G E M E E N T E
Ijmegen
Beleidsnotitie Ondersteunende horeca
Najaar 2001
Inhoudsopgave 1
Inleiding
1
2
Wat is Ondersteunende Horeca?
2
3
Kansen en bedreigingen
4
4 Vigerend beleid rond ondersteunende horeca 4.1 Notitie Integraal Horecabeleid 4.2 Ondersteunende horeca in bestemmingsplannen voor het centrum
5 5 5
5 Nieuwe beleidslijnen ondersteunende horeca 5.1 Algemene criteria voor ondersteunende horeca 5.2 Beleidslijn 1: Ondersteunende horeca bij de food-detailhandel 5.3 Beleidslijn 2: Ondersteunende horeca bij de non-food detailhandel 5.4 Beleidslijn 3: Ondersteunende horeca bij bijzondere en recreatieve doeleinden 5.5 Uitvoering
7 7 8 9 10 11
6
13
Aanpak
Bijlage 1 Voorbeelden aanbod ondersteunende horeca in Nijmegen
14
Inleiding Steeds vaker worden ondernemers geconfronteerd met het verschijnsel ondersteunende horeca. Horeca-ondernemers ervaren dit als concurrerend en doen een beroep op de gemeente om hiertegen op te treden. Andere ondernemers missen een duidelijk beleid van de gemeente rond ondersteunende horeca. Dit heeft er toe geleid dat ondersteunende horeca op de agenda is geplaatst. De opgave is nu om een visie te ontwikkelen op het verschijnsel ondersteunende horeca. Het gaat hierbij om horeca bij detailhandel en om horeca bij de functies bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden. De doelstelling van deze notitie is tweeledig; 1. Te komen tot een goede definiering van het verschijnsel ondersteunende horeca. Het streven is om helderheid te scheppen rond het fenomeen ondersteunende horeca. Hiertoe zal een beschrijving worden gegeven van alle categorieen ondersteunende horeca, zal een inventarisatie worden gemaakt van de omvang van het verschijnsel en zullen de kansen en bedreigingen worden weergegeven. 2. Een voorstel voor regulering van het verschijnsel ondersteunende horeca. Hierbij zal allereerst worden gekeken naar het vigerende beleid. Vervolgens zullen de criteria worden weergegeven waaraan moet worden voldaan om als ondersteunende horeca behandeld te worden. Daarna zullen de nieuwe beleidslijnen worden gepresenteerd.
1
2
Wat is Ondersteunende Horeca? Het is mogelijk een duidelijke afbakening te maken tussen de reguliere horeca en ondersteunende horeca: •
Definitie van horeca: een lokaliteit waarin - anders dan geheel machinaal- dranken en/of etenswaren tegen betaling worden verstrekt voor consumptie ter plaatse.
•
V a n ondersteunende horeca is sprake wanneer men in een zaak die geen (planologische) hoofdbestemming horeca heeft iets kan consumeren en men daarvoor moet betalen.
Er zijn bij het verschijnsel ondersteunende horeca verschillende onderscheiden te maken: 1. Naar locatie: binnen het stadscentrum of buiten het stadscentrum. 2. Horeca gekoppeld aan detailhandel of gekoppeld aan activiteiten die vallen onder bijzondere doeleinden, actieve recreatie en sport (musea, scholen, sportkantines). 3. Binnen de detailhandel kan dan nog het onderscheid gemaakt worden van gekoppeld aan de food-branche of gekoppeld aan de non-foodbranche. 4. Horeca echt ondersteunend en in zijn functioneren afhankelijk van de hoofdfunctie of ondersteunend maar tegelijkertijd onafhankelijk van de hoofdfunctie. Voor het laatste onderscheid (ad 4) geldt dat in deze notitie alleen aandacht zal worden besteed aan horeca die afhankelijk is van de hoofdfunctie. De reden voor deze afbakening is dat onafhankelijke ondersteunende horeca kan worden behandeld als " g e w o n e " horeca. De mogelijke categorieen ondersteunende horeca kunnen schematisch als volgt worden weergegeven: Ondersteunende tioreca
Niet-centrum
Centrum
BD of R D *
Detailhandel
Food
BD of R D *
Nonfood
* BD of R D = bijzondere doeleinden of recreatieve doeleinden
2
Wat is Ondersteunende Horeca?
Voorbeelden van ondersteunende horeca in de hierboven gepresenteerde categorieen zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Centrum, detailhandel, food: Banketbakkerij Strik Centrum, detailhandel, non-food: Dekker vd Vegt Centrum, bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden: museum Valkhof Niet-centrum, detailhandel, food: A H Jacobsiaan Niet-centrum, detailhandel, non-food: Intratuin (in Maiden) Niet-centrum, bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden: ziekenhuizen, de universiteit, wijkcentra, sporthallen
Het is mogelijk dat in een zaak activiteiten plaatsvinden die deels tot de categorie food en deels tot de categorie non-food gerekend kunnen worden. Een dergelijke zaak zal bij de beleidsuitvoering worden ondergebracht bij die categorie waarin de meeste activiteiten plaats vinden. Meer voorbeelden van het huidige aanbod aan ondersteunende horeca in Nijmegen is te vinden in bijlage 1. Deze lijst van voorbeelden is niet uitputtend.
3
Kansen en bedreigingen
3
Kansen en bedreigingen Om een beleidslijn voor ondersteunende horeca te kunnen neerzetten is het belangrijk kansen en bedreigingen tegen elkaar af te wegen. Argumenten voor het toestaan van ondersteunende horeca zijn: Deze ontwikkeling draagt bij aan verlevendiging van het stadscentrum en vergroot daarmee de aantrekkingskracht van de Nijmeegse binnenstad. Het stadscentrum verschiet steeds meer van kleur van detailhandel naar funshopping. De juiste combinatie van functies als detailhandel, horeca, leisure, cultuur en verblijfsomgeving zorgt ervoor dat bezoekers naar het centrum komen. Binnen de detailhandel valt de trend waar te nemen van schaalvergroting. In grotere winkels verblijven consumenten gemiddeld langere tijd en derhalve is het voor de ondernemer wenselijk de consument dan een kopje koffie tegen betaling te kunnen aanbieden. Dit maakt de winkel aantrekkelijker voor de consument en een langere verblijftijd in een winkel leidt tot een toename van het aantal koopmomenten. Bij de food-detailhandel kan gesproken worden van een directe relatie tussen detailhandelsactiviteit en horeca-activiteit. Het gaat om een afgeleide activiteit van de hoofdactiviteit. Bij de functies bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden geldt vaak dat ondersteunende horeca moeilijk los kan worden gekoppeld van de hoofdfunctie. Neem bijvoorbeeld een museum, een ziekenhuis of een sportaccommodatie: voor het goed functioneren van een dergelijke voorziening is ondersteunende horeca een noodzaak. Bij het toestaan van ondersteunende horeca gelden de volgende kanttekeningen: Er moet ingespeeld worden op nieuwe trends en ontwikkelingen, zonder dat ondersteunende horeca leidt tot oneerlijke concurrentie met bestaande reguliere horecavoorzieningen. Er moet voor gewaakt worden dat een ongebreidelde groei aan horeca-activiteiten ontstaat, die niet meer te handhaven is. Dit zorgt voor kwaliteitsverslechtering van de bestaande voorzieningenstructuur. In de binnenstad ontstaat steeds duidelijker een ruimtelijk functionele geleding. Bepaalde delen van de stad krijgen een duidelijke woonfunctie, een winkelfunctie en een horecafunctie. Het integrale horeca-beleid van de gemeente dat uitgaat van horecaaccentgebieden sluit hierbij aan. Met het toestaan van ondersteunende horeca buiten deze accentgebieden wordt van dit strakke concentratiebeleid enigszins afgeweken. Conclusie: er zijn zowel duidelijke positieve als negatieve aspecten aan het toestaan van het fenomeen ondersteunende horeca. Dit leidt tot de vaststelling dat het weliswaar wenselijk is om ondersteunende horeca mogelijk te maken, maar dan wel onder strikte voorwaarden. Bij het formuleren van een nieuwe beleidslijn zal dan ook gewerkt worden met criteria om het fenomeen af te bakenen en met beperkingen om de omvang in toom te houden.
4
Vigerend beleid rond ondersteunende horeca
4
Vigerend beleid rond ondersteunende horeca Binnen het vigerende beleid van de gemeente Nijmegen ten aanzien van horecavoorzieningen wordt op een tweetal wijzen onderscheid gemaakt tussen reguliere horeca en ondersteunende horeca: Het beleid voor de reguliere horeca in het centrum is vastgelegd in de notitie Integraal Horecabeleid. De neergezette beleidslijn in deze notitie is niet van toepassing op ondersteunende horeca. In de bestemmingsplannen voor het centrum wordt ondersteunende horeca als aparte categorie naast de reguliere horeca behandeld. Beide punten worden hieronder toegelicht. Voor een (startende) ondernemer geldt voor de realisatie van een ondersteunende horecavoorziening dezelfde regelgeving op het gebied van de drank- en horecawet, Arbo etc. als bij de reguliere horeca.
4.1
Notitie Integraal Horecabeleid Het horecabeleid voor het Nijmeegse stadscentrum is vastgelegd in de notitie Integraal Horecabeleid. In deze notitie wordt uitgegaan van concentratie van de horeca in het centrum in zogenaamde horeca-accentgebieden. De bestaande horeca buiten deze accentgebieden in het centrum wordt gehandhaafd, maar de voorkeur gaat uit naar een andere bestemming (detailhandel) teneinde de winkelstructuur in de binnenstad te versterken. Nieuwe horeca buiten deze horeca-accentgebieden wordt niet toegestaan. Ondersteunende horeca in het centrumgebied maakt onderdeel uit van detailhandel en bijzondere doelen die over het algemeen gevestigd zijn buiten de horeca-accentgebieden. Er moet nu voor worden gewaakt dat onder het mom van ondersteunende horeca activiteiten plaats vinden die op basis van het voor de gemeente geldende horecabeleid niet zijn toegestaan. Voorkomen moet worden dat op locaties waar geen horecabestemming op rust, min of meer volwaardige zelfstandige horeca-inrichtingen kunnen ontstaan. Daarom is het belangrijk goed af te bakenen welke activiteiten onder ondersteunende horeca gerekend kunnen worden en welke niet. Een van de uit te werken punten van de notitie Integraal Horecabeleid was het opstellen van een terrassennotitie. Deze is onlangs verschenen. De terrassennotitie heeft als uitgangspunt dat uitsluitend voor panden waarop een horeca-bestemming rust en waarin een horecaonderneming is gevestigd een terrasvergunning verstrekt wordt. Dit houdt dus in dat aan ondersteunende horeca in principe geen terrasvergunning wordt verstrekt. Het betreft hier een beleidsregel waarvan alleen gemotiveerd kan worden afgeweken. Per geval zal dit bekeken worden. Zo is bijvoorbeeld aan het nieuwe museum Valkhof een terrasvergunning verieend.
4.2
Ondersteunende horeca in bestemmingsplannen voor het centrum Het huidige beleid ten aanzien van ondersteunende horeca in het centrum is vastgelegd in de bestemmingsplannen Stadscentrum Kerngebied 1 en Kerngebied 2. Het betreft een beleidslijn ten aanzien van de volgende twee categorieen Ondersteunende horeca bij de food-detailhandel
5
Vigerend beleid rond ondersteunende horeca
Ondersteunende horeca bij de functie bijzondere doeleinden Bij ondersteunende horeca bij de food-detailhandel kan gedacht worden aan vestiging van een koffiecorner bij bijvoorbeeld een bakker. Om dit fenomeen voor het gehele centrum in beperkte mate mogelijk te maken is er in de bestemmingsplannen Stadscentrum Kerngebied 1 en Kerngebied 2 gekozen voor de constructie van vrijstelling (art 15 WRO.): " Vrijstelling voor het gebruik van een gedeelte van een winkel in combinatie met en ondergeschikt aan de ter plaatse uitgeoefende detailhandel ten behoeve van de consumptie van ter plaatse in het kader van de detailhandel vervaardigde en verkochte etenswaren met dien verstande dat: 1. de oppervlakte van het betreffende winkelgedeelte maximaal 2 0 m2 en niet meer dan 2 5 % van de verkoopvloeroppervlakte mag bedragen 2. per straatzijde van een bouwblok ten behoeve van niet meer dan 1 winkel aan deze vrijstellingbevoegdheid toepassing mag worden gegeven". Er is gekozen voor deze constructie van vrijstelling en dus afgezien van de mogelijkheid om op betreffende panden horecabestemming of dubbele bestemming horeca/detailhandel te leggen. Deze handelswijze past namelijk niet binnen het Integraal Horecabeleid dat uitgaat van concentratie van de horeca in horeca-accentgebieden. Bij ondersteunende horeca bij de functie bijzondere doeleinden kan gedacht worden aan vestiging van een horecagelegenheid in een museum, schouwburg of sportkantines. In deze panden met sociaal-culturele of recreatieve doeleinden worden vaak als nevenactiviteit de bezoekers consumpties tegen betaling aangeboden. Deze instellingen mogen echter niet als een "normaal" horecabedrijf worden geexploiteerd. Voorkomen dient te worden dat er paracommerciele activiteiten plaats vinden. Tot op heden wordt in ongeveer 8 0 % van alle bestemmingsplannen geen aandacht besteed aan de mogelijke aanwezigheid van ondersteunende horeca bij de functie bijzondere doeleinden. Uitzondering is het bestemmingsplan Stadscentrum Kerngebied 2. Hierin wordt voor de functie bijzondere doeleinden (het museum) gebruik gemaakt van de methode waarbij per gebied of per zone het aantal m 2 ' s toegestane ondersteunende horeca per categorie wordt aangegeven. In dit bestemmingsplan staat de volgende passage: De bruto-vloeroppervlakte van het museum mag maximaal 7 0 0 0 m2 bedragen. De ondersteunende horecafunctie mag maximaal 4 0 0 m2 bedragen. De ondersteunende horecafunctie is dus gerelateerd aan en gelimiteerd ten opzichte van de hoofdfunctie: een bepaalde functie omvat X m 2 , daarbinnen mag Y m2 ondersteunende horeca aanwezig zijn.
6
Nieuwe beleidslijnen ondersteunende horeca In de vorige paragrafen is het verschijnsel ondersteunende horeca in al zijn facetten belicht: • De te onderscheiden categorieen zijn beschreven • De omvang van het verschijnsel is geinventariseerd • Voor- en nadelen van het verschijnsel zijn op een rij gezet Na afweging van de voor- en nadelen is er voor gekozen om het verschijnsel ondersteunende horeca te formaliseren. Het bestaan van ondersteunende horeca als aparte categorie wordt erkend. In bestemmingsplannen zal niet alleen gewerkt worden met de functies detailhandel, horeca en bijzondere doelen, maar zal aan ondersteunende horeca apart aandacht dienen te worden besteed. Ondersteunende horeca zal dus niet benaderd worden als "normale horeca", maar als een aparte functie. Erkenning houdt in dat er apart beleid geformuleerd wordt voor ondersteunende horeca. Dit brengt met zich mee dat heel nauwkeurig kan worden afgebakend wat wel en niet wenselijk is. Er ontstaat meer grip op het verschijnsel ondersteunende horeca. Het wordt zo vrij eenvoudig om precies te reguleren in welke mate ondersteunende horeca mogelijk dient te worden gemaakt. Om beperkte groei van ondersteunende horeca mogelijk te maken worden nu de volgende stappen genomen: Het fenomeen ondersteunende horeca wordt aan de hand van criteria afgebakend, Dit om ondersteunende horeca duidelijk te kunnen onderscheiden van reguliere horeca. Er worden per onderscheiden categorie ondersteunende horeca regels met betrekking tot de omvang gesteld. Dit om de groei van dit fenomeen in de perken te houden. Deze criteria en regels zullen vervolgens hun plaats moeten krijgen in bestemmingsplannen. Dan pas is er sprake van een apart beleid ten aanzien van categorie ondersteunende horeca. Het bestemmingsplan bepaalt uiteindelijk waar ondersteunende horeca is toegestaan.
1
Algemene criteria voor ondersteunende horeca Om te komen tot een goede afbakening van het verschijnsel ondersteunende horeca zullen allereerst de volgende definitie en een aantal duidelijke en praktisch toepasbare criteria worden gehanteerd: Definitie: • V a n ondersteunende horeca is sprake wanneer men in een zaak die geen (planologische) hoofdbestemming horeca heeft iets kan consumeren en men daarvoor moet betalen. De criteria: Er is alleen sprake van ondersteunende horeca als de volgende criteria gelden: 1. de horeca activiteit is ondergeschikt aan de hoofdactiviteit; 2. de openingstijden van de horeca activiteit zijn aangepast aan de openingstijden van de hoofdactiviteit; 3. de toegang tot de horeca activiteit is uitsluitend via die van de hoofdactiviteit; er is dus geen aparte ingang. 4. het aantal m2 ondersteunende horeca is gemaximeerd ten opzichte van de hoofdfunctie; 5. er is in het pand vrij toegankelijke sanitaire ruimte. 6. voor de horeca-activiteit mag geen aparte reclame worden gemaakt.
7
Nieuwe beleicislijnen ondersteunende lioreca
Bij iiet opstellen van deze criteria is er van uitgegaan dat het om criteria gaat die passen binnen het handhavingsbeleid van de gemeente. De algemene regelgeving op het gebied van de drank- en horecawet, Arbo etc. zijn uiteraard evenals bij de reguliere horeca ook op ondersteunende horeca van toepassing.
5.2
Beleidslijn 1: Ondersteunende horeca bij de food-detailhandel Bij ondersteunende horeca bij de food-detailhandel kan gedacht worden aan vestiging van een koffiecorner bij bijvoorbeeld een bakker. Vigerend beleid Om ondersteunende horeca bij de food-detailhandel in het centrum in beperkte mate mogelijk te maken is in de bestemmingsplannen Kerngebied 1 en Kerngebied 2 gekozen voor de constructie van vrijstelling (art 15 W R O . ) : " Vrijstelling voor het gebruik van een gedeelte van een winkel in combinatie met en ondergeschikt aan de ter plaatse uitgeoefende detailhandel ten behoeve van de consumptie van ter plaatse in het kader van de detailhandel vervaardigde en verkochte etenswaren met dien verstande dat: 1. de oppervlakte van het betreffende winkelgedeelte maximaal 2 0 m2 en niet meer dan 2 5 % van de verkoopvloeroppervlakte mag bedragen 2. per straatzijde van een bouwblok t.b.v. niet meer dan 1 winkel aan deze vrijstellingsbevoegdheid toepassing mag worden gegeven". Met het opnemen van deze constructie in het bestemmingsplan Stadscentrum kerngebied 1 en 2 is het toestaan van ondersteunende horeca bij de food-detailhandel voor bijna het gehele centrum geiegaliseerd en/of mogelijk gemaakt en dus in beperkte mate toegestaan. In de overige bestemmingsplannen voor het centrum en buiten het centrum is geen aandacht besteed aan ondersteunende horeca. Nieuwe
beleidslijn
Uitgangspunt: de groei van ondersteunende horeca bij de food-detailhandel dient mogelijk te worden gemaakt, zij het niet onbeperkt. Derhalve dienen regels gesteld te worden aan de omvang van de ondersteunende horeca activiteiten. Invulling: Het toestaan van beperkte groei van ondersteunende horeca in het stadscentrum is reeds mogelijk op basis van de huidige bestemmingsplannen kerngebied 1 en kerngebied 2 . De hierin gehanteerde constructie van vrijstelling met de daarin gestelde beperkingen kan dan ook worden gehandhaafd. Om beperkte groei van ondersteunende horeca in de overige delen van het stadscentrum mogelijk te maken dient in de overige bestemmingsplannen voor het centrum de bepaling te worden opgenomen dat ondersteunende horeca is toegestaan, onder de volgende voorwaarden: 1. De beleidslijn geldt alleen voor ondersteunende horeca die voldoet aan de volgende criteria: e de horeca activiteit is ondergeschikt aan de hoofdactiviteit;
8
Nieuwe beleidslijnen ondersteunende horeca
• • • • •
de openingstijden van de horeca activiteit zijn aangepast aan de openingstijden van de hoofdactiviteit; de toegang tot de horeca activiteit is uitsluitend via die van de hoofdactiviteit; er is dus geen aparte ingang. het aantal m2 ondersteunende horeca is gemaximeerd ten opzichte van de hoofdfunctie; er is in het pand vrij toegankelijke sanitaire ruimte. voor de horeca-activiteit mag geen aparte reclame worden gemaakt.
2. De volgenden beperkingen gelden: Van het totale vioeroppervlak van het bedrijf mag maximaal 20 m2 en niet meer dan 2 5 % van het totale verkoopvloeroppervlak aan ondersteunende horeca worden b e s t e e d ^ Per bouwblok aan een straatzijde is maximaal 1 bedrijf met ondersteunende horeca toegestaan. Het toestaan van ondersteunende horeca bij de food-detailhandel buiten het centrum dient op vergelijkbare wijze in bestemmingsplannen geregeld te worden. Alleen de tweede beperking verschilt enigszins: - Per straatzijde is maximaal 1 bedrijf met ondersteunende horeca toegestaan.
Beleidslijn 2: Ondersteunende horeca bij de non-food detailhandel Bij ondersteunende horeca bij de non-food detailhandel kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een koffiecorner bij een boekwinkel. De praktijk is nu dat er al bij diverse non-food zaken iets gedronken kan worden. Zolang er voor deze consumpties niets betaald hoeft te worden is er geen sprake van horeca maar van "uiting van goedgastheerschap". Met name in de meubelbranche komt dit verschijnsel veelvuldig voor. Moet er betaald worden voor de consumpties dan is er sprake van horeca. Vigerend
beleid:
In de huidige bestemmingsplannen is geen mogelijkheid gecreeerd om ondersteunende horeca bij de non-fooddetailhandel toe te staan. Nieuwe
beleidslijn:
Uitgangspunt: de groei van ondersteunende horeca bij de non-food-detailhandel dient mogelijk te worden gemaakt, zij het niet onbeperkt. Derhalve dienen regels gesteld te worden aan de omvang van de ondersteunende horeca activiteiten. Invulling: Om beperkte groei van ondersteunende horeca bij de non-food-detailhandel in het stadscentrum te maken dient in de bestemmingsplannen voor het centrum de bepaling te worden opgenomen dat ondersteunende horeca is toegestaan, onder de volgende voorwaarden;
^ Definitie gehanteerde oppervlakte: de totale oppervlakte, binnenwerks gemeten, ten dienste van de ondersteunende horeca-functie, niet inbegrepen de daarbij behorende ruimten als opslag, keuken- en toiletruimten.
Nieuwe beleidslijnen ondersteunende horeca
1. De beleidslijn geldt alleen voor ondersteunende horeca die voldoet aan de volgende criteria: • de horeca activiteit is ondergeschikt aan de hoofdactiviteit; • de openingstijden van de horeca activiteit zijn aangepast aan de openingstijden van de hoofdactiviteit; • de toegang tot de horeca activiteit is uitsluitend via die van de hoofdactiviteit; er is dus geen aparte ingang. • het aantal m2 ondersteunende horeca is gemaximeerd ten opzichte van de hoofdfunctie; • er is in het pand vrij toegankelijke sanitaire ruimte. • voor de horeca-activiteit mag geen aparte reclame worden gemaakt. 2. De volgenden beperkingen gelden: de horeca-activiteit mag niet meer dan 25 % van het totale oppervlak zijn, met een maximum van 50 m2^; maximaal 1 bedrijf met ondersteunende horeca per bouwblok aan een straatzijde. Ook in bestemmingsplannen voor buiten het centrum dient ondersteunende horeca op dezelfde wijze gereguleerd te worden, met daarbij de aanpassing van laatstgenoemde beperking dat er per straatzijde slechts 1 bedrijf met ondersteunende horeca is toegestaan.
Beleidslijn 3: Ondersteunende horeca bij bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden Bij ondersteunende horeca bij de functies bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden kan gedacht worden aan vestiging van een horecagelegenheid in een museum, s c h o u w b u r g , sportkantines. In deze panden met sociaal-culturele of sportdoeleinden worden veelal als nevenactiviteit de bezoekers consumpties aangeboden. Deze instellingen mogen echter niet als een " n o r m a a l " horecabedrijf worden geexploiteerd. Voorkomen dient te worden dat er paracommerciele activiteiten plaats vinden. Ondersteunende horeca kan vaak moeilijk los worden gekoppeld van de hoofdfunctie; voor het goed functioneren van een dergelijke voorziening, ook vanuit de klant geredeneerd, is ondersteunende horeca een noodzaak. Daar staat tegenover dat voorkomen moet worden dat het toestaan van ondersteunende horeca leidt tot ongewenste concurrentie met bestaande "normale" horeca-voorzieningen. Vigerend beleid Tot op heden wordt in ongeveer 8 0 % van alle bestemmingsplannen geen aandacht besteed aan de mogelijke aanwezigheid van ondersteunende horeca bij de functie bijzondere doeleinden. Uitzondering is het bestemmingsplan Stadscentrum Kerngebied 2. Hierin wordt gebruik gemaakt van de methode waarbij per gebied of per zone het aantal m 2 ' s toegestane ondersteunende horeca per categorie wordt aangegeven. In dit bestemmingsplan staat de volgende passage: De bruto-vloeroppervlakte van het museum mag maximaal 7 0 0 0 m2 bedragen. De ondersteunende horecafunctie mag maximaal 4 0 0 m2 bedragen. ^ Definitie gehanteerde oppervlakte: de totale oppervlakte, binnenwerks gemeten, ten dienste van de ondersteunende horeca-functie, niet inbegrepen de daarbij behorende ruimten als opslag, keuken- en toiletruimten.
10
Nieuwe beleicislijnen ondersteunende horeca
De ondersteunende horecafunctie is dus gerelateerd aan en gelimiteerd ten opzichte van de hoofdfunctie. Nieuwe
beleidslijn
Uitgangspunt: de groei van ondersteunende horeca bij de functies bijzondere doeleinden en sprtdoeleinden dient mogelijk te worden gemaakt, zij het niet onbeperkt. Derhalve dienen regels gesteld te worden aan de omvang van de ondersteunende horeca activiteiten. Invulling: Om beperkte groei van ondersteunende horeca in het stadscentrum en daar buiten mogelijk te maken dient in de bestemmingsplannen de bepaling te worden opgenomen dat ondersteunende horeca is toegestaan, onder de volgende voorwaarden: 1. De beleidslijn geldt alleen voor ondersteunende horeca die voldoet aan de volgende criteria: • de horeca activiteit is ondergeschikt aan de hoofdactiviteit; • de openingstijden van de horeca activiteit zijn aangepast aan de openingstijden van de hoofdactiviteit; • de toegang tot de horeca activiteit is uitsluitend via die van de hoofdactiviteit; er is dus geen aparte ingang. • het aantal m2 ondersteunende horeca is gemaximeerd ten opzichte van de hoofdfunctie; • er is in het pand vrij toegankelijke sanitaire ruimte. • voor de horeca-activiteit mag geen aparte reclame worden gemaakt. 2. De volgenden beperkingen gelden^: Het aantal m 2 ' s ondersteunende horeca dient gemaximeerd te worden ten opzichte van de hoofdfunctie. Het aantal m2 mag voor bijzondere doeleinden niet boven de 1 0 % van het totale oppervlak van de hoofdfunctie uitkomen. Het aantal m 2 ' s ondersteunende horeca voor de sporthallen dient gemaximeerd te worden ten opzichte van de hoofdfunctie. Het aantal m2 mag niet boven een percentage van 1 2 % van het totale oppervlak van de hoofdfunctie uitkomen. Het aantal m 2 ' s ondersteunende horeca voor sportvelden dient gemaximeerd te worden ten opzichte van de hoofdfunctie. Het aantal m2 mag voor 1 sportveld maximaal 150 m2 bedragen, Bij meerdere velden mag voor ieder extra sportveld maximaal 75 m2 worden opgeteld, met dien verstande dat de maximale oppervlakte nooit meer mag bedragen dan 375 m2.
5.5 Uitvoering Nijmegen kent een groot aantal bestemmingsplannen ( > 8 0 0 ) . In het merendeel hiervan is geen rekening gehouden met ondersteunende horeca. Er dient een goede planologische regeling te komen, waarin het in de 'Beleidsnotitie ondersteunende horeca' verwoorde beleid is vastgelegd. Hiermee ontstaat een duidelijke regeling voor alle betrokkenen.
^ Definitie gehanteerde oppervlakte: de totale oppervlakte, binnenwerks gemeten, ten dienste van de ondersteunende horeca-functie, niet inbegrepen de daarbij behorende ruimten als opslag, keuken- en toiletruimten.
11
Nieuwe beleidslijnen ondersteunende horeca
Het is een ondoenlijke en ook onpraktische zaak om voor elk afzonderlijk bestemmingsplan een aparte regeling te treffen door middel van een aanvulling van de bestemmingsplanvoorschriften. Praktischer is het om na vaststelling van de beleidsnotitie door de gemeenteraad een zogenaamd paraplu-bestemmingsplan in procedure te brengen. Met dit paraplu-bestemmingsplan wordt de regeling van de ondersteunende horeca, zoals opgenomen in de beleidsnotitie, van toepassing verklaard op het hele grondgebied van de gemeente Nijmegen. In de toelichting van het parapluplan is ruimte voor een beschrijving van (de achtergrond van) de regeling. In bestemmingsplannen is steeds een hoofdstuk opgenomen, getiteld 'gebruiksbepalingen' dan wel 'gebruiksvoorschriften'. Hierin is gesteld, dat het verboden is om gebouwen te gebruiken op een wijze of tot een doel strijdig met de uit het plan voortvloeiende bestemming. Een uitzondering is daarbij gemaakt voor een gebruik dat al bestond ten tijde van het rechtskracht verkrijgen van het bestemmingsplan en dat afwijkt van de in het plan aangegeven bestemmingen en/of voorschriften. Dit geldt dus ook voor de bestaande gevallen van ondersteunende horeca. Het maken van een aparte overgangsregeling is dan ook niet nodig.
12
6
Aanpak De volgende stappen zijn inmiddels genomen: 1. Er is een discussienotitie opgesteld. 2. Deze notitie is binnen de gemeente afgestemd met: • Economische Zaken D G G o Planologie en Juridische Zaken • Stedenbouw SO • Regulering OR 3. De notitie is geaccordeerd door B & W 4. Er zijn twee workshops georganiseerd voor deskundigen. De discussienotitie stond daarin centraal. 5. A a n de hand van resultaten van de workshops is de discussienotitie aangepast en omgezet in een beleidsnotitie. 6. Er is voor de zomer een inspraakronde georganiseerd.
De volgende stappen zullen nog worden genomen: 1. 2. 3.
Vaststellen notitie in de raad. Implementatie: het opstellen van een paraplu-bestemmingsplan Evaluatie.
13
Bijlage 1 Voorbeelden van ondersteunende horeca in Nijmegen De 1. 2. 3. 4. 5.
volgende groepen zijn te onderscheiden; Centrum, detailhandel, food Centrum, detailhandel, non-food Centrum, bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden Niet-centrum, detailhandel, food Niet-centrum, detailhandel, non-food
6.
Niet-centrum, bijzondere doeleinden en recreatieve doeleinden:
Adi: Banketbakker Strik Ziekerstraat Deutsche Bakker Hertogstraat Koek en C o , Burchtstraat Bakker Bart Ad2: Dekker vd Vegt Ad3: Nieuwe M u s e u m Valkhof Commanderie Cultureel Centrum Lindenberg Schouwburg Lux Ad4 Albert Hein Jacobsiaan Ad5: P D V / G D V (Gamma, Praxis) Ad6: kantines in: scholen sporthallen fitness- en andere sportgelegenheden (Keep Fit), ziekenhuizen universiteit wijkcentra musea
14
