ideaal 03 Steun verloskundigen in Afrika en krijg een WakaWaka 14 Visie op dierenwelzijn 24 Holland op z n mooist in het Haagse Gemeentemuseum

ideaal Magazine voor klanten van de ASN Bank April 2015

03

Steun verloskundigen in Afrika en krijg een WakaWaka

14

Visie op dierenwelzijn

24

Holland op z’n mooist in het Haagse Gemeentemuseum

Maurits Groen, bedenker van de WakaWaka:

‘Dit lampje ondersteunt zes van de acht millenniumdoelen’

INHOUD

10

Nieuw thema: zorg & welzijn

20

Groene vingers

22

Basisschool De Borg is goed bezig

04 Nieuws & vijf vragen aan 06 Interview Maurits Groen 09 ‘Anderen iets geven via massage’ 14 Visie op dierenwelzijn 19 Heel Nederland fietst 24 Holland op z’n mooist 28 Samen doen: Astrid Uganda Foundation 29 Klantvoordeel: musea 30 Amref Flying Doctors 32 Nieuws en cijfers ASN Beleggingsfondsen 34 Rentetarieven 35 Voor de Wereld van Morgen, tweets en colofon 2

ideaal april 2015

16

ASN Bank financiert: verbouwing verpleeg- en gasthuis

ASN BANK INTERACTIEF De ASN Bank is actief op diverse social media. Als u ons volgt, bent u als eerste op de hoogte van het laatste nieuws en leuke acties. Ook gaan we graag met u in gesprek en beantwoorden we uw vragen over ons beleid en onze dienst­ verlening. U ontmoet ons online via: www.facebook.com/asnbank www.twitter.com/asnbank www.twitter.com/ideaalmagazine www.voordewereldvanmorgen.nl IDEAAL ONLINE Wilt u Ideaal Online lezen? Meldt u zich dan aan via www.asnbank.nl/ideaal

ACTIE

Steun de opleiding van verloskundigen in Afrika Vrouwen helpen gezond hun kind te krijgen, dat is waar verloskundigen voor staan. Ook in Afrika ten zuiden van de Sahara. Daar bevallen veel moeders nu zonder professionele hulp, vaak onder zware omstandig­ heden. De sterftekans van vrouwen wordt zes keer zo klein als ze begeleid worden door een verloskundige. Maar er zijn niet genoeg verloskundigen. Bovendien wordt hun werk bemoeilijkt door gebrek aan elektriciteit en dus aan licht. Bij nachtelijke bevallingen gebruiken ze noodgedwongen kaarsen en gevaarlijke, ongezonde kerosinelampen.

Cadeau voor u!

D

aar kunt u iets aan doen. Als u nu € 2000 of meer stort in een ASN Beleggingsfonds, doneert de ASN Bank € 5 aan Amref Flying Doctors. Dit bedrag gaat naar de opleiding van verloskundigen in Oeganda en Tanzania. Iedere afgestudeerde verloskundige ontvangt ook een WakaWaka Power. Deze zonnelamp annex oplader geeft veel licht. Zo kan de verloskundige een bevalling beter en veiliger begeleiden. En zij kan er haar mobiele telefoon mee opladen, zodat ze goed bereikbaar is.

WakaWaka Slim Light cadeau Als u bij de ASN Bank belegt, helpt u de wereld veranderen. Want de ASN Beleggingsfondsen beleggen in ondernemingen, overheden en organisaties die rekening houden met mens, klimaat en natuur. Wij sluiten beleggingen in zaken als wapens, kinderarbeid en milieu­ vervuiling uit. Wel beleggen we in onder meer ondernemingen die goed voor hun werknemers zorgen en die hun CO2uitstoot en milieubelasting beperken. Op pagina 32 en 33 vindt u alle fondsen. Als u aan deze actie meedoet, ontvangt u ook zelf een cadeau: een WakaWaka Slim Light, een handige zonnelamp van gerecycled materiaal. •

ACTIEVOORWAARDEN

• Als u in de actieperiode € 2000 of meer stort in een ASN Beleggingsfonds, • • •

doneert de ASN Bank € 5 aan Amref Flying Doctors voor de opleiding van verloskundigen in Oeganda en Tanzania. Ook doneert de ASN Bank een WakaWaka Power aan iedere verlos­kundige die afstudeert met deze actie. U ontvangt een WakaWaka Slim Light cadeau. Kijk voor de complete actievoorwaarden op asnbank.nl.

Meer informatie over beleggen bij de ASN Bank vindt u op asnbank.nl/beleggen. Daar opent u ook gemakkelijk een rekening ASN Optimaalbeleggen. De ASN Bank is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten en heeft een vergunning van De Nederlandsche Bank N.V. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Voor ieder ASN Beleggingsfonds is een prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) beschikbaar via www.asnbank.nl. Lees de EBi voordat u besluit een beleggingsfonds te kopen. Deze uiting mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies.

april 2015 ideaal

3

VIJF VR AGEN A AN

Jeroen Jansen directeur ASN Bank

Wat inspireert je? Ik ben al lang bezig met duurzaamheid, maar raak er steeds meer van overtuigd dat die term afstand schept. Terwijl voor mij heel duidelijk is waar het om draait: om mensen. Mij inspireren mensen die vanzelf­ sprekend op een goede manier omgaan met hun omgeving. Die zorg bieden als dat nodig is en zich inzetten voor hun buurt of hun vereniging. Compassie tonen is geen luxe, maar de essentie van een leefbare wereld. Hoe verhoudt zich dat tot duurzaamheids­ thema’s als klimaat en biodiversiteit? Niet het klimaat heeft een probleem, maar de mensen die erin moeten leven. Idem dito met biodiversiteit. Als het slecht gaat met bijen, krijgen wij problemen met onze voedselvoorziening. De aarde overleeft zonder mensen, maar wij overleven niet op een onleefbare aarde.

Foto: Joost van der Vleuten

Hoe vertaal je dat in je werk? Ik hoor klanten vaak zeggen: ‘ik ben lid van de ASN Bank’. Zo betrokken zijn ze. Die betrokkenheid koesteren we. Zo gaan we ‘het land in’ met inspirerende bijeenkomsten van ASN Live. Voordat ASN Live in Groningen begon, hadden we een gesprek bij een heel gastvrije klant aan de keukentafel. Ook op zulke avonden hoor ik echt wat mensen bezighoudt. Hoe breed is de klantenkring van de ASN Bank? Ik zie onze klantenkring breder dan onze rekeninghouders. Iedereen die zich samen met ons inzet voor een rechtvaar­ dige, sociale maatschappij is ‘lid’ van de ASN Bank. Bijvoorbeeld de projecteigena­ ren die in onze community Voor de Wereld van Morgen strijden om de ASN Bank Wereldprijs. De bevlogenheid van die mensen maakt de prijsuitreiking elk jaar een feest. En daarbuiten? De ASN Bank is ooit begonnen als arbeidersbank, met solidariteit hoog in het vaandel. Solidariteit met mensen wereldwijd en met toekomstige generaties: dat is ons fundament. En dat mogen we best nadruk­ kelijker uitdragen.

4

ideaal april 2015

ASN Bank sponsort boot tegen plastic Amsterdam voor plasticvrije grachten: die campagne introduceerde de organisatie Plastic Whale tijdens de afgelopen HISWA. Plastic Whale wil de Amsterdamse grachten plasticvrij maken door het plastic eruit te vissen en er boten van te bouwen. Met als uiteindelijk doel alle wateren ter wereld vrij van plastic te maken. Daarbij gaat de kersverse boot die de ASN Bank sponsort, een rol spelen. Plastic Whale presenteerde de boot, gemaakt van plastic petflessen uit de Amsterdamse grachten, op de Hiswa. Vanaf 20 maart vaart de boot door de Amsterdamse grachten. Bedrijven en particulieren kunnen hem huren om het nuttige met het aangename te combineren: genieten van de grachten én de plastic soep tegengaan.

Spel: licht laat leven Het zal u niet ontgaan dat de ASN Bank actie voert met WakaWaka en Amref Flying Doctors. WakaWaka brengt zonnelampen en -opladers naar mensen die niet zijn aangesloten op een elektri­ citeitsnet. Amref Flying Doctors zorgt met steun van de ASN Bank voor veiliger bevallingen in Tanzania en Oeganda. U leest er meer over op pagina 3 en op pagina 6 en vervolg. U helpt ons de actie breder bekend te maken door op Facebook ons nieuwe spel te spelen: laat uw licht schijnen en maak kans op een WakaWaka-lamp. U vindt het spel op onze Facebookpagina: lichtlaatleven.nl.

In 2014 ontvingen onze acht thema­ partners samen ruim € 1,5 miljoen van de ASN Bank voor hun projecten. Namens klanten met een rekening ASN Ideaal­ sparen en een ASN Creditcard doneert de ASN Bank geld aan duurzame thema’s die u en wij belangrijk vinden. Die thema’s zijn: vóór eerlijke handel en duurzame energie, en tegen wapens en kinderarbeid. Sinds kort is daar een vijfde thema bijgekomen: zorg & welzijn. Daarover leest u meer op pagina 10 en vervolg. Bij elk thema horen twee themapartners. De ASN Bank doneert geld aan projecten waarmee zij hun thema invullen. Informatie over de projecten vindt u op asnbank.nl/duurzamethemas.

NIEUWS

Schenking in 2014

Prijs voor ASN Duurzaam Mixfonds

De kracht van lokaal initiatief

Op donderdag 5 maart won het ASN Duurzaam Mixfonds een prestigieuze beleggingsprijs: de eerste prijs in de groep Mixed Global Currency Balanced van de vwd CASH Fund Awards. Deze prijzen zijn een initiatief van vwd group (een onderneming die financiële informatie verzamelt en verspreidt) en het beleggingsmagazine CASH. Ze gaan naar de best presterende fondsen en fondsbeheerders. Het ASN Duurzaam Mixfonds belegt in aandelen van ondernemingen wereldwijd, en in staatsobligaties van euro­ landen. De landen en ondernemingen waarin het fonds belegt, zijn geselecteerd op basis van duurzaamheidscriteria. Meer informatie over dit fonds vindt u achterin Ideaal en op asnbank.nl/beleggen.

Het Grand Theatre in Groningen werd dinsdag 3 maart 2015 druk bezocht voor de talkshow ASN Live. Het doel: in gesprek gaan met klanten en andere geïnteresseerden over thema’s die van belang zijn voor een duurzame wereld. Lokale initiatieven werden deze avond uitgelicht: van bestrijding van krimp van de bevolking tot de aanleg van duurzame tuinen en het delen van voedsel. Meer lezen? U vindt het verslag op morgen-vandaag.nl.

april 2015 ideaal

5

6

ideaal april 2015

Foto’s: Josje Deekens

INTERVIEW

Maurits Groen, Mister WakaWaka

‘WakaWaka bleek shine bright te betekenen’ Van kinds af aan is Maurits Groen bezig met duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking. De WakaWaka (zonnelamp en oplader voor mobiele telefoons) verenigt die twee kanten van één medaille en brengt honderdduizenden mensen letterlijk het licht.

L

igt hier een werelduitvinding op tafel?

‘Raar om te zeggen, maar: ja. Dat tweehonderd gram wegende lampje ondersteunt zes van de acht millenniumdoelen. Duurzaamheids- en ontwikkelingsproblematiek hebben alles met elkaar te maken. Arme mensen kunnen het zich domweg niet permitteren hun omgeving niet te verwoesten of te vervuilen. Ze hebben de middelen niet. Dat komt mede doordat onze westerse voetafdruk groot is. Een van de gevolgen: klimaatverandering, die ginds al heel hard toeslaat. Onrechtvaardig, al beseffen we dat niet. Een droogte, een overstroming – zelfs al komen er duizend mensen bij om – staat hier vaak niet eens in de krant. Maar voor wie op de bestaansgrens leeft, is het erop of eronder.’

De WakaWaka brengt licht en elektriciteit in gebieden zonder elektriciteitsnet. Wat betekent dat? ‘Het verandert levens. Ga je ’s nachts in Afrika in het stikdonker naar de wc, dan kun je zomaar op een slang trappen. En wat dacht je van de gevaren die vrouwen in het donker lopen. Licht geeft veiligheid. Het geeft je de kans ’s avonds te koken, je huiswerk te maken. Een kind op de wereld te zetten zonder dat de kerosinelamp omvalt. Weet je dat er jaarlijks zo’n honderdduizend mensen omkomen door omvallende kerosinelampjes en miljoenen mensen ernstige brandwonden oplopen? Ook overlijden talrijke kinderen doordat ze per ongeluk kerosine binnenkrijgen – het wordt vaak bewaard in frisdrankflesjes. Bovendien is kerosine erg duur; de allerarmsten geven 30 miljard dollar per jaar aan kerosine uit. Zoveel mensen leven in energie-armoede, terwijl energie zo belangrijk is. Toen elektriciteit beschikbaar kwam, gaf dat onze westerse economische ontwikkeling een enorme boost.’

Hoe kwam u op het idee van de WakaWaka? ‘In 2010 was ik in Zuid-Afrika voor een project om het Wereldkampioenschap voetbal klimaatneutraal te maken. Ons idee was om gloeilampen te vervangen door ledlampen. Maar een kwart van de mensen had helemaal niets aan zo’n ledlamp, want ze hadden geen stroom. Wereldwijd hebben 1,3 miljard mensen geen stroom. En nog eens 1 miljard heeft vaak last van stroomuitval; rampzalig voor de economie. Daarom bedachten mijn zakenpartner Camille van Gestel en ik de WakaWaka. De zon schijnt immers voor iedereen, gratis. We zaten met een woordenboek aan tafel om een naam te bedenken. WakaWaka bleek in het Swahili ‘shine bright ’ te betekenen.’

‘Licht geeft veiligheid. Het geeft je de kans ’s avonds te koken, je huiswerk te maken. Een kind op de wereld te zetten zonder dat de kerosinelamp omvalt’ U bestrijdt energiearmoede. ‘Licht is onmisbaar en mobieltjes moeten opgeladen worden. In Afrika zijn al zo’n 700 miljoen mobieltjes. De WakaWaka geeft de allerarmsten zeer goed en goedkoop licht en stroom. En dat levert direct iets op. Zo kregen via de stichting Dogonvrouwen 4.500 vrouwen in Mali een WakaWaka. Ze konden ’s avonds productiever zijn en hun besteedbaar inkomen steeg met veertig procent. Dat betekent iets voor de positie van die vrouwen. De Nederlandse onderwijzeres

>

april 2015 ideaal

7

€ 10 KORTING OP UW WAKAWAKA POWER

Willie de Bruin-Koetsier nam WakaWaka’s mee voor de kinderen van een dorpsschool in Zuidoost-Kenia. Zo konden ze ’s avonds huiswerk maken. Ze gaf ze niet zomaar weg, maar sloot een contract af met de kinderen. Het hele dorp wist ervan: de lampen zijn van de kinderen, niet van de ouders. Het dorpsschooltje is nu het beste schooltje van de regio. Het effect op onderwijs is enorm, een voorwaarde voor economische ontwikkeling. Als je daarbij de positie­ verbetering van vrouwen optelt én het effect op de productiviteit, dan ben ik ervan overtuigd dat Afrika er in één generatie totaal anders, beter uit kan zien.’

De WakaWaka Power is een krachtige, compacte oplader en (zak)lamp op zonne-energie, gemaakt van gerecycled ABS. De lamp laadt uw telefoon en kleine elektronische apparaten op. U kunt hem neerzetten, ophangen en op een fles klemmen. Handig dus voor op vakantie of onderweg. Als ASN-klant koopt u nu met € 10 korting een WakaWaka Power ter waarde van € 69, voor € 59 (exclusief verzendkosten). Daarmee geeft u meteen een WakaWaka aan iemand in nood: het buy one, give one-principe. Bovendien doneert WakaWaka € 5 aan Amref Flying Doctors voor elke WakaWaka Power die ASN-klanten kopen. Deze actie loopt van 19 maart tot 1 september 2015. U koopt uw eigen WakaWaka Power met korting op www.waka-waka.com/ASN met promotiecode P-IDEA15. Deze actie staat los van de actie met de ASN Beleggingsfondsen (zie pagina 3).

De WakaWaka wordt ingezet in rampgebieden, laatst nog bij de bestrijding van ebola. ‘De eerste 12.000 WakaWaka’s leverden we aan Haïti, via crowdfunding en een buy one, give one-systeem. We vroegen lokale NGO’s aan de ontvangers van WakaWaka’s een kleine tegenprestatie te vragen, in de vorm van werkzaamheden als puin ruimen, straten schoonvegen. In Syrië en op de Filipijnen zijn meer dan 80.000 WakaWaka’s verspreid en in door ebola getroffen gebieden in West-Afrika meer dan 15.000. Dankzij ons buy one, give one-systeem kunnen we veel WakaWaka’s doneren, maar dus niet voor niets. Behalve in acute rampsituaties.’

Hoe komen de WakaWaka’s in die gebieden?

WIE IS MAURITS GROEN? Maurits Groen (1953) hoorde als jongetje van zeven dat je van oude kranten nieuwe kranten kon maken. Magisch vond hij dat. Afval scheiden bestond nog niet, maar Maurits zamelde in 1968 honderd­ duizenden kilo’s papier in voor de actie ‘Eten voor India’. Het was de tijd van grenzen aan de groei en het Rapport van de Club van Rome. Tijdens zijn studie politicologie richtte hij zich op milieu- en ontwikkelingsproblematiek. Daarna werd hij radio- en tv-maker en publiceerde boeken. Maurits Groen is al dertig jaar internationaal een goeroe in milieucommunicatie en is tweede in de Duurzame 100 van Trouw. Hij bracht vier keer Al Gore naar Nederland. In 2010 organiseerde hij de Klimaattrein. Dit jaar hoopt hij dat weer te doen voor de klimaattop in Parijs. In 2011 richtte hij drie duurzame bedrijven op: Do The Bright Thing, Greenem en WakaWaka. Maurits Groen is niet optimistisch over het klimaat, maar gelooft in de generatie van nu. Hij zet zijn energie in om de wereld te verduurza­ men en de allerarmsten te helpen.

8

ideaal april 2015

‘Via grote hulporganisaties, stichtingen en distributeurs. Maar ook met behulp van familieleden, via ondernemers, reizigers en via ons netwerk. Ik ben heel pragmatisch. Bij een grote importeur van biologisch fruit die ik persoonlijk ken, denk ik: hebben al zijn boeren al een lamp? Die kan hij dan via afbetaling aan hen verkopen. Sinds oktober 2014 hebben we een kantoor in Rwanda. Daar testen we een nieuw model, een prepaidsysteem met kraskaarten. Tegen een borgsom ontvangen mensen een WakaWaka Power die ze kunnen activeren. Voor twee kwartjes hebben ze een week lang onbeperkt licht en elektriciteit.’

Volgens de ANWB is het dé kampeergadget van 2015. ‘Wat voor de een een gadget is, is voor de ander levensreddend. De allerarmsten hebben exact dezelfde WakaWaka als Angelina Jolie en Bill Clinton. Voor ons is dat een principieel statement. Wij willen een top designontwerp voor iedereen beschikbaar maken. Het is de iPhone onder de zonneproducten.’ •

MIJN SPA ARMOTIEF

‘Anderen iets geven via massage’

ASN Bank-klant Lotte Kaptijn heeft een praktijk voor massage en bewustwording in Den Haag. ‘Als je leert bewuster met jezelf om te gaan, doe je dat ook met de mensen en wereld om je heen.’

Foto: Josje Deekens

‘S

inds een jaar of vijftien doe ik allerlei cursussen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Zo kwam ik in aanraking met massage: een mooie manier om iets aan anderen te geven. Maar het vraagt ook dat ik mezelf blijf ontwikkelen, een ideale combinatie. Vroeger werkte ik als laborant en was ik in mijn vrije tijd bezig met bewustwording; dat waren gescheiden werelden. Sinds ik een eigen praktijk heb, valt alles samen. Duurzaamheid en bewustwording hangen voor mij nauw samen. In mijn praktijk leer ik mensen via massage en oefeningen hoe ze zelf verder kunnen, zonder dat ze afhankelijk zijn van mijn behandeling of van anderen. Ik leer ze de signalen van hun eigen lichaam beter te lezen. Als de verbinding met je lijf goed is, voel je ook beter aan wat je behoeftes

zijn, wanneer je over grenzen gaat, enzovoort. Als je leert om voor je lichaam te zorgen, ga je in mijn beleving bewuster om met jezelf, maar ook met de mensen en de wereld om je heen. De techniek die ik veel gebruik, is de Trager-benadering, vernoemd naar de arts Milton Trager. Daarin raak je aan vanuit een meditatieve houding. Ik ga als het ware in dialoog met het lichaam, zodat de ontspanning van binnenuit komt. Zo breng ik mensen in contact met wat echt van waarde is, zodat ze van daaruit stappen kunnen zetten.’ • Bekijk ook het filmpje met Lotte Kaptijn in de online-editie van Ideaal: http://ideaal17.asnbank-zine.nl. Meer informatie staat op www.praktijkuithanden.nl.

april 2015 ideaal

9

DUURZ AME THEMA’S

Nieuw thema: zorg & welzijn

‘Zorg is het cement van de samenleving’ Om het brede, abstracte begrip ‘duurzaamheid’ concreter te maken, heeft de ASN Bank vier duurzame thema’s geïntroduceerd: eerlijke handel, duurzame energie, de strijd tegen kinderarbeid en de strijd tegen wapenhandel. Daar komt nu een vijfde thema bij: zorg & welzijn. Jeroen Jansen, directeur van de ASN Bank, legt uit waarom.

‘V

eel mensen herkennen zich niet in de term duurzaamheid, die vooral over wereldwijde vraagstukken gaat. Terwijl ze zich wel met hart en ziel inzetten voor de samenleving. Ze maaien het gras voor de buurvrouw, runnen het clubhuis, regelen via crowdfunding een nieuwe oven voor de buurtbakker. Onder de noemer “zorg” doen mensen veel voor elkaar. Maar ook voor hun omgeving: ze doen het licht achter zich uit, halen hun

10

ideaal april 2015

boodschappen op de fiets en zijn zuinig op hun spullen. Die zorgzaamheid en medemenselijkheid zijn enorm belangrijk voor de wereld van morgen. Want daarin draait het uiteindelijk om een gelukkige toekomst. Met voldoende geld, een goede gezondheid, een mooie natuur en een prettig klimaat. Zorg voor elkaar en voor elkaars welzijn horen daarbij. Iedereen heeft ermee te maken, vaak van heel dichtbij. Zorg is het cement van de samenleving.’

Zorg voor klanten ‘De ASN Bank gaat haar nieuwe thema “zorg & welzijn” op drie niveaus vormgeven. Ten eerste via leningen aan zorginstellingen. Dat doen we al jaren, maar we gaan nauwer aan­sluiten op wat zorginstellingen nodig hebben. Bijvoorbeeld door maatregelen

te financieren om hun gebouwen energiezuiniger te maken. Ten tweede doneren we namens onze klanten met een rekening ASN Ideaalsparen of een ASN Creditcard geld aan twee nieuwe maatschappelijke partners: het Nationaal Ouderenfonds en KNGF Geleidehonden. Beide dragen op een aan­ sprekende, directe manier bij aan het welzijn van ouderen en mensen met een beperking. KNGF Geleidehonden heeft bovendien een uitstekend dierenwelzijnsbeleid. Ten derde gaat het om de zorg voor onze klanten. Onze ambitie is om op termijn één miljoen tevreden klanten te hebben. Ook daar zit een zorgkant aan. Want hoe zorgen we zo goed mogelijk voor onze klanten? Hoe verrassen we ze op een positieve manier? Daar gaan we de komende jaren aan werken.’

Solidariteit ‘Het thema “zorg & welzijn” belichaamt ons streven om de maatschappij bij elkaar te houden. Daarbij leren we graag van de grote groep mensen die dat al doen. Ook historisch gezien past dit thema bij de ASN Bank. We zijn in 1960 opgericht vanuit de solidariteitsgedachte. Als bank voor de arbeiders waren we solidair met verdrukte mensen wereldwijd en streefden we naar een rechtvaardige wereld. Dat doen we nog steeds. Die mensgerichte wortels maken “zorg en welzijn” een heel logisch thema voor de ASN Bank.’

Geleidehonden studeren verder Dat KNGF Geleidehonden al tachtig jaar honden opleidt tot blinden­ geleidehond weet u misschien al. Maar wist u ook dat sommige honden inmiddels naar de universiteit gaan om nog meer te leren? Sinds dit jaar steunt de ASN Bank het kennis- en innovatiecentrum KNGF Campus, in het kader van haar duurzame thema zorg & welzijn.

E

en medische detectiehond die darm­kanker opspoort? KNGF Geleide­ honden onderzoekt sinds anderhalf jaar samen met het VUmc Amsterdam of dit mogelijk is. In een speciale trainingsruimte wordt gekeken of je honden kunt trainen in het opsporen van de geur die kankercellen afgeven uit ontlasting. Hierdoor zou darmkanker in een vroegtijdig stadium kunnen worden gesignaleerd. Daniëlla van Gennep, hoofd van KNGF Campus, vertelt over het belang van dit onderzoek: ‘Darmkanker wordt nu meestal opgespoord door onderzoek met een camera in de darm van de patiënt. Dat is geen prettige ervaring. Bovendien wordt de ziekte meestal pas in een vergevorderd stadium opgespoord. Het zou geweldig zijn als onze honden dit straks sneller kunnen doen en met minder last voor de patiënt.’

Professionele honden Onderzoek naar medische detectiehonden is een van de projecten van KNGF Campus. Dit centrum is sinds 2013 bezig met kennis

en innovatie op het gebied van hond en handicap. Want KNGF Geleidehonden wil meer dan blindengeleidehonden, buddyhonden en assistentiehonden opleiden, vertelt Van Gennep. ‘Als Nationale Zorghonden Autoriteit heeft KNGF Geleidehonden de missie om zoveel mogelijk mensen met een beperking een beter leven te geven met een speciaal opgeleide hond. Op de campus onderzoeken we daarom nieuwe typen professionele honden, andere soorten dienstverlening en techno­logische innovaties. We verzamelen bestaand onderzoeksmateriaal, doen zelf wetenschappelijk onderzoek en starten pilots op het gebied van mens-dierrelaties.’

Trouwe kameraad Daarom wordt er nu ook onderzoek gedaan naar een speciale dementiehond. ‘Het VUmc Alzheimercentrum vroeg zich af of honden met speciale vaardigheden een positief effect op de kwaliteit van leven van jonge mensen (40-65) met dementie kunnen hebben. Honden spelen een rol bij routinehandelingen en bij beweging, wat heel belangrijk is bij dementie. Ook kunnen ze een schakel zijn bij sociale contacten. Om de effecten goed te kunnen meten, doen we samen met het VUmc en de Open Universiteit Heerlen wetenschappelijk onderzoek.’ Zelf is Van Gennep overtuigd van de toegevoegde waarde van een professionele hond voor mensen met een handicap. ‘Zo’n hond is een trouwe kameraad, die vriendschap, steun en liefde geeft, eenzaamheid bestrijdt en altijd bereid is zijn baas te helpen. Hij biedt mobiliteit, zelfvertrouwen en helpt bij sociale en arbeidsintegratie. Veel mensen met zo’n hond hebben minder behoefte aan professionele of mantelzorg. Dat drukt zorgkosten en komt dus ook de samen­ leving ten goede.’ Kijk voor meer informatie over de KNGF Campus: http://tinyurl.com/o3qn4sa.

april 2015 ideaal

>

11

Ouderenfonds gaat eenzaamheid te lijf Ruim 200.000 ouderen in Nederland voelen zich extreem eenzaam. Zij krijgen één keer per maand bezoek. Het Nationaal Ouderenfonds zet zich in om deze ouderen weer bij de maatschappij te betrekken. Samen boodschappen doen of met een groep naar het concert. De ASN Bank gaat het fonds hierbij ondersteunen.

E

lke dag rijden er door het hele land BoodschappenPlusBussen om ouderen met elkaar in contact te brengen. ‘Onze vrijwilligers halen ze thuis op, ze doen samen boodschappen, drinken daarna een kopje koffie en dan brengen we ze weer terug. Ruim tachtig bussen rijden er nu rond. Het liefst willen we dat straks alle grote en kleine steden hun eigen PlusBus hebben’, zegt directeur Jan Romme van het Nationaal Ouderenfonds.

Heel stil Het is slechts een van de voorbeelden van het vele goede werk dat het Nationaal Ouderenfonds verricht. Het is de enige goededoelenorganisatie in Nederland die zich specifiek richt op de ondersteuning van ouderen. Het fonds wordt daarbij geholpen door meer dan twaalfduizend vrijwilligers. ‘We doen verschillende projecten om eenzaamheid van ouderen te verlichten. Een ander initiatief is de Zilverlijn: vrijwilligers bellen iedere week met eenzame ouderen om hun een luisterend oor te bieden of voor een gezellig praatje’, zegt Romme. ‘Als je partner overlijdt, wordt het ineens heel stil voor veel mensen. Dat is een groot probleem en iedereen erkent dat ook. Aan ons de taak om zoveel mogelijk sociale contacten tussen ouderen te regelen.’ OuderenOmbudsman In het kader van haar nieuwe duurzaamheidsthema zorg & welzijn besloot de ASN Bank onlangs om nauwer samen te gaan werken met het Nationaal Ouderenfonds. Een van de projecten die de ASN Bank ondersteunt, is de Ouderen­ Ombudsman. Dit is een initiatief waarbij ouderen vragen kunnen stellen, telefonisch of via het internet, op het gebied van zorg, wonen en juridische onderwerpen. Vrijwilligers van de OuderenOmbudsman zitten klaar om deze vragen te beantwoorden. Daarnaast

12

ideaal april 2015

behartigt de OuderenOmbudsman de belangen van deze kwetsbare ouderen door nauwe contacten met de media en de politiek te onderhouden.

Daguitjes Ook andere thema’s komen bij het Nationaal Ouderenfonds aan de orde, zoals armoede. Liefst 230.000 ouderen in Nederland leven onder de armoedegrens. Zij kunnen vaak letterlijk en figuurlijk geen kant op. ‘Daguitjes zijn daarom heel belangrijk’, zegt Romme. ‘Wij organiseren uitjes naar het strand, museum of circus. Die moeten betaald worden en wij vragen hiervoor een

geringe bijdrage. Ouderen die dat niet kunnen betalen, kunnen een beroep doen op een soort van lief-en-leed-pot die we samen met de ASN Bank hebben opgezet.’ Romme is blij met de hulp van de ASN Bank. ‘De bank omarmt de zorg en onderstreept dat het belangrijk is ouderen te ondersteunen. Door alle veranderingen in de zorg worden ouderen steeds meer op zichzelf teruggeworpen. Ze moeten bijvoorbeeld langer zelfstandig thuis wonen. En als je geen mensen om je heen hebt, moet je alles zelf regelen. Door de steun van de ASN Bank aan de OuderenOmbudsman én aan het bevorderen van sociale contacten, kunnen wij daar effectief iets aan doen.’• Kijk voor meer informatie: www.ouderenfonds.nl.

DUURZ AME THEMA’S

april 2015 ideaal

13

DUURZ A AM BELEID

Visie op dierenwelzijn De ASN Bank vindt dat zij de verantwoordelijkheid heeft zo goed mogelijk om te gaan met mensen, dieren en het milieu. Ook onze klanten hechten daar sterk aan.

V

anouds gaat uw spaar- en beleggingsgeld bij de ASN Bank niet naar zaken als bont en walvisjacht. We verwachten dat bedrijven dierproeven terugdringen en het gebruik van alternatieve testmethoden stimuleren. We steken geen geld in intensieve veehouderij. Ons beleid hiervoor stond verspreid over verschillende documenten. Irene de Jong van de afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek heeft het opnieuw geformuleerd in één samen­hangend beleid: het ASN Bank Beleid Dierenwelzijn.

Heb je bestaand beleid opnieuw geformuleerd, of ging het verder? ‘Voordat ik begon met schrijven, heb ik gesproken met mensen in het veld en met wetenschappers en beleidsmakers. Ik heb bijvoorbeeld de zeehonden­opvang in Pieterburen bezocht, ben bij een boer langsgeweest en heb met FrieslandCampina gesproken over de verduurzaming van de melk­sector. Ook heb ik gesproken met mensen die verantwoordelijk zijn voor dierproeven, mensen die het keurmerk voor aquacultuur hebben ontwikkeld, een wetenschapper die ethisch onderzoek doet naar de manier waarop mensen met dieren omgaan, en met allerlei organisaties die zich inzetten voor dieren. Al die gesprekken boden bruikbare inzichten.’

En die verwerkte je tot een beleid? ‘Ja, samen met de uitgangspunten die we voor onszelf gefor­ muleerd hebben. De ASN Bank heeft een visie op de duurzame

14

ideaal april 2015

maatschappij van 2050. Als het om dieren gaat, luidt die als volgt: in 2050 eten we voornamelijk plantaardig voedsel, hoewel dierlijke producten niet uit ons dieet verdwenen zijn. Maar er wordt geen leed meer toegebracht aan dieren, en in de vee­ houderij zijn de vijf vrijheden gegarandeerd (zie kader, red.). Ook worden dieren niet meer gebruikt voor bont of ingezet voor vermaak.’

Hoe werkt de ASN Bank daaraan? ‘Dierenwelzijn is een criterium bij de selectie van de onder­ nemingen waarin we beleggen, en projecten die we finan­cieren of steunen. Ook spreken we ondernemingen aan op dieren­ welzijn, bijvoorbeeld hun beleid en praktijk voor dierproeven. Op aandeelhoudersvergaderingen van onder­nemingen kunnen we stemmen voor diervriendelijk beleid. Daarnaast steunen we zo mogelijk maatschappelijke organisaties die onze visie op dierenwelzijn delen door ze een podium te geven of bij te dragen aan acties.’

Hoe werkt die selectie van ondernemingen en projecten? ‘We hebben drie categorieën activiteiten geformuleerd. De eerste categorie is “ja, indien”. In deze categorie kunnen we geld steken of er mee samenwerken als de betrokken organisatie aan onze voorwaarden voldoet. Bijvoorbeeld kinderboerderijen indien ze een keurmerk hebben en opvangcentra indien ze erkend zijn. De tweede categorie is “nee, tenzij”. Daarin steken we geen geld, tenzij er aan specifieke voorwaarden wordt voldaan.

Foto: Agnes Bax/Buiten-Beeld/Hollandse Hoogte

We verwachten echter niet dat dat op korte termijn mogelijk is, zoals in de veehouderij en aquacultuur. De derde categorie is de “nee-categorie”. Daarin investeert de ASN Bank nooit, zoals bont, dons en veren, ivoor, jacht, vermaak met dieren en de handel in bedreigde diersoorten.’

Toen dat op papier stond, was het beleid toen rond? ‘Nee, want we vonden het belangrijk om het te toetsen. Juist omdat dieren zoveel emoties opwekken, zijn mensen het niet snel met elkaar eens over dierenwelzijn. Met behulp van een onafhankelijk onderzoeksbureau zijn we met groepen klanten en professionals in gesprek gegaan. Dat leverde interessante, zeer verhelderende discussies op. Klanten gaven bijvoorbeeld aan dat zij informatie en educatie een belangrijke taak vinden van kinderboerderijen, dierentuinen en opvangcentra. Dat was voor ons een reden om deze sectoren niet uit te sluiten. De klanten konden zich over het algemeen vinden in de keuzes die wij in dergelijke gevallen hebben gemaakt. De uitkomsten van de discussies zijn meegenomen bij de verdere formulering van het beleid.’

Hoe past het dierenwelzijnsbeleid bij de drie duurzaamheidspijlers van de ASN Bank: mensenrechten, klimaat en biodiversiteit? ‘Dierenwelzijn raakt aan alle drie de pijlers. Aan mensen­ rechten omdat wereldwijd ongeveer een miljard mensen voor hun inkomen, sociale status, veiligheid, kleding en voeding

afhankelijk zijn van dieren. En omdat dieren sociaal contact bieden. Ook de raakvlakken met klimaat en biodiversiteit zijn groot. Zo beïnvloedt de enorme veestapel wereldwijd het klimaat en de biodiversiteit. Vee stoot veel broeikasgassen uit, en er zijn steeds meer landbouwgronden en water nodig om veevoer te verbouwen. Ook visserij, toerisme, gentechnologie, de handel in dieren en dierlijke producten, en het gebruik van pesticiden beïnvloeden de biodiversiteit. Er zijn dus heel veel raakvlakken. Mede daarom vindt de ASN Bank dierenwelzijn belangrijk.’ • DE VIJF VRIJHEDEN De vijf vrijheden zijn het uitgangspunt van het ASN Bank Beleid Dierenwelzijn. Het is niet haalbaar om de vijf vrijheden absoluut te hanteren. Wel beoordelen we ondernemingen, instellingen en projecteigenaren op hun inspanningen om ze zoveel mogelijk te garanderen. De vijf vrijheden houden in dat een dier vrij is: 1. van honger, dorst en onjuiste voeding, 2. van angst en chronische stress, 3. van fysiek en fysiologisch lijden, 4. van pijn, verwondingen en ziektes, 5. om natuurlijk (soorteigen) gedrag te vertonen. U vindt het ASN Bank Beleid Dierenwelzijn op asnbank.nl, als u verder klikt naar: Wat doen wij > Waar kiezen we voor? > Duurzaamheidsbeleid > Beleidsdocumenten.

april 2015 ideaal

15

ASN BANK FINANCIER T Foto’s: Josje Deekens

‘Een huiselijke omgeving zorgt voor rust’ Van grootschalige afdelingen met tientallen patiënten naar kleinschalige woongroepen met meer aandacht voor het individu. Het St. Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in Amersfoort zit midden in die omschakeling. Een grootschalige verbouwing, gefinancierd door de ASN Bank, maakt deze nieuwe manier van werken mogelijk.

D

Foto’s: Josje Deekens

rie jaar geleden verhuisde de vader van Bjørn Bozuwa noodgedwongen naar een verzorgingshuis. ‘Mijn vader was al enkele jaren aan het dementeren’, vertelt hij. ‘Zijn kortetermijn­ geheugen functioneerde steeds slechter. Hierdoor kon hij zich steeds moeilijker oriënteren en raakte de weg kwijt. Met behulp van mijn moeder kon hij zich thuis redden. Maar toen zij in het ziekenhuis belandde, stonden wij als kinderen voor een verschrikkelijk dilemma. Mijn zus en ik konden hem niet fulltime

16

ideaal april 2015

verzorgen vanwege ons werk. Maar hij kon ook niet alleen thuis blijven. Noodgedwongen hebben we onderdak voor hem gezocht. Het pijnlijkste moment uit mijn leven was toen we hem achterlieten in het verpleeghuis…’ Via de noodopvang belandde Bozuwa’s vader uit­ eindelijk in het St. Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in Amersfoort. ‘Het was een praktische keuze: mijn moeder woont hier schuin tegenover en kan hem dus elke dag bezoeken.’ Ook Bozuwa zelf zoekt zijn vader

PROJECT: verbouwing van het St. Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in Amersfoort met plek voor 120 bewoners die intensieve zorg nodig hebben. Ook zijn er 56 zorgwoningen.

FINANCIERINGS­B EDRAG: € 2,4 miljoen

WAAROM? Sinds onze oprichting in 1960 zetten we het spaargeld van onze klanten uit in de sector gezondheidszorg. In 2014 hebben we besloten de kredietverstrekking aan de zorgsector te intensiveren. Zorginstellingen zijn immers belangrijk voor een sociale, eerlijke samenleving. Boven­ dien sluit gezondheidszorg nauw aan op onze duurzaam­ heidspijler ‘mensenrechten’, want het recht op gezond­ heidszorg is vastgelegd als mensenrecht.

Bjørn Bozuwa (links)

twee à drie keer per week op. ‘Behalve dat ik het leuk vind om hem te zien, is daar een praktische reden voor. Mijn vader zit op een gesloten afdeling; hij kan niet zelfstandig naar buiten. En het personeel heeft geen tijd om met hem te wandelen. Zonder onze hulp zou hij nooit de frisse buitenlucht opsnuiven, wat voor een buitenmens als mijn vader vreselijk is.’

Zilverpoets Het goede nieuws voor vader Bozuwa en zijn medebewoners – allemaal mensen met psycho­ geriatrische aandoeningen, zoals dementie – is dat dit verandert. Na de grootschalige verbouwing die dit voorjaar van start gaat, houdt hun wereld niet langer op bij de voordeur van hun afdeling. ‘Straks kunnen zij zich vrij bewegen door het complete pand, inclusief de buitenruimte’, zegt locatiemanager Hilda Stergakis. Op hun dwaaltochten kunnen ze tegen allerlei ‘belevingsruimten’ aanlopen, die activeren of kalmeren. ‘Dat kan een ruimte zijn met een fiets waarop je een virtuele fietstocht door Amersfoort kunt maken, of een ‘bele-

vingshoek’ met de geur van zilverpoets en poetsmateriaal om herinneringen aan vroeger los te maken.’ Maar de verbouwing is veel meer dan dat: zij maakt onderdeel uit van een compleet nieuw Hilda Stergakis zorgconcept. Een concept dat voortkomt uit de visie van de organisatie op leven, wonen en ontmoeten. ‘Waar het op neerkomt, is dat we afstappen van grootschalige afdelingen waar patiënten zelf weinig inspraak hebben. Daarvoor in de plaats komen kleinschalige woongroepen met meer aandacht voor de wensen van het individu’, vertelt Stergakis. ‘De leefwereld van cliënten staat centraal. In die wereld willen we goede zorg leveren. Een klein voorbeeldje: voorheen stond iedereen op de hele afdeling tegelijk op. >

april 2015 ideaal

17

Straks kunnen mensen uit bed komen wanneer ze willen; er is geen vast rooster meer. Ze hebben meer regie over hun leven.’

Fontein Van ‘verblijf in een institutie’ naar een vorm van ‘begeleid wonen’: zo zou je de omslag kunnen omschrijven die ook in de architectuur zichtbaar is. Stergakis: ‘We streven naar een huiselijke omgeving, met een aparte woon- en eetkamer, zodat de verschillende bezigheden duidelijk gescheiden zijn. Dat zorgt voor rust bij de bewoners.’ Een belangrijk voordeel van deze aanpak is dat de beschikbare middelen optimaal worden benut. Dat geldt voor zowel de vierkante meters – alle werkruimte is ingeruild voor woonruimte – als voor de personele inzet. ‘Door te werken met kleine, zelforganiserende teams zijn we veel flexibeler dan voorheen. Het past ook bij een tijd waarin je met minder middelen hetzelfde moet blijven doen.’ En Bjørn Bozuwa? Die is blij dat zijn vader straks zelfstandig naar buiten kan. ‘Als het mooi weer is, kan hij lekker in het zonnetje zitten bij de fontein. Dat is een verbetering van duizend procent ten opzichte van de huidige situatie.’ •

Bekijk ook het filmpje over het St. Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in de online-editie van Ideaal: http://ideaal17.asnbank-zine.nl. U vindt deze financiering ook op asnbank.nl/waarde­ opdekaart. Deze wereldkaart toont vele voorbeelden van hoe wij werken aan onze missie: de wereld rechtvaardiger en duurzamer maken.

18

ideaal april 2015

PARTNER AAN HET WOORD Foto: Josje Deekens

Olof van der Gaag

Heel Nederland fietst Heel Nederland op de fiets naar het werk. Dat is het doel van de Fiets-naar-je-werk-week van Natuur & Milieu. Deelnemers kunnen zich laten sponsoren. Met de opbrengst worden tweedehands kinderfietsen aangeschaft voor gezinnen die onder de armoedegrens leven.

F

iets-naar-je-werk-week koppelt twee doel­ stellingen van Natuur & Milieu aan elkaar, vertelt directeur Campagnes Olof van der Gaag. Ten eerste wil Natuur & Milieu mensen stimuleren om vaker met de fiets naar het werk te gaan. Want fietsen is gezond, goed voor het milieu en soms sneller dan met de auto. Het tweede doel is om kinderen te stimuleren om te fietsen. Steeds minder kinderen groeien op met de fiets, vaak om de schrijnende reden dat een gezin geen geld heeft om fietsen te kopen. Van der Gaag: ‘Als kinderen er niet mee opgroeien, gaan ze later ook niet fietsen. Dat willen we voorkomen.’

Gratis fiets In Fiets-naar-je-werk-week komen beide doelstellingen samen. Daarom hoopt Natuur & Milieu dat in de week van 18 tot en met 23 mei zo veel mogelijk mensen op de fiets naar hun werk gaan. Deelnemers kunnen zich laten sponsoren, bijvoorbeeld door hun werkgever. Het geld dat wordt opgehaald, gaat naar goede tweedehands fietsen voor gezinnen in Nederland die onder de armoedegrens leven. Het streven is om vijfhonderd kinderen een gratis fiets te geven; dat komt neer op 75.000 euro. Natuur & Milieu werkt

in dit project samen met Nationaal Fonds Kinderhulp, de Fietsersbond en de ASN Bank. Hoe reist Van der Gaag zelf eigenlijk naar zijn werk? ‘Altijd op de fiets! Sterker nog: ik heb gezocht naar een baan dichtbij huis. Het geeft me een gevoel van vrijheid. Ik heb geen last van files, kan even uitwaaien. Ik zou het niet willen missen.’• Doe ook mee! Kijk op www.fietsnaarjewerkweek.nl en meld u aan. OP DE FIETS NAAR DE ASN BANK De ASN Bank doet, als werkgever en sponsor van deze actie, ook mee aan Fiets-naar-je werk-week. Cecile de Munk, verantwoordelijk voor de samenwerkingspartners van de bank: ‘We gaan iedereen stimuleren om die week op de fiets naar het werk te komen. Alle ASN-collega’s die meedoen, krijgen een donatie die naar Nationaal Fonds Kinderhulp gaat. Wij sponsoren dit initiatief omdat het bijdraagt aan een schoner milieu, omdat fietsen gezond is, en om kinderen te helpen die zelf geen fiets kunnen kopen.’ Natuur & Milieu en Nationaal Fonds Kinderhulp zijn partners waarmee de ASN Bank structureel samenwerkt.

april 2015 ideaal

19

Groene vingers Help de natuur een handje door de inrichting van uw tuin of balkon. Bijen zullen het waarderen en mogelijk vinden ook vogels en egels hun weg naar uw tuin. Ideaal geeft u alvast wat tips om groene keuzes te maken voor uw tuin of balkon.

SCH

U

GE T TIN

N TE

RRA

S

n

ats ee

• Phlaaag, die

trekt aan bij n s dan NL diere ert e i K ? v i ls ng en zu t. k (zoa hutti ch en sc keurmer ehands e u l r e o d vo en eed rkeur met e of tw • Vvoooorkeur ho,uFtSC of PFEC) géén l ng is ter de i e t b a a r l t n s oe be Gree n. te be e elijks de tuin, h paadje of k d n n a e l i r p uvr een et een ene milie e gro Toch r • Dbeestrating: hwo aterafvoenr.ds of tegels m uKeu e Milie a k , h j l i e e l r d b e natuu Kies twe L Greenla s? sN a l r a r o e t rk, z e m r keu ur. BOke of DU

B E P L AN

TEN

• Kies planten

nodig bod en struiken die bij emonderz uw tuin p a o goed ged ijen: op sc ek. Plant ze op een ssen; doe zo haduwrijk plaats wa vochtige ar ze e plekken bodem vo met een ele bladoppe rvlak zich n planten met een groot, du prettig; p leerachti n • Kies planteg bnlad doen het goedlaopntee n met klein, dik en d e n ie droge, he van oorspron te plek. g uit Ned erland of een ande r land me t een gematigd klimaat k omen. Of soorte nd aangepas ie zich hebben t aan ons kli Zoals vro uwenma maat. ntel, zonnehoe d, pje en vli krentenboomnderstru • Let op duurza ik. amheidsla Groenke bels zoals Milieuke PS gap of • Vaste plaunr,teM ur, NL Green la n b s el. te rven af in in de win het najaa ter mooi r. Uw tuin met uitge siabollen is ook bloeide g of vetkru rass id, in com blijvende binatie m en, horten­ taxushaa et een gro g of de wortels en worden b buxusbollen. Nog een voord eschermd insecten eel: en v tegen de vorst en plek en vo ogels kunnen pro fiteren va edselvoorz n de schu iening. il-

FIJN VOOR DE BEESTJES

TUINMEU

BELEN

• Koop liever meubels van duurzaam (h ard hout dan van -) andere mater ialen. Duurzaa m wil zeggen: m et een keurm erk zoals NL en FSC. Zo d Greenlabel raagt u bij aa n duurzaam (tropische) b beheer van ossen. • Bescherm uw houte n meubelen met middelen tegen weers die duurzaa invloeden m zijn en ge effecten op h en negatieve et milieu heb ben door bij uitspoeling. voorbeeld jnzaadolie is ee • TweedehandLi s tuinmeubel n goed alternatief. en zijn de m ste keuze; hoe ilieuvriendel langer een tu ijkinstoel of -taf hoe minder nieuwe tuin el meegaat, meubelen w e nodig hebb en. 20

ideaal april 2015

• Wilde bijen halen nectar en

stuifmeel bij klokjessoorten, bramen, speenkruid en struikheide. Honingbijen worden aangetrokken door klimop, slangenkruid, tijm en stokroos. • Bomen – vooral met een dichte takkenstructuur, ruwe schors, bloemen en eetbare vruchten – trekken vogels, kleine dieren en insecten aan. • Insecten komen af op kruidachtige planten, zoals vergeet-mij-nietjes, zonnebloem, citroen­ melisse en herfstaster. De zaden van zulke planten zijn aantrekkelijk voor vogels. • Vlinders lokt u naar uw tuin met bijvoorbeeld de herfstaster, teunisbloem, zeepkruid, damastbloem, prunus en natuurlijk de vlinderstruik. • De vuurdoorn is dankzij zijn stekels dé nestlocatie voor vogels: katten kunnen daar niet binnendringen.

E PO

T

ilersch oor v e grond v s i d . Dez gron et e pot geschikt t hoort ni l e s r e n a v e i d g ­ n • Ude toepassinunstmest etnuin. In biolo len ter k urlijke uurlijke u t ech beva n een nat itten nat f is kokos­ i s dz i tie n u o th tgr terna cyclede o l a p e n r gisch toffen. Ee kt van re dt lange u a s o t a h s me gem e grond eel. ond, z oord potgr ezels. De ten een v ton’ of n s­v het ot koko eker bij p en ‘balko s met in e e j z t r a l k o is o n dat e? Kies vo tuin op po en opperv tot e t s a t le rv pe ien m wate einig rui n vertica stbuis. O kt u vijft e e o w e e p . : t ’ t w h t f m • E‘cgroenterakne wormencostoeptegelsuk uw eigen get.nl. t terak twee en ee steer midd inder dan n compo ww.groen e van m g planten ton.nl of w i t n o n i k l a tw ww.b Zie w IN D

ONGEDIERTEBESTRIJDING

• Slakken kunt u nooit helemaal

weren. Dat hoeft ook niet: ze ruimen dood blad en kleine dode dieren op en ze zijn voedsel voor egels, spitsmuizen en vogels. Wilt u een slakkenplaag voorkomen, zorg dan voor voldoende nestgelegenheid voor vogels. Of neem planten waar slakken niet van houden zoals akelei, kattenkruid, wolfsmelk, duizendknoop, geranium en duizendblad. • Luizen staan op het menu van lieveheersbeestjes en gaasvliegen. Komen deze nuttige insecten niet vanzelf op uw tuin af, koop dan zakjes met larven en hang ze in de aangetaste struik of plant. Ze verspreiden zich snel op zoek naar een luizenmaaltijd.

ONKRUID

• Wat is onkruid? Som

mige onkruid en bloeien met de moois • Wilt u onkruidtetublssoeenmen. uw tegels voorko men? Leg dan schoon zand doek onder ee en worteln nieuw terras of paadje (nad dat dit niet go eel is wel ed is voor de bi odiversiteit). tussen plante De grond n en struiken kunt u bedekk cacaodoppen en met , boomschors of een bodem plantje. bedekkend • Groene aanslag op te gels en tuinm lijk te verwijde eubels is gem ren met een ha akkerde borstel en met een biolog water of isch product. Groene zeep, soda werken azijn en ook goed. Maa r gebruik niet te veel va n deze middelen. WATER

. Neem richting t geen in e d ij b int n, ze ring beg droogte kunne ef planten a p s e b r e • Watnten die goed tegeenn zonnig hoekje,egsechaduw. d pla in e laatsje in vrouplanten dorstige e bladeren een p lie, ezelsoor en a t s n o e r ls g g a met dem te ekkers dembed schermen de bo e bomen, die o B • enmantel be er grot , w oral ond em onttrekken o V . g in g d o o r b d e it d u ht aan rs goed veel voc bodembedekke n e n kun n. e wateroverleve t is goed voor d Schep s . r • Comopuoding van de boddem die bete t a huish nd, zo o r g d in a le z k het door asthouden. Bij en nv e a k r o r e o t v a w mpost o c t teng r o dat plan en. o z grond z r, u u t kunn truc lossere s er bij het water t e honderb s ls jk jaarli worte n a k n o t en • Eenwraetger besparen. s den liter

E N DA N N

OG DIT

• Tuingereedschap ga

at langer mee al s u het na gebruik goed schoonmaakt. • De beplanting in u w tuin levert uitstekend op veel afval op nieuw te geb dat ruiken is. Bla stengels kun deren en nen op de co mposthoop, planken vorm stenen en en rommelh oe voor dieren, van takken ku kjes en schuilplaatsen nt u een takk • Gebruik organisch enwal maken e mest (dierl . gekochte – co ijke mest en mpost). Dat – eigen of is milieuvrie kunstmest. ndelijker dan Bovendien ge eft deze mes voedingsstof t zijn fen langzam er af aan de bodem, waa rdoor die het beter kan opnemen. • Laat uitgebloeide p lanten in de staan, dan ku winter nnen vogels de resterend zaden opeten e . Insecten zo als lieveheers overwintere beestjes n graag in ou de plantenst engels. Dit artikel kw am tot stand met NL Greenlabe l en Milieu Cen informatie van traal. Op nlgre en milieucen enlabel.nl traal.nl/won en/tuinieren meer tips. staan nog veel

april 2015 ideaal

21

De Borg is goed bezig

‘D Kees Bouma

Anderhalf jaar. Zo lang is het al geleden dat de Complimentenmachine van Stichting Collectief Goedbezig naar Haren kwam. Toch ijlen de effecten nog steeds na op basisschool De Borg. Op 25 maart gingen de Groningers naar Rotterdam omdat De Borg was genomineerd voor de Landelijke Onderwijsprijs.

ag juf, tot na de vakantie.’ Menja Gelderloos staat naast de deurpost van haar lokaal in het Groningse Haren. De leerlingen van groep 4 komen, rij na rij, naar voren om naar huis te gaan. Bij het verlaten van het klaslokaal schudt elke leerling de hand van juf Menja. Niet altijd is er oogcontact, maar telkens die handdruk. ‘Fijne voorjaarsvakantie, juf.’ Als het laatste jochie de klas uitstapt, draait Menja achter hem aan. ‘Wat wilde je weten? Kan het kort? Ik loop namelijk altijd nog even met de leerlingen mee naar buiten als ze naar huis gaan.’ Ja, het kan kort. Want Kees Bouma, de directeur van basisschool De Borg (ongeveer vierhonderd leerlingen), heeft al veel verteld. De christelijke dorpsschool is van het gemoedelijke, aldus de Fries. Dat sprak hem ook zo aan in de Complimenten­ machine: ‘Die gaat

niet uit van regels, van beperkingen. In plaats van slecht gedrag afstraffen, bevordert de Complimentenmachine goed gedrag. Het zet kinderen aan het denken over wát goed gedrag is. Dat werkt veel beter, denk ik.’

Apetrots In oktober 2013 kreeg de Compliment­ machine voor enkele maanden een plek in De Borg. In alle klassen werd telkens aan het eind van de dag de vraag gesteld: wie heeft er vandaag een compliment verdiend? De leraar koos vervolgens welke leerling een Goed Bezig-button op mocht halen. Bouma: ‘Uiteindelijk liep elk kind met zo’n button. Het mooie was: tot aan groep acht waren ze allemaal apetrots. Ieder mens krijgt uiteindelijk graag complimenten, toch?’ Bouma ging verder – hij zocht de publiciteit. Maakte een paar foto’s, liet een filmpje maken en schreef een persbericht. Zijn taak als schooldirecteur, zegt hij. Maar ook een dringend verzoek van de stichting: genereer zoveel mogelijk publiciteit en probeer de Complimentenmachine door te geven aan geïnteresseerde scholen. De reacties overtroffen elke verwachting, glimlacht Bouma: ‘Voor je het weet ben je het nieuws van de dag. De Telegraaf pakte het op, RTV Noord kwam langs voor een reportage. En andere scholen gingen bellen.’ Missie volbracht, zou je zeggen. Bouma besloot echter vorig jaar om de school, en de Complimentenmachine

DE COMPLIMENTENMACHINE: HOE ZAT HET OOK WEER? Sinds hij in 2001 de slogan op truien liet drukken, beheerst ‘Goedbezig’ het leven van Thijs Brouwer. ‘We hadden net 9/11 gehad, ik wilde het leven positiever maken.’ Niet veel later koopt de geboren Enschedeër een buttonmachine en drukt ‘goed bezig’ op handzame buttons. Weer dezelfde reactie: mensen zijn enthousiast. ‘Met de button gingen mensen op zoek naar iemand om het compliment aan uit te delen. Zo verspreidden we positieve energie en dat was precies wat ik wilde.’ De stichting ontwikkelde het kauwgomballenapparaat, al snel omgedoopt tot Complimentenmachine, en zette die – na een pilot bij de gemeente Amsterdam – bij verschillende

22

ideaal april 2015

bedrijven en scholen neer. ‘Het doel is om mensen dichter bij elkaar te brengen, om inzicht te krijgen in de kracht van medewerkers of scholieren en om gewoon eens vaker bewust een compliment te geven.’ Zo breidt Goedbezig, ooit begonnen als grap, langzaam verder uit. De zeven complimentenmachines hebben al zo’n tweeduizend kilometer in Nederland afgelegd en 23.000 buttons verspreid. De ASN Bank sponsort de buttons. Hierdoor is het mogelijk dat scholen tegen een heel laag tarief de machine gebruiken. Scholen die mee willen doen kunnen zich opgeven via www.decomplimentenmachine.nl. Bedrijven kijken op www.goedbezig.eu.

Geef je basis­ school nu op om mee te doen met 50.000 complimenten via www.decomplimen­ tenmachine.nl

Foto: Josje Deekens

Foto’s: Josje Deekens

in het bijzonder, in te schrijven voor de landelijke onderwijsprijs. De delegatie won in het Groninger provinciehuis de voorronde en reisde dus eind maart naar Rotterdam voor de finale. Vooral leuk, aldus Bouma: ‘Ik houd wel van die wedstrijden, ook als we niet winnen. Het mooie is dat we op deze manier bezig blijven met goed gedrag, met het uitdelen van complimenten aan elkaar. Dat vind ik het belangrijkst.’ Daar was het Menja Gelderloos ook om te doen, vertelt de lerares. Haar man tipte de Complimentenmachine nadat hij er een artikel over las in Ideaal (juni 2013). ‘Het sprak me meteen aan. Die positieve benadering, die stimulering van goed gedrag. Ik heb het voorgesteld aan Kees en even later stond er dus een. En het was precies wat ik me ervan voorstelde.’ •

april 2015 ideaal

23

Holland op z’n

Een lage horizon en frisse wolkenpartijen: zoals de negentiende-eeuwse schilders van de Haagse school ons land vastlegden, ligt het verankerd in ons collectieve bewustzijn. Dat laat Holland op z’n mooist in het Haagse Gemeentemuseum zien aan de hand van zo’n honderd meesterwerken, met bijbehorende excursies door het land.

24

ideaal april 2015

I

n 1870 haalde men het laatste stukje Nederlands oerbos met triomf tegen de vlakte. Tegenwoordig planten we weer nieuw ‘oerbos’ aan. We verlangen naar het landschap van weleer, zoals Nederland er ooit uitzag. Met kronkelige rivieren en koeien die vrij in de wei lopen. Met een gevarieerde begroeiing en minder strakke lijnen die ons voort­durend op menselijk ingrijpen wijzen. Die hang naar een ‘natuurlijker’ Nederland komt niet uit de lucht vallen. Een belangrijke inspiratiebron vormt het werk van de schilders van de Haagse School uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Deze kunstenaars tonen ons het Nederland van voor de massale ruilverkaveling. Anders dan hun romantische voorgangers maakten zij geen geïdealiseerde, sprookjesachtige taferelen, vertelt conservator Doede Hardeman. ‘Deze moderne generatie schilders ging zelf in de polder kijken. Daar maakten ze schetsen die ze uitwerkten tot prachtige, maar waarheidsgetrouwe doeken.’ Voor de gelegenheid heeft het Haagse Gemeentemuseum zo’n honderd topstukken uit deze periode bij elkaar gebracht. Samen vormen ze de grote voor-

mooist jaars- en zomer­tentoonstelling met de toepasselijke titel Holland op z’n mooist.

Eendenkooi De tweede helft van de negentiende eeuw was een dynamische periode. De moderne tijd deed zijn intrede in de Lage Landen, schetst Hardeman. Spoorwegen en telegraaflijnen werden kriskras door het land getrokken. De stoomturbine was in opmars. ‘Allemaal technieken die hun sporen in het landschap nalieten’, vertelt hij. Veel oer-Hollandse wind- en watermolens werden overbodig. Maar ook de door paarden getrokken trekschuit – eeuwenlang het openbaarvervoermiddel bij uitstek – verdween uit het landschap. Hardeman: ‘Dat maakt de schilderijen van de Haagse school zo fascinerend: ze tonen ons een landschap dat we herkennen, maar dat tegelijkertijd niet meer bestaat.’ Het zijn vaak prachtige sfeerbeelden, waarbij het heerlijk wegdromen is. Ze roepen een nostalgisch verlangen naar een mythisch Holland op. Tegelijkertijd zijn het ook schilderijen die ons iets leren over Nederland anno 2015: ze vertellen het verhaal van het

land­schap dat we dagelijks zien vanuit de trein of vanaf de snelweg. Om de schilderijen op dit punt nog beter te begrijpen, riep het Gemeentemuseum de hulp in van Natuurmonumenten. ‘Stond er bijvoorbeeld een eendenkorf op een van de doeken, dan kenden zij wel een expert op dat gebied’, vertelt assistent-conservator Frouke van Dijke. ‘Wij gingen op zoek naar de artistieke toppers, zij konden de historische dimensie duiden. Zo ontstond een gelaagd verhaal.’

Nieuwe natuur Neem nu de knotwilgen die wij zo typerend voor ons landschap vinden, geeft Van Dijke als voorbeeld: ‘Die zijn in het verleden massaal aangeplant omdat de knotwilg goed bestand was tegen onze natte grond. Bovendien voorzag hij in onze behoefte aan brandhout: de takken konden jaarlijks worden afgeknot. Toen noodzaak, nu puur decoratief.’ Ook veel van onze plassengebieden ontstonden in deze periode: door de oprukkende industrie met zijn behoefte aan brandstof bereikten de veenafgravingen een hoogtepunt. Deze nieuwe ‘natuur’ – zoals de Nieuwkoopse Plassen – vormde een geliefde locatie voor veel schilders van de Haagse school, die ze in alle glorie vastlegden. Om de verbintenis tussen de schilderijen van toen en >

Eeuwenlang vormde de trekschuit het Nederlandse openbaarvervoermiddel bij uitstek. De schuiten werden door paarden voortgetrokken en vereisten rechte vaarwegen en een boomloze oever. Dat laat dit schilderij van Jan Hendrik Weissenbruch uit 1870 zien. En dat is overal in Nederland nog zichtbaar.

april 2015 ideaal

25

Fotografie: Natuurmonumenten

Willem Roelofs, Polderlandschap met molen bij Abcoude, ca. 1870. Gemeentemuseum Den Haag

EXCURSIEPROGRAMMA: IN DE VOETSPOREN VAN DE HAAGSE SCHOOL Zie met eigen ogen het landschap waaruit de schilders van de Haagse School hun inspiratie putten: dat kan tijdens de fiets­ tochten, wandelingen en rondvaarten die Natuurmonumenten organiseert naar natuurgebieden als Midden-Delfland, het Naardermeer, Nieuwkoop, Wolfheze en Planken Wambuis. Alle excursies worden begeleid door ervaren gidsen die u met andere ogen naar het Nederlandse landschap laten kijken. De fietstocht naar Midden-Delfland start zelfs voor de deur van het Gemeente­ museum en kan dus bij uitstek worden gecombineerd met een bezoek aan de tentoonstelling. Kijk voor meer informatie op: www.natuurmonumenten.nl/haagseschool

het landschap van nu te onderstrepen, is aan de tentoonstelling een excursieprogramma gekoppeld. Onder begeleiding van ervaren gidsen van Natuurmonumenten staan wandelingen en fietstochten op het programma naar plekken die een rol spelen in de expositie. Zoals Midden-Delfland, de Nieuwkoopse Plassen, het Naardermeer en landgoed Hackfort. Wie de smaak goed te pakken heeft, kan ook nog naar het Dordrechts Museum afreizen, want daar is een tentoonstelling over de vroege periode van de Haagse School te zien. ‘Nooit eerder waren er tegelijkertijd zoveel werken uit deze periode te bezich­ tigen’, zegt Hardeman. Welke tentoonstelling je ook bezoekt – al dan niet in combinatie met een excursie – één ding weet de conservator zeker: ‘Daarna kijk je met andere ogen naar ons landschap.’ • Holland op z’n mooist – Op pad met de Haagse School

4 april tot en met 30 augustus www.gemeentemuseum.nl

26

ideaal april 2015

Koeien die in het water staan: een typisch Nederlands schilderthema, zoals hier verbeeld door Anton Mauve.

Totdat een grote storm in 1894 een groot deel van de vloot vernietigde, waren ‘bomschuiten’ zoals deze een vertrouwd gezicht in Scheveningen.

De aanleg van spoor- en telegraaflijnen vanaf de jaren veertig van de negentiende eeuw – hier geschilderd door Paul Gabriël – had grote maatschappelijke impact: plotseling konden goederen, reizigers en informatie snel worden vervoerd.

SPECIAAL VOOR ASN BANK-KLANTEN:

25% KORTING OP DE TOEGANGSPRIJS! Klanten van de ASN Bank krijgen 25% korting op de toegangs­ prijs van de tentoonstelling Holland op z’n mooist in het Haagse Gemeentemuseum. Deze expositie biedt een unieke wisselwerking tussen cultuur en natuur, twee zaken die de ASN Bank een warm hart toedraagt. Bovendien helpen we graag mensen bewust te maken van het belang en de schoon­ heid van de natuur. Daarom geven we financiële ondersteu­

ning aan dit project. Bent u geïnspireerd door de tentoon­ stelling en wilt u meer werken van de Haagse School zien? Of is Den Haag voor u te ver? Ook in andere Nederlandse musea kunt u werken van de Haagse School bewonderen. Op pagina 29 van dit magazine vindt u acht musea waar u als ASN-klant tot 6 september 2015 maar liefst 25% korting krijgt op de toegangsprijs.

april 2015 ideaal

27

SAMEN DOEN

Astrid Joosten

Alle kinderen naar school Oeganda veranderde zijn leven. Jaap Taal, oprichter van de Astrid Uganda Foundation, verloor zijn vrouw aan het ontwikkelingsland. Hij wist zijn verdriet om te zetten in een missie: Oegandese kinderen een toekomst geven.

D

Jaap Taal

28

ideaal april 2015

e Astrid Uganda Foundation is een kleinschalige organisatie die goede onderwijsvoorzieningen realiseert in lokale gemeenschappen in Oeganda. Met als doel kinderen een toekomst te bieden. Jaap: ‘In het Kiryandongodistrict hebben we een opleidings­ centrum opgericht voor agrarische jongeren. Zij komen uit een gemeenschap waar bijna iedereen besmet is met hiv. Vrijwel alle vaders zijn afwezig door de oorlog, en de overblijvers zijn sterk verzwakt. Ze bewerkten het land met de hand en met onproductief zaad. Wij hebben ze geleerd dat het beter kan met goed zaad, ossen en ploegen. Voor ons lijkt dat primitief, voor hen is het een grote stap vooruit.’ Tijdens hun vakantie in Oeganda in 2008 bezochten Jaap en zijn vrouw Astrid een school. Ze werden geraakt door wat ze aantroffen: geen sanitaire voorzieningen, een schamel schoolgebouwtje. ‘We namen ons voor geld in te zamelen. Maar

een paar dagen nadat we thuis kwamen, werd Astrid ziek. Ze was besmet met het marburgvirus, vergelijkbaar met ebola. Een week later was ze overleden.’

Kleinschalig Een paar maanden daarna kreeg Jaap een mailtje van de directeur van de Oegandese school met een verzoek om hulp. Jaap: ‘Met wat collega’s die ervaring hadden in maatschappelijk ondernemen ben ik rond de tafel gaan zitten. We besloten ons te richten op scholen in Oeganda. Iedereen die voor de stichting werkt, doet dat vrijwillig. 98 procent van onze inkomsten gaat direct naar de projecten. Dat is het voordeel van onze kleinschaligheid.’ Inmiddels is er ook een project voor voormalige kindsoldaten. De Astrid Uganda Foundation steunt de oprichting van een opvangcentrum waar de kinderen praktijkonderwijs krijgen en leren omgaan met wat er gebeurd is. • De ASN Foundation steunt de Astrid Uganda Founda­ tion. Wilt u meer weten of een donatie doen? Kijk op www.astridugandafoundation.com.

april 2015 ideaal

29

Amref Flying Doctors

Zorg voor Afrikaanse moeders Jonge Afrikaanse vrouwen zijn van groot belang voor de gezondheid van hun gezin. Maar zij lopen zelf veel gezondheidsrisico’s. Daarom richt Amref Flying Doctors zich op deze groep, vertelt directeur Jacqueline Lampe.

‘Z

wangerschappen, bevallingen, seksualiteit, hiv, meisjesbesnijdenis: jonge vrouwen in Afrika lopen veel risico’s. Ook omdat ze het water halen – vaak op grote afstand’, legt Jacqueline Lampe uit. Zij is directeur van Amref Flying Doctors in Nederland. ‘En dat terwijl vrouwen belangrijk zijn voor de gezondheid van hun gezin. Wanneer een moeder overlijdt, is de kans tien keer zo groot dat een van haar kinderen onder de vijf overlijdt.’

Voorlichten en verwijzen Ruim 57 jaar geleden richtten drie Westerse artsen Amref Flying Doctors op. Zij zagen dat er in afgelegen gebieden in Afrika geen

Jacqueline Lampe

goede medische zorg was. Ze haalden hun vlieg­brevet en brachten zorg naar gemeenschappen die ver van de bewoonde wereld lagen. Al snel veranderde deze medische dienst in een gezondheidsorganisatie. Inmiddels zorgt de Afrikaanse internationale organisatie – 97 procent van de medewerkers is Afrikaans en het hoofdkantoor staat in Nairobi – voor twee dingen: ‘Ten eerste moeten er voldoende klinieken met genoeg en goed opgeleid medisch personeel zijn waar mensen terecht kunnen’, zegt Lampe. ‘Ten tweede leren we mensen hoe ze gezond blijven en wanneer ze van de klinieken gebruik moeten maken.’

OPLEIDINGEN VOOR VERLOSKUNDIGEN Ongeveer 450 vrouwen per dag sterven tijdens de zwangerschap of bevalling in Afrika ten zuiden van de Sahara. Het is doodsoorzaak nummer één bij tienermeisjes. Professionele begeleiding van een verloskundige tijdens de zwangerschap en bevalling kan tachtig procent van deze sterf­ gevallen voorkomen. Als een goed opgeleide verloskundige de bevalling begeleidt, is de sterftekans maar liefst zes keer zo klein. In Afrika zijn echter enorme tekorten aan goed opgeleid medisch personeel, vooral op het platteland. In Kilindi (Tanzania) bijvoorbeeld heeft iedere verloskundige de zorg over ruim 4000 moeders; in Oeganda ligt dat cijfer op 5000 moeders. Meer goed opgeleide verloskundigen zijn dus van levensbelang. Daarom is de actie van de ASN Bank meer dan welkom: voor elke klant die minimaal € 2000 stort in de ASN Beleggingsfondsen, doneert de ASN Bank € 5 aan Amref Flying Doctors voor de opleiding van verloskundigen. Het streven is om ten minste 25 opleidingen te financieren. Een verloskundige kan op jaarbasis vijfhonderd vrouwen voorzien van pre- en postnatale zorg, en zo’n honderd veilige bevallingen begeleiden. Amref Flying Doctors heeft als doel om 15.000 verloskundigen op te leiden in Afrika bezuiden de Sahara. Daardoor kan de moedersterfte met een kwart dalen. Kijk voor meer informatie over de actie op pagina 3 van Ideaal.

30

ideaal april 2015

Daarbij werkt Amref samen met gezondheidsvrijwilligers. Zij proberen mensen uit de eigen gemeenschap bewust te maken van de gezondheidsrisico’s die ze lopen en hoe ze die kunnen voorkomen. ‘In veel afgelegen gemeenschappen zijn geen huisartsen. De gezondheidsvrijwilligers nemen het daarom op zich om mensen voor te lichten en door te verwijzen. Ze geven een zwangere vrouw bijvoorbeeld het advies om tijdens de zwangerschap minimaal vier keer een verloskundige te bezoeken. En om een hiv-test te laten doen; mocht de moeder besmet zijn, dan kan besmetting van de baby worden voorkomen.’ Maar dan moeten er in de klinieken natuurlijk wel goed Esther Madudu (rechts)

opgeleide verloskundigen zijn. Amref leidt daarom medisch personeel op in meer dan dertig landen in Afrika. ‘Klassikaal, maar inmiddels ook met innovatievere methoden zoals leren via de computer en via de mobiele telefoon.’

Esther Madudu Een van de verloskundigen die Amref heeft opgeleid is Esther Madudu. Zij werkt in het Atirir Gezondheidcentrum in Katine, Oeganda. Lampe: ‘Zij is echt een voorbeeld voor andere verloskundigen in Afrika. Ze begeleidt soms wel drie of vier bevallingen per dag en ziet haar werk als een zegen.’ In het gezondheidscentrum waar Esther werkt, zijn echter te weinig mensen om iedereen te helpen. ‘Er horen zes verlos­ kundigen te zijn, maar ze zijn maar met zijn drieën. Daarom ben ik blij dat we ze kunnen ondersteunen door meer verloskundigen op te leiden.’ Zie voor meer informatie www.amref.nl.• WAKAWAKA POWER Alle verloskundigen die via de ASN Bank-donatie aan Amref een opleiding krijgen, ontvangen een WakaWaka Power die de ASN Bank eveneens betaalt. Op pagina 6 en vervolg leest u meer over deze led-zonnelamp annex telefoonoplader. Jacqueline Lampe: ‘Dat is ongelofelijk belangrijk. De verloskundigen werken in afgelegen gebieden zonder elektriciteit. Om dan toch veilig en goed te kunnen helpen zonder afhankelijk te zijn van brandgevaarlijke kerosine­ lampen, zijn die lampen een uitkomst.’

april 2015 ideaal

31

ASN BELEGGINGSFONDSEN

ASN Duurzaam Aandelenfonds In februari kostte het wat rendement dat het fonds niet belegt in traditionele-energieaandelen. Vooral de beleggingen in Rexam, Office Depot, Accsys Technologies en Salesforce.com droegen positief bij aan het rendement. Pernod-Ricard, Red Eléctrica en Bekaert bleven achter. Het fonds verkocht aandelen ASML, Teradata, Rexam en Merck & Co. Het

kocht Omron, Amer Sports, Reckitt Benckiser en Bristol-Myers Squibb. Het Japanse auto­ matiseringsbedrijf Omron heeft een goed milieubeleid. Het heeft doelen voor zijn CO2-uitstoot en milieubijdrage, en voor de vermindering van het gebruik van energie en grondstoffen. Ook wil Omron milieuvriendelijke producten op de markt brengen.

Koers in euro’s op

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement



laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 60 maanden

31-12-14

27-02-15

laatste 36 maanden

90,05 104,15 16,56% 29,81% 23,36% 17,14%

ASN Duurzaam Obligatiefonds De vermindering van het verschil tussen de rentes van de diverse Europese landen (landenspreads) was van positieve invloed op het fondsrendement in februari. In januari kostte de positie in Portugal licht aan rendement, maar in februari verdiende het fonds op dit belang. Ook het overwogen belang in Ierland leverde in vergelijking met de

benchmark extra rendement op. Het onderwogen belang in Italië drukte het fondsrendement enigszins. In februari verkocht het fonds onder meer de Duitse staatsobligaties met een afloopdatum in 2016 en herbelegde de opbrengst in leningen die later aflossen (2018, 2023 en 2031).

Koers in euro’s op

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement



laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 60 maanden

31-12-14

27-02-15

laatste 36 maanden

30,18 30,97 3,79% 12,01% 6,85% 4,77%

ASN Duurzaam Mixfonds Beide beleggingscategorieën – aandelen en obligaties – droegen in februari bij aan het fondsrendement. De winst op aandelen was veruit het grootst. Daardoor droeg ook de overwogen positie van deze categorie positief bij. De wereldeconomie bevindt zich nog altijd in een groeifase. De Amerikaanse economie

verliest aan vaart, maar de eurozone is juist vaart aan het winnen. De kans is groot dat ook in de meeste opkomende landen de groei gaat versnellen. Dit aanhoudende herstel is gunstig voor aandelen. Hoewel zij niet goedkoop zijn, steekt hun directe rendement erg gunstig af tegen dat van obligaties. Dit leidt tot een lichte voorkeur voor aandelen boven obligaties.

Koers in euro’s op

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement



laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 60 maanden

31-12-14

27-02-15

82,09

laatste 36 maanden

89,16 9,68% 20,18% 14,37% 10,57%

ASN Milieu & Waterfonds In februari kwam de grootste bijdrage aan het rendement van het Zwitserse waterinfrastructuurbedrijf Georg Fischer. Ook Uponor en Clean Harbors deden het goed, in tegenstelling tot Watts Water Technologies. Ozner Water International Holding moest de aandelen­ handel opschorten na een extern rapport over misleidende financiële gegevens. De onder­ Koers in euro’s op

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement



laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 60 maanden

31-12-14

27-02-15

24,54

32

neming is bezig dit te weerleggen. Het fonds kocht twee nieuwe belangen. Advanced Drainage Systems produceert plastic buizen die veel voordeliger zijn dan betonnen buizen, onder meer doordat ze gemaakt worden van goedkopere gerecyclede grondstoffen. Xinyi Solar is de grootste, meest winstgevende producent van zonneglas in China.

ideaal april 2015

laatste 36 maanden

27,66 13,83% 19,18% 17,16% 13,49%

ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Het fonds belegt niet in traditionele energie en financiële waarden. Dat kostte in februari rendement. Het aandeel van het Nederlandse bedrijf BE Semiconductor presteerde het best. Het bedrijf publiceerde uitstekende resultaten over het afgelopen jaar en verhoogde het dividend fors. Het Noorse technologieconcern Opera Software leverde een negatieve bijdrage

aan het rendement. Het moest zijn winst­ verwachting voor 2015 flink naar beneden bijstellen vanwege de moeilijke markt­ omstandigheden in Rusland. De beheerder besloot tegen de lage koers meer van dit aandeel te kopen, omdat hij overtuigd is van de goede vooruitzichten van de onderneming op langere termijn.

Koers in euro’s op

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement



laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 60 maanden

31-12-14

27-02-15

31,06

laatste 36 maanden

34,13 14,26% 17,39% 15,43% 13,09%

ASN Groenprojectenfonds LOOP GEEN ONNODIG RISICO. LEES DE ESSENTIËLE BELEGGERSINFORMATIE.

Het fonds financierde recent twee wind­ energieprojecten. In de kop van Noord Holland, in de Wieringermeer (een zeer goede wind­locatie), worden vier Vestas V112-windturbines op een rij gebouwd. Zij vervangen vijf kleinere molens. Het fonds financierde met bijna € 13 miljoen de drie turbines die in Wagendorp C.V. vallen. De andere molen, van

JICA-Wind B.V., financierde het fonds voor ruim € 4 miljoen. Tevens financierde het fonds voor € 3,5 miljoen een windmolen van Windpark Coevorden in Drenthe. De ontwikkeling van het project is in handen van Winvast B.V., een ervaren partij in windenergieprojecten. De verwachte energieproductie bedraagt 7,7 gigawattuur per jaar.

Koers in euro’s op

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement



laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 60 maanden

31-12-14

27-02-15

laatste 36 maanden

26,87 27,08 1,11% 4,36% 3,12% 2,07%

ASN-Novib Microkredietfonds LOOP GEEN ONNODIG RISICO. LEES DE ESSENTIËLE BELEGGERSINFORMATIE.

Het ASN-Novib Microkredietfonds belegt in microfinancierigsinstellingen (MFI’s). Deze verstrekken kleine en microkredieten aan ondernemers in ontwikkelingslanden. Het fonds belegt alleen in MFI’s die een redelijke rente aan hun klanten vragen. Om te bepalen of de rente redelijk is, wordt elke MFI beoordeeld op basis van het ‘rentestoplicht’. Vraagt

een MFI een hogere rente dan andere instellingen in de omgeving voor dezelfde soort kredieten? Dan wordt het stoplicht rood: het fonds belegt niet in de MFI. Of oranje: dan kan het fonds beleggen in de MFI, maar het stelt voorwaarden over de hoogte van de rente. Zo worden de leningnemers beschermd tegen te hoge rentes. •

Koers in euro’s op

Gemiddeld rendement

Gemiddeld rendement Gemiddeld jaarrendement

Gemiddeld jaarrendement



laatste 3 maanden

laatste 12 maanden

laatste 60 maanden

31-12-14

27-02-15

laatste 36 maanden

55,66 56,15 1,74% 6,42% 4,74% 5,05%

Pagina 32 en 33: bron ASN Bank. De rendementen die worden genoemd op pagina 32 en 33, zijn per 27 februari 2015 en inclusief (herbelegd) dividend. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN Duurzaam Aandelenfonds,

ASN Duurzaam Obligatiefonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Duurzaam Small & Midcapfonds en ASN Milieu & Waterfonds zijn subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. Het ASN Groenprojectenfonds, het ASN-Novib Microkredietfonds en ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn beleggingsinstellingen. De Wft-beheerder daarvan is ACTIAM N.V. (ACTIAM). ACTIAM, het ASN Groen-

projectenfonds, het ASN-Novib Microkredietfonds en de subfondsen van ASN Beleggingsfondsen N.V. zijn opgenomen in het register van de AFM. ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB) bepaalt het beleggingsbeleid van alle ASN Beleggingsfondsen. Dit waarborgt dat de beleggingen voldoen aan de duurzaamheidscriteria van de ASN Bank.

Voor ieder ASN Beleggingsfonds is een prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) beschikbaar via www.asnbank.nl. Lees de EBi voordat u besluit een beleggings­fonds te kopen. Deze uiting mag niet worden aangemerkt als beleggingsadvies.

april 2015 ideaal

33

RENTE TARIE VEN

ASN Rentetarieven met ingang van 14 april 2015 Dit is een overzicht van de rentetarieven op jaarbasis voor de rekeningen die op dit moment geopend kunnen worden. Wij bieden zowel rekeningen met een variabele rente als rekeningen met een vaste rente. Een variabele rente kan altijd door de bank worden gewijzigd. Een vaste rente kan niet worden gewijzigd gedurende de looptijd van de rekening. Deze informatie is onder voorbehoud van wijzigingen door de bank. Datum laatste wijziging: 14 april 2015. Meer informatie over de voorwaarden en rentetarieven van alle producten vindt u op www.asnbank.nl.

PARTICULIER

RENTE %*

KENMERKEN

Rekeningen met een variabele rente ASN Ideaalsparen 1,20% Sparen zonder beperkende voorwaarden Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen. ASN Jeugdsparen 1,90%

Sparen voor uw kind of kleinkind Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Tussentijds opnemen van spaargeld is niet mogelijk, behalve voor studiekosten vanaf het voortgezet onderwijs. Met steun aan kinderprojecten van Cordaid en Nationaal Fonds Kinderhulp.

ASN Optimaalbeleggen 1,20%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt, ontvangt u rente.

ASN Bankrekening 0,60%

Betaalrekening met rente en lage kosten Online betaalrekening voor klanten van 18 jaar en ouder. Met iDEAL, app mobiel bankieren en ASN Wereldpas.

ASN Jongerenrekening 0,60%

Gratis betaalrekening met rente Gratis online betaalrekening voor jongeren van 12 tot 25 jaar. Met iDEAL, app en ASN Wereldpas. Rood staan is niet mogelijk.

Rekeningen met een vaste rente ASN Depositosparen 1 jaar 0,30% 2 jaar 0,30% 3 jaar 0,50% 4 jaar 0,70% 5 jaar 0,80% 6 jaar 1,00% 7 jaar 1,10% 8 jaar 1,20% 9 jaar 1,30% 10 jaar 1,40%

Sparen met een vaste looptijd en vaste rente Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar. Al mogelijk vanaf € 500. Als u uw spaargeld wilt opnemen voor het einde van de looptijd betaalt u opnamekosten. U kunt kiezen of u de rente per jaar of per maand wilt ontvangen. Bij een rente-uitkering per maand is het rentepercentage 0,25% lager. Hiervoor geldt een minimuminleg van € 5.000.

ZAKELIJK

KENMERKEN

RENTE %

Rekeningen met een variabele rente ASN Sparen Zakelijk 1,00%

Sparen voor uw organisatie Sparen zonder minimuminleg en verplichte stortingen. Op ieder moment kunt u uw spaargeld opnemen. Rente over het saldo tot € 5 miljoen.

ASN Beleggen Zakelijk 1,00%

Beleggen in de ASN Beleggingsfondsen Snel en eenvoudig beleggen in de ASN Beleggingsfondsen. Over het geld dat u niet belegt, ontvangt u rente.

* Rentewijzigingen voorbehouden.

34

ideaal april 2015

EN VERDER

Voor de Wereld van Morgen is een platform vol slimme ideeën voor een betere wereld. U kunt hier zelf een project starten, een project van een ander verder helpen én inspiratie opdoen. Doet u mee? Kijk op: www.voordewereldvanmorgen.nl

Workshop zeewier Zeewier staat in de belangstelling. Dat glibberige plantje dat in zee tussen je tenen komt, blijkt gezond voedsel te zijn. Zeewier is rijk aan hoogwaardige eiwitten, vitamines en mineralen die het menselijke lichaam goed kan opnemen. Maar hoe groeit zeewier eigenlijk, hoe smaakt het en, belangrijker, hoe verwerkt u het in de keuken? Op die vragen krijgt u een antwoord tijdens de workshop Weed Up Your Life! Die vindt plaats op zaterdagmiddag 20 juni van 11.30 tot 18.00 uur bij kookboerderij Krommenhoeke in Biggekerke (Zeeland). Lisette Kreischer neemt u mee op zeewieravontuur. Zij is mede-oprichter van The Dutch Weed Burger – een 100% plantaardige hamburger verreikt met zeewier – en schrijft plantaardige kookboeken. Tijdens de workshop leert u alles over zeewier. U gaat eropuit om zeewier te oogsten. Daarna leert u verschillende smaakvolle hapjes bereiden. U wordt goed verzorgd met lekkere drankjes en natuurlijk een echte Dutch Weed Burger! Meedoen? Meldt u dan voor 20 mei aan via [email protected], onder vermelding van ‘zeewierworkshop’. Het aantal plaatsen is beperkt; bij veel aanmeldingen verloten we de plaatsen. U hoort uiterlijk 25 mei of u mee kunt doen.

Ideaal is ook actief op Twitter: @IdeaalMagazine Solidaridad @solidari­dad_nl Wauw! Ruim 400 #EerlijkeSweaters besteld nav artikel in @Ideaal­ Magazine van @asnbank Dank! ow.ly/J6Vu0 Sebastian Grandjean @GrandsCru vandaag weer @IdeaalMagazine op de deurmat. Direct lezen, leuk! Ariane Kaper @aakaper @asnbank WOW! Over waterverbruik p18! @IdeaalMagazine @astro_andre http://t.co/ MTzLi2FQ2Y Eurnice Coli @EuniceMarCom Ideaal lezen @asnbank en geinspireerd worden. Leestip interview met @astro_andre en #leiderschapslaan #treesforall #idealezondag

ASN SERVICE ASN Bank Postbus 93514 2509 AM Den Haag telefoon 070-356 93 33 fax 070-361 79 48 [email protected] www.asnbank.nl ASN Klantenservice 0800 - 03 80 (gratis)

Ideaal is een uitgave voor klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Aanmelden voor de papieren en/of online versie van Ideaal: www.asnbank.nl/ideaal

Redactie ASN Bank: Marianne Bodenstaff en Lucy Alijk [email protected] www.asnbank.nl/ideaal www.twitter.com/ ideaalmagazine

Journalistieke productie: Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden Ontwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag Foto cover: Josje Deekens, Den Haag Druk: Quantes, Rijswijk

April 2015 © 2015 ASN Bank Materiaal: Cocoon

april 2015 ideaal

35

Retouradres: Postbus 93514, 2509 AM Den Haag