Jaarverslag 2015 Onderwijs
6
2
10 13
16
Identiteit
ICT
Personeel & organisatie
Huisvesting & materieel
Bestuur
Uitgave: juni 2016
18 20
Financiën
17
Algemeen
Het College van Bestuur blik t terug op 2015
Samen op reis naar de toekomst Het thema van de nieuwjaarstoespraak 2015 was ‘Samen op reis naar de toekomst’. Die reis in 2015, samen met alle betrokkenen, is een inspirerende geweest. In 2015 begonnen wij ook met de uitvoering van zowel het strategisch beleidsplan van de stichting als de schoolplannen van al onze scholen. De vier thema’s uit het strategisch beleidsplan waren leidend in 2015: goed onderwijs - ieder kind een astronautenpak -, een professionele leergemeenschap, samen op reis en het bewaken van de koers.
men door onder andere aandacht voor mobiliteit, werkstress, de implementatie van de CAO PO, loopbaan- en verzuimbegeleiding en het aanbieden van bedrijfsfitness.
Moderne schoolgebouwen
‘Een astronautenpak voor ieder kind’
Samen op reis naar de toekomst!
T
egen de achtergrond van een onrustige samenleving - met veel berichten over crises, de grote stroom vluchtelingen die zich een weg zocht door Europa, de felle discussie rond Zwarte Piet en de heftige politieke debatten - hebben wij gebouwd aan een hoopvolle toekomst. Een toekomst waar onze scholen de kinderen op voorbereiden. Een toekomst waar ook de 21st century skills en de steeds verdergaande digitalisering een grote rol in spelen.
Samen dromen
In 2015 waren de directietweedaagse in februari en de grote personeelsdag in september
Strategisch beleidsplan 2015 - 2019 | publieksversie Strategisch Beleidsplan 2015 - 2019 | publieksversie
Vertrouwen in de toekomst twee bijzondere bijeenkomsten waar wij met elkaar droomden en bouwden aan uitdagende beelden voor de toekomst. Wij ervoeren wat het is om met elkaar in een professionele leergemeenschap te functioneren. Op de personeelsdag werd ook het inspirerende en kleurrijke boekje ‘Samen op reis naar de toekomst’ aan alle aanwezigen uitgereikt, met daarin bijdragen van onze leerlingen met hun ideeën voor de toekomst.
2015 2013
2014
7.699 7.862 +163
Leerlingaantallen
1
Jaarverslag 2015
1
Voor het geven van goed eigentijds onderwijs is het ook belangrijk om te beschikken over goede huisvesting. Tijdens onze reis naar de toekomst hebben wij niet alleen met elkaar gesproken en gedroomd, maar ook daadwerkelijk de handen uit de mouwen gestoken en letterlijk gebouwd. Vanuit onze visie dat moderne schoolgebouwen flexibel moeten zijn, indien mogelijk plaats bieden aan een brede opvang van voor- tot en met naschoolse voorzieningen, een plek zijn waar kinderen zich veilig voelen en met plezier naar toe gaan. Schoolgebouwen waar bovendien aandacht is voor duurzaamheid. In 2015 zijn verschillende mooie nieuwe schoolgebouwen gerealiseerd of hebben renovaties plaatsgevonden. Daarvoor is een gezonde duurzame, financiële situatie van de stichting nodig en ook daarvan is sprake.
9.081 +1.219
Scholing
Om die reis goed te kunnen maken, en ook werkelijk actief te kunnen bijdragen aan een goede onderwijskwaliteit en de professionele leergemeenschap, is er weer veel aandacht geweest voor scholing en professionalisering op zowel school- als stichtingsniveau. Naast het scholingsaan-
16-09-15 10:55
bod voor veel LB-specialisten hebben ook de directeuren zich verder bekwaamd op het terrein van sturen op veranderingen en opbrengsten en in het uitvoeren van audits. Niet alleen aan de professionalisering van personeel is in 2015 aandacht geschonken, ook duurzame inzetbaarheid is nadrukkelijk aan de orde geko-
Een jaar dus met vele uitdagingen, die wij graag zijn aangegaan. Wij kunnen niet anders dan vanuit onze passie voor en grote betrokkenheid bij de opvoeding, vorming en ontwikkeling van jonge mensen, hen begeleiden tot nieuwsgierige, onderzoekende mensen die zelf en samen met anderen de toekomst met vertrouwen tegemoet treden. ■
Missie Laurentius Stichting Als maatschappelijk betrokken organisatie biedt de Laurentius Stichting kwalitatief goed onderwijs aan leerplichtige leerlingen in haar werkgebied en draagt bij aan hun vorming en ontwikkeling. De volgende kernwaarden staan daarin centraal: groei, samen, vrijheid, verantwoordelijkheid en eigenheid. Als overtuigd voorstander van het Bijzonder Onderwijs kiest de Laurentius
Stichting voor de katholieke grondslag. De stichting oriënteert zich op de waarden binnen de katholieke traditie en de katholieke kerk. Wederzijdse contacten en authentieke dialoog op diverse niveaus tussen de Laurentius Stichting en de katholieke gemeenschap dragen bij aan ieders zending. Op de scholen zijn in dit opzicht het vak godsdienst/levensbeschouwing en een aantal
inhoud
religieuze rituelen belangrijke elementen. De Laurentius Stichting streeft ernaar om bij de beleidskeuzes de aspecten van gemeenschapsvorming en onderlinge solidariteit bewust te betrekken. Zo wil de stichting een bijdrage leveren aan een aangename, onderling veilige en opbouwende leefen werkomgeving voor zowel haar doelgroep als haar medewerkers. ■
pagina 2
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Directie tweedaagse
‘Van selfie naar wefie’ ‘Op een onbewoond eiland’ van Kinderen voor kinderen; op deze melodie maakte een groep directieleden de volgende tekst: In de Zeeuwse Stromen - Kwamen wij vanochtend aan - Laat de goede plannen komen - Laat de stress maar lekker gaan. Ze zongen over de directie tweedaagse die in februari 2015 plaatsvond in Renesse. Het thema van deze dagen was ‘Van selfie naar wefie’, van ik naar wij, van individueel naar collectief leren.
D
oel van de tweedaagse was elkaar beter leren kennen, elkaars talenten ontdekken en samen invulling geven aan de professionele leergemeenschap. Er was een lezing ‘De essentie van ons vak’ van Ton van Rijn, voormalig directeur van vier basisscholen. Hij vroeg zich af: wat maakt ons tot een schoolleider waar leerkrachten, kinderen en ouders blij van worden? Het antwoord: de relatie. “Een kind vraagt van ons dat we goede leraren zijn, die vertrouwen geven, hoge verwachtingen hebben, aanmoedigen, beschikbaar zijn. Zonder relatie geen prestatie.” Waarom zouden we onderwijs anders, beter, innovatiever moeten willen maken? Omdat ieder kind uniek is. “Ga uit van verschillen en van mogelijkheden.
Interessant is wat iemand wel kan en kan leren, niet wat hij of zij allemaal niet kan.” Zijn pleidooi: kijk naar het kind en zijn behoefte, stel hem of haar vragen, maak kinderen actief en verantwoordelijk voor het leerproces. Kinderen kunnen prima aangeven wat ze aan ontwikkeling nodig hebben.
Relatie centraal
Joke Reijman betoogde: “Als scholen functioneren als een professionele leergemeenschap werken leerkrachten intensief samen aan optimaal onderwijs. De schoolleider functioneert als cultuurbouwer, educator en architect. Een belangrijke rol, die soms dwingend is, soms ondersteunend en altijd uitgaat van de relatie.”
Nadat iedereen aan het begin van de tweedaagse een selfi e had gemaakt, werd van de hele groep een ‘wefi e’ gemaakt.
Trainer/coach Piet Lemmen behandelde het ‘leren gericht op de toekomst’. Aspecten daarin zijn intenties delen, je bewust worden en opschorten van je oordeel, met open blik naar situaties kijken, je werkveld leren aanvoelen, dingen laten ontstaan en gaan, dingen uitproberen en inpassen in het bestaande proces.
Good practices
Er waren workshops, onder andere over duurzame inzetbaarheid, hoe je moeiteloos leerkrachten laat schitteren met waar-
derende functioneringsgesprekken en Restorative practices. Er werden tenslotte ‘good practices’ verzameld en gedeeld: wat doen we al waardoor collectief leren ontstaat? Er werd gediscussieerd over mogelijkheden om professioneel leren vorm te geven. De drie ideeën die de meeste waardering kregen, waren schoolbezoeken afleggen, directiestages organiseren en collegiale consultatie organiseren voor directeuren met of zonder leervraag. Het College van Bestuur bespreekt deze ideeën graag verder in het directieoverleg. ■
Personeelsdag 2015
“Hééé wat leuk je weer te zien!” ‘Ieder kind een astronautenpak. Samen op reis naar het onderwijs anno 2020.’ Dat was het thema van de personeelsdag die in september 2015 plaatsvond. Een dag met een rijk aanbod aan workshops en interessante lezingen. Een dag met veel verwachte en onverwachte ontmoetingen tussen collega’s. Een dag vol plezier, inspiratie, nieuwe ideeën en stof tot nadenken.
De Wilgenhoek over 2015
L
ocatie was de Fokker Terminal in Den Haag: de voormalige school voor luchtvaarttechniek. Vroeger stonden in de enorme hangar de vliegtuigen opgesteld waar de studenten aan konden sleutelen. In het hart van dit gebouw troffen zo’n 826 personeelsleden elkaar: pedagogisch medewerkers, onderwijsgevend en ondersteunend personeel, directies, stafleden en bestuur.
Rake grappen
Om negen uur vulde de theaterzaal zich met alle deelnemers. Joke Reijman opende de dag met een overzicht van de stichtingsdoelen voor de komende vier jaren uit het strategisch beleidsplan met als titel ‘Ieder kind een astronautenpak’. Daarna was het de beurt aan Peter Heerschop, cabaretier, leraar LO, pedagoog en man met een groot onderwijshart. Op de studiedag bracht hij zijn warme gevoelens voor het vak en de leerlingen mooi onder woorden, afgewis-
2
Jaarverslag 2015
seld met verrassende observaties en rake grappen. De moraal van Peters verhaal: leerkrachten doen ertoe. Soms met de kleinste dingen. “Onthoud: elke dag gaan er tientallen verhalen over jou de wereld in. Jullie doen ertoe!”
Ruim dertig workshops
Wetenschapsjournalist Mark Mieras gaf een interessant hoorcollege over de zes natuurwetten voor leren bij kinderen. Hij vertelde boeiend over o.a. hoe kinderen zich ontwikkelen en hoe kinderen leren. Daarnaast waren er ruim dertig verschillende workshops, variërend van ‘stevig in je schoenen staan’ en ‘het voeren van tienminutengesprekken met ouders’ tot
‘mediawijsheid’ en ‘programmeren met kinderen’. Er was ook een mini-NOT waar OnderwijsAdvies, de Rolf groep en het HCO hun producten lieten zien.
In 2015 hebben we ons gebogen over de missie en visie van De Wilgenhoek voor de komende vier jaar. Tijdens de studiedagen is er een keuze gemaakt uit de kernwaarden en is de missie verwoord: optimaal resultaat, positieve samenwerking, veiligheid en welbevinden en structuur. Wij hebben ook een nieuwe slogan bedacht: ‘Samen voor een stevige basis’. We hebben de ouders tijdens een succesvolle ouderavond geïnformeerd over de visie rond didactiek, pedagogisch klimaat, leerstofaanbod en contacten met ouders. De reacties en suggesties op deze punten zijn meegenomen tijdens een volgende studiedag voor het team met als doel de visie vast te stellen. Het was een bijzonder goed proces, waarbij teamleden, ouders en MR elkaar hebben gevonden om samen de toekomst van De Wilgenhoek vorm te geven.
De juiste snaar
Bij de afsluitende borrel bleven veel mensen nog even napraten. De reacties waren overwegend positief. Nel van Biezen, leerkracht op De Zuidwester: “Joke Reijman heeft alle collega’s van - voorheen - De Zwerm écht welkom geheten. Een studiedag als deze heb ik nog niet eerder meegemaakt: een inspirerende locatie, professionele organisatie, goede sprekers. Bovendien kan ik de lessen uit de workshops echt toepassen in de
inhoud
praktijk.”Mirjam de Vreede, leerkracht op De Willibrord blikte terug: “Peter Heerschop raakte de juiste snaar en zette me aan het denken. Als leerkracht ben je ontzettend belangrijk voor ieder kind. Daar ben ik trots op en daar ga ik vaker bij stilstaan!” Joke Reijman tenslotte: “Ik kijk met veel dankbaarheid en een beetje weemoed (het was tenslotte mijn laatste) terug op een geslaagde studiedag.” ■
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Auditopleiding
De Regenboog over 2015
Laurentiusscholen ‘inspecteren’ elkaar en leren van elkaar
We zijn gerichter aan de slag gegaan met het gebruik van social media bij presentaties. Dit zorgde voor gemotiveerde kinderen en veel leuke resultaten. Per groep wordt er steeds meer gewerkt met inzet van de devices ter ondersteuning van het onderwijs. In het kader van Cultuureducatie met Kwaliteit is in de Kinderboekenweek samen met de VAK invulling gegeven aan het thema ‘Raar maar waar’. Het was een week vol goochelkunsten en spannende activiteiten rondom wetenschap en techniek. Ouders waren welkom bij de afsluitende presentaties. Binnen het handelingsgericht werken is er vooral ingezet op doelgericht werken, het verhogen van de betrokkenheid van de kinderen en het geven van feedback tijdens de lessen. Daarnaast is er in werkoverleggen gesproken over in te zetten verbeteringen in ons lesaanbod. Met Kerstmis is met alle kinderen, ouders en het team een kerstmusical ‘Let’s do it’ opgevoerd in theater De Veste, een spetterende afsluiting van het jaar 2015!
O
nder meer Marja Bocxe (Cornelis Musiusschool), Maurice Bavelaar (Titus Brandsmaschool) en Johan Boelema (Rosaschool) hebben de opleiding gevolgd. Tijdens zes bijeenkomsten hebben zij zich vastgebeten in allerlei inspectienormen en –cijfers, o.a. op het gebied van opbrengsten, zorg, begeleiding, schoolklimaat en communicatie. De theorie werd direct toegepast tijdens bezoeken aan andere scholen. Net als de inspecteur bestudeerden zij plannen, leerlingvolgsystemen en resultaten, voerden gesprekken met directeuren en IB’ers en observeerden leerkrachten en leerlingen.
Bewijs het maar
Marja: “Ik heb geleerd op een andere manier te kijken en conclusies te trekken. Hoe beoordeel je bijvoorbeeld een rustige sfeer? Wat zíe je dan eigenlijk? Wat doet de leerkracht? Wat doen de leerlingen? Ook moet je meewegen wat je niet direct ziet. Een klas reageert bijvoorbeeld anders op een juf die net terug is van zwanger-
Foto: Rutger Burger
Het blijft spannend, hoe ervaren je ook bent in het onderwijs: het inspectiebezoek. Bureau Meesterschap biedt schoolleiders daarom een kijkje door de bril van de inspecteur. Welke vragen stelt een inspecteur? Welke documenten bekijkt hij? Welke normen gebruikt hij om een school te beoordelen? Een aantal directeuren, adjunct-directeuren en intern begeleiders van de Laurentius Stichting volgde in 2014-2015 en 2015-2016 de auditopleiding, vooral om hun eigen kracht te ontdekken en van andere scholen te leren.
schapsverlof dan op een juf die al het hele jaar voor de klas staat.” Johan benadrukt het belang van bewijs: “Scholen moeten hun kwaliteitssysteem kunnen aantonen. Daarom is het bijvoorbeeld belangrijk dat een leerkracht aantekeningen maakt over zijn hulp aan een kind en de plannen zo nodig bijstelt. We moeten onze ‘plan-docheck-act’-cyclus inzichtelijk maken.”
Kritische vragen
De directeuren hechten veel waarde aan de gesprekken die ontstonden met collega’s van andere scholen. Er werden kritische vragen gesteld: ‘Waarom doen jullie dit?’ ‘Doen jullie de goede dingen?’ ‘Doen jullie de dingen goed?’ “Deze vragen
Pius X
stel ik nu ook regelmatig binnen mijn eigen team”, zegt Marja. Verder hebben de directeuren allerlei praktische ideeën opgedaan. Van handige documenten om de opbrengsten van de school te analyseren tot slimme systemen om het begrip van moeilijke woorden te verbeteren. Maurice blikt positief terug op de klassenbezoeken: “Je kunt nog zoveel mooie documenten hebben, maar in de klas gebeurt het. Daarom hebben wij allemaal voor het onderwijs gekozen en niet om een schoolplan, hoe noodzakelijk ook, te maken.”
‘Critical friend’
De directeuren zeggen door de opleiding beter voorbereid te zijn op inspectiebe-
zoeken op hun eigen school. Wel vinden ze het allemaal jammer dat de opleiding gebaseerd was op het oude toezichtkader, terwijl de inspectie overstapt op een nieuw kader met minder toetsingscriteria. Maurice: “Voor mij is de kernvraag ‘hoe beoordeel je op een goede manier de kwaliteit van het onderwijs?’. Het gesprek daarover vind ik belangrijker dan al die inspectienormen.” Allen hopen dat de Laurentiusscholen structureel audits bij elkaar gaan uitvoeren; eventueel op thema, bijvoorbeeld instructie. Johan: “We kunnen voor elkaar een ‘critical friend’ zijn in een veilige sfeer. Ik hoop dat alle directeuren hiervoor open staan en hier tijd voor willen maken. Het loont echt.” ■
Leren analyseren, veranderen en adviseren Naast de audittraining voor directieleden en intern begeleiders waren er in 2015 meer bijzondere opleidingen. Zoals de leergang ‘leidinggeven aan veranderingstrajecten’ en diverse opleidingen voor leerkrachten LB. De professionele leergemeenschap krijgt steeds meer vorm.
A
anleiding voor de leergang ‘leidinggeven aan veranderingstrajecten’ was het signaal dat scholen de analyse van de opbrengsten niet altijd juist verwerkten en de gevolgtrekking en ambitie niet altijd goed verwoordden. Directieleden en intern begeleiders die aan deze leergang deelnamen, leerden daarom een goede analyse te maken van de sterke en zwakke kanten van hun school, de opbrengsten te analyseren, ze kregen inzicht in het gebruik van kijkwijzers, deden kennis op van diverse leiderschapstesten en -stijlen, leerden theorieën over veranderingsprocessen en hoe zij succesvol leiding kunnen geven aan veranderingsprocessen. Veertien mensen behaalden het certificaat.
Opleidingen voor leerkrachten LB
In 2015 hebben ook weer veel leerkrachten een LB-certificaat behaald: acht bouw-
3
Jaarverslag 2015
coördinatoren, zes taalspecialisten, vijf gedragscoördinatoren en vijf coaches. Alle specialisten zetten zich in voor het ontwikkelen van beleid, voor het begeleiden van collega’s in het lesgeven en zijn adviseur van hun directies op hun gebied van deskundigheid. Onder leiding van de trainer worden nog terugkomdagen georganiseerd. Dat is in 2015 gebeurd voor de rekenspecialisten die vorig jaar hun certificaat behaalden.
Intervisie
Op Sharepoint zijn inmiddels alle LB’ers met hun specialisatie te vinden. In 2015 hebben drie voorlichtingsbijeenkomsten plaatsgevonden om leerkrachten te laten zien welke specialisten de stichting in huis heeft en hoe zij elkaar kunnen inschakelen. Daarnaast zijn er intervisiebijeenkomsten georganiseerd voor LB’ers met dezelfde specialisatie. ■
Laurentius Praktijkschool
inhoud
pagina 3
pagina 4
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Vier nieuwe scholen
2015 stond voor ons in het teken van de professionele dialoog. Aan de hand van het programma van stichting LeerKRACHT hebben de leerkrachten met elkaar tijdens bordsessies verbeterdoelen afgesproken. Hieruit volgden acties en moest er gepland worden wie, wat, wanneer deed. Zo was continu helder waaraan, wanneer en door wie werd gewerkt. Tijdens de sessies werd dit alles besproken en wist men hoe het er voor stond. Dit heeft ervoor gezorgd dat we met elkaar zeer onderwijsinhoudelijk bezig zijn geweest. Verschillende doelen zijn behaald: • Coöperatieve werkvormen worden ingezet bij reken- en taallessen; • Tablets zijn schoolbreed ingezet bij diverse lessen; • In de bovenbouw is de parate kennis van de tafels vergroot; • Er is een betere aansluiting gecreëerd tussen de methode begrijpend lezen en de bijbehorende toetsen; • Er is een leerlijn taal en rekenen voor kleuters ontwikkeld met helder geformuleerde doelen; • De veiligheid op het plein is vergroot en incidenten zijn verminderd.
De Poolster over 2015 2015 bracht mooie momenten. Zo is in september het veertigjarig bestaan van de school op een zeer ludieke en feestelijke wijze gevierd. Circus TA DAA heeft er samen met de kinderen, ouders en team een superleuke dag van gemaakt, waar iedereen met veel genoegen op terugkijkt. Een ander zeer heuglijk moment voor de school vond ook plaats in september: de oplevering van de aanbouw aan de school. Een zestal schitterende lokalen, een spreekruimte, een berging en sanitaire voorzieningen staan te stralen. De ingebruikname ging gepaard met een groot feest voor alle betrokkenen. De gebruikers vinden het geweldig fijn werken in de nieuwbouw. Daarnaast zijn twee belangrijke onderwijskundige veranderingen ingevoerd: allereerst de methode ZIEN, een methode om het sociaal functioneren van kinderen goed in beeld te krijgen. Tevens is een start gemaakt met het Breinleren. Met deze twee trajecten gaan we komende periode aan de slag. Zo blijft de Poolster heerlijk in beweging.
4
Jaarverslag 2015
“We voelen ons super welkom” Sinds 1 januari 2015 zijn de scholen van voormalig schoolbestuur De Zwerm onderdeel van de Laurentius Stichting. Van een klein bestuur verhuisden de Rosa basisschool, de Petrus Dondersschool, De Buutplaats en De Zuidwester naar een grote stichting. Wat vinden de directeuren van hun nieuwe bestuur?
Het Haagse geheim
De Haagse en Rijswijkse scholen zoeken elkaar vaak op omdat zij met vergelijkbare thema’s te maken hebben. Charles Schmitz: “Onze populatie bestaat voor een groot deel uit allochtone leerlingen. Leerlingen komen binnen met achterstanden, maar lopen die al snel in. Ons geheim: hoge verwachtingen hebben.” De Petrus Dondersschool doet hier nog een schepje bovenop als brede buurtschool met een breed lesaanbod van 08.30 tot 15.30 uur. De directeuren van de Haagse scholen zijn ervan overtuigd dat de andere Laurentiusscholen kunnen leren van de aanpak in het ‘Haagse’ en delen hun kennis graag.
Meer tijd
Foto: Fleur Beemster
De Petrusschool over 2015
“We hebben er zin an!”, zo werd Charles Schmitz in het jaarverslag 2014 geciteerd over de fusie met de Laurentius Stichting. Een jaar later vroegen we de directeur van De Buutplaats hoe het in de praktijk bevalt bij de Laurentius Stichting. “Ik voel mij al aardig ingeburgerd dankzij de prettige, open sfeer en collegialiteit tussen de directeuren. Ook op de personeelsdag werden we hartelijk welkom geheten”, zegt Charles. Senne Donders, directeur van de Petrus Dondersschool, waardeert de praktische ondersteuning en betrokkenheid van het stafbureau: “Ik ben pas sinds een jaar directeur en moet daarom veel uitzoeken. Bij het stafbureau kan ik altijd terecht. Zo heeft Anja Pakkert een keer de administratie op onze school onder handen genomen. Ook is er een ‘maatje’ voor me geregeld.”
Petrus Dondersschool
Leuke nieuwe collega’s
Ook Betty Hoekstra en Johan Boelema van de Rosa basisschool zijn positief over de fusie: “Onze scholen lopen minder risico. De Laurentius Stichting vaart een stabiele koers. Het personeelsbeleid is professioneel; het hoge ziekteverzuim op onze school wordt bijvoorbeeld met visie aangepakt.” Ragna Kuiper, directeur van De Zuidwester, had eerst wat bedenkingen bij zo’n grote stichting: “Binnen De Zwerm hadden we als directeuren veel onderling contact. Zou dat wel zo blijven? Maar ook binnen de Laurentius Stichting sparren de directeuren veel met elkaar. Zoveel leuke nieuwe collega’s om kennis mee te delen, vind ik een groot voordeel van de fusie.”
Positieve ontwikkelingen inspectie In november 2015 vond het jaarlijkse gesprek tussen het College van Bestuur en de onderwijsinspecteur plaats. De bezochte Laurentiusscholen hebben de inspectiebezoeken vorig jaar overwegend positief ervaren. Scholen zijn vooral tevreden over het gevoerde gesprek; het oude gevoel dat de inspectie ‘afrekent’ is afgenomen. Prettig is ook dat leerkrachten bij het feedbackgesprek zijn. Van inspectiezijde wordt hetzelfde ervaren en de inspectie wenst op dezelfde manier verder te gaan. De mogelijkheid om binnen het nieuwe toezichtskader toch een oordeel ‘zwak’ of ‘zeer zwak’ uit te spreken blijft bestaan. De inspectie blijft dus oordelen of een school voldoet aan de basiskwaliteit. Daarnaast wordt de rol van de inspectie er één van stimulator ter verbetering van de onderwijskwaliteit. Alleen de Mariaschool Rijswijk kreeg vorig jaar het
oordeel ‘zwak’. Alle andere scholen hebben het basisarrangement, waarbij enkele scholen een attendering of waarschuwing kregen.
Naar bestuursgericht toezicht
De volgende stap is het bestuursgericht toezicht, dat eens in de vier jaar zal plaatsvinden. Immers, de besturen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. Besturen kunnen aangeven welke scholen bezocht moeten worden op een bepaald thema. Ook de internationale scholen vallen onder het inspectietoezicht. In principe wordt het gewone toezichtkader daarvoor gehanteerd. Voorjaar 2016 staat voor de International School Delft het bezoek gepland. Daarbij zal een collega-inspecteur die bekend is met het internationaal onderwijs, het inspectiebezoek uitvoeren tezamen met de inspecteur van de Laurentiusscholen. ■
inhoud
Zijn er ook nadelen aan de fusie? Ragna: “Bovenschoolse zaken kosten meer tijd. Bijvoorbeeld: even naar het stafbureau, de bovenschoolse werkgroepen en de personeelsmutaties, die vroeger door het stafbureau van De Zwerm werden gedaan en die ik nu zelf doe. Mijn takenpakket is zwaarder geworden.” Johan noemt de splitsing van scholen en peuterspeelzalen in aparte stichtingen: “We willen één doorlopende leerlijn tussen peuterspeelzaal en basisschool en dat vraagt nu meer afstemming tussen de directeuren.” Senne besluit: “Sommige dingen gaan langzaam binnen zo’n grote stichting. Ik wil bijvoorbeeld graag een adjunct-directeur aannemen, maar moet me natuurlijk aan de procedure met CvB en MR houden. Het voordeel is wel dat de kwaliteit van de mensen goed beoordeeld wordt.” Al met al telt de Laurentius Stichting er vier tevreden directeuren bij! ■
Het Baken over 2015 Onderwijskundig kenmerkt het jaar 2015 zich door de eerste ervaringen met de nieuwe taalmethode ‘Staal’. Staal werkt met de bewezen spellingaanpak van José Schraven en is de eerste methode die spelling en grammatica combineert. Het is niet alleen voor de leerlingen een nieuwe methode, maar zeker ook voor de leerkrachten. De eerste ervaringen zijn in elk geval positief. Het aantal leerlingen op school is wederom heel licht toegenomen, waardoor we onze 23 groepen weer prima konden bezetten. We zijn als team naadloos overgestapt op de aangepaste normjaartaak die vanwege de nieuwe CAO noodzakelijk was. Natuurlijk hebben er ook weer sportdagen, excursies, schoolreizen, een schoolkamp, maandsluitingen, een schoolproject en vele andere creatieve en sportieve activiteiten plaatsgevonden. Voor veel kinderen zijn het de krenten uit de onderwijspap! De ouderenquête die eind 2015 is afgenomen, liet hele positieve resultaten zien. Voor ons is dat een extra motivatie om de toekomst in te gaan!
Onderwijs
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Bijzonder karakter International School Delft De International School Delft (ISD) maakte na de start in 2014 een grote groei door. Mede dankzij het curriculum is de fi losofi e ‘Inspiring learning for bright futures’ springlevend en kan de school rekenen op enthousiaste leerlingen en ouders.
D
e ISD biedt het Primary Years Programme (PYP) van het International Baccalaureate (IB) aan. Het programma richt zich op de brede ontwikkeling van het kind binnen én buiten het klaslokaal en wordt in het Engels aangeboden. Daarnaast zijn er lessen Nederlands. Het programma bestaat uit zes thema’s: who we are; where we are in place and time; how we express ourselves; how the world works; how we organize ourselves; sharing the planet. Het aanbieden van dit programma gaat gepaard met een autorisatieproces om te garanderen dat de
International School Delft
Beleidsontwikkelingen gemeenten Lokaal Educatieve Agenda
In alle gemeenten waar Laurentiusscholen zijn gevestigd, hebben school- en gemeentebesturen afspraken gemaakt over de kwaliteit van het onderwijs, de opvang, de jeugdzorg en de huisvesting en deze afspraken zijn vastgelegd in de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). Omdat gemeenten in 2015 te maken hadden met bezuinigingen van rijkswege, specifiek op het gebied van onderwijsachterstandenbeleid, moest soms de LEA aangepast worden. Dat vergde veel overleg tussen gemeenten en schoolbesturen over de verdeling en de besteding van de beschikbare middelen. Een deel van de middelen werd tevens geoormerkt voor de opvang van nieuwkomers.
Opvang vluchtelingenkinderen
De opvang van vluchtelingenkinderen is een van de grote kwesties waar gemeenten de komende jaren voor staan. Elke gemeente heeft een taakstelling
gekregen voor de opvang van nieuwkomers/statushouders. Gemeenten en schoolbesturen voeren overleg over de vormen van opvang van deze kinderen, al of niet op een centrale plek. Opvangklassen, bedoeld voor nieuwkomers die korter dan een jaar in Nederland zijn en de Nederlandse taal nog niet beheersen, zijn een optie. Het streven is deze leerlingen zo snel mogelijk taalvaardig te maken in het Nederlands, zodat ze snel aan het reguliere onderwijs kunnen deelnemen. In Lansingerland worden de leerlingen deels centraal opgevangen, in een zogenoemde schakelklas in de ochtend en in de middag gaan ze naar de school in de wijk. Gaat het om weinig leerlingen, of leerlingen die al langer in Nederland zijn, dan komen ze in de gewone klassen terecht. Dat kan naar keuze van de ouders op elke school zijn. In de gemeente Rijswijk komt een AZC (asielzoekerscentrum), waar een school aan verbonden wordt. ■
Gemeentelijke subsidies Delft:
VVE, bewegingsonderwijs, onderwijsachterstandenbeleid, Vindplaatsen (bibliotheekvoorzieningen) en ouderbetrokkenheid.
Den Haag:
Kwaliteit VVE, ouderbetrokkenheid en oudereducatie, schoolmaatschappelijk werk, cultuureducatie, LeerKansenProfiel, Verlengde Schooldag, Brede Buurtschool, veilige school, gewichtige leerkracht.
Lansingerland:
Schoolmaatschappelijk werk.
Midden Delfland:
Regulier onderwijs ter voorkoming van veel doorverwijzing.
Pijnacker-Nootdorp:
Incidenteel op basis van maatschappelijke relevantie.
Rijswijk:
Impuls taalbeleid, m.n. leesvaardigheid en opvang asielzoekerskinderen. ■
onderwijs 5
Jaarverslag 2015
school het programma correct aanbiedt. De ISD hoopt deze goedkeuring in de loop van 2016 te verwerven. Na goedkeuring wordt voortdurend getoetst of scholen nog aan de kwaliteitseisen voldoen.
Nieuw gebouw
Met ingang van schooljaar 2015-2016 heeft de school zijn intrek genomen op de campus van de TU Delft. De officiële opening, met veel enthousiaste leerkrachten, kinderen en ouders, onderstreepte het bijzondere karakter van deze school. Het bestuur van de Laurentius Stichting, de TU Delft en de gemeente Delft zijn in gesprek over een mogelijke uitbreiding van de ISD voor schooljaar 2016-2017. In de loop van 2015 deed de gemeente Delft een haalbaarheidsonderzoek naar internationaal voortgezet onderwijs, waaruit bleek dat hier veel vraag naar zal zijn. ■
De Godfried Bomansschool over 2015 Wat een jaar… De brand in juli 2015 heeft heel veel impact gehad op iedereen in en om onze school. Tijdelijk met de bus naar school in Delft en zorgen dat de kwaliteit van ons onderwijs op peil bleef; het heeft veel gevraagd van het team, leerlingen en ouders. Maar we bleven positief: onze missie ‘samen vooruit!’ was heel toepasselijk. In 2015 zijn we gestart met de nieuwe methode Taalactief en heeft Rekenrijk centraal gestaan tijdens klassenbezoeken door de rekencoördinator. Bij de kleuters zijn we verder gegaan met de voorbereiding op begrijpend lezen: begrijpend luisteren. Aan de hand van de observatielijst ‘condities voor opbrengstgericht werken’ zijn in alle groepen klassenbezoeken afgelegd die ons mooie aanknopingspunten gaven voor ons jaarplan. Tenslotte zijn we met KIVA begonnen: een schoolbreed programma, gericht op positieve groepsvorming en het versterken van de sociale veiligheid op basisscholen. Het motto van KIVA sluit naadloos aan bij dat van de Godfried Bomans: ‘samen maken wij er een fijne school van’.
Klachten, van plaatsing tot Zwarte Piet
Naar één SBO-voorziening in Delft
De Laurentius Stichting heeft in 2015 acht klachten in behandeling genomen. Het ging om: ➜ Zorg op maat voor een hoogbegaafde leerling (1x)
Het Samenwerkingsverband Passend Primair Onderwijs Delfl anden heeft zich in 2015 uitgesproken voor het realiseren van twee samenhangende SBO-voorzieningen, één in Pijnacker en één in Delft. De schoolbesturen van de twee SBOscholen in Delft, de Bouwsteen en de Laurentius SBO, hebben een extern bureau laten onderzoeken hoe zij samen één SBO-voorziening in Delft kunnen realiseren. In het onderzoek is de relatie met het speciaal onderwijs (SO) cluster 3 en 4 in beschouwing genomen en zijn alle ontwikkelingen omtrent Passend Onderwijs en de decentralisatie Jeugdzorg meegenomen. In het advies diende het belang van het kind centraal te staan. In de tweede helft van 2015 zijn de conceptrapportage en het advies op bestuursniveau besproken. Uit de rapportage bleek overeenstemming bij alle betrokkenen van beide scholen over een brede SBO-voorziening met stevige banden met de basisscholen, het SO en de Jeugdzorg, binnen het kader van passend onderwijs. Eind 2015 is het definitieve rapport besproken met de directies, de teams en de MR’en van beide scholen. In de loop van 2016 wordt de vorming van een brede SBO-voorziening in Delft verder uitgewerkt. ■
➜ Plaatsing van een leerling op het speciaal (basis)onderwijs (2x) ➜ Gegeven onderwijs en omgangsvormen (1x) ➜ Advisering voortgezet onderwijs (1x) ➜ Aannamebeleid (1x) ➜ Weinig aandacht voor katholieke identiteit (1x) ➜ Eis schadevergoeding i.v.m. niet geconstateerde dyslexie (1x) Bij Bureau Discriminatiezaken diende een personeelslid een klacht in i.v.m. het niet toestaan van het dragen van een hoofddoek op één van de scholen.
Zwarte Piet
Veel reacties -positief en negatiefkwamen in september bij het bestuur binnen op het initiatief van de gezamenlijke schoolbesturen in de gemeente Den Haag om de rol van Zwarte Piet tijdens het Sinterklaasfeest te veranderen. Het uiterlijk van Piet zal de komende jaren minder stereotiep worden. ■
inhoud
pagina 5
pagina 6
Personeel & organisatie
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Vervangingspool Laurentius Stichting
Het jaar 2015 was voor onze school een levendig jaar! We zijn op 1 januari ’15 als Zwermschool gefuseerd met de Laurentius Stichting. In de lente is het middengebouw Kleurrijk, tussen de Erasmusschool en de Petrus Dondersschool, officieel gekoppeld aan de scholen, waardoor wij als Brede Buurtschool in ontwikkeling zijn gekomen. De Brede Buurtschool heeft als missie om de verbindende factor te zijn voor de leerlingen, ouders en wijkbewoners en zo meer betrokkenheid te creëren. In augustus ’15 is een nieuwe directeur aangesteld met dezelfde achternaam als Petrus. Tot slot is gedurende het jaar de sociaal-emotionele methode van de Vreedzame school steeds zichtbaarder geworden. Aan het eind van het jaar is er een leerlingenraad opgericht waarbij de leerlingen meedenken en participeren in de school. We zijn als team trots op de Petrus Dondersschool en trots op wat is bereikt. We kijken vol vertrouwen naar de toekomst!
De Rosa basisschool over 2015 In 2015 hebben we gewerkt aan de buitenkant én binnenkant van de school. De buitenkant had een flinke opknapbeurt nodig. Er zijn nieuwe kozijnen met dubbel glas geplaatst, waardoor het binnenklimaat veel aangenamer is geworden. Wat de binnenkant van de school betreft, hebben we de omslag gemaakt van curatief bezig zijn naar preventief handelen. Nadat we een drietal methodes onder de loep hebben genomen, viel de keuze op de Kanjertraining. Vooral de inzichtelijkheid van het programma (de verschillende petten) en het centrale thema ‘vertrouwen’ spraken ons aan. Dankzij de subsidie van Stichting ONSKO hebben we de Kanjertraining op onze school kunnen implementeren. We hebben met het schoolteam ‘vertrouwen in elkaar’ in de praktijk gebracht door letterlijk vanaf een hoogte in de armen van collega’s te vallen. Deze methode reikt ons goede handvatten aan voor ons pedagogisch klimaat en de aanpak van gedragsproblemen. Het heeft ook een positief effect op de samenwerking binnen ons team.
6
Jaarverslag 2015
‘Zoek en vervang’ gaat snel en efficiënt met de Poolmanager
Foto: Rutger Burger
De Petrus Dondersschool over 2015
Pius X
Het draaiend houden van een klas bij kortdurende afwezigheid van de leerkracht, bijvoorbeeld als gevolg van griep, kan voor heel wat stress zorgen. Vaste invallers bellen, collega’s uit het team vragen om extra te werken en maar hopen dat het lukt. Hoog tijd voor een efficiëntere manier om vervanging te regelen. In november 2015 startte de pilot met de Laurentius vervangingspoolmanager.
D
e Poolmanager van de Laurentius Stichting is een online instrument, dat scholen en vervangers de gelegenheid biedt om
ook buiten de reguliere werktijden, 24 uur per dag, zeven dagen per week met elkaar in contact te komen en kortdurende vervangingen (maximaal
Rosa basisschool
vijftien werkdagen) te regelen. Doelstelling van de Poolmanager is tweeledig. Ten eerste: het ontzorgen van schooldirecteuren bij hun vervangingsvraag. Ten tweede: afdekking van risico’s in het kader van de Wet Werk en Zekerheid WWZ vanaf 1 juli 2016. Een vervanger mag dan in een aantal jaar een beperkt aantal achtereenvolgende tijdelijke dienstverbanden krijgen en heeft daarna recht op een vast dienstverband. Voor scholen/besturen die putten uit eenzelfde, relatief beperkte, vijver van invallers betekent dit dat er óf een tekort aan tijdelijk in te zetten invallers ontstaat, óf dat er ongewenste vaste dienstverbanden ontstaan. Een gezamenlijke invalpool kan dit probleem oplossen.
Profiel
Person eel & organisatie
In 2015 zijn de meeste vervangers die werkzaam zijn bij de Laurentius Stichting opgenomen in de Poolmanager. Ook is aan medewerkers met een deeltijdbetrekking gevraagd of zij incidenteel tijdelijk extra willen werken ter vervanging van een zieke/afwezige leerkracht. Een aantal van deze collega’s met een reguliere aanstelling heeft hiervan gebruik gemaakt. Al deze collega’s zijn opgenomen in de Poolmanager. Zij hebben een profiel waarin zij hun voorkeuren aangeven, specifieke kennis en vaardigheden invullen en hun beschikbaarheid bijhouden.
inhoud
Hoe werkt het?
Bij een spoedaanvraag worden alle beschikbare invallers tegelijk benaderd. Zij hebben één uur de tijd om te reageren. De vervanger die als eerste reageert, wordt ingezet. Er vindt geen verdere selectie plaats. Bij een reguliere aanvraag ontvangen de vervangers een mail met daarin alle gegevens m.b.t. de vervangingsvraag. Via een link in de mail kan de invaller binnen twaalf uur aangeven of hij of zij beschikbaar is. De vervanging wordt dan gelijk bevestigd. De vervanger kan in de Poolmanager zien waar en wanneer hij/zij op school verwacht wordt. Eind van de week vult de vervanger in de Poolmanager een digitale werkbrief in. Met het akkoord van de school kan de uitbetaling van het salaris geregeld worden.
Regionale vervangingspool De Poolmanager is ontwikkeld in samenwerking met Dit is Wijs: een uitzendorganisatie voor het onderwijs. Als de Poolmanager van de Laurentius Stichting geen match oplevert, krijgt de school met een vervangingsvraag toegang tot de Poolmanager van Dit is Wijs. Het werken met de Poolmanager is een pilot op weg naar een mogelijke gezamenlijke Poolmanager van zeventien schoolbesturen in de regio: Pool West. In 2016 start de pilot van Pool West. ■
Personeel & organisatie
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Normenkader
Ook ondersteunend personeel gaat meedoen met mobiliteitsmarkt Er zijn Laurentiusscholen die te maken hebben met krimp, terwijl andere scholen groeien. In het mobiliteitsbeleid van de afgelopen jaren wisselden alleen leerkrachten LA (OP) van school. Om te voorkomen dat in “de toekomst de ondersteuning (OOP) op scholen in de knel komt, heeft de stichting in 2015 een normenkader uitgewerkt. Dit geeft in percentages en binnen een bepaalde bandbreedte de gewenste verhouding aan tussen OP en OOP, zowel stichtingbreed als op schoolniveau.
Jozefschool
Het normenkader
H
et normenkader dwingt directeuren bij krimp, groei of afwijkende verhoudingen na te denken over de aansturing van de school en de wijze waarop de ondersteuning plaatsvindt. Hoe verdeel je het beschikbare schoolbudget goed over ondersteunend personeel, leerkrachten LA, LB en directie? Wordt de druk op leerkrachten LA niet onnodig zwaar? Wie kan welke taken het meest efficiënt uitvoeren?
De kerngroep Personeel heeft in 2015 het volgende kader uitgewerkt: Directie Onderwijzend personeel Onderwijsondersteunend personeel onderwijs Onderwijsondersteunend personeel algemeen
➜
Principes blijven in stand
Het normenkader kan spanning geven tussen het uitgangspunt dat directeuren integraal verantwoordelijk zijn voor hun eigen school en het streven van de Laurentius Stichting naar een optimale en duurzame inzetbaarheid van het personeel. De volgende uitgangspunten moeten deze principes in stand houden. ➜ In absolute zin bepaalt de meerjarenbegroting en het daarvan afgeleide
➜
➜
➜
meerjaren bestuursformatieplan van de Laurentius Stichting de formatieomvang. In relatieve zin - op basis van percentages - geeft het normenkader begrenzingen aan. Het normenkader kent een bandbreedte. Er is sprake van onder- en/of bovengrenzen in de functiecategorieën. Binnen de bandbreedte hebben de directeuren de ruimte om eigen keuzes te maken. Een beredeneerde afwijking van het normenkader is, met instemming van het CvB, mogelijk. Bijvoorbeeld bij personeel dat op bijzondere bekostiging is
Vacatures, vervangingen en werkplekruil 2015 Vorig jaar zijn 88 vacatures genoteerd; dit is inclusief alle lang durige vervangingsvacatures (57) en reguliere vacatures (31) en exclusief alle kortdurende vervangingen gedurende het kalenderjaar 2015. Een aantal feiten en cijfers op een rij. ➜ 17 vacatures zijn met externe kandida➜ ➜ ➜
➜
7
ten ingevuld; 41 kandidaten kwamen via de vervangerspool; 22 vacatures zijn intern (door herplaatsing of tijdelijke uitbreiding) ingevuld; 7 vacatures zijn ingevuld met inmiddels afgestudeerde LIO-kandidaten van de Laurentius Stichting uit schooljaar 2014-2015 en één afgestudeerde LIOkandidaat uit schooljaar 2013-2014. 17 reguliere medewerkers hebben zich
Jaarverslag 2015
aangemeld voor extra ureninzet en hebben hiermee een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de vervangingsvraag. Gemiddeld 7 reguliere medewerkers werkten in 2015 op kort- of langdurende vervangingsbehoefte.
Werkplekruil
Zestien reguliere medewerkers hebben zich aangemeld voor werkplekruil, maar er zijn uiteindelijk in 2015 geen ruilen tot stand gekomen. Een werkplekruil blijkt lastig omdat diverse factoren meespelen, zoals de schoolkeuze, voorkeur voor een groep, schoollocatie, bereidheid op andere dagen te werken en werktijdfactor. Toch wil de Laurentius Stichting medewerkers blijven stimuleren om te kijken naar andere vacatures en scholen binnen de stichting. ■
Tussen de 4% en de 9% Ten minste 84% Maximaal 7% Ten minste 3 %
De Gouden Griffel over 2015 Na een lange tijd van uitkijken naar het betrekken van het nieuwe gebouw, waar we onze eigen kinderopvang kunnen starten, was het op 12 mei 2015 dan eindelijk zover: ons IKC De Gouden Griffel werd geopend door Jeroen Heuvelman, wethouder van onderwijs. Het was een feestelijke dag voor de kinderen, ouders en collega’s. Het nieuwe gebouw voldoet prima. Wij zijn ook erg blij met onze fantastische gymzaal. De kinderopvang, die 51 weken per jaar van 7.30 tot 18.30 uur geopend is, loopt boven verwachting. Daarmee hebben we een mooi doel bereikt: de integratie van de kinderopvang en het onderwijs. Dat is te danken aan de inzet en betrokkenheid van alle collega’s. Belangrijk daarbij is dat we elkaars deskundigheid waarderen en respecteren. Het afgelopen jaar zijn de eerste stappen gezet om gezamenlijk te participeren in werkgroepen en commissies. Deze samenwerking komt ten goede aan de kinderen. De mogelijkheden en kansen die een Integraal Kind Centrum biedt, pakken wij met beide handen aan.
benoemd of bij specifieke onderwijskundige concepten.
Spelregels
➜ Elke reguliere basisschool werkt volgens ➜ ➜
➜
➜
het normenkader. Het normenkader geldt (nog) niet voor het SBO en het praktijkonderwijs. Het normenkader wordt jaarlijks betrokken in het gesprek tussen de schooldirecteur en het CvB. Het normenkader wordt goed gemonitord om te kijken of het kader inderdaad effect heeft. Het normenkader wordt geëvalueerd in het dirov. ■
“Vijftien mooie jaren heb ik gehad op De Christoffel. In deze jaren is de school enorm gegroeid en hebben we een nieuw gebouw en later nog eens een grote uitbreiding van het gebouw gerealiseerd. Alle grote uitdagingen heb ik meegemaakt en er brak een periode van ‘onderhoud’ aan. Bij mij past juist het ‘vernieuwen’ meer. Daarnaast ben ik van mening dat het voor scholen goed is als er op z’n tijd een nieuwe directeur komt; een frisse wind zorgt ervoor dat iedereen scherp blijft. Daarom besloot ik in 2015 de kans te benutten om over te stappen naar een andere school binnen de Laurentius Stichting. De Willibrord is een school die in de afgelopen jaren geen vaste directie heeft gehad en bood daarmee voor mij een nieuwe uitdaging. Het terugbrengen van de rust op school, het ontwikkelen van schoollijnen, het maken van beleid voor plusleerlingen zijn hier voorbeelden van. Na bijna een jaar Willibrord is de conclusie dat de overstap mij uitstekend is bevallen!” Keesjan Massar, directeur De Willibrord
inhoud
De BernadetteMariaschool over 2015 Leerkrachten en leerlingen hebben in 2015 het traject Cultuurhelden doorlopen. Het is een traject waarbij een verbinding wordt gelegd met de digitale wereldoriëntatie methode Blink. Doel van het traject is tweeledig: versterking van de eigen vakbekwaamheid van de leerkrachten en het vinden van een zinvolle context voor de verschillende kunstdisciplines, zoals dans, drama, multimedia, beeldende vorming en muziek. Samen met docenten van de Vrije Academie Delft werd de lessencyclus voorbereid. Uitgangspunt waren de onderwerpen die worden aangedragen door de methode Blink. Door dicht bij de methode te blijven maakt Kunst en Cultuur integraal onderdeel uit van het onderwijs. Vast onderdeel is de ‘Entree’, waarbij iets verrassends de nieuwsgierigheid van de kinderen prikkelt en de kinderen warm worden gemaakt voor de onderzoeksfase. We hebben het project in het najaar laten aansluiten bij het thema van de Kinderboekenweek ‘Raar maar waar’. Het traject Cultuurhelden betekent een verrijking van ons onderwijsaanbod en krijgt in de komende jaren verder gestalte.
pagina 7
pagina 8
Personeel & organisatie
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Nieuwe secundaire arbeidsvoor waarde: bedrijfsfitness
Meer sportieve activiteiten in 2015
“Een heerlijke uitlaatklep na een dag op school” Gezond, voordelig én heel erg leuk! De Laurentius Stichting introduceerde in 2015 een nieuwe secundaire arbeidsvoorwaarde: het Nationaal Bedrijfsfitness Plan. Medewerkers met een vaste aanstelling bij de Laurentius Stichting kunnen sinds 1 oktober 2015 gebruik maken van deze regeling. Jan Noorlander, directeur van Het Baken en lid van de kerngroep personeel, en Ingrid van Daalhoff, leerkracht op de Godfried Bomansschool, vertellen. “Als kerngroep personeel wilden wij collega’s eens iets leuks aanbieden, want ons personeel móet al zoveel”, zegt Jan. Het werd het Nationaal Bedrijfsfitness Plan. Hiermee wordt een fitnessabonnement goedkoper omdat het wordt verrekend met het brutosalaris. Deelnemers besparen gemiddeld 40% op het reguliere abonnementsgeld. Jan: “Hiermee slaan we twee vliegen in één klap. De meeste mensen willen graag goed in hun vel zitten en vinden sporten leuk. De korting maakt het extra aantrekkelijk voor mensen om te gaan fitnessen. En als collega’s gezond zijn en zich goed voelen, zijn ze beter inzetbaar.”
Goed voor jezelf zorgen
Het Nationaal Bedrijfsfitness Plan biedt
keuze uit vele fitnesslocaties in heel Nederland. Er is altijd een locatie dichtbij huis of dichtbij het werk te vinden en een abonnement dat bij je past. De regeling is een succes; vele medewerkers van de Laurentius Stichting zijn weer aan het sporten geslagen! Zoals Ingrid: “Ik wilde al een tijdje gaan sporten en toen het bedrijfsfitnessplan werd aangeboden, heb ik gelijk gebruik gemaakt van deze mooie regeling. Twee keer per week ga ik na mijn werk fitnessen. Al moet ik me er soms toe zetten, ik voel me daarna heerlijk. Ik kan het iedereen aanraden.”
Profijt
Ook Jan is weer gaan sporten na een blessure: “De regeling trok mij over de streep. Met fitness en onder begeleiding kun je precies die bewegingen doen die goed voor je zijn. Ik vind het heerlijk om weer een uitlaatklep te hebben na een dag op school vol overpeinzingen. Sport is een manier om goed voor jezelf te zorgen en je fysieke en mentale gezondheid bewaken. Collega’s die goed in hun vel zitten, zijn actiever en daar hebben alle leerlingen profijt van”, besluit Jan. ■
Ziekteverzuim 2015 De Oostpoort over 2015 Door te werken met ‘de fiets van Jansen’ hebben we wereldoriëntatie weer het hart van ons Jenaplanonderwijs kunnen maken. Hoe werkt dit? Tijdens een thema beginnen we in de kring om te zien hoeveel de kinderen al over het onderwerp weten, of om de kinderen te prikkelen. Dit is het voorwiel. Daarna worden de kinderen gecoacht door de groepsleider (ketting), zodat de kinderen stevig in het zadel zitten en zich de leerstof eigen maken. De kinderen eindigen het thema met een presentatie (achterwiel), waarbij zij de gevonden resultaten presenteren, ervaringen kunnen vertellen en eventueel het proces bespreken. Aan het eind van het thema hebben de kinderen hun bagagedrager goed volgepakt en weten veel over het thema. Iedere twee jaar plannen wij onze thema’s en daaraan hangen we de TULE doelen zodat het programma dekkend is. Mooi aan deze werkwijze is het feit dat kinderen zelf kunnen bepalen wat zij willen leren en de informatie hiervoor gezamenlijk in een groepje opzoeken. Door dit proces te volgen en door de presentatie zien we wat ze hebben geleerd, zelf en van elkaar.
8
Jaarverslag 2015
De Laurentius Stichting ondersteunt medewerkers al vroegtijdig om verzuim te voorkomen. Mocht er toch verzuim ontstaan, dan stelt de stichting alles in het werk om medewerkers goed te begeleiden, om hen weer duurzaam voor het onderwijs in te zetten! De coördinatie, registratie, planning & control cyclus rondom verzuim en re-integratie is de verantwoordelijkheid van de stafafdeling Personeel & Organisatie. Daarbij ondersteunt een heel ARBO-team, dat bestaat uit de bedrijfsarts, de arbeidsdeskundige, de bedrijfsmaatschappelijk werker, de bedrijfsfysiotherapeut, de mediator, diverse bedrijfspsychologen, coaches en loopbaanadviseurs en diverse spoor 2 bedrijven. Zo is voor iedere medewerker preventief en/of curatief maatwerk binnen handbereik.
In de probleemanalyse WIA geeft de bedrijfsarts de reden(en) voor het verzuim aan. Deze kunnen zijn: algemene arbeidsomstandigheden, psychische belasting, fysieke belasting, sociale omstandigheden, of ziekte i.v.m. zwangerschap/bevalling. Tevens geeft de bedrijfsarts aan of het verzuim al dan niet werkgerelateerd is, verzuim is t.g.v. een beroepsziekte, of verzuim dat anderszins veroorzaakt is (bv. verkeersongeval). Deze analyse voor 2015 voor de totale organisatie* is: Zwangerschap/ bevalling
Werkgerelateerd i.c.m. psychische belasting
Verzuim 2015
Vanwege de aansluiting van voormalige Zwermscholen per 1-1-15 is een vergelijking tussen de verzuimgegevens van de Laurentius Stichting in 2014 en 2015 niet reëel. De verzuimgegevens 2015 voor de totale organisatie* zijn: Verzuimpercentage totaal 2015
6,90%
Verzuimpercentage verzuimen t/m 1 jaar
6,46%
Verzuimpercentage verzuimen 1 tot 2 jaar
0,41 %
Meldingsfrequentie
1,33
Percentage nulverzuim
41,17 %
Oorzaak verzuim en relatie met arbeid
In 2015 heeft de bedrijfsarts bij verzuimsituaties die langer dan zes weken duurden 97 keer een probleemanalyse WIA opgesteld.
Niet werkgerelateerd i.c.m. fysieke belasting
16% 37%
10% 2%
35%
Niet werkgerelateerd i.c.m. psychische belasting Niet werkgerelateerd i.c.m. fysieke & psychische belasting * inclusief de Zwermscholen, PO, VO, OP, OOP en exclusief het wettelijke zwangerschaps-& bevallingsverlof.
inhoud
In maart deden achttien scholen mee aan het Laurentius volleybaltoernooi. Mariaschool Den Hoorn smashte erop los en ging met de beker naar huis. In september 2015 ronkten wel dertig motoren voor de Laurentius motortoertocht. Deze keer ging de tocht over de Heuvelrugroute van ongeveer 210 km; een prachtige tocht door een groen landschap, slaperige dorpjes en over kronkelende dijken langs de grote rivieren. Natuurlijk mét pauzes op leuke terrassen en appeltaart.
De Willibrord over 2015 In 2015 stond de ouderbetrokkenheid centraal. Er is een grote ouderenquête gehouden, er zijn gesprekken gevoerd met ouders, bijeenkomsten gehouden en er is een ouderbetrokkenheidscommissie opgericht, waarin enkele ouders en collega’s samenwerken aan meer betrokkenheid en een duidelijk beleid. In de tweede helft van het schooljaar zijn we hard en succesvol aan de slag gegaan met twee andere speerpunten: ICT en het beleid ten aanzien van de plusleerlingen. Door de krimp van de school hebben wij aan het einde van schooljaar 2014-2015 helaas afscheid moeten nemen van enkele collega’s. Zij vonden gelukkig allemaal binnen de stichting een nieuwe baan. Daarnaast heeft in dezelfde periode een intern begeleider een nieuwe baan als adjunctdirecteur geaccepteerd bij een collega school. Voor de zomervakantie heeft de interim-directeur het stokje overgedragen aan de nieuwe directeur. Dat betekende een nieuwe stabiele situatie voor onze school.
De Bonte Pael over 2015 Vanuit cultuureducatie met kwaliteit en het Project 21 hebben wij gewerkt aan de 21e eeuwse vaardigheden. Er is o.a. een serie crea-middagen georganiseerd die werden begeleid door VAK docenten. De nadruk lag op het proces. In de groepen 1 en 2 is gewerkt met het boek ´De Astronaut´. De les omvatte een aantal fases om de aandacht van de kinderen vast te houden. Een brainstorm leverde het onderwerp buitenaardse wezens op. Een fantasiewereld werd vormgegeven en vertaald naar de eigen wereld, naar de groep en naar de eigen rol in de klas. Groep 3 ging aan de slag met tableau vivant over insecten. Na een Prowise les gingen de kinderen met een werkblad in groepjes informatie uitwisselen over één insect. Na uitleg over tableau vivant werden in groepjes tableaus vivants gemaakt, gepresenteerd en gefotografeerd. De les werd afgerond met het bekijken van de foto’s op het smartbord. Het was mooi om te zien hoe leerlingen naar elkaar luisteren, open staan voor elkaars ideeën en elkaar complimenten geven.
Personeel & organisatie
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Week van de werkstress
“Morgen weer een dag” Medewerkers in het onderwijs, ook binnen de Laurentius Stichting, ervaren werkstress. Daarom staat dit onderwerp binnen het bestuur en op de scholen hoog op de agenda. Tijdens de Week van de Werkstress in november 2015 deden vijf Laurentiusscholen mee met een actie. Zij gingen tijdens een duurzame lunch met collega’s en leidinggevenden in gesprek over wanneer er voor hen sprake is van werkstress en wat zij eraan kunnen doen. Werkstress kan verschillende oorzaken hebben. Het gaat vaak om dingen in je werk die veel energie kosten, zoals hoge werkdruk, lange werktijden, gebruiksonvriendelijke systemen of ongewenst gedrag. Werkstress kan ook veroorzaakt worden door een tekort aan dingen die juist energie opleveren, bijvoorbeeld vormen van sociale steun (van je leidinggevende of collega’s), autonomie (verantwoordelijkheid en regelruimte) en groei- en ontwikkelmogelijkheden binnen je werk. Karen Maas Geesteranus, leerkracht op De Poolster, heeft er ervaring mee: “De vorige school
waar ik werkte, in Schiedam, kreeg een nieuwe directeur die de werksfeer erg veranderde. Zij wilde een nieuwe werkwijze doorvoeren, stuurde het team heel directief aan en er was weinig ruimte voor gesprek. Ik vond de sfeer heel onprettig en dat veroorzaakte bij mij stress en gezondheidsklachten.”
Check je werkstress
Om medewerkers bewust te maken van oorzaken en aanpak van werkstress hebben de Pius- X, de Rosa basisschool, De Zuidwester, De Poolster en de Titus Brandsmaschool
vorig jaar meegedaan met een lunch waar dit thema centraal stond. Ger van Dongen, directeur van De Poolster, vertelt: “Het was goed om in de waan van de dag met het team stil te staan bij wat ons energie kost. De quickscan: www.checkjewerkstress.nl hielp daarbij. Voor Karen was het een radiodj die haar de ogen opende: “Ik zat in de auto en hij zei ‘Als je met minder plezier naar je werk gaat dan vroeger is het tijd voor verandering.’ Na wikken en wegen heb ik mijn ontslag ingediend en kon gelukkig op De Poolster aan de slag. Hier is de sfeer heel fijn.”
Karen en de leerlingen blijven ‘relaxed’ op De Poolster.
De Cornelis Musius over 2015 Morgen weer een dag
Opvallend is dat de ene persoon veel werkdruk ervaart en een collega in dezelfde omstandigheden hier minder last van heeft. Werkdruk is dus een heel persoonlijk onderwerp. Als mensen daarnaast ook nog problemen hebben met hun gezondheid of privézorgen, raakt hun balans gauw zoek.” Karen beaamt dat: “Omdat ik weer lekker in mijn vel zit en gezond ben, kan ik nu veel meer hebben, ook al is het op school hartstikke druk. Aan het eind van een dag hard werken denk ik ‘morgen weer een dag’. Ik neem bewust tijd voor ontspanning en weet dat ik zelf dingen kan veranderen als het me teveel wordt.”
Regie houden
Wat heeft de Week van de Werkstress opgeleverd? Ger: “Mensen hebben het gevoel dat zij gehoord zijn. Dat is ten eerste belangrijk. Daarnaast hebben we dit schooljaar de projectweek geschrapt; dat geeft een aantal mensen wat lucht. Voor volgend schooljaar zorgen we dat we activiteiten beter over het jaar spreiden.” Maar de belangrijkste tip van Ger is: houd de regie over je eigen werkzame leven. “Dat vereist bewustzijn over wie je bent, wat je wilt en vereist keuzes maken; niet pas als je de vijftig gepasseerd bent, maar óók al als je 25 bent. Vraag jezelf dus regelmatig af: hoe zie ik mijn toekomst als leerkracht en zit ik op de juiste weg?” Karen tenslotte: “Sta regelmatig stil bij de vraag of je werk en privéleven goed in balans zijn. Zo niet: dan is het tijd om iets te veranderen.” ■
Voorlichtingsbijeenkomsten ‘revolutionaire’ CAO-PO Ruim tweehonderd medewerkers van de Laurentius Stichting bezochten in april vorig jaar de voorlichtingsbijeenkomsten over de nieuwe CAO PO 2014-2015. De bijeenkomsten vonden plaats op de Titus Brandsmaschool, de Petrusschool en de Pius X. Vakbond CNV gaf een presentatie over de wijzigingen in de nieuwe CAO. Wat is de visie achter deze CAO en wat verandert er in een notendop? Hans van Dinteren, adviseur bij CNV, vertelt. “Het uitgangspunt van de CAO-PO is werkdruk verminderen. De veertigurige werkweek is daarvan de meest ingrijpende maatregel. We laten los dat leerkrachten vrij zijn als de kinderen vrij zijn; dan stapelt het werk zich namelijk op. Een veertigurige werkweek motiveert schoolleiders en teams om het werk gelijkmatiger over het jaar te
verdelen. Het motiveert leerkrachten om keuzes te maken. Waarom zou je bijvoorbeeld een tienminutengesprek met z’n tweeën voeren als beide leerkrachten al een drukke werkweek hebben?”
Professionele ruimte
“De trend in het onderwijs is professionals voor de klas meer ruimte te geven om
hun werk te doen zoals zij dat goed vinden. Professionele ruimte noemen we dat. Dat zie je ook terug in de nieuwe CAO-PO. In ieders werkweek is tijd ingeroosterd om aan je kennis en vaardigheden te werken. De CAO stemt tot nadenken en vraagt om planning om van startbekwaam, basisbekwaam en daarna vakbekwaam te worden én te
blijven. Hoe haal je ook op latere leeftijd het beste uit jezelf? Voor senioren biedt de CAO een uitstekende regeling: zij kunnen grotendeels op kosten van de werkgever een halve dag per week minder werken. Dat is weliswaar een halve dag minder dan in de vorige CAO, maar voor Nederlandse begrippen nog steeds riant.” Kortom, blijf jezelf afvragen ‘wat kan ik, wat wil ik, dragen de dingen die ik doe daaraan bij en hoe kom ik waar ik zijn wil? ■
In 2015 zijn we o.a. gestart met de Kanjertraining. De lijn die we hiermee uitzetten binnen de school levert rust op en een prettige manier om met elkaar om te gaan. De lessen en de oefeningen worden met veel enthousiasme gevolgd. De vraag ‘wil jij te vertrouwen zijn?’ wordt gesteld en beantwoord. Eén van de maandsluitingen had als thema de Kanjertraining. Van kleuters tot groep 8 hebben we de leerlingen laten zien wat de Kanjertraining inhoudt. De nieuwe taal- en spellingmethode zijn na rijp beraad gekozen en blijken een goede keuze te zijn voor onze school. Er wordt prettig mee gewerkt en de resultaten zijn verbeterd. In samenwerking met DOK en het Mondriaancollege zijn er taallessen en workshops voor ouders georganiseerd in de Vindplaats. Hiervoor is voldoende belangstelling geweest en dit krijgt dan ook een vervolg. Het inspectiebezoek heeft een basisarrangement opgeleverd. Daar zijn we heel blij mee!
Directiewisselingen Nieuwe directieleden in 2015:
➜ Dhr. Senne Donders, directeur
➜ ➜
➜ ➜
Petrus Dondersschool per 1 augustus Dhr. Edward den Heeten, directeur Petrusschool per 1 oktober Mw. Mirjam Hofland-van der Kruk, adjunct-directeur De Christoffel per 1 december Mw. Karin Knaap, directeur De Kwakel per 1 december Mw. Karin van der Zon, adjunct-directeur Het Baken per 1 augustus
Mobiliteit directieleden in 2015:
➜ Mw. Chantal de Booy, van adjunct-
directeur naar directeur De Christoffel per 1 augustus ➜ Mw. Betty Hoekstra, van adjunctdirecteur Rosaschool naar directeur Rosaschool per 1 augustus ➜ Dhr. Keesjan Massar, van directeur De Christoffel naar directeur De Willibrord per 1 augustus
Als interim directieleden waren in 2015 werkzaam:
➜ Mw. Lonneke Bindels, De Kwakel ➜ Dhr. Johan Boelema, Rosaschool ➜ Dhr. Peter van Leeuwen,
De Willibrord ➜ Dhr. Jan Heemskerk, Petrus Dondersschool ➜ Dhr. Philippe de Kort, Mariaschool Rijswijk ➜ Dhr. André Lammers, Mariaschool Rijswijk
Namen in 2015 als directeur afscheid:
➜ Dhr. Paul Audenaert, De Kwakel ➜ Mw. Sandra Peters, De Willibrord ➜ Dhr. Wessel Stet, Petrusschool
Rijswijk ■
9
Jaarverslag 2015
inhoud
pagina 9
pagina 10
ICT
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Project 21, fase 1:
21e eeuwse vaardigheden in de schoolpraktijk
International School Delft over 2015 This year has been a very exciting year for the International School of Delft (ISD) which has seen us move from our temporary location to our new, permanent, location on the campus of the Technical University of Delft (TU). In August 2015 the school opened a fourth class and grew from 40 children enrolled in July 2015 to the 84 children enrolled in March 2016. In August of 2016 ISD will open a fifth class, thereby increasing its capacity to 100 children. The 84 children enrolled at ISD come from over 30 different countries spread around the world. This has helped us create our unique identity and character and sets us apart from many other schools. ISD has now successfully established itself as the focal point for the international community in Delft and we are now working towards realising our next phase of expansion that would see the school increase its capacity to enable it to cater for more international families within Delft.
Mariaschool Den Hoorn
21e eeuwse vaardigheden is een veelgehoord begrip. Maar welke kennis, houding en vaardigheden verwachten we nu precies van kinderen? Wat betekent dat voor leerkrachten en teams? Wat betekent dat voor de schoolontwikkeling? In het kader van Project 21, fase 1, zijn directieleden en leerkrachten (‘trekkers’) van vier Laurentiusscholen vorig jaar aan de slag gegaan met deze vragen.
O
nze samenleving krijgt steeds meer behoefte aan mensen die o.a. goed kunnen samenwerken, creatief zijn, kritisch denken, zich verantwoordelijk opstellen en goed kunnen omgaan met ICT. Daarmee verandert ook de rol van leerkrachten, schoolteams en schoolleiding. Martine Creemers van Onderwijs Maak Je Samen, die de eerste fase van Project 21 ondersteund heeft, vertelt: “We hebben daarom samen de schoolvisies scherpgesteld, de vertaling gemaakt naar de schoolpraktijk, gewerkt aan het versterken van de rol van de trekkers en schoolleiding en het in beweging brengen van de schoolteams.”
Niet meer voorkauwen
In het kader van dit project is De Bonte Pael de crea-middagen anders gaan invullen.
10
Jaarverslag 2015
Gabi van Eijk, één van de trekkers van Project 21 op haar school, vertelt: “In plaats van de opdrachten voor te kauwen en alle materialen voor de kinderen klaar te leggen, vertellen we wat we gaan maken en bedenken we samen wat we nodig hebben. De kinderen gaan zelf de materialen verzamelen. Zij leren hun materialen te delen en samen te werken en bepalen zélf hoe hun werk eruit komt te zien. De kinderen vinden het leuk om zo verantwoordelijk en betrokken te zijn en zijn trots op hun werk.”
Zaakvakken
Deze manier van werken vraagt een andere houding van leerkrachten en het team. Martine: “Tijdens twee projectbijeenkomsten hebben we met elkaar gesproken over de wijze waarop je bewustwording en draagvlak creërt
bij het hele team, werkt aan een andere houding en de aanpak voor de praktijk.” Gabi vult aan: “Tijdens de creamiddag ben je meer begeleider dan dat je voordoet hoe het moet. We bedenken in ons teamoverleg hoe we de crea-opdrachten aanpakken. Iedereen wordt medeverantwoordelijk. Deze manier van werken was voor het team best even wennen, maar bevalt goed. De volgende vraag is op welke manier wij de 21e eeuwse vaardigheden meer tot hun recht laten komen binnen de zaakvakken en het overige onderwijs. Uitgangspunt is dat de leerkracht niet meer alle informatie aanreikt, maar leerlingen ook prikkelt om zélf op zoek te gaan naar informatie en die op hun eigen manier te verwerken. Het is een leuk traject, waarin we veel nieuwe mogelijkheden ontdekken.” ■
Laurentius SBO over 2015
Mariaschool Rijswijk over 2015
De missie van onze school is ‘samen, veilig en verantwoord jezelf ontwikkelen’. Het eigenaarschap van leerkrachten en kinderen staat hierbij centraal. Als team verkennen we manieren om kinderen meer eigenaarschap aan te leren. De leerkrachten hebben aan elkaar hun werkwijze gepresenteerd en vanuit deze basis zijn er stapjes gemaakt naar het vergroten van de inbreng van kinderen en het invoeren van taakwerk en keuzemogelijkheden. In alle groepen wordt gewerkt met taken waarbij kinderen -naar hun kunnen - een stuk zelfstandigheid krijgen. Daarnaast wordt er vanuit de doelstellingen keuzewerk samengesteld, waardoor kinderen zelf een deel van hun taak kunnen invullen. Bij schoolactiviteiten krijgen de schoolverlaters een rol in de voorbereiding, vormgeving en de leiding. De groep eronder begeleidt de groepjes en kijkt al uit naar hun rol van volgend jaar. Dit alles om onze kinderen op te leiden tot ‘the fearless human beings’.
2015 was een ‘roerig’ jaar, waarin veel is gebeurd. Eind 2014 kreeg de school het predicaat ‘zeer zwak’ van de inspectie en naar aanleiding daarvan is een verbeterplan geschreven. We zijn voortvarend aan de slag gegaan met de uitvoering ervan. We hebben het IGDImodel geïmplementeerd om onze didactische vaardigheden te verbeteren. Ook werden de instructietafel, de timetimer, het verkeerslicht en de kieskastmaterialen ingevoerd. Over de inzet van deze middelen zijn afspraken gemaakt met het team. Ook de afstemming van het onderwijs op de onderwijsbehoeften van de kinderen en de curatieve zorg voor de leerlingen kregen veel meer aandacht. Al deze ontwikkelingen hebben veel van het team gevraagd, temeer omdat de directeur uitviel door ziekte. Toch heeft 2015 ook veel (onder-)wijsheid gebracht en daar zijn we dankbaar voor! De basis voor verdere verbetering staat en nu komt het erop aan het hele proces te borgen.
inhoud
ICT
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Interessante apps om in te zetten in je onderwijs
HUB in de prak tijk
“Het werkt als een vliegwiel”
Met Explain Everything kun je instructiefilmpjes maken. Een handige tool voor leerkrachten, maar ook kinderen kunnen met deze app eenvoudig een instructiefilmpje maken.
“De Cube werkt zoals we het hebben bedacht: effectief ingepast in de schoolruimte, bedoeld om het klaslokaal te vergroten en geschikt voor verschillende samenwerkingsvormen ”, vertelt Chantal de Booy.
Met OneNote heb je een digitale multomap met tabbladen in handen. Daarin kan je eenvoudig filmpjes, geluidsfragmenten en illustraties toevoegen. Ook kun je een pagina uit OneNote eenvoudig delen. Het is zelfs mogelijk om in Office 365 een map aan te maken voor je groep waarbij iedere leerling een eigen tabblad krijgt. Hiermee kun je eenvoudig opdrachten delen.
Zoek je meer educatieve apps, dan is de website EDU-APP www.eduapp.nl een mooie website. Via deze website vind je apps die je kunt zoeken op besturingssysteem, op vakgebied en op niveau. Daarnaast zijn bij veel gebruikte apps ook lesvoorbeelden verzameld. Een prachtige site om apps te zoeken die je in kunt zetten in je onderwijs!
Van scholen wordt verwacht dat ze kinderen de beginselen van het programmeren aanleren. Voor informatie, tips en lesideeën over programmeren op de basisschool kun je Kennisnet.nl raadplegen. Maar ook de website Codekinderen.nl is een echte aanrader.
Heb je je ingelezen en ben je op zoek naar het geschikte codeerprogramma, neem dan eens een kijkje op de website gamewizards.nl. Daar vind je 82 apps en websites waarmee je direct aan de slag kan. Je kan op deze website je zoektocht filteren op o.a. leeftijd, platform en taal. ■
11
Jaarverslag 2015
“
W
ereldoriëntatie leent zich bij uitstek voor onderwijsvernieuwing. Onderzoekend leren staat daarbij centraal en dat vergt 21e eeuwse vaardigheden: onder andere kritisch denken, creativiteit en ICTvaardigheden.”
Loslaten
“Bij het werken in de Cube hebben wij de inhoud van onze leermethodes bij wereldoriëntatie losgelaten. In de plaats daarvan formuleren wij bij het thema een aantal hoofddoelen. De kinderen zijn ingedeeld in groepjes en elk groepje neemt een doelstelling onder de hoede. In samenspraak wor-
ICT
Jouwzoekmachine.nl doorzoekt geschikte websites voor kinderen en zet de resultaten op leesbaarheid op een rij. Kinderen voeren een zoekterm in en geven aan hoe oud ze zijn. Daarmee krijgen de kinderen aangepaste informatie te zien. De website filtert op vijf leesniveaus.
In 2015 hebben de groepen 7 en 8 van De Christoffel gewerkt in de Smart Cube in het kader van het Samsung Education HUB-traject en het ontwikkelen van 21e eeuwse vaardigheden. “Het vak wereldoriëntatie hebben we als eerste opgepakt”, vertelt schooldirecteur Chantal de Booy. “ICT is daarbij geen doel op zich, maar een middel om onderwijsvernieuwing in de praktijk te brengen. Het werkt als een vliegwiel, zowel voor de leerlingen als voor de leerkrachten.” den taken verdeeld en afspraken gemaakt binnen de groep. Daarna gaan de kinderen gedurende enkele weken aan de slag in de Cube en bereiden zij een presentatie voor, bijvoorbeeld een Prezi of een muurkrant.”
Eigenaar leerproces
“De Cube bevordert het samenwerken. Kinderen kunnen met z’n tweeën of in een grote groep werken aan een opdracht. Soms ook individueel. Wij merken dat de betrokkenheid van de kinderen direct toeneemt en zij eigenaar worden van het leerproces. Zij verdiepen zich meer in het onderwerp en de leerstof blijft beter han-
gen, ook bij de kinderen die luisteren naar de presentatie. Bij de leerkrachten zien we dat hun rol als coach veel meer aandacht krijgt. Inmiddels hebben wij het rooster voor de Cube zo ingedeeld dat de groepen 7 en 8 er dagelijks kunnen werken.”
Klassikaal blijft
“Bij onderwijsvernieuwing kiezen wij uiteraard voor behoud van het goede. Niet alle vakken lenen zich hiervoor. Dat betekent dat de leerkracht ook klassikaal uitleg blijft geven voordat de kinderen met opdrachten aan de slag gaan. Toch heeft de onderwijsvernieuwing wel degelijk effect op het leren in de klas: de tablets worden veel vaker gebruikt, bijvoorbeeld om met Prowise een opdracht uit te voeren. Dat bevordert de interactie in de klas.” Op Youtube staat een filmpje dat laat zien hoe kinderen werken in de Cube: www.youtube.com/ watch?v=7a8O4nECRNI of zoek op ‘Christoffel’ en ‘smartcube’. ■
De Christoffel over 2015 Als team zijn we altijd op zoek naar manieren om ons onderwijs verder te optimaliseren. In 2015 zijn we voortvarend van start gegaan met het Smart Education HUB programma. De wereldoriëntatievakken worden geheel via onderzoekend leren vormgegeven, waarbij de kinderen de 21e eeuwse vaardigheden volop kunnen toepassen. De Smart Cube wordt veelvuldig gebruikt en is geheel naar wens. Om deze onderwijsvernieuwingen goed te kunnen uitvoeren, moet er sprake zijn van een professionele leergemeenschap. Om dit te versterken, hebben we tijdens een studiedag kennis gemaakt met Management Drives. Dit programma heeft ons inzicht gegeven in onze sterke kanten en onze valkuilen als individu en als team. Ook hebben we na een keuzetraject naar volle tevredenheid de nieuwe taalmethode Taalactief 4 ingevoerd. We hebben afscheid genomen van de toenmalige directeur en een nieuw directieteam is gestart. Het was een bewogen jaar waarbij de kwaliteit van het onderwijs altijd voorop stond.
inhoud
pagina 11
pagina 12
ICT
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Digitale schoolbordsof tware
Overstap naar Prowise In 2015 is in het kader van de vervanging van de digitale schoolbordsoftware de overstap gemaakt naar de educatieve bordsoftware van Prowise. De Laurentius Stichting investeert vanaf 2015 substantieel in Prowise. Er is voor deze manier van werken gekozen omdat deze zeer veel mogelijkheden biedt tot interactie tussen leerkracht en leerling. Bovendien sluit Prowise naadloos aan bij de manier waarop binnen de stichting het onderwijs wordt ingericht, ook wat betreft het ontwikkelen van 21e eeuwse vaardigheden. Dankzij de aanschaf van deze bordsoftware wordt er ingespeeld op toekomstige ontwikkelingen in het onderwijs.
P
rowise is meteen toegepast in de Laurentiusscholen. Alle leerkrachten hebben een account gekregen om te kunnen inloggen op www. prowise.nl. Daarnaast heeft een aantal leerkrachten van alle scholen de Prowise training ‘train de trainer’ gevolgd. Deze heeft een tweeledig doel: het leren kennen van alle ins en outs van Prowise en het leren coachen van het eigen schoolteam. Deze leerkrachten zijn Prowise-experts die op hun school de collega’s leren hoe zij de software Prowise in kunnen zetten tijdens hun lessen.
Van digiboards naar touchscreens De digiboards in de Laurentiusscholen zijn aan vervanging toe. Deze worden vervangen door touchscreens, omdat de beeldkwaliteit van touchscreens beter is en het systeem minder onderhoud vraagt
dan een digibord met beamer. In 2015 zijn deze voor de groepen 3 t/m 8 in de nieuwbouw van IKC De Gouden Griffel en de Mgr. Bekkersschool, en de tijdelijke locatie van de Godfried Bomansschool aangeschaft en geïnstalleerd. Voor de groepen 1 en 2 zijn touchtables aangeschaft; deze kantelbare touchscreens kunnen op tien handen reageren en stellen kinderen in staat interactief samen te werken.
Netwerkbijeenkomst touchtable
Op het kantoor van de Laurentius Stichting staat een demoversie van een touchtable om leerkrachten kennis te laten maken met de mogelijkheden ervan. In april 2015 zijn twee netwerkbijeenkomsten gehouden waarop leerkrachten het touchscreen met de bijbehorende software konden uitproberen. ■
ICT-studiedagen: van presenteren tot beleven
In 2015 zijn twee ICT-studiedagen georganiseerd. Elkaar inspireren aan de hand van goed werkende ICT-middelen en in de klas beleven van ICT-toepassingen stonden centraal.
lesdoelen te halen en kinderen extra uit te dagen. Ook de grootste uitdaging voor ICT-ers kwam aan de orde: het creëren van draagvlak onder en het informeren van het schoolteam, het stellen van doelen en het uitzetten van proeftuinen.
p 19 maart kwamen de ICTers van de stichting bijeen op het stafbureau van de Laurentius Stichting. De studiedag begon met een verslag van de vernieuwingen en mogelijkheden die op The Bett in Londen werden getoond; dat is de belangrijke ICT-beurs op het gebied van onderwijs in Europa. Vooral de 21e eeuwse vaardigheden, het stimuleren van de creativiteit van de kinderen, leren programmeren en interactieve toepassingen kwamen aan de orde.
Met een bezoek aan De Christoffel en de ISD sloot de studiedag van 3 november mooi aan op de presentatie van de ICT-pareltjes. Uiteraard stond de HUB centraal tijdens het schoolbezoek aan De Christoffel. De ICT’ers konden ervaren hoe de HUB in de praktijk werkt en kinderen stimuleert tot samenwerken. Daarnaast konden zij zien hoe het team samenwerkt aan het praktisch vertalen van de visie van hun school naar het ontwikkelen van de 21e eeuwse vaardigheden. Bij de ISD werden de ICT’ers bijgepraat over het internationale Primary Years Programme, waarbij kinderen zelf op zoek gaan naar de geschikte materialen om leerdoelen te halen. Daardoor worden kinderen meer eigenaar van het leerproces en zijn zij meer gemotiveerd. ICT wordt vooral ingezet om onderzoekend te leren en de informatie te verwerken tot bijvoorbeeld een presentatie. Tot slot kwamen tijdens deze studiedag ook ICT-ontwikkelingen aan de orde, onder andere ‘Big Data’ en ‘Virtual Reality’, evenals de wijze waarop deze in het onderwijs kunnen worden toegepast. ■
O
ICT-pareltjes
Mgr. Bekkersschool
Migratie Office 365 en ICT-beheer Nu ICT-ontwikkelingen werken in de cloud mogelijk maken, groeit ook binnen de Laurentius Stichting de behoefte aan een digitaal platform waarop leerkrachten en leerlingen online kunnen samenwerken. Deze ontwikkeling is sneller in gang gezet naar aanleiding van de wens van De Christoffel en de behoefte van de ISD. Na een marktverkenning bleek Office 365 de beste keuze voor dit platform te zijn, omdat de stichting vertrouwd is met Windows en het ICT-netwerk erop is ingericht. Om efficiëntie redenen is toen gekozen voor migratie naar Office 365 van zowel de stichting als alle scholen. De technische voorbereiding voor de migratie is gestart in mei 2015 en uitgevoerd door ITS. Daarbij kon ITS rekenen op de technische ondersteuning door Microsoft. Dankzij het vele werk dat tijdens
12
Jaarverslag 2015
de zomervakantie is verzet, kon in het nieuwe schooljaar de ISD, als eerste school, werken met Office 365. Daarna volgde de mailmigratie van het stafbureau van de Laurentius Stichting. De mailmigratie van alle scholen staat gepland voor 2016. De scholen kunnen dan ook online samenwerken en documenten delen.
ICT-beheer onder één noemer
In 2015 is gewerkt aan de migratie van het ICT-netwerk van de voormalige Zwermscholen. Al deze scholen ‘draaien’ nu ook op de server van de stichting en het ICT-beheer ervan is ondergebracht bij ITS. Dat betekent dat alle scholen nu beschikken over dezelfde netwerkfaciliteiten. Bovendien is al het ICT-beheer eenvoudiger geworden omdat Gabriëlschool het is uitbesteed aan éénzelfde partij. ■
Daarnaast stond de studiedag in het teken van elkaar inspireren aan de hand van zogenaamde ICT-pareltjes. De aanwezige ICT’ers presenteerden goed werkende ICT-middelen en toepassingen. Het waren stuk voor stuk prachtige voorbeelden onder andere van methodelessen die in aangepaste vorm geschikt zijn gemaakt om 21e eeuwse vaardigheden te ontwikkelen. Andere voorbeelden lieten zien hoe ICT-middelen worden ingezet om
Op schoolbezoek
De Kwakel over 2015 In 2015 stonden ons onderwijs, een aantal gestelde doelen en collegiale uitwisseling centraal. Er is hard aan gewerkt om de doelstellingen te realiseren en daar kijken wij met tevredenheid op terug. We hebben ons verder verdiept in de 21e eeuwse vaardigheden. Wij zien dat we op het gebied van Jenaplanonderwijs een voorloper zijn. Onze TSO loopt weer goed en prettig voor kinderen en begeleiders. Onze bouwvergaderingen hebben een meer inhoudelijk karakter gekregen. Rondom het onderwerp ouderbetrokkenheid hebben we een aantal inspirerende bijeenkomsten georganiseerd met ouders en leerkrachten. Daarbij zijn afspraken en wensen naar voren gekomen, waaraan we volgend schooljaar gaan werken. De nieuwbouw van De Kwakel heeft groen licht. Eind 2015 is de nieuwe directeur verwelkomd op De Kwakel.
inhoud
Huisvesting & materieel
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Godfried Bomansschool
Snel doorpakken na de brand Het was landelijk nieuws: de brand op de Godfried Bomansschool op 24 juli 2015. De school ging tezamen met twee andere scholen compleet verloren. Meteen werden alle zeilen bijgezet om de kinderen van deze school een goed onderdak te bieden bij de start van het nieuwe schooljaar. Dat ging niet zonder slag of stoot. Maar het lukte, mede dankzij de medewerking van veel mensen. Tot tevredenheid en opluchting van de kinderen, de ouders en het team van de Godfried Bomansschool.
E
en tijdelijk onderdak in Rijswijk aan het begin van het nieuwe schooljaar was niet haalbaar. De voormalige Mgr. Bekkersschool in Delft bood uitkomst: het gebouw werd in twee weken tijd aangepast en geschikt gemaakt. Daarnaast werd busvervoer geregeld voor de kinderen. In eerste instantie spraken de betrokken ouders hun zorgen uit over deze oplossing. Het stafbureau en het schoolteam namen dit signaal serieus en organiseerden een open dag in het tijdelijke schoolgebouw. Toen kon iedereen ervaren dat de tijdelijke locatie annex grote speelplaats een uitstekend onderkomen was.
Met kerst in Rijswijk
Tegelijkertijd werd een geschikte locatie in Rijswijk gezocht en gevonden in de Treubstraat, waar de
school gevestigd kan blijven tot de nieuwbouw aan de Wijnandt van Elststraat gerealiseerd is. Er werd in hoog tempo een nieuwe school ontworpen. Het ontwerp ervan met veertien lokalen en grote leerpleinen komt uit de Laurentiuskoker. Ook de bouw ging snel. Er werd avonden, weekenden en in de vakantie doorgewerkt. Dankzij de vele helpende handen verrees in circa negen weken tijd een compleet ingerichte school waar iedereen tevreden over is. Zo konden de kinderen na de kerstvakantie weer in Rijswijk naar school.
Communicatie
Vanaf de ochtend van de brand reageerden de ouders van (nieuwe) leerlingen meteen op het gebeuren, zelfs vanuit hun vakantieadres. Zij wilden vooral ook
Foto: met dank aan Hart van Nederland
geïnformeerd worden over hoe het verder moest. Schooldirecteur Karin van den Berg: “Wij hebben daarom veel energie gestoken in de communicatie. Ik hield ouders continu op de hoogte via ons digitale informatiesysteem Digiduif, onze website en Facebook. Ik vond het belangrijk om eerlijk, helder en transparant te zijn, ook wanneer ik hun vragen nog niet kon beantwoorden. Dat werd zeer op prijs gesteld. Daarnaast stelde de pers veel vragen; deze werden
Plannen dependance Laurentius Praktijkschool
beantwoord in samenspraak met de gemeente Rijswijk en de twee andere getroffen scholen.”
Impact en betrokkenheid
“Het gebeuren had uiteraard impact op de kinderen. We merkten dat zij vooral de houvast van hun leerkracht nodig hadden. Ook voor het schoolteam was het zeer emotioneel, vooral voor hen die al lang verbonden zijn met deze school. We kwamen geregeld bij elkaar, zodat ieder
zijn verhaal kwijt kon en dat was goed.” Terugkijkend op een zeer bewogen periode heeft Karin veel waardering voor het team, de ouders, de medewerkers van de gemeente en het stafbureau. “Dankzij ieders hulp en betrokkenheid is het gelukt om op tijd een goed onderkomen te realiseren, busvervoer te regelen en tot twee keer toe te verhuizen in een korte periode. Dat is een groot compliment waard!” ■
De Mgr. Bekkersschool over 2015 De bouw van het nieuwe schoolgebouw en de voorbereiding van de verhuizing hebben veel tijd en energie gevraagd van het team. Op 19 februari 2015 zijn we met alle kinderen, leerkrachten en een deel van de ouders van het oude naar het nieuwe gebouw gelopen. Daar werd de eerste paal geslagen van de nieuwbouw in het bijzijn van het College van Bestuur, stafmedewerkers en bouwcommissieleden. In het oude schoolgebouw is flink opgeruimd. Veel verouderde spullen zijn weggegooid en er is een opruimmarkt georganiseerd waar mensen voor een appel en een ei spullen konden kopen. Een grafisch ontwerpster heeft samen met het MT een nieuw, kleurrijk logo voor de school bedacht. Op 8 oktober 2015 was de officiële feestelijke opening met de wethouder onderwijs. In het nieuwe schoolgebouw zijn ook de peutercentra Pinokkio en DoReMi gehuisvest. Om de samenwerking te bekrachtigen is er in januari 2015 een intentieverklaring ondertekend door de drie partijen.
Laurentius Praktijkschool
In het onderwijsprogramma van de praktijkscholen komt steeds meer de nadruk te liggen op praktische vaardigheden. De leerlingen hebben deze nodig om zelfstandig te kunnen wonen, werken, een actief burger te kunnen zijn en hun vrije tijd in te richten. De Laurentius Praktijkschool wil optimaal kunnen inspelen op deze ontwikkelingen in het praktijkonderwijs. Dat vereist een gebouw waar leerlingen leren vooral door te ervaren. In zo´n gebouw zijn ruimten nodig waar situaties kunnen worden nagebootst
13
Jaarverslag 2015
en leerlingen praktische leerervaringen kunnen opdoen. Het bestaande gebouw is daar niet op ingericht. De ruimten zijn vaak te klein om goed en degelijk ervaringsgericht onderwijs te kunnen bieden. Zo is er geen geschikte ruimte voor arbeidstraining, lessen detailhandel en voor het leren van technische vaardigheden. Daarom zijn plannen opgesteld om de dependance van de Laurentius Praktijkschool te renoveren en uit te breiden. ■
Mgr. Bekkersschool
inhoud
pagina 13
pagina 14
Huisvesting & materieel
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Laurentiusvisie op de moderne school De Poolster was toe aan een forse uitbreiding. Daarom is besloten de school uit te breiden met zes nieuwe lokalen. De bouw is voorbereid in 2014. Toen begin 2015 de fi nanciële middelen beschikbaar kwamen, kon de bouw ervan starten. De school werd op 1 oktober offi cieel geopend.
Nieuwe schoolgebouwen voor nu én voor de toekomst Een schoolgebouw bouwen of verbouwen: er komt meer bij kijken dan een ontwerp maken, een bestek schrijven, een opdracht aanbesteden en verlenen. Het vereist kennis van de onderwijskundige uitgangspunten van de school, zicht op toekomstige onderwijskundige ontwikkelingen en visie op identiteit en imago van de school. Steeds vaker is ook sprake van een duurzame ambitie als het gaat om de technische inrichting van het gebouw.
D
e tijd van één lange gang waar in de aanpalende klaslokalen onderwijs werd gegeven tot de schoolbel ging, is voorbij. Mensen die een nieuwbouwschool binnentreden, zien grote leerpleinen waar glazen wanden zicht geven op de leslokalen en een open en transparant karakter aan het interieur geven. De onderwijskundige visie van de school, waarbij leerlingen ook buiten het klaslokaal samen of individueel aan het werk zijn, ligt ten grondslag aan deze indeling van de school. De leerpleinen zijn immers meer dan een plek om elkaar te ontmoeten. Op de leerpleinen kunnen leerlingen met elkaar in gesprek gaan over de leerstof en kunnen zij samenwerken aan de stof die de leerkracht in de klas heeft aangeboden. De Piramide (Brede Buurtschool Stationskwartier), de Godfried Bomansschool en de Gouden Griffel zijn hiervan mooie voorbeelden.
Flexibiliteit
Een ander belangrijk criterium bij de bouw van een school betreft flexibiliteit. Het onderwijs verandert en toekomstige onderwijskundige ontwikkelingen moeten ingepast kunnen worden in een bestaand schoolgebouw, bijvoorbeeld door ruimten samen te voegen of te splitsen. Dat betekent dat een schoolgebouw zo flexibel mogelijk in te delen moet zijn. Ook de samenstelling van de schoolpopulatie kan in de loop der jaren veranderen, waardoor een aanpassing van het gebouw noodzakelijk wordt. De Poolster, bijvoorbeeld, is fors gegroeid en de nieuwbouw is naadloos met het bestaande gebouw verbonden.
De nieuwbouw van het IKC De Gouden Griffel is in mei 2015 opgeleverd. De school kon diezelfde maand verhuizen en werd op 29 mei offi cieel geopend. Mét ijs!
De bouw van De Piramide (Brede Buurtschool Stationskwartier) is in 2015 van start gegaan; de gemeente is - als eigenaar van het gebouw - opdrachtgever en toezichthouder op de werkzaamheden.
Van twee tot twaalf
Idealiter bieden schoolgebouwen - daar waar dat inpasbaar is - ook peuteropvang en naschoolse opvang. Binnen de stichting wordt ernaar gestreefd peuterspeelzalen en naschoolse opvang te integreren in het schoolgebouw. Daarom wordt actief de samenwerking gezocht met partijen die peuterspeelzalen beheren en naschoolse opvang aanbieden. De stichting anticipeert hiermee op de ontwikkeling waarbij het schoolgebouw opvang en een leer- en speelplek biedt aan kinderen van twee tot twaalf jaar. De Piramide (Brede Buurtschool Stationskwartier) en het IKC De Gouden Griffel zijn hiervan mooie voorbeelden.
In 2015 werd ook de nieuwbouw van de Mgr. Bekkersschool afgerond en offi cieel in gebruik genomen op 8 oktober.
Uitstraling
Een schoolgebouw moet bij uitstek een plek zijn waar kinderen met plezier vertoeven en zich thuis voelen. Ouders moeten zich welkom voelen op school en er kunnen binnenstappen zonder drempels te ervaren. Leerlingen en ouders willen ook trots zijn op hun school en waarderen het als hun schoolgebouw een mooie uitstraling heeft op de woonomgeving. Dat betekent dat er behoefte is aan sfeer in de school en architectonische inpassing in de wijk. Ook dat zijn elementen die meetellen bij het ontwerpen van een schoolgebouw. Zo geeft bijvoorbeeld de ledverlichting op de gevel van De Poolster de school een uniek karakter.
Duurzame ambitie
In 2015 is de ISD verhuisd naar een permanent schoolgebouw aan de Jaffalaan in de TU-wijk in Delft. De offi ciële opening vond plaats op 3 november.
De Cornelis Musiusschool bood aan de ISD bij de oprichting tijdelijk onderdak. Na de verhuizing van de ISD werd de grote vrijgekomen ruimte in 2015 aangepast en ingericht als peutercentrum.
Een laatste criterium dat steeds actueler wordt is duurzaam (ver)bouwen. Voor de Laurentius Stichting is duurzaamheid een ambitie die nog niet bij ieder bouwproject
Op De Bonte Pael is in 2015 de aanbouw met de semipermanente lokalen tijdens de meivakantie gesloopt. De oorspronkelijke ingang is weer teruggeplaatst met daarnaast de berging voor de buitenspeelmaterialen en er is een lokaal gerenoveerd.
De Buutplaats over 2015 Elk jaar streven we naar verdere verbetering. Omdat we een nog betere school willen worden, werken we aan de professionele cultuur. Dat betekent vooral met elkaar en van elkaar leren. Er is veel kwaliteit in het team en ieder heeft ook altijd ontwikkelpunten. Na een intensief traject opbrengstgericht werken zijn we ons er meer bewust van geworden dat we doelgericht moeten werken. Er zijn op dat gebied goede resultaten bereikt en dat is een mooie beloning voor het hele team. We hebben ook de ambitie om een echt lerende organisatie te worden en daar werken we aan. We geven elkaar steeds meer feedback en we gaan bij elkaar in de klassen kijken. We durven ook te erkennen dat we ergens heel goed of minder goed in zijn. Kortom, er zijn al veel goede stappen gezet!
14
Jaarverslag 2015
volop gerealiseerd kan worden. Vaak zijn de financiële middelen nog te beperkt om duurzaam te kunnen investeren in schoolgebouwen. Daar waar mogelijk wordt wel gekozen voor een duurzame oplossing. Zo wordt bij renovatie en
inhoud
nieuwbouw ingezet op het verkrijgen van energielabel A en zo laag mogelijke exploitatiekosten. Een ander voorbeeld hiervan is de vervanging van de gasboilers door zonneboilers bij de doucheruimten van de gymzalen. ■
Huisvesting & materieel
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
pagina 15
Aanbestedingen De Mariaschool Den Hoorn over 2015 2015 stond in het teken van twee zaken: de groei en het inspectiebezoek. Na enkele jaren van lichte krimp kwamen er ineens weer (veel) meer kinderen naar de Mariaschool. Op zich is het uiteraard heel fijn dat zo veel mensen naar onze school willen komen. Toch kunnen we niet meer alle kinderen aannemen. Dat doen we om te voorkomen dat de klassen te vol worden of we straks niet genoeg ruimte hebben en moeten uitwijken naar een leeg lokaal ergens in Delft. Voorafgaand aan het inspectiebezoek in juni hebben we een interne audit laten uitvoeren door enkele collega’s van de Laurentius Stichting. Tijdens beide bezoeken was er groot enthousiasme over hoe het op de Mariaschool gaat. Aandachtspunt bij beide bezoeken was dat we op basis van onze populatie de lat wel wat hoger zouden mogen leggen. Dat aandachtspunt hebben we opgepakt. Inmiddels zijn we hard aan het werk om te kijken hoe we dat het best kunnen doen.
De Titus Brandsmaschool over 2015
Inkoopbeleid in de praktijk Elke instelling die voor het grootste deel wordt gefinancierd of gesubsidieerd door de overheid, is verplicht opdrachten aan te besteden conform de Aanbestedingswet 2012. Aanvullend op de Aanbestedingswet hanteert de Laurentius Stichting een eigen inkoopbeleid.
N
aast het doelmatig inzetten van de financiële middelen, wil de stichting integer, transparant en eenduidig te werk gaan bij het gunnen van opdrachten. Het inkoopbeleid heeft ook als doel de bevoegdheden en de verantwoordelijkheden van zowel opdrachtgever als opdrachtnemer inzichtelijk te maken en vooraf vast te leggen.
Drie niveaus
Het aanbesteden van opdrachten - zowel onder als boven de Europese drempel van 3 209.000,- bij leveringen en diensten en 3 5.225.000,- bij werken (gebouwen) wordt zorgvuldig voorbereid en op maat gedaan: 1. Op stichtingsniveau aanbesteden en bestellen, o.a. voor bouwprojecten, beheer ICT, schoonmaak, kopieermachines, touchscreens, alarmopvolging en onderhoud alarminstallaties; 2. Op stichtingsniveau inkopen en op schoolniveau bestellen van print- en kopieerpapier, meubilair en leermiddelen; 3. Op schoolniveau inkopen en bestellen van producten, zoals telefonie, beplanting, horecamiddelen, schoonmaakmiddelen.
Raamovereenkomst meubilair
Tijdens het sinterklaasfeest op vier december verraste de Goedheiligman onze school met een mooi geschenk. Tijdens het feest kreeg de school het officiële vignet van de Gezonde School. Sinterklaas overhandigde dit vignet, omdat de school op het gebied van Welbevinden en Sociale veiligheid de zaken goed op orde heeft. De school was daarmee pas de tweede school in Delft die dit behaalde. De Sint vertelde dat onze school een preventieve en schoolbrede aanpak heeft op het gebied van welbevinden en sociale veiligheid, gericht op leerlingen en leerkrachten. Een ander criterium was het vroegtijdig signaleren van psychosociale problematiek van leerlingen en grensoverschrijdend gedrag of incidenten door leerlingen, ouders en medewerkers. De houding en vaardigheden van de leerkrachten kenmerken zich door positief pedagogisch handelen, een ondersteunende houding, voorbeeldgedrag en verbindende relaties met leerlingen. Het streven van school is om in de loop van het schooljaar 2016-2017 een volgend certificaat te behalen en wel voor Sport en Bewegen.
15
Jaarverslag 2015
In 2015 zijn onder andere leerboeken, schrijfgerei en andere leermiddelen Europees aanbesteed en is de nieuwbouw van een aantal schoolgebouwen nationaal aanbesteed. In 2015 is - onder meer naar aanleiding van de nieuwbouw van De Piramide (Brede Buurtschool Stationskwartier) en de Mgr. Bekkersschool - een raamovereenkomst voor het schoolmeubilair centraal afgesloten. Het betrof een Europese aanbesteding. Nieuw is dat bij de gunning van de opdracht een raamovereenkomst wordt afgesloten met een looptijd van twee jaar met de mogelijkheid het contract met tweemaal een jaar
Petrus Dondersschool
te verlengen. Dat levert financiële voordelen op. Bovendien wordt het beheer van het schoolmeubilair aanzienlijk vereenvoudigd, omdat er slechts sprake is van één leverancier. Ook kan flexibel worden ingespeeld op bijzondere situaties. Zo kon het schoolmeubilair voor de Godfried Bomansschool binnen deze raamovereenkomst besteld en tijdig geleverd worden.
Contractbeheer
In 2015 zijn o.a. de volgende contracten doorgelicht: leermiddelen, meubilair, papier, afvalinzameling, keuring van blusmiddelen en buitenspeelmateriaal, valbeveiligingssystemen, alarmopvolging, multifunctionals, schoonmaak en kwaliteitsmeting schoonmaak, gas en elektriciteit, en het beheer van het ICT-netwerk. Daarbij zijn al deze contracten op stichtingsniveau onder beheer geplaatst van één deskundige medewerker.
Keuringen
Er zijn nieuwe overeenkomsten afgesloten met gespecialiseerde bedrijven voor de jaarlijkse keuring van alle toestellen in alle gym- en speelzalen en valbeveiligingssystemen op de daken van enkele
Veilig en fris gymmen en douchen Een aantal scholen binnen de stichting heeft een gymzaal met doucheruimten op eigen terrein. Het betreft de Cornelis Musiusschool, de Mariaschool in Rijswijk, IKC De Gouden Griffel, de Oostpoort, de Pius X, de Petrusschool en de Laurentius SBO. Deze douche-installaties zijn en worden in het kader van legionellapreventie in detail onderzocht en uitgerust met een automatisch spoelsysteem. In het kader van energiebesparing zijn op de Cornelis Musiusschool, de Mariaschool en de Pe-
trusschool de gasboilers vervangen door een zonneboilersysteem. Op de Cornelis Musiusschool en de Petrusschool is de cv-ketel die de gymzaal verwarmt, vervangen. Daarnaast zijn in de Cornelis Musiusschool brandwerende voorzieningen in de stookruimte aangebracht. Op de Mariaschool is een nieuw afzuigsysteem in de doucheruimten geïnstalleerd en is ook het dak van de gymzaal gerepareerd. Op de Laurentiusschool zijn alle was- en kleedruimten en toiletten gerenoveerd. ■
inhoud
scholen. De lopende overeenkomst voor de jaarlijkse keuring van speeltoestellen op de speelpleinen is hernieuwd. Verder zijn in 2015 de veiligheidskeuringen waar nodig aangescherpt. Er zijn keuringen uitgevoerd voor de alarminstallaties, de brand- en ontruimingsinstallaties, alle leidingen en ketel- en brandstoftoevoer, de valbeveiligingssystemen, de goedgekeurde ladders, de speelpleinen en speelpleintoestellen, de gymzalen en gymtoestellen en de speelzalen en de speelzaaltoestellen. ■
Weer strak in de lak De meerjaren onderhoudsplannen (MOP) voor alle scholen zijn in 2015 afgerond en goedgekeurd. Er is ook gestart met het uitvoeren van het plan. Daarbij worden het onderhoud en/of de verbetering van een school over een aantal jaren uitgesmeerd, tenzij specifiek onderhoud niet kan worden uitgesteld. Zo is op De Regenboog in Tanthof-Oost het dak vervangen. Ook voor de voormalige Zwermscholen is het onderhoud geïnventariseerd en een meerjarenplan opgesteld voor onderhoud en renovatie. De uitvoering ervan is in 2015 gestart. Alle scholen staan weer strak in de verf en op de gevel van alle scholen is ter herkenning een nieuw logo van de school aangebracht. Daarnaast zijn op de hoofdvestiging van de Rosa basisschool de kozijnen vervangen. Op De Zuidwester is ook het hekwerk vervangen en is de buitenruimte opgeknapt. ■
Identiteit
Directeurenoverleg: een plek om stil te staan Het directeurenoverleg (dirov) van de Laurentius Stichting gaat niet alleen over het uitwisselen van informatie. Het is sinds enige jaren ook een plek waar wordt stilgestaan. Het jaar 2015 was zonder meer een veelbewogen jaar waarin ook onderwijsinstellingen nog eens ervoeren hoe de actualiteit bij hen binnenkomt. De aanslagen in Parijs begin van het jaar waren een drama dat niet zomaar aan het dirov voorbijging. Bij de opening van de vergadering in januari sprak Joke Reijman over de kwetsbaarheid van de mens en vooral die van de kinderen. Er werd een kaars ontstoken en stilte daalde neer. Zo ontstond er ruimte waarin emoties naar boven konden komen. De vergadering werd letterlijk even opgeschort. “We waren even kerk”, zei iemand. Maar ook de bezorgdheid over de kinderen van mensen die hun toevlucht zoeken in Europa kan rekenen op aandacht binnen het dirov. Net zoals de verhitte ‘Zwarte Pietendiscussie’ waarover de Laurentius Stichting met de Haagse schoolbesturen een standpunt heeft ingenomen: de richtlijnen van het College voor de Rechten van de Mens opvolgend wordt Zwarte Piet ontdaan van alle discriminerende eigenschappen. Zelfs al viel dit, zoals was te verwachten, zeker niet bij iedereen goed, de Laurentius Stichting koos ervoor om publiekelijk voor de dag te komen waar zij voor staat. ■
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Katholieke identiteit op multiculturele scholen
Over Kerst, halal en koningsdag Hoe vier je belangrijke feesten als Kerstmis, koningsdag en carnaval op een school waar veel kinderen en ouders een andere culturele achtergrond hebben? Twee schoolleiders over de Katholieke identiteit op multiculturele scholen. “Wij bewegen tussen het ideële en het praktische.”
C
harles Schmitz is schoolleider van De Buutplaats aan de Hoefkade in Den Haag en sinds 1977 betrokken bij de school. De leerlingenpopulatie is bijna 100% islamitisch. Toch is De Buutplaats een school waar de christelijke normen en waarden gelden en waar Kerst en carnaval worden gevierd. Charles: “Vóór alles zijn we gewoon een school en dat willen we ook zijn. Ik herinner me nog goed dat er een tijd was dat kinderen stiekem meededen aan carnaval. Afschminken voordat je weer naar huis gaat. Dat gebeurt nu niet meer. Met de Koningsspelen ziet het hier oranje. En met Kerst hebben wij een sfeervolle kerstviering en een heerlijk buffet gemaakt door de ouders. En ja, we vieren ook het Offerfeest.”
wijs brengen. Veel ouders zijn hier overigens zelf op school geweest. Er wordt wel gezegd dat de integratie zo moeizaam verloopt. Ik zie ook veel dat goed gaat. We zijn een multiculturele samenleving. Ouders vinden dat hun kinderen Nederlands moeten leren en zich moeten aanpassen aan de mores van de Nederlandse cultuur. Ik merk dat als je de confrontatie niet opzoekt, dit er ook vaak niet is.
Wat dat betreft bewegen wij ons als school tussen het ideële en praktische.”
Rekening met elkaar houden
Edward den Heeten is schoolleider van de Petrusschool, met een heterogene leerlingpopulatie. Zoals dat gaat, kunnen verschillen weleens schuren. Hoe presenteer je nu het kerstbuffet aan een zo gemêleerd gezel-
Veel gaat goed
“Toen de PVV opkwam, hebben we hier gesprekken met ouders gehad over wat dit voor hen betekende. Toen er later ‘minder, minder’ gescandeerd werd, was dat best bedreigend voor veel kinderen. Je zou zoiets eens over jezelf moeten horen. Maar ouders lieten zich niet van de
schap van kinderen? Edward: “Als Katholieke school hebben wij ook respect voor waarden en normen uit andere culturen, andere geloofsovertuigingen. Wij vieren Kerst op school omdat we dat belangrijk vinden. We vragen of ouders willen aangeven of hun kinderen al dan niet halal eten. Je kunt je natuurlijk afvragen waarom wij dan niet meteen informeren of kinderen vegetarisch zijn of koosjer eten. Mij hoor je niet zeggen dat het gemakkelijk is een grens hierin te trekken. Maar onze grondhouding is dat we rekening met elkaar houden.” ■
identiteit
pagina 16
De Buutplaats
Ber t van der Tol over zijn Kenia-reis: De Piramide over 2015 In 2015 lag het accent op het ontwikkelen van de brede school. Er heeft veel overleg plaatsgevonden met de gemeente Rijswijk en met onze kernpartner ‘De Wereldplek’, Stichting Rijswijkse Kinderopvang. Doel hiervan was ons zo goed mogelijk voorbereiden op de samenwerking ten gunste van de ontwikkeling van het kind in de leeftijd t/m 12 jaar. Met elkaar gaan we de brede school vormgeven. De Stichting Welzijn Rijswijk was als medegebruiker van het nieuwe gebouw bij de diverse besprekingen aanwezig. Als school zien we kansen om ons onderwijs te versterken door nog meer recht te doen aan de eigenheid van ieder kind. Op onze leerpleinen kunnen de kinderen nog beter leren samenwerken. We zetten in op het ontwikkelen van de 21e eeuwse vaardigheden, waarbij het gebruik van ICT een middel is om deze ontwikkeling te ondersteunen. Voor ons schoolteam is dit een ontwikkelproces waar we in stappen ‘samen leren om te groeien’.
16
Jaarverslag 2015
“Het raakte me te zien hoe we elkaar nodig hebben” Eind februari 2015 hebben schoolleider Bert van der Tol (De Wilgenhoek) en identiteitsbegeleider Karin Melis tien dagen met de organisatie Teachers4Teachers (T4T) in Kenia gewerkt. T4T is een organisatie van vrijwilligers met als doel de onderwijsontwikkeling in Kenia duurzaam te bevorderen. Wat Bert van der Tol van deze indrukwekkende reis is bijgebleven, is de gemeenschapszin die hij aantrof in de erbarmelijke binnenlanden van Kenia waar hij met de andere deelnemers scholen bezocht en workshops gaf. Hierover zegt hij: “Natuurlijk hebben de Kenianen elkaar nodig om te overleven. Maar toch trof het me hoe samen ze
waren. En trouwens, ook hoe enorm vrolijk. Dat laatste had ik niet verwacht gezien de omstandigheden waarin de Kenianen leven. Het is toch een ontwikkelingsland. Maar zowel kinderen als volwassenen zijn daar uitgesproken vrolijk. Vergelijk dat eens met hoe wij hier in Nederland leven. We leven hier toch wel erg op onszelf met ons huisje en tuintje. Soms lijkt het wel alsof we elkaar niet nodig hebben, maar we hebben elkaar wel degelijk nodig.” Bert besefte hoe zeer scholen ook de ouders nodig hebben. “Zonder ouders is er geen schoolgemeenschap. We moeten het samen doen. We waren al volop bezig ouders intensiever te betrekken bij De Wilgenhoek, maar door de reis naar Kenia werd
ik me er nog meer bewust van.”
Verbinding
Najaar 2016 reizen twee andere schooldirecteuren van de Laurentius Stichting af met T4T. Het voorjaar daarop mogen twee leerkrachten mee. Bert van der Tol juicht het toe: “De verbinding die wij met T4T zijn aangegaan, hoort echt bij onze stichting. Ik zie het echt ook als een soort diaconie dat je je kennis en ervaring met anderen deelt. Niet als westerse wijsneuzen, van ‘zo hoort het’, maar in een gelijkwaardige samenwerking waar niets wordt opgelegd.” Meer informatie: www.teachers4teachers.nl ■
inhoud
De Pius X over 2015 De visie van onze school is gebaseerd op vijf belangrijke kernwaarden: handelingsgericht, goed, betrouwbaar, veilig en welkom. Alle activiteiten op de Pius X zijn terug te voeren tot één van deze vijf pijlers. In 2015 volgden wij een stabiele koers met een aantal vernieuwingen. Omdat wij kinderen willen toerusten op het leven en werken in een digitale en snel veranderende samenleving, hebben we de 21st century skills een meer prominente plek gegeven in ons onderwijs. Daarom hebben we ons georiënteerd op een nieuwe methode voor de zaakvakken, waarbij samenwerken, probleemoplossend vermogen en kritisch denken extra gestimuleerd worden. Deze methode wordt in schooljaar 2016-2017 ingevoerd. Verder hebben we ons begaafdheidsbeleid ontwikkeld en een LB-coördinator aangesteld om dit beleid uit te voeren en leerlingen en collega’s te begeleiden.
Bestuur
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
pagina 17
Taak Raad van Toezicht krijgt steeds meer gewicht De Raad van Toezicht (RvT) blikt terug op goede, positieve contacten binnen de stichting. De overleggen met het CvB, schooldirecteuren en het stafbureau, de scholenbezoeken, de personeelsdag en het bezoek aan een GMR-vergadering leverden volop nuttige informatie op. Mede onder invloed van wetgeving over het voorkomen van misstanden krijgt de taak van de Raad van Toezicht (RvT) steeds meer gewicht. De RvT bereidt zich daarop voor door scholing en het bijwonen van bijeenkomsten van de vereniging van toezichthouders onderwijsinstellingen.
Volop betrokken
De RvT heeft in 2015 overleg gevoerd over
o.a. identiteit, onderwijskundige zaken, de fusie met De Zwerm, de professionalisering van het stafbureau, financiën, het strategisch beleidsplan, de formatie, de begroting, de cijfers over 2014 en het eigen risicodragerschap rond vervangingen. De RvT is vol lof over het strategisch beleidsplan 2015-2019.
RvT als werkgever
De RvT is afgelopen jaar ook druk geweest met de functie van werkgever van de leden van het CvB. Er is al vroeg begonnen met de invulling van de opvolging van Joke Reijman, voorzitter van het CvB, die in 2016 met pensioen gaat. In 2015 zijn gesprekken gevoerd met een wervings- en selectiebureau.
Trots
De RvT is trots op de wijze waarop binnen de stichting samengewerkt wordt om goed onderwijs te geven in deze moeilijke tijden. Van het onderwijs wordt steeds meer verwacht. Elke maatschappelijke discussie die zich voordoet - of het nu de Pietendiscussie is, de komst van vluchtelingen/asielzoekers of de toenemende terreurdreiging - altijd wordt gekeken naar het onderwijs om oplossingen te vinden. Het is positief dat iedereen zich wil inzetten voor toch één van de belangrijkste aspecten van de maatschappij: goed onderwijs. Ieder kind heeft daarvoor een astronautenpak nodig. De RvT heeft er veel vertrouwen in dat de Laurentius Stichting hele goede astronauten vormt! ■
Alle peutercentra van Stichting Kinderspeelzaal worden voorschool
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2015
➜ Mr. C.M.E. Verhaegh, voorzitter ➜ A.C.F.M. Korthout, lid ➜ Mgr. dr. H.A. Verbakel, lid identiteitszaken ➜ A.A. Lutter, lid ➜ Drs. M. Simons, lid
Op de zes locaties in Lansingerland zijn vooruitlopend op de financiële harmonisatie tussen Peuterspeelzaalwerk en Kinderopvang zaken veranderd. Waar voorheen één groepsleidster verantwoordelijk was op de groep, begeleid door een andere volwassene, staan er vanaf september 2015 twee gediplomeerde beroepskrachten op alle groepen. De peutercentra zijn ingeschreven in het Landelijke Register Kinderopvang als voorschool en op alle groepen wordt gewerkt met Uk en Puk, een gecertificeerde voorschoolmethode om kinderen uit te dagen en te begeleiden naar de volgende fase.
terstanden bij peuters in te lopen. Er is aandacht voor elke peuter, binnen een zeer gedegen zorgstructuur. De gemeenten werken met het nieuwe zorgstelsel en stellen daarin het kind centraal.
Kind centraal
Jaar van vernieuwing
De voorscholen in Delft, Midden-Delfland en Den Haag werken met Piramide, een andere voorschoolmethode om taalach-
Samenstelling College van Bestuur per 31 december 2015
In Den Haag werken de voor-vroegschoolkoppels integraal samen. De koppels hebben in kaart gebracht wat de ambities zijn
Hoge opkomst en actieve betrokkenheid leidt tot goede discussies in GMR Ook in 2015 stelde de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR) zich richting het CvB kritisch op. De discussies vonden altijd plaats in een prettige sfeer, mede dankzij het wederzijdse respect tussen de GMR en het bestuur. Het CvB doet wat het belooft en de GMR laat door de hoge opkomst en inhoudelijk betrokken leden zien een volwaardig partner van het bestuur te zijn. De GMR is zeer content met deze wisselwerking. In 2015 heeft de GMR ingestemd met het Strategisch Beleidsplan 2015-2019, het Medezeggenschapstatuut, het MR-reglement en het GMR-reglement voor de medezeggenschapsraden, een aantal voorstellen omtrent het bedrijfsfitnessplan en de collectieve AOV.
Uitvoerige discussie
Met name over de onderwerpen die raken aan de werkomstandigheden van de leerkrachten, zoals de Notitie Taakbeleid, Werktijdenregeling en de nieuwe CAO, is
17
Jaarverslag 2015
Het jaar 2015 op De Zuidwester staat gelijk aan heel veel nieuwe en verwachte ontwikkelingen. Sinds 1 januari 2015 valt De Zuidwester onder de Laurentius Stichting. Het leidde tot veel nieuwe ontmoetingen en nieuwe taken voor de directie. Ook kreeg de school een nieuwe opgefriste buitenkant. In mei 2015 kreeg de school bezoek van de onderwijsinspectie voor de voorschool en de basisschool. Supertrots waren wij op de beoordeling die wij kregen voor het onderwijs op onze school. Iets om vast te houden de komende jaren en uit te bouwen naar nog beter! Ook de zomerschool is een onderdeel van ons onderwijs waar we trots op zijn; dit schooljaar namen 75 kinderen eraan deel en dat was een mooi hoogtepunt. Vol inspiratie en nieuwe plannen gaan wij het nieuwe jaar in. Mede dankzij de aansluiting bij de Laurentius Stichting kunnen we dit nog beter gaan vormgeven.
bestuur
De Stichting Kinderspeelzaal, met locaties in Lansingerland, Delft, Midden-Delfl and en Den Haag, is in 2015 organisatorisch en inhoudelijk veel veranderd. “Door professionalisering besteden we continu aandacht aan het verbeteren van de pedagogische kwaliteit”, zegt Kim van der Schoor, bestuurder van de Stichting Kinderspeelzaal.
De Zuidwester over 2015
zeer veel discussie geweest. Ook bezuinigingsopdrachten en financiële zaken waren terugkerende punten van uitvoerige discussie.
Hoge opkomst
Steeds meer scholen sturen een vaste vertegenwoordiger naar de GMR en steeds meer leden zijn zeer bereid aan een werkgroep deel te nemen. Drie werkgroepen waren structureel actief: financiën, onderwijs en personeel. De hoge opkomst en actieve betrokkenheid levert bredere
en deze aan de gemeente en overige partners kenbaar gemaakt. Aan de uitvoering van de plannen wordt dagelijks gewerkt. “Stichting Kinderspeelzaal blikt terug op een jaar van vernieuwing, verandering, met de uitdaging vast te houden wat goed werkt. De basis van spelend leren zal ook de komende jaren niet veranderen. En dat onderschrijven we graag”, besluit Kim van der Schoor. ■
en diepere discussies op, waarmee de efficiëntie en de slagkracht van de GMR verhoogd worden. Zowel de RvT als het CvB erkennen deze kwaliteiten binnen de GMR.
Nieuwe leden
In de loop van 2015 is het dagelijks bestuur gewijzigd binnen de GMR. Sander van Ekeren is afgetreden als voorzitter en is opgevolgd door Marjolein Klunder, leerkracht en gedragscoördinator aan de Petrus Donderschool in Den Haag. Tom Houtman is afgetreden als secretaris en penningmeester en is opgevolgd door Renko Schuil, ouder van kinderen op de Mariaschool in Rijswijk. De GMR wil hen nogmaals hartelijk bedanken voor hun inzet in het bestuur van de GMR in de afgelopen jaren! Tenslotte kijkt de GMR met groot vertrouwen vooruit en met de ambitie om het hoge niveau binnen de GMR te behouden, verder te professionaliseren of te verdiepen. ■
➜ Mw. drs. J.M. Reijman, voorzitter ➜ C.J. van der Kraan, lid ■
De Jozefschool over 2015 In 2015 was de invoering van ‘De Vreedzame School’ een belangrijk item op de Jozefschool. Voor sociaal emotionele ontwikkeling gebruikten we een methode die niet meer beviel. Gedurende de eerste maanden van het jaar zijn we druk bezig geweest met de selectie van een nieuwe methode en de keuze viel dus op ‘De Vreedzame School’. De invoering van deze methode neemt twee schooljaren in beslag en zal begeleid worden door twee medewerkers van Onderwijs Advies. Ook is er een stuurgroep samengesteld. In augustus 2015 zijn alle groepen met deze methode begonnen. De ochtenden van alle studiedagen besteden we aan deze methode; we bespreken wat de ervaringen zijn, hoe het volgende hoofdstuk eruit ziet, welke acties we moeten nemen. In het begin van het jaar hebben we ook een goed bezochte ouderavond gehouden over de nieuwe methode. De ervaringen zijn tot nu toe erg positief.
inhoud
pagina 18
Financiën
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Jaarrekening 2015
Op reis naar een financieel stabiele toekomst! In de fi nanciële verslaglegging over 2015 is veel veranderd ten opzichte van 2014. Ten eerste de aanpassingen in het fi nancieel beleidskader, waarover eind 2014 is besloten. Ten tweede een aantal veranderingen in de fi nanciering: het door-decentraliseren van het buitenonderhoud naar de schoolbesturen in 2015 en het opnemen van de te ontvangen gelden van de samenwerkingsverbanden onder de Rijksbijdragen. Ten derde zijn de balansen van De Zwerm en de Laurentius Stichting en de in 2014 opgestelde separate begrotingen voor 2015 samengevoegd. Ook hebben andere harmonisaties tussen de stichtingen plaatsgevonden die van invloed zijn op de fi nanciële verslaglegging. De werkelijke cijfers van 2015 bevatten dus voor het eerst ook de voormalige Zwermscholen. Dit alles maakte het niet eenvoudig de jaarrekening 2015 goed te vergelijken met de begroting 2015 en de jaarrekening 2014. De overall jaarrekening is een geconsolideerde jaarrekening en omvat ook de cijfers van Stichting Kinderspeelzaal en Kinderopvang BOOST BMS/IKC De Gouden Griffel.
H
et enkelvoudige resultaat over 2015 bedroeg - 3 454.000. Dit resultaat is 3 1.516.000 positiever dan het begrote resultaat van - 3 1.970.000. Dit is ten opzichte van het boekjaar 2014 een verbetering van - 3 974.000 en, hoewel negatief, daarom toch positief te noemen. Ondanks het negatieve resultaat over 2014 en 2015 is op grond van de kengetallen voor de Laurentius Stichting nog steeds sprake van een sterke financiële positie. De financiële positie is volgens de maatstaf van het ministerie voldoende om eventuele tegenvallers op te vangen. Het weerstandsvermogen is toereikend. De doelstelling van het financieel beleid is het in stand houden van deze goede financiële positie, opdat de continuïteit van de stichting en de scholen kan worden gewaarborgd en de doelstellingen van de stichting kunnen worden gerealiseerd. Het uitgangspunt van het financieel beleid is daarom dat de begroting van de stichting structureel sluitend dient te zijn. Dit uitgangspunt geldt ook voor de begrotingen van de individuele scholen. In 2015 is gestart met het definiëren van nieuw beleid dat, indien op stichtingsniveau én op schoolniveau aan minimale voorwaarden wordt voldaan m.b.t. de schoolreserves,
De Laurentius Praktijkschool over 2015 2015 heeft voornamelijk in het teken gestaan van de vernieuwing van het curriculum. De maatschappij verandert snel en het is belangrijk om in voldoende mate te kunnen voorzien in de behoefte van onze ‘kwetsbare’ doelgroep en anderzijds de veeleisende maatschappij. In dit kader hebben we ons de vraag gesteld of we de ‘goede dingen doen’ en of we ‘dit op de goede manier doen’. De antwoorden die we hierop hebben gevonden, werken we nu uit naar een modern curriculum en daarop aangepaste lessen. Met betrekking tot de uitstroom van onze leerlingen hebben we de samenwerking met de gemeenten en overige partners verstevigd. Hierdoor zijn we in staat om per leerling op maat een begeleidingstraject aan te bieden wanneer hij/zij van school gaat en nog net dat beetje extra begeleiding nodig heeft. Alle leerlingen die gaan uitstromen, worden nu twee keer in het laatste jaar besproken in een netwerkoverleg. De komende jaren zullen we dit verder moeten borgen in procedures.
18
Jaarverslag 2015
er een beroep kan worden gedaan op de reserves van de school voor het definiëren van incidenteel beleid. In 2016 zal dit beleid worden opgenomen in het nieuwe financieel beleidskader.
Belangrijke aanpassingen
De belangrijkste aanpassingen in het financieel beleidskader, die voor het eerst zijn toegepast op een geheel verslagjaar, betroffen: ➜ Invoering van een kalenderjaar (P&C)cyclus in plaats van een schooljaarcyclus. Dit sluit aan bij de systematiek van De Zwerm en de verantwoordingscyclus. ➜ Terug naar invoering van t-1 als basis voor de interne bekostiging van de scholen. Dit sluit aan bij de systematiek van De Zwerm en de bekostiging vanuit het rijk. Hieraan is wel een interne regeling toegevoegd om de schommelingen voor krimp- en groeischolen deels op te vangen. ➜ Het laten vervallen van de interne systematiek voor toekenning van het personele budget. De bekostiging vanuit het rijk (gemeenten) wordt één op één overgenomen waarbij alleen nog sprake is van interne collectieve afdrachten. Er vindt vooraf geen herverdeling van
middelen meer plaats op basis van een interne verdeelsleutel, waardoor achteraf ook geen nacalculaties meer uitgevoerd hoeven te worden. Hierdoor is directe sturing op de beheersing van onder andere de personele kosten veel inzichtelijker. Het centraal plannen en uitvoeren van ➜ cyclisch onderhoud. Aanpassing was noodzakelijk in verband met de doordecentralisatie van het buitenonderhoud. Voor het cyclisch onderhoud wordt centraal een voorziening onderhoud in stand gehouden. Voorzieningen worden getroffen om financiering te spreiden en gelden beschikbaar te hebben voor mogelijke financiële risico’s en te verwachten uitgaven. Het ophogen (dotatie) van de voorziening is afhankelijk van de verwachte herstelwerkzaamheden gebaseerd op de collectieve meerjarenonderhoudsprogramma’s (MOP). Het afnemen (onttrekken) van de voorziening onderhoud is afhankelijk van het werkelijk uitgevoerde groot onderhoud.
Financiële stabiliteit
De in 2015 ingezette veranderingen, die mede moeten bijdragen om tot een meer stabiele en structureel sluitende financiële situatie te komen, zullen ook in 2016 en 2017 worden voortgezet. Deze maatregelen hebben in de tweede helft van 2015, het nieuwe schooljaar, al effect gesorteerd en vormen de basis voor een reis naar een financieel stabiele toekomst. Ook in 2016 zullen aanpassingen in het Financieel Beleidskader volgen. Dit betreft onder andere: ➜ Invoering van beleid inzake de vermogenspositie per school; ➜ Vastleggen van de financiële afwikkeling van het Eigen Risico Dragerschap
voor vervangingen (ERD); Het bepalen van een bovenschoolse ➜ bijdrage voor scholen met dependances, gebaseerd op de bekostiging van een nevenvestiging.
Continuïteit goed geborgd
De Laurentius Stichting is een financieel gezonde stichting. Het leerlingenaantal is volgens de prognoses de komende jaren stabiel of neemt zelfs iets toe. Economische en/of demografische ontwikkelingen zullen naar verwachting op korte termijn weinig invloed hebben op de leerlingaantallen omdat de scholen goed verspreid zijn over nieuwe wijken en wijken met een stabiele bevolkingssamenstelling. De omvang van de formatie zal daarom op de korte en middellange stabiel zijn en het (financiële) risico van stichtingsbrede boventalligheid is gelet hierop nihil. Op basis van de uitgevoerde risicoanalyses op hoofdlijnen en de gegevens uit de continuïteitsparagraaf kan worden geconcludeerd dat de continuïteit van de stichting de komende jaren goed is geborgd. ■
Analyse van het financieel resultaat over 2015 x 5 1.000,Hogere rijksbijdragen Hogere gemeentelijke bijdragen
2.430 -4
Hogere overige baten
1.526
Hogere personele lasten
-846
Lagere afschrijvingen Hogere huisvestingslasten Hogere overige lasten Lagere financiële baten en lasten Hoger resultaat
-351 -1.062 -151 -26 1.516
Analyse (enkelvoudige) exploitatie 2015 t.o.v. 2014 BATEN
LASTEN
Rijksbijdragen
Personele lasten
De rijksbijdragen zijn 3 2.526.000 hoger uitgevallen met name als gevolg van de jaarlijkse indexering van de rijkssubsidie, waarbij voor 5/12 deel rekening gehouden is met de bekostiging van de salarisverhogingen. Daarnaast worden sinds 2015 ook de ontvangen gelden van de samenwerkingsverbanden in de rijksbijdragen opgenomen.
De personele lasten zijn ten opzichte van 2014 toegenomen met 3 651.000. Deze toename bestaat uit o.a. lonen en salarissen (3 999.000), extra kosten voor uitzendkrachten en inhuur van derden (3 1.003.000). Hiertegenover staat een besparing van niet-betaalde salarissen van circa 3 270.000. Ook de overige personele lasten laten ten opzichte van 2014 een daling zien (ruim 3 900.000).
Daar stonden lagere onderhoudslasten (3 86.000) en lagere lasten voor energie en water (3 63.000) tegenover.
Overige lasten/leermiddelen en ICT
De overige overheidsbijdragen (de gemeentelijke subsidies) zijn in 2015 3 277.000 lager dan in 2014. Dit komt mede door de gemeentelijke bezuinigingen op een aantal subsidies in het onderwijs en welzijn.
Afschrijvingen
De afschrijvingen zijn ten opzichte van 2014 met 3 25.000 gedaald tot 3 1.270.000 als gevolg van minder investeringen dan er aan volledig afgeschreven activa is ontstaan.
De overige lasten zijn gedaald met 3 431.000 tot 3 2.350.000 in 2015. Deze daling is onder andere het gevolg van een andere rubricering van kostenposten in 2014 bij de voormalige Zwermscholen en mutaties in de schoolbankrekeningen. De uitgaven voor leermiddelen en ICT zijn met 3 1.774.000 in 2015 nagenoeg gelijk aan 2014. Binnen deze post hebben wel verschuivingen plaatsgevonden tussen ICT en leermiddelen. Dit komt vooral door een andere rubricering bij de voormalige Zwermscholen in 2014 waar digitale methodes niet onder ICT maar onder leermiddelen vielen.
Overige baten
Huisvestingslasten
Financiële baten en lasten
Overige overheidsbijdragen
De overige baten daalden ten opzichte van 2014 met 3 168.000 tot 3 2.011.000 in 2015. Er is een verdere toename te zien van onder andere ouderbijdragen en huuropbrengsten.
Deze lasten zijn t.o.v. 2014 gestegen met 3 833.000 tot 3 4.270.000 in 2015. Dit is het gevolg van hogere huren, een hogere dotatie aan de onderhoudsvoorziening, hogere schoonmaakkosten, hogere heffingen en hogere overige huisvestingslasten.
inhoud
De financiële baten en lasten zijn sterk gedaald met 3 81.000, waarvan 3 45.000 door de lage rentestand en uitloting van obligaties en voor 3 36.000 door lagere koersresultaten in 2015 ten opzichte van 2014. ■
Financiën
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
Toelichting (enkelvoudige) exploitatie 2015 ten opzichte van de begroting Het enkelvoudige exploitatieresultaat over 2015 is negatief (- 5 454.000). Dit is 5 1.516.000 hoger dan het begrote resultaat (- 5 1.970.000 ). Ten opzichte van 2014 is dit een verbetering van - 5 974.000. De cijfers van 2015 bevatten voor het eerst ook de voormalige Zwermscholen, wat het lastig maakt een goede vergelijking met het boekjaar 2014 en de begroting 2015 te maken. BATEN Rijksbijdragen
De rijksbijdragen zijn 3 2.430.000 hoger dan begroot. Dit komt vooral door de jaarlijkse indexering van de rijkssubsidie, waarbij voor 5/12 deel rekening gehouden is met de bekostiging van de salarisverhogingen. Ook de ontvangen gelden van de samenwerkingsverbanden vallen onder de rijksbijdragen en waren 3 135.000 hoger dan begroot vanwege aanvragen van arrangementen en een hogere basisbekostiging.
Overige overheidsbijdragen
Gemeentelijke subsidies e.d. vallen 3 4.000 lager uit. Dit betreft voornamelijk subsidies die na het opstellen van de begroting zijn aangevraagd/ toegekend.
Overige baten
Dit betreft o.a. verhuur van onroerende zaken en afrekeningen van geliquideerde samenwerkingsverbanden. Deze totale post wijkt 3 1.526.000
af van de begroting omdat veel posten niet zijn begroot, zoals de liquidatieuitkeringen van samenwerkingsverbanden ( 3 573.000) en mutaties schoolbankrekeningen ( 3 784.000). Het resterende verschil betreft onder andere hogere huuropbrengsten, opbrengsten uit detacheringen van personeel en mutaties op de schoolbankrekeningen.
LASTEN
De Gabriëlschool profileert zich door de aandacht voor het integreren van cultuuraspecten binnen haar onderwijs. Dit vanuit de gedachte dat kinderen leren met al hun zintuigen en dat beleving en verwondering belangrijke bronnen zijn die aan de basis liggen van leren. In 2015 heeft het team onder begeleiding van Maas theater zichzelf kunnen bekwamen in het op een andere manier aanbieden van taallessen aan de kinderen. Er is niet alleen appèl gedaan op het cognitieve aspect van de taal zoals luisteren, lezen, schrijven en praten, maar is een beroep gedaan op het hele lichaam met alle zintuigen om zo de wereld achter de woorden te ontsluiten. Taal is aangeboden op een niveau waarin de taal geproefd, gevoeld, getekend en geroken is. Daardoor wordt de herinnering en dus het onthouden groter, ontstaat er plezier in de taal en komen er andere talenten van kinderen naar boven waardoor de eigenwaarde kan groeien.
19
Jaarverslag 2015
X � 1.000
Werkelijk Begroting 2015 2015
Verschil
Werkelijk 2014
Verschil
BATEN Rijksbijdragen
45.616
43.186
2.430
43.089
2.526
Overige overheidsbijdragen
1.698
1.702
-4
1.975
-277
Overige baten
2.011
484
1.526
2.179
-168
49.325
45.374
3.951
47.243
2.081
40.143
39.298
846
39.492
651
Afschrijvingen
1.270
918
351
1.295
-25
Huisvestingslasten
4.270
3.209
1.062
3.437
833
Overige instellingslasten
4.124
3.973
151
3.557
-432
49.807
50.013
2.409
48.781
1.027
-483
-2.025
1.542
-1.537
1.054
29
55
-26
110
-81
-454
-1.970
1.516
-1.427
974
LASTEN Personele lasten
Saldo baten en lasten Saldo financiële baten en lasten Resultaat
BALANS
1-12-2015
31-12-2014
Verschil
Activa
De reguliere personeelslasten zijn 3 227.000 hoger uitgevallen dan begroot. Gezien de salarisverhoging van circa 2% per 1-9-2015 valt dit mee. De inhuur van uitzendkrachten en gedetacheerden veroorzaakte een overschrijding van 3 1.062.000. Op de overige personele lasten werd bespaard, waardoor de totale personele lasten 3 846.000 hoger uitkomen dan begroot. Schoolbegeleiding en scholing waren 3 194.000 duurder. Onder de overige personele lasten is o.a. de vrijval van de reservering van negatief getoetsten verwerkt.
Materiële vaste activa
6.595.233
6.799.602
-204.369
Financiële vaste activa
313.050
882.325
-569.275
KERNGEGEVENS
2011
2012
2013
2014
2015
Afschrijvingen
Kapitalisatiefactor
39%
15%
33%
36%
34%
Weerstandsvermogen
16%
15%
17%
15%
15%
Solvabiliteit 1
39%
38%
45%
39%
42%
Solvabiliteit 2
63%
62%
67%
62%
67%
1,15
1,33
1,66
1,64
1,85
Personele lasten
De afschrijvingslasten à 3 1.270.000 waren voor 3 351.000 foutief begroot. De afschrijvingslasten ICT waren 3 384.000 te laag geraamd.
De Gabriëlschool over 2015
Exploitatie 2015 versus begroting 2015 en exploitatie 2014
Vorderingen Liquide middelen
4.537.263
4.037.149
500.114
6.469.285
7.278.537
-809.252
17.914.831
18.997.613
-1.082.782
7.544.820
7.998.481
-453.661
Passiva Eigen vermogen Voorzieningen
4.429.671
4.110.305
319.366
Kortlopende schulden
5.940.340
6.888.827
-948.487
17.914.831
18.997.613
-1.082.782
Liquiditeit
Huisvestingslasten
De huisvestingslasten bedroegen 3 4.270.000, terwijl 3 3.208.000 was begroot. De uitgaven bedroegen: huur 3 108.000, dotatie onderhoudsvoorziening 3 518.000, onderhoud 3 339.000, energie en water 3 138.000, schoonmaak 3 119.000, gemeentelijke heffingen 3 43.000. De dotatie aan de huisvestingsvoorziening, begroot op 3 812.000, is aangepast naar 3 1.330.000 omdat de schoolbesturen sinds 2015 ook verantwoordelijk zijn voor het buitenonderhoud. Het gewone onderhoud aan gebouwen was begroot op 3 432.000. De werkelijke uitgaven betroffen 3 771.000.
Overige instellingslasten en leermiddelen
Deze lasten bedroegen 3 4.124.000. De overschrijding van 3 151.000 komt voor een belangrijk deel ( 3 690.000) door de niet begrote af-mutaties op schoolbankrekeningen en de extra uitgaven voor leermiddelen (begroot op 3 2.313.000). De werkelijke uitgaven waren met 3 1.893.000, 3 420.000 lager dan begroot. Deze afwijking is te splitsen in een overschrijding van 3 47.000 op leermiddelen en een onderbesteding van 3 487.000 op ICT, conform de te laag begrote afschrijvingslasten op ICT. ■
Toelichting op de balans Het balanstotaal is ten opzichte van 2014 met 3 1.082.782 afgenomen. ➜ De waarde van de immateriële- en materiële vaste activa (aanschaf inventaris/ICT/gebouwen/overige bedrijfsmiddelen en leermethoden, na aftrek afschrijvingen) is met 3 204.369 afgenomen. De totale investeringen in 2015 bedroegen 3 1.169.477. Er is niet geïnvesteerd in gebouwen en andere bedrijfsmiddelen. ➜ De waarde van de financiële vaste activa is gedaald met 3 569.275 in verband met de uitloting van een aantal obligaties in portefeuille. In 2016 zal de laatste obligatie worden uitgeloot. De stand van de vorderingen is ten ➜ opzichte van 2014 gestegen met 3 500.114 onder andere als gevolg van een 3 446.000 hogere debiteurenstand, 3 60.500 daling van de kortlopende vorderingen op OCW en als gevolg van 3 34.500 lagere overige vorderingen. ➜ Het saldo van de liquide middelen is in 2015 met 3 809.252 gedaald.
Door de uitloting van een aantal obligaties en het feit dat er minder is geïnvesteerd dan afgeschreven is de daling beperkt gebleven. ➜ Het eigen vermogen kan, behoudens stelselwijzigingen of een fusie, alleen wijzigen door het resultaat. De afname van het eigen vermogen bedraagt 3 453.661 en is gelijk aan het behaalde resultaat in 2015. Per saldo is de stand van de voorzie➜ ningen gestegen met 3 319.366. De voorziening huisvesting is per saldo toegenomen met circa 3 413.000, de voorziening jubilea is met 3 31.000 afgenomen en de voorziening aanvulling WW (door Participatiefonds negatief getoetsten). In 2015 zijn de kortlopende schulden ➜ met 3 948.487 gedaald. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de ontvangen voorschotten van de gemeente inzake huisvestingsprojecten zijn gedaald van 3 1.102.000 in 2014 met 3 957.000 tot 3 145.000 in 2015. ■
inhoud
pagina 19
pagina 20
Algemeen
scholen
Laurentius Stichting | Jaarverslag 2015
per 31-12-2015
Mariaschool www.mariaschool.nl
International School Delft www.isdelft.nl
Bernadette Mariaschool www.bernadettemariaschool.nl
De Kwakel www.dekwakelschool.nl
St. Jozefschool www.sint-jozefschool.nl
De Zuidwester www.bsdezuidwester.nl Laurentiusschool / SBO www.laurentiusschool.nl
De Poolster www.depoolster.nl
De Regenboog www.rkbsderegenboog.nl
Godfried Bomansschool www.godfriedbomansschool.nl
Mgr. Bekkersschool www.mgrbekkersschool.nl
De Willibrord www.rkbswillibrord.nl De Gouden Griffel www.degoudengriffel.nl
Het Baken www.bshetbaken.nl
Gabriëlschool www.gabrielschool.nl
De Oostpoort www.deoostpoort.nl
De Buutplaats www.bsdebuutplaats.nl
Mariaschool www.mariaschoolrijswijk.nl
De Bonte Pael www.bontepael.nl
Petrus Dondersschool www.petrusdondersschool.nl
De Wilgenhoek www.wilgenhoek.nl
Laurentius Praktijkschool www.depraktijkschool.nl
Cornelis Musius www.cornelismusius.nl
Peutercentrum Pinkelotje www.kinderspeelzaal.nl
Peutercentrum Het Muizenhuis www.kinderspeelzaal.nl
Peuterspeelzaal Okidoki www.kinderspeelzaal.nl
Titus Brandsmaschool www.titusbrandsmadelft.nl
R.K. Basisschool Christoffel www.christoffel.nl
Petrusschool www.petrusschool.nu
Pius X www.pius-x.nl
De Piramide www.bsdepiramide.nl
Peutercentrum Do-Re-Mi www.kinderspeelzaal.nl
Rosa Basisschool www.rosabasisschool.nl
Peuterspeelzaal Beestenboemel www.kinderspeelzaal.nl
Peutercentrum De Buutplaats www.kinderspeelzaal.nl
Peutercentrum Pinky www.kinderspeelzaal.nl
Peutercentrum De Peutergaarde www.kinderspeelzaal.nl
organogram
Peutercentrum Peuterhonk www.kinderspeelzaal.nl
20
Peutercentrum Olleke Bolleke www.kinderspeelzaal.nl
Peutercentrum Hummelhonk www.kinderspeelzaal.nl
colofon
Raad van Toezicht
Dit jaarverslag is een uitgave van:
Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR)
College van Bestuur
Directieoverleg (DIROV)
Laurentius Stichting Burgemeestersrand 59, 2625 NV Delft Postbus 649, 2600 AP Delft
Peutercentrum De Zuidwestertjes www.kinderspeelzaal.nl
Peutercentrum Inimini www.kinderspeelzaal.nl
Peutercentrum De Kanjers www.kinderspeelzaal.nl
Telefoon: 015 - 251 14 40 E-mail:
[email protected] Website: www.laurentiusstichting.nl Redactie: Joke Reijman, Kees van der Kraan, Elma Cools, CommSa BV, Delft Ontwerp en realisatie: CommSa BV, Delft
Stafbureau
Scholen PO
School VO
• Beleidsondersteuning Onderwijs en kwaliteit, Personeel, ARBO, Huisvesting, ICT, Identiteit • Secretariële ondersteuning
• 27 basisscholen • 1 school voor speciaal basisonderwijs
• 1 school voor praktijkonderwijs
Jaarverslag 2015
Fotografie: Laurentius scholen, Rutger Burger, Fleur Beemster Oplage: 1.400 exemplaren | © Laurentius Stichting Reacties / opmerkingen over het Jaarverslag 2015 kunt u mailen naar
[email protected]
inhoud