HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Waterbehandeling Gevolgen geen waterbehandeling: ♦
hardheidsafzettingen
♦
putvorming op vlampijpen en vuurgang ketel
♦
bij lage pH: magnetietvorming
♦
teruglopend ketelrendement tengevolge van hardheidsafzettingen
♦
bij toepassing van PE-slang: zuurstofcorrosie
♦
slijtages aan pompseals en verstoppingen
♦
bij toepassing van WK: verstoppingen of corrosie van warmte-overdragende elementen (uiteraard ook in de installatie)
♦
lekkages in pijpen in de kast
MET BUFFER NEMEN DE PROBLEMEN TOE
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Voordelen van waterbehandeling ♦
zeer geringe of geen hardheidsafzettingen (belangrijk voor een goede warmte-overdracht)
♦
pH tussen 9 en 10
♦
zuurstofcorrosie wordt vermeden
♦
geen verstoppingen en lekkages
♦
bescherming van aluminium en messing onderdelen
REPARATIES EN RENDEMENTSVERLAGING BLIJVEN TOT EEN MINIMUM BEPERKT!!
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Resultaten grootschalige evaluatie 135 tuinbouwsystemen: Cijfer: 1 goede waterkwaliteit (4 systemen = 3%) op korte of langere termijn geen problemen te verwachten. Cijfer: 2 redelijke waterkwaliteit(13 systemen = 10%) op korte termijn geen problemen te verwachten, op langere termijn moeilijker in te schatten. Cijfer: 3 matige waterkwaliteit(47 systemen = 35%) waarschijnlijk ook op kortere termijn (tussen 2 à 5 jaar in bedrijf vervuiling te verwachten. Cijfer: 4 slechte waterkwaliteit(35 systemen = 26%) de kans is groot dat er problemen op kortere termijn (tussen 2 à 5 jaar in bedrijf) met vervuiling zijn. De waterkwaliteit moet verbeterd worden. Cijfer: 5 zeer slechte waterkwaliteit(36 systemen = 27%) deze systemen moeten al problemen hebben, of moeten op zeer korte termijn (binnen 1 à 3 jaar) problemen krijgen. De waterkwaliteit moet verbeterd worden.
In 50-60% van de systemen werden resten van kunstmest aangetroffen. In 10-20% van de systemen werd nog steeds slootwater toegepast als vulwater. In 10-20% van de systemen werd gestookt en gestoomd.
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Wat kan er mis gaan in een conventioneel CV-systeem:
Corrosie Veelvoorkomende corrosievormen zijn: (snelle corrosie vaak bij 3 verschillende problemen) 1. zuurstofcorrosie door intreding van zuurstof bijv. door kunststof slangverwarming, lekkage, etc. ook bij veel water suppletie 2. corrosie onder slib, bijvoorbeeld onder ophopingen van corrosie producten, neergeslagen hardheidszouten en organisch materiaal (algen- en bacteriënresten). bv restproduct magnetiet is zwart en magnetisch < 1 mü. Dit kan worden aangetoond met behulp van een magneet 3. microbiologische corrosie, bijvoorbeeld sulfaat reductie (bronwater, bassinwater en slootwater!). 4. slechte kwaliteit CV-water door lage pH, hoog zoutgehalte, stoken/stomen, kunstmestzouten, etc.
5. versnelling van corrosie met temperatuur verhoging. Bij 1°C Æ 14ppm H2O is de snelheidscorrosie per jaar 0,1 mü. Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar Water opwarmen naar
10 °C 20 °C 30 °C 40 °C 50 °C 60 °C 70 °C 80 °C 90 °C 100°C 110°C 120 °C
Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging Corrosie verhoging
2 X sneller 4 X sneller 8 X sneller 16 X sneller 32 X sneller 64 X sneller 128 X sneller 256 X sneller 512 X sneller 1024 X sneller 2048 X sneller 4096 X sneller
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Corrosie en pH-waarde CV-water: -
-
-
De ideale pH-waarde van CV-water in een geheel stalen CV-systeem ligt tussen de 9,5 en 10,0. In dit pH-gebied is staal en ook koper in staat een goede passieve laag op te bouwen, hetgeen tot gevolg heeft dat de corrosiesnelheid van beide materialen zo laag mogelijk wordt. Bij iedere pH-eenheid verlaging neemt de corrosiesnelheid op staal, afhankelijk van de resterende waterkwaliteit, toe met een factor 10-50. Een hoog zoutgehalte, in de vorm van chlorides en sulfaten, verhogen de corrosiesnelheid. Een lage pH-waarde in combinatie met de zuurstofdoorlatende PE-slangen leidt onherroepelijk tot forse corrosie in het gehele verwarmingssysteem.
♦
pH-waarde < 6,0 licht zuur tot zuur. Veel corrosie, onacceptabele lage waarde.
♦
pH-waarde 6-8 Te lage waarde, leidt tot corrosie.
♦
pH-waarde 8-9,5 zwak basisch. Nog te lage waarde, mate van corrosie is afhankelijk van resterende waterkwaliteit.
♦
pH-waarde 9,5 tot maximaal 10,5 zwak basisch. Corrosie door een te lage pH-waarde is niet mogelijk, anderecorrosievormen kunnen nog wel mogelijk zijn
neutraal.
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Wat kan er mis gaan in een conventioneel CV-systeem:
Ketelsteenafzettingen Veel voorkomende oorzaken van afzettingen zijn: 1. Veelvuldige suppletie met water, dat een te hoge tijdelijke hardheid bevat, de vorming van kalk.
2. Door suppletie met niet ontijzerd bronwater, de vorming van harde isolerende afzettingen.
3. Afzettingen van corrosieproducten samen met hardheidszouten.
4. Suppletie van kunstmest in het systeem.
De schade manifesteert zich bijvoorbeeld door een niet optimale warmteoverdracht in bijvoorbeeld de CV-ketel. Na verloop van tijd kunnen door spanningen de vlampijpen in de keerkast (eerste en tweede trek, heetste plek ketel) los komen te liggen, gevolgd door lekkage. Ook rookgassenkoelers en restwarmtewisselaars kunnen sterk vervuilen.
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Een rekenvoorbeeld: Steengetal =
TH SUP І KCAP
= = = =
TH*(5*SUPPL + І) KCAP
8°dH (deel-onthard leidingwater). 0,5 m³/week, is 26 m³ per jaar. inhoud totale verwarmingssysteem is 40 m³. ketelcapaciteit is 2.500 kW (of in kcal*0,00117).
Het steengetal is dan: 8*(5*26 + 40) / 2500 =
0,54 te hoog dus !
De maximaal toelaatbare suppletie (steengetal = 0,25) kan als volgt berekend worden: SUP
= (0,25*2500 – 40*8) / 5*8 = 7,6 m³ per jaar, = 147 liter per week.
Nasuppleties van 50-150m³/jaar zijn in de glastuinbouw helaas geen uitzonderingen!!
Een glastuinbouwsysteem is dan ook nauwelijks als een gesloten systeem te beschouwen!
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Modificatie CV-systeem: Plaatsing van een WKK-eenheid met een warmtebuffer in 2 hectare kasverwarming:
Inhoud warmtebuffer: Totale inhoud CV-systeem:
250 m³. 300-350 m³. (tot 2.000m³)
Hoeveel kalk kan er neerslaan in de CV-ketel? Bij 2°dH water Bij 5°dH water Bij 10°dH water Bij 15°dH water
Æ Æ Æ Æ
40 90 180 270
gram kalk per m³ vulwater gram kalk per m³ vulwater gram kalk per m³ vulwater gram kalk per m³ vulwater
De dikte van de afzetting plaatselijk neergeslagen op keerkast en eerste 2 meter van de tweede trek (heetste plek ketel), bij een V.O. van 10 m² (alleen keerkast) en 250 m³ vulwater(buffer): Bij 2°dH Bij 5°dH Bij 10°dH Bij 15°dH
Æ Æ Æ Æ
19 22,5 45,0 67,5
kg kalk Æ dikte afzetting 0,3 mm kg kalk Æ dikte afzetting 0,8 mm kg kalk Æ dikte afzetting 1,6 mm kg kalk Æ dikte afzetting 2,4 mm
Per m³ navullen wordt de afzetting natuurlijk alleen maar dikker!
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
De keuze van het suppletiewater: De keuze van het suppletie- of eerste vulwater van een systeem is heel erg belangrijk. De levensduur van het gehele verwarmingssysteem wordt in feite bepaald door deze keuze. De volgende watersoorten worden toegepast in de tuinbouw:
Bassin- of regenwater: Indien het zoutarm en zuiver regenwater is (geleidbaarheid < 0,05 mS/m), kan bassin/regenwater in principe een goede keuze zijn. Er mag geen ander water, zoals slootwater, drainwater, etc., in het bassin bijgemengd worden. Bassin/regenwater dient echter altijd behandeld te worden: - Filtratie om het water te zuiveren van organisch materiaal. - Dosering van een biodispersant. - Dosering van een pH-stabiliserend middel. - Vermijd de aanwezigheid van kunstmest.
Oppervlakte- of slootwater: Daar kunnen we zeer kort over zijn, nooit meer toepassen!
Bronwater: Alleen toepasbaar na watercontrole en het uitvoeren van een water(voor)-behandeling: - Ontijzeren, filtreren en ontharden. - Dosering van een biodispersant. - Dosering van een pH-stabiliserend middel. - Vermijd de aanwezigheid van kustmest.
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
De keuze van het suppletiewater: Reversed Osmosewater: RO-water is in het algemeen een goede keuze, het is zoutarm en bevat in het algemeen een lage hardheid. De geleidbaarheid moet kleiner dan 0,05 mS/m zijn. Vanwege de lage pH-waarde, lage buffercapaciteit en soms hoog koolzuurgehalte dient RO-water altijd nabehandeld te worden: - Laat de kwaliteit van het RO-water eerst controleren! - Dosering van een pH-stabiliserend middel. - Vermijd de aanwezigheid van kunstmest. - Dosering van een biodispersant.
Leidingwater: Leidingwater heeft altijd een constante kwaliteit, is ontsmet (chloreren) en vaak deelonthard. Bij toepassing van WKK-eenheden, wisselaars in restwarmte-projecten, grote waterbuffers, of indien veel bijgevuld moet worden, onthard leidingwater toepassen! Onthard leidingwater dient echter ook nabehandeld te worden(pH-stabilisatie en corrosieïnhibitoren).
Aanvullende opmerkingen: - Zorg ervoor dat het systeem altijd via één vulpunt, met één watersoort wordt bijgevuld. Plaats een watermeter, registreer de hoeveelheid nasuppletie. - Vul niet bij m.b.v. de substraatpomp, hiermee kunnen kunstmestzouten in het systeem terechtkomen.
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Wat te doen bij modificatie systeem, bijvoorbeeld plaatsing van nieuwe ketel, buffer of restwarmtewisselaar: Maak niet de fout het CV-systeem met warmtebuffer te beschouwen als een conventioneel CV-systeem, dit is vragen om moeilijkheden! - Start met een inventarisatie van het bestaande CV-systeem: – is er corrosie in het systeem(PE-slang). – welk vulwater wordt toegepast. – kunnen er kunstmestzouten in het systeem terechtkomen. – wordt er gestookt en gestoomd (vervuiling!). – wat is de huidige waterkwaliteit, etc. – hoe is het expansiesysteem: lucht, balg, zak, olie, stikstof, balletjes etc. - Zorg dat het CV-systeem schoon is, voordat nieuwe onderdelen in bedrijf genomen wordt. Dit kan verwezenlijkt worden door het CVsysteem al geruime tijd van te voren, chemisch te gaan behandelen en te reinigen middels deelstroomfiltratie. Eventueel is deelstroomontzouting ook mogelijk. - Vul een warmtebuffer met een grote waterinhoud altijd bij met onthard (leiding)water of gefilterd regenwater, pas een waterbehandeling toe om dit vulwater de goede kwaliteit te geven. - Overweeg (deelstroom)filtratie voor preventief onderhoud, neem dit mee in het bestekfase van de aanpassingen en/of nieuwbouw! - De tuinder moet een groter verantwoordelijkheidsbesef t.a.v zijn eigen CV-systeem krijgen.
In feite is het gehele CV-systeem het hart van uw tuinbouwbedrijf.
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Een waterbehandeling in een verwarmingssysteem: 1. Gebruik onthard vulwater of gefilterd regenwater, bij voorkeur onthard leidingwater. Voordelen: - minder vervuiling in het systeem. - minder kosten bij nabehandelen.
2. Pas deelstroomfiltratie toe. Voordelen: - schoon systeem. - losgemaakt vuil wordt uit systeem verwijderd. - geen corrosie onder slib. 3. Nabehandeling met pH-stabiliserend middel en corrosieïnhibitoren. Voordelen: - vermindering corrosie door te lage pH CV-water. - vermindering corrosie door zuurstof. - vermindering van afzettingen. - reiniging systeem. - tot 50 x minder corrosie. 4. Nabehandeling bij regenwater met reinigingsmiddel. Voordelen: - stoppen biologische vervuiling - stoppen hardnekkige microbiologische corrosie. - reiniging systeem van biomassa. - ammonia kan koper aantasten.
HydroPro waterbehandeling bv lepenlaan 11 1161 TA Zwanenburg tel (020) 497 05 85 mobiel 06 - 50 65 65 42 fax (020) 497 05 86 www. hydroprobv.nl
[email protected]
Controle van CV-water kwaliteit: In gesloten verwarmingssystemen zal weinig bijgevuld worden en zullen, na de eerste conditionering, weinig nabehandelingsprodukten nodig zijn. Een waterbehandelaar zal dan, op basis van een onderhoudscontract, jaarlijkse wateranalyses uitvoeren.
De eindgebruiker (tuinder) wordt geadviseerd om regelmatig, bijvoorbeeld 1 keer per week, een controle uit te voeren. Te controleren punten zijn(5-10 minuten werk): - Indien van toepassing, de drukval over het deelstroomfilter, en indien noodzakelijk het filter op tijd reinigen - De stand van de watermeter, bij het vaste suppletiepunt. - Eenvoudige metingen uitvoeren zoals het bijhouden van de pHwaarde en de geleidbaarheid van het CV-water. - Indien er lekkages plaatsvinden, deze zo snel mogelijk repareren en de waterbehandelaar waarschuwen, zodat deze de waterkwaliteit kan controleren en eventueel in kan grijpen. - Bijhouden van de controles in een logboek.
De waterbehandelaar is verantwoordelijk voor het geven van de juiste adviezen, de kwaliteit van het geleverde product en, wat ook belangrijk is, een regelmatige inspectie van het systeem, zoals een waterzijdige inspectie van de CV-ketel. De inspectie is noodzakelijk om twee redenen: - Het vaststellen van een beginsituatie m.b.t. het opstarten van de waterbehandeling. - Evalueren hoe de staat van de ketel waterzijdig is.