IJzer- en Reuzengebergte Wandelen, Polen

Praktische informatie bij het artikel Te voet door het Pools IJzer en Reuzengebergte, in Op Pad 4-2009, p. 14 – 21.

IJzer- en Reuzengebergte Wandelen, Polen

Tekst & foto: Petra Strijdhorst

De feiten Het gebied De tocht Overnachten Beste tijd Georganiseerd Kaarten en gidsen Er naar toe Eten/ drinken Valuta Wist u dat?

De feiten HET GEBIED IJzer- en Reuzengebergte in Polen, langs de grens met Tsjechië DE TOCHT Wolimierz – Karpacz, ruim 110 kilometer lopen in 6 dagen. Trektocht van berghut naar berghut. ZWAARTE/ MOEILIJKHEIDSGRAAD pittig, één lange dag en soms stevig stijgen. Max. 700 meter stijgen, 640 meter dalen op één dag, hoogste punt op 1603 meter (Sniezka) NAVIGATIE Kaart, route is niet bewegwijzerd of uitgeschreven. Gps-tracklog beschikbaar op www.oppad.nl. Je kruist regelmatig ‘de hoofdroute van de Sudeten’, die loopt van Świeradőw

Het gebied Je loopt door de Sudeten (een 300 kilometer lange bergketen in het grensgebied van Duitsland, Polen en Tsjechië). Het gebergte is onder te verdelen in een aantal deelgebergten, zoals het IJzergebergte en het Reuzengebergte. Het IJzergebergte, in het Pools “Góry Izerskie”, is een deel van de westelijke Sudeten op de grens tussen Tsjechië en Polen. Het grootste deel bestaat uit graniet en sommige delen uit basalt. Hier stroomt de rivier de Jizera. De hoogste top is de Wysoka Kopa (Hinterberg, 1127 m) in Polen. Andere toppen zijn de Smrk (1124 m), Jizera (1122 m) en de Stóg Izerski (Heufuder, 1107 m). Het Reuzengebergte (Karkonosze in het Pools) is het hoogste gedeelte van het Sudentenland. Al vanaf de vroegste tijden vormt het de natuurlijke grens tussen Polen en Tsjechië. Het Reuzengebergte hoort bij de oudste gebergtes van Europa. De afgeronde bergruggen wijzen op een ontstaan in de tijd dat de gelaagde gesteenten ontstonden. Met zijn uitzichten, interessante natuur en redelijk gemakkelijke bereikbaarheid vormen de bergruggen een toeristische trekpleister voor mensen over de hele wereld. Er zijn uitgestrekte bossen en vlaktes met zeldzame begroeiing, waterbronnen, bergbeekjes, heuvels met hoogveen. Aan de Poolse kant van het gebergte bevinden zich keteldalen en meren. Keteldalen zijn half cirkelvormige dalen, gevormd door erosie veroorzaakt door een gletsjer. Het gebergte heeft zes van dergelijke keteldalen. Kociol Lomniczki, Kociol Wielkiego Stawu, Kociol Malego Stawu, Czarny Kociol, Wielki Sniezny Kociol en Maly Sniezny Kociol.

Pagina

Polen


tot Paczkőw (350 kilometer) en is gemarkeerd met rode strepen. Op dag 5 loop je een heel stuk op de grens van Polen en Tsjechië. Gewoon de grenspaaltjes volgen dus. BESTE TIJD In augustus staan overal bosbessen langs de route, het weer is het best in de maanden juni tot en met augustus OVERNACHTEN berghutten ER NAAR TOE Afstand vanaf Utrecht: 860 km, auto of openbaar vervoer, trein naar Dresden, daar vandaan gaan drie keer per dag rechtstreekse treinen naar Jelenia Gora d.k. (zie www.nsinternationaal.nl en www.dbbahn.de), daarvandaan een taxi naar Wolimierz

Pagina

De tocht De etappes Dag 1. Start in Wolimierz naar berghut Stóg Izerski Begin over asfalt en gravel, hoofddoel van de dag is om in de bergen te komen. Geen hele mooie route. Het laatste stuk is door dicht bos, maar wel flink stijl. Afstand: 16 km. Start op 418 meter hoogte, eindpunt op 1060 meter. 650 meter stijgen Avondwandeling naar top Heufuder (1107 m.). Langzaam stijgen door dun naaldbos. Sfeervol door het avondlicht, maar veel staken van dode bomen, overblijfselen van zure regen. Afstand: 7,5 km. (heen en terug). 40 meter stijgen en daarna weer dalen. Dag 2. Vanaf de flank van de Heufuder naar herberg ‘Orle’ aan de voet van de berg Granicznik (870 meter) Redelijk vlak pad door naaldbomenbos. Niet spectaculair, maar gewoon lekker ontspannen lopen. Eerst door bos op bergflank, later langs rivier in dal. De route: over de bergkam. Onderweg kom je de volgende bergtoppen tegen: Polana Izerska, Chatka Gorzystow en Dziczy Jar. Vanaf deze laatste top is het nog ongeveer een uur lopen tot de berghut Orle. Afstand: 19,5 km. Start op 1060 meter hoogte, eindpunt op 830 meter. 300 meter dalen, 70 meter stijgen Dag 3. Vanuit herberg ‘Orle’, door bos, het plaatsje Jakuszyce, langs rotsformatie ‘Trzy Swinki’ naar berghut Pod Labskim Szczytem. Van IJzergebergte naar Reuzengebergte. Start opnieuw door bos, later gevarieerder landschap: rotsblokken (Kenmerkend voor het gebied zijn de steile, uit het landschap stekende, rotsformaties. Erosie heeft op dit gesteente geen invloed. In totaal zijn er ca. 50 van dergelijke markant gevormde rotsformaties. De belangrijkste en meest toegankelijke zijn; Pielgrzymy, Slonecznik, Slaskie Kamienie, Czeskie Kamienie, Paciorki, Twaroznik, Trzy Swinki en Konskie Lby (paardenhoofd) Op een aantal van deze rotsen bevinden zich bovenop erosiegaten, komvormig. In vroegere tijden waren dit “heilige kommen”) en boven boomgrens dus weids uitzicht ipv dennenbomen. De route: vanuit herberg Orle naar het plaatsje Jakuszyce. Daarna naar de berg Hala Szrenicka, via groene gemarkeerde route naar Trzy Swinki (rotsformtie) of via rood gemarkeerde route naar Szrenica (waterval) naar Trzy swinki. Vanaf deze rotsen naar de herberg Pod Labskim Szczyem. Afstand: 28 km. Start op 830 meter, eindpunt 1170 meter. 480 meter stijgen, 210 meter dalen. Dag 4. Vanuit berghut Pod Labskim Szczytem via top van de berg Wielki Szyszak (1509 meter) naar herberg Samotnia aan de rand van het meer ‘het Kleine Meer’. Het Karkonoski Nationaal Park in (niks meer plukken dus, ook geen bosbessen), eerste 2,5 km moeilijk lopen en langzaam vooruitkomen over stenen trap omhoog. Daarna flink stuk stenen pad over bergrug boven boomgrens. De route: naar Radio Televisie Uitzend gebouw aan de Grote Ketel (Keteldal), daarna verder naar Wielki Szyszak (berg, 1509 meter). Via rood gemarkeerde route naar Przelecz Karkonowska (berg, 1198 meter). Over rood gemarkeerde route en langs de grensovergang Polen- Tsjechië naar het gesteente Slonecznik (zonnebloem). Aan de rand van de ‘Ketel van het Kleine Meer’ is de overnachtingsplek. Afstand: 23 km. Start op 1170 meter, eindpunt op 1200 meter. 700 meter stijgen, 630 meter dalen. Dag 5. Vanuit herberg Samotnia naar hoogste punt IJzer- en Reuzengebergte (1603 meter) naar herberg Na Przełęczy okraj Druk pad over de top van de Sniezka, de hoogste berg (1603 m) van de Sudeten (groep bergketens waaronder het IJzer- en Reuzengebergte). Rustige afdaling op de

Pagina

Polen


Pagina

grens van Polen en Tsjechië, steeds dichter begroeid bos in. De route: Over de top van de Sniezka, naar beneden langs de grens van Polen- Tsjechië (grenspaaltjes met een P en een T staan op tientallen meters afstand van elkaar op en aan de rand van het pad). Naar herberg Na Przelecy Okraj. Afstand: 14 km. Start op 1200 meter, eindpunt op 1060 meter. 500 meter stijgen, 640 meter dalen. Dag 6 Vanuit herberg Na Przełęczy okraj naar Karpacz, de bekendste toeristische stad van deze regio. Gestaag dalen door het bos. Langzaam aan steeds meer huizen langs de route. Afstand: 12,5 km. Start op 1060 meter, eindpunt op 615 meter. 70 meter stijgen, 515 meter dalen Er rijden regelmatig bussen vanuit Karpacz naar Jelenia Gora (dichtstbijzijnde stad met treinstation). Voor terugreis naar beginpunt kan je vanuit Jelenia Gora weer met een andere bus door naar Swieradow Zdroj. Daarvandaan met een taxi naar Wolimierz.

Overnachten Wij sliepen elke nacht in door Trekexped geregelde berghutten (zie georganiseerd). Je kunt de hutten ook zelf reserveren (buiten het hoogseizoen niet strikt noodzakelijk), maar de bemanning van de hutten spreekt vaak gebrekkig Engels. Nacht 1 Agriturismo Przydebie Wolimierz 58 59-814 Wolimierz Gemeente Leśna Neder-Silezië Mobiel: +48 (0) 507 107 354 [email protected] Het is het huis van een Poolse kunstenaarsfamilie. Je verblijft er op grote slaapzalen waar een aantal bedden staan, maar waar voornamelijk plek is om je eigen slaapmatje en –zak uit te rollen. In en rondom het huis staan diverse kunstwerken. In de directe omgeving is een atelier van kleding- en lakenmakers met lokale patronen. Buiten is ruimte om te barbecueën en te zitten, binnen zijn een keuken met grote eettafel en een ruime zit-/ recreatiekamer. Website: www.przydebie.pl/index.html.com (Poolse site waarvan de foto’s regelmatig offline zijn). Op youtube staat een filmpje van het huis en de omgeving; om het te vinden vul je in de zoekbalk ‘przydebie Wolimierz 58’ in. Nacht 2 Herberg Stog Izerski Świeradów Zdrój Telefoonnummer: +48 (0)75 7522110/ mobiel: +48 (0) 601 974 895 Email: [email protected] De herberg is ontstaan in het jaar 1924. Groot gebouw dat (bijna) alleen te voet te bereiken is. Op ruime kamers staan zoveel mogelijk stapelbedden, douches en toiletten op de gang. De herberg ligt op een hoogte van 1060 meter boven NAP en ruim 40 meter lager dan het hoogste punt van de berg Stog Izerski. Website: www.stogizerski.republika.pl Nacht 3 Herberg Orle Schronisko Stanisław Kornafel Stacja Turystyczna „Orle” Orle skr. poczt. 140 58-580 Szklarska Poręba Pagina

Polen


Pagina

tel. +42 (0)607 920 541 [email protected] De herberg is een overblijfsel van de kolonie (soort dorp rondom een plek waar werk was) Carlsthal die ontstaan is bij een glasfabriek. Deze ligt bij de voet van de berg Granicznik (870 meter boven NAP). De herberg bestond uit een oude houtvesters woning en twee wachttorens. De ene wachttoren wordt nu gebruikt voor accommodaties. De houtvesters woning is het ‘restaurant’. Er werken hartelijke mensen die graag wat vertellen over de geschiedenis van het gebied, al gebeurd dat half in het Pools, half met handen en voeten en ook nog een beetje met de foto’s aan de wanden en uit boeken. Website: http://orleizerskie.biz Nacht 4 Herberg Pod Labskim Szcytem 58-580 Szklarska Poręba skr. pocztowa 167 Telefoonnummer : +48 (0)75 752 60 88 e-mail: [email protected] De herberg staat op de rand van Labski Kociol, het kruispunt van vele wandelroutes. De herberg heeft de sfeer van een authentieke bergherberg behouden. De traditie van deze herberg begint in de 17e eeuw, doordat reeds in het jaar 1632 een herders- en jachthut op deze plek was (geplaatst bij de weg welke Silesië met Tsjechië verbindt). Vanuit de herberg (op een hoogte van 1168 meter boven NAP) is er een fantastisch uitzicht op Szklarska Poreba, Kotlina Jeleniogorska, Gory Izerski en daarachter het panorama van Neder Silesië. Bij goed zicht kan je ongeveer 35 kilometer ver kijken. Website: www.labskiszczyt.pl/index.html Nacht 5 Herberg Strzecha Akademicka 58-540 Karpacz tel./fax: +48 (0)75 753 52 75 mobile: +48 601 57 22 20 De herberg is de op twee na grootste in het Pools reuzengebergte. Hij ligt in het midden van Zlotowa, een brede bergkam zonder bos. In de winter is de weide op Zlotowa een goede skiplek. Bij de herberg is een skilift en een piste genaamd Zlotowka. Het actuele herberggebouw is in het jaar 1907 voltooid en bestaat nog altijd in deze vorm. De naam van de herberg is ontstaan in de eerste jaren na WO II, in deze tijd was het gebouw in handen van studenten van de hogescholen uit Krakau. Website: www.strzecha-akademicka.com.pl Nacht 6 Herberg Na Przeleczy Okraj Schronisko górski “Bacówka” PL 58-506 Kowary tel +48 (0)75 761-51-10 Het natuurvriendenhuis heeft 35 bedden en is het hele jaar open. Buffet open van 8.00-20.00 uur. Het natuurvriendenhuis van de PTTK ligt in de oostelijke uitlopers van het Reuzengebergte op de pas Przelecz Okraj naast de grenspost Polen-Tsjechië, waar je na een flinke klim de auto of de fiets kunt komen. Het op 1046 meter hoogte gelegen huis bestaat uit twee gebouwtjes. Eén hoofdgebouw aan de weg met het restaurant, waar men zich kan aanmelden en er naast het houten ouderwets ingerichte A-vormige slaapgebouw. In dat laatste is op de begane grond (bereikbaar via trapje naar bordes) een dagverblijf met een open haard en een TV. In het souterrain is het nette sanitair met twee wc’s, zes wastafels en drie douches. Op alle verdiepingen zijn slaapkamers met elektrische kacheltjes. Er zijn kamers voor 2, 3, 4, 5 en 6 personen. Zelfverzorging is niet mogelijk, zoals meestal in Polen. Kinderen kunnen achter het huis op de velden tegen de heuvel veilig spelen en de inrit voor het parkeerterrein bePagina

Polen


Pagina

vindt zich tussen de twee gebouwtjes. Er is een vuurplaats en 500 meter over de grens is in Tsjechië een skilift. De vriendelijke beheerders spreken een klein beetje Duits. Przelecz Okraj ligt vrij stil aan een kleine grensweg en is een goed uitgangspunt voor wandelingen en langlaufen via eigen sporen in de uitlopers van het Reuzengebergte. Website: www.nivon.nl/vab/polen/przelecz_okraj.htm

Beste tijd In augustus staan overal bosbessen langs de route. Dat betekent dat je in ieder geval letterlijk lekker loopt. Het weer is het best in de maanden juni tot en met oktober. Daarbuiten kan het erg koud zijn. In september en oktober maak je kans op een ‘gouden Poolse herfst’. De bomen en dus de bergen kleuren goudbruin. De laatste stralen van de zon zetten het landschap dan in vuur en vlam. In de bergen kan ’s winters wel –40 C worden.

Georganiseerd Trekexped organiseert kleinschalige groepsactiviteiten in het IJzer- en Reuzengebergte in Neder-Silezië, Polen. Het landschap is voor hen een inspiratiebron. Een plek waar tijd en ruimte is voor ontmoeten, verbinden en beleven. Op Pad lezers krijgen €25,- korting op de wandelreis in het hierboven beschreven gebied (prijs zonder korting €485,- pp, all inclusive). Op verblijf in het Poolse landhuis Antoniów vanwaar Trekexped diverse activiteiten organiseert, geven ze 10% korting (zie www.antoniow76.com voor foto’s en een beschrijving van het huis). Beide aanbiedingen gelden heel 2009. Vermeld bij boeking dat je de Op Pad korting wilt krijgen. Kijk op www.trekexped.com/index.html voor meer informatie. Voordeel van het reizen met deze reisorganisatie is dat je onderweg ook een heleboel leert van een lokale gids over de geschiedenis van en de natuur in het gebied. Je maakt contact met de lokale bevolking en krijgt de kans om producten te kopen uit kleinschalige projecten waarmee je de plaatselijke bevolking steunt. Bent je wel geïnteresseerd in dit gebied, maar niet in een groepsreis? Neem ook dan gerust contact op met Trekexped. Ze helpen graag en zijn bijzonder enthousiast. De reisorganisatie bestaat uit een Nederlander die veel in Polen te vinden is en een Nederlander en een Poolse die in de regio wonen. Mensen met verstand van zaken en hart voor het gebied. Kijk eens op www.trekexped.com, bel (0)6 54201180 of stuur een mail naar [email protected].

Kaarten en gidsen Boeken Polen, ANWB Goud. Boekje met algemene info over Polen en per regio de geschiedenis, bezienswaardigheden, info over de (grotere) plaatsen, een losse kaart met een schaal 1:775 000. Nederlandstalig, 408 blz, 2009, € 17,95 (ANWB leden,€ 18,95 voor niet leden) Conrad Stein Verlag - Freundschaftsweg. Klein gidsje met een beschrijving van de Freundschaftsweg, een rondwandeling van enkele dagen in vooral het Tsjechische deel van het Reuzengebergte. Info goed, kaarten summier. Duitstalig, 150 blz, 2003, € 14,50 Rother Verlag - Riesengebrige, goede wandelgids met dagtochten van verschillende lengte en zwaarte. Goed beschreven, kaarten wat beperkt, maar kan wel. Duitstalig, 144 blz, 2007, € 13,95 Trescher Verlag - Riesengebirge entdecken. Reisgids over het gebied in zowel Polen als Tsjechië, veel beschrijvingen van culturele hoogtepunten en de streek. Compleet! Duitstalig, 264 blz, 2005, € 15.50

Pagina

Polen


Pagina

Kaarten Zelf gebruikten we: (gekocht in Polen via Trekexped): Galileos - Isergebirge/ Riesengebirge, schaal 1:40 000, met ingetekende gemarkeerde wandelroutes. Marco Polo - Polen zuidwest, schaal 1:300.000 / goede overzichtskaart € 9,50 Geomat - Karkonosze, schaal 1:40.000 / wandelkaart van met name het Poolse gedeelte, met ingetekende routes en info als campings ed. Niet bij alle reisboekwinkels verkrijgbaar. € 5,75

Er naar toe Met de auto (vanuit Utrecht): Bij Enschede de E30 (A1) naar Duitsland volgen. Voorbij Bad Oeynhausen rechts afslaan (A2/ E30) richting Berlijn/ Hannover. Bij Magdeburg sla je af richting Halle/ Dresden (E49/ A14). Voor Dresden komt deze weg uit op de E40/ A4. Dresden aanhouden en vervolgens Görlitz tot de grens met Polen. Voorbij de grensovergang rechts afslaan richting Zgorzelec/ Jelenia Góra. Bij rotonde links richting Jelenia Góra weg E65/ 30. Doorrijden tot in Luban. In en na Luban volg je weg nummer 359 naar Lesna. Volg in Lesna de 358 met borden Zamek Chocha (kasteel) langs het dorpje Swiecie. In Wolimierz ligt Agriturismo Przydebie (Wolimierz 58). Openbaar vervoer: trein naar Dresden, daar vandaan gaan drie keer per dag rechtstreekse treinen naar Jelenia Gora d.k. (zie www.nsinternationaal.nl en www.dbbahn. de), daarvandaan een taxi/lopen naar Wolimierz

Eten n& drinken In de berghutten kan je goed, simpel en stevig dineren en ontbijten. Op verzoek kan je een lunch klaar (laten) maken van de ontbijtspullen. In alle door ons bezochte berghutten was een (mini)winkel bij de receptie met diverse soorten sap, frisdrank, bier, chips en chocolade. Wijn is slechts sporadisch verkrijgbaar. In de berghutten kon bijna nooit gepind worden.

Valuta In Polen betaal je met Zloty’s. In de meeste grotere dorpen is wel een pinautomaat te vinden, maar soms zijn ze goed verstopt. De automaten zijn zeker niet zo dik bezaaid als in Nederland en in de meeste berghutten kan je niet pinnen. De koers is op dit moment: 1 euro is op het moment van schrijven 4,39 Zloty. Kijk voor de actuele wisselkoers op www.iccfx.com/nl/convert.php. Pagina

IJzer- en Reuzengebergte Wandelen, Polen

Recommend Documents