Huidige bouw-cao is achterhaald

jaargang 7

nr. 1 - 2011

ARBEIDSZA KENKRANT VOOR DE GESPEC IALISEERDE AANNEMER In dit nummer

Meldingsplicht bij gedwongen ontslag uitgebreid

2 De Skill Card

QAls een werkgever 20 of meer werknemers wil ontslaan, moet hij dat voortaan melden bij de vakbonden, ook als het dienstverband stopt met wederzijds goedvinden.

maakt kwaliteit zichtbaar

4 Mkb hard geraakt door kosten

De ministerraad heeft ingestemd met een voorstel van minister Kamp (SZW) de Wet melding collectief ontslag uit te breiden. De meldingsplicht geldt nu nog alleen als de arbeidsovereenkomst via het UWV of de kantonrechter wordt beëindigd. Met de wetswijziging wordt bereikt dat vakbonden gelegenheid hebben om te overleggen over - de gevolgen van - het voorgenomen ontslag. Het wetsvoorstel gaat voor advies naar de Raad van State.

Subsidie voor veiligheid kleine bedrijven QDe overheid steunt kleine bedrijven bij het verbeteren van de veiligheid. Daarvoor hebben ministers Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en Opstelten van Veiligheid en Justitie tien miljoen euro beschikbaar gesteld. “Een overval of inbraak heeft vaak grote gevolgen voor een ondernemer”, aldus minister Verhagen. “Omdat het ondernemers vaak ontbreekt aan geld, tijd en kennis om zich beter te beveiligen, gaan we daarbij helpen.” Er is een beveiligingsscan ontwikkeld, waarmee ondernemers een onafhankelijk advies op maat krijgen, afgestemd op hun branche of zaak. Daarvoor is drie miljoen euro beschikbaar. De overige zeven miljoen wordt besteed aan het treffen van maatregelen. Aanvragen voor de subsidie kunnen worden ingediend vanaf 1 februari 2011 tot en met 1 juni 2012. De veiligheidshulp is beschikbaar voor ondernemingen met maximaal vijf vestigingen, met ieder maximaal tien medewerkers.

vorstverlet

6 Verzekeringen voor de bouw

Tijdens een goed bezochte persconferentie ontvouwen (vlnr) AFNL-directeur Wim van der Maas, AFNL-voorzitter Henk Klein Poelhuis en Gijs Buijs de plannen voor een mkb-bouw-cao

Huidige bouw-cao is achterhaald In januari zorgde de AFNL voor ophef in het doorgaans zo rustige ‘bouw-cao-land’. Aanleiding was de persconferentie op 17 januari met de aankondiging werk te willen maken van een eigen mkb-bouwcao. De landelijke dagbladen en de vakpers hebben er uitvoerig over bericht en vakbonden kwamen met verklaringen. Op een aantal punten zijn misverstanden ontstaan. Daarop heeft Gijs Buijs, bestuurder/woordvoerder cao van de AFNL, een brief geschreven die gepubliceerd is in de Cobouw met aansluitend een oproep aan de vakbonden. Hierbij de integrale weergave van deze brief. ‘De bouw-cao loopt leeg, in enkele jaren van 240.000 naar 140.000 werknemers. De redenen zijn: zzp’ers, vlucht uit de bouw-cao door middel van uitzendconstructies, delen van bedrijven in een aparte bv onderbrengen en in een andere, goedkopere cao. Voor mkb-bedrijven is dit geen haalbare optie, maar het bewijst dat de bouw-cao niet meer voldoet aan deze tijd, te rigide, te weinig flexibel en te duur is. Vakbonden willen minder flexmedewerkers en willen daarom de regels aanscherpen. Maar dat is precies de verkeerde richting. Aannemersfederatie Nederland (ANFL) wil juist ‘flex in de cao brengen’ en meebewegen met de maatschappelijke ontwikkelingen. Nederland is geen eiland, we gaan steeds meer naar een Europese markt. Het tij is niet te keren.

aanpalende bedrijfstakken. En op termijn willen we een mkb-cao voor de technische ambachtelijke beroepen. Gedeeltelijk kunnen vakbonden en werkgevers dit regelen, maar bij een modernisering is ook de politiek nodig voor de aan-

passing van wettelijke regelingen. Het kabinet heeft zich echter ingegraven in gedoogconservatisme, van niet bewegen anders vallen we om. Maar de wereld draait door. >> vervolg op pagina 2

Gijs Buijs: ‘Kortom: vakbonden, laten wij de agenda’s trekken voor een mkb-cao!’

Iets meer zelfstandigen in 2010 QHet aantal zelfstandige vaklieden in Nederland is in 2010 met 2,6 procent gestegen ten opzichte van 2009. Dat blijkt uit onderzoek van de website www.biedplaats.nl onder alle 440 Nederlandse gemeenten, in negen geselecteerde categorieën uit het handelsregister. Uit cijfers van de Kamer van Koophandel blijken er landelijk 3.087 zelfstandige vakmannen bij te zijn gekomen in 2010. Op nationaal niveau doet de branche landschapverzorging, waarin de tuinmannen en hoveniers zich bevinden, het met een stijging van 6,1 procent het beste en is de branche metselen & voegen de grootste daler met -0,9 procent. Van de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag komt alleen Amsterdam – met een stijging van 4 procent – boven het landelijk gemiddelde uit.

Voorstander Daarom is de AFNL voorstander van een mkb-cao voor de bouw en

GAzet 1-2011 | 1

AFNL REIKT OP DE BOUWBEURS EERSTE SKILL CARDS UIT

Skill Card maakt kwaliteit zichtbaar >> vervolg van pagina 1

Wat staat de AFNL voor ogen: • Een raam-cao met brancheafspraken en meer ruimte voor individuele invulling. Het doel is meer medewerkers in vaste dienst, maar flexibeler inzetbaar. Daarmee komen we ook tegemoet aan de wens van veel werknemers. • Behoud de beste medewerkers. Een bedrijf moet zijn beste medewerkers kunnen behouden - dat is ook een beloning voor de goede medewerkers - en dit koppelen aan opleidingen. Een ouderenbeleid, want de ouderen mogen niet de dupe worden en eventueel een deeltijdpensioen en/of deeltijd-WW in een periode van minder werk. • Andere financiering van de opleidingen, deels via de overheid en deels via het minder belasten van de loonkosten, om iedereen mee te laten betalen. • Nagaan wat wij collectief willen regelen, Ziektewet, SFB-status niet pas na 2 jaar, regelingen voor perioden van onwerkbaar weer enzovoort.

Onjuist Volgens de vakbonden is de reden voor een mkb-cao van AFNL, de meningsverschillen (gedoe) met Bouwend Nederland. Dat is onjuist. AFNL heeft een visie hoe arbeidsvoorwaarden er in de toekomst uit moeten zien. Die is in de bouw-cao niet te realiseren, omdat grote bouwbedrijven nu eenmaal andere belangen hebben dan mkb-bedrijven. De grote bedrijven worden steeds meer uitbesteders en inkopers; de uitvoering ligt bij de mkb’er.

Buitenspel Daar komt nog bij dat de vakbonden en Bouwend Nederland AFNL buitenspel hebben gezet bij de cao-onderhandelingen. Ze hebben de algemeen verbindend verklaring (avv) van de cao misbruikt om de gespecialiseerde aannemerij onder de bouw-cao te krijgen. De avv wordt normaliter gebruikt om free riders in het gareel te krijgen en niet om hele beroepsgroepen uit te sluiten. Daar gaan wij indringend met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over spreken. Opmerkingen dat het binnen de bouw-cao ook mogelijk is brancheafspraken te maken zijn niet realistisch, want dan ontstaat er een cao bovenop een cao. Alleen meepraten over de kleur van de gordijnen en niet over de inrichting en het huis zelf is voor ons onaanvaardbaar. Dat de Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven (VSB) in 2000 brancheafspraken heeft gemaakt is correct, maar de aanleiding was de cao te repareren in verband met de malle min 6 graden-regeling. Dat wij destijds ook het loopbaantraject hebben ontwikkeld dat nu voor de gehele bouw geldt, is uiteraard positief. Maar ook toen kon die positieve verandering niet zonder slag of stoot plaatsvinden. Het heeft de vakbonden een jaar ruzie opgeleverd met het AVBB (een van de voorlopers van Bouwend Nederland). Laten we daaruit lessen trekken en positieve veranderingen nu eens gezamenlijk en met een open vizier oppakken. Kortom: vakbonden, laten wij de agenda’s trekken voor een mkbcao!’

ZZP’ers belangrijk voor innovatie Zzp’ers vervullen een belangrijke rol bij innovatie in het mkb. Van de mkb-bedrijven die innoveren met behulp van externe partijen geeft 33 procent aan dat zij daarbij zzp’ers inschakelen. Dat is circa 8 procent van het totale mkb (ruim 60.000 bedrijven). Daarmee zijn zzp’ers een smeermiddel voor innovatieprocessen bij mkb-bedrijven. Het inhuren van zzp’ers gebeurt nog frequenter dan bijvoorbeeld gebruik maken van kennisinstellingen (circa 25 procent). Dit blijkt uit het rapport ‘Smering voor de nering’ van EIM dat onlangs gepresenteerd werd. In de dienstverlening en de bouw

2 GAzet 1-2011 |

twee sectoren waar relatief veel zzp’ers actief zijn, worden zij ook vaker ingehuurd bij innovatieprocessen, meer dan bijvoorbeeld in de sectoren handel, de horeca en het transport. Ook de mate van innovativiteit van mkb-bedrijven heeft invloed. Hoe actiever en systematischer bedrijven bezig zijn met innoveren, hoe vaker zzp’ers worden ingeschakeld. Dit hangt samen met de specialisatie, een gunstige prijs-kwaliteitverhouding en de snelle kennisverspreiding van zzp’ers. Voor meer informatie over het rapport, zie: www.ondernemerschap.nl

Terwijl opdrachtgevers steeds hogere eisen stellen aan kwaliteit en duurzaamheid van gebouwen, is de bouwplaats zelf een allegaartje van medewerkers waarvan het vakmanschap en de competenties niet helder zijn. Met de Skill Card kan een bouwvakker precies aangeven welke opleiding is gevolgd, welke diploma’s zijn behaald en welke kennis recent is bijgespijkerd.

zichtbaar maken.” Het is voor de directeur een belangrijk gegeven dat de investering in opleiding en begeleiding van de werknemers binnen zijn bedrijf naar buiten toe beter zichtbaar wordt. Na deze eerste twee, volgen snel ook de andere ruim 25 medewerkers van het metselbedrijf, verwacht Haverhals De federatie denkt dat in 2011 enkele honderden Skill Cards zullen worden uitgereikt. De eerste initiatieven zullen ook worden benut om de prijs van de card te bepalen. Uitgegaan wordt van een maximale prijs van € 50,- en een maximale prijs van € 10 per mutatie. De registratie van de opleidingen en diploma’s, de controle op de juistheid van gegevens en de afgifte van de kaart is in handen van het opleidingsinstituut van de Aannemersfederatie, BGA Nederland.

Geprikkeld Trots tonen Remco Ooien en Stefan Haverhals, van Haverhals Metselwerken uit Kaatsheuvel, hun plastic Skill Card. Zij kregen hem op de eerste dag van de Bouwbeurs in Utrecht uitgereikt uit handen van Henk Klein Poelhuis, voorzitter van Aannemersfederatie Nederland, de organisatie die aan de wieg stond van deze card. De kaart heeft het formaat van een betaalkaart en kan op de bouwplaats via een speciale telefoon worden uitgelezen, zodat opdrachtgevers ter plekke precies zien met wie ze van doen hebben. “Ik zal hem zeker altijd bij me dragen op de bouw”, zegt Remco. “Het is een bewijs van onze kwaliteit waarmee we ons onderschei-

den van de rest. Alle opleidingen en cursussen die ik heb gevolgd kan ik nu laten zien.” “Het is een erkenning van de kwaliteit die je meebrengt”, zegt Remco. “Voorheen lieten we dat alleen zien door ons werk perfect te doen. Nu kunnen we onze scholingsdagen en opleidingen elke keer laten zien. Dat geeft vertrouwen naar de opdrachtgever.”

Grote meerwaarde Directeur Wim Haverhals ziet voor zijn bedrijf en medewerkers grote meerwaarde in de vakmanschap kaart: “De Skill Card geeft meer vertrouwen dan de VCA of KOMO. Hiermee kan ik de kwaliteit van mijn medewerkers overal

“In de loop van 2011 zullen de professionele en particuliere afnemers van bouwobjecten die door leden van de federatie aangesloten brancheorganisaties worden gemaakt, nader worden geïnformeerd. Ondernemers worden met de Skill Card sterk geprikkeld te investeren in kwaliteit en daarmee in hun medewerkers. Dat is niet alleen goed voor de betrokken bedrijven die zich een betere concurrentiepositie willen verwerven, maar ook voor de opdrachtgevers. De Card bevordert de kwaliteit, maar ook de snelheid van werken en het verlaagt de faalkosten met tientallen procenten”, zegt Klein Poelhuis.

Pensioen in 1 oogopslag Onlangs is de website mijnpensioenoverzicht.nl officieel in gebruik genomen. Deze website biedt een helder en eenvoudig totaaloverzicht van aanvullend pensioen dat via het werk is opgebouwd én van AOW. Ook kan men raadplegen hoeveel nabestaandenpensioen er is na overlijden. Meer dan 1 miljoen mensen hadden eind januari al ingelogd op de site. Het gemiddeld aantal bezoekers per dag lag twee weken na de lancering rond de 50.000. Bezoekers van de website moeten inloggen met hun DigiD. De functie van de website is puur informatief: bezoekers weten met één druk op de knop hoe ze er voor staan. Mijnpensioenoverzicht.nl is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van Stichting Pensioenregister, waarin pensioenfondsen, pensioenverzekeraars en de Sociale Verzekeringsbank zijn vertegenwoordigd.

De informatie die de bezoekers voorgeschoteld krijgen, komt uit de systemen van de betreffende pensioenuitvoerders (pensioen-

fondsen en –verzekeraars). De pensioenuitvoerders zijn dus verantwoordelijk voor de inhoud van de aangeleverde informatie.

COLUMN

‘U spreekt met de belastingdienst’ Bent u één van de vele leaserijders die, om de hoge bijtelling te voorkomen, krampachtig proberen minder dan 500 privé-kilometers per jaar te rijden? Wees dan niet verbaasd als u dit jaar wordt gebeld door een medewerker van de belastingdienst. Hij zal u vragen of het bijhouden van de rittenadministratie nog naar wens verloopt en daarbij opzettelijk enkele opmerkingen maken over één of meer bezochte locaties die daarin natuurlijk wel moeten worden opgenomen. En probeer de belastingdienst dan niet met lariekoek te overbluffen, want ze bellen u niet zomaar. De belastingdienst beschikt namelijk al jaren over camera-auto’s die u en vooral uw leaseauto op de voet volgen. Deze auto’s doorkruisen het hele land op zoek naar leaserijders bij die bij de belastingdienst een ‘verklaring geen privé-gebruik auto van de zaak’ hebben aangevraagd en gekregen. Vooral drukbezochte locaties worden aangedaan. Want waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Bij bouwmarkten, woonboulevards, grote concerten en sportevenementen kunt u dus rekenen op de aanwezigheid van driftig fotograverende medewerkers van de belastingdienst. Ook grensovergangen, natuurlijk vooral in de vakantieperiode, behoren tot hun favoriete locaties. Tot voor kort werden leaserijders, die de rittenadministratie ‘enigszins subjectief’ hadden ingevuld, met het verkregen bewijsmateriaal achteraf zwaar gestraft: de onterecht niet betaalde belasting werd alsnog ingevorderd en de leaserijder kon rekenen op een (forse) boete. Maar de belastingdienst probeert het gedrag van de leaserijders nu ook vooraf te beïnvloeden. Deze strategie is nieuw en vooral veel vriendelijker. Zodra de belastingdienst op basis van de foto’s vermoedt dat ‘een fiscale onnauwkeurigheid’ in de rittenadministratie dreigt, nemen zij contact op met de betreffende leaserijder. Natuurlijk kunnen de foto’s een rit hebben vastgelegd die 100 procent zakelijk is. Dan is er niets aan de hand en zal de belastingdienst u bedanken voor de verklaring en u succes wensen met de rittenadministratie. Maar stel nu eens dat u en uw leaseauto inderdaad tijdens een privé-ritje zijn gefotografeerd. Wellicht is er ook dan niets aan de hand, omdat u met dit ritje erbij nog steeds onder de ‘500 kilometergrens’ blijft. Maar wat gaat u doen als u uw rittenadministratie nog ‘kloppend moet maken’ of uit die administratie blijkt dat u al kritisch dicht bij of zelfs over de grens zit? De belastingdienst hoopt dat u door het telefoontje alsnog gaat inzien dat de bijtelling voor de auto van de zaak onvermijdelijk is en de ‘verklaring geen privé-gebruik auto van de zaak’ intrekt. De belastingdienst ziet deze nieuwe strategie als klantvriendelijk. Ik ben benieuwd wat u er van vindt. Mr. F.J. Kerkhof Fb Alfa Accountants en Adviseurs te Wageningen [email protected]

Studiedag metseldocenten uitstekend bezocht Zorgen voor meer instroom en voorkomen van onvrijwillige uitstroom. Dat was een belangrijke rode draad tijdens de studiedag voor metseldocenten in Zuilichem op 26 januari jongstleden. Tilhulpmiddelen en ballonnen moeten uitkomst bieden.

Jan Lakenman, voorzitter vakgroep metselen en voorzitter TIR AVM: “Probeer beroepsgerelateerd uitval zo veel mogelijk te voorkomen.”

Op 26 januari trokken meer dan honderd metseldocenten en anderen naar Zuilichem voor de studiedag voor metseldocenten. Volle bak, want er waren meer aanwezigen dan zich hadden aangemeld. Het organiserende Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten (KNB) kon in ieder geval tevreden zijn. Een groot aantal sprekers was op komen draven om de metseldocenten bij te praten, ’s middags gevolgd door een bezoek aan steenfabriek De Rijswaard in Aalst. Wie zocht naar een overkoepelend thema: alles draait tegenwoordig om het bevorderen van de instroom en het tegengaan van onnodige uitstroom van vaklieden. Zo ook in de metselbranche. Ewald van Hal, directeur KNB, zei tijdens zijn inleidende praatje dat voor het gebrek aan mobiliteit de samenleving – en dus ook de bouw – parten speelt: voor wat de bouw betreft noemde hij, niet als laatste die dag, vooral het gebrek aan instroom van leerlingen en de ‘uitstroom’ van kantoorgebouwen. Arie Mooiman, technisch adviseur KNB, wees de aanwezigen op het snel oprukken van zogenoemde solids, grote gemetselde complexen die lang mee moeten en er ook als zodanig uitzien. Aan de andere kant rukt het maatwerk voor particulieren op. Duurdere woningen, maar duurzamer omdat de particulier er veel langer blijft wonen dan gemiddeld.

generatie metselaars voor het vak, door beroepsgerelateerde uitval te voorkomen. AVM buigt zich met de Stichting Arbouw over het beter en veiliger gebruik van steigers. Verder is een aantal innovatietrajecten ingezet tot 2013. De eerste is om te komen tot weersonafhankelijk bouwen. Niet alleen vorst, maar ook regen heeft veel invloed op de kwaliteit van het metselwerk. Er worden methoden ontwikkeld om die invloed tegen te gaan. Een tweede traject is de ontwikkeling van de Metselfabriek: dit moet weersonafhankelijk en industrieel bouwen mogelijk gaan maken. Er is inmiddels een kanteltafel ontwikkeld. Een derde ontwikkeling is het opzetten van een kenniscluster om nieuwe hulpmiddelen te ontwikkelen. KNB gaat zich verder intensiever bezighouden met voorlichting. Het blijkt dat docenten daar vaak gebruik van maken.

Arbeidsomstandigheden en veiligheid Peter Buijs, projectmanager Arbouw, ging kort in op het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en het terugdringen

van het ziekteverzuim. Elke werknemer heeft recht op een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (Pago). Elk jaar doen 40.000 werknemers daar aan mee. De resultaten van die onderzoeken zijn belangrijk, omdat er uit blijkt welke risico’s de verschillende beroepsgroepen lopen. De bevindingen vormen belangrijk materiaal bij de samenstelling voor de A-bladen. Om de risico’s terug te brengen is de campagne ‘Lichter werkt’ gestart. De campagne richt zich niet primair op het tillen, maar vooral op de houding tijdens het werk: langdurig in dezelfde houding werken is funest voor de gezondheid. De campagne richt zich dan ook met name op het terugdringen van de fysieke belasting en het ontwikkelingen van hulpmiddelen voor een minder belastende houding. Oplossingen liggen in het ontwikkelen van horizontaal en verticaal transport (verreiker, shovel, lift, kraan) en het gebruik van mechanische hulpmiddelen. Een groot probleem bij het inzetten van die hulpmiddelen – als ze er zijn – is de slechte begaanbaarheid van veel bouwplaatsen; vaak zijn ze onbereikbaar voor mechanische hulpmiddelen. Voor metselaars ziet Buijs een oplossing in het op hoogte van de stenen en de speciekuipen, zodat de rug wordt ontlast. Dit kan tot 900 keer bukken per dag schelen.

Kwaliteitsregeling Bouw&Infra, opgericht onder auspiciën van de Aannemersfederatie. De stichting wil een Erkenningsregeling onder 1 noemer voor de hele branche. De stichting formuleert algemene eisen voor bedrijven op het gebied van o.a. bedrijfsvoering en kwaliteit . Vervolgens vult elke branche deze aan met de eigen technische beroepseisen. De AVM heeft als eerste een kwaliteitsregeling tot stand gebracht en een Stichting opgericht: KBI Metselen. De stichting houdt toezicht en toetst het branchegedeelte. Ook voor metseldocenten heeft een en ander implicaties; de erkenningsregeling impliceert ook een minimumniveau van de metselaars. 60 procent van het personeel moet aan minimale opleidingseisen voldoen. Er komt een website met informatie en een Register van erkende metselbedrijven. Ook de tegelzetters gaan hun onafhankelijke regeling (SGAT) onderbrengen in het KBI. IKOB-BKB heeft de regeling getoetst en zal de kwaliteitscontrole bij erkende bedrijven uitvoeren op basis van de richtlijnen zoals vastgelegd in BRL’s en URL’s die ook van toepassing zijn voor het KOMO Keurmerk..

Opleidingen Wim Verhoog, landelijk coördinator van het Platform vmbo Bouwtechniek, had een tweetal ballon-

Net zo belangrijk als opleiden is het behouden van de huidige generatie metselaars voor het vak, door beroepsgerelateerde uitval te voorkomen Ook goed is de ergonomische troffel (het strijkijzer) vanwege de gunstiger polspositie, zodat hij minder zwaar in het gebruik is. Hij vraagt wel om gewenning. Andere tips: til nooit meer dan 25 kg, gebruik zoveel mogelijk (til)hulpmiddelen, en werk tussen knie- en schouderhoogte.

Kwaliteitsregeling Metselbedrijven Dat niet alleen het werk, maar ook de vrije tijd gevaar kan opleveren, bleek uit de afwezigheid van Chris van der Woude, die namens AVM zou spreken. Een potje zaalvoetbal was nogal slecht afgelopen voor een van zijn schouders, dus zijn rol werd overgenomen door Teus Zanen, voorzitter van de Stichting

nen meegenomen. Verhoog maakt zich zorgen. De politiek is van plan de onderwijsrichting Bouwen, Wonen en Interieur als zelfstandige afdeling te laten verdwijnen. De ballonnen konden door de docenten en hun onderwijsinstellingen worden gehuurd, om in te zetten tijdens voorlichtingsdagen. Dat de bouw nog niet erg wil aantrekken, bewees Gerard Westenbroek, technisch adviseur KNB. In 2010 zijn er ongeveer een miljoen stenen gevraagd door en geleverd aan het metselonderwijs. Dat ging vrij vlot, en dat is een teken aan de wand. Blijkbaar wordt er op dit moment binnen de scholen meer gemetseld dan erbuiten. Laten we hopen dat dat bij de volgende studiedag anders is.

Innovatie in de metselbranche Ook Jan Lakenman, voorzitter van de vakgroep metselen en voorzitter van de TIR AVM, zei dat het opleiden van zo veel mogelijk leerlingen een vorm van welbegrepen eigenbelang is. Net zo belangrijk echter is het behouden van de huidige

De ballonnen die kunnen worden ingezet bij de voorlichtingsdagen, bevatten afbeeldingen die zijn volge-

Teus Zanen, voorzitter Stichting KBI: “Streven naar branchebrede Kwaliteitsre-

stouwd met dagelijkse voorwerpen.

geling, met toetsing door IKOB-BKB.”

GAzet 1-2011 | 3

VORSTVERLET TERUG IN CAO?

Kosten van vorstverlet treffen het mkb hard Volgens het EIB zet in 2011 het herstel in de bouw in. Maar ondertussen kampen de bouwers in het mkb met de scherven van een crisis - en zijn daarbovenop ook nog eens hard getroffen door twee strenge winters met lang vorstverlet. Wat betekent die stilstand-tegen-wil-en-dank voor een gemiddeld mkbbedrijf? En wekenlang uitval ten tijde van een crisis: heeft dat gevolgen voor de uitstroom van het cao-personeel? De winter van 2009 en 2010 trof de bouw hard. Niet alleen waren de temperaturen extreem laag (tot -15 graden celsius), de winter hield ook verschrikkelijk lang aan. Funest voor bouwers die de steiger opmoeten of het dak als werkterrein hebben: voegers, metselaars, dakdekkers. Ze kregen 10 tot 12 weken vorstverlet aan de broek.

Wat kost vorstverlet? Verleden jaar hebben metselaars en voegers 12 weken niet kunnen werken door vorst (9 weken aan het begin van het jaar en 3 weken in december 2009). Wat betekent dat, financieel? Een rekenvoorbeeld: een gemiddelde werknemer kost 250 euro per dag (incl reiskosten en AK). Voor een mkbbedrijf met 10 werknemers betekent dat dus een dagelijkse kostenpost van 2500 euro. Voor een mkb-bedrijf waar 80 werknemers noodgedwongen met de armen over elkaar staan, is dat 20.000 euro. Per dag. Na 12 weken verlet staat bij een metselbedrijf met 10 werknemers de teller op 150.000 euro. Het mkb-bedrijf met 80 werknemers kost die 12 weken vorstverlet meer dan een miljoen: 1.200.000 euro.

Colofon Uitgever: Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra Dukatenburg 90-03, 3437 AE Nieuwegein Contactpersoon: Truus Remkes Telefoon: (030) 603 58 54 Fax: (030) 634 20 40 E-mail: [email protected] www.aannemersfederatie.nl Ontwikkeling en realisatie: MCP bv, www.mcp.nl Doetinchemseweg 59, 7007 CB Doetinchem Telefoon: (0314) 327 523 Contactpersoon: Ad van der Salm Bladmanagement: Geert Hilferink (MCP bv) Hoofdredacteur: Arie Grevers Redactie: Henk Stam, Hans Fuchs Fotografie: Kees Stuip, Jasper Bosman Eindredactie: Truus Remkes Illustraties: Hennie Vaessen Vormgeving: Klaas van Wieren, Margreet Hondebrink (MCP bv) © 2010. MCP. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste geweten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

4 GAzet 1-2011 |

Onder hen ook de Doetinchemse voeger Joke Bolk (50). Zijn bedrijf ondervond in extreme mate de gevolgen van lang vorstverlet in combinatie met een bouw in crisis: “Ik had 7 man vast in dienst en 3 op freelance basis. Had, want over twee maanden vertrekt hier de laatste. Ik heb ze allemaal moeten laten gaan. Ik ben nu alleen.” Bolk had het vorig jaar te stellen met 12 weken vorstverlet: “Maar daar bovenop waren er nog veel meer onwerkbare dagen door storm en wind.” En het UWV? Bolk: “Van het UWV kregen we natuurlijk een kleine vergoeding. Maar dat is meer een pleister op den wonde. Ik had goddank een buffer opgebouwd.” Ook Theo Huijbers kreeg vorig jaar de gevolgen van de strenge winter voor de kiezen. Huijbers is directeur en mede-eigenaar van het bedrijf

dat we in die winter 20 man personeel 4 weken lang op cursus hadden bij Fundeon, in twee groepen van 10 man. Wij laten ons personeel jaarlijks bijscholen. Die cursussen plannen we al in de zomer in, lang voordat we weten of de winter streng wordt. De periode van verlet werd dus gedeeltelijk ‘gefinancierd’ door Fundeon. De cursus kwam dus op het juiste moment en verzachtte de pijn van de verletkosten. Zo bezien had het ons allemaal veel erger kunnen treffen.” Deze winter doen ze het weer, bij de afdeling daken van Gebr. Janssen. Huijbers: “Ook dit jaar gaat bijna de helft van het personeel weer naar Fundeon, voor een kortere cursus dit keer.” Huijbers’ bedrijf heeft ook nog eens het voordeel dat het op twee benen rust: daken en installatie. Die tweede poot van het bedrijf is natuurlijk veel minder gevoelig voor vorstverlet. Goed geregeld, maar consequenties hadden de 10 weken verlet toch. Huijbers: “Natuurlijk hebben we de zzp’ers helaas direct aan de kant moeten zetten. Ons eigen perso-

Joke Bolk: “Dat de bouw in de lift zit, daar merk ik niets van. Van opdrachtgevers kreeg ik vroeger de planning te zien, nu hoor of zie ik helemaal niets meer” Gebr. Janssen uit Beugen. Huijbers leidt de afdeling daken: 36 man in vaste dienst en daarnaast 4 tot 5 zzp’ers. Het bedrijf heeft ook een installatietak, ongeveer even groot. Huijbers’ bedrijf kwam er naar verhouding nog gezegend vanaf: “Wij hadden vorige winter 10 weken uitval. Een paar weken verlet nemen we natuurlijk op in onze kostprijsuurloon. Maar bij lange na niet die 10 weken verlet van afgelopen winter. Maar we hadden het geluk

neel hebben we door werkzaamheden op de werf en bij de installatieafdeling toch productief kunnen houden. Maar na vijf à zes weken is op de werf alles echt wel weer gereed voor het nieuwe jaar. Dan ben je echt wel uitgepuzzeld.”

Afslanken Terwijl op papier de bouw dus weer opkrabbelt, blijft de wind op de bouwplaats vooralsnog guur. Volgens het EIB zet in dit jaar de

stijgende lijn in, om daarna een paar jaar lang zelfs stevig door te zetten. Het EIB concludeert dat in een onderzoeksrapport dat het schreef in opdracht van de ANFL. Het EIB verwacht in 2011 een volumegroei van 1 procent. In 2015 zouden de meeste branches weer nagenoeg op het productieniveau van voor de crisis zitten. Nagenoeg, want: ‘De prachtige cijfers van voor de crisis worden niet meer geëvenaard.’

Bolk is sceptisch: “Dat de bouw in de lift zit, daar merk ik niets van. Van opdrachtgevers kreeg ik vroeger de planning te zien, nu hoor of zie ik helemaal niets meer. Vroeger kreeg je een waslijst aan werk, nu helemaal niks. Zelf zit ik het komende half jaar nog vol. Daarna is het afwachten wat er komt.” Huijbers ziet op zíjn vakgebied groei alleen maar in de particuliere markt. Maar dat is volledig toe te schrijven aan de btw-regeling:

Vorstverlet: de regels voor 2011 Voor het vorstverlet gelden voor werknemers op de bouwplaats de volgende spelregels: • Beoordeling van de situatie: De werkgever beoordeelt in redelijk overleg met de betrokken werknemers of het te slecht weer is of te donker om te kunnen werken (onwerkbaar weer). • Verschil van mening? De werknemer die in de buitenlucht werkt mag zelf ophouden met werken: - bij een gevoelstemperatuur van -6 graden Celsius of lager en/of - in geval van vorst, waarbij zich één of meer van de volgende omstandigheden voordoen: - de werkgever heeft geen winter-/doorwerkkleding ter beschikking gesteld; - de rijwegen of looppaden op de bouwplaats zijn niet begaanbaar; - er ligt een laag sneeuw die niet met eenvoudige middelen kan worden geruimd. De gevoelstemperatuur wordt bepaald door het KNMI-weerstation in het postcodegebied waar de bouwplaats zich bevindt. Het opvragen van de gevoelstemperatuur kan via cao-partijen en via www.vorstverlet.nl. Uit: FNV Bouw, ‘De belangrijkste cao-regels voor bouwplaats- en uta-werknemers, 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011.’

Werkgevers gaan zelf werknemers begeleiden naar nieuw werk

“En die loopt maar tot 1 juli. In de woningbouw zie ik weinig gebeuren.”

Collectiviteit terug? Als het gaat om crises in de bouw, is Bolk geen onbeschreven blad: “Ik maak dit niet voor het eerst mee, dat afslanken. In de jaren zeventig heb ik het al gezien, in loondienst nog. Aan het begin en het einde van de jaren tachtig gebeurde het opnieuw en ergens in de jaren negentig was er nog een keer zo’n periode dat de bouw moest afslanken.” Maar de omstandigheden zijn dit keer wel anders, aldus Bolk: “Mensen gaan voor een appel en een ei aan de slag.” En in zo’n situatie komt een strenge winter met veel verlet als een geweldige klap. Bolk: “En dan verlangen we opeens allemaal weer terug naar de tijd dat het vorstverlet nog in de CAO zat. Toen hadden we nog geen problemen als nu. Toen werd er premie betaald. Het ene jaar had je een tekort en het andere jaar kon je doorwerken, afhankelijk van het weer. Maar je kon dat toen altijd weer middelen.” Die situatie is voorbij, aldus Bolk: “De premies van vroeger zijn teruggedraaid door de grote jongens, die zelf geen personeel meer op de bouwplaats hebben rond lopen, alleen nog kader. Maar de achterban, die komt in de problemen nu het vorstverlet uit de CAO is.” Huijbers: “De collectiviteit weer terug, dat zou goed zijn. Maar dan graag in een mildere variant. Dus niet meer meteen bij het eerste vliesje ijs thuis blijven.” Maar de collectiviteit bestaat niet meer. En, zegt Bolk, herverzekeren is te duur: “De premies zijn te hoog.” Dat vindt ook Huijbers, die eveneens geen vorstverletverze-

Vorstverlet: een kleine geschiedenis De vorstverletregeling deed in 1947 zijn intrede in de bouw. Bijdragen aan de regeling was verplicht, voor alle werkgevers. Rond 1977 kwam de zogenaamde temperatuurnorm, bedoeld om de regeling betaalbaar te houden. Pas als het een aantal graden gevroren had, mocht men verzuim declareren. 1998 markeerde de invoer van een eigen risico-regeling. Een werkgever kon kiezen: 0 dagen eigen risico en een hoge premie of 9 dagen eigen risico en een lage premie. De collectieve vorstverletregeling sneuvelde in de winter 2007-2008. Werkgevers konden daarna zelf bepalen of zij het risico van vorstverlet wilden onderbrengen bij een verzekeringsmaatschappij.

aan de slag gaat en niet voor die belachelijke prijzen werkt.” Huijbers: “De onzekerheid voor het cao-personeel die daar aan is gekoppeld, is ook een heel slechte ontwikkeling voor de bouw. Die onzekerheid is groter geworden; heb ik straks nog werk of niet?” En, zegt Bolk: “Relaties van 30 jaar worden in de wind gegooid, ik ervaar het zelf aan den lijve, helaas.” En, brengen Bolk en Huijbers nog even onder de aandacht, dat werkklimaat heeft ook consequenties voor de kwaliteit in de bouw. Bolk: “Ik heb geweldig veel geïnvesteerd in VCA. En nu? Niemand vraagt er nu nog naar.” Theo Huijbers: “Kwaliteit en veiligheid wordt toch altijd groot

Theo Huijbers: “Wij hadden vorige winter 10 weken uitval. Een paar weken verlet nemen we natuurlijk op in onze kostprijsuurloon. Maar bij lange na niet die 10 weken verlet van afgelopen winter” kering heeft: “Nee. 10, 12 jaar lang hebben we de winters bekeken en het loonde zich niet. De winters waren mild. Tot de winter van 2008/2009, en natuurlijk die van vorig jaar.”

Verlies van vakmensen Maar het eigenlijke probleem zit ergens anders, stellen Bolk en Huijbers. Bolk: “Er zijn in de bouw mensen voor 25 euro per uur aan het werk: dat komt nooit meer goed.” Bolk zelf houdt wat het uurloon betreft voet bij stuk: “Moet ik ook, want als ik er onder ga zitten, ga ik uiteindelijk falliet. Het komt alleen maar weer goed, als iedereen voor normale prijzen

geschreven in de bouw? Maar je ziet nu dat in de bouw de grens van ‘werkbaar weer’ wordt opgezocht en zelfs verlegd. Natuurlijk gebeurt dat om toch werk te kunnen uitvoeren en de verletkosten niet te ver te laten oplopen. Maar het zorgt ook voor de spanningen op de werkvloer. En als je als werknemer een paar van die strenge winters achter elkaar met –6 het dak op wordt gestuurd, dan ga je misschien wel ander werk zoeken. Dat is een risico, dat we zo vakmensen verliezen, mensen met kennis en ervaring en kwaliteit. En dat zal de bouw niet ten goede komen. Dit moet dan ook geen vijf jaar duren.”

“Het is belangrijk dat werkgevers en werknemers zelf de verantwoordelijkheid krijgen om werknemers naar ander werk te begeleiden.” Dat zei minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onlangs in Driebergen bij de aftrap van een proef met negen projecten om werknemers die met ontslag bedreigd worden elders aan werk te helpen. Sociale partners krijgen voor deze regionale initiatieven een financiële bijdrage van maximaal 2.500 euro per werknemer voor de begeleiding naar nieuw werk. Bedrijven moeten er zelf ook minimaal dat bedrag bijleggen. Het kabinet stelt in totaal 2 miljoen euro voor het experiment beschikbaar. Deze nieuwe aanpak van-werk-naar-werk houdt in dat werkgevers en regionale werknemersorganisaties met ontslag bedreigde werknemers aan ander werk helpen. Zo hebben minder mensen

of mensen minder snel een werkloosheidsuitkering nodig. Minister Kamp heeft negen projecten officieel aangewezen voor deze bijdrage. Hij ziet toekomst voor deze projecten, waarbij mensen effectief kunnen worden begeleid van werk naar werk. “Met deze negen projecten onderzoeken werkgevers, werknemers en overheid de mogelijkheden in de praktijk. Van de resultaten gaan we leren. Om voorbereid te zijn op de vergrijzing en ontgroening op de arbeidsmarkt”, aldus minister Kamp. Per project dienen minimaal 50 met ontslag bedreigde werknemers deel te nemen. Het kabinet betaalt het experiment uit het geld voor de crisismaatregelen voor de arbeidsmarkt. De projecten zijn ook bedoeld om te kijken of (samenwerkende) werkgevers in een regio, naast de gewone activiteiten van de Werkpleinen van UWV Werkbedrijf, zelf een meer directe bijdrage kunnen leveren om met ontslag bedreigde werknemers aan ander werk te helpen.

ADVIES MKB NEDERLAND EN VNO/NCW:

Stel vakantiedagenwet uit tot 2012

Het kabinet wil het opsparen van vakantiedagen per 1 juli aanstaande aan banden leggen. Een wetsvoorstel, waarin staat dat werknemers hun wettelijke vakantiedagen maximaal anderhalf jaar kunnen opsparen in plaats van vijf jaar, is al door de Tweede Kamer goedgekeurd. Werkgeversorganisatie VNO-NCW en MKB Nederland willen echter dat deze wet niet voor 1 januari 2012 wordt ingevoerd. Werkgevers hebben immers tijd nodig zich op deze maatregel voor te bereiden. Bovendien is het uitvoeringstechnisch haast ondoenlijk om twee systemen in één kalenderjaar te hanteren. Omdat dit werkgevers onnodige administratieve lasten bezorgt, zien zij daarom de invoering het liefst op 1 januari 2012. Met het wetsvoorstel wil dit kabinet tegengaan dat een stuwmeer wordt opgebouwd en stimuleren dat werknemers regelmatig verlof opnemen. Dat is volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) goed voor de veiligheid en gezondheid van werknemers. In tegenstelling tot wat de vakbonden beweren, is het

volgens werkgeversorganisaties nog wel mogelijk om voor lang verlof te sparen, bijvoorbeeld via de levensloop en door het sparen van bovenwettelijke dagen die een verjaringstermijn van 5 jaar houden. Sinds in 2001 de verjaringstermijn van 2 naar 5 jaar werd verlengd, zijn er meerdere andere maatregelen getroffen om arbeid en zorg beter combineerbaar te maken, zoals de invoering van het kortdurend zorgverlof, het langdurend zorgverlof, de verlenging van het ouderschapsverlof en ook de levensloopregeling.

Kostenneutraal In het wetsvoorstel wordt verder geregeld dat zieke werknemers evenveel wettelijke vakantiedagen opbouwen als gezonde werknemers. In de huidige situatie bouwen zieke werknemers dertig wet-

telijke vakantiedagen minder op in twee jaar dan gezonde werknemers. Volgens het Europese Hof is dat strijdig met de Europese Arbeidstijden richtlijn. Dat betekent een lastenverzwaring voor werkgevers. Minister Kamp wil met dit wetsvoorstel een kostenneutraal pakket aan werkgevers presenteren. In het kader van ‘gelijke behandeling’ vinden de werkgeversorganisaties het standpunt van de vakbonden eenzijdig. Voor bovenwettelijke vakantiedagen (meer dan de twintig wettelijke vakantiedagen bij volledig dienstverband) geldt wel een verjaringstermijn van vijf jaar. In zo’n 150 cao’s staan echter bepalingen over verjaringstermijnen van vijf jaar opgenomen die tot verwarring kunnen leiden. VNO-NCW en MKB-Nederland roepen SZW op om duidelijk vast te stellen en te communiceren dat dergelijke bepalingen alleen geldig zijn voor de bovenwettelijke dagen en dat deze nieuwe wet juridisch voorgaat op oude cao-afspraken.

GAzet 1-2011 | 5

boven het maximum loon Sociale Verzekeringen bedraagt 2,5 procent.” De premie voor IPAP Bouw wordt geheven over het bruto jaarinkomen.

Cordares verzuimverzekering

LOYALIS EN CORDARES OP MAAT GESNEDEN

Verzekeringen voor de bouw Risico’s te over in de bouw, zowel voor werkgevers als werknemers: verzuim, arbeidsongeschiktheid, pensioengaten. Verzekeraar Loyalis en dochtermaatschappij Cordares hebben er verzekeringen voor, op maat gesneden voor de branche. Op maat gesneden voor de bouw, hoe ziet dat er dan uit? Clifford Jansen, senior accountmanager van Loyalis: “Wij zijn door onze specialisatie goed op de hoogte van de ontwikkelingen in de bouw. Die kennis vloeit direct terug in onze verzekeringen. Verzuim bijvoorbeeld is een belangrijk aspect in de bouw. Daar hebben we verzekeringen voor. Maar ook een VerzuimLoket. Daar kunnen werkgevers terecht voor het voorkomen van verzuim en het versnellen van reïntegratie. Ook overleggen wij regelmatig met

experts, zoals stichting Arbouw en andere belangenverenigingen uit de bouw. En we hebben bijvoorbeeld een specifieke regeling die rekening houdt met het feit dat jonge mensen in de bouw nog weinig nabestaandenpensioen hebben opgebouwd. Deze verzekering vult dat gat op.” Maatwerk is ook de collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering IPAP Bouw, speciaal ontwikkeld voor de branche. Jansen: “Als iemand van overheidswege recht heeft op een WIA-uitkering dan vullen wij het inkomen aan

Verzekeringen op een rij Ontslag Bij ontslag valt men mogelijk terug op een WW-uitkering van de overheid (UWV). Het verschil met het oude inkomen kan men onder andere berekenen met de werkeloosheidsberekenaar van het NIBUD (op nibud.nl). Een eventuele ontslagvergoeding kan fiscaal voordelig worden uitgekeerd via het Lijfrenteplan Stamrecht van Loyalis. Hierbij stort de werkgever de ontslagvergoeding in een levensverzekering. Uit deze verzekering ontvangt de werknemer dan maandelijks een uitkering. De verzekering geeft fiscaal voordeel, omdat het bedrag niet ineens wordt uitgekeerd maar in maandelijkse termijnen.

Pensioen aanvullen Wie stopt met werken, ontvangt een uitkering van de overheid (AOW) en ouderdomspensioen van een pensioenfonds. Soms kan een aanvulling nodig zijn; als bijvoorbeeld later begonnen is met de opbouw van pensioen. Zo’n aanvulling kan via het Pensioen Aanvullingsplan van Loyalis. Iedere maand wordt een bedrag opzij gezet. Dat

6 GAzet 1-2011 |

tot 70 procent. Ongeacht de hoogte van dat inkomen.”

IPAP Bouw De collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering IPAP Bouw garandeert het behoud van 70 procent van het laatst verdiende inkomen. Het is een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering en alleen de werkgever kan hem afsluiten. De verzekering dekt het verlies van inkomen bij gedeeltelijke én volledige arbeidsongeschiktheid. Voorwaarde is wel dat men een WIA-toekenning bezit, een IVAuitkering of een WGA-uitkering ontvangt. Clifford Jansen: “Wie meer dan 35 procent arbeidsongeschikt is

en zelf niet voldoende kan verdienen, ontvangt via IPAP Bouw altijd een aanvulling op het inkomen uit de WGA en een eventuele uitkering uit het Arbeidsongeschiktheidspensioen - tot minstens 70 procent van het verzekerd inkomen. Ook wie meer verdient dan het maximum loon Sociale Verzekeringen; in 2011 is dat 49.297 euro.” Bij een IVAuitkering bedraagt de aanvulling 75 procent van het inkomen. En de premie? Jansen: “De premie voor IPAP Bouw is maximaal 0,42 procent voor het inkomensdeel tot en met het maximum loon Sociale Verzekeringen. Dit percentage wordt lager bij honderd werknemers of meer. De premie voor het inkomensdeel

geld wordt geïnvesteerd in een beleggingsverzekering. Bij aanvang van het pensioen ontvangt men een maandelijkse uitkering uit het opgebouwde kapitaal. Informatie hierover geeft de website van de belastingdienst.

AOW aanvullen Het AOW Aanvullingsplan is voor mensen met een jongere partner. In 2015 wordt de AOW-partnertoeslag afgeschaft. Wie in 2015 of later 65 jaar wordt en een jongere partner heeft, kan daardoor tijdelijk te maken krijgen met een AOW-hiaat. In het AOW Aanvullingsplan stort de werknemer eveneens iedere maand een premie. Vanaf 65 jaar wordt dan maandelijks uitgekeerd, totdat ook de partner 65 is. De leeftijd van de werknemer en het bedrag dat hij wil verzekeren, bepalen de hoogte van de premie. Als de werkgever een verzekering heeft lopen bij Loyalis, krijgt de werknemer korting op deze twee aanvullingsverzekeringen.

Eerder stoppen Eerder stoppen met werken, daarvoor biedt Loyalis gangbare producten: lijfrente, koopsom, pensioen of AOW aanvullen. Daarnaast biedt de verzekeraar een levensloop-

Cordares Verzekeringen, onderdeel van Loyalis, biedt voor werkgevers in de bouw verschillende verzekeringen aan. Daaronder een verzuimverzekering. Clifford Jansen: “Verzuim kost geld: het salaris moet worden doorbetaald en handen vallen uit. Wij kunnen werkgevers helpen om verzuim te voorkomen en zieke werknemers zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. Daarvoor hebben we het VerzuimLoket. Dat geeft direct toegang tot een netwerk van specialisten die preventieadvies kunnen geven, maar ook de reïntegratie van een zieke werknemer kunnen versnellen.” Cordares biedt verschillende verzuimverzekeringen. De verschillen zitten in het risico dat de werkgever zelf wel of niet wil dragen. Cordares heeft een flexibele verzekering die al na één week uitkeert, maar ook een Verzuim Stop Loss-verzekering enkel en alleen voor de uitschieters in verzuim. Jansen: “De kosten van het gemiddelde verzuim neemt de werkgever dan voor eigen rekening en hij verzekert alleen de pieken in het verzuim.” Ook heeft Cordares een verzekering waarin verzuim en WGA/ ERD samen verzekerd worden. Clifford Jansen: “Dat biedt werkgevers een geïntegreerde aanpak van verzuim en reïntegratie.”

WGA Eigen Beheer Als een werknemer na twee jaar nog arbeidsongeschikt is, kan een werkgever nog maximaal tien jaar te maken hebben met de financiële consequenties, in de vorm van de gedifferentieerde WGA-premie. Jansen: “In het kader van de reïntegratie van de werknemer is het in veel gevallen verstandig om ook na twee jaar zelf de regie te blijven voeren. Dat kan met Cordares WGA Eigen Beheer. De meeste werkgevers zijn nog via het UWV verzekerd. Een werkgever kan ook Eigen Risico Drager worden. Een vreemde term misschien, want de werkgever laat het risico

regeling. Dat is een tegoed dat men opbouwt en waarmee men vrije tijd kan kopen – voor vervroegd pensioen, maar ook voor tussentijds verlof of een kortere werkweek. Per jaar mag tot 12 procent van het brutosalaris gespaard worden, tot een maximum van 210 procent. Meer over de levensloopregeling staat op de site van Loyalis.

Nabestaandenverzekering De nabestaandenverzekeringen die zorgen voor een goed inkomen bij overlijden en een aanvulling geven op het inkomen van de partner, heten bij Loyalis: NP Aanvullingsplan Bouw, NP Partnerplan Bouw en NP Plusplan Bouw. Deze verzekeringen bieden een maandelijkse uitkering bij overlijden. Via de werkgever kan men voor deze verzekeringen korting op de premie krijgen. Men kan zich verzekeren voor een aanvulling op het inkomen voor de partner tot 65 jaar, voor zichzelf tot 65 jaar of voor beiden tot 85 jaar. Op de website van Loyalis kan men voor deze varianten ook de eigen premie berekenen. Loyalis heeft daarnaast een overlijdensrisicoverzekering. Die biedt een eenmalige uitkering na overlijden en voor de einddatum van de verzekering.

BAAS&BEDRIJF

“Wat je maakt geeft veel voldoening” Leidekkers zijn trots op hun werk. En wie de website van leidekkersbedrijf Jobse in Middelburg bekijkt, begrijpt waarom. overnemen door de verzekeraar. Dit biedt voordelen bij reïntegratie en de premie is veelal lager dan bij het UWV. Ook kan beter begroot worden. De premie staat voor een aantal jaren vast terwijl deze bij het UWV jaarlijks wijzigt.” Minder zorg en minder kosten dus, aldus Jansen. Maar: “Een goed advies is bij deze verzekeringsvorm van groot belang. Onze medewerkers begeleiden de werkgever. Kortgeleden heeft een adviseur voor een bedrijf een besparing gerealiseerd van 80.000 euro. Dat was door het UWV ten onrechte in rekening gebrachte premie.”

Nabestaandenverzekering Het nabestaandenpensioen in de bouw is een basisregeling. Clifford Jansen: “Zo kan het gebeuren dat de nabestaande van een werknemer met een inkomen van € 35.000,- slechts € 3.760,- nabestaandenpensioen krijgt. Ook voor de werkgever die hiermee geconfronteerd wordt, is dat een trieste zaak.” Cordares biedt daarom een volwaardig nabestaandenpensioen. Het product wordt op collectieve basis via de werkgever aangeboden. Op individuele basis kan bijvoorbeeld het ANW-hiaat verzekerd worden of beperkt men het risico door middel van een overlijdensrisicoverzekering. Clifford Jansen: “Het recht op ANW geldt slechts onder bepaalde voorwaarden en bedraagt slechts 70 procent van het minimumloon. Als de werknemer zelf niets regelt, ontstaan voor nabestaanden financiële problemen. Via de werkgever kan men voor deze verzekeringen korting op de premie krijgen.” Op de website van Loyalis kan men een risicoscan doen. De scan geeft aan welke verzekervariant het beste past bij de eigen situatie. Ook geeft de website van verschillende verzekeringen rekenvoorbeelden, om een indruk te krijgen van de hoogte van de premies.

Website voor werkgevers Voor werkgevers in de bouw ontwikkelde Loyalis een aparte website: EASiNet. De site geeft informatie over Loyalisproducten en men kan er terecht voor het laatste nieuws over ontwikkelingen in de pensioenregelingen. Op EASiNet kan men pdf’s downloaden met meer informatie onder andere over IPAP: een werkgeversleaflet, een productkaart en een productwijzer. Ga naar Loyalis.nl, klik op ‘Voor werkgevers’ en ga vandaar naar EASiNet. Voor meer informatie: www.loyalis.nl www.cordaresverzekeringen.nl Adviesteam: 020 583 1300 [email protected]

Veel praktijklokalen nog steeds onveilig QDe praktijklokalen in voortgezet onderwijs en mbo zijn iets veiliger geworden, maar nog steeds zijn bij ruim driekwart van de 136 geïnspecteerde scholen een of meer zaken niet in orde. Zo worden machines soms niet goed afgeschermd en gevaarlijke stoffen onveilig opgeslagen. Dat blijkt uit controles van de Arbeidsinspectie. In veel praktijklokalen voor hout- en metaalbewerking kunnen leerlingen en docenten gewond raken doordat bijvoorbeeld cirkelzaagmachines en boormachines niet goed zijn afgeschermd. Bovendien kwamen de inspecteurs achterstallig onderhoud tegen en machines die niet goed waren verankerd. Bij 108 van de 136 gecontroleerde scholen was de Arbeidsinspectie al eerder langs geweest. Van deze 108 scholen was 27 procent dit keer wel in orde. Bij de overige driekwart werden opnieuw overtredingen geconstateerd. De scholen hadden vaak wel maatregelen genomen in het eerder geïnspecteerde lokaal, maar niet de risico’s aangepakt in de overige lokalen. Van de scholen die niet eerder waren bezocht, was slechts drie procent helemaal in orde. De Arbeidsinspectie blijft steekproefsgewijs controleren. Bovendien dringt ze er bij werkgevers en werknemers op aan de zogenoemde arbocatalogi die afspraken bevatten over het voorkomen van deze risico’s, ook daadwerkelijk te gaan gebruiken. Ook moeten docenten, onderwijsassistenten en schoolleiding meer bewust worden gemaakt van de veiligheid in de praktijklokalen.

Campagne ‘Ik ben de Sjaak niet’ Het Hoofdbedrijfschap Ambachten en Consument en Veiligheid hebben op 8 februari op de Bouwbeurs in Utrecht een nieuwe campagne gelanceerd die zich richt op valgevaar. Vaak zijn ongevallen het gevolg van ingeslopen routines, haast en onderschatting van het risico. Uit onderzoek van Consument en Veiligheid blijkt dat ondernemers in de bouw het vaak lastig vinden om op de werkvloer te praten over veilig werken. “Hoe moet ik mijn mensen aanspreken? Hoe kan ik ze beter laten nadenken over hun eigen gedrag zonder te worden weggezet als een zeurpiet? Hoe zorg ik dat ik zelf altijd het goede voorbeeld geef?” Dat zijn vragen waar ondernemers mee rondlopen. Om ondernemers in de bouw - en specifiek in de gebouwonderhoudsbranches - daarbij behulpzaam te zijn, beginnen het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) en de stichting Consument en Veiligheid gezamenlijk een nieuwe

Jobse in Middelburg bestaat inmiddels bijna een eeuw. Het bedrijf werd in 1922 opgericht door de opa van de huidige directeur/eigenaar. In de loop der jaren is een grote naamsbekendheid opgebouwd in het restaureren en vernieuwen van dakbedekkingen in natuurleien en het verwerken van lood-, koper- en zinkbekledingen. Op de website staat een groot aantal aansprekende opdrachtgevers, waaronder het Vredespaleis in Den Haag, de stadhuizen van Middelburg, Rotterdam en Utrecht, en het Paleis ’t Loo in Apeldoorn. Geen wonder dat het verloop niet erg groot is onder het personeel. “Nee, de

“In Zeeland zijn nog genoeg jongens te vinden die het vak willen leren” werknemers zijn trots op het werk dat ze maken”, zegt Piet Brand vanuit zijn Middelburgse kantoor. Brand is bedrijfsleider bij Jobse en daarnaast voorzitter van de branchevereniging Nederlandse Vereniging van Leidekkers. “Het gaat dan ook meestal om bijzondere projecten. En… wat je maakt, blijf je zien, en dat geeft veel voldoening.” Brand zit op dit moment vooral te wachten op beter weer. De winter is geen geweldige tijd voor wie zijn werkzaamheden gewoonlijk uitvoert op de nok van een gebouw. De sector draait nog redelijk, zeker voor onderhoud en renovatie is best nog wel geld beschikbaar. Maar, de basis is niet al te breed, want een groot deel van de potentiële opdrachtgevers is op hun beurt afhankelijk van subsidie. Brand: “Het leidekkersdeel van het bedrijf is erg afhankelijk van de overheid, en we merken wel dat de hoeveelheid subsidie langzaam maar zeker terugloopt.” En het is lastig om een leidekker binnen het bedrijf ander werk te laten doen. “We proberen wel eens om loodgieters leidekkerswerk te laten doen, en dat lukt ook wel, maar een leidekker blijft een leidekker.”

Genoeg leerlingen In Zeeland zijn nog genoeg jongens te vinden die het vak willen leren. Op dit moment zijn er drie leerlingen bij de installatiekant en twee leerling leidekkers. Brand zegt dat je al na een paar weken kunt merken of jongens het leuk werk gaan vinden. “Dat is opmerkelijk: of ze zijn na een paar weken alweer weg, of ze blijven jaren hier werken.” Intern kent Jobse weinig verloop. Het totale aantal personeelsleden bedraagt ongeveer 45. De gemiddelde leeftijd van de mensen ligt op ongeveer 33 jaar. Brand probeert elk jaar 2 of 3 jongens als leerling aan te trekken. Voor de leidekkers is er één leermeester. Wie leidekker wil worden, gaat eens in de drie weken vier dagen naar school bij de BGA in Boxtel. Niveau 3 duurt een jaar. Wie niveau 3 wil bereiken, moet twee jaar naar school. De branche is de afgelopen jaren een stuk veiliger geworden. De werknemers hebben veiligheidsgordels en zijn aangelijnd. “Bij jongeren spreekt dat vanzelf, maar de ouderen vonden dat toch een raar proces. Zij waren niet gewend om aan een lijn te werken en zeiden al snel ‘Ach wat kan er nou gebeuren?’ Maar ook bij hen is het langzaam maar zeker ingeburgerd.” Daarnaast is Brands persoonlijke favoriete innovatie de personenlift. “Het is heerlijk om met de lift naar de top van de kerk te kunnen. Ander ben je al moe voordat je met het eigenlijke werk begint.”

campagne. Vanaf 8 februari is ‘Ik ben de Sjaak niet’ beschikbaar. De campagne wordt ondersteund door 11 brancheorganisaties die zijn aangesloten bij het Platform Preventie Valgevaar van het HBA en de sociale partners. De campagne ‘Ik ben de Sjaak niet’ die Consument en Veiligheid heeft ontwikkeld, maakt deel uit van het Actieplan Arbeidsveiligheid van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De deelnemers aan het Platform Preventie Valgevaar ondersteunen dit initiatief van harte. Meer informatie op: www.werkveilig.nu

GAzet 1-2011 | 7

Strengere controle op RI&E-plicht QDe minister van SZW heeft aangekondigd dat de Arbeidsinspectie vanaf 2011 de naleving van de RI&E-plicht strenger gaat controleren.

Arboregels voor werkgevers versoepeld Door een vereenvoudiging in de Arbeidsomstandighedenwet zijn er voor kleine werkgevers met ingang van 2011 minder administratieve lasten en lagere kosten. Op jaarbasis scheelt dit werkgevers circa 80 miljoen euro. Dat meldt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Kleine bedrijven hoeven in veel gevallen geen arbodienst meer in te schakelen voor het checken van hun risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). In een RI&E brengen werkgevers de risico’s voor de gezondheid en veiligheid van hun werknemers in kaart. Staatssecretaris Paul de Krom: “Investeren in arbeidsomstandigheden is en blijft belangrijk: goede werkomstandigheden vertalen zich terug in minder arbeidsongevallen, een lager ziekteverzuim, minder arbeidsongeschikten en meer mensen die langer door kunnen werken. De wijzigingen in de Arbeidsomstandighedenwet zullen eraan bijdragen dat werkgevers eenvoudiger de wet kunnen naleven.” In het wetsvoorstel is ook geregeld dat werkgevers hun werknemers de mogelijkheid moeten bieden dat zij de RI&E van hun bedrijf kunnen inzien. Dit vergroot de

De inspecteur zal tijdens inspecties, ongeacht het feit of er een daadwerkelijke overtreding of tekortkoming is vastgesteld, vragen naar de RI&E (Risico Inventarisatie en Evaluatie). Bij een overtreding krijgt het bedrijf eerst een waarschuwing om binnen een bepaalde termijn aan zijn verplichting te voldoen. Gebeurt dit niet, dan wordt alsnog een bestuurlijke boete opgelegd. Nu controleert de Arbeidsinspectie meestal pas op de aanwezigheid van een RI&E als zich een ongeluk heeft voorgedaan, of bij vaststelling van een ernstige overtreding van de arboregelgeving.

BouwBelang MKB Trofee voor Flesst QDe valbeveiliging van Flesst BV is donderdag 10 februari tijdens de Internationale Bouwbeurs in Utrecht bekroond met de BouwBelang MKB Trofee 2011. betrokkenheid van werknemers bij het beleid van het bedrijf. Verder zal de Arbeidsinspectie bij reguliere controles aandacht hebben voor de risico-inventarisatie en -evaluatie van bedrijven. Aanvullend vervallen per 1 januari ook 76 beleidsregels bij de Arbeidsomstandighedenwet. Werkgevers kunnen hierdoor met behulp van arbocatalogi de arbeidsomstandigheden binnen hun bedrijf makkelijker zelf regelen.

De valbeveiliging, die veilig werken op hellende daken makkelijker en toegankelijker maakt, krijgt de trofee omdat het volgens de jury ‘de meest-MKB-gerichte innovatie’ is die tijdens de Bouwbeurs werd gepresenteerd. De prijs werd op de stand van Flesst uitgereikt door Henk Klein Poelhuis, voorzitter van Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra en Arie Grevers, hoofdredacteur van BouwBelang.

Aannemers Vereniging Metselwerken (AVM)

Vereniging van Infrabedrijven MKB INFRA

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 27 97 E-mail: [email protected] www.avmmetselwerken.nl

Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 79 14 E-mail: [email protected] www.mkb-infra.nl

Boorinfo Branche Vereniging Bocholtsestraatweg 50 - 7121 GD Aalten Telefoon: (0543) 76 90 06 E-mail: [email protected] www.boorinfo.nl

Noordelijke Vereniging Burgerlijke en Utiliteitsbouw (NVBU) Postbus 33 - 7963 ZG Ruinen Telefoon: (0522) 47 03 39 E-mail: [email protected] www.nvbu.nl

Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland (Bovatin) Postbus 85 - 7460 AB Rijssen Telefoon: (0548) 53 85 05 Email: [email protected] www.bovatin.nl

Nederlandse Vereniging van Kitverwerkende bedrijven (NVK) Postbus 41 - 1483 ZG De Rijp Telefoon: (0299) 68 26 12 E-mail: [email protected] www.nvkit.org

Het Hellende Dak (HHD) Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 634 34 54 E-mail: [email protected] www.hhd.nl

Vakfederatie Rietdekkers Postbus 1003 - 3860 BA Nijkerk Telefoon: (033) 246 44 50 E-mail: [email protected] www.riet.com

Nederlandse Vereniging van leidekkers Postbus 151 8440 AD Heerenveen tel.: 0513-624058 fax.: 0513-633446 E-mail:[email protected]

Vereniging van Kalkzandsteen Lijmbedrijven (VKL) Postbus 310 - 3900 AH Veenendaal Telefoon: (0318) 54 73 97 E-mail: [email protected] www.vkl-web.nl

Ondernemersorganisatie MKB Bouw Dukatenburg 90-033437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 603 62 39 E-mail: [email protected] www.mkbbouw.nl

Vereniging Nederlandse Voegbedrijven (VNV) Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 638 19 38 E-mail: [email protected] www.vnv-voeg.nl

Vereniging Aannemers Sloop

Cao’tje doen Af en toe heb ik ’t er wel eens over met mijn medewerkers. Dan zeg ik: Jongens, hoe zit ’t met de cao? En dan merk ik keer op keer dat het gedoe over de collectieve arbeidsvoorwaarden ze niet echt raakt. Daar hebben ze immers de vakbond voor. Bij mij is het al niet veel anders. Met dit verschil dat ik ervan uit ga dat de brancheorganisatie ’t wel regelt. Er heerst op werkvloer en in de bedrijven een zekere mate van onverschilligheid. Dat zal bij andere bedrijven niet anders zijn dan bij ons. De onderhandelingen zijn een ingewikkelde ver-van-mijn-bed-show geworden met een ondoorzichtige structuur van afspraken, compensatiemaatregelen en tienden van procenten. Gooi maar in de tombola en daar rolt dan een netto uurloon uit dat net weer iets hoger is dan verleden jaar! Prima, niks aan het handje en houwen zo.

COLUMN WILMA Maar daar wringt de schoen. Op het punt van het ‘houwen zo’. Mijn koepelcluppie, de Aannemersfederatie, luidt keihard de noodklok. Die rituele dans rond de collectieve arbeidsvoorwaarden in de bouwnijverheid is een bakelieten telefoon in het digitale tijdperk, een hopeloos verouderd instrument om de onderlinge verhoudingen tussen werkgever en werknemer te regelen. De structuur kraakt in alle voegen en daar wil de federatie iets aan doen. Moderniseren die handel. Meer verantwoordelijkheden bij de bedrijven zelf, bij de individuele werkgever en werknemer. Een paar algemene richtlijnen en afspraken voor alle ambachtelijke mkb-bedrijven en de rest regel je in onderling overleg. Het heft in eigen handen. Nou, daar zijn mijn medewerkers en ik wel voor. Sterker nog, we dachten dat het altijd al zo ging. We maken al sinds jaar en dag onderling afspraken over de vakantie, de werktijden, opleidingen, carrièreperspectieven enzovoort. We hebben in de bouwkeet vastgesteld dat we een zeer modern bedrijf zijn, dat ver op zijn tijd vooruitloopt. Koud kunstje trouwens, als de officiële structuren dateren uit de tijd van de stoomlocomotief. Om met Louis van Gaal te spreken: zijn zij nou zo dom of zijn wij nou zo slim? Maar nu even wat anders. Twitteren op de bouwplaats. Kan dat? Mag dat? Daar hadden we ’t dan in de bouwkeet ook nog even over. Ik zei: ik ben er alleen voorstander van als ’t de communicatie over het werk erdoor verbetert. Mijn medewerkers dachten van wel. Nou, en toen hebben we besloten dat ik ga investeren in iPhone-abonnementen. Elke bouwplaatsmedewerker krijgt van mij zo’n apparaat met een jaarabonnement. Als ik merk, dat ’t wat oplevert, gaan we ermee door. Mocht dat niet zo zijn, dan houden we er gewoon weer mee op. Kijk, zo gaan de gesprekken over arbeidsvoorwaarden anno 2011. Op bedrijfsniveau. Dat is snel, eenvoudig en doeltreffend. Even een cao’tje doen. Zo zien we bij dat bij ons in het bedrijf.

8 GAzet 1-2011 |

Postbus 159 - 4190 CD Geldermalsen Telefoon: (0345) 58 50 38 E-mail: [email protected] www.sloopaannemers.nl

Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingsbedrijven (VSB) Postbus 190 - 2700 AD Zoetermeer Telefoon: (079) 353 12 66 E-mail: [email protected] www.vsb-online.nl

Vereniging Wapeningsstaal Nederland (VWN) Dukatenburg 90-03 - 3437 AE Nieuwegein Telefoon: (030) 638 19 39 E-mail: [email protected] www.wapned.nl

De Zinkmeesters Postbus 2322 - 5500 BH Veldhoven Telefoon: (040) 842 81 10 E-mail: [email protected] www.zinkmeesters.nl