ICT-M Missie naa ar Palestin na en n Israë ël Expo ort en offfshoring
Kanssen voo or exporrt Novvemberr 2013
ICT missie naar Palestina en Israël 2013 2
Introductie De Nederlandse regering doet haar best om de aandacht van het bedrijfsleven meer te richten op het buitenland en in het bijzonder op exportlanden buiten Europa. De economische missie naar Brazilië onder leiding van toen nog prins Willem Alexander, vergezeld door Maxima, was daar een goed voorbeeld van. In een nieuw initiatief reist van 6 tot 9 december een economische missie onder leiding van Minister-President Mark Rutte af naar Israël en de Palestijnse gebieden, met veel zakenlieden en ambtenaren in het gevolg. De bevordering van export van producten en diensten, dan wel het verplaatsen arbeid zoals software ontwikkeling naar andere landen met goedkopere arbeid dan in Nederland is een speerpunt in het beleid waarvoor mede uit het budget voor Ontwikkelingssamenwerking veel geld is vrijgemaakt. De missie concentreert zich op vier benoemde topsectoren, waarvan ICT er één is. De combinatie van één missie naar twee landen die bovendien zo ongelooflijk veel moeite hebben om vreedzaam naast elkaar te leven, wonen en werken is een enorme uitdaging. De trefpunten liggen in Tel Aviv in Israël en in Bethlehem in de Westelijke Jordaanoever. Daarnaast kunnen in de Palestijnse gebieden en in Israël andere locaties worden bezocht en worden legio ontmoetingen georganiseerd. Het fijn afstemmen van de reis is puzzelwerk waardoor het definitieve programma nog niet helemaal klaar is. Het is een voorbeeld van het overleg en de samenwerking die nodig is om de snel groeiende zeer jonge bevolking in de Palestijnse gebieden uitzicht te bieden op arbeid, inkomen en economische groei. De ontwikkeling van de ICT industrie in deze tijd van de Cloud en Social Media in een open en verbonden wereld is een belangrijke uitdaging nu handel voor hulp gaat. Anderzijds is voor de Nederlandse ICT industrie een sterkere oriëntatie op export naar opkomende landen toenemende noodzaak nu de economie in Nederland en de EU nauwelijks groeit. Er is reden om aan het initiatief aandacht te besteden en – als het te zake is – daaraan deel te nemen. Goede zaken gewenst! AME Research Adriaan Meij
Disclaimer AME Research takes great care in the composition of reports and articles. All information is provided without warranty of any kind. No responsibility for loss arising from any person relying upon the information contained in this report can be accepted. No reproduction is permitted in whole or part without the prior written permission of AME Research B.V.
© 2013, AME Research B.V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
ICT missie naar Palestina en Israël 2013 3
Inhoud Introductie ................................................................................................................................................... 2 Disclaimer ................................................................................................................................................... 2 Samenvatting en conclusies .......................................................................................................... 4 Conclusie 1 .............................................................................................................................................. 4 Conclusie 2 .............................................................................................................................................. 4 Conclusie 3 .............................................................................................................................................. 4 Conclusie 4 .............................................................................................................................................. 4 Conclusie 5 .............................................................................................................................................. 4 Conclusie 6 .............................................................................................................................................. 4 Organisatoren en inschrijven ........................................................................................................ 5 Kansen voor ICT in Palestina ........................................................................................................ 6 Economie en ICT in Palestina ....................................................................................................... 7 De ICT industrie in Israël ................................................................................................................. 9 Bloeiende ICT in rijke golfstaten ............................................................................................ 11 Profile AME Research ...................................................................................................................... 13 General Information ........................................................................................................................... 13 Disclaimer ................................................................................................................................................ 13
© 2013, AME Research B.V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
ICT T missie na aar Palestinna en Israëll 2013 4
Samenvatting en co onclusie es Min nister‐Presiident Mark Rutte roep pt Ned derlandse software fab brikanten een ICT dienstverleners op om m met hem m e te gaan na aar Palestin na en Israëll mee voo or export va an hun softw ware en uitb besteding v van softtwareontwiikkeling.
Conclusie 1 De missie is een interressant mix x van Agrifood, E Energie de topsecttoren ICT, A en Water. Dat biedt m mogelijkhed den om ook met de eelnemers uit andere sectoren relaties op tte bouwen.
Conclusie 2 De missie sluit aan opp internatio onale ng in de rellaties tusse en het ontspannin westen en het Middeen‐Oosten e en nieuwe iniitiatieven oom de betrekking gen tussen Palestina e en Israël te ve erbeteren.
Conclusie 3
De economiscche missie e, waarvan n T als topsecctor deel u uitmaakt, ICT berreikt Palesstina als la and waar d de ICT T sector no og in ontwiikkeling iss, en IIsraël dat wereldwijjd in de ere edivisie van n de softw ware ind dustrie spe eelt en een n leerzaam m model heeft v voor de gro oei van dee h tech industrie. Daa arnaast is de high pottentiele uittstraling v via Israël naa ar de VS en n via Palestina naar de golffstaten en Afrika gro oot. De misssie duurt van 6 tot e en met 9 deccember. Dit rapport v verschaft in nformatie ove er de missiie en achte ergronden n voo or onderne emers die overwegeen aan n de missie e deel te ne emen. AME E Ressearch kan n bedrijven n daarbij verrtegenwoo ordigen.
De leiding over de miissie door d de President enn de ministter van Minister‐P Buitenland dse Zaken iis een constructief signaal voo or de betekkenis die Nederland d hecht aan economiscche groei in Pa alestina en mede daarrdoor stabiliteit iin de regio
Conclusie 4 De missie naar Palesttina is voorral gericht op concrete bbusiness zo oals ERP maatw werk, mobiiele apps, vertaling v van softwarre in Arabissch, offshoring en export via Palestina naar Golfstaten en Afrikaaanse landen n
Conclusie 5 De missie naar Israëll concentre eert enture zich op seccurity, safetty, R&D, ve capital en structureriing van samenwerrking tussenn overhede en, onderwijs,, kapitaal, nnieuwste technologiie en internnationalisattie
Conclusie 6 Omdat de economie iin de EU en n Nederland d vlak blijft is het creëren van exporttmarkten vvoor de Nederland dse ICT induustrie noodzakelijk
© 2 2013, AME R Research B..V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
ICT missie naar Palestina en Israël 2013 5
Organisatoren en inschrijven Onder leiding van Minister‐President Mark Rutte gaat van 6 tot 9 december een Nederlandse economische missie naar de Palestijnse Gebieden en Israël met een stevig accent op ICT. ICT ondernemingen worden uitgenodigd daaraan deel te nemen. Palestina heeft uitstekende relaties met de verderop liggende Arabische Golfstaten. Doel is met forse ondersteuning de Nederlandse software export te stimuleren. Ook wordt Israël aangedaan. Een ander doel is stimulering van de Palestijnse economie. De ministeries van Algemene Zaken en van Buitenlandse Zaken organiseren de missie. Naast Minister‐president Rutte nemen minister Timmermans (Buitenlandse Zaken), minister Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) en de heer Wientjes (voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO‐NCW) ook deel aan deze reis. Ook minister Kamp van Economische Zaken zal er zijn. Palestina is al een centrum voor software ontwikkeling voor Amerikaanse en Europese klanten, zoals Alcatel‐Lucent, Volvo, HP, Intel en Cisco. Ook kan lokalisering van Nederlandse software in het Arabisch gedaan worden. Israël is wereldmarktleider als het gaat over technologische innovatie en bundeling van kapitaal en technologie. Tijdens officiële recepties en diners, in aanwezigheid van de bewindslieden, is er gelegenheid om bestaande en nieuwe zakenpartners te ontmoeten. Het programma is te vinden op: http://www.gpic.nl/ICT‐Bethlehem.pdf . Het Agentschap NL, Global Gas Network Initiative (GGNI), Centrum tot Bevordering van de Import uit Ontwikkelingslanden (CBI), Hak & Partners, het Netherlands Water Partnership (NWP) en Wittenburg Council organiseren de missies naar de Palestijnse Gebieden en naar Israël. Zij staan in het teken van de officiële lancering van bilaterale samenwerkingsfora met Israël en met de Palestijnse Gebieden. Sectoren: De focus tijdens deze missies ligt op de volgende Nederlandse topsectoren: ICT, Agrifood, Energie en Water Investering: Deelname aan beide missies (met 2 of meer personen): 950 euro; Deelname aan beide missies (met één persoon): 650 euro; Deelname aan één missie (met één of meer personen): 475 euro. Deze kosten zijn exclusief reis‐ en verblijfkosten. Meer Informatie: ICT‐Palestina Paul Tjia;
[email protected] ; T (010) 425 41 72; M 06 5162 7285 Energie en ICT – Israel: GGNI, Gea Vellinga
[email protected] M 06 5155 6619 Aanmelden is alleen mogelijk via onderstaande link https://www.evite‐ sendmail.nl/agent_nl/pal_isr/web/pal_isr_aanmelden_zndr_uit.php
© 2013, AME Research B.V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
Kansen voor ICT in Palestina Palestina is een opkomende economie en onder voorbehoud van politieke rust, uitblijven van escalaties en een krachtige internationale steun kan het land tot economische bloei komen en aantrekkelijk zijn voor Nederlandse ICT bedrijven. De economisch missie biedt mogelijkheden tot verkenning van deze markt. 1. Palestina en de achterliggende Golfstaten zoals Saudi‐Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn nieuwe aantrekkelijke markten voor specifieke software 2. Vertaling van software in Arabisch is mogelijk 3. Hoogwaardige softwareontwikkeling kan tegen lage kosten in Palestina gedaan worden 4. Er wordt 7 december een Nederlands‐Palestijns Samenwerkingsforum opgericht om samenwerking tussen overheden, universiteiten en bedrijven te ondersteunen 5. Deelname aan de missie biedt een goed inzicht in kansen en mogelijkheden 6. Er zijn verschillende bedrijfsbezoeken, seminars, presentaties, recepties en excursies 7. AME Research kan namens ICT bedrijven aan de reis deelnemen. De overheden geven een krachtige ondersteuning aan softwarefabrikanten die kansen zien in Palestina: 1. Er is 60% subsidie op investeringen (PSI)
ICT missie naar Palestina en Israël 2013 6 2. Het nieuwe Dutch Good Growth Fund bevat €750 miljoen voor export naar en investeringen in opkomende landen 3. Palestijnse zakenlieden hebben toegang tot groeiende ICT markten Kenmerkende aspecten1 voor de Palestijnse ICT sector zijn: Gevarieerd kennisaanbod Zeer concurrerend naar kostprijs Groei naar een niveau van volwassenheid Engels is gangbare voertaal Uitdagingen: zwakke ICT infra, weinig regulering, geldgebrek, restricties voor beweging goederen en mensen Business lines met perspectieven voor de Palestijnse ICT sector zijn onder meer ERP maatwerk, mobiele applicaties, vertaling software in het Arabisch, software voor Islamitische banken, Telemedicine, data invoer, HR en financiële applicaties en diensten. Omdat er veel Palestijnen in omringende landen wonen en werken (de totale bevolking is groter dan 10 miljoen) zijn de Palestijnse gebieden een interessante hub naar andere landen in de Golf, Noord‐Afrika en Midden‐Afrika. Ook de connecties met de VS en het Verenigd Koninkrijk zijn goed.
1 Bron: Palestinian ICCT market penetration (PITA) en Avasant
© 2013, AME Research B.V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
ICT T missie na aar Palestinna en Israëll 2013 7
Economie en ICT in n Palesti na Paleestina besttaat uit de W Westelijke JJordaanoev ver (Westbank) en dee Gaza strook. De Wesstbank is omringd door Israël. G Gaza grenstt ook aan Eg gypte en aaan zee. Beid de land dsdelen kennen 4,4 m miljoen inwooners en eeen met 30% % sterk grooeiende bevolking van n wie 42% jonger is da an 15 jaar.2 Van hen iss driekwartt Islamitiscch, 17% joo ods en 8% christen. De Palestijnse Autorriteit (PA) concentre eert zich voooral op de opbouw v van institutiies en een g goed belastingk klimaat maaar de recen nte conflicten hebben dee economie e in de Westbank k en Gaza geeen goed gedaan. Recente hervatting vvan de onderhandelingen tuussen de PA A en de Israëlische regering, gestimulee erd door Wash hington, bi eden weer hoop. Deze hoop p is dat de nneergang g gekeerd kan worde en en nieuw we econom mische groei mog gelijk wordtt mede doo or financiële steun van de internationale gemeenschap. Toch w was er in 2 2012 nog een grroei van 6% %, de helft v van die in 2011 en n in de eersste helft van 2013 lag de productie in dde Westban nk nagenoeg stil, maar iin Gaza was er wel weer 12% groei.. Intussen is de werrkloosheid er hoog, 20 0% op de W Westbank een zelfs 30% % in Gaza. D De werkloo osheid ond der jongereen en vrouw wen is nog vveel hoger.. In Gaza is bijna de heelft van de jonggeren werk kloos en de e arbeidsdeeelneming v van vrouwe en in beidee gebieden iis 3 min nder dan 20 0%. Teggen deze acchtergrond spant de in nternationaale gemeen nschap zichh in om nieu uwe economische d dynamiek iin de particculiere secttor te creërren en Israëël te motive eren velee restrictiess weg te ne emen zodatt economisch herstel k kan plaatsvvinden. Daa arbij is ond der meer oo ok de Were eldbank acttief. Voo or de opkom mst van de economie is de ICT seector in Pallestina vann essentieell belaang.4 De ICT T sector 5draagt voor d r 8% bij aan n het BBP m met een om mvang van $ $500 miljjoen en 250 0 ICT ondernemingen n. Er werkeen 5000 me ensen in de sector en n nog een ns 15.000 in n indirecte banen. De sector groeeit met 8‐10% per jaaar. Er is gee en
2 Palestijns Centraa al Bureau voorr de Statistiek 3 Rap pport Wereldb bank septembe er 2013 4 ICT T branche vereniging PITA 5 Info ormatie van IC CT associatie PIITA
© 2 2013, AME R Research B..V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
ICT T missie na aar Palestinna en Israëll 2013 8
hardware indu ustrie, , m a aar wel softtware ontw wikkeling, h hardware ddistributie, kan ntoorautom matisering ,m m telecomm municatie, consulting, training een internet dien nstverlenin ng. Ongeve eer de helft van de bed drijven is actief in softtware ontw wikkeling. Consulting g en online dienstverlening. De h helft van dee bedrijven n werkt mett partners u uit het buittenland en een derde exporteertt productenn en dienste en. Veeel bedrijven n zijn opgezzet door Paalestijnen d die in het bu uitenland hhebben gesttudeerd en n gewerkt e en terugkeeerden naar eigen land. PITA voerrt een strattegisch plan n 2012‐201 15 uit gericcht op comp petitieve grroei van de e ICT sectorr. Er zijn 13 3 univversiteiten n die ICT op pleidingen ggeven aan 8 8000 stude enten van w wie er jaarlijks 250 00 afstuderren. Er ligt e een infrastrructuur meet backbones uit Jordaanië, Egyptte en het Verenigd K Koninkrijk. Bedrijven zoals Cisco o INTEL, HP P en Microssoft voeren n er D projecten n uit. R&D De omsttreeks 300 ICT‐gerelaateerde bed drijven, zowel u uit de Westb bank als uitt Gaza, verschaaffen al werrk aan ruim m 5000 men nsen. Meer daan 10.000 P Palestijnse ICT specialisten werken in het Midden‐ Oosteen. De ICT‐ brancheeorganisatie PITA (Paalestinian Informaation Techn nology Assoociation of compan nies) (www w.pita.ps )iss opgericht in 1999 en n telt meer dan 100 leeden. Ruim een derde van de leden n is twaalf jjaar of lang ger in de mark kt. Ongevee er een kwarrt van de werknemers heeftt een acadeemisch ople eiding genoten n en 15 procent heeft tten minste e tien jaar erv varing in software enggineering. er veel De Palesstijnse bedrijven bescchikken ove 1Pau ul Tjia is expe ert in export e en offshoring naarr Palestina en n de Golf technolo ogische exp pertise, vann websitebouw en mobielee applicaties tot en meet app plicatieontw wikkeling in n Oracle, SQ QL, ASP HT TML, Java, .N NET of C#. De lokale specialisten ku unnen tege en relatief laage kosten n op afstand d ingeschakkeld worde en, en deze manieer innovatie evermogen n vergroten n. De beheersing van dde Engelse taal is op d er ggoed. Somm mige van de e ICT‐diensstverleners richten zicch volledig op buitenla andse klan nten, en weerken onde er meer vooor BMW, Vo olvo, Alcate el‐Lucent, LLufthansa, Miccrosoft, Fujiitsu, HP, Intel en Ciscoo. Een n specifiek v voordeel va an Palestin na is dat bin nnen de bed drijven veeel loyaliteitt is, en dat het verloop van personeel uiterrmate laag is. Dit zorgt voor conttinuïteit in de sam menwerkingg, en maaktt hen tot in nteressantee partners v voor het Neederlandse MKB (of vvoor start‐ups). Verscchillende organisatiess uit ons lan nd voeren rreeds ICT‐ projecten uit in Palestina a en de ervaaringen hieerbij zijn po ositief. Er bblijkt nau uwelijks sprrake te zijn n van cultuu urverschillen, en de Palestijnse ttarieven lig ggen bed duidend lagger dan de N Nederlandsse.
© 2 2013, AME R Research B..V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
ICT T missie na aar Palestinna en Israëll 2013 9
De P Palestijnen n hebben pe ersoonlijkee en zakelijk ke banden in een grooot aantal la anden in d de regio. Er is daarom een ander belangrijk k voordeel: het is ook eeen Gatewa ay naar het Midden‐Oo osten, zoalss naar Saud di‐Arabië een de Arabische Emiraaten.
De ICT indu ustrie in Israël De ssoftware in ndustrie in Israël operreert in de top van de wereldwijjde revolutie in de rich hting van sm martphone es, tablets, C Cloud comp puting , big g data en soocial media. Dat kom mt omdat binnen univ versiteiten een de defen nsie industrie ontwikkkelde nieuw we tech hnologie in n hoog temp po wordt g eprivatiseeerd en in de e markt gezzet. Ook is de Ven nture Capitaal markt ze eer dynamiisch en bestteedt Israël veel geld aan R&D. A AME 6 Ressearch ben noemt tien punten diee de Israëlissch softwarre industriee sterk en inteeressant maaken. 1. Sterk in n defensie ttechnologiee zoals spio onage satelllieten, beeeldverwerking, encryptie 2. Als bon ndgenoot van de VS beeschikt Israaël vroeg over de nieuuwste Amerik kaanse tech hnologie diee zijn weg v vindt naar de particulliere sectorr. 3. Er is eeen sterk old d boys netw werk 4. Ook de venture ca apital indusstrie is nau uw gelieerd d aan de deffensie indu ustrie 5. De overheid invessteert veel in R&D7 6. Immigrratie is een sterke succcesfactor 7. De bevolking is jeugdig en d us toekomstgericht 8. De inteernationale orientatie is sterk 9. Software specialissten wordeen gewaard deerd en go od betaald Amerikaanse venture capital 10. Nauwee samenwerrking met A
2 Isrraël bovenaan n in R&D, toen n en nu
6 Ra apport: Treends of Isra aeli Venturee Capital M Markets 200 06 7 In 2012 4% v van het BBP (CBS van n Israel) © 2 2013, AME R Research B..V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
0 ICT T missie na aar Palestinna en Israëll 2013 10
Tecchnologisch he vernieuw wing is de h hoeksteen v van het succces van dee Israëlische high 8 tech h industrie in de laatste decenni a. 60 Israëlische high tech bedrrijven zijn beu ursgenoteerrd op Nasdaq. R&D uiitgaven als percentage e van het B BBP zijn leid dend in de w wereld. Israaëlische sta art‐ups wo rden gemaakkelijker d dan elders vvoorzien va an starrtkapitaal. IIsraël staatt wereldwijjd op numm mer 1 als het gaat om VC financiering per hoofd van de bevolkiing en is naa de VS tweeede als hett gaat om hhet aantal nieuwe bed drijven. Veeel toonaang gevende ICT T bedrijven n vestigen h hun R&D inn Israël. Apple doeet hardwaree R&D in Issraël. Steed ds meer Israaëlische ICT T bedrijvenn worden g gekocht doo or andere ggrotere bedrijven. Zo kkocht Cisco o voor $5 m miljard NDSS, van oorsp prong een n start‐up u uit Israël. AME Ressearch kan ondernem mers die bussiness in Pa alestina of IIsraël wille en o onderzoekeen maar da aar zelf geen n tijd voor hebben ge ericht verteegenwoord digen Israaël is pionieer in Health h Informatiion Techno ology.9 Alle eerstelijnss verzorgerrs geb bruiken elek ktronische patiënten dossiers. B Bijna alle arrtsen gebruuiken imagiing softtware, labo oratorium ssoftware en n bijvoorbeeeld elektro onische reccepturen. Deze voo oraanstaand de positie leidt ertoe d dat Israëlissche zorgsy ystemen oook in de VS en and dere landen n geïntrodu uceerd wor den. Deeelname aan n de op Isra aël gerichtee tak van dee zware eco onomische missie rich ht zich voo oral op wed derzijdse uiitwisseling van kenniss en ervarin ng op hoogg technolog gisch niveeau. En op het leren v van de wijzee waarop Issrael onderrwijs, de deefensie industrie, disp persie van innovaties in de econ omie, venture capital en zakelijkke en financiele relaaties met Siilicon Valle ey, Chicago en New Yo ork heeft on ntwikkeld een opgebou uwd. Daaarnaast zijn n er boeiende softwarre innovatiees en apps tte vinden een kunnen moggelijk Nedeerlandse vin ndingen viaa Israël hun n weg vinden naar dee wereldma arkt.
on: mhealth hisrael.com m. De markt t voor mobiile health applicaties ggroeit tot $ $26 Bro miljjard in 201 17, met een tempo van n gewogen gemiddeld d 61%10 8 IA ATI: Israel A Advanced T Technologyy Industriess 9 Ra apport van The Milken n Institute 10 B Bron: Reseaarch2guidance © 2 2013, AME R Research B..V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
1 ICT T missie na aar Palestinna en Israëll 2013 11
ICT T in Nabiije Ooste en en Go olfstaten Een n missie na aar Palestiina past go oed in een langere te ermijn straategie voo or stim mulering v van softwa are export naar het N Nabije Oossten, de Go olfstaten en n dee elname aan n een grotte ICT vakb beurs in Dubai. Naar r verwachtting investteert de rregio de komende viijf jaar voo or $300 miljard in IC CT projecte ten. De G Golfstaten investeren n jaarlijks m meer dan $4 45 miljard iin ICT, mett een sterke e groei in d de komendee vijf jaar. D De digitale generatie jjongeren va an 15 tot 3 5 jaar is ex xtreem actiief op internet en in so ociale netw werken. Speerpunten zijn eGoveernment, eH Health, smaart cities en n ICT infrasstructuren.. ICT sectorren met de meeste pottentie zijn mob biele appliccaties, gam ming, veiligh heid en bev veiliging, internet bankkieren, e‐ com mmerce en mobiele tra ansacties een bedrijfs‐brede zake elijke oplosssingen. Hett project paast ook in voorbereidi ng van een n Nederland dse deelnam me aan de eno orme ICT beeurs Gitex iin Dubai diie 140.000 bezoekers uit talloze landen trekt en waaar meer dan n 3500 bed drijven exp oseren. Dee Nederland dse ministeeries van Buittenlandse Z Zaken en E Economisch he Zaken prroberen om m er in 20114 een Nede erlands pavviljoen te krrijgen. In ok ktober 201 13 ging er w wel een Ned derlandse ddelegatie zak kenlieden heen. Voora al kleinere Nederlandse gespecia aliseerde softtwareprodu ucenten exporteren n nog weinig en denken dan eerderr aan het Verrenigd Koniinkrijk en d de VS dan aaan speerpu unten in grroei‐econom miën zoals de statten rondom m de Perzische Golf. 3 Na abije Oosten e en de Golfstate en
Bloe eiende ICT in n rijke golfsttaten
Hett Golfgebied d omvat lan nden rondoom de P Perzische G Golf zoals Saudi‐Arabiië, Bah hrein, Qatarr, Oman, Ve erenigde Araabische Emiiraten, Dub bai. Palestin na worrdt gezien aals een zak kelijke spriingplank naar zakenrelaties in d dit geb bied. Versch hillende Ne ederlandse ICT gereelateerde o ondernemin ngen hebbeen
er vestigin ngen of agenntschappen n zoals Philips, Qu uint Group, Exact, InnoVites en Vital He ealth Softw ware. Een re ecent rapport va an Booz& C Company beschrijft d de “Arab D Digital Generation n”. Dat zijn jonge men nsen tussen 15 en 35 jaar ddie 40% va an de bevolking uitmaken een online e en in
© 2 2013, AME R Research B..V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
sociale netwerken extreem actief zijn. Zij stellen nieuwe eisen aan de overheid, de particuliere sector, onderwijs en gezondheidszorg om hun digitale behoeften en hun vraag naar meer transparantie en vrijheid te beantwoorden Zakendoen in deze landen is niet eenvoudig. Als het wordt overwogen, begin dan in de grootste landen. Werk samen met lokale partners die de cultuur, de markt en bestaande klanten kennen. Werk het eigendom over de nieuwe business daar goed uit. In Saudi‐Arabië moet een nieuw bedrijf voor 51% in handen zijn van een lokale partij. Dat dwingt tot joint ventures. In “free zones” kan een investeerder wel voor 100% eigenaar zijn, zoals in Dubai Internet City, maar daar kom je alleen in wanneerproduct of dienst van strategisch belang is. Net zoals in Nederland worden de grote corporate en infrastructuur oplossingen al gedomineerd door de bekende grote internationale spelers zoals Cisco, Fujitsu‐Siemens, IBM, Oracle, SAP en Microsoft. Ook spelers uit India zoals Wipro en Tata dringen er binnen. Kansen liggen er vooral voor kleinere gespecialiseerde leveranciers van productsoftware zoals Veliq (mobiele Cloud), DMI (Cleaning Planning), gespecialiseerde onderdelen van TSS, Raet, specialismen van Simac etcetera. Hoewel grote ICT leveranciers zoals Exact, Unit4, Cordys, Philips Healthcare al voor een belangrijk deel export georiënteerd zijn, is dat voor de meeste van de 1000 kleinere softwarebedrijven met een omzet tot 10 miljoen euro niet het geval. Wanneer zij aan export denken is de eerste focus meestal gericht op het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten en niet op het Midden‐Oosten
ICT missie naar Palestina en Israël 2013 12 en het Golfgebied. Voordelen van deze regio zijn de verwachte sterke economische groei en de relatieve jeugdigheid van het bestaande ICT landschap dat groei mogelijk maakt zonder dat de hele ICT geschiedenis al vastligt in vaak verouderde systemen. Vergelijk het niveau van de ICT sector in die landen met dat van Nederland begin jaren negentig, zij het dan dat internet en sociale media er al hun plek vonden onder de jeugdige helft van de bevolkingen. Bedenk ook dat de regio een hub vormt op het gebied van transport, dienstverlening, financiering, handel en toerisme. Vergeet niet dat het er buiten de airconditioned gebouwen en voertuigen erg heet is en dat de komst van moderne technologie en steeds meer wereldwijde contacten ook in die staten in de Golfregio tot politieke en maatschappelijke spanningen kunnen leiden, naast de voortdurende spanningen met het aan de overkant van de Golf liggende Iran, dat in permanent conflict leeft met de westerse wereld en geregeld dreigt de Straat van Ormoez af te sluiten. Dubai is 6,5 uur vliegen. Een visum is niet nodig en overnachtingen en vervoer zijn betaalbaar. De Economische Voorlichtingsdienst (EVD), het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering (NCH) benadrukken dat export de Nederlandse “reddingsboei” is en dat alleen in Nederland blijven ten koste gaat van continuïteit en levensvatbaarheid. De Nederlandse export naar groeilanden is maar 16% van de export naar andere Europese landen. In het FD zegt directeur Jan Siemons van het NCH dat er vooral bij kleinere ondernemers nog te weinig gevoel voor urgentie is.
© 2013, AME Research B.V. Meppel. Analyse en informatie over ICT
ICT missie naar Palestina en Israël 2013 13
Profile AME Research AME Research BV is specialized in analyzing
AME Research BV publishes the ICT business
and communicating high level business
review High Tech Analysis
Information concerning the Information
and
Communication Technology (ICT) industry. AME
(www.hightechanalysis.nl and a number of reports on www.ame.nl.
Research has an in depth understanding and insight of the Dutch market and global ICT
Mission statement
developments. AME Research is the only Dutch
Our mission is to share with our subscribers and
financial ICT Research Company that combines
business relations on a high level enhanced
research, publishing and customized consulting.
knowledge and experience of the information
We were the first Dutch publishers with an On
and communication technology industry. AME
line ICT business review on the Internet in 1995.
Research aims to be the leading financial ICT Research Company in the Netherlands.
Through independent publications and consulting we focus on the creation of added value for our
General Information
network of existing and new relations. These are
mainly General , Financial
and Marketing
Managers of ICT companies, formal and informal
Legal form: AME Research BV is a limited liability company founded under Dutch law.
investors and the financial industry. We also
Registration: Chamber of Commerce at Meppel, Netherlands, number 04058301.
reach a growing network of end users in various
President and CEO: Adriaan Meij
sectors, particularly the healthcare industry. AME
Address: Zuideinde 56, 7941 GJ Meppel,
Research BV improves their effectiveness as a competent, reliable, and independent source of information. Our image is libertarian. We base ourselves on facts, figures, arguments and high standards and values in order to reveal valid ol or
The Netherlands
Phone: +31 522 256470
E mail:
[email protected]
Web: www.ame.nl
Disclaimer AME Research takes great care in the composition of reports and articles. All information is provided without warranty of any kind. No responsibility for loss arising from any person relying upon the information contained in this report can be accepted. No reproduction is permitted in whole or part without the prior written permission of AME Research B.V.
© 2013, AME Research B.V. Meppel. Analyse en informatie over ICT