber
puberteit Grootste veranderingen Fysiologisch ( lichaam) Psychologisch ( brein: losmaken, onzekerheid, grenzen ontdekken etc etc) Sociaal ( ouders versus vrienden) (bio)ritme
Slaaptekort: • Laat naar bed en vroeg op • Weekeinden zijn er om bij te slapen tenzij nog later naar bed( uitgaan) • Melatonine • 1 op de 7 middelbare scholieren
Slaapbehoefte gelijk
MOE
Moe bij de kinderarts anders! • Minder verschillen tussen week – en weekeinde dagen • Proberen juist veel te slapen • Kwaliteit van slaap slecht • Slapen op ongebruikelijke tijden • Moeheid zo intens dat dagelijks functioneren belemmert
Moeheid belemmert functioneren: • Veel / langdurig schoolverzuim • Sociale ontwikkeling wordt beperkt • Geen ruimte voor experimenteren
Medische oorzaak??? • • • • •
Er moet toch wat zijn Druk uit omgeving Kind/ouders verwachten onderzoek Kinderarts nooit 100% zeker dat er iets is Nog meer onderzoek?
Meer onderzoek??? • Blijven vragen om meer onderzoek schaadt de behandeling en wordt een in stand houdende factor • Second opinion of alternatieve circuit leidt tot uitstel of vertraging van de behandeling • Vertrouwen in kennis ,kunde en ervaring van de arts om ziekten te herkennen. • Internet voordeel of nadeel?
Rol van de kinderarts • Serieus nemen • Goede anamnese en lichamelijk onderzoek • Klachten zijn echt • Standaard pakket volgens richtlijn en evt meer • Duidelijk zijn tav begrenzing aanvullend onderzoek • Benadrukken 3 sporen model en de kracht van samenwerken
Aandachtspunten multidisciplinair: • • • • • • •
Klachten, wat doen die met je Wat voel je daarbij ( emotie) Wanneer is het erger en waarom Wat kun je niet meer Wat zou je weer willen kunnen Tijdelijk medicijnen om bv beter te slapen? Lifestyle!!
Bijvoorbeeld niet…….
Maar wel Sporten geeft energie!
Zoeken naar balans!
Weer naar school !
U mist de oorzaak van SOLK? • Klopt!!! • Niet 1 oorzaak maar multifactorieel • Veel modellen, theorieën maar nog niet de oplossing • Oplossing zoeken in multidisciplinaire aanpak
Brug naar de volgende spreker!
Dank voor uw aandacht
