Ieders droom telt. Publicatie van het sociaal-artistieke project in Houtem Verhalen in de wereldkeuken, Murgamigos en Lomografie

‘Ieders droom telt’ Publicatie van het sociaal-artistieke project in Houtem Verhalen in de wereldkeuken, Murgamigos en Lomografie

Colofon Auteur: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Frank Mercado Avalos Arstistiek coördinatoren: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Els Debarbieux, D’ Hertefelt Sebastien, Gideon Borges de Sonza, Enrique Noviello en Joeri Wens Collega’s Riso: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dirk Masquillier, Isolde Vandemoortele, Hilde Timmermans, Nicole Vastenavondt, Chris Verreck Inter-Vilvoordse, OCMW-Vilvoorde, Stad Vilvoorde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buurtwerksters: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leen Verrijsen, An Duque, Els Franssens vzw MURGA: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geert Luyts, Sanne Clerinx Jongerenwerking ATS: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stefaan Fabri vzw Lejo: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eva De Coninck, Dieter Dochy Gemeentelijke basisshool De Groene Planeet Houtem:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sandra Crabbé Katholiek basisschool De Biekorf:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Arlette Aendekerk, Tom Vandevoorde SOEK-medewerkster: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joke Knops Wijkmanager: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mark Borremans Gemeenschapswacht Houtem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stagiair: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marianne Dhyon Fotografie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . An Minnen Vormgeving en lay-out: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tine Vandezande Vertaling en nalezing tekst: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Danielle Van der Weeën Vrijwilligers: Mia, Frieda, Inge, Auatef, Francine, Victoria en de Syrische familie, Fransico, Rika, Eduard, Jeannine, Jeannine en Danny, Monique, Jeanne, Samira, Chris, Danny, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nelly, Celine, Jeroen, Kimberly, het Capoeirateam: Brazuca, Mil, Felicidade, Katapú,Tubarão, Elastica. Alle kinderen van de Murgamigos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ‘I have a dream’: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joey, Yannick, Diana , Bjarne, Farouk, Widad, Jessy, Dounia Opnamestudio:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rockfabriek vzw Jes CD perserij:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Multidisc Drukkerij:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Droomedaris Datum publicatie: April 2012

1

Verantwoordelijke uitgever: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dirk Maquillier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vzw Riso Vlaams Brabant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eénmeilaan 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3010 Kessel-Lo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Publicatie “Samenleven in Houtem” Inhoud Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Voorwoord in Engels, Spaans, Frans. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-7 Iets over de wijk (Mia). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 VERHALEN IN DE WERELDKEUKEN deel 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 PERU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Interview Paco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Recept Cheviche de pescado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Wist je dat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Quiz Peru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 ENGELAND. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Interview Monique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Recept Englisch Stew. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Wist je dat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Quiz Engeland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 BELGIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Interview Rika en Jeannine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Recept Mosselen natuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26-27 Wist je dat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Quiz België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 LOMOGRAFIE MET JONGEREN ‘I HAVE A DREAM’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Uitleg Lomogragie met Jongeren “I have a dream” met foto’s. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

2

VERHALEN IN DE WERELDKEUKEN deel 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 MAROKKO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Interview Samira . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41-43 Recept Couscous. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Wist je dat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Quiz Marokko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 CONGO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Interview Onya. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Recept Moambe met Kip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Wist je dat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Quiz Congo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 KAMEROEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Interview Chris. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Recept Ndolé. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Wist je dat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Quiz Kameroen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 MURGA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Murgamigos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Concertdata. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Interview Nelly en Celine. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56-59 Opname Pianofabriek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60-62 Lyrics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64-65 Oplossingen quiz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Single CD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

3

Voorwoord In oktober 2010 begon ik als opbouwwerker van Riso VlaamsBrabant te werken in de sociale woonwijk van Houtem. Samen met Stad Vilvoorde en Inter-Vilvoordse werkt Riso aan het project ‘Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting’ voor een betere afstemming van het beleid van Inter-Vilvoordse op de noden van de huurders. Naast een huurderswerking vindt Riso het ook belangrijk om op een positieve manier mensen bij mekaar te brengen en de leuke kanten van de wijk in de kijker te zetten. Zo kreeg ik de kans om samen met de inwoners gedurende één jaar te werken aan een artistieke publicatie. Al gauw leerde ik de rijkdom van deze wijk kennen. Als opbouwwerker legde ik mijn oor te luisteren bij boeiende verhalen van enkele inwoners. Door het opzetten van wereldse buurtmaaltijden, wekelijkse Murgasessies en lomografie ateliers met de jongeren, resulteerden deze ervaringen als het ware in een reis rond de wereld... Dit kleurrijke boek is het resultaat van een sociaal-artistiek project waar niet wordt uitgegaan van de problemen in de wijk maar waar men vertrekt van de capaciteiten en sterke punten van de wijk. Met zijn 29 verschillende nationaliteiten is Houtem een multicultureel dorp. Dit impliceert niet dat de verschillende culturen ook echt samenleven. Culturen leven vaak naast elkaar, zonder enig contact of interactie. Samenleven met verschillende culturen is in dialoog gaan met elkaar. Het is pas in ontmoeting met elkaar dat je de andere leert kennen. Deze kennis draagt bij tot de verdraagzaamheid van mensen. De verscheidenheid aan culturen in de wijk vertaalde zich dan ook eerder in gelijkenissen dan in verschillen, die we met elkaar hebben kunnen delen. Kunst en cultuur vormen dan ook de ideale barometer van hoe mensen zich voelen.

Een dorp waar er gedroomd mag worden, want ieders droom telt... Graag wil ik iedereen die zijn steentje heeft bijgedragen aan de realisatie van het project, enorm bedanken voor zijn inzet en samenwerking: de buurtwerkers van het het buurthuis ‘Den Dries’, OCMWVilvoorde, Inter Vilvoordse, Stad Vilvoorde, de wijkmanager, de jongerenwerking ATS, vzw Lejo, de basisscholen, de SOEKmedewerker, vzw MURGA de artistieke begeiders en nog vele anderen... Wie ik vooral extra in de bloemen wil zetten, zijn alle vrijwilligers. De onmisbare schakels, die al het onzichtbare zichtbaar hebben kunnen maken!

Vrijwilliger zijn... ... is verbonden maar niet gebonden ... is onbetaalbaar en dus niet te koop ... is positief denken en doen om.... ... anderen plezier te doen! Veel kook-, kijk- en leesplezier! Opbouwwerker Frank Mercado Avalos

4

In English In October 2010 I started as a community worker with Riso Vlaams Brabant to work in the social housing project in Houtem. Together with Stad Vilvoorde and Inter-Vilvoorde Vilvoorde Riso is working on the project “Residents Participation in social housing” for a better coordination of the policies of Inter-Vilvoorde concerning the needs of the tenants. To promote social cohesion in the neighbourhood, I got the chance to join the residents for one year to work on an artistic publication. Soon I got to know the riches of this district. As a community worker I listened to fascinating stories of some residents. Through organising worldkitchens, weekly sessions of Murga and Lomography workshops with young people, these experiences resulted in a kind of trip around the world ... This colorful book is the result of a social art project that is not based on the problems but rather on the capacities and strengths of the neigbourhood. With 29 different nationalities Houtem is a multicultural village. This does not imply that the different cultures actually live together. Cultures often live side by side, without any contact or interaction. Living with different cultures should imply a dialogue with each other. It is only when meeting other people that you get to know each other better. This knowledge contributes to the tolerance of people. The variety of cultures resulted rather in similarities than in differences and those similarities we have been sharing together. Arts and culture form the ideal barometer of how people feel. A village where people can dream, because every dream counts...

5

I would like to thank everyone who has contributed to the realization of the project, for his commitment and cooperation:

the community workers of the community center ‘Den Dries, OCMW-Vilvoorde, Inter Vilvoordse, Stad Vilvoorde, the district manager, the community guards, the youth work ATS, vzw Lejo, primary schools, vzw Soek, vzw Murga and the artistic coordinators Els, Gideon, Sebastien, Kike and Yuri. I want to thank in particular all the volunteers. They are the essential chains that make all the invisible visible

A volunteer ... ... is connected, but not bound ... is priceless and not for sale ... is thinking and acting in a positive way so as .... ... to make others happy! Hope you enjoy cooking, watching and reading!

En Español En octubre de 2010 comencé a trabajar como asistente social de Riso Vlaams Brabant en el barrio de vivienda social en Houtem. En colaboración con Stad Vilvoorde y el Inter-Vilvoorde Riso está trabajando en el proyecto “participación de los inquilinos dentro de la vivienda social’ para una mejor coordinación de las políticas de inter-Vilvoorde sobre las necesidades de los inquilinos. Para promover la cohesión social en el barrio, tuve la oportunidad de unir a los residentes para trabajar durante un año con ellos en una publicación artística. Pronto me enteré de la riqueza que se encuentra en el barrio. Como trabajador social, escuché las historias fascinantes de algunas personas. Organizando comidas mundiales y sesiones semanales de Murga y talleres de Lomografía con los jóvenes, estas experiencias resultaron en una clase de viaje alrededor del mundo ... Este libro pintoresco es el resultado de un proyecto de arte social que no se funda tanto en los problemas, sino más bien en las capacidades y fortalezas del barrio. Con 29 diferentes nacionalidades Houtem es un pueblo multicultural. Esto no implica que las diferentes culturas en realidad viven juntas. Las culturas suelen vivir al lado del otro, sin ningún tipo de contacto o interacción. Vivir con diferentes culturas debería ser un diálogo con los demás. Es sólo en reunirse el uno con el otro que uno se va conociendo mejor. Este conocimiento contribuye a la tolerancia de las personas. La variedad de culturas da más bien lugar a semejanzas que a diferencias, y son esas semejanzas que hemos logrado a compartir. Arte y cultura forman el barómetro ideal de cómo la gente se siente. Un pueblo donde la gente puede soñar, porque cada sueño cuenta... Me gustaría dar las gracias a todos los que han puesto su granito de arena para la realización del proyecto, por su compromiso y su

cooperación: los trabajadores sociales del centro de comunidad “Den Dries’”OCMW-Vilvoorde, Inter-Vilvoordse, la cuidad de Vilvoorde, el gerente de distrito, los guardiantes de la comunidad, el trabajo social de jóvenes ATS, vzw Lejo, las escuelas primarias, vzw Soek, vzw Murga y los coordinadores artísticos Els, Gideon , Sebastien, Kike y Joeri. En particular quiero agradecer a todos los voluntarios. Las cadenas esenciales que hicieron que todo lo invisible llegue a ser visble!

Un voluntario ... ... está conectado, pero no obligado ... no tiene precio y no se vendea ... tiene el pensamiento positivo y actua .... ... ¡para hacer felices a los demás! ¡Que gozen cocinando, mirando y leyendo!

6

En Francais En Octobre 2010, j’ ai commencé comme travailleur social pour Riso Vlaams-Brabant dans le quartier de logement social à Houtem. Avec la commune de Vilvoorde et Inter-Vilvoorde, Riso travaille dans le projet “participation des locataires dans le logement social” pour une meilleure coordination politique d’ InterVilvoorde quant aux besoins des locataires. Afin d’ améliorer la cohésion sociale dans le quartier, j’ai eu pendant une année la possibilité d’ élaborer une publication artistique avec les habitants du quartier.

Je tiens à remercier l’engagement et la coopération de tous ceux qui ont contribué au projet: les travailleurs sociaux du centre communautaire “den Dries”. OCMW-Vilvoorde, Inter-Vilvoordse, la ville de Vilvoorde, le chef de district, les guardiens de la communauté, les travailleurs des jeunes ATS, asbl Lejo, les écoles primaires, asbl Soek, asbl Murga et les coordonnateurs artistiques Els, Gideon, Sébastien, Kike et Joeri.

Assez vite je me suis rendu compte de la richesse qui se trouve dans le quartier. Comme travailleur social, j’ai preté oreille à des histoires fascinantes de certaines personnes. J’ai organisé la cuisine du monde, des séances hebdomadaires de Murga et des ateliers de lomographie avec les jeunes. Ces expériences nous ont donné le sentiment de faire un voyage autour du monde ... Ce livre coloré est le résultat d’un projet d’art social qui met en evidence surtout les capacités et les points forts du quartier et pas tellement les problèmes de voisinage.

7

Avec 29 nationalités différentes Houtem est un village multicultural. Cela ne signifie pas que les différentes cultures vivent effectivement ensemble. Les cultures vivent souvent côte à côte, sans aucun contact ou ‘interaction. Vivre avec les différentes cultures est entrer en dialogue avec les autres. Ce n’est qu’en rencontrant les autres que l’on peut se connaître mieux. Cette connaissance contribue à la tolérance entre les gens. La diversité des cultures contribue plutôt à des similitudes qu’ à des différences. C’est une chose que nous avons partagé ensemble. L’art et la culture sont le baromètre parfait pour savoir comment les gens se sentent.

Je tiens particulièrement à remercier tous les bénévole, les chaînes de clés qui font que tout l’invisible devienne visible!

Un village où les gens peuvent rêver, parce que chaque rêve compte ...

Nous vous souhaitons beaucoup de joie en cuisinant, en regardant et en lisant!

Un

bénévole ... ... est uni, mais pas dépendant ...est impayable et ne se vend pas ...a la pensée positive et agit ... pour rendre les autres heureux!

Iedereen krijgt de kans dus grijp ze! Mia woont sinds 1984 in Houtem. In het begin richtte ze samen met haar zus, Frieda, Rika, haar broer, buren en handelaars een wijkcomité op. Dat comité heette WHIV en stond voor Wijk, Houtem, Inter-Vilvoordse. Samen met de mensen uit het dorp organiseerden ze activiteiten zoals een sinterklaas- en paasfeest en zorgden ze ervoor dat er een speelpleinwerking kwam. Onder impuls van Hans Bonte werd in 2000 het InterVilvoords bewonerscollectief opgericht. Mensen kochten een lidkaart en kregen zo gratis advies bij de Huurdersbond. Maar dat betekende ook dat Mia en co de deuren afschuimden met die lidkaarten. Het ging toen om 2000 huizen dus na een tijdje was dat scenario niet langer realistisch. Met de jaren kreeg Mia het gevoel dat het steeds minder goed gaat in de wijk. Ze betreurt het dat er geen sociale mix meer is. Een van haar bekommernissen is dat de brievenbussen en speeltuintjes netjes blijven.

Ik was hier gelukkig. Maar als je kijkt hoe het er nu bijligt…

Kinderen moeten kunnen spelen! Ouders kunnen elkaar motiveren om mee te gaan naar de speeltuintjes en zo een oogje in het zeil houden. Dat is een vorm van helpen. Mia is ervan overtuigd dat iedereen in de wijk de kans krijgt om zijn stem te laten horen. Iedereen wordt uitgenodigd op de vergaderingen van de huurdersgroep dus als mensen niet komen, missen ze zelf hun kansen. Mia is erg enthousiast over De Wereldkeuken maar betreurt het wel dat de zoektocht naar vrijwilligers zo moeizaam verloopt. Dit is duidelijk een vrouw die de moed niet verliest en dat is erg opvallend. Op de vraag waarom ze zo lief is om flyers te blijven bussen antwoordt ze: “Ik was het niet meer van plan maar er is ene die zot genoeg moet zijn he!.”

8

9

Introductie hoe wereldkeuken tot stand kwam Verhalen in de wereldkeuken

Elke laatste donderdag van de maand maakte het buurthuis zich klaar voor een culinaire wereldreis. Er werd kennis gemaakt met gerechten uit alle hoeken van de wereld en zo ontdekten we elkaars (eet)cultuur en rijkdommen van de verschillende etnische achtergronden uit de wijk. Wijkbewoners uit België, Peru, Congo, Kameroen, Syrië, Marroko en Engeland hebben voor elkaar gekookt en met de hulp van enkele vrijwilligers maakten ze van het buurthuis een land van melk en honing. Sommige gerechten gingen als warme broodjes over de toonbank terwijl er tegenover andere gerechten eerder wat vooroordelen bestonden. Achteraf echter werden die gerechten wel erg geapprecieerd. Er werd gezellig samen gegeten, gequizt over de volksgebruiken van elk land en zelfs één keer op klaarlichte dag op de tafels gedanst! Uit deze enorme smeltkroes van culturen kan er iets heel moois ontstaan, want culturen die elkaar vinden en zich met elkaar versmelten, doen nieuwe dingen ontstaan en dat maakt onze samenleving zoveel rijker. Deze ontmoetingen vormden dan meteen ook de basis voor het unieke verhaal van enkele bewoners uit de wijk. Een goede portie levenswijsheid, hun verhaal rond integratie en anekdotes over de wijk komen in geuren en kleuren aan bod tijdens de volgende bladzijden.

Uit deze enorme smeltkroes van culturen kan er iets heel moois ontstaan

10

PERU

PERU

Paco Garcia

De Peruaan Paco is sinds 1990 in België, hij was toen 50. Samen met zijn vrouw heeft Paco drie dochters en twee zonen, allen hebben ze de Belgische nationaliteit. In het begin vond hij de taal heel moeilijk. Toen hij nog niet zo lang in België was, vroeg hij sociale bijstand aan en dat vond hij heel moeilijk. Toch voelde hij al gauw dat de Belgische structuur hem aansprak en dat er een enorm sterke sociale zekerheid is. In Peru heeft de middenklasse al enorm veel moeite om te overleven omdat het land doordrongen is van corruptie. Zekerheid geldt daar enkel voor de rijken. Toen hij vertrok uit Peru boezemde

“Voor de honger bestaat er geen slecht eten” Uitspraak van een Peruaanse filosoof. Dit betekent zoveel dat als je ergens komt en je vindt het eten niet lekker, dan eet je het alsnog op!

11

het constante geweld en het politieke aspect van Peru Paco angst in. Hij zocht al snel naar manieren om te integreren in de Belgische maatschappij. Hij is erg fier dat zijn kinderen zowel Nederlands als Spaans spreken. Zo vonden ze bovendien ook makkelijk werk. Paco haalt vooral veel voldoening uit het feit dat hij nu wortels in België

heeft: zijn kinderen hebben inmiddels ook een gezin. Natuurlijk mist hij Peru maar wanneer hij vandaag de kans zou krijgen om terug te keren naar Lima zou hij zich daar compleet verloren voelen. Het leven in Houtem vindt hij erg rustig in tegenstelling tot Brussel waar er onrust en geweld is. De diversiteit in Houtem voelt Paco aan als een verrijking. Bovendien vindt hij het erg interessant om de verschillende culturen in de wijk te leren kennen. Wat eten betreft wil Paco toch even de kwaliteit van de Peruaanse producten onderstrepen. Enkele typische Peruaanse gerechten zijn de Ceviche de pescado en arroz con pato. Je kan die gerechten opdelen in kust-, Andes- en junglegerechten. In de Andes vind je vooral Rocoto terug. Wat de Belgische keuken betreft, zet Paco zonder twijfel de frietjes met stoofvlees bovenaan!

PERU

CEVICHE PERU Voor 4 personen

Ingrediënten: • 600gr kabeljauw • 1 rode ajuin • 1 krop sla • 2 maniokken (yuca) • bosje koriander of peterselie

• 6 limoenen (geen citroenen) • 1 chilipeper (naar smaak) • 3 zoete aardappelen (camote) • 2 kolven maïs • peper en zout

Bereiding: ✕ Kabeljauw in blokjes van 2cm snijden. ✕ Zout en peper naar smaak toevoegen. ✕ Limoenen persen en de kabeljauw onderdompelen, minstens één uur laten marineren*. ✕ Sla wassen en uitzwieren. ✕ Maïs 45 minuten laten koken. Beetje zout toevoegen. ✕ Rode ajuinen in fijne reepjes snijden, wassen en in water leggen. (Hierdoor wordt de ajuin minder straf om rauw op te eten.) ✕ Koriander of peterselie fijn hakken. ✕ Chilipepers ontdoen van zaadjes en de binnenste steel, wassen en zeer fijn snijden. ✕ Maniok (yuca) en zoete aardappel (camote) in stukken snijden, schillen en 20 laten koken.

Als alles klaar is, als volgt opdienen: 1. Slablad op de ene helft van het bord leggen. 2. In het midden komt de gemarineerde kabeljauw. 3. Hierop komen fijngehakte chilipepers, daarboven de koriander of peterselie en daarboven een handjevol rode ajuin. 4. Op de rest van het bord komen dan de maïs, zoete aardappel en maniok (bij voorkeur koud).

Buen provecho!

*Marineren: koude manier om voedsel te koken. Door de limoenen wordt het voedsel gaar.

12

PERU

Wist je dat: De oorsprong van de ceviche wordt betwist en er zijn verschillende hypothesen over de oorsprong van de naam van dit gerecht. De mogelijke oorsprong van deze schotel zou liggen aan de westkust van Noord, Midden en Zuid-Amerika en eveneens aan de kuststreken van de Polynesische eilanden in de zuidelijke Stille Oceaan. De Koninklijke Spaanse Academie suggereert in zijn woordenboek dat ceviche zou kunnen komen van het Arabische woord “sikba”, wat verwijst naar een methode van het behoud van vlees in zuur zoals azijn. Volgens onderzoek van de historicus Juan Jose Vega, zou de oorsprong van het woord “ceviche” in de Arabische term sibesh liggen. Hij vertelt hoe Moorse vrouwen die als oorlogsbuit door de gastheren van de Katholieke Koningen naar Granada kwamen, eerst zuur appelsiensap en nadien citroensap met rauwe vis vermengden. Volgens de Peruaanse historicus Javier Pulgar Vidal, komt de naam ceviche van het Quechua woord “siwichi”, wat verse of zachte vis betekent. Volgens historische bronnen zou het ontstaan van de Peruaanse ceviche meer dan tweeduizend jaar geleden aan de kust van het huidige grondgebied Moche te vinden zijn. In het oude Peru, tijdens de Mochica cultuur, werd dit gerecht van verse vis gekookt met het gegiste sap van tumbo, een vrucht van lokale oorsprong. Tijdens het Incarijk, werd de vis in de gefermenteerde maïsdrank chicha gemarineerd. Vervolgens heeft de Spaanse aanwezigheid nog twee ingrediënten van de culinaire gewoonten uit het middellandse zeegebied meegebracht: de citroen en ui.

13

Vandaag de dag maakt ceviche deel uit van de dagelijkse keuken van de kuststreken van Latijns-Amerika.

QUIZ PERU 1.Hoe beschermen de Andesbewoners zich tegen de hoogteziekte? A: Ze drinken cocathee. B: Ze eten ceviche. C: Ze nemen een aspirine in.

2. Hoe komt het dat men Cuzco ook wel de navel van de wereld noemt? A: Volgens de Inca’s was de plaats Cuzco de navel van de wereld. B: Omdat Cuzco navel betekent. C: Cuzco ligt geografisch gezien in het middelpunt van de aarde.

3. Wat bedoelt men met marineren? A: Een marinegroet van de matrozen. B: Iemand ten dans vragen tijdens de marineradans. C: Voedsel gaar maken door het in limoensap te laten weken.

4. Waardoor is Peru het land met één van ‘s werelds grootste visserijen? A: De Humboldt stroom. B: Het gebrek aan zeeroofdieren. C: El Niño.

5.Welke groente waarvan er 350 variëteiten bestaan, vindt zijn oorsprong in Peru? A: Aardappel. B: Maïs. C: Artisjok.

14

ENGELAND

ENGELAND Monique

Monique woont al sinds 1982 in Houtem. Maar het zo simpel voorstellen zou haar verhaal complete oneer aandoen want ze werd lang geleden verliefd op een Engelsman en woonde daar in de jaren ‘60. In Engeland maakte ze kennis met de warmte van de mens. Monique voelde er hoe mensen hun deur voor elkaar openden en hoeveel tijd ze voor elkaar maakten. Het viel haar vooral op dat mensen elkaar nog echt hielpen. Ze vindt dat helpen uit het hart moet komen en zal meteen haar diepvriezer leegmaken wanneer iemand zegt dat hij honger heeft. Ze nam die wijsheid mee naar België want het huwelijk met haar Engelsman bleef jammer genoeg niet duren. Het was een bittere pil om te slikken toen ze ontdekte dat haar liefde voor haar ex-man nog altijd groot was maar dat het niet langer wederzijds bleek te zijn. Even zag ze het niet meer zitten en overwoog ze om een einde te maken aan haar leven. Gelukkig was er een behulpzame dokter en de kracht van haar kinderen die haar influisterde dat het leven voor haar nog niet afgelopen was. Ze zette door en kijkt nu altijd vooruit. Na al die jaren heeft ze haar ex-man vergeven. Vergeten heeft ze het

nooit helemaal gedaan maar you live and you learn, elke dag opnieuw. Die houding wil ze uitstralen. Een priester zei haar ooit dat bidden op de grond ‘des duivels’ is. Sindsdien gelooft ze rotsvast in de Islam. Ook eet ze enkel Halal en gelooft ze dat ze de Moslims begrijpt. De lederen koffer met daarin de Koran die een Iman haar ooit gaf, staat nog altijd in haar kast. Monique kent meer Moslims dan Katholieken want haar vroegere vrienden begrepen niet waarom ze voor die religie koos. Als Monique één ding zou mogen meenemen uit Houtem zouden het de mensen zijn. Dankzij die mensen, voelt ze zich erg goed in haar huis. Ze wenst voor de kinderen van Houtem dat er gauw meer opties voor hen zijn. Ook stelt ze voor om een klimmuur te plaatsen want ze gelooft dat kinderen zich daarop kunnen uitleven. Daarnaast wenst ze dat er iemand met numf opstaat in de wijk die de mensen overlaadt met positieve energie. Want ze wil dat mensen elkaar aansteken met optimisme.

You can ’t make up your mind what a person is like

15

ENGELAND

You live and you learn. Door te leven krijg je ervaring . Het leven is een school, je maakt fouten en daaruit moet je leren. Het is maar te zien hoe je er zelf tegenover staat. Daaruit moet je leren.

16

ENGELAND

17

voor 4 personen

Ingrediënten: • 4 eetlepels olijfolie

• 1kg rundstoofvlees in blokjes gesneden

• 100 gram selderij, in stukjes gesneden

• 100 gram wortelen in blokjes gesneden

• halve prei in stukjes gesneden

• 2 knoflookteentjes fijn gesneden

• 150 ml tafelwijn

• 500 ml runderbouillon

• zout en peper naar smaak

• 2 ajuinen

• 15 gram boter of margarine

• 8 tomaten of 1 blikje gepelde tomaten in stukjes gesneden

• 10 nieuwe aardappelen

• 3 theelepels fijn gesneden peterselie

ENGELAND

ENGLISH STEW – ENGELAND

Bereiding: ✕ De oven voorverwarmen tot 140 graden Celsius (gasstand 1) ✕ Verwarm 2 grote pannen op een hoge temperatuur met een derde van de olijfolie in elke pan. ✕ Wanneer de olie warm is, bak het stoofvlees in de ene pan en de groenten en de knoflook in de andere. Bak tot alles goed doorbakken en bruin is. ✕ Doe de inhoud van de twee pannen in een grote pot. Voeg de wijn en de runderbouillon toe. Voeg wat water toe. ✕ Voeg zout en peper toe en laat het in de oven koken met het deksel op, gedurende ongeveer 3 uur. ✕ Op het einde van de kooktijd, voeg je de tomaten en aardappelen met wat zout en peper toe. Laat het 5 minuten sudderen en voeg de andere kruiden toe.

Good appetite!

18

ENGELAND

Wist je dat: Stoofpot of hutsepot wordt al sinds de oudheid klaargemaakt. Er is archeologisch bewijs dat deze gebruiken terug gaan tot 8000 jaar of meer. In de 8e tot 4e eeuw voor Christus bracht men het vlees in de buik (pens) van een dier, en vermengde het met water en liet het zo op een vuur koken. Op die manier kon men een os of een ander offerdier op een vernuftige manier klaarmaken. Andere culturen, waaronder Amazonestammen, gebruikten schelpen van grote weekdieren om er levensmiddelen in te koken. De geschiedenis van de stoofpot is dus eenvoudig. Doe ingrediënten in een kookpot met wat vloeistof en laat het op een laag vuurtje koken. Alle soorten vlees kunnen worden bereid en het is een geweldige manier om taaie stukken vlees en pezen malser te maken. In sommige delen van de wereld, worden zelfs beer, eekhoorn, konijn, herten, cavia of andere wilde beesten gebruikt. Waar het koud was, waren stoofschotels nog belangrijker. Zware, zetmeelrijke wortelgroenten vulden de rest van de stoofpot aan. Op die manier verteerde het voedsel langzamer en hielp het lichaam energie en warmte te leveren.

19

De stoofpot was een lang proces. Terwijl de pot op het vuur sudderde, konden de mensen zich over hun andere taken ontfermen. In de winter bleef het vuur de hele nacht op een laag pitje branden. Dit hield de mensen en hun waterketel warm en ‘s ochtends kon worden genoten van stoofpot als ontbijt. Met behulp van een sneetje brood sopte iedereen de sappen uit de maaltijd en bereidde men zich voor op het harde werk van een lange dag. Elke dag werden andere smaken aan het gerecht toegevoegd en dit evolueerde tot nieuwe heerlijke maaltijden. De stoofpot heeft altijd een speciale plaats in de menselijke geschiedenis gehad en leverde vele traditionele recepten op die ondertussen klassiekers zijn geworden: Engelse en Ierse stoofpot, Marokkaanse stoofpot, Roemeense stoofpot, Hongaarse Goulash, Chili con carne, rundervlees Stroganoff, rundervlees Bordeaux, enz... De Engelsen, de Fransen en de Amerikanen (Noord en Zuid) zijn allemaal op de proppen gekomen met heerlijke versies van stoverij. Deze kregen allemaal hun eigen plek in de culinaire geschiedenis.

1. Waarom rijden de Engelsen links op de openbare weg? A: De ridders trokken vroeger hun zwaard rechts en zo konden ze hun tegenstanders beter vanuit de linker kant te lijf gaan. B: Dit heeft te maken met de voorrangregels. In Engeland heeft ook rechts voorrang. Eigenlijk maakt het links rijden en het voor rang verlenen aan rechts de verkeerssituatie duidelijker. Zo zijn er minder borden nodig en kan het verkeer makkelijker door rijden.

ENGELAND

QUIZ ENGELAND C: Aangezien de koetsier van koning William III linkshandig was, zat hij op het paard rechtsachter en hanteerde de zweep met zijn linkerhand. En dan is dus inderdaad links rijden veel handiger, ook al omdat je dan beter zicht hebt op je tegenliggers vanaf dat paard rechtsachter.

2. Wie is de bekende toneelschrijver en auteur van Romeo en Julia en van de beroemde zin: “to be or not to be”. A: Agatha Christie. B: William Shakespeare. C: Alfred Hitchcock.

3. De letterlijke vertaling van het spreekwoord “Fear makes the wolf looks bigger” is: A: Vuur doet de wolf verjagen. B: Een wolf doet biggetjes verjagen. C: Angst doet een wolf groter lijken.

4. Welke van volgende uitingen van het volksgeloof is in Engeland van toepassing: A: Een zwarte kat brengt geluk en er worden zelfs wenskaartjes met de afbeelding van een zwarte kat gemaakt. B: Een dromenvanger zou goede dromen aantrekken en slechte geesten weghouden. C: Om de aarde te bedanken geeft men voor men zelf een borrel van de fles drinkt, een scheut aan de aarde terug.

5.Verenigd Koninkrijk bestaat uit: A: 4 landen. B: 3 landen. C: 1 land.

20

Murga

21

22

Murga

Murga

23

24

Murga

BELGiË

BELGIË Rika en Jeannine

Over Houtem en het buurthuis Wij wonen in Houtem sinds 1982 en kennen elkaar zo’n tien jaar. We wonen heel graag in Houtem. Het is dankzij het buurthuis dat we mensen leerden kennen want vroeger werkten we voltijds. Op die manier is het moeilijk om veel mensen te leren kennen. Vroeger kon je het buurthuis bekijken als één grote familie en er waren toen ook

“Emoties is wat mensen bindt en dichter bij elkaar brengt”

enorm veel vrijwilligers. Vroeger was er ook heel veel sfeer ook wanneer er gefeest werd: mensen maakten zich toen nog mooi en deden nog moeite. Dat is vandaag wel anders, de mensen gaan gewoon uit zonder zich nog veel aan te trekken van wat ze dragen. Ze moesten nog creatief zijn en maakten zelf hun haarlak. Ze weten beiden nog heel goed dat er een pingpongtafel was en dat er soms wel twintig kinderen aan het spelen waren. In het algemeen kon je toen ook meer berusten op vrienden en familie, dat is vandaag anders. Het doet enorm veel plezier als je kookt en mensen zeggen dat het lekker was. Beiden hebben dikwijls gekookt in het buurthuis. Het is leuk om gewoon een babbeltje met iemand te slaan als je op de bus aan het wachten bent. Ze denken niet dat mensen elkaar vandaag te hulp zullen schieten in Houtem als de crisis echt uitbreekt want mensen kennen elkaar niet meer. Vroeger heerste er echt nog een gemeenschapsgevoel.

25

Over gelukkig zijn Gelukkig zijn bestaat er voor ons uit om niet hoger te grijpen dan dat je kan. Je moet voor een stuk ook gelukkig zijn met wat je hebt en niet jaloers zijn. Gezond zijn is het grootste geschenk in het leven maar daar sta je niet bij stil als je jong bent. We zijn nu op pensioen maar hebben vaak het gevoel dat we toch nog te weinig tijd hebben. Over vriendschap en je eigen huis Het is belangrijk dat je je op je gemak voelt in je eigen huis. Iedereen

doet daar zijn eigen ding mee. De huizen in Houtem zien er aan de buitenkant hetzelfde uit maar binnenin is het een wereld van verschil. Er zijn veel verschillende nationaliteiten in Houtem maar wat mensen bindt zijn hun emoties. Allen hebben we diep vanbinnen dezelfde emoties. Op vrienden moet je kunnen rekenen en het is vooral noodzakelijk dat je op elkaar kunt rekenen in tijden van nood. Je hoeft niet per se elkaars deur plat te lopen opdat je goede vrienden zou zijn. Over respect voor elkaar Mensen moeten respect hebben voor elkaar en geen dingen kapot maken uit verveling. Het is erg jammer dat er zoveel dingen kapot zijn gemaakt. De pingpongtafels zijn jammer genoeg allemaal weg.Vroeger speelden wij buiten en hadden we geen gsm, dat was er vroeger ge-

“Niet hoger grijpen dan dat je kunt en gelukkig zijn met wat je hebt: dat is de sleutel tot geluk”

woon niet. De opvoeding verschilt vandaag ook erg met toen wij jong waren: wij kregen ook wel eens een tik op onze poep maar daar zijn we niet van doodgegaan! We moesten blijven zitten aan tafel totdat alles op was. Wij spraken onze ouders ook niet tegen, het waren gewoon andere tijden vroeger. We moesten onze ouders en de directeur groeten wanneer we hen voorbij liepen anders kregen wij te horen: ‘Je bent iets vergeten!’. Dat is respect. Ouders kijken vandaag op een andere manier naar kinderen opvoeden dan vroeger. Over dromen. Vroeger wilde ik vroedvrouw worden. Maar het waren andere tijden en dat lag allemaal niet zo voor de hand. Ik weet nog goed dat ik als kind soms geld moest gaan zoeken om de dokter voor mijn moeder te kunnen betalen hoewel mijn vader hard werkte. Dus het is belangrijk dat kinderen van van vandaag nog kunnen dromen!

MOSSELEN NATUUR-BELGIË Voor 4 personen

Ingrediënten: • 4 kg verse mosselen

• 8 selderstengels

• 8 uien • twee bussels verse peterselie • 4 laurierblaadjes

• 4 takjes tijm

• 2 wortels

• olie of boter

• zout, peper Voorbereidingstijd: circa 20 minuten. Bereidingstijd: circa 15 minuten.

Voorbereiding:

Mosselen bederven snel (en zijn vers het lekkerst). Let dus bij het kopen goed op de houdbaarheidsdatum op de verpakking. Vervoer ze bij voorkeur in een koeltas of -box. Bewaar ze tot gebruik in de verpakking in de groentelade van de koelkast. De kunst van het perfect mosselen koken is de korte kooktijd. Er zijn recepten die opgeven dat mosselen 5, 7, 10 minuten of zelfs nog langer gekookt moeten worden. Dat is echt te lang en eigenlijk een culinaire ramp : de mosselen veranderen door te lang koken van een delicatesse in kleine gummi balletjes.

Tip:

Als er op de verpakking van de mosselen staat dat ze ‘panklaar’ zijn, beveelt men toch aan ze te controleren, want er zit soms nog verrassend veel zand in de verpakking. Ga met panklare mosselen te werk als hieronder: 1 keer spoelen is meestal voldoende en het borstelen kan achterwege blijven. Voorbereiden (de mosselen panklaar maken, kan enkele uren van te voren, de mosselen daarna wel weer terug in de koelkast zetten): Spoel de mosselen een paar keer in een (afwas) bak met steeds schoon, koud water tot er geen zand meer af komt en doe de mosselen daarna in een (afwas) bak met ruim koud water (dit is nodig om de mosselen te controleren, open mosselen zullen zich nu sluiten). Borstel de mosselen één voor één onder koud stromend water schoon en trek zo nodig de baarden (die harig uitziende sliertjes) van de mosselen af . Gooi tijdens dit werk de ‘foute exemplaren’ en twijfelgevallen weg:

26

BELGiË

Werkwijze: ✕ Alle mosselen met gesloten schelpen en een normaal gewicht zijn goed. ✕ Ongewoon zware mosselen (met gesloten schelp) weggooien. Het zijn ‘zandmosselen’ of ‘slikmosselen’ (er zit geen mossel in, ze zitten, zoals de naam al zegt, vol met vies zand). ✕ Tik en paar keer met de bolle kant van een lepel op mosselen die open zijn, als de schelp dan niet sluit (duurt wel even) is de mossel dood en moet dat exemplaar weggegooid worden. ✕ Kapotte mosselen altijd meteen weggooien.

Bereiding: ✕ Was de wortel, de tijm en de selderij. ✕ Pel de ui. ✕ Snijd de ui en wortel in grove stukken, laat de selderij heel . ✕ Doe een halve centimeter water of witte wijn met de ui, wortel, tijm, selderij en laurierbladeren in een grote pan. ✕ Breng de inhoud van de pan aan de kook, leg er een deksel op en laat de groentebouillon 5 minuten zachtjes koken. ✕ Doe na 5 minuten de mosselen bij de hete groentebouillon in de pan, maar vul de pan niet verder dan tot een derde. ✕ Zet de pan met gesloten deksel op zo’n hoog mogelijke hittebron, blijf er bij en wacht (circa 3 tot 5 minuten, lijkt langer) tot de inhoud van de pan kookt. ✕ Laat de pan dicht. want het deksel komt omhoog als de inhoud van de pan kookt. ✕ Neem, zodra de inhoud kookt, de pan van de hittebron en schud de inhoud om. ✕ Zet de pan weer terug op de hittebron en tel tot tien. ✕ Open de pan en controleer bij het schudden of alle schelpen open zijn: - zo ja: dan zijn de mosselen klaar! - zo niet: laat ze dan nog even kort verder koken tot alle schelpen open zijn. ✕ Het is normaal dat sommige mosselen tijdens het koken uit de schelpen vallen.

27

Smakelijk! Bon Appetit! Guten appetit!

BELGiË

Wist je dat: De mossel (Mytilus edulis) is een in zee levend tweekleppig weekdier. De soort wordt ook wel ‘gewone’ of ‘eetbare mossel’ genoemd. Mytilus van Mutilus wat ‘mossel’ betekent; edulis betekent zowel ‘eetbaar’ als ‘smakelijk’. De mossel is één van de meest algemene diersoorten aan de Nederlandse en Belgische kust. De geschiedenis vertelt ons dat de mossel met een aantal andere weekdieren tot een soort behoort die een oorsprong in de Grote Oceaan heeft. Er wordt aangenomen dat deze soort vanaf het vroeg Plioceen via de Beringstraat naar de Atlantische Oceaan en zo naar de Noordzee zijn gemigreerd. Mensen eten al duizenden jaren mosselen, maar nu eens als armeluikost, dan weer als eersteklasgerecht. In België worden mosselen doorgaans met frieten gegeten. In Nederland kiest men meestal voor mosselen met brood en sauzen of met friet. Sint-Anneke (Antwerpen) was in de jaren 1880-1930 de place to be voor de Antwerpse mosselliefhebber.Van de ongeveer 80 huizen van de dorpskom fungeerde de helft als eethuis, met op het menu een goede pot mosselen, die toen nog vrij goedkoop waren. Op de dijk stonden “Mosselwefkes” aan de Scheldekaai met hun hand- en hondenkarren te wachten. Zij maakten de bezoekers er luidkeels op attent hoe lekker hun mosselen wel waren. Sint-Anneke blijft een belangrijk stuk Antwerpse geschiedenis betekenen, dat nog zeer levendig in het geheugen van de Antwerpenaren voortbestaat. Aanvankelijk was het vissen op mosselen vrij voor iedereen, maar door meningsverschillen tussen vissers onderling, intensieve bevissing en een groeiende belangstelling voor het product werden de vangstgebieden verdeeld in percelen en kwamen er regels om de mosselvangsten te reguleren. De tot voor kort enige mosselveiling van Europa ligt in Yerseke (Ned.). Recent wordt de Vlaamse mossel uit hangmosselcultuur in Oostende geveild. Door vervuiling van de Noordzee is de natuurlijke populatie de afgelopen honderd jaar met ca 70% afgenomen. Elke Belg consumeert zowat 6 kg mosselen per jaar, wat neer komt op één mossel per dag. Er bestaat wel heel veel vreugde om de goede kwaliteit, maar toch ook wanhoop over een naderend einde van de mossel.

28

BELGIË

QUIZ BELGIË 1. Hoeveel verschillende bieren hebben we in België? A: 719.

B: 345.

C: 1532.

2. Hoe komt het dat men vanuit de ruimte België zo goed kan zien ? A: Door het goede weer, er is nooit bewolking.

B: Door het atomium.

C: Door de wegverlichting.

3. Bestaat er een Belgisch muziekinstrument? A: De accordeon.

B: De saxofoon.

C: De blokfluit.

4. In welk jaar hadden Belgische vrouwen voor het eerst stemrecht? A: 1948.

B: 1965.

C: 1954.

5. Hoe is de friet tot stand gekomen? A: Het verhaal van de friet gaat terug tot 1680: de inwoners van Namen, Andenne en Dinant hadden toen de gewoonte om in de Maas te vissen en de kleine visjes in olie te bakken. Maar in tijden van vorst of gevaarlijke stromingen werd het riskant om te vissen en sneden de inwoners aardappelen in de vorm van kleine visjes, die ze dan eveneens in de olie bakten. B: De uitdrukking “ French fries”, die niemand overigens zou vertalen als “Franse frieten”, zou afkomstig zijn van het Iers “to french”, wat “snijden” betekent. Amerikaanse geallieerden die onze weergaloze frieten geproefd zouden hebben tijdens het Ardennenof fensief, vertaalden ze als “French Fries” naar de taal die er gesproken werd door de plaatselijke bevolking - het Frans- en Fries voor de bereidingswijze in de friteuse. C: Het verhaal van friet start in Peru, zo een tienduizend jaar terug...

29

30

Het lomografieproject ‘I have a dream’

Het lomografieproject Het lomografie*project ‘I have a dream’ was vooral gericht op jongeren en liep in samenwerking met vzw Lejo (jongerenwerking) en ATS (jeugddienst Vilvoorde). De jongeren trokken de buurt in met een compact ‘Lomo’ - cameraatje en brachten hun wijk in beeld. Ze werden daarin bijgestaan door Els Debarbieux die hen tips gaf en wegwijs maakte in de lomografie. In het begin begrepen sommigen niet waarom we terug in de tijd zouden worden geflitst, hoewel we tegenwoordig in het digitaal tijdperk leven, maar nadat Els de eerste foto’s uit het rolletje toverde, begrepen we waarom. Het resultaat gaf al gauw dromerige, surrealistische 360° foto’s met excentrieke en maffe kleureffecten. Na het ontwikkelen van de foto’s maakten we met de kinderen enkele fotomandala’s en tijdens het buurtfeest en de Murgaparade werden met enthousiasme vele foto’s gemaakt. Er kwam vooral veel interesse van enkele jongeren van de hiphopband Flow Level/BMK die nadien mee aan het roer stonden van Houtemse Murgamigos.

31

Het thema “I have a dream’ is geïnspireerd op het verhaal van Martin Luther King, die opkwam voor de rechten van de Afrikanen in de VS. Hij droomde van een toekomst waar vrede en verdraagzaamheid in de hele gemeenschap heersten.

Als kind hebben allen wel eens een droom gehad waarin we als bijzondere wezens in de wereld over onze eigen grenzen heen gaan kijken. Door te dromen kunnen we onze zelfwaardering en talenten laten groeien om onze droom te verwezenlijken. Enkele kinderen willen daarom graag hun droom met jullie delen en selecteerden hierbij hun lievelingsfoto uit de honderden foto’s . Al deze unieke foto’s kan je niet alleen in deze publicatie bewonderen, de uitvergrote foto’s worden ook tentoongesteld op de lange muren van de Lange Bundervoetweg in de sociale woonwijk van Houtem. *Lomografie is een redelijk nieuw fenomeen in de analoge fotografie. De naam komt van een eenvoudig cameraatje, de Lomo dat werd gemaakt in SintPetersburg, Rusland. Lomografie heeft een nonchalante, terloopse manier van fotograferen vanuit de heup: zonder te kijken, en zonder na te denken. Het doet er niet toe of de foto nu scherp of bewogen is. Je hoeft dus helemaal geen voorkennis van fotografie te hebben.

Houtem: Farouk Djibrilla Magagi.

Onze winnaar van de fotowedstrijd ‘Wijk in de kijk’: Farouk!

Farouk

Mijn droom is dat ik de beste basketter op aarde word. En ook een goede zanger. Ik zou een goede trainer naar mijn land Niger sturen. Zo wordt het ook een bekend land. Graag zou ik mijn land helpen en een moderne villa voor mijn familie laten bouwen. Ik zie magie voor mijn gezicht, daarvoor zal ik vechten en in een vampier of een wolf veranderen...

32

Diana

33

Ik zou graag een winkelcentrum willen in Houtem. Dat zou veel gemakkelijker zijn voor de mensen. Dan moeten ze niet naar Vilvoorde. Wij maken het allemaal mee en het is niet zo leuk. Daarom ben ik op het idee gekomen voor een winkelcentrum te laten maken!!!

Dounia

Ik wil een model zijn dat wereldberoemd is en je overal kan zien. Wat moet ik doen? De auto’s vliegen in de lucht... Wat moet ik doen? Wat moet ik doen? Jij ,jij, jij, jij, jij, jij. Ik kwam een jongen tegen. Die was zo mooi, maar hij zag me niet staan. Wat moet ik doen? Wat moet ik doen? Ik zat vannacht te dromen over de jongen. Hij is zo mooi. Ik kan mijn ogen er niet vanaf houden.Wat moet ik doen? Wat moet ik doen? oooe oe ooe ooe ooooee!!! Ik kwam je terug tegen in een discotheek Ik keek de hele tijd naar jou. Toen keek je ook naar mij. Ik was zo bang dat je dacht dat ik op jou ben ?! Ik was zo bang dat je dacht dat ik op jou ben ??

Yannick

Ik ga nooit dood en ik vaar in een boot. Ik ben nooit boos want ik heb een rode roos. Met vliegende auto’s die zweven door de lucht...en ik blaas met een zucht. Daarom ben ik blij omdat je het zei.

34

35

36

Jessy

37

Mijn droom is dat in Houtem vele mensen dansen zoals gekken.... Dat er nog heel veel nieuwe huizen komen. Dat Houtem niet lijkt alsof er weinig mensen zijn. En als Houtem zo is, dan wordt dat mischien het coolste dorp!!

38

Joey

39

Op een dag wakker worden met een toverstok in mijn handen. Het allereerste wat ik zou toveren zijn vleugels, prachtige witte vleugels bedekt met mooie witte veertjes. Een beetje zoals de vleugels van een zwaan maar veel groter. Als ik over Amerika vlieg zou ik mijn toverstokje vastnemen en zoveel eten toveren dat de mensen nooit meer honger hebben. In Azië zou ik meer huizen en ruimte toveren. Ik zou zoveel mogelijk wensen en dromen laten vervullen met mijn super toverstok. ’s Avonds zou ik met een glimlach naar bed gaan en blij zijn dat ik mijn dromen heb vervuld.

Widad

Ik zie overal magie in mijn ogen. Ik weet wat ik zie in mijn ogen, Ik zie hoge bergen en een roze bril. Ik pak de roze bril en alles verandert, Ik zie overal heksen en tovenaars en wolven en een mooie prinses, En ik zie een skateboard dat vliegt en een zeemeermin die zingt in een grot en die heet Jeeisia en ze wordt een mooi meisje. En ik word in haar plaats een oud vrouwtje en ik word in de zeemeermin en de zeemeermin zelf en jongens komen naar mij.

40

MAROKKO 41

MAROKKO Samira

Samira is geboren in België uit Marokkaanse ouders en ze komt uit een gezin van acht kinderen. Haar moeder was een bezige bij. Ze was altijd aan het werken en hield het graag proper en ging bijna nooit het huis uit. Toen Samira 17 was, trok ze naar Leuven, daar werkte ze om haar studies te betalen en ging ze uit, zonder alcohol te drinken weliswaar. Maar wanneer ze terug ging naar haar familie, werd ze terug het Marokkaanse meisje: ze paste zich aan. De Marokkaanse cultuur vindt ze veel warmer en hartelijker maar België is haar thuisland. Ooit had ze een heel racistische buur die haar uitschold voor makkak maar Samira zei tegen hem dat ze een Belg-Marokkaanse is. Samira woont al 12 jaar in Houtem met haar kinderen en man. Ze zegt dat er niks is voor de kinderen in Houtem dus zorgt ze ervoor dat haar eigen kinderen veel aan sport doen. Samira vindt dat er terug meer winkels in Houtem moeten komen en ze vindt het jammer dat er zo weinig is voor de vrouwen. Ze merkt dat de vrouwen in Houtem erg gesloten zijn. Daarom houdt ze zo van het buurtfeest want dan wordt er gekookt en dan zijn er Spanjaarden, Congolezen, Italianen, Portugezen en Marokkanen. Ze houdt enorm van die interculturele sfeer en uiteenlopende gerechten. Dat vrouwen gestimuleerd worden om naar buiten te komen en dingen te doen vindt Samira erg belangrijk. Volgens haar is dat een heel belangrijk aandachtspunt.

Er is niks voor de kinderen hier. Ze hebben hier niks. Daarom doe ik graag sport met de kinderen. De Murga is ook heel goed voor de kinderen. De Marokkanen die hier wonen zijn veel te gesloten.

“Ik praat soms met de vrouwen en samen zetten we hier iets op poten. Ik bak graag taarten dus dan zorg ik ervoor dat ik samen met de andere vrouwen hier een feestje houd. Dat is immers een groot werkpunt in Houtem: vrouwen moeten in beweging blijven. “

MAROKKO Marokkaans brood maken is niet moeilijk. Dit maak je met bloem, water, beetje zout,… Heel gemakkelijk dus.

42

43

MAROKKO

COUSCOUS - MAROKKO Voor 4 personen

Ingrediënten:

• 300 gr magere kalfslappen

• 175g couscous

• 50gr kikkererwten

• 1 ui

• 2 courgettes

• 5 wortelen

• 2 tomaten

• 2 teentjes knoflook

• olijfolie

• 40 gr koude boter

• bouillonblokjes

• peterselie

• zout

• witte peper

• couscouskruiden

Bereidingswijze:

✕ Spoel in een zeef de kikkererwten onder koud water af. ✕ Laat de kikkererwten in een kom met ruim koud water 12 uur weken. ✕ Snijd het kalfsvlees in blokjes van 2 cm. ✕ Bestrooi het vlees rondom met zout en peper. ✕ Was de tomaten en snij in stukjes. ✕ Verhit in het onderste deel van de stoompan de olie. ✕ Voeg het kalfsvlees toe en bak dit al omscheppend in 10 minuten rondom bruin. ✕ Voeg de ui en de knoflook toe en laat dit nog 3 minuten meebakken. ✕ Voeg de kikkererwten, water, de couscouskruiden en het bouillonblokje toe. ✕ Breng alles aan de kook en laat het 50 minuten zachtjes koken. ✕ Doe intussen couscous, 1 el olijfolie en 1 dl water in een kom. Meng het met een houten lepel door elkaar. Laat het zwellen. ✕ Voeg na 30 minuten de wortel aan het vleesmengsel toe. Schep in het bovenste deel van couscouspan (of zeef) de couscous. Stoom boven de bouillon met vlees de couscous in nog 20 minuten gaar. Voeg na 10 minuten de courgettes en de tomaten aan het vleesmengsel toe. ✕ Snijd de boter in kleine stukjes en voeg deze toe. Doe de gare couscous in een kom en roer met een vork de boter erdoor tot de korrels los zijn. ✕ Breng het vlees- en groentemengsel op smaak met zout en peper. ✕ Doe de couscous op een schaal. Schep het vlees- en groentemengsel er omheen. ✕ Tenslotte kan je het gerecht versieren met peterselie.

Bismillah!

44

MAROKKO

Wist je dat:

Couscous wordt veel gegeten in Noord-Afrika, vooral in de gebieden boven de Sahara. Hoe verder richting Midden-Oosten, hoe minder vaak couscous wordt gegeten. Ook in Sicilië wordt couscous gegeten. Couscous is al een oud gerecht. Volgens sommigen werd het al in de 11e eeuw door de Berbervolken van Noord-Algerije en Marokko gegeten. Couscous wordt door Marokkanen traditioneel op vrijdag gegeten. De vrijdag is een dag die bij moslims een bijzondere plaats inneemt als dag van de samenkomst van de gemeenschap. Couscous heeft dan ook een belangrijke culturele betekenis. In landen van Noord-Afrika wordt couscous als het nationale gerecht beschouwd, zoals rijstgerechten dat voor veel Aziatische landen zijn en aardappelgerechten voor veel westerse landen. In de westerse keuken heeft couscous, als onderdeel van de internationale keuken, in de jaren negentig van de 20e eeuw en daarna, veel aan populariteit gewonnen.

MAROKKO QUIZ 1. Wat zit er in de bulten van een dromedaris? A: Olie. B: Water. C: Vet.

2. Hoeveel percent Marokkanen wonen in de sociale woonwijk van Houtem? A: 89%

B: 50%

C: 11,9%

3. Hoe vaak bidden moslims per dag? A: 2.

B: 5.

C: 8.

4. Wat is de hoofdstad van Marokko? A: Marrakesch.

45

B: Rabat.

C: Casablanca.

5. Welk gerecht wordt door de Marokkanen traditioneel op vrijdag gegeten? A: Tajine.

B: Couscous.

C: Pita.

Onya

CONGO

CONGO Onya woonde enige tijd in Vilvoorde en in 1997 kwam hij in Houtem terecht. Hij werd geboren in Congo en heeft er nog familie. De armoede in Congo mag je gerust letterlijk nemen: mensen zoeken er elke dag naar iets eetbaars.

In België heeft een arme altijd wel iets, ook al is het weinig.

In Congo zitten de autoriteiten liever achter hun bureau met hun koffie in plaats van in te grijpen. Onya vindt dat het aan Congo zelf is om van mentaliteit te veranderen. Hij wil niet meer terug in Congo wonen maar hij mist wel de gastvrijheid van de Afrikanen. Onya

Het goede bestaat eruit om net genoeg te hebben van alles: niet te weinig en niet teveel vindt onderwijs van onbeschrijfelijk belang om de juiste keuzes te maken in je leven. Kabila wekt enorm veel emoties op bij Onya.Volgens Onya is het van essentieel belang om een goed evenwicht te vinden in het leven. Het goede bestaat eruit om net genoeg te hebben van alles: niet te weinig en niet teveel en de kunst bestaat er ook uit om een goed leven uit te bouwen met de dingen die je wel hebt. Mensen hier zien te vaak de ontbrekende dingen. Om depressies tegen te gaan moeten mensen genoeg afleiding zoeken zoals genoeg sporten.

46

CONGO

KIP MOAMBE EN PONDU-CONGO Voor 4 personen

Ingrediënten Moambe: • 2 blikjes Moambe

• 4 kipfilets • 4 uien

• 1 teentje look

• muskaatnoot • kipkruiden

• blokje Maggi-bouillon

• 3 laurierbladeren • zout en peper

Ingrediënten Pondu: • 500 g pondu (bladeren van de cassaveplant) • rijst • 1 grote prei

• 1 ui

• 3 dl palmolie

• 1 groene peper

• 3 aubergines

• 1 blik Pilchard haring

• zout en peper

Bereiding Moambe:

✕ Snij de kipfilets in stukken, was ze en kook ze met weinig water in een kookpot. ✕ Voeg één gesneden ui, look, laurier, kipkruiden en het Maggi- bouillonblokje toe. ✕ Als de kip gaar is, haal je die uit de kookpot en bak je de filets stevig bruin met wat olijfolie. ✕ Daarna voeg je moambe en 3 gesneden uien toe aan de kookpot waarin je voordien de kip gekookt hebt. Voeg bij het sap van die pot nog wat water en de gebakken kip toe en laat 20 minuten sudderen.

Bereiding Pondu:

47

✕ Kook de pondu, samen met gesneden uien, prei en look. ✕ Mix het geheel en voeg er gesneden aubergines, courgettes en de haring toe. ✕ Breng zout, palmolie bij het geheel en laat het 1,5 uur sudderen tot het klaar is. ✕ Opdienen met rijst en gebakken banaan.

Edáda eléla!

Er bestaat nogal verwarring over de betekenis van het woord Moambe. Meestal gaat het dan om een Congolees gerecht dat gemaakt is met 8 ingrediënten (moambe betekent acht in het Lingala). Moambe betekent in het Lingala inderdaad acht. Maar het woord waar wij naar zoeken in het Lingala is niet moambe, maar mwamba. Moambe is een verfransing van dit laatste. Mwamba betekent “saus” De twee meest bekende sausen zijn “mwamba ya mbila” ( palmnotensaus) en “mwamba ya nguba” ( arachidesaus). Ze werden niet alleen gegeten met kip, maar ook met aap, krokodil, rundvlees,geit, hond, vis en slang. Heel dikwijls zonder al deze luxe, gewoon met chikwangue of fufu en wat inlandse groenten.

CONGO

Wist je dat:

Nog een verwarring is dat moambe het nationale gerecht van de (ex-) kolonialen zou zijn, verbeterd met technieken en smaken naar “onze” normen en over het algemeen meesterlijk bereid door de “boy cuisinier”. Als ex-kolonialen en hun kinderen, paters of zusters, ex-coöperanten, Europese restaurants het hebben over moambe, bedoelen ze eigenlijk een hele maaltijd met als hoofdgerecht kip in palmnotensaus, vergezeld van saka-saka, rijst, gefrituurde bakbananen, gegrilde en gemalen aardnoten. De palmnoten worden eerst gekookt en vervolgens fijngestampt. Daarna wordt de pulp vermengd met water, gezeefd en opnieuw gekookt. Het eindresultaat is een soort ‘pindasaus’. Het fijnstampen en/of vermalen van de bladeren van de cassave of maniokplant, die vervolgens wordt gekookt, heet saka saka.

QUIZ CONGO

1. In 2007 klaagde een Congolese student een Belgisch stripboek wegens racisme aan. Welk stripboek was dit? A: Jommeke.

B: Nero.

C: Kuifje.

2. Wat betekent Moambe? A: Het cijfer 8.

B: De plant gebruikt in het gerecht Moambe.

C: Saus.

3. Wat betekent edáda eléla? A: Goede morgen. B: Smakelijk.

C: Samenlevingsopbouw.

4. Hoe heet de bekende Afrikaanse buurt in Brussel? A: Kinkongo.

B: Matonge.

C: Lingala.

5. Wat was de naam van Congo tussen 1971 - 1997? A: Belgisch-Congo. B: Zaire.

C: Kinshasa.

48

KAMEROEN

KAMEROEN Chris

Chris werkte in de petroleumsector toen hij nog in Kameroen woonde. Hij gaat er nog vaak terug naartoe want hij is de koning van de familie. Het is een traditie dat wanneer de vader van de familie sterft dat er iemand nieuw (niet noodzakelijk de oudste) wordt aangesteld die de

"Reizen is leren" familie samenbrengt wanneer dat nodig is. Hij belt nog vaak met zijn familie in Kameroen en ziet het als zijn taak zijn rol goed te vervullen. Het is natuurlijk een grote eer want het gaat om een familiestam die uit 50 mensen bestaat. Hij woont nu vier maanden in Houtem en verbleef daarvoor ook al in België. Chris werkt als ingenieur voor Carrefour en vindt zijn buren in Houtem erg vriendelijk. Hij vindt de multiculturele maatschappij soms goed en soms slecht want alles hangt ervan af welke keuze je maakt: aanvaarding of je er niets van aantrekken en je erbij

"De multiculturele maatschappij is als muziek maken. Iedereen kiest zijn plek en bespeelt de bas, piano of drum. Samen maak je dan muziek."

49

neerleggen. Hij maakt de vergelijking met muziek. Iemand speelt de bas, een tweede persoon speelt piano en de derde persoon de drum. En dan gebeurt het opeens: je maakt samen muziek! Het is net hetzelfde als reizen: wanneer je echt durft kijken, leer je van elkaar. Het is dan natuurlijk niet de bedoeling dat je je opsluit in je hotelkamer. Alles in het leven valt onder de noemer cultuur. Wanneer iemand

thuis komt in Kameroen en de buurman ziet dit, sta je op om hem te groeten. Een ander voorbeeld zijn ouderen: hier worden ze haast opgesloten in rusthuizen, maar zoiets is ondenkbaar in Kameroen. Daar maken ouderen deel uit van de maatschappij en heb je respect voor

"Je problemen en verhalen kunnen delen met elkaar: dat is geluk." ouderen. Het is ook belangrijk dat je zorgt voor de ouderen in je naaste omgeving. Hier wordt alles stresserender omdat mensen zich meer opsluiten, meer en meer ook in zichzelf. Mensen zijn meer in zichzelf gekeerd in België. Chris vindt het heel belangrijk dat mensen met elkaar blijven praten. Wanneer het goed nieuws is, vertel je het maar wanneer het slecht nieuws is doe je dat evenzeer. Chris maant mensen aan om met elkaar te praten en je nieuws met elkaar te delen. Dat is net zo met samen eten en dat eten samen delen.Vaak heeft dat ook te maken met

"Een stoel is een stoel". tijd willen maken voor elkaar. Het woord helpen kan pas ontstaan als je het oprecht kan opbrengen om tijd te maken en iemand een stoel aan te bieden. Want een stoel is een stoel. Geluk staat voor Chris gelijk aan de juiste mensen tegenkomen. Je kan ongelofelijk veel vrienden maken in je leven maar toch is er veel verschil in vriendschap. Je hebt cafévrienden maar ook familievrienden die naar je huis komen en waarmee je andere gesprekken hebt. En net dat is geluk: je problemen en je verhalen oprecht delen met elkaar. Volgens Chris is het ook heel belangrijk om dromen te hebben: anders mis je richting in je leven. Zou de toespraak van Martin Luther King er ooit geweest zijn moest hij geen droom hebben gehad?

"Je bent niet rijk als je met een dikke portefeuille op je eentje in de zetel zit".

KAMEROEN

NDOLE - KAMEROEN Voor 4 personen

Ingrediënten: • 350 gr ndolé (bladeren) • 1 ui • gember • vis of vlees naar keuze • yam (Nigeriaanse wortel)

• ontvelde pinda’s (2-4 kopjes) • maggi bouillonblokjes • verse peterselie en selder (naar smaak) • garnaaltjes

• knoflook (4-7 teentjes) • zout (naar smaak) • chilipepers • olie

• pounde yam (meel van yam)

• bakbananen

Bereiding:

✕ Snijd de vis of het vlees in stukken en kook dit gedurende een twintigtal minuten samen met een halve ui en bouillonblokjes tot het goed gaar is. ✕ Laat daarna uitlekken maar bewaar de bouillon. ✕ In een andere pan verhit je de olie zeer heet, en voeg de gesneden halve ui, peterselie en selderijblaadjes toe. ✕ Laat dit gedurende enkele minuten stoven en leg er vervolgens de vis of het vlees in met de garnalen. ✕ Was de ndolébladeren en snijd ze in fijne reepjes. ✕ Kook ze gedurende 5 minuten om de bitterheid eruit te krijgen, voeg ze toe aan de vis of het vlees en stoof het geheel verder tot het helemaal klaar is.

Saus

✕ Kook de pinda’s in water gedurende 15 minuten. ✕ Laat de pinda’s uitlekken en mix ze met weinig water, gember, knoflook, de resterende bouillon en chilipepers naar smaak. ✕ Zoals met vele sauzen in Kameroen, is ndolé dik van substantie en niet waterig. Laat de saus nog 5 tot 10 minuten koken en roer af en toe. ✕ Aan het eind voegen sommige mensen olie toe, die in een koekenpan verhit is, zodat u de olie drijvend op het oppervlak van de saus ziet liggen. Men kan ook pounded yam, een soepele deeg van yam bereiden. Het enige wat u hoeft te doen, is de yambloem te strooien in een pot met kokend water en het mengsel lang en stevig te roeren tot u de gewenste textuur bekomt.

Bon appetit! Good appetite!

50

KAMEROEN

Wist je dat: Ndolé is het nationale gerecht van Kameroen. Waar het eerst vooral in de hoofstad Douala en langs de Atlantische kust gegeten werd, wordt het nu ook op grote schaal in het hele land bereid. Kameroeners zouden Ndolé op speciale gelegenheden zoals huwelijken, dopen en andere feestelijkheden bereiden. Ndolé wordt soms vergeleken met spinazie vanwege de kleur en textuur, maar de voorbereiding is heel anders. Het is een lang en moeilijk gerecht om te maken. Anderzijds is het wel goedkoop en wordt het zeer gewaardeerd door Kamerzoekers. Ndolé is tevens ook de naam van de Kameroense plant Vernonia amygdalina. Het is een inheemse struik in het zuidwesten van Kameroen en Nigeria. Het wordt in tuinen gekweekt voor de bladeren die de basis vormen voor het nationale gerecht van Kameroen. In Engelssprekende landen als Kameroen en Nigeria, is Ndolé bekend als “Bitter Leaves”. De plant heeft ook therapeutische eigenschappen. De bladeren en de wortels worden gebruikt bij de behandeling van darmparasieten, menstruatiepijn, malaria of aanhoudende hoofdpijn. Yam is de algemene naam voor een aantal soorten in het geslacht Dioscorea (familie Dioscoreaceae ). Dit zijn meerjarige kruidachtige wijnstokken gekweekt voor de consumptie van hun zetmeelrijke knollen in Afrika , Azië, Latijns-Amerika en Oceanië .

51

Pounded yam is een soepel deeg van gepureerde yam. Het lijkt op aardappelpuree, maar is gladder, zwaarder en smakelijker. Het is bijzonder populair in Kameroen. Het wordt als een bijzondere delicatesse beschouwd en is zeer prestigieuze maaltijd in Afrika. Pounded yam is dus een authentiek Afrikaans eten! Traditioneel wordt pounded yam gemaakt door het koken van yams in een pot. Een keer gekookt, wordt het in een vijzel geplaatst en tot

een gladde textuur of deeg geslagen. Dit is zeer arbeidsintensief en gebeurt met een manshoge stamper. De andere manier is nog gemakkelijker en vooral populair buiten Afrika. Het gaat om yam die verwerkt is tot een droog poeder (gedroogde yammeel). Yam wordt nogal gewaardeerd als een van de meest voedzame voedingsmiddelen die de mens kent. Afgezien van zijn rijkdom aan vezels, de bescherming van de darm tegen ziekten zoals diverticulitis, is het ook een grote bron van vitamine C, vitamine B6, magnesium en fosfor. Yam is ook rijk aan eiwitten.

QUIZ KAMEROEN 1. Hoe komt Kameroen aan zijn naam? A: Een prachtige inheemse vogel genaamd “cammaroo” te vinden in het nationaal park ‘Pangar Jerem’ B: In de 15de eeuw werd dit land door de Portugezen ontdekt. Tijdens hun reizen langs de kust waren ze onder de indruk van de grote gar nalen. Vandaar Cameroes C: Mount Cameroon of ook wel Berg Kameroen of Mount Kameroen (en in de lokale taal Mongo ma Ndemi (“Berg der Grootheid”)), is een vulkaan in Kameroen 2. Door welk land werd Kameroen gekoloniseerd? A: Duitsland. B: Frankrijk. C: Engeland. 3. Kameroen wordt ook wel een veelvolkerenstaat genoemd. Hoeveel etnische groepen leven er in Kameroen? A: 7. B: 43. C: 230. 4. Waarom wordt Kameroen ook wel “Petite Afrique” of “Little Africa” genoemd. A: Omdat er alle vormen van natuursoorten te vinden zijn. B: Omdat de mensen er heel klein zijn. C: Omdat het kleinste land van Afrika is. 5. De gezondheid in Kameroen is voor velen onbetaalbaar. Het belangrijkste om in leven te blijven is: A: Inentingen tegen tuberculose, tetanus, polio en de mazelen. B: Water. C: Sensibilisatiecampagnes voor de preventie tegen HIV.

52

MURGA* Project 53

“Bruin, wit, zwart of geel: SAMEN ZIJN WE EEN GEHEEL!” “Black and white is ons leven: LATEN WE ALLEMAAL EEN HANDJE GEVEN!”

Het verhaal van de Murga In samenwerking met...

SOEK, MURGA vzw, het buurthuis en de twee basisscholen van Houtem, De Biekorf en De Groene Planeet startte RISO Vlaams-Brabant een MURGA seizoen van januari 2011 tot en met september 2011. Hierbij werden de leerlingen van het vierde, vijfde en zesde leerjaar van beide scholen aangesproken. Aan de kinderen werd één symbolische euro gevraagd voor de deelname aan het murgaseizoen. Murga vzw gaf het project een extra financiële injectie, ondersteunde mee het opstarten van het nieuwe Murgaseizoen en voorzag een Murga-attack op het buurtfeest van 2011. Ter bevordering van het sociaal-artistiek project werd hiervoor Fata Murgana uit Berchem uitgenodigd. Marianne Dhyon ondersteunde tijdens haar stage bij RISO de organisatie en logistiek rond het verwezenlijken van de grote Murgaparade voor de Murgamigos. Elke maandagavond tussen 17u en 19u repeteerden de MURGAMIGOS verschillende disciplines in het buurthuis en later in de refter en op de speelplaats van de basisschool “De Groene Planeet”. Gideon uit Brazilië werd telkens vergezeld door vrijwilligers uit de Capoeirafamilie en introduceerde de kinderen in de kunst van de

Capoeira. Uit Sébastiens mond knalde een indrukwekkende soundsystem en zo bracht hij de ‘amigos’ op het ritme van de beatbox in vervoering. Joeri van zijn kant leerde de kinderen alle soorten ritmes, waarbij ze hun lichaam als instrument bespeelden.

engageerden zich om samen met de kinderen rond een raptekst te werken. Dit resulteerde in een origineel nummer “Murganation”, vrij vertaald als: “leven in verscheidenheid” vermengd met traditionele Braziliaanse capoeiraliederen.

De opkomst was overweldigend

Het liep niet allemaal van een leien dakje.

Het buurthuis barstte uit zijn voegen en was gewoonweg te klein. Een dertigtal kinderen stroomden binnen en probeerden een plekje te veroveren. Het werd al gauw duidelijk: we moesten verhuizen! De Groene Planeet bood ons de refter van hun school aan, wat de Murgamigos zeer op prijs stelden. Jammer genoeg verliet coördinator Joeri Wens (bodypercussie) het gezelschap en we besloten toen te kiezen voor twee disciplines per sessie om zo de groep te kunnen opsplitsen. Zeer verrassend was de spontane opkomst van enkele jonge vrijwilligers die de kinderen wilden begeleiden. Kimberly, bekend als monitrice bij het speelplein, assisteerde bij alle repetities en nam een stuk logistiek mee in het takenpakket. Het feit dat zij de kinderen kende, vergemakkelijkte het contact met hen. De komst van de hiphopband FLOW LEVEL/BMK zorgde voor een sterke aansluiting bij de discipline beatbox. Ze

Om verschillende redenen raakten sommigen na verloop van tijd gedemotiveerd en het was alsof er een donderwolk boven Houtem hing. De groep beperkte zich tot een 10-tal deelnemers, maar gelukkig herpakte ze zich net voor de eindstreep. Met de grote Murgaparade in het vooruitzicht inviteerden we Enrique Noviello, de Argentijnse Murga-expert. Hij stak de Murgamigos nog een extra hart onder de riem en stoomde de groep klaar voor het grote optreden. Vlak voor het optreden werd het ineens weer heel donker boven Houtem. Ik herinnerde me plotseling het verhaal van de kikker dat mijn moeder me ooit vertelde: “ Er waren eens twee kikkers die elk in een emmer melk vielen. De ene kikker gaf de strijd op en verdronk. De ander bleef spartelen tot de melk boter werd, zodat hij vaste voet kreeg en er uiteindelijk kon uitspringen.”

54

Dankzij dit verhaal dat me altijd was bijgebleven, was ik ervan overtuigd dat we dat wolkendek met ons allen konden wegblazen. Het onmogelijke was toch gebeurd. De Murgamigos paradeerden in zwart/witte kostuums en schmink met als accent een groen lintje als teken van vriendschap. Zo werd de ‘amigo’ vlag op de Murgaparade in Antwerpen gehesen en voegde de Houtemse delegatie zich mee in de grote familie van alle internationale Murga’s. De zon deed het dikke wolkendek openbarsten en liet ons een zeer mooie herinnering achter. Om eerlijk te zijn: die dag heeft het echt pijpenstelen geregend.

*MURGA is een sociaal-artistiek project dat werkt rond eigentijdse fanfares met vier elementen: woord, muziek, dans en kostuum. MURGA is van oorsprong een Latijns- Amerikaanse traditie. Tijdens een jaarlijkse parade bezetten groepen muzikanten, dansers en woordkunstenaars de straten van hun stad. In bonte kostuums, met originele teksten, dans en muziek wordt een uniek straatspektakel gecreëerd. De deelnemers verleggen de grenzen van hun eigen cultuur, leeftijd en kunstdiscipline. Op deze manier brengen ze plezier en positief spektakel in de wijk, wat bewoners dichter bij mekaar brengt.

Eind augustus werd de single CD van het liedje “Murganation” opgenomen bij vzw Jess, bekend als de pianofabriek te Molenbeek. Dit resulteerde in een sterke song, iets waar de wijk zeer trots mag op zijn!

www.murga.be

Murgamigos optredens:

Zaterdag 14 mei 2011: Murga-attack op het buurtfeest te Houtem Zaterdag 25 juni 2011: Grote Murgaparade Antwerpen Zaterdag 17 september 2011: Dag van de sociale huurder Zaterdag 21 april 2012: voorstelling van de publicatie in het buurthuis

55

Nelly - ‘Mastaflow’ Nelly is geboren in Congo en soms heeft hij zin om terug te gaan. Toen hij twee jaar was, kwam hij samen met zijn ouders naar België. Vandaag woont hij in Houtem en is zijn leven doordrongen van muziek. Vroeger woonde hij in Boom en daar maakte hij al beats op zijn computer. Zijn jongste project heet BMK: Belg met karakter. Hij wil zijn muzikale dromen waarmaken en gelooft dat de wijk zo kan groeien. Nelly ziet het als zijn taak om de waarheid naar boven te brengen want hij vindt dat mensen vandaag moeten durven spreken en zeggen wat ze écht denken. Hij heeft het gevoel dat er veel rond de pot wordt gedraaid en vindt dat mensen hun eigenheid moeten behouden. Als de wijk wil groeien moet er meer openheid en minder getwijfel zijn. Nelly en Céline hadden een gesprek met de dienst jongerenwerking en cultuur van de stad Vilvoorde. Zo hopen ze verandering te brengen. Nelly werkte ook mee aan het graffitiproject met de kinderen. Op die manier werd een kleine aardbeving veroorzaakt en groeide het besef dat de wijk terug tot leven moet komen. Sommige vaders zeggen tegen hun kind “Ik wil niet dat je met die jongen speelt”. Zoiets vindt hij heel jammer om te horen want niemand is perfect. Een goede vader vertelt zijn zoon dat iedereen anders is en net dat verschil het leven de moeite waard maakt. Er zit veel talent bij de kinderen uit de wijk en Nelly stelt zich de vraag: “Waarom mogen kinderen hier niets mee doen?” Voor Nelly staat de wijk symbool voor een boom die zijn groei heeft verloren.

Een boom die zijn groei heeft verloren

56

Céline – Miss C

Het is mooi om te zien hoe kinderen van verschillende culturen samenspelen Céline is geboren in Brussel en woonde daar drie jaar. Haar ouders gingen uit elkaar en zo kwam ze in Houtem terecht. Céline was hier in het begin erg gelukkig maar de laatste jaren verdwijnt alles. Zo werden de pingpongtafels, goals en de banken verwijderd en hebben de kinderen niets meer om zich mee bezig te houden. De broertjes van Céline zitten vaak binnen uit verveling. Céline en Nelly willen de wijk terug tot leven brengen en de mensen laten voelen dat het zo niet verder kan. Het Murgalied geeft de essentie weer van wat ze willen vertellen: samen vormen we één geheel. Céline hoopt dat de kinderen in Houtem veel dingen ondernemen. In het begin zeggen ouders: “Ga toch niet met die vreemdelingen om”. Maar uiteindelijk komen ze tot de conclusie dat de kinderen “gewoon een beetje anders zijn” en dus helemaal niet zoals ze dachten.Volgens Céline is dat zoals het moet zijn want het is mooi om te zien dat kinderen van verschillende culturen kunnen samenspelen en dat ze zo leren van elkaar.

57

Voor Céline zijn jeugd, leven en samenwerken dé pijlers voor de wijk in Houtem.

58

59

60

61

62

MURGAMIGOS presents... Murganation Opgenomen in de rockfabriek in Molenbeek in augustus 2011 (Sebastien)

Yow yow yow What’s up nigga Check this out check check! Murgamigos is our crew The beatbox and the lyrics, that‘s what I’m giving you So listen up and I’ll tell you how it should be That sounds good!

(Murgamigos)

BRUIN, ZWART, WIT OF GEEL: SAMEN ZIJN WE één GEHEEL BLACK AND WHITE IS ONS LEVEN LATEN WE SAMEN EEN HANDJE GEVEN

(Farouk en Bjarne)

Welkom in HTM, in een grote van Kleine jongen rappen Murga in de wijk Wij tonen respect en we rappen geen gezeik

(Céline)

63

Murga HTM Vous faîtes montrer Qu’on a besoin de tout le monde pour y arriver Soit importe d’où on vient, peu importe la couleur ou ta culture on donne la main On represent le quartier jusqu’à la fin et tous ça, ça me fait du bien Leur sourir me tiens et ça fait plaisir

on a un lien, je voudrait pas d’autres chemins Qui ça passe les enfants nous tiennent Oui, on les tien, toi tu me tien? Oui je te tiens Allons, vas-y on y va fragine

(Murgamigos)

BRUIN, ZWART, WIT OF GEEL: SAMEN ZIJN WE één GEHEEL BLACK AND WHITE IS ONS LEVEN LATEN WE SAMEN EEN HANDJE GEVEN

(Sebastien)

No colour, no language, no crew I’m from the Ixelles Together we present Murganation HTM Flow level is your tool Look at us and doing good just, just, just how we should Like I told you just come along and listen to this ‘one love song’ All together Murgamigos everybody forever just like Justin Bieber “never say never” or whatever ever And now we coached this kids, showed them how to beatbox, showed them how to write lyrics, good and specific, for the rest you know what? The sky’s the limit

(Murgamigos)

BRUIN, ZWART, WIT OF GEEL: SAMEN ZIJN WE één GEHEEL BLACK AND WHITE IS ONS LEVEN LATEN WE SAMEN EEN HANDJE GEVEN

(Nelly)

De enige echte reden is in vrede te leven Maakt niet uit van waar je bent Heb liefde voor de persoon die je niet kent Ik breng u nu de amigos, het Murgamigo klein maar spitten het groot met BMK flow De kids willen tonen dat ze het kunnen, het durven met al hun vrienden Verwend door de door de beat brengen ze ’t plat op uw gezicht ’t Ligt in het geheugen, hard met woorden Tegenwoordig maken ze de orde, tegenwoordig bouwen ze de toren, het is nog niet verloren We zijn juist begonnen, groot wat ze willen worden, hardcore met één doel Met BMK en de hood breng ik respect in je bloed One love ja wat ik zoek We represent het Murganation, we represent het Murganation

(Murgamigos)

(Murgamigos)

BRUIN, ZWART, WIT OF GEEL: SAMEN ZIJN WE één GEHEEL BLACK AND WHITE IS ONS LEVEN LATEN WE SAMEN EEN HANDJE GEVEN

MURGA MURGAMIGO!!! (Nelly)

BMK, karakter, liefde, respect Een Belg met karakter wat dacht ge? Het gaat hier niet alleen over middelvingers, haat, moord Maar een bericht naar allen die het willen Maakt niet uit van waar je bent Bruin, zwart, wit of geel van huidskleur Stel je kinderen...flow

BRUIN, ZWART, WIT OF GEEL: SAMEN ZIJN WE één GEHEEL BLACK AND WHITE IS ONS LEVEN LATEN WE SAMEN EEN HANDJE GEVEN

(Gideon & Murgamigos)

Capoeira do Brazil, Murgamigos a presentar parana Paranawe Paranawe parana E grupo meia lua, joga em qualquer lugar parana Paranawe Paranawe parana E no balancar do corpo, ven na ginga vadiar parana

e arana w a n a Par anawe p Par anawa Par

64

Oplossingen QUIZ Peru 1. A

België 1. A

2. A

3. C

4. A

5. A

2. C

3. B

4. A

5. A

2. B

3. C

4. A

5. A

2. C

3. B

4. C

5. B

2. A

3. B

4. B

5. B

3. C

4. A

5. B

Engeland 1. A

Marokko 1. C

Congo 1. C

Kameroen 1. B

65

2. A

CD MURGAMIGOS

66

M et

de steun van