ict en tablet als leermiddel in de lessen economie •
21 april 2016 Johan Lowyck
inhoud •
een eigen-zinnige visie op lesgeven
•
ict en tablet als leermiddel
•
ict en tablet in de lessen economie:
enkele concrete voorbeelden
•
tablets in een school
1 een eigen-zinnige
visie op lesgeven
zwart-wit beeld
Hoe was het op school? Saai Ja? Maar dat is altijd zo hé anders was school geen school meer dialoog uit de film Tot Altijd
zwart-wit beeld leraar staat vooraan en heeft de kennis
leerling zit achteraan en krijgt leerstof
er duikt een probleem op leerling heeft met smartphone / tablet toegang tot alle kennis
leraar heeft niet langer alle kennis
samen op verkenning
leerkracht bezieler kompas
ict en tablets zijn een middel
leermethode leren is zelf ontdekken
leren is je fouten ontleden
leren is kennis delen
leerkracht is coach ict en tablet als middel
leren is zelf ontdekken
leren is je fouten ontleden
leren is kennis delen
lesverloop •
bij de start van de les wordt de opdracht gegeven en kort toegelicht
•
moeilijke leerinhouden worden kort uitgelegd
•
leerlingen raadplegen het leerwerkboek en andere bronnen
•
leerlingen zoeken individueel of samen naar een oplossing en noteren hun oplossing in een schrift
•
ze gebruiken de extra middelen als iets niet duidelijk is of vragen uitleg
•
indien meerdere leerlingen dezelfde vraag stellen, wordt het zelfstandig werken onderbroken; de leerkracht geeft uitleg aan de hele klas
de leerling •
voert zelfstandig de opdracht uit
•
is niet bang fouten te maken
•
gebruikt de middelen die worden aangereikt
•
vraagt uitleg indien nodig
•
luistert aandachtig als de leerkracht klassikaal uitleg geeft
•
is verantwoordelijk voor een goede werksfeer
de leerkracht •
staat achter zijn leerlingen - letterlijk en figuurlijk
•
voorziet opdrachten die leerling in staat stelt zelfstandig de leerinhouden te verwerken
•
coacht de leerling bij het ontdekken en verwerken van de leerinhouden
•
organiseert de correctie van de opdrachten en geeft feedback; het leerproces stopt niet in de klas
•
reikt middelen aan om dit mogelijk te maken
enkele voorbeelden
interactief leerwerkboek maken •
verschillende mogelijkheden - 2 voorbeelden
•
iBooks gemaakt met iBooks Author
•
voordelen
•
•
hyperlinks met filmfragmenten, websites, educreation ...
•
opbouw van beelden (grafieken)
•
invoegen toets
nadelen •
is een boek - geen invulvelden
•
aanduiden, tekst tussenvoegen ... beperkt
interactief pdfbestand maken •
Wordbestand opslaan als pdfbestand
•
met hulpprogramma omzetten in interactieve pdf
•
voordelen
•
•
hyperlinks met filmfragmenten, websites, educreation ...
•
invulvelden, radiobuttons, lijsten invoegen is mogelijk
nadelen •
interactieve mogelijkheden beperkter
•
opmaakmogelijkheden afhankelijk van tekstverwerker
instructiefilmpjes gebruiken •
een voorbeeld
•
gebruik •
hulpmiddel tot zelfstandig werken
•
differentiatie in de klas
•
herhaling thuis en voor een toets
leren is zelf ontdekken
leren is je fouten ontleden
leren is kennis delen
•
de leerling mag fouten maken!
maar moet leren uit de fouten
•
leerling vergelijkt zijn/haar oplossing met het correctiemodel
•
indien fout: aanduiden in geel en ontleden wat de oorzaak is + uitleg vragen
•
indien onvolledig: aanduiden in groen
•
de leerkracht geeft de nodige feedback
•
een leerling die alles fout antwoordt,
kan 10/10 halen als de correctie perfect is uitgevoerd
met tablet •
pdf-bestand met oplossing wordt aangeboden
•
leerling opent het bestand in PDF Expert en gebruikt de tools om de fouten aan te duiden en te verklaren ...
•
mailt het gecorrigeerde pdf-bestand naar de leerkracht
•
leerkracht geeft de nodige feedback en mailt het pdfbestand terug naar de leerling
•
de leerling en de leerkracht houden een portfolio bij
bijvoorbeeld in Dropbox
leren is zelf ontdekken
leren is je fouten ontleden
leren is kennis delen
enkele voorbeelden •
samen oplossing zoeken tijdens uitvoeren opdrachten
•
groepswerk, puzzelopdracht
•
oplossingen uitleggen aan elkaar
•
leerinhouden voor de klas brengen
•
maar ook
facebookgroep, berichten ...
met tablet •
tablets van leerlingen projecteren via beamer
bv. Apple tv of software AirServer
•
gebruik van de ingebouwde camera
•
maken en geven van een presentatie met bv. Keynote
•
gebruik van Educreations
twee voorbeelden •
•
5ib Excel: maak een instructiefilmpje i.v.m.
relatieve / absolute referentie •
voordeel Educreation: voorbereiden
•
in samenwerking met leerkracht Nederlands
5eco Economie: maak een tv-reportage over de negatieve externe effecten
meerwaarde? •
leerlingen moeten eerst de leerinhouden doornemen en begrijpen
•
samen nadenken wat de inhoud zal zijn van hun reportage
•
een creatieve vorm geven aan de inhoud
•
voor de klas presenteren
en de resultaten? leren is zelf ontdekken
leren is je fouten ontleden
leren is kennis delen
Ik heb een auditief geheugen dus onthou ik minder
je moet meestal nog opdrachten thuis afwerken en als je dan uitleg nodig hebt moet je een mail sturen
Wat zijn voordelen van deze leermethode volgens de leerlingen? Als je zelf eerst de opdrachten moet lezen, zal je je beter concentreren dan wanneer de leerkracht iets uitlegt. Je kan op je eigen tempo werken en als je een trage werker bent, moet je het nu eenmaal thuis afwerken. Door het zelf te zoeken onthou je de leerstof beter. Je bent constant aan het werk, er is geen tijd om te luieren in de klas. Je leert zelfstandig informatie opzoeken, analyseren en begrijpen. Als er toch een probleem is, krijg je uitleg van de leerkracht. Het kost meer inspanning om de leerstof te begrijpen. Het is niet mogelijk te denken ‘ik snap het’ als het zo niet is. Je kunt nagaan of je de leerstof onder de knie hebt. Door de extra informatie moet je de leerkracht niet heel de tijd storen. Ik vind de focus op het vak en het constant zoeken naar mogelijke oplossingen interessant. Je kunt zelf bepalen hoe je werkt en je leert je werk plannen. Je bent ook op je gemak, zonder te voelen dat jij de enige bent die het niet snapt. Je kunt privé vragen stellen die je misschien niet zou durven stellen voor de hele klas.
Wat zijn nadelen van deze leermethode volgens de leerlingen?
Het is wel vermoeiend om telkens je aandacht erbij te houden en je te concentreren. Als de leerkracht het uitlegt, zegt hij wat belangrijk is. Maar als je alleen werkt, moet je zelf bepalen wat belangrijk is. Als je iets echt niet snapt dan kan je lang aan die opdrachten werken terwijl de anderen al veel verder zitten. En dan heb je geen zin meer in die opdracht. Door het constante gebruik van de tablet ben je soms vlug afgeleid. Ik onthou beter als ik uitleg krijg, ik heb een auditief geheugen. Je hebt veel verantwoordelijkheid, je bent zelf verantwoordelijk voor je resultaten en je werkhouding. In het begin is het aanpassen en wat ingewikkeld, maar na verloop van tijd wijst het zichzelf uit. Soms lang wachten op uitleg als er veel leerlingen om uitleg vragen. Het kan lang duren eer je aan de beurt bent.
Leerlingen
2 van de 3
9 even tevreden 10 meer tevreden
Observatie door externen Het verwerven van metacognitieve kennis en vaardigheden verhoogt door het zelfstandig mogen werken. Ze leren leren en krijgen inzicht in hun eigen kennis en kunnen.
Het feit dat de leerkracht het leerproces centraal stelt en het maken van fouten ziet als een vorm van leren, stelt de leerlingen gerust en zorgt ervoor dat de leerlingen gemotiveerd meewerken.
Het zelfontdekkend leren d.m.v. de tablet wordt hier ten volle gestimuleerd. De vragen van de opdrachten zijn zo samengesteld dat de leerling zelf geen kort en reproductief antwoord kan geven. Het zijn inzichtsvragen met samengestelde antwoorden uit eerdere hoofdstukken in combinatie met het laatste hoofdstuk, leerlinggestuurd. Drieledig mandaat •
In het begin van het lesmoment was de leerkracht leider. Concreet: toelichting van de opdracht alsook de voorziene tijdsbesteding en afbakening van het lesmoment.
•
coach tijdens het uitvoeren van de opdracht op de tablet. De leerkracht gaat rond in de klas. Hij gaat individueel bij elke leerling. Meestal als ze hun vinger opsteken, soms een kleine interventie bij leerlingen zonder vraag. Maar leerlingen die doorwerken laat hij met rust.
•
Hij was op het einde van de les manager. De opdracht was niet af op het einde van de les. Als manager zocht hij naar een passende oplossing voor beide partijen. Hij onderhandelde over een mogelijk compromis.
2 ict en tablet als leermiddel
middel
leermiddel
mijn stelling
2
ict (tablet) als leermiddel
1
leermethode, werkvorm
nog verfijnen •
ict en tablet ≠ leermiddel
•
software en apps = leermiddel
•
de app of software, in handen van de creatieve leerkracht
= het leermiddel
waar vind ik goede software?
•
daar kan ik niet op antwoorden ...
•
want de vraag is onvolledig
juiste vragen, juiste volgorde • • • •
Doel? Strategie = methode, werkvorm ... ? Middelen? App of software?
waar vind ik apps? •
iBook Apps! Apps! Apps! (Kurt Klynen)
•
Klascement - appsakee
•
diverse bronnen oa twitter, collega’s
•
inbreng leerlingen
bv gebruik camera
3 ict en tablet in lessen economie • •
•
actualiteit gratis apps • DataFinder • Educreations gebruik Excel
actualiteit - blog
http://methodes.pelckmans.be/secundaironderwijs/economie/actuablog/
bladwijzer - beginscherm
hoe gebruik je de actuablog? • achtergrondinformatie voor je eigen lessen • leerlingen ontdekken link tussen economie en actualiteit • bron voor creatieve opdrachten 1. laat je leerlingen zelf een artikel kiezen
(tag gebruiken) 2. een aantal vragen formuleren 3. de vragen beantwoorden
app DataFinder
werken met Educreation maak een account via browser
link account via de app
Educreations •
tablet (of computer) = witbord waarop je je informatie plakt of schrijft.
•
alles wordt stap voor stap opgenomen en gecompileerd tot een filmpje
•
Je kunt: •
uitleg inspreken, afbeeldingen toevoegen, tekenen ...
•
en met een link doorgeven aan de leerlingen
Educreations •
•
voordelen: •
gratis
•
eenvoudig gebruiken
•
eenvoudig beschikbaar stellen aan je publiek
nadelen •
•
mogelijkheden zijn beperkt tot de essentie
alternatief: betalende app Explain Everything
hoe gebruik je Educreations? • zet je afbeeldingen klaar bv. Dropbox • verdeel je les in dia’s • bereid je tekst voor • spreek je tekst in - onderbreek na elke dia • bewaar je les
tools in Educreation via brower tekst beeld
starten met Educreation
Excel efficiënt gebruiken een werkboek heeft meerdere werkbladen • maak er gebruik van! • voorzie 3 werkbladen • opgave • het eigenlijk werkblad met de tabel • tips om zelfstandig te kunnen werken •
Excel en grafieken
4 tablets in de school een filmimpressie
9 stappen naar een digitale school 1. een visie 2. een strategie 3. IT-infrastructuur 4. financiële plaatje 5. de community 6. implementatie 7. content 8. professionele ontwikkeling 9. meten
strategie •
degelijke voorbereiding
•
leerkrachten kregen tablet net voor de paasvakantie
•
investeren in draadloos netwerk
•
begin schooljaar: installatie 710 tablets door leerlingen en ouders
•
vakwerkgroepen kiezen apps en leermateriaal
•
elke leerling krijgt een eigen locker
community leerkrachten
school tablet in de klas
maatschappij
ouders
leerkrachten •
voortrekkers en volgers
•
elk op zijn / haar eigen tempo
•
goede nascholing essentieel
•
informeel en spontaan leren van elkaar
•
uitwisselen van ervaring over tablet gebruik in de klas
ouders •
van uiterst enthousiast tot uiterst kritisch
•
afhalen tablet was een belangrijk moment
•
evolutie door nascholingen en tabletcafé
maatschappij
•
als pionier krijg je veel tegenwind
maar ook veel duwtjes in de rug
•
heel Vlaanderen had en heeft een mening
