ICT-informatieboekje. Bestuurs- en Organisatiewetenschap

ICT-informatieboekje Bestuurs- en Organisatiewetenschap 2014

INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding .......................................................................................... 1 2. Je Solis-ID en digitale UU-diensten .................................................. 2 3. Notebooks ........................................................................................ 3 3.1 Het computernetwerk bij USBO .......................................................................... 3 3.2 Bestanden opslaan ........................................................................................... 5 3.3 De Windows Verkenner ..................................................................................... 5

4. Studentenmail .................................................................................. 6 5. Blackboard ....................................................................................... 7 Uitloggen 8 Tabbladen 8 My BlackBoard ...................................................................................................... 8

6.

Plagiaatsoftware Ephorus ............................................................ 10

7.

OSIRIS ........................................................................................ 11 7.1 Inloggen ........................................................................................................11 7.2 Inschrijven voor cursussen ...............................................................................12 7.3 Andere functies ...............................................................................................12

8.

RSI .............................................................................................. 15 8.1 Symptomen....................................................................................................15 8.2 Maatregelen om RSI te voorkomen ...................................................................16

9.

Handige sneltoetsen .................................................................... 20 9.1 Sneltoetsen voor Windows ..............................................................................20 9.2 Sneltoetsen voor Microsoft Office .....................................................................22 9.3 Sneltoetsen voor het internet ..........................................................................23

1. INLEIDING Voor jullie ligt een document met informatie over het gebruik van ICT bij het Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO). Het is een naslagwerk dat jullie van pas komt bij de digitale toepassingen rondom het onderwijs. Niet alle informatie in dit boekje is voor iedereen even relevant. Sommige masterstudenten beschikken al over deze informatie omdat zij bij B&O de bacheloropleiding hebben gevolgd. Daarnaast is er bijvoorbeeld een hoofdstuk gewijd aan de laptop. Dit hoofdstuk is met name bedoeld voor studenten die nog niet eerder met het draadloze netwerk van USBO hebben gewerkt. Wel ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

voor iedereen van belang is de informatie over: digitale diensten van de Universiteit Utrecht het netwerkgebruik bij USBO Studentenmail (het universitaire mailsysteem) het gebruik van de digitale leeromgeving Blackboard Vista OSIRIS (het onderwijs- en studenteninformatie, -inschrijf en registratiesysteem) tips voor het voorkomen van RSI

Veel informatie over studeren bij USBO kun je vinden via de website van de opleiding. Vooral op het Studiepunt staan veel nuttige gegevens, zoals de onderwijs- en toetsroosters, de vakbeschrijvingen, uitgebreide informatie over de verschillende ICT-diensten die op USBO gebruikt worden en andere onderwerpen die tijdens je studie van pas komen. Een andere handige website is QDesk. QDesk is het interactieve informatiesysteem van Universiteit Utrecht. Je vindt er adressen en contactpersonen, FAQ's over alle UU-gerelateerde zaken, je kunt je eigen vragen stellen en er is een uitgebreide sectie over ICT. NB: Lees regelmatig je Studentenmail! Berichten van de opleiding of de universiteit worden alleen naar dit e-mailadres gestuurd. Eventueel kun je zelf een doorzendadres instellen.

1

2. JE SOLIS-ID EN DIGITALE UU-DIENSTEN Alle studenten die zijn ingeschreven aan de Universiteit Utrecht krijgen een Solis-ID (studentnummer) en een wachtwoord. Deze gegevens heb je per brief ontvangen van de UU. Onthoud deze gegevens goed, aangezien je ze voor verschillende ICT-diensten van de UU nodig hebt. Houd wachtwoorden altijd strikt persoonlijk! Als je vermoedt dat iemand je wachtwoord heeft achterhaald, wijzig het dan zo snel mogelijk. Iemand die je wachtwoord weet, kan daar op vele manieren misbruik van maken waardoor je in de problemen kunt komen. Het Solis-account is geldig zolang je ingeschreven staat als student of bijvakker bij de universiteit. Wanneer je je wachtwoord voor je Solis-ID wilt wijzigen, ga je als volgt te werk: Je Solis-wachtwoord wijzigen 1. Ga naar www.uu.nl/wachtwoord (www.uu.nl/password for English) 2. Klik boven in het venster op Eigen Gegevens. 3. Vul je Solis-ID en het huidige wachtwoord in en klik op Inloggen. 4. Klik onder in het venster op Wachtwoord wijzigen. 5. Vul 2 keer je nieuwe wachtwoord in en klik op Verander. NB: Je wachtwoord moet voldoen aan de volgende eisen:  minimaal twee letters  minimaal twee niet-letters  minimaal zes tekens  + @ # " / en \ is niet toegestaan Het is raadzaam regelmatig je wachtwoord te wijzigen. Hiermee voorkom je dat mensen je wachtwoord achterhalen en jou in de problemen brengen. Als je je wachtwoord vergeten bent, klik op “wachtwoord vergeten”. Dan wordt er een nieuw wachtwoord naar je privé e-mailadres verstuurd (mailadres dat men opgegeven heeft bij inschrijving). Je Solis-ID heb je nodig voor onder meer de volgende zaken: ▪ universiteitsmail ▪ persoonlijke opslagruimte op de universitaire server ▪ OSIRIS Student ▪ Blackboard Vista ▪ tegen een gereduceerd tarief software aanschaffen

2

3. NOTEBOOKS Er zijn geen vaste computerwerkplekken aanwezig. Het is dan ook raadzaam een notebook aan te schaffen om zo optimaal van het onderwijs van B&O gebruik te kunnen maken. Om goed te kunnen werken met de verschillende ICT-diensten die op USBO gebruikt worden, is het raadzaam een computer te hebben met Windows 7 en minimaal Microsoft Office 2010, evenals een goede, actuele virusscanner. De genoemde softwarepakketten zijn tegen een laag tarief te koop op Surfspot. Op de pagina Informatie notebooks zijn de minimale systeemeisen te vinden waaraan een aan te schaffen notebook moet voldoen. Ook staat hier een overzicht van de software waarover je minimaal dient te beschikken om de opleiding goed te kunnen volgen. 3.1 Het computernetwerk bij USBO USBO werkt uitsluitend met een draadloos netwerk en in alle onderwijsruimtes zijn stroomvoorzieningen voor de laptops van de studenten. Daarnaast zijn er studieruimtes waar je in alle rust met je laptop kunt gaan zitten om te werken, mits ze niet voor onderwijsdoeleinden gebruikt worden. Wanneer je je laptop draadloos laat verbinden in het USBO-gebouw met het universitaire netwerk, ben je gebonden aan de regels die gelden voor dit netwerk. Lees deze regels aandachtig door: gebruik van het netwerk betekent dat je instemt met deze regels. De regels gelden voor alle studenten. In het algemeen adviseren we je om niet zomaar op aanraden van willekeurige personen over te gaan tot het installeren van software op je laptop. Installeer alleen een programma als je er zeker van bent wat het programma precies doet. Raadpleeg bij twijfel de systeembeheerder onder het motto dat voorkomen beter is dan genezen.

Regels voor het netwerkgebruik Het draadloze USBO-netwerk, wordt beheerd door het ICT-Service Centrum (ICT-SC). De infrastructuur van het gehele universitaire netwerk wordt door de ICT-afdeling van de UU beheerd. Wanneer je gebruik maakt van het netwerk van USBO ben je dus gebonden aan de regels van zowel het ICT-SC als van de UU. ▪ Het netwerk is uitsluitend bedoeld voor onderwijsen onderzoeksdoeleinden en andere zaken die een relatie met de studie hebben. Overige activiteiten, zoals het spelen van online games of het downloaden van muziek en/of films, zijn ten strengste verboden. ▪ Gebruik van het netwerk voor privédoeleinden is slechts toegestaan voor zover dat het gebruik voor onderwijs en de bedrijfsvoering niet in de weg staat. ▪ Het is niet toegestaan het netwerk te gebruiken voor commerciële doeleinden noch ongevraagde e-mail te verspreiden.

3

▪

▪ ▪

▪ ▪

▪

▪

▪

De schendig van het auteursrecht is ten strengste verboden. Voorbeelden hiervan zijn: muziek, films of illegale software downloaden of op het netwerk plaatsen. Het is niet toegestaan in te loggen onder een valse naam. Iedere poging om beveiligingsmaatregelen te doorbreken of iedere nietgeautoriseerde poging om toegang te krijgen tot enig ander account, netwerk of enige dienst, is verboden. Het gebruik van het universitaire netwerk voor hacker-doeleinden en het versturen van spam is absoluut ten strengste verboden. Het gebruik van ICT-middelen dat gericht is op het kennelijke doel overlast te veroorzaken, onwettig is of gericht is op het schaden van derden door bedreiging, intimidatie, obsceniteiten of softwarepiraterij is verboden. Het installeren en/of gebruik van peer-to-peerprogramma's, zoals Kazaa, Grokster, (bit)torrent en Morpheus, is niet toegestaan. Wanneer je je laptop hebt aangesloten op het netwerk van USBO is het niet toegestaan downloadsoftware actief te hebben. Mocht je besluiten downloadsoftware op je laptop te installeren, dan is dat geheel voor eigen risico. Softwareproblemen die daardoor veroorzaakt worden, worden niet verholpen door de ICT-helpdesk. Softwareproblemen die mogelijkerwijs samenhangen met de aanwezigheid van dergelijke software worden ook niet verholpen totdat de gebruiker deze software zelf verwijderd heeft. Het netwerk wordt regelmatig gecontroleerd op peer-to-peer-activiteit. Netwerkgebruikers die toch deze software actief hebben worden aansprakelijk gesteld voor eventueel hierdoor veroorzaakte schade. Het staat de beheerder van de ICT-middelen vrij om controle uit te oefenen op misbruik van deze middelen. Hiertoe kan hij kennis nemen van alle op het netwerk en op de systemen aanwezige data. Vastgesteld misbruik van het netwerk zal altijd gemeld worden bij het hoofd van de opleiding en kan resulteren in afsluiting van het netwerk, ongeacht de (onderwijskundige) nadelen daarvan voor de betrokken student.

Wij vertrouwen erop dat jullie het netwerk op de juiste wijze gebruiken.

Eduroam/Draadloos netwerk De Universiteit Utrecht beschikt in de meeste van haar gebouwen over een draadloos netwerk: eduroam. Informatie over inloggen kun je vinden op de pagina http://www.uu.nl/eduroam

Printen Hoe je kunt printen is te vinden via deze website . Je hebt een kaart met zogeheten Radio frequency identification - bijvoorbeeld een OV-chipkaart – nodig om je op de nieuwe printers aan te melden. Na aanmelding kun je kopiëren, scannen en je printopdrachten ophalen bij alle nieuwe printers van de universiteit. Je kunt met iDEAL en PayPal printtegoed opwaarderen via www.uu.nl/printtegoed.

4

3.2 Bestanden opslaan Je kunt je bestanden opslaan op de harde schijf, maar vaak is het raadzaam regelmatig (minimaal eens per week) een back-up te maken, in ieder geval van je belangrijkste documenten. Als al je documenten alleen op je harde schijf staan, kun je alles kwijtraken bij defecte hardware, als je laptop gestolen wordt of als de software het ineens begeeft. Het is een kleine moeite een backup te maken en het voorkomt veel dubbel werk. Om een back-up te maken heb je een aantal opties: ▪ U-schijf: je persoonlijke schijfruimte op de server van de universiteit, die je via het netwerk benadert. Op deze schijf kun je maximaal 200 MB aan bestanden opslaan. Iedere nacht wordt er een back-up gemaakt van deze server. ▪ cd of dvd: op een beschrijfbare cd kun je 700 MB kwijt en op een dvd 4500 MB. ▪ USB-stick: een handig transportmiddel voor bestanden. Dit geldt ook voor externe harde schijven. 3.3 De Windows Verkenner De Windows Verkenner is de meest directe en overzichtelijke manier om de mappen en bestanden op je computer te benaderen. Je kunt de Verkenner op drie verschillende manieren openen: 1. Druk op de Windows-knop (de knop met het vlaggetje) en houd tegelijkertijd de E ingedrukt. 2. Klik met je rechtermuistoets op Start en kies Explore (Verkennen). 3. Ga naar Start > Programs > Accessories > Explorer. In de Windows Verkenner staan alle mappen en bestanden op je computer. Geef je bestanden duidelijke namen, zodat je meteen weet wat erin staat. Maak niet te veel mapjes, anders wordt het onoverzichtelijk. Je herkent mappen en submappen door een klein plusje voor de naam in de linkerlijst met mappen. Als je op het plusje klikt, zie je welke submappen er beschikbaar zijn. Als je op de naam van een map klikt, wordt deze geopend en zie je welke bestanden er in de betreffende map staan. Met de menuoptie View boven in de taakbalk van de Verkenner kun je de weergave van de mappen instellen. Dit is soms handig als je bijvoorbeeld veel plaatjes in een bepaalde map hebt staan (Thumbnails) of als je juist wilt zien wanneer de verschillende documenten zijn gemaakt (Details). Voor hulp met ICT-gerelateerde problemen zijn USBO-studenten welkom in kamer 2.16 (zie hieronder voor de tijden). Maandag: 09:00 – 13:00; Dinsdag: 09:00 – 13:00; Donderdag: 09:00 – 13:00; Vrijdag: 09:00 – 13:00. 5

4. STUDENTENMAIL Elke student die aan de Universiteit Utrecht studeert, krijgt een Gmail account. Dat is je studentenmailadres. Zolang je ingeschreven staat bij de universiteit kun je gebruik maken van deze e-mail account. NB: Lees je universitaire mailbox regelmatig (of stel een zinnig doorzendadres in) want de universiteit mailt alleen aan dit mailadres! Voor meer informatie, installeren en inloggen ga je naar mail voor Universiteit Utrecht Studenten. Mocht je nog vragen hebben betreffende je Gmail for Students, dan kan je ook terecht op http://www.uu.nl/ict/gmail

6

5. BLACKBOARD 5.1 Wat is Blackboard? Blackboard is de afgeschermde, digitale, interactieve leeromgeving die door universiteit Utrecht wordt gebruikt. In een digitale leeromgeving worden de standaard communicatiefaciliteiten van internet (e-mail, chat, discussiefora) gecombineerd met hulpmiddelen voor het verspreiden van leerstof, begeleiding en toetsing. Bijna alle cursussen van Bestuurs- en Organisatiewetenschap hebben een cursusomgeving in Blackboard. In de cursusomgeving vind je de gedetailleerde studiehandleiding en kunnen er bij bepaalde vakken opdrachten worden ingeleverd, zelftoetsen worden gemaakt, documenten worden uitgewisseld en vinden er online discussies plaats. De volgende web browsers zijn geschikt om met Blackboard te werken: • Internet Explorer • Firefox • Google Chrome • Safari 5.2 Inloggen Ga naar: Blackboard Op deze webpagina vind je de login box. Voer hier je Solis-id en bijbehorend wachtwoord in. Dit is je studentnummer en het bijbehorend wachtwoord dat je per post hebt ontvangen.

Wachtwoord 7

Mocht je het wachtwoord kwijt zijn of vergeten zijn, dan kun je het Soliswachtwoord resetten. Dit kan via de website Password Self Service https://password.services.uu.nl/pwm/private/Login. Als je niet kunt inloggen op Blackboard controleer dan of je wel kunt inloggen met je Solis-ID en Solis-wachtwoord op andere diensten van de Universiteit zoals Osiris. Kun je ook niet inloggen in Osiris, dan kunnen er twee dingen aan de hand zijn: 1. Je solis-id is uitgeschakeld omdat er iets mis is met je inschrijving bij de universiteit. Het kan bijvoorbeeld dat je collegegeld nog niet is binnen gekomen. Neem dan contact op met het Studiepunt van USBO. 2. Kun je wel inloggen met je solis-id en solis-wachtwoord in Osiris, maar niet in Blackboard: Controleer dan of er werkzaamheden aan de server plaatsvinden. Dit kun je nalezen op de inlogpagina van Blackboard. Vinden er geen werkzaamheden plaats en is er geen melding van een storing, neem dan contact op met je docent of met het Studiepunt van USBO en vermeldt het probleem. Uitloggen Vergeet niet uit te loggen als je klaar bent, anders kunnen andere studenten bij je gegevens. Ook is het in Blackboard niet mogelijk om thuis ingelogd te blijven en elders een nieuwe sessie te starten. Je kunt vanaf iedere pagina in je cursus uitloggen. Tabbladen Nadat je bent ingelogd zie je bovenin de volgende tabbladen:

My BlackBoard My BlackBoard is de startpagina waarop je in één oogopslag enkele belangrijke onderdelen kunt overzien. Rechts op deze startpagina staat in My Courses de lijst met cursussen waarvoor je bent ingeschreven in Blackboard. Communities Op dit tabblad kun je zien tot welke communities je toegang hebt. Communities zijn cursusoverstijgende omgevingen. Zo kun je bijvoorbeeld toegang hebben tot een community die bedoeld is voor alle masterstudenten van een bepaalde studie. Content Collection Hier kun je alle documenten / items vinden die je ooit via Blackboard hebt ingeleverd of gedeeld hebt met medestudenten. Je kunt een overzicht van al deze documenten bekijken of een overzicht per cursus bekijken.

8

Portfolio Studenten van USBO hoeven geen portfolio bij te houden. Dit tabblad kun je overslaan. Support Via dit tabblad kun je doorklikken naar de support website. Hier vindt je een aantal handleidingen, informatie over storingen en een lijst met FAQ. 5.3 Toegang tot een cursusomgeving Alle inschrijvingen in Blackboard gaan automatisch via Osiris; als je juist staat ingeschreven voor de cursus in Osiris, dan krijg je ook automatisch toegang tot de cursusomgeving in Blackboard. De docent bepaalt wanneer hij/zij de cursusomgeving toegankelijk maakt voor de studenten. Dit kan dus per cursusomgeving verschillen. Als je geen toegang hebt tot een cursusomgeving, controleer dan eerst of je medestudenten ook nog geen toegang hebben. Je kunt dan eventueel contact opnemen met de docent om te vragen vanaf wanneer de cursusomgeving toegankelijk wordt gemaakt voor de studenten. Inhoud van de cursusomgeving De docent bepaalt wat er in de cursusomgeving wordt geplaatst en welke tools er worden gebruikt. Als je vragen hebt over de inhoud van de cursusomgeving, neem dan contact op met de docent.

9

6. PLAGIAATSOFTWARE EPHORUS Bestuurs- en Organisatiewetenschap werkt met software waarmee fraude en plagiaat kunnen worden opgespoord: Ephorus. Hiermee kunnen docenten snel controleren of ingeleverde werkstukken overeenkomsten vertonen met andere werkstukken of met teksten op internet. Het programma zoekt naar tekstovereenkomsten en geeft daarbij aan hoe groot het percentage van overeenkomst is. Ephorus slaat alle ingestuurde documenten op in een database en vergelijkt ze met elkaar en met internetbronnen. Dit betekent dat overeenkomsten kunnen worden gevonden tussen werkstukken van studenten van eenzelfde cursus, maar ook tussen bijvoorbeeld werkstukken van studenten van andere jaren en opleidingen. Een paper inleveren bij Ephorus 1. Ga naar http://student.ephorus.nl. 2. Vul de volgende gegevens in: ▪ de inlevercode die je van de docent van de cursus hebt gekregen; zorg ervoor dat er geen spaties in staan, want dan krijg je foutmeldingen. ▪ je studentnummer. ▪ je voornaam, eventueel tussenvoegsel en je achternaam. ▪ eventuele opmerkingen. 3. Zoek de definitieve versie van je paper op je computer door achter Document op Browse te klikken. 4. Zet een vinkje in het vak voor Akkoord. 5. Klik op Verstuur.

Zodra je document is ingeleverd, krijg je van Ephorus een bevestiging op het scherm waarin staat dat je document is opgenomen in de Ephorus database. Je docent kan je paper nu gaan nakijken. Je kunt een print maken van de tekst van de bevestiging of je kunt je deze tekst per e-mail laten toesturen. Hiervoor maak je gebruik van de knoppen rechtsboven in beeld. Die knoppen zien er zo uit: Let op: ben je de inlevercode van je document kwijt, dan kun je deze vinden in het toetsrooster op het online Studiepunt (www.uu.nl/studenten/usbo > roosterinformatie).

10

7. OSIRIS OSIRIS Student is het Onderwijsen StudentenInformatie-, Registratie- en InschrijfSysteem van de Universiteit Utrecht: de universitaire database met zowel de inschrijfgegevens en de studieresultaten van alle studenten als de cursusinformatie van alle onderwijsonderdelen bij de verschillende opleidingen. Via Osiris Student kun je je inschrijven voor cursussen en (her)tentamens, je resultaten en rooster bekijken, en je adresgegevens wijzigen.

www.uu.nl/osirisstudent

In OSIRIS wordt een aantal belangrijke gegevens van iedere student geregistreerd, zoals: ▪ persoonsgegevens (naam, adres, geboortedatum, etc.) ▪ inschrijvingsgegevens (opleiding, aanvangsjaar opleiding, etc.) ▪ studievoortganggegevens ▪ resultaten Je kunt alle vensters in OSIRIS afdrukken. 7.1 Inloggen Je kunt vanaf elke computer met een internetverbinding je gegevens in OSIRIS raadplegen. Inloggen in OSIRIS 3. Ga naar www.uu.nl/osirisstudent en klik linksonder in het venster op Inloggen. 4. Voer als gebruikersnaam je Solis-ID in en als wachtwoord het bijbehorende Solis-wachtwoord. 5. Klik nogmaals op Inloggen. Als het scherm met je naam en studentnummer opent, ben je ingelogd. Als je eenmaal bent ingelogd kun je via de tabs boven in het scherm door OSIRIS manoeuvreren:

11

7.2 Inschrijven voor cursussen Voor verplichte B&O-cursussen hoef je je niet in te schrijven. Je staat automatisch ingeschreven om één keer de cursus te volgen en één keer deel te nemen aan de toetsen (inclusief eventuele herkansing binnen hetzelfde jaar). Onderwijsrecidive van deze cursussen gaat altijd in overleg met de studieadviseur. Voor de keuzecursussen van B&O en van de andere Utrechtse faculteiten moet je je ― tenzij anders aangegeven ― wel via OSIRIS inschrijven. Deze inschrijving kun je alleen doen tijdens de daartoe door de faculteiten aangewezen inschrijfperiodes. Inschrijven voor een cursus 1. Log in op Osiris en ga naar het tabblad Inschrijven. 2. Als je de cursuscode weet, vul je de cursuscode in van de cursus die je wilt gaan volgen en klik je vervolgens op Inschrijven voor cursus. Je kunt ook een cursus opzoeken door op Cursus en Zoek een cursus te klikken. Vul de gewenste criteria in en klik linksonder op Zoeken. 3. Vul de verschillende optie in en schrijf je in voor de gewenste cursus. 4. Klik linksonder in het venster op Inschrijven.

Inschrijven voor toetsen Voor toetsen van B&O-cursussen kun je je niet via OSIRIS online inschrijven. Bij de verplichte vakken zorgt de studentenadministratie daarvoor; bij keuzevakken gaat het tegelijk met je eigen aanmelding voor de cursus zelf. Dit geldt zowel voor de reguliere toetsen als voor mogelijke herkansingen binnen hetzelfde jaar. Voor eventuele verdere herkansingen moet je je aanmelden bij de studentenadministratie van de opleiding. Voor toetsen en herkansingen van cursussen van de andere faculteiten van de Universiteit Utrecht moet je je soms wel via OSIRIS online inschrijven!

7.3 Andere functies

Personalia Dit venster geeft je adres weer zoals die via Studielink aan de Universiteit Utrecht aangeleverd zijn. Mocht je deze gegevens willen wijzigen, dan kun je dat via Studielink doen. Rechtstreekse aanpassingen in Osiris worden periodiek door de gegevens van Studielink overschreven. Je studieadres is het adres waar alle post van de Universiteit naar toe wordt gestuurd. NB De faculteit bereikt je het snelst via een 06-nummer, dus het is handig als je dit ook vermeldt.

Begeleider Dit veld wordt door de opleiding B&O niet gebruikt.

12

Uitschrijven Wanneer je besluit niet deel te nemen aan een toets of cursus, dan moet je je hiervoor uitschrijven, anders blijft de toets in je lijst staan met een negatieve uitslag. Alleen degene die de inschrijving heeft verzorgd, kan je ook weer uitschrijven voor een cursus. Als jij dit zelf bent geweest, hoef je dus niet eerst bij de studentenadministratie langs om je weer uit te schrijven. Vink in dat geval de onderdelen aan waarvoor je je wilt uitschrijven en klik linksonder op Uitschrijven. Je krijgt per e-mail een bevestiging van je uitschrijving. Je krijgt per cursusinschrijving twee toetsmomenten (de reguliere toets en een herkansing). Toetsen waarbij je niet komt opdagen worden als toetsmoment meegeteld, tenzij je je hebt uitgeschreven. Het is dus belangrijk dat je je tijdig uitschrijft als je denkt een vak niet te gaan halen.

Rooster Bij B&O worden de roosters (nog) niet gepubliceerd in OSIRIS maar op de website van de opleiding. Andere faculteiten gebruiken OSIRIS wel voor roosterinformatie. Bij een weekrooster krijg je een overzicht van alle activiteiten (onderwijs en tentamens) in een bepaalde week, waarbij je een van de eerstvolgende zeven weken kunt selecteren. Het totaalrooster toont je complete onderwijs- en tentamenrooster vanaf de dag dat je kijkt. Op beide roosters staan de tentamens in het rood.

Resultaten Dit venster geeft een overzicht van de vijftien laatst behaalde resultaten. Voor een compleet overzicht van je resultaten kun je bij Voortgang kijken.

Voortgang Bij Dossier kun je een overzicht opvragen van behaalde punten. Je kunt kiezen tussen een gedetailleerd en een beknopt dossieroverzicht. In het eerste geval zie je alle toetsen en geldende resultaten en bijvakresultaten. Bij een beknopt dossieroverzicht staan uitsluitend de geldende resultaten.

Onderwijs Dit is het zoekscherm van de Onderwijscatalogus van de Universiteit Utrecht, met daarin het complete onderwijsaanbod zoals dat in OSIRIS is opgenomen. Je kunt verschillende criteria opgeven (zoals naam, aanvangsblok, niveau, faculteit, docent, cursusaanbod).

Uitloggen Vergeet niet uit te loggen, zeker als je een computer in een openbare ruimte hebt gebruikt. Weliswaar logt het systeem je na korte tijd vanzelf uit, maar tot die tijd kunnen anderen jouw gegevens raadplegen en wijzigen.

13

Help-functie Op ieder gewenst moment kun je de Help-functie linksonder in het venster inschakelen. Deze functie biedt hulp wanneer je er niet uitkomt.

14

8. RSI RSI is een afkorting van Repetitive Strain Injury. Het is een verzamelnaam voor diverse pijnklachten in spieren, pezen en zenuwen die zich tussen de vingertoppen en de nek bevinden. De klachten kunnen worden veroorzaakt door steeds herhaalde bewegingen bij een statische houding. Vooral als dit gepaard gaat met een studie- of werkplek die niet aan jouw lichaam is aangepast, veel stress en weinig ontspanning. Als je veel werkt met een draagbare computer kun je last krijgen van je ogen, polsen, nek en rug. Als je regelmatig op dezelfde plek aan je laptop werkt, is het aan te bevelen om extra hulpmiddelen aan te schaffen, zoals een goede monitor (of een plateau om je monitor op te plaatsen), een volwaardig toetsenbord en een normale muis. RSI verloopt verschillend en niet altijd geleidelijk. Globaal worden de volgende drie fasen onderscheiden: Fase 1: Je hebt (lichte) pijn tijdens het werk. De pijn voelt aan als kramp of een 'doof' gevoel op een goed aanwijsbare plaats. De pijn neemt snel af als je stopt met werken. In deze fase zijn mensen geneigd hun klachten te negeren. Dit is erg onverstandig, want juist in deze fase is er nog een hoop leed te voorkomen. Fase 2: Ook als je niet zit te werken heb je regelmatig pijn, bijvoorbeeld bij het dragen van boodschappen of tijdens het autorijden. De pijn voelt aan als een irritatie of een licht tintelend gevoel, soms is er ook sprake van krachtverlies. In deze fase is er al sprake van ernstige RSI. Fase 3: De pijn is altijd aanwezig, ook als je nergens mee bezig bent. In deze fase is er sprake van een chronische aandoening. Ook licht werk is niet meer mogelijk, net als dagelijkse dingen als boodschappen doen, haar wassen en stofzuigen. Uit deze fase komen kost vaak jaren van therapie. 8.1 Symptomen Als je een of meer van de volgende symptomen vertoont, moet je ernstig rekening houden met RSI: ▪ Je hebt last van pijn, tintelingen, gevoelloosheid, stijfheid of krachtverlies in je bovenrug, nek, schouders, armen, ellebogen, polsen, handen of vingers. ▪ Je klachten kunnen verergeren door fijne bewegingen of lang in dezelfde houding zitten (bijvoorbeeld achter een computer). ▪ De klachten ontstaan vaak tijdens of na een periode van stress of waarin je druk bent geweest met een bepaalde taak (bijvoorbeeld een werkstuk of scriptie). ▪ Rust vermindert de klachten, maar zodra je weer aan de slag gaat komen ze snel terug.

15

Als je last hebt van RSI-klachten is het raadzaam maatregelen te nemen. Helaas bestaat er niet zoiets als dé therapie voor RSI. Waarschijnlijk is een combinatie van rust, beweging en fysiotherapie het meest effectief. Over het algemeen geldt dat RSI verergert naarmate er minder rustmomenten zijn en de klachten te lang genegeerd worden. Het is dus van groot belang er tijdig iets aan te doen. Enkele maatregelen die je kunt nemen: ▪ Neem voldoende rust om de pijn te laten afnemen, maar rust niet te veel; dit vermindert je belastbaarheid. Zorg voor een goede nachtrust. ▪ Werk aan je conditie en de belastbaarheid van je spieren. Denk vooral aan sporten als zwemmen, hardlopen, wandelen, fietsen. ▪ Neem je pijnklachten serieus. Forceer niet en doe geen dingen waar je meer pijn van krijgt. ▪ Stel grenzen en prioriteiten, hoe moeilijk dat ook is. ▪ Durf om ondersteuning te vragen als een bepaalde activiteit te belastend voor je is. Als je RSI-klachten je studievoortgang belemmeren, kun je het beste een afspraak maken met je studieadviseur. 8.2 Maatregelen om RSI te voorkomen Om RSI te voorkomen kun je de volgende maatregelen nemen: ▪ Studeer met regelmaat en beperk de perioden van stress en piekbelasting. ▪ Zorg na een periode van stress voor een lange hersteltijd. ▪ Zit in een ontspannen houding achter de computer. Je rug moet recht zijn en het is verstandig niet telkens in dezelfde houding te blijven zitten. ▪ Zorg voor een goede werkplek: je stoel, bureau, toetsenbord, muis en beeldscherm moeten zo zijn afgesteld dat ze zo min mogelijk klachten opleveren. ▪ Voorkom kou, tocht, geluidsoverlast en te veel zonlicht op je werkplek. ▪ Gebruik toetsenbordcombinaties ter afwisseling van het muizen. Veel dingen die je met je muis doet, kun je sneller met je toetsenbord (zie de sneltoetsen achter in dit boekje). Dit zorgt voor afwisseling. Dit wil overigens niet zeggen dat het gebruik van het toetsenbord onschadelijk is! ▪ Wissel je werkzaamheden af (bijv. beeldschermwerk en artikelen lezen). ▪ Neem na elke 10 minuten werken een korte pauze (20 sec) om de doorbloeding van je spieren te verbeteren: handen schudden, bovenarmen draaien, schouders optillen, hoofd buigen en draaien. Oefeningen of tijdelijk iets anders doen blijkt meer op te leveren dan passief pauzeren. Meerdere korte pauzes gaan in het algemeen niet ten koste van de productiviteit en zijn effectiever dan één lange pauze. ▪ Neem elke 2 uur 10 minuten pauze om te bewegen. ▪ Zit niet meer dan 6 uur per dag achter je computer. ▪ Drink veel water (het dwingt je naar de wc te lopen). ▪ Sta zo veel mogelijk op van je plek. ▪ Maak gebruik van speciale software die je eraan herinnert op tijd pauze te nemen. ▪ Zorg in je vrije tijd voor voldoende ontspanning en lichaamsbeweging. 16

De houding en werkplek

De ideale werkplek



Stoel:

-



Bureau:

-



Toetsenbord:



Muis:

-

De hoek tussen je onder- en bovenbenen moet 90 graden zijn. Je voeten moeten plat op de grond steunen. De ruimte tussen de zitting en je knieholte moet zo groot zijn als een vuist. De rugleuning moet steun geven vanaf de bovenkant van je bekken tot aan je schouderbladen. De hoogte van de armleuning moet gelijk zijn aan de hoogte van de werktafel. De armsteunen moeten je ellebogen ondersteunen, zonder dat je schouders worden opgetild. Stel de hoogte van het bureaublad zodanig in dat de bovenkant van de armsteunen op gelijke hoogte is met de bovenkant van het toetsenbord. Zorg dat je ellebogen en onderarmen ondersteund worden door het werkblad. Als het bureaublad te hoog is, pas dan de hoogte van je stoel aan en gebruik een voetensteun. Gebruik een los toetsenbord. Plaats het toetsenbord en beeldscherm recht voor je. Plaats het toetsenbord binnen handbereik. Houd de muis niet te ver van je lichaam en op dezelfde lijn als je toetsenbord. Beweeg de muis met je hele hand en vanuit je hele arm en niet alleen vanuit je pols. Stel de muis niet te gevoelig in. Beperk zo veel mogelijk het dubbelklikken. Houd je polsen recht bij het typen. 17



Beeldscherm:

-

Plaats het beeldscherm op een armlengte afstand en zó hoog dat je er net overheen kunt kijken. Voorkom lichtinval op je scherm. Stel het scherm in op een lichte achtergrond met donkere tekens. Stel helderheid en contrast zo in dat het prettig kijkt.

Speciale software Een voorbeeld van een programma dat RSI kan helpen bestrijden en voorkomen is Workpace. Je kunt dit programma downloaden bij het ICT Service Centrum (www.uu.nl/workpace) of je kunt het aanschaffen via Surfspot (www.surfspot.nl). Workpace bestrijdt RSI-verschijnselen door regelmatige computerpauzes af te dwingen. In het programma is van alles instelbaar, bijvoorbeeld de lengte en verplichting van de te nemen pauzes. Bij het starten van het programma kun je een standaardprocedure doorlopen om een gebruikersprofiel aan te maken. Daarin geef je aan wat je het programma wilt laten doen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen micropauzes en werkpauzes. Micropauzes duren een aantal seconden en worden om de paar minuten gehouden. Deze dienen om het lichaam even kort te ontspannen en daarna direct door te werken. Werkpauzes worden grofweg ieder uur gehouden en duren een paar minuten zodat je echt afstand neemt van de werkzaamheden en je computer. Zeker als je al eens last hebt gehad van lichte RSI-verschijnselen is het nuttig om Workpace te gebruiken, maar ook ter preventie is het een belangrijk hulpmiddel.

Oefeningen Als je regelmatig goede oefeningen doet, kun je RSI-klachten tegengaan. Uitgangshouding voor deze oefeningen is de volgende: ▪ Zit of sta met een rechte rug. ▪ Houd het hoofd recht. ▪ Houd de schouders laag. Adem een paar keer diep in en uit en richt je aandacht op je nek en schouders. Blijf tijdens de oefeningen goed doorademen, zet je adem niet vast. 1. a. Ga recht boven op je zitknobbels zitten. b. Ontspan je schouders. c. Til je hoofd uit je nek (maak een 'onderkin'). d. Let goed op de ruimte die nu ontstaat. Niet alleen in je nek, maar in je gehele romp. e. Breng je hoofd weer terug. 2. a. Strek je armen omhoog en maak jezelf zo lang mogelijk. b. Laat weer los en herhaal dit. 3. a. Schouders laag. b. Maak met beide schouders cirkels. c. Eerst 10 cirkels voorwaarts, daarna 10 cirkels achterwaarts. d. Doe het aandachtig en langzaam, van kleine rondjes naar steeds grotere. 18

4.

a.

Leg je handen achter je hoofd (niet duwen!) en beweeg je ellebogen naar buiten. b. Ontspan en herhaal dit. 5. a. Maak met je hoofd halve cirkels voorwaarts. b. Laat de cirkels kleiner worden totdat je hoofd in het midden staat. 6. Breng je schouders naar de oren en laat op de uitademing in één keer los. 7. a. Vouw je handen in elkaar (bidgreep). b. Draai je handpalmen van je af. c. Duw je handen met gestrekte armen naar voren. d. Houd dit even vast, ontspan en herhaal de oefening. 8. Draai je handen rond vanuit je polsen (linksom en rechtsom). 9. Spreid en sluit je vingers een aantal keer. 10. Schud je armen los en laat je handen en vingers in de beweging meegaan.

19

9. HANDIGE SNELTOETSEN 9.1         

Sneltoetsen voor Windows Alles selecteren: Annuleren: Begin van de pagina: Bureaublad weergeven: Einde van de pagina: Helpfunctie oproepen: Hernoemen: Knippen: Kopiëren:

 

Kopiëren selectie: Mailen:



Menu weergeven:



Navigeren door alle geopende programma's: Navigeren door de items in de volgorde waarin ze geopend zijn: Omhoog: Omhoog navigeren in de Windows Verkenner: Omlaag: Ongedaan maken: Openen: Plakken: Selecteren item:



       

Ctrl + a Esc Home +d End F1 F2 Ctrl + x Ctrl + c Je kunt ook op het item klikken met de rechtermuistoets en Copy selecteren. Ga naar de plek waar je het bestand wilt kopiëren. Klik met de rechtermuistoets op een lege plek in de map en dus niet op een ander bestand en kies Paste. Ctrl terwijl je het item sleept. Klik met de rechtermuistoets op de geselecteerde items en kies Send to > Mail recipiënt. De bestanden worden nu als attachment aan een leeg e-mailbericht toegevoegd. Alt + Onderstreepte letter in een menu Alt +Tab Alt +Esc PgUp Backspace PgDn Ctrl +z Ctrl +o Ctrl +v Eén keer aanklikken (er verschijnt een blauwe balk rond het bestand). Klik één keer op het eerste bestand van de lijst die je wilt selecteren. Houd de Shift-toets ingedrukt en klik het laatste bestand aan. Nu zijn ook alle bestanden die ertussen staan, geselecteerd.

Selecteren van direct onder elkaar staande items:

20



Selecteren van losstaande items:

 

Sluiten programma of item: Sluiten vastgelopen programma:



Snelkoppeling maken:



Snelkoppeling naar de selectie maken: Startmenu openen:

   

Klik de verschillende bestanden aan die je wilt selecteren en houd de Ctrl-toets ingedrukt. Als je meerdere bestanden hebt geselecteerd, gelden alle menuopties die je krijgt als je er met de rechtermuistoets op klikt, voor al deze bestanden. Alt +F4 Ctrl +Alt +Delete Je krijgt een lijst met alle actieve programma's in beeld, kiest het programma dat je wilt afsluiten en klikt vervolgens op End Task. - Klik met de rechtermuistoets op een bestand of map en kies Send to > Desktop. - Je kunt ook het bestand met de rechtermuisknop naar het bureaublad slepen en kiezen voor Create Shortcut. - Klik met de rechtermuistoets op je bureaublad en kies New > Shortcut. Typ in het tekstveld het programma of de map waarnaar je wilt verwijzen, bijvoorbeeld Explorer voor de Windows Verkenner, en klik op OK. Ctrl + Shift terwijl je het item sleept - Ctrl + Esc +m

Vensters minimaliseren/ maximaliseren: Vernieuwen venster: Verplaatsen:

F5 Een bestand selecteren en met de linkermuis ingedrukt verslepen naar de plaats waar je het wilt hebben. Laat de muis los als het bestand op de juiste plaats staat. Als je een bestand versleept naar een locatie binnen de schijf waarop je werkt, wordt het verplaatst. Versleep je het naar een andere schijf, dan wordt het gekopieerd. Als je je bedenkt tijdens het slepen, dan kun je op de Esc-toets klikken. Het slepen wordt dan weer ongedaan gemaakt. 21

   

Verwijderen: Verwijderen permanent: Windows Verkenner openen: Zoeken:

Delete Delete +Shift +e +f - F3

9.2 Sneltoetsen voor Microsoft Office Opmaak  Cursief: Ctrl + i  Hoofdletter/kleine letter Shift + F3 wijzigen:  Hoofdletters voor alles: Ctrl + Shift + a  Onderstrepen: Ctrl + u  Onderstrepen dubbel: Ctrl + Shift + d  Ongedaan maken laatste - Ctrl + z handeling: - Alt +   Vet: Ctrl + b Regelafstand  Regelafstand 1:  Regelafstand 1,5:  Regelafstand 2:

Ctrl + 1 Ctrl + 1,5 Ctrl + 2

Selecteren  Alinea – einde:  Alles selecteren:  Document – begin:  Document – einde:  Knippen:  Kopiëren:  Plakken:  Regel – begin:  Regel – einde:

Ctrl + Shift +  Ctrl + a Ctrl + Shift + Home Ctrl + Shift + End Ctrl + x Ctrl + c Ctrl + v Shift + Home Shift + End

Vensters  Maximaliseren venster:  Sluiten venster:  Wisselen tussen open vensters:  Wisselen van document:

Ctrl + F10 Ctrl + F4 Alt + Tab Ctrl + F6

Functietoetsen  Nieuw document:  Openen document:  Opslaan:  Opslaan als:  Printen:  Sluiten:  Sluiten openstaand programma:  Spellingscontrole:

Ctrl + n Ctrl + o Ctrl + s F12 Ctrl + p Ctrl + w Alt + F4 F7 22

  

Synoniem geven: Zoeken: Zoeken en vervangen:

Shift + F7 Ctrl + f Ctrl + h

9.3 Sneltoetsen voor het internet Bladeren  Achteruitbladeren door de items op een webpagina, adresbalk, koppelingenbalk:  Begin van het document:      

 

Shift + Tab  Home PgUp

Begin van het document - in grote stappen: Einde van een document: Einde van het document - in grote stappen: Startpagina openen: Volgende pagina: Vooruitbladeren door de items op een webpagina, adresbalk, koppelingenbalk: Vooruitbladeren door frames: Vorige pagina:

 PgDn Alt + Home Alt +  Tab F6 

9.4 Overig  Activeren geselecteerde koppeling:  Adresbalk selecteren:  Adressen weergeven:  Favorieten openen:  Nieuwe browser openen:  Nieuwe website openen:  Printen huidige pagina of het actieve frame:  Sluiten browser:  Vernieuwen huidige pagina:  Volledig scherm:  Zoekbalk openen:

Enter Alt + d F4 Ctrl + i Ctrl + n Ctrl + o Ctrl + p Ctrl + w F5 F11 Ctrl + e

23

10. WIE, WAT, WAAR Bibliotheek UU ICT en Media Notebookinformatie USBO OSIRIS Ephorus Qdesk RSI-vereniging Software Studentenmail Studiepunt USBO Blackboard Vista Blackboard Vista informatiepagina

www.uu.nl/bibliotheek www.uu.nl/ictenmedia Informatie notebooks www.uu.nl/osirisstudent http://student.ephorus.nl www.uu.nl/qdesk www.rsi-vereniging.nl www.surfspot.nl http://gmail.students.uu.nl www.uu.nl/studenten/usbo http://www.uu.nl/blackboard www.uu.nl/vista

Blackboard Vista ondersteuning (ICT & Media) 253 8100 [email protected] ICT Servicecentrum (uitsluitend technische ondersteuning) 253 4500  https://ict-servicedesk.uu.nl Jos Thoben, key-user website 2.16 253 84 88 / 78 55 [email protected] Dorine Wassenberg, Osiris en roostering 2.27 253 83 50 [email protected] Peter Taminiau, key-user Osiris 2.27 253 2691 [email protected] Renata Wientjes-Jongerius, cijferadministratie 2.27 253 63 23 [email protected]