IJslandse paarden vrienden Maas & Peel

IJslandse paarden vrienden Maas & Peel

Isi-Post 2012

Bestuur IJslandse Paardenvrienden Maas en Peel •

Penningmeester: Bert van Gils Tel: 0485-362385 e-mail: [email protected]

•

Voorzitter & Secretariaat: Sanne Ponjee Tel: 06-50808475 e-mail: [email protected]

•

Recreatie, Sport en algemeen: Marianne Timmermans Tel: 06-42310624 e-mail:info@ staldehondsbergen.nl Yolanda Dings-Timmermans Tel: 06-21423874 e-mail: [email protected]

•

Jeugd: Anouk Hoogers Tel: 06-53648187 e-mail: [email protected]

•

Lidmaatschap Maas&Peel: Per lid: €18,50 Lid met één huisgenoot €25,00 Lid met meerdere huisgenoten €27,50 Bankgegevens: Rabobank te Boxmeer Rekeningnummer: 10.51.99.826 T.n.v. Vereniging IJslandse Paarden Vrienden Maas&Peel Gironummer: 905719

Reglementen gebruik manege te Grubbenvorst: Rijvereniging De Pijts heeft de laatste jaren haar faciliteiten in Grubbenvorst sterk verbeterd. De rijhal is klaar, inclusief een kantine, een bar is in de maak. Maas & Peel is als vereniging begunstigend lid van De Pijts en heeft daardoor voor haar leden gunstige voorwaarden kunnen bedingen voor het gebruik van de faciliteiten in Grubbenvorst. Het komt erop neer dat leden van “Maas en Peel” in Grubbenvorst kunnen rijden op alle momenten dat de plaatselijke rijvereniging geen les heeft (zie website www.depijts.nl ). Als men van de rijhal gebruik wil maken moet sleutelgeld betaald worden (€ 85,- per jaar + eenmalige borg van € 25,--). Dezelfde regeling geldt voor de directe leden van De Pijts. Reserveren van de faciliteiten is mogelijk tegen een bijdrage van € 5,- per uur. Zonder reservering hebben ook andere ruiters toegang tot de faciliteiten. Indien ’s avonds wordt gereden en er wordt gebruik gemaakt van de verlichting, dan wordt een extra bijdrage van € 2,50 gevraagd. Als u belangstelling heeft kunt u rechtstreeks contact opnemen met mevrouw Joke Stappers (zie website www.depijts.nl ) of met leden van ons bestuur.

Van de voorzitter Voor u ligt weer een nieuwe Isi-post waar het bestuur toch heel gepast trots op is. We zijn in onze missie geslaagd om de vereniging nieuw leven in te blazen. In een individueel tijdperk met een individuele sport zoals paardrijden is dat nog niet zo eenvoudig gebleken. Toch is ieder evenement in 2012 weer een succes geworden, de een nog wat groter dan de ander. Het begon allemaal met de nieuwjaarsborrel, traditiegetrouw in januari. Dit maal met een lezing over homeopathie bij paarden. Als er in de turfhoeve zelfs tafels bijgedekt moesten worden en de soep aangevuld dan weten de meesten onder ons wel dat het een drukbezochte borrel was. Ook tot later op de avond bleef iedereen gezellig napraten. Omdat er een aantal mensen niet konden komen en dit erg jammer vonden staat de presentatie en de stalapotheek in deze Isi-post. De Maas en Peeldag die daarop volgde was in verband met een dreigende Rhino uitbraak minder goed bezocht maar zeker niet minder gezellig! Ook hier hebben we weer een leuke dag van weten te maken en enkele weken later stond de Open Lente Indoor op het programma. Met een record aantal inschrijvingen van boven de 60 en ook nog een verkoopshow met diverse paarden die niet lang daarna al weer een nieuw baasje gevonden hebben een daverend succes! Het programma liep op rolletjes, onze vrijwilligers stroopten de mouwen op en met een klein team kun je heel groots zijn. Ik ben erg blij dat we ieder jaar op ieders steun en hulp kunnen rekenen. De dag na de succesvolle wedstrijd is het idee ontstaan om het wedstrijdseizoen nog wat op te rekken en in november nog een oefenwedstrijd te organiseren. Het bleek een succesformule, met meer dan 60 ijslanderliefhebbers aan het Westernbuffet en omdat er tevens ruimte was gereserveerd voor de jaarvergadering was de drank op kosten van Maas en Peel. Dit jaar hebben er geen ritten op het programma staan maar bij voldoende interesse gaat de Happen en Trappelen in 2013 misschien wel in de herhaling! Onder het motto ken je klassiekers kan natuurlijk de merrie en veulenkeuring niet op de Maas en Peelagenda ontbreken. Inmiddels is het de drukst bezochte veulenkeuring van het land en levert de keuring de meeste deelnames aan het NSIJP fokkerij-event. Komt het door de grote schat aan prijzen, de goede accommodatie of de gezellige sfeer? Wij denken dat de fokkers gewoon graag bij Maas en Peel komen! In deze Isi-post zijn van de bovenvermelde activiteiten verslagen te lezen, met dank aan onze razende reporter Mike die ter plaatse was om verslag te doen. Zelf heb ik een bijdrage geleverd door het verhaal van mijn Luna op papier te zetten en hoe ik bij paardenosteopaat Michael Hamerslag terecht ben gekomen. Michael zal tijdens de Maas en Peeldag op 17 maart 2013 een lezing geven. Omdat de scheefheid van Luna (die overigens bij ieder paard voorkomt) me aan het denken heeft gezet heb ik ook nog wat opgeschreven over het rechtrichten. Verder heb ik een stuk vertaald uit het Engels van IJslandse paardentrainer Hrodmar Bjarnason met uitleg over het ritme in tölt. Marianne Timmerman heeft een leerzaam stuk geschreven over de “puntenvreters door een jurybril” wat maakt het dat je punten laat liggen in een proef? Waarom krijg je er soms een half punt bij terwijl die andere in de baan toch veel spectaculairder rondstuurde? Je leest het allemaal in deze Isi-Post. In het najaar werd bevestigd wat iedere ijslanderbezitter wel zo’n beetje weet; tölt is erfelijk. Maar hoe werkt dat dan precies? Bert van Gils legt het haarfijn uit in zijn vertaling van het wetenschappelijke onderzoek naar tölt. Ook dit is te lezen in deze Isi-Post. Minder bekend maar daardoor zeker niet minder interessant is het stuk van ons bestuurslid Yolanda Timmermans over Equine Zooantropologie. Verder zou ik graag al onze sponsoren willen bedanken want zonder hen geen prijzen te verdelen. Tot slot wil ik iedereen van harte uitnodigen voor de Nieuwjaarsborrel op 19 januari 2013 om gezamenlijk het glas te heffen en te proosten op een nieuw verenigingsjaar. Graag wens ik iedereen namens het voltallige bestuur van Maas en Peel hele fijne feestdagen en een gelukkig en gezond 2013! Sanne Ponjee

Onze evenementen worden mogelijk gemaakt door de volgende sponsoren:

Manege Het Zwarte Water - De Mortel www.hetzwartewater.nl Breemhorstsedijk 65 5425 RD De Mortel T (0492) 319292

www.wilmavanduuren.nl

Hoefsmederij Ruud Suylen Oudebaan 18, Swalmen Tel: 0475-502675

www.banens.nl

www.iceproducts.be

WWW.IJSLANDERSPORT.NL

Karlslund-dealer Ice-Line Horze PS-zadels WOW-zadels Zadels met extra schoudervrijheid en mooi kort model. Thomas Hoogenboom

www.ois.nl

www.aqua-training.nl

www.marstall.nl

Goudsmid Tils: www.tils.nl

Atorka ruiter- en outdoor shop www.atorka.nl

Maas en Peel is dringend aan een nieuwe website toe! Irisidee gaat deze de komende tijd voor ons bouwen! WWW.IRISIDEE.NL

Übung macht den Meister Met dit motto is deze herfst een onderlinge competitie gestart. Feitelijk niet een echte competitie voor het grote geld, maar 'slechts' een serie van vier oefenwedstrijden. Afwisselend georganiseerd door één van de vier groepen enthousiaste sportruiters die deelnemen. De ruiters, variërend in niveau maar met vergelijkbare ambitie, zien deze wedstrijden als een goede aanvulling op het trainen en oefenen thuis. Want ook wedstrijdrijden kan worden geoefend. Sommige omdat zij nog geen doorgewinterde wedstrijdruiter zijn, anderen om een jong paard aan de wedstrijden te laten wennen, enkelingen die de waarheid in het midden willen laten... Inmiddels zijn twee wedstrijden gereden. De eerste bij Annemieke Corstens op de Langegracht, de tweede bij Armet Tuijn. Telkens was de setting ongedwongen. Na aankomst wordt tijdens de koffie alleen de startvolgorde vastgesteld. Omdat iedere ruiter een soloproef rijdt, hoeft pas bij het binnenrijden van de baan aan de jury te worden gemeld welke proef wordt gereden. Dat kan dus een T1 proef zijn, maar ook een V5 solo. Door de soloproeven heb je de onverdeelde aandacht van de jury. Soms jammer, want ze zien nu alles... De juryleden, telkens twee, schreven de protocollen flink vol. Helaas niet met 'goed zo jongen, ga zo door!', maar wel met bruikbaar commentaar en tips, die desgevraagd tijdens de gezamenlijke lunch werden toegelicht. Iedereen kon 's middags nog een proef rijden. Dat mocht ook een herkansing zijn van dezelfde proef. Was dat op de Breidablik ook maar zo... Voor dit jaar zit het er op. Vanwege het weer hebben we de laatste twee wedstrijden verschoven naar het voorjaar. Kan ik ook nog even thuis trainen en oefenen, want we gaan natuurlijk voor die 10 en een zoen van de juf. Voor mij zijn dit de betere zondagen geweest. Met een leuke club paardenmensen zonder echte wedstrijdstress, samen werken aan vooruitgang. En voor iedereen de ruimte, voor mij in ieder geval ruimte voor verbetering... Uw verslaggever, Mike van Engelen Arcen 06-51587055 [email protected]

PS lijkt het je wat om mee te doen, dan bel of mail me even.

Wordt vervolgd…….

Equine zooantropologie Meer paard Meer mens Meer samen Equine zoö wat??? Waar gaat dit over??? Zoöantropologie (ook wel; Anthrozoology) is een relatief jonge discipline die de relatie tussen mens en dier bestudeert maar ook de impact van het dier op de mens en vice versa. Binnen de Zoöantropologie ontwikkelen Francesco De Giorgio (cognitief etholoog en trainer) en José Schoorl (gedragsdeskundige, coach en trainer) de hippische stroming (de relatie tussen mens en paard). Ik volg bij hen de opleiding Learning Horse Zoöantropologie. Als volbloed paardengek ´zit ik al zo´n 40 jaar tussen de paarden´ heb heel veel cursussen, opleidingen, methodes en boeken bestudeerd. Wat Fancesco en José mij echter aanreiken voelt als ´thuis komen´. Vandaar dat ik dit graag met jullie wil delen.

Als je vanuit de Zoöantropologische benadering naar onze huidige manier van paarden houden kijkt is de grootste belemmering voor fysiek en mentale welzijn van het paard: - eeuwen lange gewoontes in onze benadering - gewenning aan snelheid en stress, geen ruimte voor eigen initiatief van het paard Wat bedoel ik daarmee. Paarden en mensen zijn al eeuwen met elkaar verbonden, voornamelijk door werk. Wij hebben de taal en het denken, de paarden voeren uit. Overlevering geeft traditie/trainingswijze door en dat functioneerde prima. Vanuit deze traditie was het niet nodig om ‘het wezen paard’ verder te bestuderen. Tegenwoordig ligt het accent in de relatie tussen mens en paard veel meer op een ‘verlangen naar relatie, connectie en samenwerking’ dan op functionaliteit. Weinigen van ons hebben een paard om ten strijde te trekken, het land te bewerken of om van A naar B te komen. Maar onze eeuwenoude gewoontes zijn nog veelal hetzelfde…Denk bijvoorbeeld aan links opstappen, wij rijden al lang niet meer met een zwaard op onze linker heup….

Zo’n 20 jaar geleden begon de wetenschap paarden te observeren in de natuur. Hoe communiceren en leven ze met elkaar? Daaruit ontstonden gedragscodes die gebruikt werden voor training. Uitgangspunten daarbij zijn: - vluchtdier en prooidier (paard) versus roofdier (mens) - kuddedier met een leidende merrie en dominante hengst - mens moet dominante leider zijn Natural Horsemanship genoemd. Deze opvattingen zijn echter gebaseerd op straf/beloning (Skinner uit de vorige eeuw!). Conclusie: mensen moeten nog steeds de reacties van het paard controleren. Er is geen dialoog mogelijk omdat er vaste regels en overtuigingen zijn. En dat is nou juist het punt. In een gezonde en zuivere relatie luister je naar elkaar en houd je rekening met elkaar. Als het voor mensen onderling al ingewikkeld is om contact te maken en relatie-dynamiek te begrijpen, helemaal wanneer het verschillende culturen betreft en bijvoorbeeld internationale samenwerking, hoe zit dat dan met het begrijpen van de belevingswereld en de cultuur van een paard?

De Zoöantropologische benadering geeft daar een antwoord op. Deze discipline geeft uitleg over de elementen die invloed hebben op de relatie tussen dier en mens. Het belangrijkste uitgangspunt, in het geval van Equine Zooanthropology (de paard-mens relatie), is dat het paard als een “sentient” (bewust) dier wordt gezien. Met een eigen beleving, met een eigen bewustzijn en met eigen cognitieve (nadenkende) capaciteiten. Elk paard is een individu met eigen voorkeuren, ervaringen en talenten. Geen stimulus/respons machine die altijd hetzelfde reageert. Ze zijn van nature uiterst kundig in het interpreteren van onderlinge sociale contacten, de omgevingsdynamiek in zich op te nemen, daar verbanden in te zien en er naar te handelen gebaseerd op opgedane ervaringen. Om te kunnen begrijpen hoe een paard deze ervaringen verwerkt moet je de cognitieve capaciteiten van het paard leren kennen en accepteren. Dit alles maakt een groot verschil in ontelbaar veel dagelijkse dingen in een paardenleven: - Een ‘cognitief’ paard is zich bewust van zijn omgeving en zal daarom niet snel schrikken van allerlei bekende of onbekende dingen. - Hij zal niet voor je weglopen in de wei maar juist naar je toe komen om dat hij jou associeert met ‘leuk, wat gaan we doen?’

- Hij zal aandacht voor je hebben omdat je hem regelmatig verrast door verandering en jij hebt aandacht voor hem om zijn belevingswereld beter te kunnen begrijpen. - Hij zal zich niet afsluiten voor de omgeving, gespannen zijn of blokkeren maar juist zijn omgeving willen onderzoeken en in zich opnemen en open staan voor nieuwe ervaringen. - Hij zal niet kopschuw zijn omdat hij zonder stress stap voor stap heeft ervaren dat ‘geleid worden geen lijden’ is. - Hij zal zich niet agressief gedragen naar mensen of andere paarden omdat hij de ruimte heeft gekregen om groepsdynamieken te leren kennen, herkennen en interpreteren. Het merendeel van deze voorbeelden is te koppelen aan ruimte voor paarden, om de wereld om zich heen te begrijpen en vanuit een sociale context te beleven. Juist daarin kan een mens veel voor een paard betekenen.

Praktische voorbeelden uit mijn kudde: Als ik met een thermobeker koffie langs loop kijkt er minstens 1 paard geïnteresseerd op. Ik sta bij hem of haar stil en geef het paard de gelegenheid om mijn koffiebeker te ruiken en onderzoeken. Vaak snuffelen ze even, draaien hun hoofd weg en draaien vervolgens terug om verder te onderzoeken. Des te meer van dit soort ervaringen een paard opdoet, hoe interessanter ik voor hem word in alles wat ik doe en van ze vraag. Als ik de wei in loop word ik begroet. Ik word aandachtig besnuffeld, gelikt en soms een beetje ‘geproefd’. Ik doe hetzelfde terug (nou ja, dat likken en proeven dan niet). Heel aandachtig bestudeer ik met mijn vingers de vacht en manen, ik ruik zijn adem en lichaamsgeur. Meestal komen er steeds meer paarden nieuwsgierig kijken en deze betrek ik ook in ‘ons samenzijn’ met wederzijds goedvinden. Zo staan we vaak minutenlang ‘met een paar man’ heel aandachtig elkaar, mijn sjaal, de kruiwagen of wat dan ook te ‘bestuderen’. Op deze manier help ik de paarden om een stabiele groep te vormen waarin weinig stress is. Als de spanning of stress toeneemt om wat voor rede dan ook lossen ze die meestal op door ‘heel aandachtig iets anders te gaan doen’ ipv elkaar door draden heen te jagen (zoals voorheen nog wel eens gebeurde….) Een paard klaar maken voor een rit doe ik nu ook met veel meer aandacht en niet ‘op de automatische piloot’. Eerst de ontmoeting in de groep. Ik neem de tijd om het halster of (wat ik gebruik) touwtje om te hangen. Onderweg naar de opzadelplek bekijken we samen waar je het beste door de blubber heen kan ploegen. Zadel en singel eerst even ruiken ‘wie er nu weer aangezeten heeft’. Even kijken en ruiken wie er allemaal mee gaan. En zo gaan we op stap met aandacht voor de omgeving en voor elkaar. Door deze manier van werken zijn de paarden bewust bezig met wat er gebeurt en zijn ze niet apathisch.

Ik doorbreek zo veel mogelijk ingeslopen vaste patronen. Mijn paarden zijn nieuwsgierig naar ‘wat er nu gaat gebeuren’. De introductie van 3 nieuwe paarden in de groep heb ik als een ‘relatietherapeut’ zoöantropologisch begeleid en binnen een paar weken stonden de grootste vijanden samen aan een hooinetje te knabbelen! De nieuwe jonge paarden leren van de ‘oude rotten’ hoe het er hier aan toe gaat. Inrijden en opleiden van jonge paarden is op deze manier een eitje. Ze ‘kruipen bijna zelf onder het zadel’ omdat ze nieuwsgierig zijn en ook mee willen doen. Mijn paarden hebben hun vizier open en staan niet op de automatische piloot maar ‘vol in het leven’ Het moeilijkste voor mij was om overtuigingen als ‘de leider moeten zijn’, aangeleerde methodes en onbewust ingenestelde gewoontes los te laten. Maar wat is dat proces de moeite waard ! Yolanda Dings-Timmermans (Geïnspireerd door en deels overgenomen van www.learninghorse.nl) (Foto’s van José Schoorl en Josanne Janssen www.fotografie4you.com)

Waarom tölten onze IJslanders? Continu variabele transmissie (CVT) met een schroefje los? Of, met andere woorden, waarom kennen gangenpaarden zoals IJslanders de tölt en rentelgang en kunnen de meeste andere paardenrassen alleen stappen, draven en galopperen volgens het boekje? Het zit volgens een artikel in het toonaangevende wetenschappelijke blad “Nature” (1) allemaal besloten in het DMRT3 gen. Het zal geen nieuws zijn voor de meesten van ons dat de erfelijke eigenschappen van mens, dier en plant besloten liggen in DNA, ingewikkelde eiwitstructuren die als een soort computerbestanden in de celkernen van de weefsels liggen en continu worden gekopieerd voor de aanmaak van nieuwe weefsels, enzymen, hormonen enz. Alles wat er gebeurt in het lichaam wordt bepaald door dat kopieerwerk. DNA bestaat uit twee strengen, een dubbele set, waarvan één set van de vader komt en de andere set van de moeder. Iedere set bestaat uit een zeer groot aantal genen. Dat zijn in feite stukjes DNA die specifieke eigenschappen bepalen, zoals haarkleur. Als het gen op beide DNA strengen identiek is, dus pa en ma hadden dezelfde code (dezelfde “allelen”), dan heet dat “homozygoot”. Als zowel de hengst als de merrie een gen voor een zwarte haarkleur hebben gedoneerd, dan zal het veulen per definitie ook zwart zijn. Als het gen op de ene set anders is dan op de andere (b.v. zwart van pa en bruin van moeders kant) dan heet dat heterozygoot en gaat er een ingewikkeld spel van regeltjes volgen die bepaalt hoe dominant het ene gen over het andere zal zijn en dus wie uiteindelijk de toon zal zetten, pa of ma. Net zoals in het echte leven is het niet vanzelfsprekend dat het altijd de ene of de andere is en er kunnen andere genen zijn die dan ook nog meebepalen welke van de twee uiteindelijk zal overheersen. Tot zover de genetica van de kouwe grond en terug naar onze aanleg voor tölt of rentelgang. Het blijkt dat de aanleg voor die bijzondere gangen vastligt in het eerder genoemde DMRT3 gen. Dat gen regelt normaliter de “automatische” coördinatie van de benen van een paard. Het gen zorgt ervoor dat een paard “zonder nadenken” (via reflexen vanuit het ruggenmerg) automatisch de beenzetting voor stap, draf en galop goed doet. Nietgangen-paarden hebben die beenzetting vast gecodeerd in dat gen en kunnen zich voortbewegen zonder na te denken. Het blijkt dat dat DMRT3 gen ooit een keer in de evolutie van het paard per ongeluk veranderd (gemuteerd) is, waardoor die coördinatie van de benen minder vanzelfsprekend wordt en meer lateraal. Gangenpaarden als de Paso fino, het Tennessee walking horse en ook de IJslandse paarden hebben allemaal het gemuteerde gen. Ze hebben een gangencoördinatie die niet genetisch diagonaal is verankerd. Het blijkt ook dat vijfgangers homozygoot zijn voor dat gen, dus de aanleg van zowel de hengst als van de merrie hebben meegekregen. Viergangers zijn heterozygoot. Ze hebben de aanleg maar van één ouder gekregen. De genetische code is dus anders bij vijfgangers en viergangers. Conclusie, het talent van gangenpaarden om te tölten of te telgangen is niet gebaseerd op een speciaal gen voor deze gangen. Er is geen gen voor een versnellingsbak. In tegendeel, het vermogen van die paarden om de extra gangen te tonen is gebaseerd op een mutatie van het gen, dat normaliter de gangen strak coördineert. Er zit dus een continu variabele transmissie in met een schroefje los. (1)

Andersson e.a. Nature 488, 30 augustus 2012

De frequentie van het gemuteerde DMTR3 allel in paardenpopulaties IJslandse paarden Viergangers Vijfgangers Kentucky mountain saddle horse Missouri fox trotter Paso fino Peruviaaanse Paso Rocky mountain horse Tennesse walking horse

65% 99% 95% 100% 100% 100% 100% 98%

Arabier Przewalkski paard Shetlander Volbloed

0% 0% 0% 0%

Schoenveters strikken Paarden zijn homozygoot positief voor het gemuteerde DMRT3 gen (ze hebben het in beide DNA strengen), homozygoot negatief (ze hebben het helemaal niet) of ze zijn heterozygoot (ze hebben één gemuteerd en één gewoon allel). Dus zouden er eigenlijk maar drie soorten IJslanders moeten zijn, driegangers, viergangers of vijfgangers? Als het vermogen om te tölten en telgangen genetisch bepaald is, waarom zijn er dan zoveel verschillende IJslanders met allemaal hun eigen loopeigenschappen? Het feit dat er een uniforme genetische code is betekent nog niet dat die ook uniform tot uitdrukking komt in het dagelijkse paardenleven. Er zijn vele genetische en fysiologische factoren die dat bepalen. Maar feit is dat lopen voor een IJslander is als veters strikken. Niemand is geboren met de vaardigheid om dit zonder nadenken te doen, maar als je genoeg oefent gaat dat op enig moment wel lukken. Sterker nog, na een langere periode kan je er maar beter niet meer over nadenken, want dan gaat het juist niet. En als je dan een keer een zere vinger hebt en je moet je veters strikken met andere vingers, dan moet je juist weer wel heel hard nadenken. En mensen met dunne vingers zijn er beter in dan mensen met dikke vingers. Met de gangen van IJslanders (en andere gangenpaarden) is het net zo. De paarden moeten leren lopen. Het ene paard heeft een fysieke structuur die zich beter leent om de draven, een andere zal makkelijker telgangen of tölten. In het begin moeten ze erover nadenken, maar op een gegeven moment gaat het vanzelf. Tot er iemand op hun rug gaat zitten, of nieuwe ijzers, of een andere conditie, of een wintervacht en ga zo maar door, en dan moeten ze het weer leren en je ziet ze denken. En als ze erover gaan denken, dan gaat het juist niet meer zo goed. Bij een IJslander zit een schroefje los, en dus weet je nooit exact hoe die coördinatie van de beenbewegingen exact zal uitpakken. En dat is nu juist de charme, want dat maakt het rijden met IJslanders zo leuk. Ieder keer is anders en als ruiter heb je een heel grote invloed op die coördinatie en dus op de soepelheid waarmee je paard zich voortbeweegt. Bert van Gils

Jaarverslag 2011 IJslandse Paardenvrienden Maas en Peel

Nieuwjaarsborrel - 15 januari 2011 Traditiegetrouw wordt de aftrap van een nieuw verenigingsjaar weer gedaan tijdens de Maas en Peel Nieuwjaarsborrel bij de Turfhoeve in Sevenum. Onder het genot van een hapje en een drankje kijkt het bestuur terug op een goed jaar en was dit wederom een ouderwets gezellige Nieuwjaarsborrel met een prima opkomst.

Maas en Peeldag – 6 maart 2011 In maart hebben we de Maas en Peeldag op de prachtige locatie Manege het Zwarte Water in De Mortel georganiseerd, waar we de beschikking hebben over een hal van maar liefst 90x20 meter. Deze hal is in zijn geheel of voor slechts een gedeelte te gebruiken en het publiek kan op bijna elke gewenste plek aan de rand staan kijken. Marianne Timmerman en Odette Nijssen hebben de hele dag les gegeven en het was mooi om te zien dat elk paard beter ging lopen. Iedere ruiter stapte tevreden van zijn paard en de sfeer was erg goed. Een ouderwets gezellige Maas en Peel activiteit in een nieuw jasje die we vanaf nu ieder jaar zullen organiseren.

Open Indoor De Mortel – 27 maart 2011 In het voorjaar staat altijd de Open Winter Indoor op het programma. Met ruim 40 deelnemers aan verschillende proeven een hele leuke wedstrijd. De jury is verheugd om te zien dat het niveau in vooral de recreatieklasses sterk verbeterd is. Er wordt netjes gereden en zoals Maas en Peel inmiddels bekend staat gaat niemand met lege handen naar huis.

Buitenritten: Voorjaarsrit & najaarsrit Maas en Peel In mei, juni en september van 2011 hebben er 3 door Maas en Peel georganiseerde buitenritten plaatsgevonden. De eerste is traditiegetrouw de rit in de Meinweg, georganiseerd door Vincent Peters. Met zijn trouwe vriend Hrokur weet hij ons iedere keer de weg te wijzen naar het restaurant St. Ludwig, waar de tijd wel lijkt stil te hebben gestaan. Geen verbinding met de buitenwereld en de pinpas werkt hier dan ook niet. De kleine kaart is wel weer van deze tijd en weten we inmiddels uit ervaring dat de saté met friet echt een aanrader is. Vanaf het terras kijk je uit op de paarden die onder de grote walnotenboom aan professionele paardenbalken vaststaan waardoor een paardenwacht overbodig is. Met een tempo dat ook prima te volgen is voor de jonge paarden die meegedaan hebben kunnen we dan ook spreken van een geslaagde rit. Een paar weken later hebben we de smaak te pakken en heb ik nog maar eens een oproep de mail op geslingerd voor een rit in het natuurgebied Velden-Schandelo met als klapper op de vuurpijl een royale stop bij Jagersrust. Uiteraard staan hier weer pannenkoeken op het menu en doen we de terugweg beduidend rustiger aan. Ook deze rit mag als geslaagd de boeken in gaan. In september was het dan zover, het Happen en Trappelen stond op het programma! Door middel van een GPS (die overigens niet altijd de juiste weg wist te vinden maar gelukkig kunnen vrouwen ook prima kaartlezen) hebben we een prachtige tour gemaakt door de bossen van Gemert een Bakel. De tussenstop bij de golfbaan was

een ware openbaring. Ieder paard had de beschikking over nieuwe halsters, touwen, dekens en een afsluitbare stand. Hier kunnen nog veel pleisterplaatsen een mooi voorbeeld aan nemen. De lunch bij de golfbaan was zoals je van een dergelijke locatie mocht verwachten: de culinaire hoogstandjes werden met veel schwung geserveerd. Op de terugweg hebben we nog een aantal paarden van koud watervrees af weten te helpen en ontpopten zich een aantal ijslanders als echte waterratten! Weer terug gekomen bij Het Zwarte water stond tot slot nog de jaarvergadering op het programma waar kersvers Maas en Peellid Mike van Engelen het idee van een verkoopshow aandraagt en dit samen met een deel van het bestuur verder gaat uitwerken om in april 2012 verder vorm te geven. We besloten we de dag met en proost en een prima gevoel.

Veulen en Merriekeuring Maas en Peel in de Mortel op 2 oktober 2011 Maas en Peel staat wel haast bekend om haar altijd volle en gezellige Veulen en Merriekeuring. Dit jaar is de keuring zelfs voor de 15e keer georganiseerd. Ook hier heeft het bestuur meer prijzen weg te geven dan er deelnemers zijn en worden er maar liefst 11 veulens geselecteerd voor het fokkerij-event.

Maas en Peel leden in de spotlight Ons ledenbestand bestaat uit een groot gedeelte recreatieruiters, maar ook een behoorlijke groep fanatieke en serieuze ruiters en fokkers. Er gaan dan ook 3 leden voor Nederland naar de WK, te weten Erik Spee, Mieke van Herwijnen en Stella Timmerman. Tot grote vreugde weet Stella een gouden medaille voor Nederland op de WK in de wacht te slepen! Het bestuur van Maas en Peel feliciteert dan ook haar leden met de behaalde resultaten op het WK! Ook op het fokkerij-event zijn de Maas en Peelleden goed vertegenwoordigd. Het bestuur feliciteert dan ook het vaderdier van de afgelopen 2 jaar, Boreas frá Breuerson van Friso Bremer, de fokker van het jaar, stoeterij Aldenghoor, en de dagkampioen Ravi frá Ponjée van Sanne Ponjee.

Isi Post - december 2011 Ook in 2011 is er weer in december vóór kerst een Isi-post bij de leden op deurmat gevallen. Dit maal wederom in zwart wit, maar wel weer als vanouds een dik nummer vol met stukjes van onze leden, een verslag van de WK, verslagen van geslaagde activiteiten, aankondigingen van nieuwe activiteiten in 2012 en nieuwe leden die zich voorstellen. Daarnaast bevat de Isi-Post veel informatie en blijkt het echt een naslagwerk met veel uitleg over het principe “Paddock Paradise” een handleiding voor het zelf bouwen van een “slowfeeder” en een uitleg over het scheren van je IJslander met voorbeeldscheermodellen. De reacties op weer een geslaagd nummer stromen binnen en het bestuur is dan ook verheugd dat deze Isi Post zo goed gelezen wordt.

Sanne Ponjee Voorzitter IJslandse Paardenvrienden Maas en Peel

Veulenkeuring Maas & Peel in De Mortel

De veulenkeuring van onze vereniging mag zich ieder jaar weer verheugen in een groot aantal inschrijvingen. Ook in 2012 zijn er weer 24 veulens en 5 merries er keuring aangeboden. Ondanks de financiële crisis en ondanks een laag aantal veulens in Nederland, blijft Maas & Peel in trek om een eerste indruk te krijgen van de fokproducten. Door de jaren heen is er een duidelijke verschuiving in de groep fokkers die naar ons evenement komen. Oude vertrouwde bezoekers doen een stapje terug, zoals Stal frá Wyler, die in het verleden steeds met meerdere veulens strijd voerde om de hoogste plaatsen. Maar Mieke doet het even wat rustiger aan. Het betekent echter niet dat de opwaartse druk er nu af is en dat mindere goden een kans krijgen. Integendeel, het peil van de veulens lijkt alsmaar te stijgen en dit jaar zijn maar liefst 11 veulens van onze keuring naar het Nationale Fokkerij event van het NSIJP geweest. Allemaal veulens met een score tussen 7.9 en 8.02! Een bloedstollende fotofinish van kwaliteitsveulens, gewonnen door Hnota frá Hinriksstöðum van Henk Peters, die daarmee Aukning frá Breuerson met 8.00 naar een eervolle tweede plek verwees. Een aantal hengsten liet meerdere veulens zien: Bjalli frá Wolfshoek van Jeroen Widlak, Boreas frá Breuerson van Friso Bremer en Bjartur frá Aquadraat van Arnoud Bakker waren dubbel vertegenwoordigd in deze top 11. Dat belooft veel voor de toekomst. Het was de tweede keer dat we dit evenement in De Mortel hebben georganiseerd. Wederom prima bevallen. De faciliteiten worden door iedereen gewaardeerd en het is zowel voor de voorbrengers als voor het publiek een heel goede omgeving. Voor ons als vereniging lijkt het ook ieder jaar gemakkelijker te worden. De samenwerking met het NSIJP (Ingrid Weijers) loopt routinematig soepel. De jury, met als harde kern Alex Conrad uit Duitsland, werkt als een paard om al die veulens en merries binnen de tijd een eerlijke beoordeling te geven en ook dat draagt bij aan de rust in de organisatie en de kwaliteit van de dag. En zeker niet als laatste, al onze sponsoren helpen steeds weer om er een feestje van te maken omdat niemand zonder een prijs of aandenken naar huis gaat. Volgend jaar weer, dat staat vast en wel op 29 september 2013. Wie durft de strijd aan? Wie gaat zijn veulen in deze strijd der giganten de maat nemen? Een ding is zeker, als je wilt weten hoe hengsten vererven, moet je in De Mortel komen kijken!

Bert van Gils

Nieuwjaarsborrel met lezing over Klassieke Homeopathie bij paarden Volgens oud Maas en Peel gebruik wordt het seizoen altijd afgetrapt met onze gezellige Nieuwjaarsborrel. Dit jaar hebben Klassiek Homeopaten Theo Ponjee en (zijn dochter) Sanne Ponjee een lezing gegeven over Klassieke Homeopathie bij paarden. Na eerst een korte inleiding over de grondbeginselen van de homeopathie volgde een beschrijving van diverse middelen die thuis horen in de stalapotheek. Alle aanwezigen hebben een informatieblad ontvangen met daarop een omschrijving bij de meest voorkomende kwaaltjes een passend homeopathisch middel. Na de pauze was het tijd voor de praktijkvoorbeelden en was er eveneens gelegenheid voor het stellen van vragen. Gezien de grote opkomst en de gezellige sfeer was dit weer een ouderwets gezellige Maas en Peel activiteit.

Maas en Peeldag Op 26 februari stond de Maas en Peeldag op de agenda. In verband met de dreigende Rhino uitbraak is de Maas en Peeldag na rijp beraad en in een kleinere vorm toch doorgegaan. Marianne Timmerman heeft de hele dag les gegeven en het is altijd leuk om te zien dat de paarden ’s middags zo veel vooruitgang laten zien. Ook is deze dag een mooie generale repetitie voor de Indoor een aantal weken later. Volgend jaar zal deze dag weer op onze agenda te vinden zijn.

Verslag wedstrijd Open Lente Indoor in De Mortel Met verkoopshow van IJslandse Paarden Op 1 april 2012 heeft de jaarlijkse Open Lente Indoor plaatsgevonden, dit maal op de prachtige locatie Manege het Zwarte Water in De Mortel. Met maar liefst 60 inschrijvingen aan de start en een keuze uit 13 verschillende proeven een mooie voorbereiding op het baanseizoen! De lange zijdes van de hal zijn beide 90 meter lang, waardoor er een aantal 5 gangproeven in verschillende klasses hebben plaatsgevonden. Ook aan de jeugd is weer gedacht, ter voorbereiding op de Youthcup zijn er een aantal behendigheidsonderdelen aangeboden. De hele dag liep op rolletjes dankzij de hulp van ons team vrijwilligers. Het bestuur spreekt dan ook haar grote dank uit aan alle mensen die de Indoor tot een groot succes gemaakt hebben. Voor het publiek was het een mooie wedstrijd om naar te kijken met een zeer divers programma. ’s Middags stond er een spectaculaire verkoopshow van IJslandse Paarden op het programma. Een aantal talentvolle IJslanders zijn op professionele wijze aan het publiek getoond en waren tevens terug te zien op het video scherm in de kantine. Ook diverse proeven waren enkele ogenblikken later op de video wall terug te zien, een erg leuke aanvulling voor het aanwezige publiek en de ruiters. Maas en Peel staat inmiddels bekend om haar grote hoeveelheid aan prijzen en dit maal hebben we onszelf overtroffen! Er is niemand met lege handen naar huis gegaan en we hebben weer meer prijzen weg mogen geven dan dat er deelnemers waren. Precies volgens programma heeft de prijsuitreiking plaatsgevonden en kon iedereen weer tijdig huiswaarts. Ondanks het vele werk en een ontzettend drukke dag voor de organisatie zijn alle reacties positief en staat de indoor volgend jaar weer op de agenda! De uitslagen zijn te vinden op www.tolt.nl

Zoals vermeld op de vorige bladzijde heeft tijdens de nieuwjaarsborrel de lezing Klassieke Homeopathie door Theo Ponjee en Sanne Ponjee plaatsgevonden. Op veler verzoek hierbij de presentatie en de stalapotheek: Inleiding: Samuel Hahnemann, (1755 – 1843, 88 jaar) bekend als grondlegger van de homeopathie. Hahnemann was een dokter (hij haalde zijn doctoraal aan de Universiteit van Erlangen), een vertaler en een huisarts van beroep. Tijdens een vertaling van A Treatise of the Materia Medica geschreven door de Schotse professor William Cullen (1710-1790), stuitte Hahnemann op een paradoxale verklaring over het effect van Peruviaanse Kirinebomen (Kinabast). Cullen stelde dat Kinabast koortsen kon genezen wanneer deze werd geconsumeerd door mensen. Hij baseerde dit op de samentrekkende en gastrische eigenschappen van de kinabast. Hahnemann was niet tevreden over deze verklaring en besloot de effecten op zichzelf te testen. Door zijn eigen ervaringen wist Hahnemann dat kinabast wisselende koortsen en bijkomende symptomen kon genezen. Geheel onverwachts produceerde Hahnemann precies deze wisselende koorts en symptomen nadat hij kleine porties Kinine tot zich had genomen. In een voetnoot schreef hij: “Kirine, dat gebruikt wordt als een geneesmiddel voor wisselende koortsen, is effectief doordat het juist dergelijke symptomen opwekt in gezonde personen.”

Deze notitie leidde uiteindelijk, na meerdere andere experimenten met andere medicijnen, tot de formulering van de meest belangrijke basis van homeopathie: Het gelijkende met het gelijke genezen: Similia Similibus Curentur.

Zonder te weten hoe het precies werkte, deed Hahnemann diverse tests op zichzelf en familie. Hij liet ze giftige stoffen nemen waarop er een ziektebeeld ontstond dat hij dan weer kon vergelijken met bekende ziektes waardoor hij diverse geneesmiddelen ontdekte. De testen, geneesmiddelproeven, die Hahnemann deed bleken veel te grof te zijn. Omdat de substantie van de originele stof vaak nog in volle mate aanwezig was bij de inname produceerde deze soms zeer heftige vergiftigingsverschijnselen. Hahnemann loste dit probleem op door zijn tweede grondthese te formuleren: het principe van potentiëren, het op een systematische manier verdunnen en schudden van de stof. Dit bleek de sleutel te zijn voor het succes. In grote en hoge mate verdunde stoffen bleken juist een effectieve, geneeskrachtige werking uit te oefenen op het menselijk lichaam, een die het organisme snel, krachtig en haast onopmerkzaam genas, keer op keer weer. Hahnemann ontwikkelde in de daaropvolgende tijd verschillende potentiegraden. Het stap voor stap (de hoeveelheid stappen is afhankelijk van de gewenste potentie) verdunnen van een substantie van een geneesmiddel met een bepaalde hoeveelheid (afhankelijk van de gewenste potentie) alcohol of water en naderhand, bij elke stap, schudden op een harde ondergrond noemt men potentiëren. Hoe sterker het geneesmiddel is verdund, des te hoger de potentie, des te minder moleculen van het geneesmiddel aanwezig (of zelfs niet meer aanwezig), hoe energetische en wezenlijker haar kracht en werking. Het proces van schudden en verdunnen is essentieel voor de werkzaamheid van het middel. Door te schudden behoudt ze haar kracht, haar werking; door het te verdunnen wordt het genezingspotentieel groter. Vroeger, in de tijd van Hahnemann, moest het potentiëren handmatig gedaan worden. Dit was uiteraard een enorm intens en vooral langdurig en eentonig proces. Tegenwoordig staan er talloze fabrieken die dag en nacht machines aanzetten tot dit werk.

De potenties Men kan een onderscheid maken in de hoogte van potenties. *Lage potenties: Moedertinctuur tot en met D12, C12 *Middenpotenties: D30, C30, D200, C200 *Hoge potenties: 10M, 50M D potenties werken veel korter dan C potenties, die permanenter werken. In feite zijn D-potenties (beneden de D12, waar het getal van avogrado wordt bereikt, het getal waarop er geen molecuul meer van de oertinctuur aanwezig is en waar de werking energetisch wordt) fytotherapeutisch-werkzame substanties omdat de oertintctuur nog aanwezig is, terwijl dit bij C-potenties moleculair niet meer zo is. Bereiding van geneesmiddelen en de verschillende potenties Homeopatische geneesmiddelen worden bereid door de oertinctuur te vermengen met water of alcohol (de solvents). Bij elke potentie gaat men anders te werk: D-potentie: 1 unit van de oertinctuur van een stof wordt vermengd met 9 units water (of alcohol) en daarna 100x krachtig geschud C-potentie: 1 unit van de oertinctuur van een stof wordt vermengd met 99 units water (of alcohol) en daarna 100x krachtig geschud LM-potentie: men potentieërt eerst tot een C3 potentie en vervolgens gaat men steeds in 2 fasen met een factor van 50.000 verdunnen. Homeopathie rust op de volgende 5 pijlers: 1. Similia similibus curentur: het gelijke met het gelijksoortige genezen. Dat wil zeggen: het beeld (geheel van symptomen, kenmerken) van een patiënt matcht met het beeld van het gekozen geneesmiddel alleen overtreft ze deze in sterkte, waardoor het gepotentiëerde middel de ziekte uitdooft. 2. De mens is een uniek individu: elk mens is anders, elk mens is uniek. Er bestaan dus geen standaardmiddelen, omdat er ook geen standaardmens bestaat. Bij 10 verschillende mensen, allen met dezelfde hoofdklacht (bijv. migraine), kunnen 10 verschillende homeopathische middelen passen. Uit de totaliteit van de symptomen komt de individualiteit naar boven van elk mens. Het is die individualiteit die de sleutel is tot genezing en de oorzaak is van de ziekte. 3. De mens is een holistisch wezen: de mens is geen materieel, machinaal wezen waarbij alles zichtbaar en meetbaar is maar een energetisch, dynamisch wezen, niet te categoriseren, maar alleen als geheel tellend. Bij het wegnemen van ziekte geldt alleen de totaliteit van de symptomen! Een chirurg die denkt dat met het verwijderen van een orgaan, dat de ziekte dan ook weg is, heeft het mis! 4. Unieke geneesmiddelen en geneesmiddelbereiding. De pure substantie van een element, een plant en/of een dier en zelfs een ziekte wordt vermengd met en tegelijkertijd verdund in water of alcohol en daarbij continu geschud tot de gewenste potentie (verdunning) is bereikt. Dit verdunnen en schudden wordt potentiëren genoemd. Het principe van de enorme verdunningen wordt het infinitetestimale principe genoemd. Homeopathische middelen zijn middelen uit het planten, dieren en mineralenrijk welke dus enorm verdund zijn in oplossingen, net zo lang totdat deze energetisch worden. 5. De Anamnese: homeopathie is ontstaan uit een proefondervindelijke geneeskunst. Om tot genezing te komen moet de homeopaat in een lang durend gesprek met de patiënt, de anamnese genoemd, het symptomenbeeld zo totaal en helder mogelijk te krijgen, hij moet trachten door te dringen tot het wezen van de patiënt, om zo het gelijksoortigheidprincipe succesvol toe te passen.

Welke homeopathische middelen zouden er in de stalapotheek moeten zitten: Arnica Montana (valkruid) Arnica is wellicht een van de bekendste homeopathische geneesmiddelen, tevens verkrijgbaar in gel (vallen en stoten zalf). Arnica werkt op spieren, bindweefsel, bloedvaten en huid. Het middel bij stompe traumata, dus een klap, trap of stoot tegen weke delen van het lichaam waardoor er bloeduitstortingen ontstaan (blauwe plekken). Als je zelf valt wil je het liefst niet aangeraakt of aangestoten worden, mensen reageren dan ook met de opmerking dat er niets aan de hand is. Een dergelijke reactie is bij een paard ook te herkennen: bij aanraking kan het terugdeinzen en wil niet op de pijnlijke plek aangeraakt worden (met bijten / irritatie als reactie). Arnica is een middel voor het acute stadium na een val, waarbij er zwelling en pijn is. Apis Mellifica (Honing bij) Apis wordt gegeven na een bijen, wespen of muggensteek met heftige reacties. Heftige jeuk, gezwollenheid (roodheid, niet altijd te zien bij een paard). Vochtophoping en warmte. Stijf en strak gevoel, verbetering door koelen, hoge temperatuur, maar geen dorst. Aconitum Napellus (monnikskap) Dit middel werkt op het centrale zenuwstelsel en wordt gegeven als er klachten ontstaan na schrik, angst, verwonding, afkoeling (koude droge wind) of na blootstelling aan hitte (zon). Zeer opvallend is dat het paard niet zweet. Bijkomend symptoom is dat het extreem angstig en extreem dorstig is. Denk ook aan Aconitum als het paard in shock raakt. Aconitum wordt aan mensen gegeven bij acute ziekte, hoge koorts met doodsangst. Ook een versnelde ademhaling wordt vaak waargenomen, alsmede overgevoeligheid voor pijn. Belladonna (Wolfskers) Acuut middel, symptomen ontstaan erg snel. Hoge koorts, heftige ziekte, heftige snelle ontstekingen, Acute reumatische klachten, plotselinge zonnesteek. Bij zwelling, heftige koorts, warmte. Glanzende ogen, verwijde pupillen, spiertrekkingen/schokken. Gevoelig voor licht, geluid en aanraken. Denk ook aan Belladonna bij heftige en plotselinge uierontstekingen. Dulcamara (Bitterzoet) Dulcamara is familie van Belladonna, echter de oorzaak bij Dulcamara ligt in het kou vatten, koud worde, vocht en afkoeling. Denk hierbij aan tocht, weersverandering, airco. Ook het drinken van te koud water kan een oorzaak zijn. De klachten zijn ontstekingen van de slijmvliezen, reumatische klachten, verkoudheid, waterige ogen, oorpijn, luchtwegaandoening, blaasontsteking, diarree. Chamomilla ( Kamille) Chamomilla wordt gegeven bij het slecht doorkomen/wisselen van tanden. Ook oorpijn en diarree komen vaak voor. Daarbij is het paard onrustig, prikkelbaar en driftig. Calendula officinalis (Goudsbloem) Dit middel werkt bloedstelpend en voorkomt infecties van open wonden. Bevordert de wondgenezing waardoor er een nauwelijks zichtbaar litteken overblijft. Het middel bij snij, rijt of schaafwonden. Calendula is ook uitwendig te gebruiken als zalf. Hypericum perforatum (Sint Janskruid) Dit middel werkt op zenuwen, met name op de uiteinden van de zenuwen. Denk als ondersteuning bij een verbrijzelde hoef, staatbeschadiging of verlamming door beknelling. Hypericum wordt bij mensen gegeven die door een trauma een lichaamsdeel verloren hebben, of die door een trauma de huid zo kapot hebben dat er gevoelloze plekken ontstaan. Gelsemium sempervirens (Gele Jasmijn) Dit middel werkt op de zenuwen die de spieren doen bewegen en werkt op de gevoelszenuwen. Dit is een middel voor paarden met wedstrijdvrees. Het paard voelt zich zo ziek van de spanning dat hij mentaal afwezig en duf lijkt. Het beste voelt hij zich als hij met rust gelaten wordt en hij klaart op als hij heeft kunnen plassen.

Argentum Nitricum (zilvernitraat) Ook dit middel kent wedstrijdvrees, alleen het uit zich anders dan Gelsemium. Het paard is heel nerveus en is constant aan de diarree. Daarnaast kan het paard ook last hebben van claustrofobie (angst om de trailer op te lopen, angst in een kleine stal). Het valt op dat het paard buiten, tijdens training nergens last van heeft. Bryonia Alba (heggenrank) Bryonia werkt op het centrale zenuwstelsel, slijmvliezen, slijmbeurzen en bronchiën. Dit paard heeft gewrichtsontstekingen met veel pijn, elke beweging verslechtert de pijn. Pijn verbetert door absolute rust, koude applicaties en uitwendige druk. Dit paard zal bijvoorbeeld op de pijnlijke zijde gaan liggen of drukt zich tegen de stalwand. Het paard heeft veel dorst en drinkt veel, haastig en gulzig. Rhus Toxicodendron (gifsumak) Dit middel werkt op spieren, gewrichten, pezen en banden. Rhus Toxicodendron is het middel bij startpijn (denk aan maandagsziekte) of klachten na zware trainingen, en bij koud en vochtig weer. Deze paarden zijn gevoelig voor een slechte warming up of cooling down. Dit paard kan slecht tegen plotselinge afkoeling (afspuiten met koud water zal altijd klachten veroorzaken). Dit paard verbetert door inwendige en uitwendige warmte (stelregel: beginnende beweging verslechtert, voortgezette beweging verbetert, langdurige beweging geeft klachten). Ruta Graveolens (Wijnruit) Dit middel werkt op pezen, botten, beenvlies, gewrichten. Het aangewezen middel bij beenvliesontsteking. Kreupelheid na een klap of trap op het bot. Er ontstaat een knobbel (zwelling) die ook vaak op röntgenfoto’s te zien is en wordt gediagnosticeerd als kalkvorming bij de peesaanhechting. Symphytum officinalis (smeerwortel) Dit middel is het hoofdmiddel bij botbreuken. Symphytum bevordert de callusvorming (natuurlijke reactie van botweefsel als er een breuk is opgetreden). Euphrasia officinalis (ogentroost) Euphrasia kan gegeven worden bij oogklachten. Veel afscheiding van vocht, ogen zijn waterig, veel knipperen met de ogen. Ontsteking met veel pus en etter, ’s morgens dichtgeplakte ogen. Euphrasia is bij de reformwinkel ook vaak als kruid te koop en het oog uitwassen met euphrasia geeft vaak al veel verlichting. Sulphur (zwavel) Sulphur is een middel dat breed onderzocht een veel beschreven is. Het sulphurbeeld past goed bij onze ijslanders, omdat zwavel van nature veel voorkomt in IJsland. Zwavel heeft een zuiverende werking en komt in NL veel minder voor in de bodem. Kenmerken van het Sulphur paard zijn de huidklachten, eczeem. Hierbij valt op dat er een verslechtering door warmte ontstaat. Ook kan er een vervelende geur ontstaan (stinkende mest, stinkende urine). Vaak is er ook sprake van diarree. Het paard kan ook lomp/onvoorzichtig zijn. Colocynthis (koloquint) Colocynthis is een van de hoofdmiddelen gegeven bij koliek. Kenmerk is de prikkelbaarheid en het “dubbelklappen”(het paard brengt zijn voor en achterbenen bij elkaar, staand of liggend). Het verloop van de koliek is plotseling en heftig. Er is sprake van heftige kramp, de pijn verbetert bij druk. Magnesium Phosphoricum (magnesium fosfor) Ook Magnesium phosphoricum is een hoofdmiddel bij koliek. Hierbij valt de grote gespannenheid/strakheid in de buik op. De buik voelt hard aan. Ook is er sprake van verstopping en gas. Magnesium Phosphorium heeft een ontspannende werking. Magnesium Phosphoricum is ook opgenomen in de reeks celzouten van dokter Schussler en is dus ook makkelijk verkrijgbaar. Ledum Palustre (moerasrozemarijn) Gebruikt bij puntvormige verwondingen, zoals nageltred, insectenbeten, splinters, etc. Opvallend is dat de wond koud aanvoelt. Warmte kan de pijn verergeren. Ledum heeft ook een chronisch ziektebeeld. Bij chronische klachten is er sprake van reuma, waarbij ook daar verbetering optreedt door het koelen van de aangedane plaats.

Staphisagria (Ridderspoor) Staphisagria wordt vaak gegeven na een operatie of castratie. De mentale ontstaansgrond van het Staphisagria beeld ligt bij het overschrijden van grenzen (emotioneel/fysiek). Onderdrukking is hierbij het sleutelwoord. Denk hierbij aan een dekhengst die midden in het dekseizoen gecastreerd wordt, een paard dat buiten de kudde gezet wordt, of een paard dat de verwachtingen van zijn eigenaar niet waar kan maken. Veratrum Album (Witte Nieswortel) Veratrum Album is het hoofdmiddel bij diarree. Heftige, uitputtende diarree, met krampen, zenuwtrekjes en stuipen. Verzwakking, energietekort en uitputting. Vacht/huid voelt erg koud aan. Het karakter kenmerkt zich als markant, opvallend, voelt zich belangrijk. Dit paard zal niet onderaan de rangorde staan.

Voor meer informatie of een consult: Klassiek Homeopathisch Centrum Venlo Theo Ponjee, Klassiek Homeopaat De Roskam 1, Venlo 077-3540416 telefonisch spreekuur op werkdagen van 08.00 – 09.00 uur Lid NVKH Vergoeding door de meeste zorgverzekeraars – telt niet als eigen risico.

Het verhaal van Luna en hoe Michael Hamerslag haar hielp Graag vertel ik jullie het verhaal van Luna. Luna is mijn merrie waar ik een bewogen 2011 mee gehad heb. Luna was op zijn zachtst gezegd erg stout. Bokken, steigeren, ineens in volle galop op de omheining af en op het laatste moment links, nee toch naar rechts.. Wonder boven wonder ben ik steeds boven gebleven en ben ik stug doorgegaan met toch regelmatig trainen. Mensen die haar vóór het krijgen van haar veulen in 2010 onder het zadel gezien hebben konden niet geloven dat dit hetzelfde paard was. Toen was ze zo braaf als maar zijn kon, aan een los teugeltje deed ze aan de meest spannende buitenritten mee. Eind 2011 leken de streken weer wat naar de achtergrond te verhuizen en begon het redelijk goed te gaan. Totdat de zomerachtige herfst zich aandiende, toen hadden we een enorme terugval. Ik ben haar toen gaan scheren omdat ze bijna ontplofte. Dit was ook mijn aanleiding om het stukje over scheren in de vorige Isi-post te plaatsen. De winter zijn we daardoor prima doorgekomen en werd het voorjaar 2012. Het wedstrijdseizoen ging van start en fanatiek als ik ben ingeschreven en meegedaan onder het motto: 2012 wordt een jaar waarin we allebei ervaring opdoen en leren. Met dramatische punten de ovaalbaan verlaten maar het slechte gevoel zat hem toch in een heel kort moment tijdens het tonen van de stap. Het leek wel of Luna even heel kort door haar achterhand heen zakte. Het liet me niet los maar iets aanwijsbaars was niet te vinden. Je gaat de meest vreemde verklaringen bedenken, immers, op momenten dat je zelf heel goed probeert te kijken gebeurt er niets. IJslanders zijn heer en meester in het verbloemen van pijntjes, klachten en kwaaltjes. Zo ook mijn Luna. Tijdens het losrijden voor de volgende wedstrijd gebeurde het weer,Luna struikelde met haar achterhand, echter er lag wel een dikke steen op de baan en er was een kuiltje dus dat zal het wel geweest zijn. Immers, ze liep gewoon rad, ze was niet kreupel, onregelmatig of wat dan ook. Na de proef met wederom teleurstellende punten op weg naar huis en bij het uitladen uit de trailer was het zichtbaar, Luna was stokkreupel en had bovendien een zwelling langs haar ruggengraat. Verdorie! Wat baalde ik! Aan de andere kant, als ik Luna niet uit haar comfort-zone gehaald had, had ze het waarschijnlijk nu nog steeds heel goed weten te verstoppen. Tja, en dan. Dan moet je op zoek naar iemand die je naar het bewegingsapparaat van je paard laat kijken. Het is nogal wat om aan iemand uit handen te geven en ondanks de diverse tips van paardenkennissen herinnerde ik me ineens een berichtje op Facebook van Maas en Peellid Rini dat ze zo tevreden was over een paardenosteopaat. Hoe heette die man ook al weer, ik wist nog dat het een bijzondere naam was maar het was niet blijven hangen. Ook Facebook is hier weer heel handig in want een berichtje naar Rini en ik heb diezelfde dag nog contact gezocht met paardenosteopaat Michael Hamerslag. Michael gaf na mijn probleemstelling een heldere analyse en op mijn vraag hoe vaak een behandeling nodig is gaf hij aan dat hij altijd probeert om zoveel mogelijk in 1 behandeling op te lossen. Michael nam alle tijd om mijn verhaal aan te horen en gaf gehoor aan mijn verzoek om op korte termijn langs kon komen om Luna te helpen. Veel los ik op samen met mijn vader en Klassiek Homeopaat, de dierenarts maar dit was toch andere koek. Ik vond het erg spannend en kon niet wachten tot Michael zou komen die zaterdagmiddag in juli. Gelukkig hoefde hij niet voor maar 1 paard te komen en was een stalgenootje ook enthousiast geworden na mijn gesprek met Michael en leek het haar heel verstandig om haar paard ook na te laten kijken, immers hij droeg zijn staart af en toe scheef, een symptoom dat in ieder geval aanwijzingen geeft om eens verder te kijken. Michael arriveerde en na de eerste kennismaking ging hij meteen aan de slag met het noteren van de klachten, het aanhoren van mijn verhaal en met de kennismaking met Luna. Luna stond er bij met spitse oren en deed na een paar minuten al heel goed mee. Sommige paarden werken meer mee dan andere waardoor de behandeling ook meer effect heeft, zoals bijvoorbeeld een been alvast optillen zodra Michael er om vraagt of tegendruk bieden wanneer nodig. Michael gaf aan dat Luna een bijzonder paard is met een bijzonder karakter, ze deed dusdanig mee dat de oefeningen en manipulaties optimaal effect hadden. Tijdens de behandeling kwam naar voren dat Luna’s heiligbeen gekanteld en scheef stond. Ook een paar ribben stonden scheef en natuurlijk de wervel waar de zwelling naast zat “lag niet in de lijn der verwachtingen”. Ik kan het moeilijk omschrijven maar de behandeling heeft heel veel indruk op mij gemaakt. Soms heb je een 1 en 1 is 3 gevoel, als alles klopt en alles past. Michael vertelde me dat dit het mooiste beroep is dat hij zich kan voorstellen en dat hij dit blijft doen totdat hij bij wijze van spreken niet meer kan lopen. De behandelmethode van Michael laat zich omschrijven als “no nonsense”, dus zeker geen ge-aai maar echt duidelijk rechtzetten met daarbij heel goed aanvoelen waar blokkades zitten en deze ook heel nauwkeurig met de fijnste precisie oplossen.

Na de behandeling mag het paard, afhankelijk van de intensiteit van de behandeling een aantal dagen niet bereden worden. Bodemwerk, vooral rechtuit kan wel en vooral achterwaarts een heuveltje op is een erg goede herstel oefening. Natuurlijk heb ik mijzelf de vraag gesteld, hoe hou ik dit goed? Nu staat Luna recht, maar als ik doorga op dezelfde voet dan zit ik over een paar maanden weer met dezelfde problemen. Ik zal anders moeten trainen wil ik Luna gezond houden en ik ben uitgekomen bij de grondbeginselen van het “rechtrichten”. Hierover meer verderop in deze Isi Post. Omdat deze ervaring met Michael heel veel indruk op mij gemaakt heeft en ik nu een gezond paard heb wat lekker in haar vel zit leek het mij leuk om Michael eens uit te nodigen op onze Maas en Peeldag die gepland staat op 17 maart 2013. Michael zal ’s ochtends een uitleg geven tijdens een behandeling van twee nog nader te bepalen IJslanders. Tijdens en na de lunch is Michael beschikbaar voor het beantwoorden van vragen. Mocht je echter na mijn verhaal bij je eigen paard iets vermoeden en al eerder kennis willen maken met hem, zie hieronder zijn website met veel informatie of bel hem rechtstreeks op zijn telefoonnummer: Michael Hamerslag: 06-41366925 www.paardenosteopaatmichael.nl .

Na een levendige discussie over een foto van een IJslander in tölt op het ijslanderforum waarbij de ijslander in kwestie 3 benen aan de grond had ben ik op zoek gegaan naar een duidelijk statement over de beenzetting in tölt. Hierbij kwam ik uit bij een stuk van IJslandse paardentrainer Hrodmar Bjarnason. Ik heb de vrijheid genomen dit Engelstalige stuk te vertalen naar het Nederlands en met jullie te delen. Perfecting the tölt Het perfectioneren van de tölt Ruiters ervaren verschillende problemen om hun paarden in een taktzuivere tölt te houden. Wat kun je doen om je paard in een goed gebalanceerde zuivere tölt te krijgen? Het algemene antwoord op een dergelijke vraag is uiteraard, voor alle ruiters in deze situatie, om de kennis en kunde als ruiter te verbeteren. Om de takt van een paard in tölt te verbeteren zal de ruiter moeten snappen welke bewegingen de benen van het paard maken in tölt alsmede wat er gebeurt in het paardenlijf als het niet in een taktzuivere tölt zit. We dienen te weten hoe de voorbenen bewegen ten opzichte van de achterbenen. Er zijn drie types tölt Normaalgesproken spreken we over 3 types tölt: een taktzuivere 4-takt tölt, draf-tölt die tussen draf en tölt inzit (ook wel drölt), en telgang-tölt die ergens tussen tölt en telgang zit, afhankelijk hoe lateraal een paard is (ook wel schweinepass of laterale tölt) In de taktzuivere 4-takt tölt loopt het paard een gelijkmatige 4takt waarbij het tijdsverschil waarin ieder been de grond raakt gelijk is. De beenvolgorde is gelijk met die van stap met de volgende verschillen: 1 Iedere fase van de beweging van het paard gaat sneller 2. In plaats van 2 of 3 benen aan de grond op hetzelfde moment in stap heeft het paard in tölt altijd maar 1 of 2 benen tegelijk aan de grond. 3. Het paard zal meer verzameld moeten zijn omdat het bijna zijn volledige gewicht op de achterhand moet dragen. Dan zal het paard in staat zijn om goed te tölten. In draftölt, welke wel vaker voorkomt bij 4-gangers, is het ritme ongelijk waardoor het tijdsverschil tussen het laterale benenpaar langer is vergeleken met de taktzuivere tölt en tegelijkertijd, het tijdsverschil tussen het diagonale benenpaar korter is dan bij de taktzuivere tölt waardoor de beweging dichter bij draf ligt dan bij tölt. Het tegenovergestelde is het geval bij schweinepass, daar is het tijdverschil korter bij het laterale benenpaar in vergelijking met taktzuivere tölt (het paard komt dichter bij een telgangbeweging dan bij tölt) en is het tijdverschil tussen het diagonale benenpaar langer dan bij taktzuivere tölt. Om een ongelijk ritme te veranderen in een taktzuiver ritme is het belangrijk te weten hoe de voorbenen bewegen ten opzichte van de achterbenen. Corrigeren naar een zuivere tölt Het is essentieel om de mechaniek van een taktzuivere tölt versus drölt en schweinepass te begrijpen om de gang te corrigeren. Bij draftölt is het belangrijk om het ritme te wijzigen door de bewegingen van de achterbenen te vertragen en ervoor te zorgen dat de achterbenen langer aan de grond blijven. Daarnaast moeten de voorbenen zo snel als mogelijk van de van de grond komen en ook weer snel op de grond terug zijn. Hierdoor wordt het tijdsverschil tussen het laterale benenpaar korter en automatisch het tijdsverschil tussen het diagonale benenpaar langer. Voor schweinepass is het tegenovergestelde van toepassing, hier moet de beweging van de voorbenen vertraagd worden dan wel de voorbenen dienen zo lang als mogelijk aan de grond te blijven. Daarnaast dienen we het paard te helpen om de achterbenen sneller te bewegen, de achterbenen dienen zo snel als mogelijk de grond te verlaten. Er zijn een aantal verschillen in hoe de voorbenen bewegen ten opzichte van de achterbenen. Zoals te zien is bij oude hoefijzers van de voorhoeven is de voorkant altijd dunner. Dit geeft aan dat het paard over de teen afrolt

als het voorbeen de grond verlaat. Het achterbeen verlaat de grond altijd recht omhoog en komt daarbij ook altijd weer recht naar beneden. Daarom zijn de hoefijzers van de achterhoeven aan de achterzijde van het ijzer dunner. Hierdoor is een paard minder beïnvloedbaar in zijn beweging door gewicht aan de achterhoeven toe te voegen in vergelijk met het toevoegen van gewicht aan de voorhoeven. Gebruikte methodes om het ritme te beïnvloeden: Schweinepass: Door de lengte van de hoef in alle richtingen te vergroten zal de hoef zwaarder worden. Indien een ruiter deze methode gebruikt is het heel belangrijk dat daarbij alle basisregels van het beslaan nageleefd worden. Dit betekent het toepassen van een correcte voet as. Een ander effect van een groter hoef is dat de langere hoef de beweging vertraagt waardoor het het paard helpt om een betere balans in tölt te vinden. Een langere hoef maakt het voor het paard gemakkelijker om te bewegen en hij zal meer ontspannen in zijn rug worden. Een andere bekende methode is om een zwaarder ijzer bij de voorhoeven toe te passen waardoor het dikkere ijzer automatisch een langere hoef vormt. Het toevoegen van gewicht en het effect op de beweging is echter afhankelijk van de natuurlijke kracht en aanleg van het paard. Een paard met veel natuurlijke beweging is makkelijker te beïnvloeden dan een paard met weinig beweging. Een andere methode is om springschoenen of ballenboots aan de voorhoeven te doen. Het gewicht van dergelijke schoenen kan variëren van 80 tot 300 gram. Kijk goed welk gewicht het paard het beste past. Indien deze gewichten de tölt positief beïnvloeden dan is het vaak beter om 5 a 6 weken zwaardere ijzers te gebruiken en daarbij de schoenen vaker weg te laten. Langdurig gebruik van schoenen kan het paard negatief beïnvloeden. Het voordeel van tijdelijk zwaardere ijzers gebruiken is dat indien het paard nog steeds lateraal is de schoenen tijdelijk toegepast kunnen worden om het ritme te verbeteren. Laat na een week of 5-6 de smid weer normale ijzers plaatsen. Een nieuw 8mm ijzer is bijna net zo zwaar als een afgesleten 10mm ijzer. Belangrijk is dat de smid de hoef net wat langer laat dan gebruikelijk en niet alle groei wegkapt. Dit voorkomt dat er te grote wijzigingen aan de hoef gedaan worden waardoor de beweging te sterk beïnvloed wordt. De hoeven van de achterbenen dienen licht en klein te zijn. In sommige gevallen is het ijzer van aluminium om de hoef zo licht als mogelijk te maken. Draftölt: De hoeven van de voorbenen dienen klein en licht te zijn waarbij het gemakkelijk is voor het paard om over de teen af te rollen. In sommige gevallen worden helemaal geen ijzers aan de voorhoeven gebruikt (indien de bodem dit toelaat), vaak worden aluminium ijzers gebruikt. Een alternatieve methode is om de voorhoef te raspen waardoor het voor het paard gemakkelijker is om over de teen af te rollen waardoor ook de beweging sneller wordt. Daarnaast is het belangrijk om het gewicht aan de achterhoeven te vergroten. Zoals eerder vermeldt dient dit een aanzienlijk verschil te zijn omdat de beweging van de achterbenen moeilijk te beïnvloeden is. Dit betekent dat de hoef langer moet zijn en de ijzers dienen minimaal 10 mm dik te zijn. Je kan de smid vragen om de hiel van de achterbenen iets te laten zakken waardoor het paard zijn achterbenen verder onder zijn lichaam brengt voordat hij zijn voet neerzet. Het veranderen van de beweging door middel van ijzers geeft echter maar een klein resultaat indien de ruiter niet weet wat hij doet, en hoe hij hulpmiddelen als boots en springschoenen moet toepassen, zowel in tölt als in andere gangen. Geschreven door Hrodmar Bjarnason, een IJslander en bekende trainer en wedstrijdruiter, bezit een van IJslands grootste paardenverhuurbedrijven in IJsland. www.eldhestar.is

“Puntenvreters” met een juryblik Maas en Peel beschikt over een vrij groot aantal wedstrijdruiters, variërend van af en toe voor de lol tot fanatiek. Wat beide groepen gemeen hebben, is de beoordeling door de jury. Waar letten die nu eigenlijk op. Kortom wat scoort wel en wat scoort niet? Voordat er aan deze vraag antwoord geven kan worden, is het van belang het vraagprogramma goed te weten van de proef of proeven die gereden gaan worden. Welke proef past bij het paard en vooral, wat kunnen paard en ruiter samen. Om als jury je punt te kunnen geven beoordeel je naar aanleiding van een aantal criteria. Takt:

Tempo: Houding: Beweging: Harmonie: Presentatie:

Hier begint het eigenlijk mee. Dat geldt natuurlijk voor alle gangen. Voor goede punten moet de tölt 4 takt zijn (dus niet diagonaal of lateraal),draf ruim met beweging en een duidelijk zweefmoment, stap ruim en schrijdend, galop ruim, goed gesprongen en een zweefmoment, telgang, snel, ruim met zweefmoment Het tempo moet voldoen aan de opgave. B.v langzaam genoeg in langzame tölt, snel genoeg in snelle tölt. Is de houding correct, dus zonder onderhals of te veel achter de teugel We zien graag ruime soepele en hoge bewegingen. Is de combinatie goed op elkaar ingespeeld. Is het prettig om naar te kijken Reageert het paard op de hulpen, speelt de ruiter daar op een goede manier op in.

Deze punten maken dat er uiteindelijk een cijfer tot stand komt dat een weerspiegeling geeft van al deze criteria. Er zijn nog een aantal zaken waardoor een cijfer positief kan uitpakken, tot wel een halve punt extra. Je kunt dan denken aan harmonie, goede rijstijl, ziet er netjes uit, uitstraling en uiteraard het rijden van het juiste vraagprogramma. Dit maakt dat er ook zaken negatief voor het cijfer kunnen uitpakken. Denk maar aan een ruiter met weinig balans, ongecoördineerd. De ruiter is dus duidelijk een storende factor en zit het paard in de weg. Ruw rijden, zonder respect voor het paard, hinderen van mederuiters. Wat zeker niet scoort is het constateren van mondwonden tijdens de controle. Dit kan zelfs leiden tot diskwalificatie. Zoals je ziet komt er best wel wat kijken bij het rijden van een wedstrijd. Stel jezelf een haalbaar doel als je een wedstrijd rijdt. Dat voorkomt teleurstelling. Let op het juiste harnachement: IJzers juiste maat, springschoenen/ballenboots niet te zwaar, welke bitten mag je gebruiken en welke neusriem mag er wel of niet in combinatie met het bit. Let ook op het dragen van de juiste kleding. Vraag altijd om een protocol van elke proef die je rijdt en vraag uitleg aan de jury als je iets niet begrijpt. Het is handig om een keer het FIPO door te lezen. Misschien nog wel het allerbelangrijkste: Zorg dat je met plezier naar een wedstrijd gaat! Marianne Timmerman

Übung macht den Meister II Met dit motto is zaterdag 24 november een oefenwedstrijd georganiseerd door onze club. Bij Manege het Zwarte Water in de Mortel, dat bijna ons thuishonk is geworden na onze Lente Indoor en de merrie- en veulenkeuring. Een relatief groot aantal ruiters had zich ingeschreven: meer dan 25, uit binnen en buitenland (!). De ruiters varieerde sterk in niveau en ambitie. Van wedstrijdruiters met WK aspiraties tot recreatieruiters voor het plezier. Met zelfs een gelegenheidsruiter, Teun Peersman, die een prachtig paard had geleend. En iedereen kwam aan zijn trekken, warme koffie, heerlijk eten, een koud biertje en lekker droog binnen opzadelen, losrijden en performen, als ware Grand Prix ruiters. Maar het rijden was ook top. Een oefenwedstrijd als aanvulling op het harde trainen en oefenen thuis. Want ook het wedstrijdrijden kan worden geoefend. De één omdat hij nog geen doorgewinterde wedstrijdruiter is, de ander om het jonge paard aan de wedstrijden te laten wennen, en een enkeling die de keuze in het midden wil laten... De juryleden, Carina Heller en Mark en Marianne Timmerman, schreven de protocollen flink vol. Helaas niet met louter lof of lieve complimenten maar wel met bruikbaar commentaar en tips. Bijzonder was de mogelijkheid om je punten aansluitend aan je proef te verbeteren. Mark gaf namelijk in samenspraak met de andere juryleden, een tip, waarna je een herkansing kreeg op een onderdeel van de proef. Dat was voor velen een echte winstpakker. Hadden we zo'n herkansing op de Open Lente Indoor maar... Afijn, voor mij een bijzonder geslaagd evenement. Met een leuke club paardenmensen zonder echte wedstrijdstress, werken aan vooruitgang. En voor iedereen was er ruimte: ruimte aan het Westernbuffet, ruimte in de herberg, voor mij in ieder geval ruimte voor verbetering... Uw razende reporter,

Mike van Engelen Arcen

Rechtrichten Zoals ik in een eerder stukje in deze Isi-post geschreven heb ben ik afgelopen jaar gestart met het rechtrichten van mijn paard. Dit na een scheefstand van het heiligbeen en om te voorkomen dat mijn paard een aantal maanden later weer problemen had ben ik me gaan verdiepen in de natuurlijke scheefheid van het paard. Er is veel informatie te vinden in boeken en op internet. Ik heb hieronder kort het eerste hoofdstuk over rechtrichten weergegeven. Dit om beter te begrijpen waarom mijn merrie beter op de linkerhand stapt en beter op de rechter hand galoppeert en waarom ze eigenlijk altijd in rust met haar rechtervoorbeen iets voor haar linkervoorbeen staat. Asymmetrisch Het paard is van nature in principe geen lastdier. Als we er als ruiter op willen gaat zitten, moet het paard goed voorbereid worden om ons te dragen. Dat kan door middel van dressuur, met als onderdeel het rechtrichten. Het rechtrichten is bedoeld om het paard symmetrisch te ontwikkelen, want elk paard is van nature asymmetrisch ontwikkeld. Net als de mens is elk paard links- of rechtshandig, zowel in de voorbenen als in de achterbenen. Daarnaast heeft hij een kromming in zijn lijf naar links of naar rechts. Verder draagt hij meer gewicht op zijn voorbenen dan op zijn achterbenen. En dat zorgt voor een ongelijke gewichtsverdeling over alle vier de benen van het paard. Als de ruiter deze scheefheden niet corrigeert kan dat tot problemen bij het paard leiden. Dressuur in de vorm van rechtrichtende buigingsarbeid zorgt ervoor dat het paard symmetrisch ontwikkeld in lijf en ledematen. Daarnaast zorgt het rechtrichten ervoor dat het paard in balans komt en zijn gewicht goed verdeeld over alle vier de benen. Door het paard recht te richten kan het paard de ruiter correct dragen. Zoals elk mens van nature links- of rechtshandig is, is ook elk paard dat. Het paard heeft zogenaamd een moeilijke en makkelijke kant.

Rechtsgebogen (linkshandig)

linksgebogen (rechtshandig)

Een rechtsgebogen paard wordt ook wel linkshandig genoemd en een linksgebogen paard rechtshandig. Dit komt doordat hij met dit voorbeen handiger is en een betere coördinatie heeft. Dit is zijn voorkeursbeen. In situaties waarin hij snel moet reageren zal hij met dit been sneller zijn. Iets verderop zal nog verder ingegaan worden op het effect van links- en rechtsgebogenheid op de beweging van het paard.

In de natuur vormt zijn scheefheid geen enkel probleem en is vaak zelfs een voordeel. Doordat hij instinctief kiest voor zijn handige - beter gecoördineerde - kant, kan hij zich, in geval van gevaar, snel uit de voeten maken en snelheid ontwikkelen door met zijn ene been hard af te zetten en met zijn andere been zichzelf op te vangen - meer te dragen. Op die manier is zijn kans op overleven het grootst. Bovendien zal hij altijd in een rechte lijn of zigzaggend vluchten. De cirkel of volte is een onnatuurlijke figuur voor hem, waarvoor hij eigenlijk niet gebouwd is. Naarmate de volte kleiner wordt en de gang sneller wordt, kunnen er enorme krachten op de rug van het paard (met name op het SI-gewricht) komen te staan. Dit kan de nodige problemen veroorzaken als wij ons paard niet correct (spiertechnisch) trainen, zodat hij in staat gesteld wordt deze figuur wel te lopen, zonder dat hij daarbij lichamelijk geschaad wordt. Ook het lopen op de voorhand is in de natuur juist een voordeel. Doordat zijn grootste tijdsbesteding bestaat uit grazen is het erg handig dat hij alleen de ene voet voor de andere hoeft te zetten, waarbij zijn massa hem vooruit duwt. Achteruit lopen is niet zinvol. Het gras is daar al weggegeten en er ligt hooguit mest. De horizontale scheefheid

Een paard loopt van nature op de voorhand. Van het totale gewicht rust 3/5e deel op de voorhand en 2/5e deel op de achterhand. Als wij als ruiter boven op het paard gaan zitten dan komt het grootste deel van ons gewicht ook op de voorhand. Om overbelasting te voorkomen, moeten we ervoor zorgen dat het paard gewicht van de voorhand overneemt op de achterhand. Zodat het totale gewicht (van paard en ruiter) tenminste gelijkmatig over zijn vier benen verdeeld wordt. (horizontaal evenwicht) Stel een paard weegt 500 kilo. Zijn natuurlijke verdeling van het gewicht is dan ca. 200 kilo verdeelt over beide achterbenen en ca. 300 kilo verdeeld over beide voorbenen.

Natuurlijk evenwicht 200 kilo

300 kilo

horizontaal evenwicht 250 kilo

250 kilo

rijkunstig evenwicht 300 kilo

200 kilo

Hier zie je een linksgebogen paard. Deze heeft van nature aan de rechterkant lange spieren en aan de linkerkant korte spieren. De linker lijn geeft de korte spieren aan, deze zijn erg stijf en moeten zich lang kunnen gaan maken. De rechter lijn geeft de lange spieren, deze zijn vaak erg slap en kunnen zich moeilijk aanspannen en korter worden.

Hier zie je een rechtsgebogen paard. Deze heeft van nature aan de linkerkant lange spieren en aan de rechterkant korte spieren. Voor deze geldt hetzelfde als voor het linksgebogen paard. De rechtse lijn geeft de korte en stijve spieren aan en de linkse lijn de lange en slappe spieren. De lange spieren moeten leren zich aan te spannen en korter te worden en de korte spieren moeten leren zich op te rekken.

Met een rechtsgebogen paard zal linksom -meestal- moeilijker gaan. De korte, stijve spieren van het paard komen aan de buitenkant en de lange, slappe spieren aan de binnenkant. Op de volte linksom moet hij de spieren aan de buitenkant oprekken, wat voor hem erg moeilijk is. Op een volte wil de ruiter dat het paard om zijn binnenbeen heen buigt en dus aan de binnenkant hol wordt en aan de buitenkant bol wordt, dit is voor het rechtsgebogen paard linksom op de volte haast onmogelijk, omdat hij zijn spieren aan de binnenkant niet aanspant en kort maakt. Het rechrichten is erg belangrijk om onder andere een correct ronde volte te kunnen rijden. Hier zie je een paard dat correct buigt op de volte. De binnenspieren zijn kort en aangespannen en de buitenspieren maken zich lang. Op deze wijze kan voelt het voor de ruiter alsof het paard om het binnenbeen heen buigt. Doordat het paard de binnenspieren kort maakt, draagt hij het ruitergewicht met zijn buikspieren. Doet hij dit niet dan zal hij de ruiter met zijn rugspieren gaan dragen, wat op den duur erg pijnlijk en schadelijk voor het paard is.

Het doel van het rechtrichten is om de spieren aan beide kanten even sterk te maken. De spieren moeten zich aan beide kanten evenveel kunnen oprekken als kunnen aanspannen. De spieren worden soepel en sterk, zodat het gemakkelijk naar beide kanten kan buigen en het paard een rechte lijn kan lopen, zonder naar een kant te 'trekken'.

De drie basiselementen van het rechtrichten •

Lengtebuiging in het lichaam

•

Voorwaarts neerwaartse tendens

•

Ondertreden van het binnenachterbeen

Lengtebuiging Is de buiging van de wervelkolom. De lijn die door het paard loopt geeft de correct lengtebuiging aan. De buiging begint bij de eerste halswervel in de atlas draaier tot aan de laatste wervel in de staartwortel. Het is voor een paard niet mogelijk gelijkmatig in de wervelkolom te buigen, omdat de ribben weinig buigzaam zijn. De meeste buiging zal plaatsvinden in de hals en lendenen. Bij een correcte lengtebuiging zullen de staartwervels ook mee buigen. Dus bij een oefening met een buiging naar rechts, zal de staart ook naar rechts hangen. Dit is een controle of het paard correct buigt en de oefening met losgelatenheid in zijn lichaam uitvoert. Door de lengtebuiging komen de binnenschouder en binnenheup dichter bij elkaar, waardoor het paard met zijn binnenbeen onder de massa kan treden.

Voorwaarts neerwaarts Om ons op een correcte manier te kunnen dragen moet het paard zijn buikspieren aanspannen en zijn rug loslaten. Het paard moet te allen tijde een voorwaarts neerwaartse tendens hebben, waarbij hij dus steeds de hand wil zoeken en zijn rug loslaat. Op het bovenste plaatje: een paard dat de rug aanspant en dus een holle bovenlijn maakt. Op het onderste plaatje: een paard met een correcte voorwaarts neerwaartse houding. Hij maakt de bovenlijn lang en spant zijn buikspieren aan. Het paard mag tijdens deze fase niet met zijn hoofd achter de loodlijn komen, zie de lijn bij het hoofd van het paard in het plaatje.

Ondertreden van het achterbeen Doordat het paard zijn binnenbuikspieren aanspant en zijn buitenspieren lang maakt komen zijn binnenheup en binnenschouder dichter bij elkaar, waardoor het paard met zijn binnenbeen onder de massa kan treden. Het zwarte puntje is het zwaarste punt van het paard. Als je bij wijze van spreken daar een singel omheen doet en hem daaraan ophangt, zal hij in evenwicht hangen. Gewicht kun je het makkelijkst dragen door recht onder het zwaartepunt te tillen, daarom is het belangrijk dat een paard zijn achterbeen onder het zwaartepunt neerzet. Dit zal op den duur het minst schadelijk zijn voor het paard, op welk niveau dan ook (van recreatie tot topsport).

Op wedstrijden zie ik veel ijslanders die linksgebogen op de rechterhand lopen en omgekeerd. Gelukkig valt dit de jury ook op en wordt dit steeds vaker op de protocollen geschreven. Tijdens mijn dagelijkse training let ik heel goed op of mijn volte wel rond is, of de volte op de rechterhand ook rechtsgebogen is en of mijn paard niet over de schouder naar binnen valt maar draagt. Nu ze dit netjes onder de knie heeft komen de zijgangen aan de orde waardoor de achterbenen gelijkmatig getraind worden zodat beide benen kunnen dragen en stuwen. Hierover meer in een volgende Isi-Post. Sanne Ponjee

Uitnodiging Maas- en Peeldag 17 maart 2013 Op 17 maart 2013 zal na groot succes van de vorige edities wederom de Maas- en Peeldag plaatsvinden! De Maas- en Peeldag bestaat uit diverse onderdelen: Cursus door jurylid Marianne Timmerman - van Stal de Hondsbergen (met eigen paard) Cursus door ijslandertrainer en wedstrijdruiter Pim van der Sloot (met eigen paard) ’s morgens zal Michael Hamerslag een seminar verzorgen over Osteopathie. Tijdens deze seminar zal hij 2 paarden behandelen. (indien je interesse hebt om je paard te laten behandelen stuur me dan even een mailtje) Ruiters kunnen zich opgeven voor één van de 2 cursussen. Deelnemers aan het seminar van Michael Hamerslag kunnen zich eveneens bij mij opgeven. Opgeven kan uiterlijk tot 1 maart 2013 door een e-mail te sturen naar: [email protected]. Zet er duidelijk bij aan welk onderdeel je graag mee wilt doen; vol is helaas vol! Uiteraard is publiek ook van harte welkom! Na 1 maart 2013 is opgave niet meer mogelijk. We hebben de beschikking over 2 overdekte rijhallen en een grote kantine. Er is tevens voldoende ruimte je paard te stallen, prikwei zit bij de prijs inbegrepen, een box kan enkel op eigen gelegenheid rechtstreeks bij Het Zwarte Water gereserveerd worden. Locatie: Manege Het Zwarte Water Breemhorstsedijk 65 5425 RD De Mortel T (0492) 319292 De kosten voor de cursus met eigen paard (inc. Uitgebreide lunch en prikweide) zijn €50 voor Maas en Peel leden, €65 voor niet-Maas en Peel leden.

Uitnodiging Nieuwjaarsborrel Maas en Peel 2013 Wanneer: zaterdag 19 Januari 2013 Hoe laat: 16.00 – 20.00 uur Waar: Restaurant en Partycentrum de Turfhoeve Middenpeelweg 1 5975 MZ Sevenum Telefoon: +31 (0)77-4677500

Onder het genot van een hapje en een drankje zullen we samen proosten op een nieuw verenigingsjaar! Het bestuur stelt uw komst zeer op prijs! Geef je op via [email protected]

Uitnodiging Open Lente Indoor Maas en Peel Wanneer:Zondag 7 april Hoe Laat: hele dag, start om 10.00 uur Waar: Manege het Zwarte Water – De Mortel inschrijven: kan in het nieuwe jaar op www.tolt.nl