Hoofdstuk 2 Basisonderwijs... 29

Begeleidingsplan 2007-2008

Onderwijssecretariaat van de Steden en de Gemeenten vanGemeenten de Vlaamse Gemeenschap vzwGemeenschap Onderwijssecretariaat van Steden en van de Vlaamse

Ravensteingalerij 3 bus Brussel 7 1000 |Brussel 41502 5012 fax 502 12 64 e-mail: [email protected] Ravensteingalerij 3 bus 7, B-1000 T 02 506 02 41 50 506 | F 02 6402 | [email protected] | www.ovsg.be

Inhoudstafel

Inhoudstafel Woord vooraf 11 Deel I

13

1

Inleiding .................................................................................................... 15 1.1 Decretale opdracht ........................................................................... 15 1.2 Visie op begeleiding ......................................................................... 15 1.3 Werkingscode en pedagogisch project............................................. 16

2

Ondersteuning van de begeleidingsdienst ................................................ 23 2.1 Documentatiedienst.......................................................................... 23 2.2 Informatiedienst ................................................................................ 23 2.3 Scholing binnen de begeleidingsdienst ............................................ 23 2.4 Inhoudelijke ondersteuning In het verleden werkte de pedagogische begeleiding inhoudelijk ondersteunend vanuit een niveau –en sectoroverstijgende ondersteuningsdienst. De inhoudelijke ondersteuning wordt gestuurd vanuit de verschillende niveaus, en dit om een snel inspelen op vragen en noden mogelijk te maken. ........ 25

3

Vanuit een vernieuwde werkstructuur ....................................................... 26

Deel II

27

Hoofdstuk 2

Basisonderwijs ................................................... 29

1

Doelgroep scholen/centra ......................................................................... 29 1.1 Cijfergegevens ................................................................................. 29

2

Begeleidingskader .................................................................................... 30 2.1 Personeelsomkadering..................................................................... 30 2.2 Adviseurs met verantwoordelijkheden .............................................. 31 2.3 Bijzondere projecten......................................................................... 32

3

Werkwijze begeleidingsdienst ................................................................... 33

4

Ontwikkelingswerk .................................................................................... 33 4.1 Leerplannen ..................................................................................... 33 4.2 Werkgroepen .................................................................................... 34 4.3 Leerplancommissie ICT .................................................................... 36 4.4 Celwerking ....................................................................................... 36

5

Begeleidingsaanbod ................................................................................. 37 5.1 Selectieprocedure voor nieuwe directeurs ....................................... 37 5.2 Schooloverstijgend aanbod .............................................................. 37 5.3 Schoolspecifiek aanbod ................................................................... 43 5.4 Specifieke dienstverlening schoolbesturen ...................................... 46

6

Publicaties ................................................................................................ 47 6.1 Website ............................................................................................ 47


3

Inhoudstafel

6.2 Pedagogische katernen .................................................................... 47 6.3 Didactische reader bij de OVSG-toets.............................................. 47 7

Relaties en samenwerking (alleen begeleiding)........................................ 47 7.1 Interne relaties ................................................................................. 47 7.2 Samenwerkingsverbanden met stedelijke begeleidingsdiensten ..... 48 7.3 Vlaamse Gemeenschap ................................................................... 48 7.4 Directeurenplatforms ........................................................................ 50 7.5 Andere begeleidingsdiensten ........................................................... 50 7.6 Andere contacten ............................................................................. 51

Hoofdstuk 3

Secundair onderwijs ........................................... 53

1


2

Begeleidingskader .................................................................................... 53 2.1 Personeelsomkadering..................................................................... 53

3

Werkwijze begeleidingsdienst ................................................................... 53 3.1 Pedagogische begeleiding is gratis .................................................. 53 3.2 Integrale begeleiding ........................................................................ 54 3.3 Begeleidingsaanbod ......................................................................... 54 3.4 Vraaggestuurde begeleiding ............................................................ 54 3.5 Betrokkenheid van directies ............................................................. 55 3.6 School, scholengemeenschap en netwerk ....................................... 55 3.7 Kiezen voor kwaliteitszorg ................................................................ 55 3.8 Zelfevaluerend vermogen ................................................................. 56 3.9 Kernproces ....................................................................................... 56 3.10 Kiezen voor procesbegeleiding ........................................................ 56 3.11 Langdurige begeleiding .................................................................... 56 3.12 Afstemming pedagogische begeleiding - nascholing........................ 57 3.13 Overzichtskalender begeleidingsinterventies ................................... 57 3.14 Eigen professionalisering ................................................................. 57

4

Ontwikkelingswerk .................................................................................... 57 4.1 Functioneringsgesprekken in scholen .............................................. 57 4.2 Linken tussen VOET en VOOD en de GOK-doelstellingen .............. 57 4.3 Ondersteuning van scholen bij de ontwikkeling van leerplannen ..... 58 4.4 Ondersteuning schoolbeleid ............................................................. 58 4.5 Ontwikkeling van een begeleidingsaanbod voor klassen met leerlingen met bijzondere noden ...................................................... 59 4.6 Ontwikkelen didactische bundel PAV eerste graad – B-stroom ....... 59 4.7 VOET en VOOD in de leerplannen................................................... 59

5

Begeleidingsaanbod ................................................................................. 59 5.1 Aansluiting secundair onderwijs - hoger onderwijs ........................... 60 5.2 Brussels curriculum .......................................................................... 60 5.3 Coaching (nieuwe) directies ............................................................. 60 5.4 Coaching van mentoren van (nieuwe) leerkrachten en van interne pedagogische begeleiders ............................................................... 60 5.5 DBSO: specifiek aanbod .................................................................. 60 5.6 Directies: studiedagen voor schoolleiding ........................................ 61


4

Inhoudstafel

5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20 5.21 5.22 5.23 5.24 5.25 5.26 5.27 5.28 5.29 5.30

Doorlichting ...................................................................................... 62 Evaluatiebeleid ................................................................................. 62 GIP ................................................................................................... 63 GOK-aanbod .................................................................................... 63 ICT: de meerwaarde van ICT in alle vakken .................................... 63 Internationalisering ........................................................................... 64 Klasmanagement ............................................................................. 64 Kwaliteitszorg ................................................................................... 64 Langdurige begeleiding .................................................................... 65 Leerlingenbegeleiding ...................................................................... 65 Leerlingenparticipatie ....................................................................... 65 Middenkaderoverleg ......................................................................... 66 Moderne vreemde talen (MVT) ........................................................ 66 Modularisering .................................................................................. 67 Nascholing met externen .................................................................. 67 Ondersteuning van de school bij het (ontwikkelen) implementeren van leerplannen ................................................................................ 67 Overgang basis-secundair ............................................................... 68 Proeftuinen ....................................................................................... 68 Relatie school – bedrijf – bedrijfssector ............................................ 69 Taalbeleid ......................................................................................... 69 Vakgroepwerking.............................................................................. 70 Vakoverschrijdende eindtermen (VOET) .......................................... 70 Vernieuwing leerplannen .................................................................. 70 Zelfstandig leren ............................................................................... 71

6

Publicaties ................................................................................................ 71 6.1 Leerplannen ..................................................................................... 71 6.2 Website ............................................................................................ 71

7

Relaties en samenwerking ........................................................................ 72 7.1 Interne relaties ................................................................................. 72 7.2 Vlaamse Gemeenschap ................................................................... 72 7.3 Vlaamse Onderwijsraad ................................................................... 72 7.4 Schoolbesturen en scholen .............................................................. 72 7.5 AVSG ............................................................................................... 72 7.6 Andere begeleidingsdiensten ........................................................... 73 7.7 Sector- en onderwijsconvenants ...................................................... 73 7.8 Andere contacten ............................................................................. 73

Hoofdstuk 4

Buitengewoon Secundair onderwijs ................. 75

1


2

Begeleidingskader .................................................................................... 75 2.1 Personeelsomkadering..................................................................... 75

3

Werkwijze begeleidingsdienst ................................................................... 75 3.1 Integrale begeleiding ........................................................................ 75 3.2 Begeleidingsaanbod ......................................................................... 76 3.3 Vraaggestuurde begeleiding ............................................................ 76


5

Inhoudstafel

3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10

Betrokkenheid van directies ............................................................. 77 Kiezen voor kwaliteitszorg ................................................................ 77 Kiezen voor procesbegeleiding ........................................................ 77 Langdurige begeleiding .................................................................... 77 Afstemming pedagogische begeleiding – nascholing ....................... 78 Overzichtskalender begeleidingsinterventies ................................... 78 Eigen professionalisering ................................................................. 78

4

Ontwikkelingswerk .................................................................................... 78 4.1 Raamplannen en opleidingsplannen BuSO OV1-OV2 ..................... 78 4.2 Raamplannen en opleidingsplannen BuSO OV3 ............................. 78

5

Begeleidingsaanbod ................................................................................. 79 5.1 Op te volgen onderwijsontwikkelingen ............................................. 79 5.2 Inclusief onderwijs ............................................................................ 79 5.3 Geïntegreerd onderwijs .................................................................... 80 5.4 Kwaliteitszorg ................................................................................... 80 5.5 Directies - directeurenplatform ......................................................... 80 5.6 Schoolwerkplan optimaliseren .......................................................... 81 5.7 Coördinatoren binnen de school (ABO, ASV, TAC, TA, SWP, IPBM…) ............................................................................................ 82 5.8 Begeleiding van nieuwe leerkrachten ............................................... 82 5.9 Begeleiding bij doorlichting ............................................................... 83 5.10 Handelingsplanning .......................................................................... 83 5.11 Leerlingenparticipatie ....................................................................... 85 5.12 Leerlingenbegeleiding ...................................................................... 85 5.13 Specifiek aanbod opleidingsvorm 1 (OV1) en 2 (OV2) ..................... 86 5.14 Gezondheidsbeleid op scholen ........................................................ 86 5.15 Scholen ondersteunen in de begeleiden van jongeren met gedragsen emotionele stoornissen. .............................................................. 86 5.16 Beleidsvoerend vermogen van scholen ............................................ 86

6

Publicaties ................................................................................................ 87 6.1 Plannen ............................................................................................ 87 6.2 Publicaties voor schoolondersteuning .............................................. 87 6.3 Website ............................................................................................ 87

7

Relaties en samenwerking ........................................................................ 87 7.1 Interne relaties ................................................................................. 87 7.2 Vlaamse Gemeenschap ................................................................... 88 7.3 Andere begeleidingsdiensten ........................................................... 88 7.4 AVSG ............................................................................................... 89 7.5 Relatie onderwijs - bedrijfssector...................................................... 89 7.6 Andere contacten ............................................................................. 89

Hoofdstuk 5

Deeltijds Kunstonderwijs ................................... 90

1

Doelgroep academies ............................................................................... 90 1.1 Cijfergegevens ................................................................................. 90

2

Begeleidingskader .................................................................................... 90 2.1 Personeelsomkadering..................................................................... 90 2.2 Adviseurs met verantwoordelijkheden .............................................. 90


6

Inhoudstafel

3

Werkwijze begeleidingsdienst ................................................................... 91

4

Ontwikkelingswerk .................................................................................... 91 4.1 Leerplannen ..................................................................................... 91 4.2 Werkgroep Woordkunst .................................................................... 92

5

Begeleidingsaanbod ................................................................................. 92 5.1 Schooloverstijgende opdrachten ...................................................... 92 5.2 Schoolspecifieke opdrachten ........................................................... 97

6

Publicaties ................................................................................................ 99 6.1 Leerplannen ..................................................................................... 99 6.2 Website ............................................................................................ 99 6.3 Syllabi ............................................................................................... 99 6.4 Handboek deeltijds kunstonderwijs .................................................. 99 6.5 Nieuwsbrief .................................................................................... 100

7

Relaties en samenwerking ...................................................................... 100 7.1 Interne relaties ............................................................................... 100 7.2 Vlaamse Gemeenschap ................................................................. 100 7.3 Schoolbesturen en scholen ............................................................ 101 7.4 Andere begeleidingsdiensten ......................................................... 101 7.5 Andere contacten ........................................................................... 101

Hoofdstuk 6

Volwassenenonderwijs .................................... 104

1

Doelgroep centra .................................................................................... 104 1.1 Cijfergegevens ............................................................................... 104

2

Begeleidingskader .................................................................................. 104 2.1 Personeelsomkadering................................................................... 104

3

Werkwijze begeleidingsdienst ................................................................. 105 3.1 Algemeen ....................................................................................... 105 3.2 Overleg ........................................................................................... 105

4

Ontwikkelingswerk .................................................................................. 106 4.1 Leerplannen ................................................................................... 106 4.2 Te ontwikkelen leerplannen ............................................................ 106

5

Begeleidingsaanbod ............................................................................... 107 5.1 Nieuwe regelgeving – werking CVO‟s ............................................ 107 5.2 Opleidingsprofielen......................................................................... 107 5.3 Directies: overleg en vorming ......................................................... 107 5.4 Kwaliteitszorg ................................................................................. 107 5.5 Nascholing ..................................................................................... 108 5.6 Omgaan met externe begeleiding .................................................. 108 5.7 Evaluatiebeleid ............................................................................... 108 5.8 Begeleiding bij doorlichting ............................................................. 109 5.9 Vakdidactisch handelen ................................................................. 109 5.10 Internationalisering ......................................................................... 110

6

Publicaties .............................................................................................. 111 6.1 Leerplannen ................................................................................... 111 6.2 Website .......................................................................................... 111


7

Inhoudstafel

7

Relaties en samenwerking ...................................................................... 111 7.1 Interne relaties ............................................................................... 111 7.2 Vlaamse Gemeenschap ................................................................. 112 7.3 Schoolbesturen en scholen ............................................................ 112 7.4 AVSG ............................................................................................. 112 7.5 Andere begeleidingsdiensten ......................................................... 112 7.6 Relatie onderwijs - bedrijfssector.................................................... 113 7.7 Andere contacten ........................................................................... 113

Hoofdstuk 7

Centra voor Leerlingenbegeleiding ................. 114

1

Doelgroep centra .................................................................................... 114 1.1 Cijfergegevens ............................................................................... 114

2

Begeleidingskader .................................................................................. 114 2.1 Personeelsomkadering................................................................... 114

3

Werkwijze begeleidingsdienst ................................................................. 115 3.1 Pedagogische begeleiding is gratis. ............................................... 115 3.2 Begeleidingaanbod......................................................................... 115 3.3 Betrokkenheid van directeurs en coördinatoren ............................. 117 3.4 Internettensamenwerking inzake CLB ............................................ 117 3.5 Kiezen voor kwaliteitszorg .............................................................. 117 3.6 Zelfevaluerend vermogen ............................................................... 118 Kiezen voor procesbegeleiding ............................................................... 118 3.7 Langdurige begeleiding .................................................................. 118 3.8 Afstemming pedagogische begeleiding, het POC, nascholing ....... 118 3.9 Overzichtskalender begeleidingsinterventies ................................. 118 3.10 Eigen professionalisering ............................................................... 118

4

Ontwikkelingswerk .................................................................................. 119

5

Begeleidingsaanbod ............................................................................... 119 5.1 Kwaliteitszorg ................................................................................. 119 5.2 Deontologie .................................................................................... 119 5.3 Kinderen met specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften ........ 119 5.4 NICO .............................................................................................. 120 5.5 Begeleiding na doorlichting ............................................................ 120

6

Publicaties .............................................................................................. 120 6.1 Website .......................................................................................... 120 6.2 Documenten ................................................................................... 120

7

Relaties en samenwerking ...................................................................... 121 7.1 Interne relaties ............................................................................... 121 7.2 Vlaamse Gemeenschap ................................................................. 121 7.3 Schoolbesturen en scholen ............................................................ 122 7.4 Andere begeleidingsdiensten ......................................................... 122 7.5 Structurele vertegenwoordiging ...................................................... 123 7.6 Andere contacten ........................................................................... 123


8

Inhoudstafel

Bijlagen

Bijlage 1: Voorlopige lijst ter advisering ingediende leerplannen SO voor 31/01/08 Bijlage 2: Begeleidingsplan Gelijke Onderwijskansen (GOK) 2007-2008


9

Woord vooraf

Woord vooraf Het begeleidingsplan 2007-2008 van OVSG wil aan het beleid, aan de schoolbesturen en schoolteams richtingen aangeven betreffende de wijze waarop de begeleidingsdienst in dat schooljaar zal werken. In dit begeleidingsplan wensen we ons voornamelijk te focussen op de opdracht van de reguliere begeleiding. Vanuit onze visie dat de GOK-begeleiding, andere begeleidings –en ondersteuningsinitiatieven en de reguliere begeleiding tot een eenvormige en eenduidige schoolondersteuning moeten groeien, heeft OVSG in dit voorliggende plan gekozen voor een geïntegreerde werking, en zijn basiselementen betreffende de GOK-werking opgenomen. Het GOK-plan gaat bovendien in bijlage bij dit begeleidingsplan. Bij de organisatie van het schooljaar 2007-2008 en bij de uitwerking van dit begeleidingsplan, wordt rekening gehouden met de conclusies die binnen de begeleidingsdienst van de verschillende niveaus werden geformuleerd in het jaarverslag 2006-2007. Op basis van deze ervaringen, de vragen van scholen en schoolbesturen en de richtlijnen vanuit het beleid, werden de taken en de opdrachten die in vorige begeleidingsplannen aan bod kwamen, aangepast, uitgebreid en eventueel aangevuld. Dit begeleidingsplan is samengesteld uit drie delen. In een eerste, gemeenschappelijk deel, wordt naast de decretale opdracht de visie die de begeleidingsdienst van OVSG hanteert, uiteengezet. Zij wordt aangevuld met de begeleidingscode. Het tweede deel bestaat uit verschillende hoofdstukken. In elk hoofdstuk wordt een specifiek niveaugebonden plan voorgesteld. Elk onderwijsniveau of desgevallend sector in dit niveau plaatst zijn opdrachten echter in hetzelfde referentiekader, zodat voor de lezer een vergelijkende studie van het plan mogelijk wordt. In het laatste deel is het GOK-begeleidingsplan als bijlage opgenomen. De begeleidingsplannen van de verschillende niveaus en sectoren verschijnen eveneens op de website van OVSG (www.ovsg.be). Patriek Delbaere algemeen directeur OVSG


11

Deel I


13

Inleiding

1 Inleiding

1.1

Decretale opdracht In uitvoering van art. 87 van het decreet van 17 juli 1991, functioneert de pedagogische begeleidingsdienst binnen OVSG ten behoeve van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Krachtens dit decreet van art. 88 is de begeleidingsdienst belast met volgende opdrachten: 

de externe ondersteuning van de betrokken onderwijsinstellingen volgens het eigen pedagogisch concept;



het ontwikkelen van initiatieven ter bevordering van de onderwijskwaliteit van de betrokken instellingen;



het stimuleren van initiatieven ter versterking van de beroepsbekwaamheid van de personeelsleden uit de betrokken instellingen.

Volgens hetzelfde artikel dient de begeleidingsdienst jaarlijks een begeleidingsplan op te stellen. De begeleidingsdienst overhandigt de Vlaamse regering eveneens jaarlijks een begeleidingsverslag van de activiteiten. De pedagogische begeleiding is gratis.

1.2

Visie op begeleiding De decretale opdracht die de basisrichtlijnen voor de begeleiding bevat, dient als referentiekader voor de ontwikkeling van de eigen visie van OVSG, die begeleiding ziet als pedagogische dienstverlening gesteund op een vertrouwensrelatie met de onderwijsverstrekkers. De werkingscode van de begeleiding van OVSG indachtig, blijft de relatie met de schoolbesturen belangrijk. De OVSG - begeleidingsdienst vertrekt vanuit de lokale aanpak. De schoolspecifieke situatie is en blijft het referentiekader. Het pedagogisch project levert hierbij het kader voor zowel het schoolteam als de ondersteunende begeleidingsdienst. De pedagogische begeleidingsdienst erkent de autonomie van de schoolbesturen en scholen ten volle en wil ondersteunen bij de concrete vormgeving van het schoolbeleid. De begeleidingsdienst treedt daarbij niet bevoogdend op, maar stelt zich tot doel de schoolbesturen en het personeel te ondersteunen in deze autonomie om de pedagogische vrijheid op een verantwoorde wijze in te vullen. Een strikt onderscheid wordt dan gemaakt tussen de controlerende rol van de inspectie en het ondersteunende karakter van de begeleiding. In de uitvoering naar de scholen toe werken begeleiding en nascholing zowel afzonderlijk binnen de eigen specifieke opdracht als complementair. Vragen naar procesgerichte begeleiding en implementatie van de door de school (team of individueel teamlid) opgevolgde nascholing, worden door de begeleiding in de mate van het mogelijke beantwoord. Anderzijds kunnen begeleidingsopdrachten op vraag van de scholen aangevuld worden met specifieke inhouden die door de verstrekkers van de nascholing worden gebracht. Het staat de scholen uiteraard vrij de nascholingsinstantie te kiezen


15

Inleiding

die het best aan hun vragen beantwoordt. De begeleidingsdienst kan samen met het schoolteam de diverse mogelijkheden onderzoeken.

1.3

Werkingscode en pedagogisch project

Werkingscode De code bepaalt de procedure van de concrete werking. De begeleiding gebeurt op basis van een aanbod van de begeleidingsdienst en de vraag van de inrichtende machten. Elke tussenkomst gebeurt met respect voor de eigenheid van de inrichtende macht. De reglementaire tekst is vervat in het BVR van 9 juli 1997. In het licht van permanente evaluatie en optimalisering van de werking van de begeleiding, zal in 2007-2008 verder gewerkt worden aan optimalisering en actualisering van de code. Regels betreffende de werking van de pedagogische begeleidingsdienst van het O.V.S.G.: reglementaire tekst 1. TOEPASSINGSGEBIED 1.1. Deze regels zijn van toepassing op alle leden van de pedagogische begeleidingsdiensten van de representatieve vereniging van inrichtende machten. 1.2. Deze regels zijn van toepassing op alle instellingen voor gewoon en buitengewoon basisen secundair onderwijs, onderwijs voor sociale promotie, deeltijds kunstonderwijs, de CLB-centra en hun inrichtende machten behorende tot de representatieve vereniging van inrichtende machten. 1.3. Deze regels zijn van toepassing op alle gesubsidieerde personeelsleden van de gesubsidieerde instellingen en centra van de representatieve vereniging van inrichtende machten, de leerkrachten godsdienst en niet-confessionele zedenleer uitgezonderd.

2. DOELSTELLINGEN EN OPDRACHTEN VAN DE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST De pedagogische begeleidingsdienst geeft - al dan niet op vraag - advies, verstrekt informatie en biedt ondersteuning inzake alle pedagogisch-didactische materies. Het kan gaan om zowel schoolgerichte begeleiding als vakoverschrijdende of vak/klasgerichte begeleiding. De bevordering van de onderwijskwaliteit van de instellingen en de versterking van de beroepskwaliteit van de personeelsleden staan hierin centraal. Het jaarlijks opgestelde begeleidingsprogramma en de lokale interventies zijn het resultaat van een realistische inschatting van de beschikbare middelen en mogelijkheden binnen de pedagogische begeleidingsdienst.


16

Inleiding

3. AARD VAN DE DIENSTVERLENING 3.1. Wijze van werken De pedagogische begeleidingsdienst organiseert diverse schooloverstijgende initiatieven, op basis van een eigen aanbod. Naargelang de werkvorm zullen deze initiatieven worden bekendgemaakt langs de daartoe geëigende kanalen. Als personeelsleden participeren aan deze initiatieven, gebeurt dit in uitvoering van de vigerende regelgeving en volgens de lokale modaliteiten. Rekening houdend met de regels van de werkingscode kan de pedagogische begeleidingsdienst op eigen initiatief elke actie ontplooien en interventie doen in het kader van de bevordering van de onderwijskwaliteit van één of meer instellingen of centra en ter versterking van de beroepsbekwaamheid van de personeelsleden. De pedagogische begeleidingsdienst kan door de inrichtende macht en/of directie worden gevraagd omwille van een specifiek vastgesteld probleem of een gesignaleerd tekort op het pedagogisch vlak in de brede zin van het woord, of omwille van een aanvraag tot ondersteuning op basis van het voorgesteld algemeen begeleidingsaanbod.

3.2. Werkvormen De pedagogische begeleidingsdienst richt zich naar alle personeelscategorieën binnen de instellingen en centra zoals vermeld onder 1.3. en hanteert hiervoor diverse werkvormen die zowel informatief, stimulerend als innoverend kunnen zijn.

3.3. Waarvoor kan er een beroep gedaan worden op de pedagogische begeleidingsdienst? Er kan een beroep gedaan worden op de pedagogische begeleidingsdienst voor advies, informatie en ondersteuning zoals gespecificeerd in het algemeen begeleidingsplan dat jaarlijks wordt opgesteld.

4. HET BEGELEIDINGSPROCES 4.1. Uitgangspunt : het specifiek begeleidingsplan De pedagogische begeleidingsdienst stelt een ontwerp van specifiek begeleidingsplan voor waarin de wijze van werken wordt vastgelegd. De begeleidingsdienst legt dit voorstel voor aan de inrichtende macht of de directie en past het eventueel aan op vraag en in overleg met de doelgroep. Bij langdurige begeleiding zal het specifiek begeleidingsplan in gezamenlijk overleg pas bepaald worden na een eerste tussenkomst ter plaatse door de begeleidingsdienst.


17

Inleiding

4.2. Initiatief 4.2.1. Initiatief van de inrichtende macht of school Bij vragen die de pedagogische bevoegdheden van een niveau overstijgen, richt men zich tot de adviseur-coördinator. Het centraal adres van de pedagogische begeleidingsdienst: Pedagogische Begeleidingsdienst van het O.V.S.G. Ravensteingalerij 3 bus 7 1000 Brussel Wat de niveaugebonden contactname betreft dient men de richtlijnen op te volgen die opgenomen zijn in de jaarlijkse informatiebrochure.

4.2.2. Initiatief van de pedagogische begeleidingsdienst Initiatieven vanuit de begeleidingsdienst worden jaarlijks voorgesteld in de informatiebrochure.

4.3. Bevoegdheden De pedagogische begeleidingsdienst is een dienstverlenende en adviserende instantie die op verzoek van de inrichtende macht of directie kan optreden. De leden van de pedagogische begeleidingsdienst zijn niet bevoegd inzake evaluatie en/of beoordeling van individuele personeelsleden. Deze bevoegdheid berust integraal bij de directie en de inrichtende macht. Als de directie en/of inrichtende macht dit wensen, kan een beroep gedaan worden op een pedagogisch adviseur, voor een onderwijsdidactisch advies. Het advies kan nooit de evaluatie of beoordeling vervangen.

4.4 Verloop van de begeleiding Na een begeleidingsaanvraag van de inrichtende macht of directie neemt de pedagogische begeleidingsdienst zo snel mogelijk en ten laatste binnen de maand na ontvangst van de begeleidingsvraag contact op met de inrichtende macht of directie. Na overleg bepaalt de pedagogische begeleidingsdienst langs welke kanalen, binnen welke termijn en met welke werkvorm een begeleidingsopdracht zal worden aangevat. Dit begeleidingsvoorstel wordt onverwijld meegedeeld aan de betrokken inrichtende macht of directie. In geval van een langdurige begeleiding worden na de eerste interventie ter plaatse, in gezamenlijk overleg, werkafspraken en -planning vastgelegd. Elke lokale interventie van de leden van de pedagogische begeleidingsdienst gebeurt steeds na contact met de inrichtende macht en/of de directie van de school. De leden van de pedagogische begeleidingsdienst kondigen vooraf hun bezoek aan bij de directeur. Bij aankomst in de school melden zij zich in alle gevallen persoonlijk aan bij de directie. De betrokken personeelsleden worden door de directie op de hoogte gebracht van een bezoek van een lid van de pedagogische begeleidingsdienst. Indien bepaalde werkafspraken en/of planning door de instelling niet worden nageleefd, kan de begeleidingsdienst beslissen zijn programma op te schorten. Deze beslissing wordt aan de inrichtende macht en de directie meegedeeld.


18

Inleiding

4.5. Welke documenten kan de pedagogische begeleidingsdienst opvragen? 4.5.1. Algemeen De inrichtende macht en/of directie verbinden er zich toe bestaande documenten inzake schoolorganisatie en structuren zoals opgevraagd door het departement Onderwijs in dubbel ter informatie door te zenden aan de pedagogische begeleidingsdienst indien die erom vraagt.

4.5.2. Bij een interventie De inrichtende macht en/of directie verschaft aan de leden van de pedagogische begeleidingsdienst alle nodige gegevens en geeft inzage in alle documenten die nodig zijn opdat zij hun taak naar behoren zouden kunnen vervullen. Alle personeelsleden worden uitdrukkelijk verzocht om alle nodige hulp en informatie te geven aan de leden van de pedagogische begeleidingsdienst.

4.5.3. Vertrouwelijke informatie. De leden van de pedagogische begeleidingsdienst krijgen toegang tot vertrouwelijke informatie. Zij zijn gebonden aan het beroepsgeheim, zolang dit niet expliciet wordt opgeheven zoals vastgelegd in het decreet 27/03/91 betreffende de rechtspositie art. 14.

4.6. Verslaggeving Alle adviezen worden door de pedagogische begeleidingsdienst als vertrouwelijk document beschouwd en worden door de begeleidingsdienst niet aan derden bekendgemaakt. In het kader van de kwaliteitsverbetering en onderwijsinnovatie delen de leden van de pedagogische begeleidingsdienst alle relevante bevindingen en adviezen i.v.m. de begeleidingsopdracht van de instelling mee aan de inrichtende macht en/of directie en dit binnen een in overleg bepaalde termijn. In geval van een individuele begeleiding bedoeld als onderwijsdidactisch advies, wordt een verslag opgemaakt door de pedagogisch adviseur en besproken met het betrokken personeelslid. Indien de inrichtende macht of de directeur een evaluatieverslag opmaakt en daarbij gebruik wenst te maken van een onderwijsdidactisch advies, dient dit advies er integraal deel van uit te maken. Ingeval van een langdurige begeleidingsopdracht zal de pedagogische begeleidingsdienst op geregelde tijdstippen periodieke rapporten over zijn opdracht uitbrengen.


19

Inleiding

5. VERHOUDING TOT DE SCHOOL/INRICHTENDE MACHT De pedagogische begeleidingsdienst zal op vraag van de inrichtende macht of de directie adviezen en diensten kunnen verstrekken inzake pedagogisch-didactische materies. De leden van de pedagogische begeleidingsdienst treden niet op zonder voorafgaandelijk contact met de inrichtende macht of de betrokken directie. Zij kondigen elk bezoek vooraf aan bij de directeur van de school. Bij aankomst in de school nemen zij steeds persoonlijk contact op met de directie.

6. BEVOEGDHEID T.A.V. INDIVIDUEEL PERSONEELSLID De pedagogische begeleidingsdienst is bevoegd voor alle personeelscategorieën zoals vermeld onder punt 1.3., binnen de scholen en centra en kan hen individueel begeleiden. De begeleidingsdienst kiest hiervoor de meest aangewezen werkvorm. Inzake de evaluatie en/of beoordeling van een individueel personeelslid rust de bevoegdheid uitsluitend bij de inrichtende macht en de directie. De leden van de pedagogische begeleidingsdienst hebben geen bevoegdheid terzake. Zij kunnen wel functioneringsgesprekken voeren met individuele personeelsleden.

7. SAMENWERKING MET ANDERE ONDERWIJSONDERSTEUNENDE DIENSTEN Bij de pedagogische ondersteuning wordt nauw samengewerkt met andere netgebonden initiatieven zoals navorming. Waar wij het nodig achten doen wij een beroep op externe deskundigen.

8. KLACHTENPROCEDURE Eventuele klachten worden schriftelijk gemeld aan de adviseur-coördinator op het bovenvermeld adres.

Pedagogisch project/artistiek project Het uitgangspunt van de begeleiding blijft de 10-puntennota: “Mogelijke krachtlijnen voor het Pedagogisch project van scholen en centra van het officieel gesubsidieerd onderwijs” zoals werd goedgekeurd door de Raad van Bestuur. Basisdoelen Vanuit de eigenheid van het gemeentelijk onderwijs werden een aantal lokaal tot stand gekomen pedagogische projecten geanalyseerd. Een aantal gemeenschappelijke basisdoelen, door alle besturen onderschreven, werden het uitgangspunt van een gedragen visie:


20

Inleiding

1

OPENHEID

De school staat ten dienste van de gemeenschap en staat open voor alle leerplichtige jongeren, ongeacht hun filosofische of ideologische overtuiging, sociale of etnische afkomst, sekse of nationaliteit. 2

VERSCHEIDENHEID

De school vertrekt vanuit een positieve erkenning van de verscheidenheid en wil waarden en overtuigingen, die in de gemeenschap leven, onbevooroordeeld met elkaar confronteren. Zij ziet dit als een verrijking voor de gehele schoolbevolking. 3

DEMOCRATRISCH

De school is het product van de fundamenteel democratische overtuiging, dat verschillende opvattingen over mens en maatschappij in de gemeenschap naast elkaar kunnen bestaan. 4

SOCIALISATIE

De school leert jongeren leven met anderen en voedt hen op met het doel hen als volwaardige leden te laten deelhebben aan een democratische en pluralistische samenleving. 5

EMANCIPATIE

De school kiest voor emancipatorisch onderwijs door alle leerlingen gelijke ontwikkelingskansen te bieden overeenkomstig hun mogelijkheden. Zij wakkert zelfredzaamheid aan door leerlingen mondig en weerbaar te maken. 6

TOTALE PERSOON

De school erkent het belang van onderwijs en opvoeding. Zij streeft een harmonische persoonlijkheidsvorming na en hecht evenveel waarde aan kennisverwerving als aan attitudevorming. 7

GELIJKE KANSEN

De school treedt compenserend op voor kansarme leerlingen door bewust te proberen de gevolgen van een ongelijke sociale positie om te buigen. 8

MEDEMENS

De school voedt op tot respect voor de eigenheid van elke mens. Zij stelt dat de eigen vrijheid niet kan leiden tot de aantasting van de vrijheid van de medemens. Zij stelt dat een gezonde leefomgeving het onvervreemdbare goed is van elkeen. 9

EUROPEES

De school brengt de leerlingen de gedachte bij van het Europese burgerschap en vraagt aandacht voor het mondiale gebeuren en het multiculturele gemeenschapsleven.


21

Inleiding

10

MENSENRECHTEN

De school draagt de beginselen uit die vervat zijn in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en van het Kind, neemt er de verdediging van op. Zij wijst vooroordelen, discriminatie en indoctrinatie van de hand.

Het artistiek pedagogisch project Wat het schoolbestuur voor ogen heeft met zijn onderwijs, wordt uitgeschreven in een specifiek en meer gedetailleerd pedagogisch project/artistiek project.Voor de academies DKO werden in het verleden bovendien een aanbod krachtlijnen uitgewerkt met betrekking tot het specifiek artistieke project. Het artistiek pedagogisch project (APP) geeft de algemene uitgangspunten aan die de academie voor ogen heeft. Het APP moet worden goedgekeurd door het schoolbestuur. Waarom kiezen voor artistiek pedagogisch project? 

Het deeltijds kunstonderwijs is artistiek onderwijs want het leidt naar artistieke vorming.

Het APP houdt o.a. in: 

dat de academie de eigen accenten legt in haar onderwijsopdracht;



dat ze specifieke evaluatiemethodes ontwikkelt en duidelijk de wijze aangeeft waarop de evaluaties met de ouders en de leerlingen worden besproken;



dat er werk wordt gemaakt van het opstellen van doelstellingen per graad en per optie;



dat voldoende aandacht gaat naar het opstellen van leerlingenprofielen.


22

Inleiding

2 Ondersteuning van de begeleidingsdienst

2.1

Documentatiedienst De documentatiedienst van de begeleiding beheert een brede waaier werken: enerzijds alle publicaties van de begeleidingsdienst zelf, anderzijds pedagogische vakliteratuur en vaktijdschriften teneinde te kunnen beschikken over een zo breed mogelijke onderwijskundig actueel aanbod, waardoor een optimale en actuele begeleiding kan worden opgezet en uitgevoerd. Een documentalist heeft de leiding over de documentatiedienst. Zoals in het verleden gebeurde, zullen ook nu extra inspanningen worden geleverd om het boeken- en tijdschriftenbestand actueel te houden. Voor 2007-2008 zal binnen OVSG verder gezocht worden naar een optimalisering van de documentatiedienst, het sneller bereikbaar maken van de inhouden voor de adviseurs en begeleiders. Aan de aanpassing van het informaticasysteem om het geheel te beheren, wordt op dit ogenblik gewerkt. De documentatiedienst werd in 2006-2007 op een afstand geplaatst t.o.v. de begeleidingsdienst, zodat samen met een communicatie-medewerker van OVSG op een bredere basis kan worden gewerkt.

2.2

Informatiedienst Deze dienst staat in voor de administratieve en pedagogische informatiedatabank van de scholen. De begeleidingsdienst kan de begeleidingsopdracht aan de hand van deze informatie inhoudelijk en methodisch aanpassen en verfijnen. Wat betreft het eventueel opvragen van gegevens zal ook in 2007-2008 rekening worden gehouden met de problematiek van het terugdringen van de planlast. De voor de begeleidingsdienst noodzakelijke informatie die via het departement of andere kanalen kan worden verkregen, zal geen tweede keer worden opgevraagd. Om de informatieverstrekking te optimaliseren zal ruim gebruik worden gemaakt van de ICT-mogelijkheden. Vanaf het schooljaar 2007-2008 zal ook verder worden gewerkt aan een nieuw informatica-systeem en zal specifieke software worden aangekocht. Ook voor het verstrekken van informatie vanuit de begeleidingsdienst naar de scholen en schoolbesturen, maken we gebruik van de nieuwe communicatiemogelijkheden. Via e-mail en de website van OVSG worden de scholen en schoolbesturen op de hoogte gehouden van ontwikkelingen met een pedagogische context.

2.3

Scholing binnen de begeleidingsdienst De scholing en de vorming van de eigen personeelsleden is een permanente bekommernis voor OVSG. Voor alle pedagogische medewerkers worden vormingsmomenten georganiseerd. De vorming kan zowel binnen de eigen organisatie als bij externe organisaties worden gevolgd. De invulling van de vorming leunt enerzijds sterk aan bij de thema‟s die in het begeleidingsplan aan


23

Inleiding

bod komen, anderzijds kunnen thema‟s worden gevolgd ter bevordering van de individuele beroepsbekwaamheid. Voor de scholing van het eigen personeel en voor de ondersteuning van het pedagogisch project/artistiek project, kan zoals in het verleden een beroep worden gedaan op de middelen die worden verstrekt door NVSG: het nascholingscentrum van OVSG. Voor sommige aspecten van de interne vorming, bv. het organiseren van studieseminaries, het organiseren van specifieke scholingen, kan de ondersteuningsdienst OVSG een beroep doen op AVSG, het Advies- en Vormingscentrum van Steden en Gemeenten.

2.3.1 Basisonderwijs 

Collegiale ondersteuning: intervisiegroepen voor medewerkers en adviseurs.



Vorming in functie van de onderwijsactualiteit: De vorming kan intern worden aangeboden of door een externe organisatie.



Vorming in functie van het jaarthema: Vormingsactiviteiten ter voorbereiding van de procesbegeleiding die door de begeleiders gebeurt naar aanleiding van focusbijscholingen 2007-2008.



Seminarie adviseurs – medewerkers.



Vorming in functie van specifieke noden en behoeften: Alle leden van de begeleidingsdienst kunnen, op eenvoudige gemotiveerde aanvraag, inschrijven op een scholing naar hun keuze (uiteraard met enige binding met de werkinhoud). Voor het schooljaar 2007-2008 zullen vormingen voor handelingsgerichte diagnostiek – handelingsgericht werken verder vastgelegd worden.



Voor nieuwe medewerkers wordt in vorming voorzien over: 

agogische vaardigheden;



geven en ontvangen van feedback;



omgaan met kritiek.

Bovendien worden nieuwe medewerkers gedurende het eerste jaar gecoacht door ervaren collega‟s. Bij deze coaching wordt rekening gehouden met de specifieke opdrachten van de ondersteuners. Elke nieuwe medewerker, pedagogisch medewerker of pedagogisch adviseur, zal een peter/meter toegewezen krijgen die gedurende een jaar de nieuwe medewerker ondersteunt bij de werking.

2.3.2

Deeltijds Kunstonderwijs 



Vorming in functie van de begeleiding: 

algemene vergadering EMU;



internationale muziekbeurzen.

Vorming in functie van de beroepsvervolmaking: 

Informaticascholing;



Alle leden van de begeleidingsdienst kunnen, op eenvoudige gemotiveerde aanvraag, inschrijven op een scholing naar hun keuze (uiteraard met binding met de werkinhoud).


24

Inleiding



2.3.3

De adviseurs en medewerkers van het DKO nemen deel aan een specifiek seminarie van deze sector.

Secundair onderwijs De interne nascholingsbehoeften worden via enquête bij alle medewerkers geïnventariseerd. Nadien wordt nagegaan welke scholing gezamenlijk kan worden gevolgd en waar er doelgroepen zijn met specifieke behoeften. De genomen opties worden binnen het tijdsbestek van dit schooljaar ook uitgevoerd. De pedagogische begeleidingsdienst wil op deze manier het potentieel dat bij een aantal jonge medewerkers aanwezig is, maximaal aanspreken. Op basis van nieuw verworven kennis en vaardigheden kunnen sommige medewerkers met nieuwe opdrachten worden belast.Ook in 20072008 wordt een inhoudelijk seminarie gepland. Alle leden van de begeleidingsdienst kunnen, op eenvoudige gemotiveerde aanvraag, inschrijven op een scholing naar hun keuze (uiteraard met binding met de werkinhoud).

2.3.4

2.3.5

Volwassenenonderwijs 

Actieve deelname aan de nascholing, die wordt georganiseerd voor directeurs en adjunct-directeurs met het oog op de professionalisering van dit korps.



Verdere uitbouw van de computervaardigheden m.b.t. de verbetering in het gebruik van alle MS-Office-programma‟s.



Deelname aan nascholingsinitiatieven, georganiseerd door derden, die gekoppeld kunnen worden aan de begeleiding van de volwassenenvorming.

CLB Voor de CLB-medewerkers wordt een specifiek scholingsaanbod voorzien, vaak in samenwerking met de vorming van CLB-medewerkers uit de verschillende centra.

2.4

Inhoudelijke ondersteuning In het verleden werkte de pedagogische begeleiding inhoudelijk ondersteunend vanuit een niveau –en sectoroverstijgende ondersteuningsdienst. De inhoudelijke ondersteuning wordt gestuurd vanuit de verschillende niveaus, en dit om een snel inspelen op vragen en noden mogelijk te maken.


25

Inleiding

3 Vanuit een vernieuwde werkstructuur Vanaf het schooljaar 2006-2007 werd gewerkt vanuit een nieuwe organisatiestructuur. Het ligt in de bedoeling om in 2007-2008 nog verdere aanpassingen aan de organisatiewerkstructuur uit te bouwen. De pedagogische begeleiding binnen OVSG wordt voor elk niveau aangestuurd door een niveaucoördinator. Deze niveaucoördinatoren werken nauw samen met de directeur pedagogisch beleid. Op die manier ontstaat er een wisselwerking tussen enerzijds het beleidsvoorbereidend werk, het beleidswerk en de begeleiding an sich. Om het werk binnen te coördineren, worden door de verschillende verantwoordelijken coördinatievergaderingen gehouden, o.a.: 

Pedagogisch overleg: de directeur pedagogisch beleid en de verschillende verantwoordelijken van de diensten (de niveaucoördinatoren) overleggen maandelijks over pedagogische thema‟s en de gezamenlijke begeleidingsstrategie.



Niveauraad: coördinatie binnen de verschillende niveaus. Iedere niveauraad neemt autonoom initiatieven om de werking van de begeleidingdienst te optimaliseren.



Lokaal pedagogisch overleg: overleg met de verschillende verantwoordelijken van de ondersteuningsdiensten van grote schoolbesturen (vooral inhoudelijke aspecten worden besproken). Indien aangewezen participeert de directeur pedagogisch beleid aan de besprekingen.


26

Deel II

Begeleidingsplan

27

Basisonderwijs

Hoofdstuk 2

Basisonderwijs

In wat volgt wordt het begeleidingsaanbod basisonderwijs van OVSG voor het schooljaar 2007-2008 toegelicht in een breed kader. Onder de term „reguliere begeleiding‟ wordt begrepen: het gewoon en het buitengewoon onderwijs en de begeleiding gelijke onderwijskansen (GOK-begeleiding). Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de bezorgdheid van de wetgever aangaande coördinatie zoals vooropgesteld in het „Woord vooraf‟ van het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997. De begeleidingsdienst basisonderwijs wenst deze eenheid ook concreet gestalte te geven vanuit een complementariteit en samenwerking in de begeleidingswerking. Deze samenwerking wordt op twee vlakken uitgewerkt: 

wat betreft inzet van begeleiding: een nauwe samenwerking binnen de begeleidingsdienst: regulier gewoon basis, regulier buitengewoon basis, de begeleiding gelijke onderwijskansen (GOK), de extra begeleiding ter ondersteuning van de brede rand, de extra begeleiding via de projecten scholengemeenschappen en proeftuinen



wat betreft inhouden: ruime aandacht voor zorg in het gewoon onderwijs, voor het buitengewoon onderwijs, samenwerking en afstemming tussen gewoon en buitengewoon onderwijs,…

Binnen dit kader wensen wij dit begeleidingsplan niet in een artificiële opsplitsing weer te geven, maar beschrijven we het geheel op inclusieve wijze.

1 Doelgroep scholen/centra

1.1

Cijfergegevens Scholen gewoon basisonderwijs

Aantal scholen

Antwerpen (zonder stad)

110

Antwerpen-Stad

60

Vlaams-Brabant

137

Oost-Vlaanderen (zonder Gent)

71

Gent

27

West-Vlaanderen

69

Limburg

41

Scholen buitengewoon basisonderwijs

Aantal scholen

Antwerpen (zonder stad)

3

Antwerpen-Stad

10

Vlaams-Brabant

7

Oost-Vlaanderen (zonder Gent)

0

Gent

5

West-Vlaanderen

5


29

Basisonderwijs

Limburg

1

Locatie

ingericht type

locatie

Ingericht type

Aarschot

1 en 8

Brugge

1 en 8

Beerse

1 en 8

VGC

6 en 7

Anderlecht

1, 8 en 3

Deerlijk 1

1 en 8

Opwijk

1 en 8

Deerlijk 2

1 en 8

Leuven

8

Mol

1 en 8

St.-Lambrechts-Woluwe

1 en 8

Geel

8

Vilvoorde

1 en 8

Antwerpen

1

Dilsen

1 en 8

1

Zwevegem

1

1

Ingelmunster

1

1

Gent

1

1 en 8

3

2

2

3

5

4

8

5 6, 7 en 8

2 Begeleidingskader

2.1

Personeelsomkadering In uitvoering van het decreet op de inspectie en de begeleidingsdiensten, artikel 87 van het decreet van 17 juli 1991, functioneert de pedagogische begeleidingsdienst binnen de koepelorganisatie OVSG ten behoeve van het stedelijk en gemeentelijk basisonderwijs. Het contingent waarop het gemeentelijk basisonderwijs recht heeft overeenkomstig artikel 89 wordt ingevuld met voltijds en halftijds aangestelde adviseurs. De opdrachten van de halftijdse pedagogisch adviseurs worden telkens aangevuld met een halftijdse detachering. Voor het gemeentelijk basisonderwijs betekent dit een equivalent van 12 fulltime ambten adviseurs, verdeeld over fulltime en halftime aanstellingen. Hoofdelijk functioneren 17 personeelsleden als adviseur. Voor de realisatie van hun begeleidingsopdracht kunnen de adviseurs bovendien een beroep doen op geselecteerde leraren die als gedetacheerden werden toegevoegd ter ondersteuning van de begeleiding. Voor het gemeentelijk basisonderwijs betekent dit een equivalent van 9,5 ambten. Naast de reguliere begeleiding beschikt OVSG over een aantal extra begeleiders vanuit verschillende projecten: 

1,5 medewerker binnen het project scholengemeenschappen,



3 GOK-begleiders,


30

Basisonderwijs

2.2



6 medewerkers ter ondersteuning van de Brede rand rond Brussel



½ medewerker proeftuinen



1+1/2 medewerker LOP

Adviseurs met verantwoordelijkheden Wat betreft de verantwoordelijkheden van de verschillende adviseurs werden, vanwege de zeer diverse opdrachten van een onderwijsbegeleidingsdienst, volgende opdrachtomschrijvingen uitgewerkt: 

12 adviseurs krijgen een eindverantwoordelijkheid inzake externe ondersteuning van schoolbesturen en schoolteams binnen een bepaalde regio; 1 van deze adviseurs is naast zijn verantwoordelijkheid ten aanzien van de Brusselse scholen belast met een bijzondere opdracht inzake aangelegenheden die aansluiten bij de grootstedelijke problematiek. 1 van deze adviseurs deelt de verantwoordelijkheid voor de scholen van de stad Antwerpen met het strategisch team van de stad.



1 adviseur is verantwoordelijk voor de scholen buitengewoon onderwijs;



1 adviseur heeft een bijzondere opdracht met betrekking tot de samenwerking gewoon basisonderwijs - buitengewoon basisonderwijs. Hij wordt ingeschakeld voor specifieke begeleidingsvragen en heeft een begeleidingsopdracht naar de scholen voor het buitengewoon basisonderwijs.



4 adviseurs zijn belast met een brede ondersteunings-, studie- en coördinatieopdracht naar de collega-adviseurs en pedagogisch medewerkers.

Bij de regio-indeling per adviseur is rekening gehouden met een aantal parameters: 

de continuïteit van de begeleiding,



het aantal schoolbesturen,



het aantal scholen en vestigingsplaatsen,



de samenstelling van de scholengemeenschappen,



het aantal leraren,



de hoger genoemde opdrachten van enkele adviseurs,



de draagkracht van de pedagogische begeleidingsdienst (het aantal beschikbare adviseurs).

Het is uiteraard mogelijk dat OVSG, bij organisatorische noodwendigheden, de regio‟s aanpast of adviseurs van regio laat veranderen. Omwille van de continuïteit van de ondersteuning wordt dat zo beperkt mogelijk gedaan. De scholen en schoolbesturen worden telkens onmiddellijk op de hoogte gebracht.


31

Basisonderwijs

2.3

(1)

Bijzondere projecten

GOK De ondersteuning van de scholen die in het kader van specifieke projecten lestijden kregen, neemt veel werktijd van de begeleidingsdienst in. Vanaf de inwerkingtreding van het decreet „Gelijke kansen basisonderwijs‟ werden scholen hierbij extra ondersteund. In het buitengewoon onderwijs wordt de OV-ondersteuning voortgezet. Hierbij worden de BLIOM‟s in werkgroepen ondersteund op het actualiseren van het aanwendingsplan en het uitklaren van de OVB peilers.

(2)

Scholengemeenschappen De begeleidingsdienst zal de ontwikkeling van scholengemeenschappen verder ondersteunen om de juridisch-administratieve, pedagogische en didactische mogelijkheden optimaal aan te spreken. Op basis van registraties, gesprekken met en begeleidingen van scholengemeenschappen gedurende het schooljaar 2006-2007 werden een aantal besluiten geformuleerd en trends vastgesteld. Op basis daarvan ontwikkelt de begeleidingsdienst nieuwe materialen en stemt het ondersteuningsaanbod af op de noden van de scholengemeenschappen. Daarnaast blijven we vraaggestuurd ondersteunen.

(3)

Brede rand De scholen met TNN lestijden worden begeleid door 6 pedagogische medewerkers. Zij werken in het kader van de projectomschrijving, die vanuit een netoverschrijdende coördinatie werd opgesteld. Deze medewerkers worden zowel netoverschrijdend gecoördineerd en werken samen met de begeleiders van andere netten als netgebonden waar zij een samenwerking en complementariteit uitbouwen met de reguliere en de Gok begeleiding.

(4)

Proeftuinen Een halftijds pedagogisch medewerker begeleidt de basisscholen die in een proeftuin werken. Deze medewerker werkt nauw samen met de medewerker va het secundair onderwijs en met de reguliere begeleiding van scholen die betrokken zijn in een proeftuin. De medewerker volgt ook de werkgroep en e coördinatiegroep die in het kader van de proeftuinen samengesteld werd.


32

Basisonderwijs

3 Werkwijze begeleidingsdienst De opdrachten van de adviseurs en de medewerkers kunnen geplaatst worden binnen de volgende takenvelden die onder titel 4 en 5 worden geëxpliciteerd: 

uitwerken en realiseren van een informatief/ondersteunend en schooloverstijgend aanbod; dit aanbod wordt uitgewerkt op basis van concrete vragen uit het onderwijsveld;



een schoolspecifieke aanpak, afhankelijk van specifieke vragen en noden: pedagogische dienstverlening t.a.v. schoolbesturen en schoolteams;



specifieke ondersteuning van schoolbesturen.

4 Ontwikkelingswerk Een belangrijke opdracht van de begeleidingsdienst basisonderwijs, hierin bijgestaan door de ondersteuningscel, is het ontwikkelen van specifieke materialen in functie van de ondersteuning aan schoolteams. Alle medewerkers van OVSG worden ingeschakeld in studie- en voorbereidingswerk met het oog op ondersteuning van schoolteams in de toekomst. Het gaat hier voornamelijk om het uitwerken van strategieën bij begeleiding, het ondersteunen van scholen bij hun werken aan de aandachtspunten bij de doorlichting, het aanmaken van toetsen en het ontwikkelingswerk in functie van onderwijsvernieuwingen.

4.1

Leerplannen In werkgroepen worden begeleidings- en implementatieinstrumenten opgesteld om scholen bij de implementatie van de leerplannen te ondersteunen. Meer bepaald op het terrein van muzische vorming blijken scholen nog een hele weg te moeten afleggen om de mogelijkheden die de nieuwe leerplannen bieden, optimaal te realiseren. Ook in de kleuterschool blijkt een aanzienlijke groep leraren problemen te ondervinden om de leerplanimplementatie op een adequate en innovatieve wijze uit te voeren. In het schooljaar 2007-2008 wordt verder gewerkt aan de instrumenten die de school helpen bij het uitvoeren van acties om vooruitgang te boeken bij deze probleemvelden. Dit gebeurt in samenspraak met de ondersteuningscel en in overleg met het Advies- en Vormingscentrum van OVSG (AVSG). Naar aanleiding van het in voege treden van de eindtermen ICT heeft het OVSG zich ertoe verbonden een leerplan ICT te ontwikkelen en dit na goedkeuring voor te stellen en te starten met de implementatie in de scholen. In het eerste trimester 2007-2008 zal het leerplan ICT afgewerkt worden en voorgelegd ter goedkeuring aan de bevoegde inspectie.


33

Basisonderwijs

4.2

(1)

Werkgroepen

Werkgroep differentiatie in het curriculum Omgaan met verschillen tussen leerlingen is een actueel vraagstuk in het onderwijs. Diverse zorginitiatieven blijken voor bepaalde (groepen) leerlingen niet te volstaan om een „normaal‟ leertraject te kunnen volgen. Meer bepaald zal differentiatie in aanpak en tempo niet altijd volstaan om doelmatig onderwijs te verstrekken. Hiermee komt geleidelijk ook het beginsel van een gemeenschappelijk curriculum met te bereiken eindtermen onder druk. Voor een deel kan echter worden tegemoet gekomen aan specifieke leerlingkenmerken door te differentiëren in het curriculum op zodanige wijze dat de leerlingen de eindtermen alsnog kunnen bereiken. Een werkgroep heeft onderzocht hoe binnen de bestaande curricula kan worden gedifferentieerd en voorstellen uitgewerkt. Bij diverse vormings- en begeleidingsinitiatieven zullen de mogelijkheden tot differentiatie binnen elk voorliggend studiethema m.b.t. de leergebieden mee worden belicht.

(2)

Werkgroep toetsontwikkeling Gebruikers van de OVSG-toets zijn zeer tevreden met het toetsaanbod. de Daarom zal ook in het schooljaar 2007-2008 een eindtoets 6 leerjaar aan de scholen worden aangeboden. Deze toets omvat de leergebieden taal, wiskunde , WO en muzische vorming. Formeel deelnemende scholen zullen de schriftelijke proeven afnemen van 16 tot 19 juni 2008. De opdracht muzische vorming bij de toets zal worden uitgevoerd in de loop van de tweede trimester; de praktische proeven spreken, technologie en het fietsexamen gaan door in de derde trimester en voorafgaand aan de schriftelijke proeven. De pedagogisch adviseurs zijn samen met een aantal pedagogische medewerkers verantwoordelijk voor de aanmaak van de toets (vragen, doelstellingenlijsten, verwijzingen naar het leerplan, correctiesleutels en instructies). Bij de ontwikkeling van de toets muzische vorming wordt ook een medewerker van het strategisch team van de stad Antwerpen ingezet. Zoals elk schooljaar worden de ontwerpen bij de aanvang van het schooljaar uitgetest. Op basis van gegevens uit deze testen wordt het geheel bijgestuurd. De signaalfunctie in functie van de OVSG-leerplannen en de implementatie van de eindtermen wordt benadrukt. Bij de samenstelling van de toets wordt daarom aandacht besteed aan: 

de doelstellingen van de OVSG-leerplannen;



de geïntegreerde werking/aanpak;



de visie op het leergebied/domein.

Een kerngroep van adviseurs en pedagogisch medewerkers verwerkt bovendien de resultaten van een domein of een aandachtspunt uit de toets in een „didactische analyse‟. De analyse van de toets 2007 betreft de diverse aspecten van „probleemoplossende vaardigheden binnen wiskunde‟. In het eerste trimester van het schooljaar 2007-2008 worden de resultaten van deze analyse verwerkt tot een publicatie die op een studiedag voor directeurs en leraren zesde leerjaar wordt toegelicht. De analyse biedt scholen een


34

Basisonderwijs

instrument waartegen ze de eigen resultaten (inhoudelijk) kunnen afwegen en mogelijke hiaten in hun onderwijsaanbod kunnen opsporen en verhelpen. Steeds meer zal ook ruimte gecreëerd worden voor beperkte aanpassingen van de toetsafname aan leerlingen met speciale noden of aangepaste leertrajecten. In het schooljaar 2006-2007 werden de leerlingenresultaten van de toetsen online ingevoerd en verwerkt door het OVSG. Zowel de formeel als de informeel deelnemende scholen maakten gebruik van deze service.. Na de evaluatie van deze werkwijze zal de ontwikkelingsdienst de software optimaliseren en onderzoeken op welke wijze deze manier van gegevensverwerking een meerwaarde kan zijn voor alle participanten. De evaluatie van de werkwijze en de analyse van de gegevens zullen ook deel uitmaken van de informatie die in het eerste trimester 2007-2008 naar de scholen gaat.

(1)

Werkgroep Muzische vorming Er zijn tal van indicaties dat muzische vorming in een belangrijk aantal scholen niet beantwoordt aan de eigen verwachtingen, noch aan deze die op basis van ontwikkelingsdoelen en eindtermen door het beleid worden gesteld. Dit blijkt eveneens uit de vastgestelde tekorten en aanbevelingen bij schooldoorlichtingen. In het schooljaar 2006-2007 werd door een werkgroep muzische vorming een ondersteuningspakket uitgewerkt om scholen te helpen bij de implementatie van de leerplannen muzische vorming. Aan de hand van dit materiaal kan het begeleidingswerk m.b.t. muzische vorming schoolspecifiek worden ondersteund.

(2)

Werkgroep gezondheid De afgelopen jaren is het besef gegroeid dat voorlichting en -opvoeding niet meer volstaat om gezond gedrag van leerlingen te bevorderen. Om via onderwijs bij te dragen tot de nodige verandering, moeten alle scholen aanzetten inspanningen leveren om samen met hun leerlingen te werken aan een gezondere samenleving. Ze worden daarom aangespoord om vanaf 1 september 2007 een eigen gezondheidsbeleid uit te stippelen en te implementeren. Bovendien zal elke school vanaf dan ook in staat moeten zijn om haar leerlingen op te vangen in een omgeving die geen aanleiding geeft tot ongezond gedrag. OVSG zal scholen bij deze werkvelden de gepaste ondersteuning bieden. Bovendien zullen ze ook op ondersteuning kunnen rekenen bij de concretisering van het operationeel plan „Op uw gezondheid‟ dat door de gezondheidscoördinator van de VLOR is ontwikkeld.

(3)

Werkgroepen ontwikkelingswerk m.b.t. onderwijsvernieuwing Binnen OVSG-basisonderwijs zullen tijdens het schooljaar 2007-2008 enkele studiegroepen rond actuele thema‟s werkzaam zijn. Door deze groepen worden nieuwe onderwijsmaterialen en vormingspakketten uitgewerkt, en dit in voorbereiding op pedagogische ondersteuning voor het daaropvolgende schooljaar.


35

Basisonderwijs

(4)

Werkgroep schoolanalyse In toenemende mate krijgen scholen kansen hun kwaliteitszorg autonoom en intern te bewerken. De ondersteuning bij deze interne schoolanalyse krijgt een nieuw elan. Inhouden en procedure worden afgestemd op het gewijzigd onderwijslandschap (beleidvoerend vermogen, scholengemeenschappen, onderwijseffecten, …). Begeleidingstrajecten krijgen vorm in samenspraak met de scholen en worden nog explicieter procesgericht. Scholen gebruiken de verzamelde analysedata om prioriteiten te bepalen, ze koppelen er acties aan, evalueren en sturen bij, om vanuit een nieuwe beginsituatie hun cyclisch proces van integrale kwaliteitszorg uit te bouwen. In functie van de ondersteuning van scholen in hun ontwikkelings- en verantwoordingscapaciteit wordt de werkgroep verbreed tot het hele team van adviseurs in samenwerking met de ondersteuningscel. Collegiaal overleg leidt tot informatiedoorstroming op ontmoetingsdagen voor directies. Tijdens de besluitvormingsfase gaan scholen vervolgens op eigen initiatief het engagement voor een schoolspecifiek analysetraject aan. Hierin brengen zij met behulp van een vooraf doorgesproken begeleidingstraject hun inschatting en beleving van de verschillende onderdelen van het schoolleven in beeld. Op basis van eigen conclusies en keuzes gaan zij vervolgens diepgaand en doelgericht verder in op een of enkele van voornoemde onderdelen. De werkgroep schoolanalyse zal in samenwerking met de ontwikkelingsdienst het instrument “interne schoolanalyse” (ISA) voorstellen op de ontmoetingsdagen voor directies in oktober 2007. Vanaf januari 2008 kunnen de scholen intekenen om onder begeleiding van hun pedagogisch adviseur een interne schoolanalyse op te starten.

(5)

Werkgroepen ad hoc Zoals in het verleden gebeurde, kunnen ook nu werkgroepen ad hoc worden samengesteld. Het uitgangspunt blijft echter altijd de concrete nood aan een document, instrument of strategie.

4.3

Leerplancommissie ICT Na de goedkeuring van de eindtermen ICT werd de cel ICT versterkt door een aantal medewerkers en omgevormd tot een leerplancommissie die tegen 1 januari 2008 een ontwerpleerplan zal maken en bij de inspectie indienen voor goedkeuring. In dit leerplan zullen de 8 eindtermen voor het basisonderwijs worden geëxpliciteerd en gelinkt aan de bestaande leerplannen van de diverse leergebieden, zodat ICT geïntegreerd kan worden in het onderwijsleerproces.

4.4

Celwerking Met het oog op een permanente professionalisering in functie van een kwaliteitsvolle begeleiding werden cellen geïnstalleerd met als doel actuele tendensen te volgen en te bestuderen en expertise verder te ontwikkelen. De cellen sturen aan op concrete begeleidings- en/of vormingsinitiatieven, geven zowel ondersteuning als feedback aan werkgroepen en actualiseren bestaande materialen. De cellen zullen ook betrokken worden bij de eventuele actualisering van de ontwikkelingsdoelen en eindtermen


36

Basisonderwijs

Volgende cellen zijn momenteel werkzaam: 

Wiskunde



Taal Nederlands



Tweede taal (Frans) en andere talen



Muzische vorming



Wereldoriëntatie



Lichamelijke opvoeding



Leren leren



Sociale vaardigheden



Zorgbeleid



Werken met jonge kinderen/kleuters



Beleidsvoerend vermogen van scholen en procesbegeleiding/begeleidingsstrategieën



Alternatieve onderwijssystemen



Permanente werkgroep „Opleiding directies‟



Integrale kwaliteitszorg

5 Begeleidingsaanbod

5.1

Selectieprocedure voor nieuwe directeurs Voor de ondersteuning van de selectieprocedure voor nieuwe directeurs basisonderwijs kan het schoolbestuur door een schriftelijke aanvraag een beroep doen op de diensten van OVSG. (zie ook 5.4.2). Ook voor de selectieprocedure voor een directeur-coördinatie scholengemeenschap voorziet OVSG ondersteuning.

5.2

(1)

Schooloverstijgend aanbod

Algemeen De OVSG-begeleiding respecteert de autonomie van elk schoolbestuur en de eigenheid van iedere school, van ieder schoolteam. Toch zijn er probleemvelden die voor alle Vlaamse scholen gelden: de opdrachten die vanuit het beleid aan de scholen worden opgelegd, vragen van scholen waaruit duidelijk blijkt dat er bij verschillende scholen eenzelfde behoefte bestaat,… Door de voortdurende bezorgdheid van de begeleidingsdienst om het schooloverstijgende aspect werkt OVSG, in samenwerking met zijn Advies- en Vormingscentrum (AVSG), een schooloverstijgend informatief/ondersteunend aanbod uit. Waar AVSG het nascholingsaspect voor zijn rekening neemt, kunnen scholen een beroep doen op de begeleidingsdienst voor de implementatie van de nascholing. Natuurlijk kunnen schoolteams ook een


37

Basisonderwijs

beroep doen op de begeleidingsdienst voor andere implementatieondersteuning. Bovendien zal de begeleidingsdienst in de mate van het mogelijke ingaan op schooloverstijgende vragen. Zoals in het verleden worden de schooloverstijgende initiatieven georganiseerd in de vorm van ISB‟s, gezamenlijke teamvergaderingen (verschillende scholen), workshops, informatiedagen,… Uiteraard is iedere school vrij om op het aanbod in te gaan. Wij zijn ervan overtuigd dat de opdracht van een directeur van een basisschool zeer complex is. Vandaar dat op de workshops ook beleidsondersteuners of leraren kunnen aanwezig zijn, die in de school een bepaald aspect van de opdracht van de directeur overnemen. Verder speelt de begeleidingsdienst een belangrijke rol bij de ondersteuning van netwerken van nieuwe directeurs, zorgcoördinatoren, ICT-coördinatoren, directieteams van scholengemeenschappen, … Bovendien worden alle directeurs door de adviseur van de regio regelmatig samengeroepen, zodat de nodige informatie snel en correct wordt doorgegeven. Voor het snel doorspelen van de nodige informatie wordt uiteraard veelvuldig gebruikgemaakt van de moderne communicatiemiddelen.

(2)

Informatie en ondersteuning m.b.t. het opvolgen van verplichtingen die voortvloeien uit de regelgeving (decreten, omzendbrieven) Aspecten zoals de verplichting van een schoolwerkplan, het schoolreglement, … waren belangrijke opdrachten die vanaf een vastgestelde datum gerealiseerd moesten zijn en binnen een continu proces van vernieuwing geregeld worden aangepast. Bij het verschijnen van nieuwe regelgeving met duidelijke pedagogischdidactische repercussies, zoals bv. het gezondheidsbeleid, zal de OVSGbegeleidingsdienst de scholen ondersteunen. In het spoor van de hertekening van het onderwijslandschap zal de begeleidingsdienst de ontwikkelingen binnen de scholengemeenschappen verder ondersteunen om de pedagogische en didactische mogelijkheden optimaal aan te spreken. Tevens kunnen schoolteams op ondersteuning rekenen wanneer zij erop worden aangesproken zich te verantwoorden over inzet van middelen en mogelijkheden om een maximale ontwikkeling van leerlingen te stimuleren. De aanpassing in het decreet rechtspositie die de uitvoering van functiebeschrijvingen en evalueren mogelijk maakt, vraagt om begeleiding. De adviseurs zullen in samenspraak met de dienst juridisch-administratieve ondersteuning instaan voor aangepaste documenten en procesbegeleiding van de directies.

(3)

Ondersteuning van directies, beleidsondersteuners en coördinatoren Speciale aandacht blijft gaan naar de ondersteuning van de directies. Die zal o.m. vorm krijgen in gemeenschappelijke informatie- en ondersteuningsmomenten en in specifieke ondersteuning van de directie als intern coördinator.


38

Basisonderwijs

Vooral startende directeurs krijgen bijzondere aandacht. De regionale adviseurs zijn ter beschikking om nieuwe directeurs te helpen wanneer zij bij het opnemen van de schoolleiding om diverse redenen om bijstand vragen. Ze komen in netwerken ook periodiek samen onder begeleiding van de adviseur zodat de groep verstevigend werkt in het verwerven van competenties. Alle directies van de gemeentelijke/stedelijke scholen zullen ook de gelegenheid krijgen om actief deel te nemen aan werkgroepen (workshops) waarin een intensieve ondersteuning bij diverse werkvelden wordt geboden. In de maand november 2007 wordt de analyse bij de OVSG-toets 2007 aangeboden aan de directies en de titularissen van het zesde leerjaar. Aan de hand van een steekproef van de antwoorden op toetsvragen wiskunde met de onderliggende probleemoplossende vaardigheden en een bevraging van leerlingen is onderzocht welke probleemoplossende vaardigheden leerlingen hanteren en in welke mate die efficiënt zijn. In september/oktober worden de resultaten van dit onderzoek verwerkt tot een didactische reader met aanbevelingen om de aanpak van dit belangrijk aspect van het wiskundeonderwijs te optimaliseren. Deze reader wordt bezorgd tijdens een workshop in november. Zoals in het verleden zal ook nu de mogelijkheid van een reflectie op de analyse door het hele schoolteam worden beklemtoond: in iedere klas moet de afweging worden gemaakt welk het aandeel, en dus ook de verantwoordelijkheid is van de betrokken leraren om een zo gunstig mogelijke ontwikkeling van deze kennis en vaardigheden bij de kinderen te stimuleren.

Directies zullen verder begeleid worden bij hun opdracht leraren te ondersteunen bij het implementeren van de leerplannen. Het is de bedoeling zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de behoeften van de directies om in de school de werking hierin voort te zetten, te verfijnen of te operationaliseren. Verder wil de begeleidingsdienst een impuls geven aan de implementatie van het leerplan muzische vorming zoals onder titel 4.2.3 werd beschreven. Meer bepaald zullen de domeinen beweging en media in de kijker worden geplaatst, alsook het evalueren en rapporteren van muzische vorming. Ook aan het verzoek van dhr. Minister van onderwijs om de focus te richten op diverse aspecten van gezondheid zal een passend gevolg worden gegeven. Niet alleen zal de explicitering van de leerplandoelen een aandachtspunt zijn. Via een workshop zal aan scholen een referentiekader worden geboden om de verschillende aspecten van gezondheid, zowel mentaal als fysisch, veeleer als een actieve opdracht tot attitudeontwikkeling te benaderen dan als een cognitief reproductief kennisgegeven. Om die reden werd gemikt op een meerjarenaanpak waarbij gedurende drie schooljaren telkens twee aspecten diepgaand worden uitgewerkt als didactisch katern voor scholen. In november zal het derde deel van dit pakket verschijnen. Met dit sluitstuk kunnen scholen vanuit hun beginsituatieanalyse en hun prioriteitenplan gericht aan de slag en hiervoor passende begeleiding vragen.

Vanuit de uitgeschreven visie op ICT en onderwijs zal de taak- en profielomschrijving van de ICT-coördinator verder vulling krijgen. Binnen de netwerken van ICT-coördinatoren zal o.m. worden gewerkt aan het bijstellen en/of verfijnen van het ICT-beleidsplan. Hierbij kunnen scholen gebruikmaken van de brochures „ICT, een toegevoegde waarde‟ (OVSG, 2004) en „ICT competenties in het basisonderwijs‟ (DVO, 2004) en het leerplan ICT van het OVSG dat in het derde trimester van 2007-2008, na goedkeuring door de inspectie, aan de scholen zal voorgesteld worden... Verder zullen in het schooljaar 2007-2008 de netwerken van ICT-coördinatoren verder worden


39

Basisonderwijs

verstevigd en periodiek samengebracht ten einde de integratie van ICT binnen de verschillende leergebieden consequenter te leren toepassen conform de beleidsnota “Competenties van de kennismaatschappij”. Bovendien zullen een aantal van de ICT-coördinatoren eveneens worden betrokken bij de leerplanontwikkeling. (zie 4.3)

De kleine netwerken van directies gemeentelijk onderwijs, zoals ze in de vorige schooljaren werden opgestart, lossen verder op in de scholengemeenschappen. Binnen deze groepering kunnen directies elkaar bevragen, informeren, ondersteunen,… De regionale adviseur begeleidt of ondersteunt deze initiatieven van op afstand. De extra begeleiding scholengemeenschappen ondersteunt tevens deze netwerken door o.m. een vademecum samen te stellen met o.m. goede praktijkvoorbeelden van samenwerkingsmogelijkheden. Waar daartoe een behoefte bestaat kunnen scholengemeenschappen in de bestaande (grotere) netwerken dezelfde doelstellingen nastreven. De directies van de scholen buitengewoon onderwijs zijn enerzijds in een eigen netwerk gegroepeerd. Desgevallend maken ze ook deel uit van de netwerken/scholengemeenschappen zoals hierboven beschreven.

(4)

Ondersteuning met betrekking tot leerplanimplementatie in het gewoon basisonderwijs en ontwikkelingsdoelen in het buitengewoon basisonderwijs Gelet op het belang van de leerplanimplementatie wordt ook dit schooljaar aandacht besteed aan de informatie betreffende de leerplannen. De ondersteuning van de begeleidingsdienst kan ook in het schooljaar 2007-2008 worden ingeroepen om aan de implementatie van de leerplannen (verder) te werken. Bij deze begeleiding wordt de aandacht ook expliciet gericht op de mogelijkheden tot differentiatie binnen het curriculum. Voor het buitengewoon basisonderwijs richt de aandacht zich op de ontwikkelingsdoelen zoals en naar mate ze door het beleid worden goedgekeurd en verspreid. De aandacht zal zich voornamelijk toespitsen op de ontwikkelingsdoelen type 3 en een antwoord bieden op de groeiende vraag naar ondersteuning op het vlak van autismespectrumstoornissen. Die ondersteuning door de begeleidingsdienst kan dan onder meer bestaan uit: 

informatieverstrekking (zowel in de vorm van in-servicebijscholingen als naschools op teamvergaderingen);



begeleiding bij het werken aan het schoolwerkplan;



ingaan op vragen betreffende bijzondere didactiek, orthodidactiek;



scholen een strategie aanreiken waarbij ze zelf een doelgerichte keuze kunnen maken inzake de keuze van een nieuwe methode, conform de visie en de inhouden van het OVSG-leerplan.

Ook de ontmoetingsdagen met directies die in iedere regio worden georganiseerd, zijn voor een deel gericht op leerplanimplementatie. Schoolteams die zich na workshops en informatieve bijeenkomsten aangesproken voelen om de voorgestelde thema‟s (muzische vorming, gezondheid, …) verder uit te werken, kunnen hiervoor een beroep doen op ondersteuning van de begeleidingsdienst. Aan de inhouden van de nascholingssessies die door het Advies- en Vormingscentrum van OVSG worden geboden, kunnen schoolinterventies van


40

Basisonderwijs

de begeleiding worden gekoppeld. In de school wordt dan een schoolspecifieke opvolging van de nascholing ondersteund. Schooloverstijgend worden op de workshops met directies de mogelijkheden in verband met hun pedagogisch-didactische taak voorgesteld en besproken. Voor leraren met specifieke verantwoordelijkheden inzake lichamelijke opvoeding en voor klastitularissen die zelf lichamelijke opvoeding verzorgen zullen werkvergaderingen georganiseerd worden.

(1)

Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken is een praktijkmodel waarbij op een systematische manier een oplossing wordt gezocht voor ernstige problemen die leerlingen ondervinden tijdens het onderwijsleerproces. Tijdens het schooljaar 2006-2007 werd aan zorgcoördinatoren in de steden Antwerpen en Gent en de regio‟s Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant een intensieve vorming gegeven in het handelingsgericht werken. Dit gebeurde in samenwerking met de pedagogische begeleidingsdienst CLB. CLBmedewerkers van de betrokken scholen participeerden aan deze vorming zodat de nodige afstemming school en CLB kon gerealiseerd worden. Dit initiatief zal in het schooljaar 2007-2008 verder worden opgenomen in de steden Antwerpen en Gent en een aantal andere regio‟s, in samenwerking met de pedagogische begeleidingsdienst CLB. Daarnaast zal de implementatie van dit praktijkmodel door de betrokken pedagogisch adviseurs verder ondersteund worden op schoolniveau.

(2)

Ondersteuning scholen met aanvullende lestijden ‘Gelijke onderwijskansen’ Scholen met aanvullende lestijden gelijke onderwijskansen (luik „Geïntegreerd ondersteuningsaanbod‟ van het decreet Gelijke onderwijskansen) kunnen voor ondersteuning en begeleiding eveneens een beroep blijven doen op de pedagogische begeleidingsdienst van OVSG. Deze begeleiding wordt verzorgd door de extra begeleiding gelijke onderwijskansen en occasioneel door de reguliere begeleiding (pedagogisch adviseurs en pedagogische medewerkers). 

Er wordt in een introductie van het GOK-beleid voor nieuwe GOKleerkrachten, nieuwe zorgcoördinatoren en nieuwe directies voorzien.



Er worden contactgroepen samengebracht met GOK-leerkrachten om enerzijds ervaringen uit te wisselen (intervisie) en anderzijds bepaalde thema‟s inhoudelijk verder uit te diepen. Tijdens het schooljaar 2007-2008 zullen de thema‟s “taalvaardigheid” en “preventie en remediëren van ontwikkelings- en leerachterstanden” gekoppeld aan het meten van effecten worden uitgewerkt.



Vanuit de vragen van scholen zal de extra begeleiding GOK een vorming aanbieden rond het thema “Communiceren met kansarme ouders”. Deze vorming is een vervolg op een eerste vorming gegeven tijdens het schooljaar 2006-2007 met als titel “wat is kansarmoede en welke mogelijke implicaties heeft dit op de ontwikkeling van het kind?”.


41

Basisonderwijs



Tijdens het schooljaar worden nog verschillende ondersteunings- en begeleidingsactiviteiten aan de scholen aangeboden waarbij het GOKbeleid en zorgcoördinatie verder afgestemd worden op een geïntegreerde aanpak en beleid. De uitgangspunten van het handelingsgericht werken worden ook hier voortdurend onder de aandacht gebracht.



Extra aandacht zal worden besteed aan scholen met een beperkt tot laag beleidsvoerend vermogen.



Het begeleidingsplan van de extra begeleiding GOK gaat concreter en dieper op de genoemde punten in.

Naast de schooloverstijgende structuur die door OVSG opgezet wordt, is het ook mogelijk dat scholen schoolspecifieke begeleiding aanvragen. Scholen kunnen beroep doen op de GOK-begeleiding voor onder meer vragen rond de zes inhoudelijke GOK-thema‟s, organisatorische aspecten van het GOK-beleid of coachen van beginnende GOK-leerkachten. Dit kan dan gebeuren met de formulieren „Aanvraag pedagogische dienstverlening‟, die ieder jaar aan de scholen worden bezorgd.

(1)

Onthaalbeleid anderstalige nieuwkomers Dit beleid wordt voortgezet. Scholen kunnen ook hiervoor met vragen naar ondersteuning en begeleiding terecht bij OVSG. Via een aanvraag van pedagogische dienstverlening kan de school schoolspecifieke ondersteuning m.b.t. het onthaalonderwijs aanvragen. Deze ondersteuning richt zich voornamelijk tot de inhoudelijke invulling van het OKAN-beleid en het correct toepassen van de regelgeving. In het kader van dit onthaalbeleid zal de extra begeleiding van OVSG eveneens in verschillende regio‟s schooloverstijgende bijscholingen organiseren. De nieuwe regelgeving in het kader van het onthaalbeleid anderstalige nieuwkomers zal ook naar de scholen gebracht worden. Aansluitend hierbij zullen de regionale groepen inhoudelijk ondersteund worden bij het opzetten van initiatieven naar aanleiding van deze nieuwe regelgeving.

(2)

OVB in scholen buitengewoon lager onderwijs De begeleiding en ondersteuning van deze scholen zal door de extra begeleiding voortgezet worden. Dit wil zeggen dat schooloverstijgende ISB‟s aangeboden worden. De inhoud van deze vergaderingen heeft betrekking op de verschillende pijlers van OVB en is afhankelijk van de vraag van de scholen. Ook op basis van collegiale consultatie kunnen personeelsleden elkaar instrueren. De begeleider fungeert hier als mediator Verder worden de scholen indien gevraagd ook schoolspecifiek ondersteund via kern en schoolteams.

(3)

SWP in het buitengewoon basisonderwijs Zoals vorige schooljaren worden ook in 2007-2008 schooloverstijgende bijeenkomsten georganiseerd voor leden van verschillende schoolteams en over de types heen. Op deze workshops en instructiemomenten wordt voornamelijk gewerkt rond thema‟s binnen de schoolwerkplanontwikkeling, specifiek geënt op de problemen zoals ze zich in het buitengewoon onderwijs aandienen. Specifieke aandacht zal uitgaan naar de vertaling in


42

Basisonderwijs

handelingsplanning van het leergebied wereldoriëntatie en muzische vorming. Ook het kader van leerzorg en de mogelijke implicaties zullen ruim aan bod komen.

(4)

Rand- en taalgrensgemeenten en gemeenten uit de Brede Rand rond Brussel Sinds 1 september 2006 is er een ondersteunings- en begeleidingsproject taalvaardigheid voor het basisonderwijs, netoverstijgend gedragen door de begeleidingsdiensten, analoog aan de expertise van het project “Voorrangsbeleid Brussel”. Het project focust op resultaten op het niveau van: 

Een grotere taalvaardigheid van leerlingen met als doel hun leerachterstanden te verkleinen en hun kansen op ontplooiing en ontwikkeling te vergroten;



Een beter inzicht en een grotere vaardigheid van leraren om in te spelen op deze nieuwe onderwijskundige en maatschappelijke realiteit;



Een sterker beleidsvoerend vermogen van scholen die een autonoom beleid voeren dat inspeelt op diversiteit (zelfevaluerend en zelfsturend, netwerkvorming, coördinatie, samenwerkingsverbanden, expertiseontwikkeling).

Het project werkt daarbij via een geïntegreerde aanpak vertrekkend vanuit de insteek „taalvaardigheid‟. Scholen hebben tijdens het schooljaar 2006-2007 een keuze gemaakt voor een schoolspecifiek intensief begeleidingstraject of voor een schooloverstijgend traject. Op basis van een beginsituatieanalyse worden scholen ook tijdens het schooljaar 2007-2008 intensief begeleid op basis van hun eigen prioriteiten m.b.t. taalvaardigheid. Voor scholen die kozen voor een schooloverstijgend aanbod zullen tijdens het schooljaar 2007-2008 een aantal vormingsmomenten voorzien worden. De begeleiders “brede rand” communiceren met de regionale begeleiders en de GOK-begeleiders zodat een geïntegreerde aanpak gerealiseerd kan worden.

5.3

(1)

Schoolspecifiek aanbod

Algemeen De eerste en belangrijkste opdracht van alle medewerkers bestaat erin ondersteuning te bieden voor de vragen naar pedagogische dienstverlening van schoolteams en schoolbesturen. Deze dienstverlening, die op de specifieke vraag of op de behoefte van de school geënt is, richt zich voornamelijk tot het schoolteam en kan zowel ruim als heel specifiek zijn. Ze kan betrekking hebben op hulp bij problemen van schoolorganisatorische, onderwijspedagogische of didactische aard. In specifieke gevallen kan het zelfs gaan om begeleiding van individuele leraars. OVSG heeft de optie genomen om alle medewerkers zoveel mogelijk op de schoolspecifieke ondersteuning te plaatsen.


43

Basisonderwijs

(2)

Begeleiding op basis van een specifieke vraag Aan de basis van een schoolspecifieke begeleidingsopdracht ligt altijd een concrete vraag. Het schoolbestuur en de directeur (schoolteam) kunnen bij de begeleidingsdienst terecht voor ondersteuning bij het zoeken naar oplossingen voor diverse problemen. De dienstverlening omvat niet alleen een gerichte ondersteuning. Ook het verstrekken van informatie en het geven van gerichte adviezen behoren tot de opdracht. Tijdens de pedagogische ondersteuning van het schoolteam richt de begeleidingsdienst zich voornamelijk op de ondersteuning van het proces. In overleg met het schoolteam wordt een stappenplan afgesproken, waarbij de begeleidingsinterventies en de onderwijsoptimalisering systematisch worden gepland. Bij de realisatie van deze ondersteuning kunnen de adviseurs een beroep doen op andere pedagogische medewerkers van OVSG. De schoolbesturen en het schoolteam kunnen bij de adviseur ook terecht voor informatie betreffende de professionalisering van een schoolteam of van individuele leraren. Indien aangewezen kan de adviseur wijzen op de mogelijkheden binnen het Advies- en Vormingscentrum van OVSG of bij andere vormingsinstanties. De schoolbesturen en scholen nemen dienaangaande echter zelf de beslissing: de begeleidingsdienst treedt enkel op als adviesverstrekker.

(3)

Enkele vormen van de pedagogische dienstverlening op een rijtje: 

Bij schooldoorlichting door de inspectie kunnen schoolbesturen en scholen een beroep doen op de begeleidingsdienst van OVSG.



Een school krijgt vooraf het bericht dat zij zal worden doorgelicht. De directie en/of het schoolbestuur kan (kunnen) dan reeds ondersteuning vragen aan de regionale pedagogisch adviseur. Tegen de achtergrond van de vele ervaringen in soortgelijke situaties kan de adviseur ondersteunen bij het verzamelen van de opgevraagde documenten. Tevens kan de adviseur hulp bieden wanneer het team zich aan de hand van de informatie- en werkmap van de inspectie op de doorlichting voorbereidt zodat het team goed geïnformeerd aan de doorlichting kan beginnen.



Indien gevraagd door het schoolbestuur zal de pedagogisch adviseur als deskundige aanwezig zijn bij het verifiëringsgesprek.



Een vraag naar pedagogische dienstverlening die haar oorsprong vindt in een advies na schooldoorlichting, dat gunstig is voor een bepaalde termijn en weg te werken tekorten vermeldt, zal door de pedagogische begeleidingsdienst worden behandeld volgens een vastgestelde procedure.



Ondersteuning op vraag over schoolwerkplanontwikkeling behoort volgens het decreet op inspectie en begeleiding tot de opdracht van de netgebonden begeleiding. De schoolteams kunnen dus ook met hun wensen betreffende schoolwerkplanontwikkeling bij de adviseur terecht. Bij begeleidingsvragen naar leerplanimplementatie wordt bovendien de relatie leerplan - schoolwerkplan voortdurend in de focus geplaatst. Scholen kunnen ook een beroep doen op de begeleiding voor schoolspecifieke ondersteuning (bv. opnemen in het schoolwerkplan op welke wijze de


44

Basisonderwijs

school haar zorgbeleid voert). In de mate van het mogelijke zal hierop worden ingegaan. 

Op verzoek van schoolteams kan OVSG helpen bij het opstellen van een nascholingsplan. Hierbij zal tevens de link worden gelegd met de geplande of ontwikkelde interne schoolanalyse, de opmerkingen of aanbevelingen in rapporten schooldoorlichting, enz….



In het kader van het „Voorrangsbeleid Brussel‟ kunnen scholen die bij het project zijn betrokken, aan de begeleidingsdienst vragen om in samenspraak met de VBB-begeleiding gepaste initiatieven te nemen. Vermits de begeleiding van VBB vraaggestuurd gebeurt, zullen er contacten opgezet worden tussen de reguliere begeleiding van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de verschillende schoolgebonden begeleiders van VBB om complementair in de scholen te werken.

(1)

Individuele begeleiding Binnen de mogelijkheden van de onderwijsbegeleidingsdienst kan ook worden ingegaan op vragen om individuele leraars te begeleiden. Ook hier ligt een concrete vraag van het schoolbestuur of de directeur (eventueel op vraag van de leraar) aan de basis van de interventies.

(2)

Interne schoolanalyse De onderwijsbegeleidingsdienst zal ook in het schooljaar 2007-2008 scholen ondersteunen bij hun inspanningen voor interne kwaliteitszorg. Een essentieel onderdeel binnen het streven naar kwaliteitszorg in de school is de interne schoolanalyse. Een degelijk uitgevoerde interne analyse beoogt het op gang brengen van een duurzaam reflectieproces over het functioneren van de school als geheel en het functioneren van personeelsleden als deel van een team. De meerwaarde van een interne analyse bestaat erin dat elk teamlid vanuit een individuele perceptie reflecteert op het functioneren van de school als instelling en op het handelen van haar leden, zodat van daaruit de sterke en zwakke punten duidelijk worden. De schoolanalyse kan zo leiden tot het selecteren van concrete werkpunten of kwaliteitsdoelen die door het team zelf worden gedragen. In het proces van interne schoolanalyse onderscheiden we twee delen, nl. een globale en een specifieke analyse: 

De globale analyse heeft als doel de beleving van het functioneren van de school op verschillende terreinen in kaart te brengen. Op basis van deze analyse kiest de school een beperkt aantal actieterreinen.



De specifieke analyse gaat de gekozen actieterreinen in de diepte analyseren. Dit leidt tot de keuze van concrete actiepunten die planmatig worden aangepakt.

Nadien volgen een evaluatie van de actieterreinen en de gekozen werkpunten en een globale evaluatie van het proces. Zo kan de interne schoolanalyse uitgroeien tot een cyclisch gebeuren dat na afronding van een werkpunt herhaald kan worden voor het kiezen van nieuwe prioritaire werkpunten. Het schoolteam neemt hierover zelf het initiatief.


45

Basisonderwijs

Scholen die dit wensen kunnen uiteraard ook een beroep doen op de begeleiding voor een schoolspecifieke ondersteuning hierbij.

(1)

Output Naar aanleiding van de verwachtingen van de inspectie t.a.v. het outputbeleid van scholen, zal de pedagogische begeleiding de scholen ondersteunen om op een functionele wijze zinvolle outputgegevens op schoolniveau te verzamelen, te registreren en te analyseren. De begeleiding ondersteunt de scholen die op basis van de dataverzameling en vanuit het ontwikkelingsperspectief innovatiestrategieën uitwerken met het oog op de realisatie van een integrale kwaliteitszorg. Met dit doel is een strategie ontwikkeld om betrouwbare informatie omtrent de verschillende outputindicatoren te genereren en hierover op een onderbouwde manier te communiceren. Scholen die specifieke ondersteuning nodig hebben, kunnen die aanvragen volgens de geëigende procedure.

5.4

(2)

Specifieke dienstverlening schoolbesturen

Administratieve en juridische dienstverlening met pedagogische aspecten t.a.v. schoolbesturen en beheerscomités van scholengemeenschappen Adviseurs en de extra begeleiders scholengemeenschappen worden vaak geconfronteerd met vragen naar administratieve en/of juridische dienstverlening. In de mate van het mogelijke zullen ze hierop ingaan of doorverwijzen naar de dienst schoolbesturen voor een gepast advies. Voor zover de vraagstelling pedagogische aspecten inhoudt, zal de pedagogisch adviseur een schooleigen advies voorstellen. Voor zover deze vragen een pedagogische optimalisering betreffen, kan hierbij ondersteuning op lange termijn worden geboden.

(3)

Ondersteuning bij de procedure tot aanstelling van een nieuwe directie Voor de selectieprocedure voor nieuwe directeurs basisonderwijs en voor directeur coördinatie scholengemeenschap kan het schoolbestuur een beroep doen op de diensten van OVSG. Het schoolbestuur kan worden ondersteund bij: 

Het opmaken van een schooleigen profiel voor de directeur



het optimaliseren van de procedure;



de samenstelling van de jury;



het bepalen van inhouden en vragen;



het deelnemen aan de verdere werkzaamheden van de jury;



...

Aan de adviseurs basisonderwijs wordt gevraagd om extra zorg te besteden aan de ondersteuning van nieuwe directeurs.


46

Basisonderwijs

6 Publicaties

6.1

Website Aansluitend bij diverse vragen die bij scholen terechtkomen, zal de begeleidingsdienst via de snelste en de effectiefste kanalen (bv. e-mail en/of website) scholen informeren en ondersteunen, zodat ze een passend gevolg kunnen geven aan de gestelde vragen. Met dat oogmerk wordt de website systematisch aangepast.

6.2

Pedagogische katernen Afhankelijk van de behoeften reikt de begeleidingsdienst pedagogischdidactische katernen aan. Het onderwerp van de didactische katernen wordt bepaald vanuit de vragen van scholen. Er wordt verder gewerkt aan het uitwerken van een ondersteuningsdocument voor muzische vorming om aan de hand van goedpraktijkvoorbeelden scholen te stimuleren werk te maken van de implementatie van het leerplan Muzische vorming. De map „Mens sana in corpore sano‟ over gezondheid is een didactisch katern dat een uitgangspunt en referentiekader kan bieden bij de implementatie van dit domein van WO en voor het uittekenen van concrete acties voor gezondheidseducatie in het bijzonder. Het eerste deel van het drieluik zal gepubliceerd en toegelicht worden in het eerste trimester, een tweede gedeelte in het derde trimester. Het derde deel zal in het schooljaar 2007-2008 worden uitgewerkt en gepubliceerd. In september 2006 verschijnt de brochure „Output, … meer dan verantwoording‟ waarmee de vorming van directies en de begeleiding van schoolteams (zie 5.2.2 en 5.3.6) wordt ondersteund.

6.3

Didactische reader bij de OVSG-toets Net als de voorbije schooljaren wordt ook tijdens het volgende schooljaar één aspect/domein van de OVSG-toets nauwkeurig geanalyseerd. De resultaten ervan worden aangeboden in een didactische reader. Op een workshop wordt deze in oktober 2007 aan de directies en de titularissen van het zesde leerjaar voorgesteld.

7 Relaties en samenwerking (alleen begeleiding)

7.1

Interne relaties De niveaucoördinator van het basisonderwijs neemt deel aan de besprekingen van de directieraad m.b.t. pedagogische onderwerpen. De directieraad bestaat uit de algemeen directeur, de directeur koepelbeleid, de directeur pedagogisch


47

Basisonderwijs

beleid, de secretariaatsmedewerker en wordt voor pedagogische onderwerpen aangevuld met de niveaucoördinatoren van de verschillende diensten. Doel: afstemming en coördinatie.

7.2

Samenwerkingsverbanden met stedelijke begeleidingsdiensten Met de stadsbesturen van Antwerpen en Gent werd een specifieke overeenkomst gesloten. 

Er is geregeld overleg voorzien met de begeleidingsdienst van de stad Antwerpen om de samenwerking tussen het strategisch team Antwerpen ,de pedagogisch adviseur en de GOK-begeleider van OVSG voor een deel te coördineren of af te stemmen.



Ook met de pedagogische begeleidingsdienst van de Stad Gent wordt formeel overleg georganiseerd om elkaars werking te kennen en om eventueel concrete afspraken te maken. Medewerkers van PBD-Gent nemen ook deel aan werken studiebijeenkomsten georganiseerd door OVSG.

De GOK-begeleiding van OVSG staat ook in voor de ondersteuning van het GOK-beleid van de stedelijke scholen van Antwerpen en Gent. Voor het buitengewoon basisonderwijs zijn er specifieke afspraken met de pedagogische begeleidingsdiensten van beide steden. Op basis van deze afspraken gebeurt de pedagogische ondersteuning gezamenlijk door de pedagogische begeleidingsdiensten van beide steden en de pedagogische begeleidingsdienst van OVSG.

7.3

Vlaamse Gemeenschap Enkele medewerkers van de begeleidingsdienst verzekeren de inbreng van het gemeentelijk onderwijs en de schoolbesturen in de beleidsorganen van de Vlaamse Gemeenschap. Bij de keuze van de overlegorganen staat de relevantie voor de kerntaak van de begeleider voorop.

(1)

Kabinet Onderwijs Indien uitgenodigd door de minister van Onderwijs, zullen leden van de begeleidingsdienst deelnemen aan de besprekingen.

(2)

Departement Onderwijs Indien uitgenodigd door het departement Onderwijs, zullen leden van de begeleidingsdienst deelnemen aan de besprekingen. De leden van de begeleidingsdienst participeren aan de besprekingen, voor zover het hier over begeleidingsmateries gaat.


48

Basisonderwijs

(3)

Het departement Onderwijs in samenwerking met het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) Een goede manier om 'duurzame ontwikkeling' te integreren in het onderwijsgebeuren is door netwerken te vormen met verschillende actoren die op dit terrein werkzaam zijn. Een platform van verschillende mensen dat rond een bepaald thema werkt. Daarom werkt de begeleidingsdienst actief mee aan de stuurgroep MOS (Milieu op School) en aan de werkzaamheden van werkgroepen ad hoc die begeleidings- en ondersteuningspakketten ontwikkelen voor de provinciale MOS-begeleiders. Bovendien neemt per provincie één afgevaardigde van de begeleidingsdienst deel aan de provinciale logocommissies MOS. Deze werking is net- en niveauoverstijgend.

(4)

Het departement Onderwijs in samenwerking met het departement Wetenschappen (AWI) Vanuit dezelfde opvatting m.b.t. technologie zal OVSG verder participeren aan de werking van TOS21 voor het verder ontwikkelen van het ideeëngoed m.b.t. wetenschap en technologie.

(5)

Vlaamse Onderwijsraad Enkele leden van de begeleidingsdienst volgen de besprekingen van de Vlaamse Onderwijsraad. Voor 2007-2008 worden volgende opdrachten opgenomen:

(1)



Raad Basisonderwijs;



bureau Raad Basisonderwijs;



commissie buitengewoon onderwijs;



werkgroepen van de algemene raad



werkgroepen van de raad basisonderwijs van de VLOR;

De gemeenschapsinspectie De leden van de begeleidingsdienst basisonderwijs nemen deel aan de besprekingen op het overlegplatform inspectie – begeleiding. Zoals vorig schooljaar reeds gebeurde, zijn de begeleiders bereid om de begeleidingsinitiatieven toe te lichten aan de inspectie.

(2)

Commissies en werkgroepen ad hoc Afhankelijk van de onderwerpen die in werkgroepen worden behandeld en van de relevantie voor de eigen begeleidingsopdracht, kunnen medewerkers en adviseurs deelnemen aan de werkzaamheden. Dit gebeurt altijd in overleg met het coördinatieteam.


49

Basisonderwijs

(3)

Stichting Vlaamse Schoolsport Een begeleider van het basisonderwijs volgde de werking van SVS op. Hij overlegde, samen met de vertegenwoordigers van andere begeleidingsdiensten, op welke wijze de schoolsportfederatie optimaal kan worden ondersteund en op welke wijze de schoolsportfederatie de scholen kan ondersteunen.

(4)

Vlaamse Stichting Verkeer (VSV) De invoering van een fietsexamen als onderdeel van de OVSG-toets WO is een succes. In steeds meer scholen zijn initiatieven gegroeid om verkeersonderwijs in alle klassen van de basisschool te optimaliseren en te versterken. Ook in de toekomst zal dit gegeven onder de aandacht blijven. Aanvullend bij de ondersteuning van de OVSG-begeleidingsdienst kan op de Vlaamse Stichting Verkeer een beroep worden gedaan.

(5)

CABO De medewerkers van het buitengewoon onderwijs nemen deel aan de besprekingen van de CABO.

(6)

AVSG AVSG (het Advies- en Vormingscentrum van Steden en Gemeenten, vzw) organiseert nascholing voor directies, alle leden van het schoolteam en ondersteunend personeel. De pedagogische begeleidingsdienst bouwt jaarlijks mee aan de nascholingsprogramma‟s en zal op vraag van de school instaan voor de noodzakelijke implementatie. De pedagogische begeleidingsdienst geeft suggesties uit het onderwijsveld door aan AVSG, zodat het aanbod actueel blijft.

7.4

Directeurenplatforms Vanuit de regionale directeurgroepen, zowel voor gewoon als buitengewoon onderwijs, worden de belangen van hun scholen gebundeld en behartigd door de autonome vereniging van directeuren gemeentelijk onderwijs. Dit centrale directeurenplatform handelt enerzijds autonoom en ten eigen titel en geeft anderzijds aan het OVSG informatie en desgevallend advies aangaande organisatorische, pedagogische en didactische noodwendigheden en/of problemen.

7.5

Andere begeleidingsdiensten Sinds 2003-2004 bestaat er een formeel samenwerkingsverband tussen de vier grootste onderwijsbegeleidingsdiensten. Voor OVSG worden de vergaderingen bijgewoond door de directeur pedagogisch beleid. Naar aanleiding van een


50

Basisonderwijs

specifieke problematiek kunnen eveneens overlegmomenten ad hoc worden georganiseerd met de betrokken deskundigen.

7.6

Andere contacten De begeleidingsdienst onderhoudt relaties met onderwijsinstellingen en organisaties die onderwijsinitiatieven nemen met het oog op bijscholing en informatieverstrekking ten behoeve van de scholen. Dit zijn onder andere: 

universitaire instellingen en departementen lerarenopleiding;



de CLB-sector;



stedelijke pedagogische centra;



intercommunales;



vormingsinstellingen;



centra voor natuureducatie;



de REN‟s;



de Koning Boudewijnstichting;



Voorrangsbeleid Brussel (VBB);



de Stichting Vlaamse Schoolsport (SVS);



de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV);



het Netwerk Ontwikkelingseducatie (Noë);



de Cel Natuur- en Milieueducatie & Informatie (NME&I);



de Roger Van Overstraeten Society (RVO-society);



de koepelvereniging voor ouderwerking KOOGO;



organisaties in Europees verband (Arion, Lingua, GentBreed,...).



Samenwerkingsovereenkomst postgraduaat mentoren in stage, tussen de katholieke hogeschool Kempen, de Karel de Grote-hogeschool, de diocesane pedagogische begeleidingsdienst Antwerpen en OVSG.


51

Secundair onderwijs

Hoofdstuk 3

Secundair onderwijs


1.1

Cijfergegevens

De cijfergegevens zijn die van 1 februari 2007. Provincie

Scholen

Leerlingen

West-Vlaanderen

1

335

Oost-Vlaanderen

7

3983

Vlaams-Brabant+BHG

12

3924

Antwerpen

24

11020

2

1262

46

20524

Limburg Totaal

2 Begeleidingskader

2.1

Personeelsomkadering

Overeenkomstig het decreet van 17 juli 1991 betreffende de inspectie- en begeleidingsdiensten is per 425 organieke ambten voorzien in een halftijdse betrekking van pedagogisch adviseur. Voor het gewoon secundair onderwijs zijn 3,5 voltijdse pedagogisch adviseurs actief in de begeleiding. Daarnaast zijn er pedagogisch medewerkers (personeelsleden met verlof wegens bijzondere opdracht, of binnen bijzondere projecten zoals Proeftuinen – Ruimte voor onderwijsvernieuwing) ingeschakeld in de begeleiding en verder ook contractuelen die door het departement worden gesubsidieerd (CODO).

3 Werkwijze begeleidingsdienst

3.1

Pedagogische begeleiding is gratis

De pedagogische begeleiding van OVSG wordt gratis aangeboden.


53

Secundair onderwijs

3.2

Integrale begeleiding

Door integratie van expertise uit verschillende invalshoeken wordt een samenwerking tussen gewoon en buitengewoon onderwijs en reguliere begeleiding en extra omkadering nagestreefd.

3.3

Begeleidingsaanbod

Uitwerking Het begeleidingsaanbod wordt uitgewerkt op basis van 

de evaluaties van de begeleidingsactiviteiten van het vorige schooljaar en een bevraging van de scholen;



het overleg in het directeurenplatform en het bureau van het directeurenplatform;



de vragen van de scholen en van de leerplancommissies;



het coördinatorenoverleg en didactisch overleg deeltijds onderwijs;



het anticiperen op evoluties in onderwijs om zo proactief mogelijk scholen te ondersteunen inzake onderwijsvernieuwing;



het jaarverslag van de inspectie;

en onder impuls van speciale projecten (overheid, DBO, Europa, proeftuinen). De begeleidingsdienst speelt in op onderwijsontwikkelingen en intervenieert ook i.f.v. momentane noden, bijvoorbeeld naar aanleiding van beleidsinitiatieven, nieuwe projecten,…

Bekendmaking Bij het begin van het schooljaar ontvangen de scholen het begeleidingsaanbod. In het directeurenplatform wordt het aanbod toegelicht. De begeleiding organiseert ook schooloverstijgende vormingsmomenten waarvan de scholen in de loop van het schooljaar op de hoogte worden gebracht via e-mail, website van OVSG, brief en folders. Indien de school dit wenst kunnen deze vormingsinhouden in de school verder worden toegelicht.

3.4

Vraaggestuurde begeleiding

De school is autonoom en eindverantwoordelijke voor de begeleiding. De begeleiding respecteert de autonomie van de school. De begeleiding werkt meestal vraaggestuurd. De school of de inrichtende macht neemt contact op met de begeleidingsdienst en samen wordt gezocht naar de meest geschikte wijze van samenwerking. Dit kan zijn: een oriënterend gesprek, informatie geven, een individuele begeleiding, begeleiding van een werkgroep, een pedagogische studiedag,…


54

Secundair onderwijs

Op vraag van de school geeft de begeleidingsdienst ondersteuning bij het ontwikkelen van een schooleigen visie, het structureel verankeren en gefaseerd uitwerken met aandacht voor evaluatie en bijsturing. De begeleidingsdienst gaat in op vragen van de scholen over het begeleidingsaanbod en op vragen die ingegeven zijn vanuit specifieke behoeften. Elke aanvraag wordt besproken op de niveaucoördinatie en/of op het dienstoverleg en in team of individueel uitgewerkt. Om te kunnen ingaan op zeer specifieke aanvragen en opdrachten onderhoudt de begeleidingsdienst goede relaties met externen en is hij permanent op zoek naar kwalitatief hoogstaande partners voor samenwerking.

3.5

Betrokkenheid van directies

De werking van de begeleidingsdienst wordt gekenmerkt door een streven naar een sterke betrokkenheid van en interactie met de directies. De directie is een spilfiguur in de samenwerking pedagogische begeleidingsdienst - school, meer in het bijzonder voor wat betreft het expliciteren van de begeleidingsbehoeftes en het integreren van onderwijsinnovatie in de schoolwerking. Om de betrokkenheid van directies te waarborgen is het „directeurenplatform SO‟ als platform voor informatie-uitwisseling, overleg, vorming en standpuntbepaling opgericht. In ad-hoc werkgroepen worden, samen met leden van de pedagogische begeleidingsdienst, instrumenten uitgewerkt die directies kunnen ondersteunen bij het schoolmanagement. De begeleidingsdienst onderzoekt of een werkgroep zelfevaluatie kan worden opgestart.

3.6

School, scholengemeenschap en netwerk

De pedagogische begeleidingsdienst stemt zijn werking af op het functioneren van de scholengemeenschap, de school binnen de scholengemeenschap en/of andere netwerken.

3.7

Kiezen voor kwaliteitszorg

Op vraag van de school – scholengemeenschap kan de begeleidingsdienst zijn begeleiding in de context van een schoolwerkplan of van andere ordeningssystemen plaatsen. Dit kan de basis vormen voor een verder te ontwikkelen kwaliteitszorgsysteem binnen de school. De pedagogische begeleidingsdienst kan tevens ondersteuning bieden bij andere kwaliteitszorgsystemen en de school op verschillende niveaus (bv. (vak)werkgroep, leerkracht, studierichting, middenkader, VOET) als lerende organisatie ondersteunen.


55

Secundair onderwijs

3.8

Zelfevaluerend vermogen

De pedagogische begeleidingsdienst wil de directies ondersteunen in hun beleidsvoerende capaciteiten en hun zelfevaluerend vermogen. Daartoe voorziet de pedagogische begeleidingsdienst voor scholen ondersteuning bij de ontwikkeling en het gebruik van aangepaste instrumenten. De begeleidingsdienst kan samen met het schoolteam initiatieven ontwikkelen waardoor een kwaliteitszorgbeleid binnen de school wordt gestimuleerd en uitgebouwd. Dit kan aansluiten bij een schooldoorlichting door de inspectie. De GOK-begeleiding biedt ondersteuning bij de voorbereiding van het inspectiebezoek als afsluiting van de 2de GOK-cyclus.

3.9

Kernproces

De pedagogische begeleidingsdienst ontwikkelt strategieën en instrumenten die ertoe moeten bijdragen dat de aangeboden ondersteuning meer impact heeft op het kernproces (klasgebeuren) in de school.

3.10

Kiezen voor procesbegeleiding

De begeleidingsdienst ondersteunt scholen bij het uitbouwen van organisatiestructuren. Daarin zijn de directie, beleidsondersteunende personen en werkgroepen binnen de school de voornaamste doelgroepen. De begeleiding richt zich op het initiëren, stimuleren en ondersteunen van processen gericht op schoolteamontwikkeling. De procesbegeleiding kan in de school op verschillende niveaus georganiseerd worden: directieniveau, middenkaderniveau, op het niveau van werkgroepen en individuele leerkrachten. De GOK-begeleiding ondersteunt het proces van de scholen bij het opvolgen en bijsturen na de zelfevaluatie die ze uitvoerden.

3.11

Langdurige begeleiding

De pedagogische begeleidingsdienst geeft de voorkeur aan langdurige begeleidingen. Een grondige analyse van de noden en verwachtingen van de Inrichtende Macht, school/het schoolteam of het doorlichtingsverslag van de onderwijsinspectie vormt de basis voor het uitschrijven van een actieplan. Door de analyse van de beginsituatie en het aangeven van concrete werkpunten in een actieplan wordt het schoolteam op weg gezet om een schoolveranderingsproces op te starten. Tijdens opvolgingsmomenten wordt de school aangezet tot zelfevaluatie en bijsturing. De pedagogische begeleiding tracht de kwaliteit te borgen door de structurele verankering van de vernieuwing.


56

Secundair onderwijs

3.12

Afstemming pedagogische begeleiding nascholing

De pedagogische begeleiding en de nascholing zijn verschillende schoolondersteuningsstructuren. Toch wordt een inhoudelijke en organisatorische afstemming tussen beide structuren nagestreefd. Daar waar pedagogische begeleiding gratis is, is nascholing betalend en staat nascholing ook open voor niet-OVSG-scholen en -personeelsleden. De begeleidingsdienst zal dienaangaande in overleg met AVSG, in het kader van de decretale opdracht, initiatieven ontwikkelen voor scholen.

3.13

Overzichtskalender begeleidingsinterventies

Alle uitgevoerde ondersteuningsactiviteiten worden opgenomen in een begeleidingskalender. De gegevens van interventies kunnen worden gebundeld per inrichtende macht, school en activiteit. Ook de GOK-begeleiding maakt een inventaris van de uitgevoerde ondersteunings- en begeleidingsactiviteiten.

3.14

Eigen professionalisering

De leden van de pedagogische begeleidingsdienst engageren zich tot permanente vorming om proactief in te spelen op evoluties in het onderwijs. De pedagogische begeleidingsdienst wordt intern ondersteund inzake voorbereiding en ontwikkelingswerk door een documentatiecentrum.

4 Ontwikkelingswerk

4.1

Functioneringsgesprekken in scholen

Er kan vraaggestuurd op begeleidingsnoden worden ingegaan. Bestaande instrumenten kunnen schoolspecifiek worden aangepast, het houden van functioneringsgesprekken binnen de schoolorganisatie kan worden begeleid.

4.2

Linken tussen VOET en VOOD en de GOKdoelstellingen

De GOK-begeleiding werkte met een instrument waarin de linken worden gelegd tussen de VOET en VOOD en de GOK-doelstellingen.


57

Secundair onderwijs

4.3

Ondersteuning van scholen bij de ontwikkeling van leerplannen

De pedagogische begeleiding bevordert het implementatieproces van pedagogisch-didactische vernieuwingen door samen met leerkrachten leerplannen te ontwikkelen. Dit gebeurt door leerplancommissies die samengesteld zijn uit vakleerkrachten van alle scholen (voor TV/PV/KV) of van zoveel mogelijk scholen (voor AV) en externe specialisten. De eindtermen, ontwikkelingsdoelen, beroepsprofielen, convenants, internationale afspraken en studierichtingsfiches worden als basis gebruikt. Vakoverschrijdende eindtermen, taalbeleid, ICT en gelijke onderwijskansen worden in de leerplannen geïntegreerd. De pedagogische begeleidingsdienst zal ook dit schooljaar verder bijzondere aandacht besteden aan een nieuw concept voor leerplannen praktische en technische vakken. Hij zal zich concentreren op visieontwikkeling, integratie van technische vakken in de praktische vakken en op een structurele indeling op basis van competenties.

4.3.1

Te ontwikkelen leerplannen

Zie planning leerplanontwikkeling tegen 30 januari 2008 in bijlage.

.

4.3.2

Nieuw concept verspreiding leerplannen

De leerplannen zijn nu elektronisch toegankelijk vanuit de lessentabellen. De begeleidingsdienst actualiseert en verfijnt dit nieuw concept.

4.4

Ondersteuning schoolbeleid

Werk- of adviesgroepen ontwikkelen evaluatie-instrumenten ter ondersteuning van de schoolleiding, zoals een draaiboek voor het invoeren van het zelfevaluerend vermogen van scholen en voor functionerings-en evaluatiegesprekken. Andere interne werkgroepen of individuele medewerkers werken aan 

een stappenplan voor een taalbeleid;



onderzoekscompetentie in ASO;



een stappenplan voor het realiseren van leerlijnen;



ondersteuning van de school bij het inhoudelijk ontwikkelen van nieuwe programmaties ;



een onderzoek van het studieaanbod in het studiegebied Handel in functie van tewerkstelling en voortstuderen in het hoger onderwijs;


58

Secundair onderwijs



TAC/TA-draaiboek;



LOP-begeleiding (infosessies en specifieke, vraaggestuurde ondersteuning voor inrichtende machten en scholen, vormingen , (h)erkenning van kansarmoede, afstemming tussen GOK-LOP, vertegenwoordiging van OVSG in externe organisaties);



actualiseren van bestaande documenten en instrumenten;



visie- en conceptontwikkeling in het kader van de actualisering van bestaande en nieuwe studierichtingen. De implementatie van deze vernieuwingen resulteert concreet in ontwikkeling van nieuwe leerplannen en aangepaste begeleiding.

4.5

Ontwikkeling van een begeleidingsaanbod voor klassen met leerlingen met bijzondere noden

Op vraag van scholen kan worden ingegaan op begeleidingsnoden om de draagkracht inzake het omgaan met leerlingen met bijzondere noden te verhogen. Vraaggestuurd kan ondersteuning worden geboden op het gebied van het werken met handelingsplanning, klasmanagement, geïntegreerd onderwijs, en het omgaan met specifieke problematieken zoals Autisme Spectrum Stoornissen (ASS) en ADHD.

4.6

Ontwikkelen didactische bundel PAV eerste graad – B-stroom

Sommige scholen met een eerste graad B-stroom bundelen een aantal vakken van de basisvorming tot PAV. De pedagogische begeleiding ondersteunt verder de werkgroep van leerkrachten om deze vernieuwing met didactische wenken te ondersteunen.

4.7

VOET en VOOD in de leerplannen

De pedagogische begeleiding bezorgt de scholen een overzichtsdocument waarin aangegeven wordt welke vakoverschrijdende eindtermen (VOET) in de leerplannen van de basisvorming en in de polen van het ASO werden opgenomen. In de TV en PV vakken worden de VOET en VOOD gekoppeld aan gelijklopende doelstellingen en/of didactische wenken.

5 Begeleidingsaanbod 

De items van dit aanbod zijn alfabetisch geordend.



Het aanbod geldt eveneens voor leerkrachten en coördinatoren van het DBSO en voor leerkrachten van het BuSO.


59

Secundair onderwijs

5.1

Aansluiting secundair onderwijs - hoger onderwijs

De pedagogische begeleiding onderzoekt de aansluiting van SO-HO op gebied van de handelsvakken naar aanleiding van de opwaardering van het studiegebied handel TSO.

5.2

Brussels curriculum

De school die deelneemt aan het experimenteel Brussels curriculum wordt ondersteund inzake deze specifieke problematiek.

5.3

Coaching (nieuwe) directies

Op vraag van de inrichtende macht ontwikkelt de pedagogische begeleidingsdienst een stappenplan op maat van de school en/of Centrum voor Deeltijds Onderwijs, dat als leidraad zal dienen bij de begeleiding van nieuwe directies. (Nieuwe) directeurs, betrokken bij een lokaal overlegplatform (LOP), kunnen worden ondersteund inzake regelgeving in het kader van het decreet gelijke onderwijskansen, het luik toelatingsbeleid, de engagementsverklaring en de LOP-werking in het algemeen.

5.4

Coaching van mentoren van (nieuwe) leerkrachten en van interne pedagogische begeleiders

Op vraag van de scholengemeenschap of de school ontwikkelt de pedagogische begeleidingsdienst samen met de school en de mentor (indien voorzien) een onthaalbeleid voor nieuwe leerkrachten. We gaan na hoe de school individuele leerkrachten kan coachen. Hierbij wordt aandacht besteed aan de taak van de vakgroep. Leerkrachten die als taak hebben vernieuwing te introduceren bij hun collega‟s kunnen een opleiding volgen. Ook de GOK-begeleiding geeft vorming en ondersteuning aan nieuwe GOKleerkrachten bij een mogelijke invulling van de extra uren-leraar. De GOK-begeleiding organiseert op vraag van de scholen begeleiding en vorming i.v.m. coachingsvaardigheden en omgaan met veranderingsprocessen. De GOK-begeleiding kan ondersteuning bieden bij „teamteaching‟.

5.5

DBSO: specifiek aanbod

Gezien de bijzondere situatie van het DBSO in het onderwijsveld besteedt de begeleidingsdienst van OVSG specifieke aandacht aan deze sector. Dit schooljaar zal er o.a. samen met een centrum materiaal ontwikkeld worden voor Begeleidingsplan 2007-2008

60

Secundair onderwijs

het vak Frans in de opleidingen verkoop, zaal- en keukenhulp en hulpkok.

5.5.1 Deeltijds Beroepssecundair Onderwijs (DBSO) Een specifiek DBSO-coördinatorenoverleg wordt georganiseerd op regelmatige basis. Er zal een samenwerking worden opgestart tussen secundair onderwijs, DBSO en BuSO om onderwijssystemen, specifieke didactieken en nieuwe inzichten i.v.m. leerzorg uit te wisselen en indien mogelijk te integreren. Er zal informatie worden verstrekt over de nieuwe structuren van de Centra voor Leren en Werken. Er wordt ondersteuning bij de implementatie voorzien voor de projecten WELP, Centra voor Leren en Werken De begeleidingsdienst treedt op als bemiddelaar bij het tot stand komen van tewerkstellingsprojecten met verschillende sectoren. Voor specifieke begeleidingsvragen wordt een ondersteuning op maat aangeboden.

5.5.2 DBSO-leerkrachten en –coördinatoren De pedagogische begeleidingsdienst: 

helpt de coördinator en de trajectbegeleiders bij het uittekenen en ondersteunen van leertrajecten van cursisten;



informeert en ondersteunt de tewerkstellingsbegeleiders;



organiseert activiteiten om het nieuwe leerplan PAV tweede graad te evalueren;



informeert en ondersteunt eveneens alle leerkrachten DBSO inzake de actiepunten van het begeleidingsaanbod.



organiseert op geregelde tijdstippen didactisch overleg waarin leerkrachten materiaal en ideeën kunnen uitwisselen i.v.m. pedagogisch-didactische aanpak, intake, screening, evaluatie en het concreet uitwerken van de opleidingskaarten.

Leden van het schoolteam DBSO kunnen participeren aan de activiteiten secundair onderwijs of BuSO.

5.6

Directies: studiedagen voor schoolleiding

De schoolleiding zal worden uitgenodigd voor vormings- en informatiemomenten over actuele onderwijsthema‟s zoals: 

de lessentabellen en de nieuwe leerplannen;



evaluatie en zelfevaluatie van personeel;



zelfstandig leren (GIP);



er wordt onderzocht of het mogelijk is een expertisenetwerk op te starten i.v.m. evaluatie(beleid).


61

Secundair onderwijs

5.7

Doorlichting

De pedagogische begeleiding beschouwt de doorlichting als een onderdeel van kwaliteitszorg. De scholen kunnen zowel vóór als na de doorlichting begeleiding aanvragen. Vóór de doorlichting kan de begeleiding ondersteuning bieden bij het uitwerken van het schoolinformatiedossier en/of vakinfodossier. Bij begeleiding na doorlichting wordt in verschillende stappen gewerkt: 

analyse van het doorlichtingsverslag;



toelichten en duiden van het doorlichtingsverslag aan een beleidsondersteunende werkgroep binnen de school en/of het schoolteam;



het opstellen van een actieplan;



het verzorgen van studiedagen en/of nascholingssessies die tegemoetkomen aan de in het verslag gesignaleerde aandachtspunten;



ondersteuning van verschillende acties;



het uitvoeren van tussentijdse evaluaties;



het zoveel mogelijk uitvoeren van een eindevaluatie.

Zie ook 5. 16

5.8

Evaluatiebeleid

De pedagogische begeleidingsdienst kan samen met de GOK-begeleiding scholen ondersteunen die aan een evaluatiebeleid en een functionele rapportering werken. Het uitgangspunt hierbij is het afstemmen van de evaluatie op het instructieproces en het leerproces van de leerlingen. Concrete items zijn bijvoorbeeld: 

het overschakelen van examens naar alternatieve vormen van evaluatie;



rapportering;



begeleidende en delibererende klassenraden;



de plaats van proces- en productevaluatie;



zelfevaluatie;



evaluatie van competenties;



evaluatie van groepswerk;



het verbeteren van de competentie van de leerkrachten om vragen op te stellen (kennis, vaardigheden) in functie van eindtermen en vakdoelstellingen, rekening houdend met het taalbeleid van de school, en om toetsen, groepswerk, attitudes, vaardigheden,… te beoordelen;



er wordt onderzocht of het mogelijk is een expertisenetwerk op te starten i.v.m. evaluatie(beleid).


62

Secundair onderwijs

Dit jaar richten we onze aandacht verder op de geïntegreerde proef, de evaluatie van de onderzoekscompetentie en het werken met portfolio. De algemene leerplantekst in verband met evaluatie wordt geactualiseerd.

5.9

GIP

De pedagogische begeleidingsdienst biedt ondersteuning bij de concretisering van de GIP-proef in de school. Dit gebeurt o.a. via de documenten“GIPLeidraad voor leerkrachten”, “GIP-Leidraad voor leerlingen”, “Het organiseren van GIP-werkgroepen per studiegebied”. Op vraag van de school kan ondersteuning worden geboden aan de GIPbegeleiders met het oog op de invulling van kwaliteitsvolle GIP-proeven.

5.10

GOK-aanbod

De GOK-begeleiding legt dit jaar het accent op het begeleiden van scholen bij het bijsturen van de schooleigen visie GOK na de zelfevaluatie en bij de voorbereiding van het inspectiebezoek in het schooljaar 2007-2008. Hierbij wordt aandacht besteed aan het evalueren van de werking op de verschillende niveaus (school-, leerkrachten- en leerlingenniveau) en de integratie in de reguliere werking. De GOK-begeleiding organiseert daarnaast regionaal of op vraag van de scholen de volgende begeleidings- en/of vormingssessies: 

de GOK-werking voor beginnende scholen en beginnende leerkrachten met extra uren GOK;



evaluatie van de uitvoering van de zelfevaluatie en de eventuele bijsturing van de schooleigen visie GOK;



voorbereiding van het inspectiebezoek;



omgaan met veranderingsprocessen;



breed evalueren;



wat na de 2 GOK-cyclus?



er worden modules uitgewerkt van aan GOK gerelateerde onderwerpen;

de

Alle onderwerpen uit het vorige begeleidings- en vormingsaanbod kunnen op vraag van een school worden hernomen. Gedetailleerde informatie over het volledige begeleidings en vormingsaanbod is te vinden in het GOK-begeleidingsplan 2007-2008.

5.11

ICT: de meerwaarde van ICT in alle vakken

Op vraag van de school en ten gevolge van de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen/ontwikkelingsdoelen ICT voor de eerste graad bieden we ondersteuning aan de ICT-coördinator in zijn pedagogische taak. Het gaat hier om de implementatie van de VOET en VOOD ICT in de eerste graad en de


63

Secundair onderwijs

ontwikkeling van een ICT-beleidsplan. We bieden vormingsmomenten aan over het gebruik van multimedia in de technische vakken. We bieden laagdrempelige ICT-initiatie aan voor leerkrachten van alle vakken. Samen gaan we na wat de meerwaarde is van het gebruik van ICT: 

in het vak;



bij het uitwerken van zelfstandige opdrachten voor leerlingen;



bij het opstellen van een jaar- en vorderingsplan vertrekkend vanuit de leerplanstructuur;



als didactische ondersteuning.

De algemene leerplantekst in verband met ICT wordt geactualiseerd. In de leerplannen van de eerste graad worden de VOET/VOOD ICT geïntegreerd.

5.12

Internationalisering

De begeleidingsdienst onderkent het belang van internationalisering en stimuleert de scholen in die zin. De begeleiding informeert over en ondersteunt de scholen bij mogelijke projecten. Expertise in nieuwe componenten, inzichten en methodieken wordt met behulp van Europese projecten verder uitgebouwd. Er wordt onderzocht of een Leonardo-mobiliteitsproject in verband met technologische opvoeding kan worden opgezet.

5.13

Klasmanagement

Op vraag van de school biedt de pedagogische begeleiding vormingsmomenten aan waarin klasmanagement gekaderd wordt in een visie op leren en waarbij instrumenten aangeboden worden om een krachtige leeromgeving te creëren (bv. leerzorg). De GOK-begeleiding organiseert op vraag van de scholen de volgende begeleidings-en vormingsmomenten: 

interactieve werkvormen,



actief leren.

5.14

Kwaliteitszorg

De pedagogische begeleidingsdienst ondersteunt scholen in een proces van zelfevaluatie en kwaliteitszorg. We helpen de scholen bij de eigen werking en anticiperen op het evalueren, het detecteren van knelpunten en het aanbrengen van verbeterpunten. Het uitwerken van het schoolwerkplan en het uitschrijven van het schoolinformatiedossier zijn een concretisering van een kwaliteitsvol schoolbeleid. De pedagogische begeleiding ontwikkelt een aanpak/instrument voor de zelfevaluatie en kwaliteitsbewaking door de vakgroep.


64

Secundair onderwijs

5.15

Langdurige begeleiding

Begeleidingen worden over verschillende jaren gespreid en houden verband met volgende thema‟s: 

vakgroepwerking



ICT,



taalbeleid,



werking vakoverschrijdende eindtermen,



begeleiding na doorlichting,



procesevaluatie,



proeftuinen,



Brussels Curriculum,



virtueel kantoor in het TSO,



bedrijfsbeheer,



WELP,



GIP,



stage,



technologische opvoeding,



onderzoekscompetentie,



introductie seminaries,



gezondheidsbeleid op school



verkeerseducatie;



ondersteuning bij de implementatie van nieuwe beleidsopties, bijvoorbeeld: Leerzorg, “Leren en Werken” Kwalificatiestructuur,…

5.16

Leerlingenbegeleiding

De begeleiding biedt ondersteuning aan in verband met klasmanagement: door het verhogen van de kwaliteit van het pedagogisch-didactisch handelen wordt rekening gehouden met alle leerlingen (differentiatie, leerstijlen, werkvormen, … ). Ook de GOK-begeleiding heeft een begeleidings- en vormingsaanbod waarop de scholen kunnen ingaan. Het gedetailleerde begeleidingsplan GOK dat de scholen toegestuurd krijgen, biedt een overzicht van de onderwerpen.

5.17

Leerlingenparticipatie

Vanuit het gemeenschappelijk pedagogisch project zit leerlingenparticipatie in de leerplannen ingewerkt: de begeleidingsdienst ontwikkelde voor een aantal vakken zelfevaluatiefiches voor de leerlingen, studiewijzers en instructiefiches, waardoor de participatie van leerlingen in het eigen leerproces wordt verhoogd. Deze instrumenten zijn opgenomen als bijlage in de leerplannen. Begeleidingsplan 2007-2008

65

Secundair onderwijs

De eindtermen (VOET/VOOD eerste graad en PAV tweede en derde graad) werden/worden in leerlingentaal omgezet. Dit geeft de mogelijkheid deze eindtermen met de leerlingen te bespreken, hen erover te bevragen, en hen te betrekken bij de realisatie ervan. Het advies van de Vlor i.v.m. het leerlingenstatuut wordt opgevolgd.

5.18

Middenkaderoverleg

De pedagogische begeleidingsdienst neemt verdere initiatieven om actuele thema‟s met het middenkader te behandelen. De begeleidingsdienst beschouwt het middenkader van Technisch Adviseurs, Technisch Adviseurs- Coördinatoren en coördinatoren als ankerfiguren in een school om onderwijsvernieuwing te introduceren en implementeren. Het middenkader heeft een brugfunctie met externe organisaties, bedrijven, …. en de school. Om de betrokkenheid van het middenkader te waarborgen is het „TACTAoverleg‟ als platform voor informatie-uitwisseling, overleg, vorming en standpuntbepaling opgericht Naast de begeleiding van de specifieke schoolopdrachten wordt aan leden van dit middenkader eveneens gevraagd om OVSG te vertegenwoordigen in tal van commissies. Samen met de pedagogische begeleidingsdienst adviseren de externe vertegenwoordigers de visie en de standpunten van OVSG. De terugkoppeling wordt voorzien tijdens het middenkaderoverleg.

5.19

Moderne vreemde talen (MVT)

Sommige scholen willen de kwaliteit van hun vreemdetalenonderwijs verbeteren. Ook hier wordt wel eens de term taalbeleid gebruikt. In dit geval werken we samen met de vakgroep MVT: knelpunten worden geïnventariseerd, er wordt samen nagegaan hoe de aanpak in de klas kan worden verbeterd, welk materiaal daar eventueel voor nodig is en welke bijzondere acties nog moeten worden gepland (nascholing, vakoverschrijdend werken, extramurosactiviteiten, geïntegreerde proef,…). De instap zal meestal verlopen door het communicatiever maken van de aanpak in de klas. Schooloverstijgend worden bovendien studiedagen voor leerkrachten Frans georganiseerd: 

Taal is een gezelschapsspel (integratie van leren leren en sociale vaardigheden in spelactiviteit: Frans).



Speelse schrijfvaardigheid (Frans, eerste en tweede graad).



Een eenvoudig receptenboekje voor vermoeide leerkrachten: leren leren en sociale vaardigheden in eenvoudige communicatieve activiteiten.

Het CLIL-project wordt opgevolgd en de deelnemende scholen worden ondersteund. Niet-deelnemende scholen kunnen met eigen middelen hierbij aansluiten.


66

Secundair onderwijs

In functie van het Europees referentiekader en met het oog op de herwerking van de eindtermen Frans worden de leerplannen Frans van de eerste graad geactualiseerd. Voor het netoverschrijdend nascholingsproject FORMACOM III staat de begeleidingsdienst mee in voor het realiseren van de doelstellingen o.a. de vorming „Formation de formateurs‟. De pedagogische begeleidingsdienst staat op haar beurt in voor de begeleiding van de leerkrachten Engels van de netoverschrijdende nascholing te Saffron Walden.

5.20

Modularisering

De pedagogische begeleidingsdienst ondersteunt de scholen die in het experiment modulair onderwijs zijn gestapt. De pedagogische begeleiding volgt het experiment modulair onderwijs van nabij op en stuurt bij waar nodig. Op vraag van de school kan ondersteuning worden geboden bij het realiseren van PAV-doelstellingen in verschillende modules en erbuiten.

5.21

Nascholing met externen

De pedagogische begeleidingsdienst neemt samen met AVSG initiatieven tot nascholing op vraag van de scholen of als er n.a.v. begeleidingsopdrachten tekorten aan competentie blijken te zijn bij specifieke lerarengroepen, bijvoorbeeld ten gevolge van nieuwe pedagogische eisen die aan hen worden gesteld. Voor andere initiatieven kan de begeleidingsdienst een beroep doen op externen. Inhoud en uitwerking worden verzorgd door de pedagogische begeleidingsdienst of de externen zelf. De pedagogische begeleidingsdienst werkt al of niet samen met volgende externen: ACTA, Toekomstopwielen, CVDV – IDEA, softwareleveranciers, sectorfederaties, IVOC, UNIZO, VIVO, IPV, VOKA-Kamers van Koophandel, Horeca Vlaanderen, Vormelek, Agoria Vlaanderen, Jonge Vlaamse ondernemers, Cevora, WEB, INOM, Eduplus, Chemische sector, Educam, Vooruitzenden, Comokra, Het huis van de toekomst, universitaire instellingen, Leefsleutels, UBK, FVB, het Rode Kruis, e.a.

5.22

Ondersteuning van de school bij het (ontwikkelen) implementeren van leerplannen

De pedagogische begeleidingsdienst organiseert schooloverstijgende bijeenkomsten (interscolaire vakgroepen) waarop de nieuwe leerplannen geïmplementeerd worden: ste



voor PAV 1 , 2de en 3de graad SO (portfoliodidactiek);



voor het leerplan PAV DBSO;



voor de TV en de PV - 2de en 3de graad SO;



voor technologische opvoeding 1


ste

graad A en B-stroom,

67

Secundair onderwijs



voor de 3de leerjaren 3de graad TSO/BSO;

Er wordt aandacht besteed aan de pedagogisch-didactische consequenties van de eindtermen: taakgericht onderwijs, evaluatie van vaardigheden, strategieën en zelfstandig leren. Op vraag kan dit ook voor de scholengemeenschap of de school georganiseerd worden. Daarenboven biedt de begeleidingsdienst ook technische en inhoudelijke ondersteuning voor het verwerken van leerplannen tot jaarplannen. Hierbij gaat de aandacht uit naar de horizontale coördinatie tussen de vakken van de studierichtingen met behulp van geïntegreerde jaarplannen. Tijdens de implementatiefase wordt vakondersteuning geboden via begeleiding en nascholing. Op vraag van de school leren we de vakgroep en/of een individuele leerkracht werken met het leerplan. Hierbij komen aan bod: leren werken in functie van eindtermen, eigen keuzes maken en accenten leggen, opstellen van jaarplanning, integratie van vakoverschrijdende eindtermen (VOET) in de doelstellingen, leerinhouden en werkvormen, vakdidactiek, integratie van GOKdoelstellingen in het vak (in de leerplannen), het aanleggen van een vakdossier. De meerwaarde van ICT in het vak wordt besproken.

5.23

Overgang basis-secundair

In enkele pilootscholen wordt gewerkt rond leerlijnen derde graad basisonderwijs – eerste graad secundair onderwijs, bv. voor de vakgebieden ICT, technologie, taal (Nederlands en Frans). De pedagogische begeleiding stimuleert en ondersteunt netwerken van basisen secundaire scholen in functie van een meer gefundeerde oriëntering om het watervaleffect te beperken.

5.24

Proeftuinen

In het kader van het proeftuinenproject „ruimte voor onderwijsvernieuwing‟ zijn een aantal stedelijke en gemeentelijke scholen of scholengemeenschappen actief als voortrekkersschool. De pedagogische begeleidingsdienst ondersteunt de scholen, bij het uitwerken van de projecten. Deze begeleiding is gericht op: 

het verhogen van de innovatiecapaciteit en onderwijsvernieuwing;



het verhogen van het beleidsvoerend vermogen van scholen;



het vorm geven aan de school met bijzondere aandacht voor elementen als :

 de overgang van basis- naar secundair onderwijs;  Technologische opvoeding als brug tussen basisen secundair onderwijs;  talentontwikkeling;  leren en kiezen;


68

Secundair onderwijs

 leren en werken.

5.25

Relatie school – bedrijf – bedrijfssector

De begeleidingsdienst coördineert samenwerkingsinitiatieven tussen bedrijven, sectoren, andere organisaties, regionale technologiecentra enerzijds en scholen anderzijds. Leerkrachten, technisch adviseurs en technisch adviseurs-coördinatoren krijgen informatie over het materiaal en de nascholing die door de verschillende instanties worden aangeboden. De begeleiding organiseert en/of coördineert ook bedrijfsbezoeken. De begeleidingsdienst waakt erover dat de nieuwe technologische ontwikkelingen worden opgevolgd en geïmplementeerd. De pedagogische begeleidingsdienst bewaakt de concretisering van de respectieve sectoren onderwijsconvenants. Leerkrachten die een stage willen volgen in het kader van hun professionalisering, worden begeleid i.v.m stageplaats, stageduur, stagecontract,… De pedagogische begeleidingsdienst ondersteunt in samenwerking met de verschillende sectorfederaties nieuwe tewerkstellingsinitiatieven voor het DBSO.

5.26

Taalbeleid

Op vraag van de school of de scholengemeenschap en vertrekkend van de beginsituatie van de school bieden we ondersteuning bij de ontwikkeling van een taalbeleid, ook voor niet-GOK-scholen. Hierbij maken we ook gebruik van het instrument van de inspectie, van de leerplannen en van het stappenplan taalbeleid. We richten ons niet enkel tot de taalleerkrachten maar tot het volledige schoolteam. Van een taalbeleid maken deel uit: taakgericht onderwijs, leerlingactieve werkvormen, communicatie- en leerstrategieën, cursussen leerlingvriendelijk maken, examen- en toetsvragen opstellen, taalaanbod, leesbevorderingsprojecten opstarten. We gaan samen na welke kansen elk vak biedt om taalvaardigheid te bevorderen en hoe een goede taalvaardigheid leidt tot betere leerresultaten in het vak. Scholen kunnen op één van deze items apart focussen. De GOK-begeleiding biedt deze items op vraag van de scholen als vormingsmomenten aan. De pedagogische begeleiding is projectverantwoordelijke voor het prioritair nascholingsproject „Een schoolbeleid voeren voor taalgericht vakonderwijs‟.


69

Secundair onderwijs

5.27

Vakgroepwerking

De intense samenwerking tussen vakspecialisten bijvoorbeeld tijdens de leerplancommissies geeft aanleiding tot een intense vakgroepwerking, schoolspecifiek en schooloverstijgend. Op vraag van de school of de scholengemeenschap kan de pedagogische begeleidingsdienst de vakgroepwerking optimaliseren. Hierbij kunnen aan bod komen: het gebruik van het vakinformatiedossier, het draaiboek voor vakgroepen, het servicedocument VOET, …. Ook via de vakgroepwerking kan gecommuniceerd worden over de integratie van de principes van de GOKwerking.

5.28

Vakoverschrijdende eindtermen (VOET)

Voor coördinatoren VOET en/of verantwoordelijken van de vakgroepen worden vormingsmomenten aangeboden in verband met de VOET. Er wordt nagegaan hoe het werken aan de VOET kan worden ingebouwd in het schoolbeleid. Het uitgangspunt hierbij zijn de leerplannen waarin de vakoverschrijdende eindtermen werden verwerkt. Het servicedocument van de inspectie wordt gebruikt als instrument voor reflectie, zelfevaluatie en bijsturing. De GOK-scholen gaan na hoe de gekozen GOK-doelstellingen samenvallen met de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen. Zij kunnen hiervoor het instrument gebruiken dat ontwikkeld werd door de GOKbegeleiding en dat linken legt tussen de VOET en VOOD en de GOKdoelstellingen. De school kan voor de aparte vakoverschrijdende onderwerpen begeleid worden (leren leren, sociale vaardigheden, opvoeden tot burgerzin, milieueducatie, gezondheidseducatie, muzisch-creatieve vorming, technisch-technologische vorming). Er is een specifiek aanbod sociale vaardigheden voor leerkrachten DBSO. De GOK-begeleiding biedt op vraag van de scholen begeleidings-en vormingsmomenten aan over „Werken aan sociale competenties van leerlingen‟ en „Werken aan sociale vaardigheden met behulp van de axenroos‟.

5.29

Vernieuwing leerplannen

Er wordt gewerkt aan: 

de inhoudelijke opwaardering van het studiegebied handel in het TSO;



natuurwetenschappen in de eerste graad (naar aanleiding van nieuwe eindtermen);



de inhoudelijke invulling van de 2



de inhoudelijke opbouw en samenhang van de leerplannen wiskunde met het oog op de aansluiting basis-secundair, de introductie van ICT, ste de de leerlijnen 1 , 2 , 3 graad, probleemoplossend denken en de introductie van taalbeleid;



de afstemming van het vak plastische opvoeding op het vak verkoop in de de de studierichtingen Verkoop en Winkelbeheer en etalage 2 en 3 graad BSO;


de

de

en 3

graad Topsport BSO;

70

Secundair onderwijs



5.30

een proefproject voor de ontwikkeling van competentiegerichte leerplannen in de derde graad BSO.

Zelfstandig leren

Op vraag van de school biedt de pedagogische begeleiding ondersteuning bij het opstellen van leerlijnen vakoverschrijdende eindtermen leren leren. De vakdoelstellingen zijn hierbij het vertrekpunt. De begeleidingsdienst biedt instrumenten aan voor zelfstandig leren, reflectie en bijsturing. In een volgende fase komt het vakoverschrijdend werken aan leren leren aan bod. Onderzoekscompetentie ASO: in samenwerking met ASO-scholen wordt de leidraad voor leerlingen en leerkrachten geëvalueerd en bijgestuurd met inbegrip van procesevaluatie). De pedagogische begeleiding zal zich op vraag van de school samen met leerkrachten focussen op zelfstandig leren in de geïntegreerde proef De pedagogische begeleiding kan op vraag van de school samen met leerkrachten onderzoeken in hoeverre elementen van zelfstandig leren in de bestaande geïntegreerde proef verwerkt zijn en eventueel kunnen worden bijgestuurd. In opvolging van het Leonardo-mobiliteitsproject kunnen de scholen ondersteund worden bij de implementatie van de portfoliodidactiek in PAV.

6 Publicaties

6.1

Leerplannen

De door de inspectie goedgekeurde leerplannen worden o.a. via dvd verspreid naar de scholen en andere belangstellenden. Zij kunnen ook worden afgehaald van de website. Voor een overzicht van de geplande leerplanontwikkeling in 2007-2008 verwijzen we naar de bijlage.

6.2

Website

In de rubriek „Pedagogische ondersteuning‟, luik secundair onderwijs, nemen we algemene en praktisch gerichte, actuele informatie op over begeleiding en nascholing. Bij „Publicaties en documenten‟ vinden scholen en andere gebruikers er onze lessentabellen met van daaruit linken naar de leerplannen. De website geeft ook een overzicht van andere pedagogische publicaties.


71

Secundair onderwijs

7 Relaties en samenwerking

7.1

Interne relaties

In het kader van Leerzorg wordt overleg gepland tussen het gewoon en het buitengewoon onderwijs, zowel op niveau van het basis- als het secundair onderwijs. Dit overleg heeft tot doel een analyse te maken van de specifieke aandachtspunten bij de organisatie van inclusief onderwijs.

7.2

Vlaamse Gemeenschap

De relaties met de overheid liggen op het terrein van:

7.3



het kabinet van de minister bevoegd voor Onderwijs;



het departement Onderwijs (o.a. de onderwijsinspectie, de Dienst voor Beroepsopleiding, de Entiteit Curriculum, specifieke werkgroepen);



de Vlaamse Onderwijsraad;



andere departementen.

Vlaamse Onderwijsraad

Leden van de pedagogische begeleidingsdienst participeren in de Raad Secundair Onderwijs, in de commissies TSO/BSO, ASO en KSO, in de commissie DBSO en in een aantal onderliggende commissies en werkgroepen.

7.4

Schoolbesturen en scholen

De gemeentelijke en stedelijke inrichtende machten en scholen hebben een inbreng in overlegorganen en leerplancommissies.

7.5

AVSG

De pedagogische begeleidingsdienst ontwikkelt samen met AVSG (het Adviesen Vormingscentrum van Steden en Gemeenten, vzw) in het kader van de decretale opdracht, initiatieven voor de nascholing. De begeleidingsdienst kan op vraag van de scholen/centra instaan voor de implementatie van de gevolgde nascholing. Zie het activiteitenverslag.


72

Secundair onderwijs

7.6

Andere begeleidingsdiensten

7.6.1 Provinciaal onderwijs De relaties met POV liggen op het terrein van: 

informatieverstrekking over de leerplannen van OVSG die worden gebruikt door de provincies Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen;



overleg aangaande afvaardiging en vertegenwoordiging;



afstemming van de leerkrachtenbegeleiding door OVSG en de leerlingenbegeleiding door CLB‟s van het provinciaal onderwijs in gemeentelijke scholen.

7.6.2 Gemeenschapsonderwijs (GO!) De samenwerking met het gemeenschapsonderwijs is te situeren op het terrein van: 

uitwisseling van de eigen periodieken;



uitwisseling van leerplannen;



afstemming van de leerkrachtenbegeleiding door OVSG en de leerlingenbegeleiding door CLB‟s van het gemeenschapsonderwijs in gemeentelijke scholen.

7.6.3 Vrij gesubsidieerd onderwijs De samenwerking met het VVKSO ligt op het terrein van:

7.7



de uitwisseling van de eigen periodieken;



de uitwisseling van leerplannen;



de afstemming van de leerkrachtenbegeleiding door OVSG en de leerlingenbegeleiding door de vrije CLB‟s in gemeentelijke scholen.

Sector- en onderwijsconvenants

De bestaande convenants worden verder door de begeleidingsdienst opgevolgd in de stuurgroepen en in de begeleidingscommissies. De begeleiding ondersteunt de scholen bij de uitwerking van nieuwe convenants en de correcte invulling en de opvolging ervan in de scholen.

7.8

Andere contacten

De begeleidingsdienst onderhoudt relaties met onderwijsinstellingen en organisaties die onderwijsinitiatieven nemen. Hij doet dit enerzijds met het oog op het verzamelen van informatie ten behoeve van de scholen en anderzijds voor de werking van de eigen dienst en de verhoging van de vakbekwaamheid. Dit zijn bijvoorbeeld: Begeleidingsplan 2007-2008

73

Secundair onderwijs



universitaire instellingen;






socio-economische organisaties;



diverse bedrijven;



Europese organisaties;



ambassades.


74

Buitengewoon Secundair onderwijs

Hoofdstuk 4



1.1

Cijfergegevens De cijfers zijn die van 1 februari 2007. Provincie

Scholen

Leerlingen**

Antwerpen

6

878

Vlaams-Brabant+BHG

5

524

Limburg

2

398

Oost-Vlaanderen

1

263

Totaal 14 2063 ** In de telling van de leerlingenaantallen zijn de ziekenhuisscholen van Antwerpen en Gent niet inbegrepen.

2 Begeleidingskader

2.1

Personeelsomkadering 1 pedagogisch adviseur is belast met het buitengewoon secundair onderwijs (BuSO), de coördinatie van het geïntegreerd onderwijs (G.On) en de coördinatie van het pilootproject ASS. Daarnaast wordt een halftijds pedagogisch medewerker ingeschakeld.


3.1

Integrale begeleiding Mede door middel van integratie van expertise uit verschillende invalshoeken wordt een samenwerking tussen gewoon en buitengewoon onderwijs en reguliere begeleiding en GOK/LOP/-begeleiding nagestreefd. Dit zoveel als mogelijk in samenwerking met de begeleidingsdienst van het CLB.


75


3.2

Begeleidingsaanbod

Uitwerking Het begeleidingsaanbod wordt uitgewerkt op basis van de evaluaties van de begeleidingsactiviteiten van het vorige schooljaar, het directeurenplatform en contacten met de scholen. Ook anticipeert de begeleidingsdienst op evoluties in onderwijs om zo proactief scholen te ondersteunen inzake onderwijsontwikkelingen. Naast het inspelen op onderwijsontwikkelingen intervenieert de begeleidingsdienst i.f.v. momentane noden, bijvoorbeeld naar aanleiding van beleidsinitiatieven, nieuwe projecten,…

Bekendmaking Bij het begin van het schooljaar ontvangen de scholen het begeleidingsaanbod. Op het directeurenplatform wordt het aanbod toegelicht. De begeleiding organiseert naast schoolspecifieke ook schooloverstijgende vormingsmomenten waarvan de scholen in de loop van het schooljaar op de hoogte worden gebracht via brief, folders, e-mails en de website van OVSG.

3.3

Vraaggestuurde begeleiding De begeleiding werkt vraaggestuurd. Op vraag van de school geeft de begeleidingsdienst ondersteuning bij het ontwikkelen van een schooleigen visie, het structureel verankeren en gefaseerd uitwerken met aandacht voor evaluatie en bijsturing De begeleidingsdienst gaat in op vragen van de scholen over het begeleidingsaanbod en op vragen die ingegeven zijn vanuit specifieke behoeften. De school neemt contact op met de begeleidingsdienst en samen wordt gezocht maar de meest geschikte wijze van samenwerking. Dit kan zijn: 

een oriënterend gesprek,



informatie geven,



een individuele begeleiding,



begeleiding van een werkgroep,



een pedagogische studiedag,…

De pedagogische begeleiding bestaat uit het intakegesprek, het vergroten van het draagvlak in de school, het betrekken van het schoolteam, de evaluatie en de implementatie van de resultaten. Bedoeling is een meer beleidsmatige aanpak in de school te propageren zodat het rendement verhoogt en de inhouden in functie staan van de totale kwaliteitszorg binnen de school. Veel aandacht gaat uit naar de werkvormen: teambevordering en interactie zijn hier sleutelwoorden.


76


Om te kunnen ingaan op zeer specifieke aanvragen en opdrachten onderhoudt de begeleidingsdienst goede relaties met externen en is hij permanent op zoek naar kwalitatief hoogstaande partners voor samenwerking.

3.4

Betrokkenheid van directies De werking van de begeleidingsdienst wordt gekenmerkt door een streven naar een sterke betrokkenheid van en interactie met de directies. De directie is een spilfiguur in de samenwerking pedagogische begeleidingsdienst – school, meer in het bijzonder voor wat betreft het expliciteren van de begeleidingsbehoeftes en het integreren van de begeleidingsinterventies in de schoolwerking.

3.5

Kiezen voor kwaliteitszorg De begeleidingsdienst plaatst zijn begeleiding in de context van de interne kwaliteitszorg. Het schoolwerkplan kan de basis vormen van een verder te ontwikkelen kwaliteitszorgsysteem binnen de school. De directies worden ondersteund in hun beleidsvoerende capaciteiten en hun zelfevaluerend vermogen. Daartoe voorziet de pedagogische begeleidingsdienst voor scholen ondersteuning bij de ontwikkeling van aangepaste instrumenten. De begeleidingsdienst kan samen met het schoolteam initiatieven ontwikkelen waardoor een kwaliteitszorgbeleid binnen de school wordt gestimuleerd. Het verhogen van het beleidsvoerend vermogen staat dit schooljaar centraal. Naast de directies worden teamleden ondersteund die een coördinerende opdracht hebben. Deze ondersteuning heeft tot doel hun participatie in het kader van de kwaliteitsverbetering te optimaliseren. De pedagogische begeleidingsdienst ontwikkelt strategieën die ertoe moeten bijdragen dat de aangeboden ondersteuning meer impact heeft op het kernproces (klasgebeuren) in de school.

3.6

Kiezen voor procesbegeleiding De begeleidingsdienst ondersteunt scholen bij het uitbouwen van organisatiestructuren. Daarin zijn de directie, beleidsondersteunende personen en werkgroepen binnen de school de voornaamste doelgroepen. De begeleiding richt zich op het initiëren, stimuleren en ondersteunen van processen gericht op schoolteamontwikkeling. De procesbegeleiding kan in de school op verschillende niveaus georganiseerd worden: directieniveau, middenkaderniveau, op het niveau van werkgroepen met individuele leerkrachten.

3.7

Langdurige begeleiding De pedagogische begeleidingsdienst geeft de voorkeur aan langdurige begeleidingen waarbij planmatig kan worden gewerkt.


77


Een grondige analyse van de noden en verwachtingen van de school/het schoolteam of het doorlichtingsverslag van de onderwijsinspectie vormt de basis voor het uitschrijven van een actieplan. Door een grondige analyse van de beginsituatie worden concrete werkpunten geformuleerd in een actieplan. Aan de hand van dit actieplan wordt het schoolteam op weg gezet om zelf richting en vulling te geven aan het schoolveranderingsproces.

3.8

Afstemming pedagogische begeleiding – nascholing De pedagogische begeleiding en de nascholing zijn verschillende schoolondersteuningsstructuren. Toch wordt een inhoudelijke en organisatorische afstemming tussen beide structuren nagestreefd. Daar waar pedagogische begeleiding gratis is, is nascholing betalend en staat nascholing ook open voor niet-OVSG-scholen en -personeelsleden. De begeleidingsdienst zal dienaangaande in overleg met AVSG, in het kader van de decretale opdracht, initiatieven ontwikkelen voor scholen.

3.9

Overzichtskalender begeleidingsinterventies Alle ondersteuningsactiviteiten worden opgenomen in een begeleidingskalender. De gegevens van interventies kunnen worden geselecteerd per inrichtende macht of per school.

3.10

Eigen professionalisering De leden van de pedagogische begeleidingsdienst schrijven zich in in een plan voor permanente vorming. Dit plan wil proactief inspelen op evoluties en kwaliteitsondersteuning in het gewoon en buitengewoon onderwijs.

4 Ontwikkelingswerk

4.1

Raamplannen en opleidingsplannen BuSO OV1-OV2 De verdere ontwikkeling van de raamplannen OV1 en OV2 wordt mee opgenomen binnen de begeleiding van de schooloverstijgende werkgroep. Daarnaast wordt er geparticipeerd aan de werkgroepen die de visie ontwikkelen en de ontwikkelingsdoelen OV1 en OV2 uitschrijven. Beide worden verder op elkaar afgestemd.

4.2

Raamplannen en opleidingsplannen BuSO OV3 De nieuwe ontwikkelingsdoelen ASV OV3 zullen indin dit noodzakelijk blijkt, verder worden geïntegreerd in de bestaande raamplannen.


78


Ook het raamplan Lichamelijke opvoeding wordt verder aangepast in functie van de ontwikkelingsdoelen ASV. De nieuwe opleidingsplannen voor BGV OV3 worden verder geoptimaliseerd. Vanuit de begeleidingdienst worden verder activiteiten georganiseerd om deze in de scholen te implementeren. De leerkrachten worden begeleid bij de vertaling van de opleidingsplannen in fase-eigen richten streefplannen.


5.1

Op te volgen onderwijsontwikkelingen De volgende ontwikkelingen dienen te worden opgevolgd: 

de nieuwe opleidingenstructuur in het BuSO-OV3,



zelfevaluatie van scholen, in het kader van kwaliteitszorg,



het decreet gelijke onderwijskansen,



de alternerende beroepsopleiding binnen de integratiefase in het BuSO-OV3,



de aanpassing van de stages in het BuSO-OV2,



de modulaire opleidingenstructuur in het BuSO-OV3,



evoluties binnen de begeleiding van leerlingen met ernstige gedragsen emotionele stoornissen,



nieuwe ontwikkelingen binnen de Vlor-werkgroepen,



inclusief onderwijs,



geïntegreerd onderwijs,



de nieuwe leerlingenfinanciering,



organisatiestructuren buitengewoon onderwijs,



het dossier leerzorg,



de problematiek van leerlingen met zware functiebeperkingen,



convenants



gezondheidsbeleid op scholen



beleidsvoerend vermogen van scholen

Deze ontwikkelingen worden op de voet gevolgd door de begeleidingsdienst. De directies en de schoolteams worden optimaal geïnformeerd. In overleg zal worden gezocht naar begeleidingsstrategieën. Veel aandacht zal hierbij gaan naar interscolaire deskundigheidsuitwisseling.

5.2

Inclusief onderwijs In het kader van inclusief onderwijs worden de evoluties verder opgevolgd. De begeleidingsdienst participeert verder aan de werkgroepen m.b.t. deze


79


problematiek. Waar mogelijk worden ervaringen opgedaan rond inclusie in de ons omringende landen. De begeleidingsdienst voorziet in regelmatige terugkoppeling naar de directies. Er wordt regelmatig overleg gepleegd met de begeleidingsdiensten van de andere onderwijsniveaus en het CLB.

5.3

Geïntegreerd onderwijs De coördinatie van het G.On binnen OVSG blijft aangestuurd vanuit het BuSO. Op regelmatige basis wordt in een niveau-overstijgende stuurgroep de werking binnen de verschillende niveaus op elkaar afgestemd. Tijdens de niveaucoördinatie worden de ervaringen binnen de diverse niveaus doorgegeven.

5.4

Kwaliteitszorg Op vraag van en in samenwerking met de groep BuSO-directies zal een kwaliteitsbeleid verder worden geoptimaliseerd en schoolspecifiek worden uitgewerkt. Op vraag wordt ondersteuning geboden bij de ontwikkeling en implementatie van schoolspecifieke evaluatie-instrumenten. De klemtoon ligt vooral op:

5.5



voorwaarden bepalen op schoolorganisatorisch vlak om een kwaliteitsbeleid te kunnen introduceren;



instrumenten, indicatoren, standaarden,… selecteren;



training in het houden van functionerings-, evaluatie- en coachingsgesprekken;



het belang en de plaats van de zelfevaluatie nagaan binnen het evaluatie– en kwaliteitsbeleid van een school;



de relatie tussen de meta-evaluatie van de overheid en de zelfevaluatie van de school onderzoeken;



ervaring opdoen met zelfevaluatie en evaluatie van personeelsleden;



implementatie en begeleiding van het proces in de school.

Directies - directeurenplatform De begeleidingsdienst handhaaft haar dienstverlenende werking met intensieve en individuele contacten met de directeurs van de scholen en ondersteuning op juridisch-administratief en pedagogisch-didactisch vlak. Hierdoor kan ook worden gepeild naar de begeleidingsbehoeften en wordt de afstemming van de begeleiding op het niveau van de directie/ het schoolteam mogelijk. De begeleiding van nieuw aangestelde directeurs vormt een prioriteit. In dit kader wordt onder andere een tweedaags residentieel seminarie georganiseerd. De groep directies werkte een instrument uit voor zelfevaluatie van personeel in het kader van de kwaliteitszorg in de BuSO-scholen. De inzichten en


80


vaardigheden in het hanteren van het zelfevaluatie-instrument en het voeren van coachings- en evaluatiegesprekken dienen verder getraind te worden. Het door hen ontwikkelde instrument voor de zelfevaluatie van hun school (organisatie) op basis van het EFQM wordt verder schoolspecifiek bijgestuurd. Op die manier kan het gebruikt worden om een schoolinterne analyse te doen. Overleg, consultatie en samenwerking met de groep BuSO-directies is en blijft de basis voor de ontwikkeling van alle begeleidingsactiviteiten. In overleg met de deelnemers worden de data voor de vergaderingen van het directeurenplatform BuSO vóór het begin van het schooljaar vastgelegd. In dit overleg komen de volgende onderwerpen aan bod: 

implementatie van nieuwe onderwijsontwikkelingen;



informatieverstrekking m.b.t. onderwijsbeleid, beleidsintenties en onderwijsactualiteit;



het overleg hierover met als doel het uitwerken van standpunten die moeten worden ingenomen in de verschillende overlegstructuren;



het gezamenlijk vastleggen van aandachtspunten en prioriteiten m.b.t. het begeleidings- en nascholingsaanbod;



het opvolgen van de schooldoorlichtingen, m.n. het analyseren van de vaststellingen van de inspectie en deze kaderen in de steeds evoluerende visie t.a.v. het BuSO;



voor het schooljaar 2007-2008 opteerde de groep BuSO-directies ervoor om verder te werken rond de actiepunten kwaliteitsbeleid en beleidsvoerend vermogen in de BuSO-school. Indien nodig zal dit nog verder uitgewerkt worden. Beleidsvoerend vermogen is één van de werkpunten om het kwaliteitsbeleid verder te optimaliseren.

In overleg met alle scholen worden standpunten voorbereid t.a.v. het directeurenplatform BuSO. Vanuit de begeleidingsdienst wordt aan het directeurenplatform de nodige administratieve, juridische en logistieke ondersteuning geboden. Een medewerker van de juridische dienst wordt systematisch op het directeurenplatform uitgenodigd.

5.6

Schoolwerkplan optimaliseren De pedagogische begeleiding ondersteunt BuSO-scholen bij het optimaliseren van de schoolwerkplanontwikkeling. Alle BuSO-scholen hanteren een schoolwerkplan, als deel van de schoolorganisatie. Alle begeleidingsactiviteiten worden gesitueerd binnen de schoolwerkplanstructuur. Op niveau van schoolbeleid wordt de optie onderschreven dat binnen een school beleidsondersteunende groepen moeten worden gevormd. De schoolwerkplancoördinatoren kunnen in deze groepen belangrijke verantwoordelijkheden opnemen, de werkgroep schoolwerkplancoördinatoren kan hen daar ook op voorbereiden. Daarbij ondersteunen wij ook de werking van de verschillende werkgroepen in de school. Wanneer de nood dit aangeeft, kunnen bepaalde onderdelen van het schoolwerkplan worden geoptimaliseerd via de werkgroep voor schoolwerkplancoördinatoren. Dit kan via uitwisseling van informatie en schoolwerkplanprojecten. Jarenlange deelname aan de schoolwerkplanwerkgroep betekent een essentieel vormingsaspect voor de


81


coördinatoren. De onderwerpen en ook de werkvormen worden aangepast aan de specifieke noden. Tijdens het schooljaar 2003-2004 werd, in samenwerking met de schoolwerkplancoördinatoren, een digitaal kader uitgewerkt, dat gebaseerd is op de schoolwerkplanstructuur zoals die in de scholen gehanteerd wordt. In het schooljaar 2007-2008 wordt verder gewerkt aan de optimalisering hiervan in de scholen. De schoolwerkplanning wordt gestuurd vanuit de zorg voor kwaliteit. Hoe hieraan concreet vorm gegeven wordt, is terug te vinden in het schoolwerkplan. Dit integraal kwaliteitsproces wordt door de pedagogische begeleiding bewaakt en ondersteund.

5.7

Coördinatoren binnen de school (ABO, ASV, TAC, TA, SWP, IPBM…) Op vraag van directies en leden van het schoolteam, belast met een coördinerende taak, kan de pedagogische begeleidingsdienst vormingen organiseren over vergadertechnieken, omgaan met weerstanden en organiseren van overleg. Deze vormingen kunnen schooloverstijgend worden georganiseerd. Naast deze vormingsmomenten worden kansen tot overleg geboden. Hier kan, over de scholen heen, vakinhoudelijke en vaktechnische informatie uitgewisseld worden. Tijdens dit schooljaar krijgt het werken rond gezondheidseducatie prioriteit. De mogelijkheid wordt geboden om standpunten te formuleren naar de overheid of externe organisaties toe. Schooljaar 2007-2008 wordt er nagegaan in hoeverre er nog nood is aan het trainen van de coördinatoren in het voeren van functiegesprekken en functioneringsgesprekken. Bij een reële nood worden in samenwerking met externen opleidingen georganiseerd.

5.8

Begeleiding van nieuwe leerkrachten In het kader van de begeleiding van leerkrachten die nieuw zijn in het BuSO werden de vorige schooljaren reeksen inservicetrainingsdagen georganiseerd. Gezien de grote vraag wordt dit aanbod opnieuw geformuleerd naar de scholen. Deze vormingen worden verder modulair aangeboden. De inhoud van de modules wordt zoveel mogelijk vraaggestuurd vastgelegd. Deze kunnen, afhankelijk van de situatie, schoolgebonden of schooloverstijgend aangeboden worden. De modules bevatten o.a. volgende onderwerpen: 

organisatie en structuur van het buitengewoon onderwijs,



visie op het buitengewoon onderwijs,



handelingsplanning,



omgaan met gedragsmoeilijkheden,



klasmanagement,


82




5.9

…

Begeleiding bij doorlichting Informatie vóór doorlichting Op verzoek kan de begeleiding aan de directie- en/of het schoolteam informatie verstrekken over het doel van en de werkwijze bij de schooldoorlichting. De betrokkenheid van alle personeelsleden wordt daarbij belicht. Klassieke knelpunten kunnen worden getoetst aan de eigen situatie van de school. Begeleiding bij de remediëring na doorlichting De begeleidingsdienst ontvangt van alle scholen het doorlichtingsverslag. Indien wenselijk, kan de dienst het doorlichtingsverslag komen toelichten, duiden en de verdere begeleiding na doorlichting verzorgen. Er kan gewerkt worden aan afzonderlijke elementen of er kan een remediëring van langere duur opgezet worden al dan niet op basis van een contract met de inrichtende machten. De opvolging van de schooldoorlichting is een aanvullend onderdeel van de kwaliteitszorg in de school. De praktijk wijst uit dat de externe audit door de onderwijsinspectie in vele gevallen een uitstekend instrument kan zijn om als beginsituatie voor de begeleiding te worden gehanteerd. Via een begeleidingsplan en het (de) concreet uitgewerkte actieplan(nen) kan de begeleiding sterk ondersteunend werken bij schoolveranderingsprocessen. Deze werkwijze werd met de directies besproken en wordt door hen als dusdanig gewaardeerd. De werkwijze zal dan ook verder worden gevolgd.

5.10

Handelingsplanning Het handelingsplan is bij controle door de inspectie op de gevolgde leerinhouden het equivalent van het leerplan voor het gewoon onderwijs. De kwaliteit van handelingsplanning bepaalt dan ook in grote mate de kwaliteit van het buitengewoon onderwijs. Het optimaliseren van de handelingsplanning en de klassenraadwerking blijven constante prioriteiten. Wij stellen vast dat alle OVSG-BuSO-scholen de visie, structuur en modellen van handelingsplanning volgen zoals de begeleidingsdienst van OVSG deze heeft uitgewerkt en in de voorbije jaren heeft geïmplementeerd. De handelingsplanning voldoet zeker aan de vorm. Toch moeten scholen nog verder ondersteund worden om de inhoud permanent te optimaliseren. Leerkrachten ervaren de nood aan kennis en vaardigheden m.b.t. observatietechnieken, handelingsgerichte diagnose, vergadertechniek, houden van klassenraad, stellen van doelen, concreet uitwerken van handelingsplanning, evaluatievaardigheden en inzichten m.b.t. de bijsturing van het eigen orthodidactisch en pedagogisch handelen. Rond deze noden worden er dit schooljaar begeleidingsactiviteiten opgezet. Deze zullen op vraag van de directies vooral op klassenraden worden aangeboden.


83


Raamplannen (ASV) en opleidingsplannen (BGV) BuSO-OV3 Raamplannen, de pedagogisch-didactische planning op het macroniveau, zijn uitgewerkt voor algemene en sociale vorming (ASV) en Lichamelijke opvoeding. Deze laatste zullen gedurende dit schooljaar in een werkgroep geactualiseerd worden. Er wordt verder begeleiding voorzien bij de implementatie van de ontwikkelingsdoelen ASV. De leerkrachten hebben kennis genomen van de ontwikkelingsdoelen en de bijhorende visieteksten. Ze verwerven verder inzichten in de keuzeprocedure van de ontwikkelingsdoelen, de wijze waarop de richten streefplannen ASV kunnen worden aangepast rekening houdend met de optie voor een geïntegreerde ASV, aspecten van taalvaardigheidsonderwijs, de coördinatie met de beroepsgerichte vorming (BGV) en de additionele paramedische ondersteuning. Voor de beroepsgerichte vorming (BGV) worden, waar nodig, de opleidingsplannen geactualiseerd. Deze opleidingsplannen passen in de nieuwe opleidingenstructuur en zijn gebaseerd op de opleidingsprofielen die door de overheid werden ontwikkeld, in samenspraak met de betrokken sectoren. Elk jaar ondersteunt de begeleidingsdienst schoolteams bij de vertaling ervan naar het mesoniveau, in richten streefplannen per fase.

Richt- en streefplannen

OV3 De optimalisering van de richten streefplannen wordt in sterke mate bepaald door de externe evaluatie ervan ter gelegenheid van de doorlichting door de onderwijsinspectie. Na een eerste optimalisatie na doorlichting, meestal met sterke begeleiding van de begeleidingsdienst, lijkt in de scholen een proces van zelfevaluatie m.b.t. de richten streefplannen op gang te komen. De inhoud wordt geselecteerd uit de opleidingsplannen, die gebaseerd zijn op de opleidingsprofielen van de nieuwe opleidingenstructuur OV3. Het proces wordt tevens ondersteund door de bevindingen vanuit de alternerende beroepsopleiding en de individuele contacten met de bedrijfswereld. De begeleiding onderzoekt samen met de leerkrachten hoe de integratie in het beroepsleven kan worden geoptimaliseerd door bijzondere aandacht te schenken aan het trainen van sleutelvaardigheden, trajectbegeleiding, efficiënte vormen van stageorganisatie en de ervaringen vanuit de alternerende beroepsopleiding.

OV2 – OV1 De begeleiding organiseert samenkomsten voor leerkrachten en directies in scholen waarbij het opdoen van ervaringen, informatie-uitwisseling en vergelijking centraal staan. Aan de hand hiervan worden de richten streefplannen in de scholen met OV1 en OV2 geactualiseerd en geoptimaliseerd. Deelnemers van scholen en CLB‟s participeren aan werkgroepen georganiseerd door de DVO. Deze werkgroepen hebben tot doel de ontwikkelingsdoelen OV1 en OV2 uit te schrijven.


84


Evaluatiebeleid De begeleidingsdienst ondersteunt de BuSO-scholen die aan een evaluatiebeleid en een functionele rapportering werken. De visie wordt scherp gesteld en instrumenten en strategieën worden uitgewerkt. De ervaringen van de werking van de „alternerende beroepsopleiding in BuSO-OV3‟ geven zeer waardevolle feedback om de gehanteerde evaluatie-instrumenten bij te sturen. In een aantal scholen wordt het werken met de „SAM-schalen‟ ondersteund. Dit instrument blijkt zeer waardevol. De begeleiding ondersteunt ook het gebruik van de SAM-schalen in de opleidingsvorm 2.

Klassenraad De klassenraden zijn de draaischijf van de handelingsplanning. Er wordt een begeleiding aangeboden om de klassenraad doeltreffender te maken en handelingsplanning beter uit te werken. Voor BuSO wordt de nadruk gelegd op het multidisciplinaire en teamgerichte aspect van de klassenraad. Orthopedagogisch handelingsplan (OPHP) Het OPHP vormt de basis van het multidisciplinair handelen in het buitengewoon onderwijs. Scholen worden ondersteund bij het efficiënt hanteren van het instrument, als synthese van het overleg op de klassenraad. Verder wordt er gewerkt aan het optimaliseren naar inhoud en vorm.

5.11

Leerlingenparticipatie BuSO-scholen worden gemotiveerd om de leerlingenparticipatie op te nemen in het schoolwerkplan als een instrument om leerlingen voor te bereiden op participatie in de maatschappelijke structuren van hun toekomstige leef- en arbeidsmilieu. Er wordt nagegaan op welk van de verschillende aspecten van leerlingenparticipatie de school wil focussen, o.a. leerlingenraad, leerlingenparlement, leerlingencomités, werkvormen, schoolkrant, schoolreglement.

5.12

Leerlingenbegeleiding De pedagogische begeleiding ondersteunt de BuSO-scholen bij het structureel uitbouwen van de leerlingenbegeleiding, eventueel in een cel leerlingenbegeleiding. Zij hanteert hierbij het zogenaamde drielijnenmodel en beoogt zowel curatieve, preventieve als proactieve acties in de school. De werking rond leerlingenbegeleiding wordt functioneel gemaakt via het schoolwerkplan. Vanuit deze gestructureerde aanpak wordt de zorgbreedte naar alle leerlingen geoptimaliseerd.


85


Er worden afspraken gemaakt om in overleg met het CLB gecoördineerd in de scholen aan leerlingenbegeleiding te werken.

5.13

Specifiek aanbod opleidingsvorm 1 (OV1) en 2 (OV2) Voor deze opleidingsvormen wordt een schooloverstijgende werkgroep samengesteld. Deze heeft tot doel de problematiek binnen deze opleidingsvormen scherp te stellen. Daarnaast kunnen voorstellen geformuleerd worden die tot een mogelijke oplossing kunnen leiden. Dit alles gebeurt ter voorbereiding van de werkgroepen van de commissie BuSO in de Vlor.

5.14

Gezondheidsbeleid op scholen Al enkele jaren wordt er vanuit de VLOR aandacht besteed aan gezondheidsbeleid op scholen. De verbetering van de gezondheidstoestand bij onze jongeren is dan ook zeker een hot item. De pedagogische begeleiding ondersteunt de BuSO scholen bij het structureel uitbouwen van een gezondheidsbeleid op maat van hun school en in functie van de specifieke doelgroep.

5.15

Scholen ondersteunen in de begeleiden van jongeren met gedragsen emotionele stoornissen. Na afloop van het project „Borg de Zorg‟ in samenwerking met de Vlor, de Koning Boudewijnstichting en verschillende BuSO scholen is de publicatie “Leerkracht Veerkracht” uitgebracht. De begeleidingsdienst zal studiedagen en begeleiding van werkgroepen organiseren om het beleid rond jongeren met gedragsen emotionele stoornissen gestructureerd op te stellen. “Leerkracht veerkracht” zal de rode draad vormen in dit geheel.

5.16

Beleidsvoerend vermogen van scholen Door de steeds groter wordende autonomie van scholen en het evoluerend onderwijslandschap, wordt het belang van het beleidsvoerend vermogen steeds groter. De cultuur van zelfevaluatie en gedeeld leiderschap zijn hier slechts enkele aspecten van. De begeleidingsdienst zal scholen ondersteunen in het verhogen van het beleidsvoerend vermogen van de scholen.


86


6 Publicaties

6.1

6.2

6.3

Plannen 

raamplan ASV



raamplan LO



infobrochure voor schoolverlaters



opleidingsplannen BGV



kader voor digitaal SWP

Publicaties voor schoolondersteuning 

Zelfevaluatieinstrument voor kwaliteitsmanagement



Zelfevaluatieinstrument voor handelingsplanning



Functiebeschrijvingen personeel BuSO



G.On.- brochure



G.On.- folder



Functiebeschrijving G.On.-coördinator



Functiebeschrijving G.On.-begeleider

Website Alle publicaties worden op een selectief toegankelijke website geplaatst. Dit deel van de website zal enkel toegankelijk zijn voor leden van OVSG.


7.1

Interne relaties In het kader van inclusief onderwijs wordt overleg gepland tussen het gewoon en het buitengewoon onderwijs, zowel op niveau van het basis- als het secundair onderwijs. Dit overleg heeft tot doel een analyse te maken van de specifieke aandachtspunten bij de organisatie van inclusief onderwijs en informatiedoorstroming te verzorgen in het kader van het dossier leerzorg.


87


7.2

Vlaamse Gemeenschap

Kabinet Onderwijs Scholen die een grote aangroei van leerlingen kennen tussen 1 februari en 1 september, kunnen aanspraak maken op afwijkingsuren. De pedagogische begeleidingsdienst is aanwezig op het overleg over de toekenning van deze uren. Ook in het kader van leerlingen met ASS binnen G.On. worden extra middelen voorzien. Er blijft regelmatig overleg rond de problemen binnen het G.On.. De begeleidingsdienst participeert aan de cel speciale onderwijsleermiddelen.

Departement Onderwijs De nieuwe opleidingenstructuur voor het BuSO-OV3 werd ingevoerd op 1 september 2002. Na één schooljaar werd deze geëvalueerd. Hieruit bleek dat bijsturing noodzakelijk was. Deze bijsturing wordt verder opgevolgd.

Dienst Beroepsopleiding (DBO) Twee gemeentelijke scholen voor buitengewoon secundair onderwijs nemen deel aan het experiment modularisering. De pedagogische begeleidingsdienst helpt mede de eigenheid van het buitengewoon secundair onderwijs te bewaken en zorgt voor doorstroming van informatie naar de andere scholen toe.

Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) Leden van de pedagogische begeleidingsdienst zijn voorzitter en lid van de commissie BuSO van de Vlor. In opdracht van deze commissie worden ook een aantal werkgroepen opgericht. De voorzitter van de commissie BuSO volgt de vergaderingen van het bureau van de Raad Secundair onderwijs en tevens ook de Raad Secundair onderwijs op. Hij is ook lid van de stuurgroep COBUBOSO.

Dienst voor onderwijsontwikkeling (DVO) Leden van de pedagogische begeleidingsdienst, CLB‟s en leerkrachten van scholen nemen deel aan werkgroepen van de DVO. Deze werkgroepen hebben tot doel de ontwikkelingsdoelen uit te schrijven voor OV1 en OV2.

7.3

Andere begeleidingsdiensten Met de andere begeleidingsdiensten is er regelmatig overleg rond de nieuwe onderwijsontwikkelingen.


88


7.4

AVSG De pedagogische begeleidingsdienst ontwikkelt samen met AVSG (het Adviesen Vormingscentrum van Steden en Gemeenten, vzw) in het kader van de decretale opdracht, initiatieven voor de nascholing. De begeleidingsdienst kan op vraag van de scholen/centra instaan voor de implementatie van de gevolgde nascholing.

7.5

Relatie onderwijs - bedrijfssector

Convenants De bestaande convenants worden verder door de begeleidingsdienst opgevolgd in de stuurgroep en in de begeleidingscommissie. De begeleiding ondersteunt de scholen bij de uitwerking van nieuwe convenants en de correcte invulling en de opvolging ervan in de BuSO-scholen.

7.6

Andere contacten

Rusland De deelname aan de internettenprojecten in het Vlaams-Russische samenwerkingsakkoord worden voortgezet binnen de projectgroep “Kinderen en jongeren met bijzondere noden”. Een concrete projectbeschrijving werd daarvoor uitgeschreven.


89

Deeltijds Kunstonderwijs

Hoofdstuk 5


1 Doelgroep academies

1.1

Cijfergegevens Zoals vorig schooljaar zullen ook nu weer de cijfergegevens van het schooljaar 2006-2007 worden verwerkt in een brochure met als titel „Cijfers in het deeltijds kunstonderwijs XIII‟. Aan de hand van de telling van 1 februari 2007 zullen statistieken worden geactualiseerd omtrent de scholen, de leerlingen, het lestijdenpakket, de leerkrachten, het inschrijvingsgeld, de werkingstoelagen, de wedden en de kostprijs van het DKO. Verder worden de academies, hoofdinstellingen en filialen (o.a. nieuwe programmaties) in kaart gebracht waardoor het mogelijk wordt een duidelijk overzicht te geven in verband met de regionale spreiding van het DKO. Er worden eveneens listings aangemaakt van alle steden/gemeenten die een of ander aanbod van DKO binnen hun grondgebied aanbieden (momenteel 261 van de 327). In het kader van toekomstige programmaties worden nietgesubsidieerde initiatieven (teken- en muziekateliers) die momenteel nog volledig ten laste vallen van de gemeenten in kaart gebracht.

2 Begeleidingskader

2.1

Personeelsomkadering In de begeleidingsdienst DKO van OVSG zijn er vijf pedagogisch adviseurs (4 FTE) voor de studierichtingen Beeldende Kunst, Muziek, Woordkunst en Dans. In de werking van de begeleidingsdienst DKO wordt ook een pedagogische medewerker ingeschakeld (½ fulltime equivalent). Dit is een personeelslid met verlof wegens (bijzondere) opdracht. Op het einde van het schooljaar 20062007 werd een selectieprocedure opgestart voor de werving van een nieuwe medewerker (1 fulltime equivalent) voor de duur van het schooljaar 2007-2008 en het aanleggen van een wervingsreserve. Eén medewerker DKO is voltijds gedetacheerd in het kader van een netoverschrijdend project „muzische vorming‟.

2.2

Adviseurs met verantwoordelijkheden Eén pedagogisch adviseur is verantwoordelijk voor de studierichtingen Woordkunst en Dans. Twee adviseurs zijn verantwoordelijk voor de studierichting Muziek, één adviseur is ook verantwoordelijk voor de vorming. Twee pedagogisch adviseurs zijn verantwoordelijk voor de studierichting


90


Beeldende Kunst, één ervan is ook coördinator van de afdeling deeltijds kunstonderwijs.

3 Werkwijze begeleidingsdienst De pedagogische begeleidingsdienst gaat in op specifieke vragen vanuit de schoolbesturen en directies van academies. Alle vragen die door scholen of inrichtende machten worden gesteld en die ontvankelijk zijn, worden behandeld binnen de mogelijkheden van de dienst. De voorrang wordt gegeven aan begeleidingsvragen i.v.m. de ondersteuning van een academie bij een doorlichting. Individuele begeleidingen van leerkrachten worden, indien ze ontvankelijk zijn, volgens een bepaalde volgorde aangevat en afgewerkt, conform de begeleidingscode van OVSG. De pedagogische begeleidingsdienst staat ook in voor het op een meer gestructureerde wijze bevorderen van de onderwijskwaliteit. Ze doet dat door het ontwerpen en actualiseren van leerplannen, het implementeren van experimenten, het aanbieden van studiedagen, ontmoetingsdagen en workshops voor directies en leerkrachten, en het verlenen van medewerking aan de kaderopleiding directies, de opleidingen mentoren en pedagogische coördinatoren. Het DKO-team houdt op geregelde tijdstippen intern overleg in de niveauraad DKO om de verschillende taken voortdurend op elkaar af te stemmen. Met individuele medewerkers of groepen van medewerkers kan volgens de noodwendigheden bilateraal worden overlegd.

4 Ontwikkelingswerk

4.1

Leerplannen Afhankelijk van eventuele voorstellen tot aanpassen van de structuur voor de verschillende studierichtingen en in het kader van de actualisering van de leerinhouden zullen er een aantal nieuwe leerplannen gemaakt worden.

(1)

Muziek

4.1.1.1

Leerplan instrument

Dit schooljaar zal een werkgroep starten met het uitwerken van de algemene doelstellingen voor de opmaak van bijgestuurde leerplannen instrument. De doelstellingen in de minimumleerplannen instrument zullen als basis worden genomen. De bijgestuurde leerplannen zullen worden voorzien van didactische en pedagogische suggesties. Begeleidingsplan 2007-2008

91


4.1.1.2

Leerplannen volksmuziek

Het leerplan trekharmonica wordt afgewerkt. Voor draailier en folkgitaar zal er een leerplan worden ontwikkeld. Bij de leerplannen zang en viool wordt een addendum „folk‟ gemaakt.

(2)

Beeldende Kunst

4.1.1.3

Leerplannen Hogere Graad en Specialisatiegraad

Het goedgekeurde leerplan SAA Keramiek van de hogere- en specialisatiegraad wordt vanaf september 2007 geïmplementeerd. Het leerplan voor de optie „Fotografie‟ zal voor 31 januari 2008 aan de inspectie ter goedkeuring worden voorgelegd. De vorig schooljaar opgestarte werkgroep zal nog twee werkvergaderingen plannen om het leerplan van het specifiek atelier (SAA) Fotografie te finaliseren. Dit leerplan zal gezamenlijk voor de hogere en specialisatiegraad worden uitgewerkt om zodoende de continuïteit over de twee graden te garanderen. In het tweede deel van het schooljaar zal een nieuwe leerplangroep, „Vrije grafiek‟, worden opgestart.

4.2

Werkgroep Woordkunst De werkgroep Woordkunst bepaalt de inhoud en organiseert de studie-dag voor leerkrachten Woordkunst. Deze studiedag verloopt onder de auspiciën van de Ast Fonteyne Stichting.


5.1

(3)

Schooloverstijgende opdrachten

Algemeen

5.1.1.1

Opleiding kandidaat-directies

Zowel het eerste als het tweede jaar van de kadercursus kandidaat-directies wordt georganiseerd. Deze cursus wordt door AVSG georganiseerd, maar van zeer nabij gevolgd door de begeleidingsdienst. Naar analogie met het mandaat van directeur van een CLB (centrum voor leerlingenbegeleiding) waarbij de kandidaat een opleiding van 200 uren dient te volgen waardoor hij een certificaat bekomt, voorzien wij dat in de toekomst schoolbesturen ook een dergelijk certificaat zullen eisen van diegenen die het mandaat van directeur wensen op te nemen in het DKO.


92


Daarom is het aantal uren opleiding kandidaat-directies, georganiseerd door AVSG, sedert enkele jaren opgetrokken naar 142 uur voor BK als MWD, en wordt de opleiding gehonoreerd met een deelbewijs. Om later een certificaat te behalen zal een opleiding (met een deelbewijs) van 58/64 uur volstaan. De pedagogisch adviseurs zullen sessies verzorgen over het schoolwerkplan, het artistiek pedagogisch project, de evaluatie van leerkrachten, de zelfevaluatie, de organisatiebesluiten DKO en de uitwerking van een casestudy. Pas aangestelde directeurs kunnen eveneens inschrijven op dit aanbod.

5.1.1.2

Infodagen Directeuren

De begeleidingsdienst zal infodagen organiseren voor de directies. De thema‟s zullen in ruime mate door de onderwijsactualiteit worden bepaald. Er kan aan de directies worden gevraagd om thema‟s aan te brengen.

5.1.1.3

Directeurenoverleg

In het schooljaar 2007-2008 zal worden onderzocht hoe de werking van een directeurenoverleg OVSG voor het DKO kan worden uitgebouwd. Het ligt in de bedoeling een platform te creëren van informatie-uitwisseling, tussen het OVSG en de directies over materies van onderwijsbeleid, onderwijsactualiteit en schoolbeleid en over de samenwerking tussen academie, pedagogische begeleidingsdienst en de onderwijskoepel. Het directeurenoverleg kan beleidsvoorbereidende en beleidsuitvoerende initiatieven voorbereiden en standpunten en adviezen van de directeuren van de stedelijke en gemeentelijke academies vormgeven en deze kenbaar maken. Het directeurenoverleg kan eveneens optreden als reflectiegroep voor de directeuren die de stedelijke en gemeentelijke academies van het DKO vertegenwoordigen in de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) of andere overlegplatforms. Het platform zou een drietal maal per schooljaar worden samengeroepen. Er kan ook worden overgegaan tot de oprichting van werkgroepen ad hoc met het doel een specifiek onderwerp of probleem uit te diepen, ter voorbereiding van verdere behandeling op het directeurenoverleg.

5.1.1.4

Ontmoetingsdagen voor (vak)leerkrachten, pedagogische coördinatoren en directies Beeldende Kunst

De studierichting Beeldende Kunst zal één ontmoetingsdag voor leerkrachten, pedagogische coördinatoren en directies organiseren. Geïnteresseerden wordt hiermee de kans geboden om rond lopende experimenten, projecten of relevante actuele ontwikkelingen - op het vlak van kunst, pedagogie, schoolbeleid, … - samen te komen en erover onderling van gedachten te wisselen.

5.1.1.5

Opleiding pedagogische coördinatoren Beeldende Kunst

Voor de pedagogische coördinatoren Beeldende Kunst wordt nog een aparte module met enkele specifieke vormingssessies aangeboden. Diverse onderwerpen komen aan bod: vergadertechnieken, teammanagement (delegeren en motiveren), …. Begeleidingsplan 2007-2008

93


Voor de beeldende kunst wordt er eveneens een opleiding mentoren opgestart in samenwerking met MWD (zie 5.1.1.6). Deze opleiding loopt over 2 schooljaren.

5.1.1.6

Opleiding mentoren BK

Deze opleiding – in samenwerking met MWD – loopt over 2 schooljaren. Naast een opleiding in groep volgt ook een individuele opleiding in de eigen academie. De opleiding omvat vier onderdelen: taakomschrijving, observatietraining, communicatietraining en een stage. Dit schooljaar wordt het eerste jaar georganiseerd.

5.1.1.7

Opleiding mentoren MWD

Deze opleiding loopt over 2 schooljaren. Naast een opleiding in groep volgt ook een individuele opleiding in de eigen academie. De opleiding valt uiteen in 4 facetten: een taakomschrijving van de mentor, een training in observatie van nieuwe leerkrachten, een training in communicatie en een stage. Dit schooljaar wordt zowel het eerste jaar als het tweede georganiseerd.

5.1.1.8

Opleiding pedagogische coördinatoren MWD

Dit schooljaar wordt een opleiding georganiseerd voor de pedagogische coördinatoren die werkzaam zijn in de academies MWD. In deze opleiding zal vorming worden gegeven rond vergadertechnieken en communicatievaardigheden. Het organisatiebesluit en het decreet rechtspositie zullen worden toegelicht. Daarnaast zal een taakomschrijving van een pedagogisch coördinator worden uitgewerkt.

5.1.1.9

Directeurenoverleg ter voorbereiding van de doorlichting

De directies van de academies MWD en BK die dit schooljaar worden doorgelicht, kunnen beroep doen op de begeleidingsdienst om de academie voor te bereiden op de doorlichting. Er wordt overlopen wat de aandachtspunten zijn op pedagogisch, organisatorisch en administratief vlak.

5.1.1.10 ICT binnen het DKO De begeleidingsdienst blijft de ontwikkelingen rond ICT in het DKO opvolgen. Bijzondere aandacht hierbij gaat uit naar de ontwikkeling en implementatie van elektronische leeromgevingen.

5.1.1.11 Internationalisering De begeleidingsdienst zal de academies verder aanmoedigen om aan internationalisering te doen.


94


In de toekomst zullen nog contacten worden gelegd en onderhouden met vergelijkbare buitenlandse kunstopleidingen, scholen, instituten, … met als doel het ontwikkelen van samenwerking en het uitwisselen van ervaringen. Er worden daartoe eveneens contacten onderhouden met de vzw Europese Programma‟s Onderwijs, Opleiding en Samenwerking (EPOS) en met geïnteresseerde academies DKO. Medewerkers DKO gaan zonodig op buitenlands studiebezoek. In opvolging van het contactseminarie in Düsseldorf, op uitnodiging van de Federale Vereniging van Duitse Kunstscholen, bestaat de mogelijkheid dat de coördinator van de afdeling DKO samen met directies van een academie voor Beeldende Kunst in september een vervolgseminarie bijwoont in Helsinki. Bedoeling is een netwerk op te zetten tussen Europese Kunstscholen en de onderlinge samenwerking in de toekomst te stimuleren. Het project „MEMENTO‟ met als ondertitel ‟Sharing memories and cultures through arts‟ zal met goedkeuring van de vzw EPOS (het voormalig Vlaams nationaal SOCRATES/Grundtvig-agentschap) zijn tweede werkjaar opstarten. OVSG en de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten van Genk werken het project uit in samenwerking met deelnemers uit het Verenigd Koninkrijk, Griekenland, Spanje (Catalonië), Estland en Polen. Het tweejarig project kwam tot stand naar aanleiding van de deelname van de niveaucoördinator DKO aan een Grundtvig contactseminarie te Barcelona in januari 2006. Hij zal het project ook verder blijven opvolgen en de contacten met de vijf andere Europese deelnemers onderhouden. Dit schooljaar zullen de contacten met de partners doorgaan in Preveza (Griekenland), Warschau (Polen) en Brussel/Genk. In het CC van Genk wordt in maart een grote tentoonstelling gepland met resultaten van het project. Het project beoogt o.a.: 

de culturele diversiteit, ervaringen en eigenheden te onderzoeken via kunstprojecten;



het bestuderen en vastleggen van ervaringen van zowel studenten als leerkrachten;



het uitwisselen van de resultaten van het project via lokale tentoonstellingen van studenten en via een digitaal archief op een website;



het verspreiden van de bekomen resultaten, zowel nationaal als internationaal.

5.1.1.12 Tijdelijk project muziektherapie De begeleidingsdienst onderzoekt verder de mogelijkheden om geïnteresseerde leerkrachten vorming muziektherapie gericht op geriatrische patiënten te laten volgen. De begeleidingsdienst zal deze leerkrachten in de mate van het mogelijke ondersteunen bij het toepassen van deze therapie in ziekenhuizen.

5.1.1.13 Brede school De begeleidingsdienst zal de ontwikkelingen betreffende de Brede School opvolgen. In een latere fase kan hieruit een implementatie in de DKO scholen voortvloeien. De begeleidingsdienst zal ook in samenhang met de Brede School de ”Tijdelijke Projecten Kunstinitiatie”, “Muzische Vorming” en ontwikkelingen op het vlak van diversiteit, inclusie en GOK opvolgen. Begeleidingsplan 2007-2008

95


In deze context zal er aandacht worden besteed aan het (zo breed als mogelijk) opstarten en uitbouwen van netwerken. Er zal ook worden nagegaan welke werking de andere niveaus binnen het OVSG hieromtrent ontwikkelen/ontwikkeld hebben.

(1)

Vakoverschrijdende opdrachten

5.1.1.14 Hafabra- en koordirectie De begeleidingsdienst zal het experiment verder opvolgen in de academies die tot dit experiment werden toegelaten. De begeleidingsdienst blijft dit experiment ondersteunen en streven naar een opname binnen de reguliere structuur.

5.1.1.15 Muzische vorming Eén van de medewerkers is aangesteld voor het netoverschrijdend project Muzische Vorming. De taakinvulling is terug te vinden in de detacheringaanvraag.

5.1.1.16 Digitale beeldverwerking/vorming De begeleidingsdienst zal de tijdelijke projecten en ontwikkelingen rond Digitale Beeldverwerking verder blijven opvolgen.

5.1.1.17 Tijdelijke projecten De begeleidingsdienst zal met aandacht tijdelijke projecten in het veld opvolgen. Na elk bezoek wordt een verslag gemaakt. Vanuit de opgedane ervaringen en knowhow zal de begeleiding ondersteuning verlenen aan de academies die een aanvraag wensen te doen voor een project. De begeleidingsdienst zal haar adviezen doorgeven aan inspectie/administratie.

5.1.1.18 Regie Podiumkunsten Het tijdelijke project regie podiumkunsten gaat in het schooljaar 2007-2008 van start. De adviseur Woordkunst volgt samen met een werkgroep het tijdelijk project regie podiumkunsten op.

(2)

Vakgerichte opdrachten

5.1.1.19 Ontmoetingsdagen klarinet/saxofoon en slagwerk Tijdens deze ontmoetingsdagen brengen we de leerkrachten samen rond verschillende onderwerpen. Een samenvatting van de uitgewisselde ervaringen wordt aan alle deelnemers bezorgd. Begeleidingsplan 2007-2008

96


5.1.1.20 Ontmoetingsdag Dans Jaarlijks organiseert de adviseur Dans een ontmoetingsdag voor alle leerkrachten dans in het DKO. Het thema van deze ontmoetingsdag wordt in de loop van het schooljaar bepaald.

5.1.1.21 AMC In een aantal academies wordt AMC modulair georganiseerd. Geïnteresseerde academies worden geïnformeerd of effectief begeleid. De begeleidingsdienst zal de modularisering van samenspel en AMC opvolgen en aanmoedigen. In een aantal academies wordt samenspel en AMC geïntegreerd gegeven. Deze werkwijze zal door de begeleidingsdienst verder worden opgevolgd. Geïnteresseerde academies worden geïnformeerd of effectief begeleid.

5.2

(3)

Schoolspecifieke opdrachten

Algemeen

5.2.1.1

Functiebeschrijvingen en evaluatie

Naast een infomoment met een toelichting over de definitief goedgekeurde regelgeving in het begin van het schooljaar, zal de afdeling DKO werkmateriaal aanreiken voor het opmaken van functiebeschrijvingen. Dit werkmateriaal zal bestaan uit een generieke opdrachtenlijst per personeelsgroep, ambt en functie en een stappenplan. De afdeling zal eveneens ondersteuning bieden bij het opstellen van functiebeschrijvingen. Vanaf het schooljaar 2008-2009 zal rond dit thema ook vorming voor directies en leerkrachten worden aangeboden.

5.2.1.2

DKO-scanner

De begeleidingsdienst heeft zowel voor de academies MWD als voor de academies BK een model van zelfevaluatie ontwikkeld. De academies die op de DKO-scanner in het schooljaar 2006-2007 intekenden, worden dit schooljaar in hun zelfevaluatie proces begeleid.

5.2.1.3

Schoolgerichte begeleiding op vraag van de schoolbesturen/directies, o.a. begeleiding na doorlichting.



Vóór een doorlichting kan een beroep worden gedaan op de begeleidingsdienst om pedagogische onderwerpen zoals onder andere verticale en horizontale samenhang, modulair werken enz. voor te bereiden.



Tijdens en na een doorlichting kan zowel op vlak van de organisatie van het onderwijs als op pedagogisch-didactisch vlak een beroep op de


97


begeleidingsdienst worden gedaan. Deze zal na een intakegesprek een begeleidingsplan op maat uitschrijven en implementeren. 

De begeleidingsdienst zal een aantal begeleidingen verder afwerken.



De begeleidingsdienst coacht nieuwe directies gedurende hun eerste twee jaren.



Indien een academie van plan is te starten met functioneringsgesprekken kan ze hiervoor ondersteuning aanvragen.

5.2.1.4

Vergadertechnieken voor voorzitters van vakwerkgroepen

Meer en meer academies werken met vakwerkgroepen. Deze vakwerkgroepen kunnen maar optimaal renderen wanneer ze goed worden geleid. De begeleidingsdienst zal ten behoeve van de voorzitters van deze vakwerkgroepen een cursus vergadertechnieken geven.

(1)

Vakoverschrijdende opdrachten De begeleidingsdienst kan voor vakoverschrijdende opdrachten binnen de school worden gevraagd. Dit kan in de vorm van studiedagen.

(2)

Vakgerichte opdrachten

5.2.1.5

Implementatie leerplannen

De begeleidingsdienst biedt op aanvraag ondersteuning en implementatie van de leerplannen aan. 

5.2.1.6

Binnen de studierichting Beeldende Kunst gaat de aandacht naar de implementatie van het leerplan Keramiek (Hogere graad/Specialisatiegraad) en de verdere implementatie van de leerplannen Schilderkunst, Tekenkunst, Beeldhouwkunst, Kunstgeschiedenis en Bijzondere Kunstgeschiedenis en Bedrijfsbeheer van de “hogere graad– specialisatiegraad”, het leerplan Algemeen Beeldende vorming en Animatie”film” van de lagere graad en van de leerplannen, Beeldende Vorming, Architecturale Vorming, Textiele Vorming, Digitale Beeldende Vorming en Oriëntatie Beeldende Kunst van de middelbare graad.

Ondersteuning van beginnende leerkrachten

De begeleidingsdienst biedt de scholen die niet over een mentor beschikken, de kans om beginnende leerkrachten extra te ondersteunen. Dit initiatief zal ook bij directies beter bekend gemaakt worden.

5.2.1.7

Begeleiding aansluitend op vorming

De begeleidingsdienst zal aansluitend op een aantal vormingen, georganiseerd door AVSG, academies de kans bieden om de vorming in de dagdagelijkse praktijk te implementeren.


98


5.2.1.8

project „De Wonderfluit‟

Het project “De Wonderfluit” bevindt zich momenteel nog in de onderzoeksfase. Het project beoogt het „muzische‟ centraal te stellen binnen een samenwerking tussen het basisonderwijs en het DKO. De pedagogische begeleidingsdienst zal dit project waar nodig opvolgen en ondersteunen.

(1)

Individuele begeleiding Elk schoolbestuur kan, eventueel in samenspraak met de directie, een aanvraag indienen voor een individuele begeleiding van een personeelslid. Iedere aanvraag wordt aan de hand van een intakegesprek onderzocht. Afhankelijk van het resultaat van de intake wordt een aangepaste remediëring voorgesteld of uitgewerkt.

6 Publicaties

6.1

Leerplannen Elke school ontvangt één exemplaar van de goedgekeurde leerplannen. De leerplannen zijn eveneens te downloaden via de OVSG-website.

6.2

Website De website van OVSG wordt naar gelang de noodwendigheden geüpdatet.

6.3

Syllabi In het kader van opleidingen en studiedagen wordt telkens een bruikbare syllabus voor de deelnemers samengesteld.

6.4

Handboek deeltijds kunstonderwijs Het handboek DKO voor de schoolbesturen (die DKO inrichten) en de directies, wordt zonodig geactualiseerd. Jaarlijks kunnen de verwerking van de aangepaste cijfergegevens, de eventuele wijzigingen inzake de schoolorganisatie van het DKO en de regelgeving betreffende het onderwijs in het handboek worden opgenomen.


99


6.5

Nieuwsbrief Al geruime tijd wordt de elektronische nieuwsbrief voor de academies Beeldende Kunst op regelmatige tijdstippen gepubliceerd. Deze nieuwsbrief wordt bestendigd. Naar analogie wordt er ook een elektronische nieuwsbrief voor de academies Muziek, Woordkunst en Dans gepubliceerd.


7.1

Interne relaties In het Pedagogisch College worden over de niveaus heen ideeën uitgewisseld.

7.2

(2)

Vlaamse Gemeenschap

Kabinet Onderwijs De begeleidingsdienst staat ter beschikking voor besprekingen over het onderwijsbeleid, de regelgeving terzake en alle thema‟s waarvoor de begeleiding wordt uitgenodigd.

(3)

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, en het Agentschap voor OnderwijsDiensten (AgODi) Met de verantwoordelijke van de afdeling „Instellingen en Leerlingen van het Basisonderwijs en DKO‟ van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming zullen regelmatig besprekingen worden gehouden omtrent pedagogisch, artistiek inhoudelijke evoluties en over schoolorganisatorische regelgeving. Naar analogie met het basisen secundair onderwijs zal het informeel overleg DKO met de betrokken afdelingen van AgODi verder worden gezet.

(4)

Vlaamse Onderwijsraad De adviseur Woordkunst en Dans is lid van de Raad Levenlang en Levensbreed Leren (RLLL). Drie adviseurs DKO zijn lid van de commissie deeltijds kunstonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad, een commissie die rechtstreeks ressorteert onder de RLLL van de Vlor. De adviseur-niveaucoördinator DKO is voorzitter van deze commissie. Als voorzitter van deze commissie maakt hij ook deel uit van het bureau van de RLLL. Naast de algemene bevoegdheden zoals studie, overleg en voorbereiding van advies, op eigen initiatief of op vraag van de minister voor Onderwijs en Vorming, kan de commissie autonoom vergaderen over actuele onderwijskundige thema‟s.


100


De commissie zal het advies betreffende het vooropgesteld niveaudecreet DKO en de programmatieaanvragen voor 1/09/2008 voorbereiden voor de RLLL. De adviseur-niveaucoördinator is ook lid van het overlegplatform Kunstonderwijs van de Algemene Raad (HKO-KSO-DKO).

(5)

Gemeenschapsinspectie De begeleidingsdienst zal geregeld contacten onderhouden met de gemeenschapsinspectie over pedagogische en structurele onderwerpen.

7.3

Schoolbesturen en scholen De leden van de begeleidingsdienst verlenen hun medewerking als jurylid aan: 

wervings- of bevorderingsexamens voor directeur;



examens voor leerlingen, wat interessant is om enerzijds het niveau van de leerlingen te kennen, anderzijds om gebruikte methodes, handboeken en specifieke problemen te leren kennen;



examens voor aanwerving van leerkrachten.

De begeleidingsdienst biedt logistieke ondersteuning inzake: 

overname of fusie van academies/filialen en programmaties;



intergemeentelijke samenwerking deeltijds kunstonderwijs in de vorm van een interlokale vereniging. In dit kader werd door de afdeling DKO een modelovereenkomst ontworpen;

De begeleidingsdienst is in de mate van het mogelijke aanwezig op:

7.4



opendeurdagen, academische zittingen en prijsuitreikingen;



voorstellingen en openingen van tentoonstellingen.

Andere begeleidingsdiensten De begeleidingsdienst zal regelmatig informele contacten onderhouden met de begeleidingsdiensten van de andere netten.

7.5

(1)

Andere contacten

Advies- en Vormingscentrum van OVSG (AVSG) AVSG organiseert nascholing voor directies, leerkrachten en ondersteunend personeel van het deeltijds kunstonderwijs. De pedagogische begeleidingsdienst bouwt mee aan het jaarlijkse nascholingsprogramma en kan ook instaan voor de implementatie van nascholingsthema‟s binnen de academie. De pedagogische begeleidingsdienst geeft ideeën door aan AVSG betreffende mogelijke nascholingen.


101


Ook voor de vorming van schoolsecretariaten van het DKO wordt nauw samengewerkt met de begeleidingsdienst.

(2)

Schoolbesturen Voor niveaugebonden materies en juridisch-administratieve thema‟s (o.a. voor het directeurenoverleg) en de dienstverlening is een juridisch medewerker verbonden aan de afdeling.

(3)

Hafabra- en koorfederaties De pedagogische begeleidingsdienst zal contacten onderhouden met Vlamo en Koor & Stem.

(4)

Contact met directeursverenigingen De adviseurs BK volgen de werking van de directeursvereniging CODIBEL. De adviseurs Muziek, Woordkunst en Dans houden op geregelde tijdstippen contact met de directeursvereniging VerDi.

(5)

Canon – cultuurcel Zowel de adviseurs DKO als de pedagogisch medewerkers worden regelmatig uitgenodigd op vergaderingen van de Canon - Cultuurcel.

(6)

Artforum De adviseurs BK, Woordkunst en Dans zullen in de loop van het schooljaar meewerken aan een symposium over de samenwerking tussen het DKO en de amateurkunstensector.

(7)

Kunstwerk(t) Het decreet op de amateurkunsten (ministerie van Cultuur) voorzag in de mogelijkheid om binnen de amateurkunstensector een organisatie op te richten die zich richt tot de ondersteuning van de Beeldende Kunsten. In dit kader werd de vzw KUNSTWERK(t) opgericht. De adviseur-niveaucoördinator maakt deel uit van de Raad van Bestuur van deze vzw en van de commissie bevoegd voor de toekenning van projectsubsidies. De adviseur zal hierbij de belangen van het DKO behartigen.

(8)

Danspunt Danspunt is binnen de amateurkunstensector het steunpunt voor Dans in Vlaanderen en het Brussels Gewest. De adviseur Dans is lid van de Raad van Bestuur van Danspunt. Zij is tevens lid van de commissie Kwaliteitszorg. De adviseur zal hierbij de belangen van het DKO behartigen.


102


(9)

Talens Palet Vlaanderen Het Talens Palet is een driejaarlijkse wedstrijd voor niet-professionele schilders en tekenaars. Een literair thema is meestal de inspiratiebron. In 2005 werd deze wedstrijd ook in Vlaanderen georganiseerd ( Fragmenten uit „Par avion‟ van Hafid Bouazza). In de editie van 2008 is de songtekst „Als de rook om mijn hoofd is verdwenen‟ van Boudewijn de Groot als thema gekozen door de stuurgroep. De betrokken Vlaamse en Nederlandse partners zijn: Koninklijke Talens, Stichting Talens Palet, Deeltijds kunstonderwijs BK, Kunstwerk(t), Stichting Beeldende Amateurkunsten (SBA) en Cultuur Lokaal. De adviseurniveaucoördinator BK maakt deel uit van de werkgroep die het hele project stuurt.

(10)

Hoger Kunstonderwijs (HKO) In het kader van de vernieuwde lerarenopleiding zal de begeleidingsdienst op geregelde tijdstippen contact hebben met het hoger kunstonderwijs. In de Vlor werd een overlegplatform opgestart met afgevaardigden uit het HKO, het KSO en het DKO. De adviseur-niveaucoördinator en de adviseur Woordkunst en Dans nemen deel aan dit overlegplatform en/of aan de werkgroep. In november 2007 zal een informatievergadering over de BAMAstructuur en de lerarenopleiding worden georganiseerd voor het KSO en DKO.

(11)

Hoger Onderwijs (lerarenopleiding) De afdeling DKO blijft de problematiek, de invoering en de evoluties omtrent het PKV, project kunstvakken, in de lerarenopleiding van de GVSO1 (regenten plastische en muzikale opvoeding) verder opvolgen.

(12)

Kunst en Democratie Vanuit het ministerie van Cultuur wordt sinds enkele jaren ondersteuning gegeven aan sociaal-artistieke projecten. Kunst en Democratie is daarbij een steunpunt dat in haar ondersteuningstaak het gelijkekansenbeleid koppelt aan kunstprojecten, zowel cultureel als artistiek en onderwijsgericht. Een adviseur BK maakt deel uit van de Raad van Beheer van deze vzw.

(13)

LeVeDKO De adviseurs en medewerkers zullen in de mate van het mogelijke contact hebben met de organisatie van de lerarenvereniging.

(14)

Andere Interessante projecten en congressen met betrekking tot artistiek en pedagogisch actuele thema‟s worden in de mate van het mogelijke door de begeleidingsdienst opgevolgd. Er worden contacten gelegd met Jeugd en Muziek Vlaanderen en met het Orpheus-instituut.


103

Volwassenenonderwijs

Hoofdstuk 6


1 Doelgroep centra

1.1

Cijfergegevens Provincie

Aantal centra

Antwerpen

6

Vlaams-Brabant

2

Limburg

1

Oost-Vlaanderen

2

West-Vlaanderen

3

Brussels hoofdstedelijk gewest

1

Totaal

15

Het volwassenenonderwijs binnen OVSG is flink gegroeid. Er dient bij de omkadering aan leraarsuren rekening te worden gehouden met de nieuwe (tijdelijke) financiering van het schooljaar 2006-2007 waarbij de CVO‟s van OVSG nagenoeg allemaal minder leraarsuren toebedeeld kregen, dit in tegenstelling tot de stijging van 5,2 % die door de overheid was voorzien. De cijfers vormen de basis van de omkadering van CVO's die op hun beurt de personeelsomkadering van de begeleidingsdienst bepalen. Tevens kan gesteld worden dat de omkadering van directie en administratief medewerkers nagenoeg gelijk gebleven is. In het komende schooljaar, zal het nieuwe decreet worden geïmplementeerd, samen met de afspraken van CAO waarbij de CVO‟s kunnen rekenen op meer administratieve omkadering. Het aantal leraarsuren wordt berekend volgens een nieuwe formule waarbij geen rekening meer wordt gehouden met de historische forfaits. Om geen te grote verliezen in de CVO‟s te krijgen wordt gewerkt met een overgangsregeling (nog gedurende 6 schooljaren) en een maximaal verlies van 5 %.

2 Begeleidingskader

2.1

Personeelsomkadering Overeenkomstig het decreet van 17 juli 1991 betreffende de inspectie- en begeleidingsdiensten is per 425 organieke ambten voorzien in een halftijdse betrekking van pedagogisch adviseur.


104


Eén pedagogisch adviseur wordt belast met de begeleiding van het volwassenenonderwijs. Deze pedagogisch adviseur heeft een administratieve ondersteuning in de functie van een voltijdse administratieve medewerker en krijgt eveneens de ondersteuning van een juridisch medewerker.


3.1

Algemeen Het begeleidingsaanbod wordt uitgewerkt op basis van de evaluaties van de begeleidingsactiviteiten van het vorige schooljaar, de vragen die werden geformuleerd op het directeurenplatform en contacten met de centra. Ook anticipeert de begeleidingsdienst op evoluties in onderwijs om zo proactief centra te ondersteunen. Bij het begin van het schooljaar krijgen de centra een kopie van het begeleidingsplan en wordt het daarin voorgestelde aanbod toegelicht. De begeleidingsdienst gaat in op vragen die geïnspireerd zijn op dit aanbod en op vragen over specifieke behoeften van de centra. Een overzichtskalender van begeleidingsinterventies wordt bijgehouden. Nieuwe items voor begeleiding worden aangekondigd op de website of per email. De begeleiding werkt vooral procesmatig en richt zich op teamontwikkeling in de centra voor volwassenenonderwijs en op de autonomie van de centra.

3.2

(15)

Overleg

Directeurenplatform De begeleiding onderhoudt intensieve contacten met de directeurs van de centra voor volwassenenonderwijs en ondersteunt hen vooral op pedagogischdidactisch vlak. Voor problemen van juridisch-organisatorische aard is de begeleidingsdienst tussenpersoon tussen het centrum en de juridische dienst van OVSG. Zoals vorige jaren wordt een overleg voorzien voor directeurs en adjunctdirecteurs van de centra; ook leden van het middenkader worden bij het overleg betrokken. Voor het directeurenplatform worden minimaal 2 vergaderingen gepland: één in het begin van het schooljaar en één in de tweede helft van het schooljaar en bijkomend in aansluiting op de evolutie binnen het volwassenenonderwijs. Thema‟s die zullen geagendeerd worden zijn o.m. de onderwijsactualiteit met voorop de implementatie van het nieuw decreet op het volwassenenonderwijs, kwaliteitszorg in het volwassenenonderwijs, opvolging van diverse projecten …


105


Als belangrijkste thema in de loop van volgend schooljaar ziet de begeleidingsdienst belangrijke overlegmomenten in de opvolging van de implementatie van het nieuw decreet voor het volwassenenonderwijs dat ingaat op 1 september 2007. Bij dit decreet zullen CVO‟s ondersteund worden bij de specifieke implementatie in het centrum en zal OVSG deelnemen aan de verschillende overlegmomenten met betrekking tot diverse uitvoeringsbesluiten die dit decreet nog nodig heeft. Dit directeurenplatform wordt voorbereid in het bureau van het directeurenplatform dat maandelijks bijeenkomt.

(16)

Overleg technisch adviseurs/technisch adviseurs-coördinator en coördinatoren Technisch adviseurs, technisch adviseurs-coördinator en coördinatoren komen samen met hun collega‟s uit het voltijds onderwijs. Zij wisselen informatie uit over thema‟s die aansluiten op de actualiteit, en met specifiek-technische dimensie.

4 Ontwikkelingswerk

4.1

Leerplannen De leerplanontwikkeling gebeurt door leerplancommissies die zijn samengesteld uit vakleerkrachten en externe specialisten. Logistiek, pedagogisch, didactisch en inhoudelijk ondersteunt de begeleidingsdienst deze werking. De beroeps(opleidings)profielen en studierichtingsfiches worden als basis gebruikt. Leerplannen worden ontwikkeld in overleg met andere centra die dezelfde afdeling inrichten. De uitwerking van een leerplan vormt immers een uitstekende basis voor de begeleiding van de vakken die in het leerplan voorkomen.

4.2

Te ontwikkelen leerplannen Het project netoverschrijdende leerplannen voor het volwassenenonderwijs wordt voortgezet. De stuurgroep van dit project neemt een aantal initiatieven om gemeenschappelijk met de andere netten/koepels leerplannen voor modulaire opleidingen te ontwikkelen. Zo wordt gewerkt aan de leerplannen voor de in het voorbije schooljaar gunstig geadviseerde overheidsvoorstellen van modulaire leertrajecten. Bij de uitwerking van alle netoverschrijdende leerplannen gaat zeker aandacht uit naar de terugkoppeling via een netwerk van resonantiegroepen. Op specifieke vraag van CVO‟s – n.a.v. onder meer uniek aanbod, zal OVSG in samenwerking met het betrokken CVO het leerplan ontwikkelen/coördineren.


106


Gezien de ontwikkelingen en de nieuwe regelgeving zullen geen leerplannen voor lineair aanbod meer worden aangemaakt.


5.1

Nieuwe regelgeving – werking CVO’s Het decreet van 15 juni 2007 voor het volwassenenonderwijs voorziet een aantal grondige wijzigingen die moeten geïmplementeerd worden in de loop van volgend en komende schooljaren. De begeleidingsdienst zal de CVO‟s van OVSG bijstaan in het uitvoeren van de nieuwe regelgeving. Hierbij gaat de aandacht naar elementen van algemeen belang waarbij in samenwerking met de CVO‟s werk gemaakt zal worden van centrumoverstijgende tools die de implementatie van het decreet kunnen bevorderen. Daarnaast gaat ook aandacht naar specifieke begeleiding op vraag van betrokken CVO.

5.2

Opleidingsprofielen In het schooljaar 2006-2007 werd reeds een aanzet gegeven tot het ontwikkelen van opleidingsprofielen. Samen met de netoverschrijdende stuurgroep worden een eerste (kleine) reeks van opleidingsprofielen uitgewerkt tegen het einde van het eerste trimester van het komende schooljaar. Vanaf 101-2008 wordt de stuurgroep decretaal verankerd als een samenwerking tussen het Vlaams ondersteuningscentrum voor Volwassenenonderwijs en de begeleidingsdienst met in hun takenpakket een belangrijk aandeel in de ontwikkeling van de opleidingsprofielen.

5.3

Directies: overleg en vorming De pedagogische begeleidingsdienst organiseert directeurenoverleg met het oog op een directe betrokkenheid van de directies bij het totstandkomen van de begeleidingsinitiatieven. De pedagogische begeleidingsdienst ziet deze samenkomsten ook als vormings- en informatiemomenten rond actuele onderwijsthema‟s zoals het welbevinden van leerkrachten.

5.4

Kwaliteitszorg De ervaringen uit de in het verleden opgedane kennis tijdens de residentiële navormingssessies voor directeurs – die uitgingen van een kwaliteitszorgsysteem en kwaliteitsborging – zullen als leidraad dienen om CVO‟s te kunnen bijstaan in de decretale verplichting tot het ontwikkelen van een kwaliteitszorgsysteem in het CVO.


107


5.5

(17)

Nascholing Coördinatoren – TA’s en TAC’s In opvolging van de nascholing van directeurs/adjunct-directeurs in het volwassenenonderwijs tijdens het schooljaar 2006-2007 – Functioneringsgesprekken - wordt er in het komende schooljaar een herhaling gepland voor de coördinatoren, TA‟s en TAC‟s. Het is de bedoeling om hierbij ook deze omkadering kennis te krijgen en ervaring te laten opdoen in het kader van het werken met functioneringsgesprekken binnen het volwassenenonderwijs.

(18)

2/3-daagse residentiële nascholing voor directeurs en adjunct-directeurs Aan de hand van de evaluatie van de residentiële nascholing van het schooljaar 2006-2007 zal het bureau DPVO (Bureau directeurenplatform volwassenenonderwijs van OVSG ) een nieuwe 2/3-daagse nascholing voor directeurs en adjunct-directeurs organiseren.

5.6

Omgaan met externe begeleiding Bij de aanvang van het schooljaar wordt er met de directies contact opgenomen om het begeleidingsplan toe te lichten. Er wordt nagegaan welke aspecten door de pedagogische begeleidingsdienst en de directie samen kunnen worden aangepakt. Voor de begeleidingsdienst is het versterken van het pedagogisch management en de kwaliteit van het centrum steeds de rode draad doorheen de interventies.

(19)

Pedagogische studiedagen Hoewel in de centra voor volwassenenonderwijs pedagogische studiedagen niet gebruikelijk zijn, wordt meer en meer een beroep gedaan op de pedagogische begeleidingsdienst om dergelijke initiatieven mee uit te werken. De begeleidingsdienst is actief bij het plannen en uitvoeren van een pedagogische studiedag in die centra die daarvoor opteren. De begeleiding bestaat uit het intakegesprek, de uitvoering met een sterke betrokkenheid van het team, de evaluatie en de implementatie van de resultaten. Er zal aandacht worden geschonken aan de werkvormen tijdens de studiedag: teambevordering en interactie zijn hier sleutelwoorden.

5.7

Evaluatiebeleid De begeleidingsdienst ondersteunt ook volgend schooljaar de centra om aan hun evaluatiebeleid en een functionele rapportering te werken. Dit thema was het belangrijkste onderdeel van de tweedaagse van het schooljaar 2005-2006. Het houdt verband met een gefundeerde visie op de basisdoelstellingen van het vak, met een degelijke organisatie van “klassenraden” en met aandacht voor cursistenbegeleiding en -remediëring. Concrete items zijn bijvoorbeeld:


108


overschakelen van examens naar permanente evaluatie, rapportering, de begeleidende en de delibererende klassenraden, alternatieve evaluatievormen, procesevaluatie, zelfevaluatie, evaluatie van attitudes, evaluatie van groepswerk, het verbeteren van de competentie van de leerkrachten om vragen op te stellen (kennis, vaardigheden) en om toetsen, groepswerk, attitudes en vaardigheden,… te beoordelen.

5.8

Begeleiding bij doorlichting De scholen worden zowel vóór als na de doorlichting begeleid. Voorafgaand aan de doorlichting krijgt de directie en/of het team op vraag informatie over de bedoeling van en de werkwijze bij de doorlichting. De betrokkenheid van alle personeelsleden wordt daarbij belicht. Klassieke knelpunten worden getoetst aan de eigen situatie van het centrum. Bij begeleiding na doorlichting wordt het rapport van doorlichting op vraag van het centrum geanalyseerd. Indien nodig wordt een remediërend begeleidingsen actieplan voor aandachtspunten of tekorten uitgewerkt en opgevolgd. Tijdens het traject begeleiding na doorlichting kan nascholing worden ingeschakeld.

5.9

(20)

Vakdidactisch handelen

Algemeen De begeleiding geeft de centra verschillende mogelijkheden:

(1)



leerkrachten worden uitgenodigd op een schooloverstijgend vakoverleg;



in de vakwerkgroepen worden de leerkrachten begeleid om actiever met hun leerplan om te gaan;



er kunnen aanzetten gegeven worden tot de organisatie van vakgerichte nascholing die het didactisch handelen van de leerkrachten wil veranderen, de inhouden worden door het team van het centrum bepaald;



aan de hand van aangeboden materiaal uit de bedrijven, bedrijfsbezoeken, eigentijds didactisch materiaal, vakbegeleiding en ondersteuning van de vakwerkgroepen wordt de technische en didactische competentie van de leerkrachten verhoogd.

Didactisch materiaal De begeleidingsdienst ondersteunt de individuele leerkracht of de vakgroep bij de keuze en het gebruik van didactisch materiaal. De begeleiding beschikt over een uitgebreid en permanent geactualiseerd aanbod van handboeken. Dat wordt zowel op de school binnen vakgroepvergaderingen, schooloverstijgend op vakstudiedagen als op eenvoudige vraag gepresenteerd en toegelicht.


109


(2)

Vakbegeleiding Naast opleidingen die in verschillende centra worden aangeboden bezitten diverse centra voor volwassenenonderwijs een aantal „unieke‟ afdelingen. Dit zijn afdelingen die uitsluitend in één centrum van de koepel voorkomen. Belangrijk is hierbij dat binnen het centrum door de verschillende vakleerkrachten samen gewerkt wordt aan een visie en dat die dan ook wordt uitgewerkt. De begeleidingsdienst zal in deze gevallen een coördinerende en ondersteunende rol opnemen.

(3)

Taalbeleid Een aantal centra voor volwassenenonderwijs heeft een specifiek talenaanbod. Om de kwaliteit van hun (vreemde)talenonderwijs te verbeteren werkt de begeleiding met de vakleerkrachten. Aan de hand van een inventaris van knelpunten wordt nagegaan hoe de aanpak in de klas kan worden verbeterd, welk materiaal daar eventueel nog voor nodig is en welke bijzondere acties kunnen worden gepland.

(4)

Vakoverleg De begeleidingsdienst brengt vakleerkrachten van verschillende centra samen rond specifieke vakdidactische problemen. Deze uitwisseling van competenties verhoogt de professionaliteit van de leerkrachten en geeft de mogelijkheid tot multiplicatie in de centra.

5.10

Internationalisering De begeleidingsdienst onderkent het belang van internationalisering en stimuleert de centra in die zin. De begeleidingsdienst van OVSG heeft in het schooljaar 2005-2006 deelgenomen aan een contactseminarie in Saäriselka. Hieruit werd in samenwerking met CVO‟s van OVSG die een talenaanbod hebben aan een Grundtvig-leerpartnerschap „EX MEMO 4 ALL‟ gewerkt samen met partners uit Finland en Tsjechië. Dit project krijgt een vervolg na de goedkeuring van de verlengingsaanvraag in het schooljaar 2007-2008. De partners in de verlenging zijn Finland (bestaande partner) en Slowakije (nieuwe partner). Tsjechië zal niet meer deelnemen. Met dit project is het de bedoeling om zowel didactische werkvormen als evaluatievormen in het vreemde talenonderwijs aan volwassenen met elkaar te toetsen en voorstellen te doen naar een meer intensieve samenwerking tussen de verschillende partners. Daarnaast informeert de begeleiding de centra over de werking van Europese projecten. Desgewenst is er ondersteuning bij de uitwerking en de aanvraag van een project. Expertise in nieuwe componenten, inzichten en methodieken wordt met behulp van Europese projecten verder uitgebouwd.


110


6 Publicaties

6.1

Leerplannen In het schooljaar 2007-2008 worden leerplannen ontwikkeld omwille van: 

de vernieuwing van het studieaanbod;



noodzakelijk geachte actualiseringen;



de invoering van modulaire opleidingsprofielen;



noodzakelijke herwerkingen.

Centra worden ondersteund bij het opstellen van leerplannen voor het modulaire aanbod. Leerplannen worden ontwikkeld in overleg met andere centra die dezelfde afdeling organiseren. De uitwerking van een leerplan vormt immers een uitstekende basis voor de begeleiding van de vakken die in het leerplan voorkomen. Daarnaast wordt het project netoverschrijdende leerplannen voor het volwassenenonderwijs voortgezet. De stuurgroep van dit project neemt een aantal initiatieven om gemeenschappelijk met de andere netten/koepels leerplannen voor modulaire opleidingen te maken. Zo wordt gewerkt aan de talen en richtgraden, maar ook aan de leerplannen voor de in het voorbije schooljaar gunstig geadviseerde overheidsvoorstellen van modulaire leertrajecten. Bij de uitwerking van alle netoverschrijdende leerplannen gaat zeker aandacht uit naar de terugkoppeling via een netwerk van resonantiegroepen.

6.2

Website In de rubriek Pedagogische ondersteuning, luik volwassenenonderwijs, nemen we algemene en praktisch gerichte, actuele informatie op over begeleiding en nascholing. De centra en andere gebruikers vinden er ook een catalogus van de leerplannen, met de mogelijkheid om bepaalde leerplannen te downloaden. De website geeft ook een overzicht van andere pedagogische publicaties.


7.1

Interne relaties De pedagogisch adviseur belast met de opdracht volwassenenonderwijs houdt nauw contact met de collega‟s uit het secundair onderwijs, zowel het voltijds, deeltijds als buitengewoon. Gemeenschappelijke thema‟s worden besproken om de visies op elkaar af te stemmen.


111


7.2

(1)

Vlaamse Gemeenschap

Kabinet en departement Onderwijs De relaties met de overheid liggen op het terrein van

(1)



het kabinet van de minister van Onderwijs;



het departement Onderwijs;



de Vlaamse Onderwijsraad;



de Entiteit Curriculum;



andere departementen.

Vlaamse Onderwijsraad Voor het volwassenenonderwijs worden de centra vertegenwoordigd in de raad Levenslang en Levensbreed Leren en het bureau en ook in diverse sectorcommissies en werkgroepen. Met het oog op de advisering van de diverse overheidsvoorstellen in het modulaire aanbod is een intense samenwerking met de sectorcommissies en werkgroepen noodzakelijk.

7.3

Schoolbesturen en scholen De gemeentelijke en stedelijke inrichtende machten en centra hebben inspraak, ze zijn door de begeleidingsdienst eveneens vertegenwoordigd in adviesorganen.

7.4

AVSG De pedagogische begeleidingsdienst ontwikkelt samen met AVSG (het Advies-en Vormingscentrum van Steden en Gemeenten, vzw) in het kader van de decretale opdracht, initiatieven voor de nascholing. De begeleidingsdienst kan op vraag van de scholen/centra instaan voor de implementatie van de gevolgde nascholing.

7.5

(2)


Provinciaal onderwijs (POV) De relaties met POV liggen op het terrein van: 

informatieverstrekking over de leerplannen van OVSG die worden gebruikt door de provincies Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant en WestVlaanderen;



gemeenschappelijke leerplanontwikkeling;



samenwerking op diverse terreinen.


112


(1)

Gemeenschapsonderwijs De samenwerking met het gemeenschapsonderwijs wordt gesitueerd op het terrein van:

(1)



uitwisseling van de eigen periodieken;







Vrij gesubsidieerd onderwijs De samenwerking met het VVKSO en de VDKVO ligt op het terrein van:

7.6



uitwisseling van eigen periodieken;







Relatie onderwijs - bedrijfssector De begeleidingsdienst coördineert tal van initiatieven tussen bedrijven, scholen voltijds leerplan/DBSO en centra voor volwassenenonderwijs. Leerkrachten en technisch adviseurs krijgen informatie over materiaal dat door de bedrijven ter beschikking wordt gesteld. Ook over het didactisch materiaal en multimediamateriaal dat te koop wordt aangeboden, wordt informatie verstrekt. De begeleiding heeft een coördinerende taak als bedrijven bedrijfsbezoeken aanbieden.

7.7

Andere contacten De begeleiding onderhoudt relaties met onderwijsinstellingen en organisaties die onderwijsinitiatieven nemen. Zij doet dit enerzijds met het oog op het verzamelen van informatie ten behoeve van de centra en anderzijds voor de werking van de eigen dienst en de verhoging van de eigen vakbekwaamheid. Dit zijn bijvoorbeeld: 

universitaire instellingen;






socio-economische organisaties;



industriële organisaties;



Europese organisaties;



ambassades.


113

Centra voor Leerlingenbegeleiding

Hoofdstuk 7


1 Doelgroep centra

1.1

Cijfergegevens De cijfers zijn berekend op de gewogen leerlingen van 1 februari 2005. CLB

Omkaderingsgewichten*

Stedelijk CLB Antwerpen

87,94

Interstedelijk CLB Gent

49,31

CLB v/d Vlaamse Gemeenschapscommissie

52,47

Provinciaal CLB Antwerpen

24,41

Provinciaal CLB Limburg

26,51

TOTAAL 240,64 * (omkaderingsgewicht: omzetting van het aantal gewogen leerlingen per centrum berekend volgens art. 68 van het Decreet CLB)

2 Begeleidingskader

2.1

Personeelsomkadering Overeenkomstig het decreet betreffende het Onderwijs XIV, dd. 14/02/03, B.S. 01/07/2003 is een halftijdse betrekking van pedagogisch adviseur voorzien. Conform het artikel 89 van het CLB-decreet heeft het officieel gesubsidieerd onderwijs recht op de vorming van één permanente ondersteuningscel van de officiële gesubsidieerde CLB‟s (POC) voor de periode van 1 september 2006 tot en met 31 augustus 2009 . OVSG en POV hebben hiervoor een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Het omkaderingsgewicht voor deze cel bedraagt 1,84.

De permanente ondersteuningscel is gehuisvest in de pedagogische begeleidingsdienst OVSG, van waaruit een gecoördineerd ondersteuningsbeleid wordt gevoerd naar de stedelijke en provinciale CLB‟s en het CLB van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC). Vier personeelsleden OVSG maken deel uit van de permanente ondersteuningscel. 2 personeelsleden POV maken eveneens deel uit van het POC.


114



3.1

Pedagogische begeleiding is gratis. De begeleiding opgezet vanuit de permanente ondersteuningscel is gratis.

3.2

(1)

Begeleidingaanbod

Uitwerking Het begeleidingsaanbod wordt uitgewerkt op basis van de evaluaties van de begeleidingsactiviteiten van het vorige schooljaar, het directeurenoverleg (5 mandaathouders aangevuld met 2 pedagogisch adviseurs), het directeurenplatform en contacten met de centra. Ook anticipeert de begeleidingsdienst op evoluties in onderwijs om zo proactief centra te ondersteunen inzake onderwijs-, jeugd- en welzijnsontwikkelingen. Naast het inspelen op onderwijsontwikkelingen intervenieert de begeleidingsdienst i.f.v. actuele vragen en noden, bijvoorbeeld naar aanleiding van nieuwe beleidsinitiatieven, projecten en ontwikkelingen.

(2)

Bekendmaking Voor het begin van het schooljaar ontvangen de centra het begeleidingsplan. Op het directeurenoverleg wordt het aanbod nader toegelicht. De begeleiding organiseert ook centrumoverstijgende vormingsmomenten waarvan de centra in de loop van het schooljaar op de hoogte worden gebracht via brief, folders, e-mails en de website. Wat de implementatie hiervan betreft, wordt het centrum op vraag verder begeleid.

(3)

Vraaggestuurde begeleiding De begeleidingsdienst ondersteunt prioritair de centra in functie van de uitvoering van de decretale CLB-opdrachten. De focus ligt zowel op het expliciteren van een centrumeigen visie als het operationaliseren van de strategische doelstellingen met aandacht voor evaluatie en bijsturing. De begeleidingsdienst gaat in op vragen van de centra over het begeleidingsaanbod en over specifieke behoeften. Elke aanvraag wordt besproken op het teamoverleg van het POC en in team of individueel verder uitgewerkt. De begeleidingsdienst onderhoudt goede relaties met externen en is permanent op zoek naar kwalitatief hoogstaande partners voor samenwerking. In het schooljaar 2007/2008 zullen volgende projecten prioritair opgenomen worden in functie van het voorgaande:


115


Handelingsgericht Werken (HGW): Introductiecursus voor nieuwe CLB-medewerkers. Uitdieping van de gevolgde nascholing voor de CLB-medewerkers op basis van ervaringsuitwisseling op centrumniveau. Ondersteuning van de CLB‟s bij de implementatie van HGW in hun centrum en de samenwerking met scholen en de pedagogische begeleidingsdiensten rond deze methodiek. Vanuit het pilootproject “Handelingsgericht werken voor zorgcoördinatoren” worden nieuwe initiatieven opgestart voor gemeentelijke en provinciale basisen secundaire scholen in samenwerking met de pedagogische begeleidingsdiensten, het POC en de CLB-medewerkers van de CLB‟s OGO uit de betrokken scholen.

Project management bij HGD/HGW: opnemen van centrale taken bij het uitwerken van dit project.

Preventieve gezondheidszorg (PGZ): overleg met de multidisciplinaire teams uit de vijf centra. Uitwerken denkkader in functie van schoolondersteuning met betrekking tot gezondheidsbeleidplanning o.a. via workshops. Organisatie van een studiedag rond spraak- en taalontwikkeling bij kleuters.

Coachingvaardigheden: navorming wordt georganiseerd voor de CLBmedewerkers.

Didactiek basisonderwijs: navorming (taal- en wiskundedidactiek) wordt georganiseerd voor de CLB-medewerkers in samenwerking met de nascholing AVSG vzw.

Q-management 

Samenwerking PBD: Initiatieven gericht op de versterking van het beleidsvoerend vermogen van onderwijsinstellingen. Ondersteuning van de centra op twee vlakken:  Gemeenschappelijk niveau  Doorlichting: 1. Uitwerking en praktijktoetsing van het waarderingskader 2. Opvolging van de doorlichtingen van de centra  Centrumspecifiek niveau:  Ondersteuning kwaliteitsbeleid in de centra 



Leren en studeren: exploratie van het thema Zorgbeleid in de centra: 


De ontwikkelingen binnen verschillende organisatieniveau‟s (macro, meso, micro), vanuit de Vlor opgevolgd, communiceren met de centra om van gedachten te wisselen. Onder andere. het begeleidingstraject voor kinderen met 116


speciale onderwijs- en opvoedingsbehoeften, leerzorg, GOKbeleid. 

Coördinatie van het Zorgplatform (collegiaal overleg), borgen en verder uitbouwen van de zorginitiatieven.



Cel ortho: samenwerkingsverband tussen de pedagogische begeleidingsdienst Stad Gent, het Interstedelijk CLB Gent en de dienst CLB van OVSG.



Zorgcel Interstedelijk CLB Gent: ondersteuning implementatie zorg binnen CLB. Samenwerking met de dienst CLB van OVSG.



Denkkaders Stedelijk CLB Antwerpen: uitbouwen visie en concepten. Samenwerking met de dienst CLB van OVSG.



Zorgcontinuüm Stedelijk CLB Antwerpen: ondersteuning implementatie zorg binnen het CLB. Samenwerking met de dienst CLB van OVSG.

Navorming vanuit het LOP: werken met allochtonen, minderjarige vluchtelingen, kansarmen, enz.

Ondersteuning NICO-implementatie in de centra De ondersteuning naar de centra van de NICO-applicatie op het technische en het inhoudelijke vlak zal verdergezet worden. Speciale aandacht zal gaan naar de ondersteuning van de NICO-trainers in de respectieve centra.

3.3

Betrokkenheid van directeurs en coördinatoren De werking van de begeleiding kenmerkt zich door een sterke betrokkenheid van en interactie met de CLB-directies en coördinatoren. De krachtlijnen van het ondersteuningsaanbod zijn vastgelegd in het directeurenoverleg CLB-OGO, waarin alle CLB‟s vertegenwoordigd zijn.

3.4

Internettensamenwerking inzake CLB Het POC is vertegenwoordigd in de internettensamenwerkingscel (ISC) CLB (art. 88). De doelstelling is samen te vatten in:

3.5



sectoraal overleg;



opzetten van gezamenlijke initiatieven in het kader van de CLB-werking;



optreden als gesprekspartner namens de sector met mandaat vanuit de Koepel OVSG , met respect voor de eigenheid van het net, in dialoog met onderwijs, welzijn en volksgezondheid, jeugd;

Kiezen voor kwaliteitszorg Het POC en de pedagogische begeleidingsdienst plaatsen hun begeleiding binnen de context van het ontwikkelen van een kwaliteitszorgsysteem in de


117


centra. Zij hebben een duidelijke opdracht om mede gestalte te geven aan het Hoofdstuk XI van het Decreet CLB, zowel naar ontwikkeling als implementatie als naar het inrichten van nascholingsinitiatieven. Ontwikkeling en implementatie van kwaliteitszorg gebeurt zowel op sectoraal niveau, op niveau OGO als op centrumniveau.

3.6

Zelfevaluerend vermogen De pedagogische begeleidingsdienst draagt bij tot het zelfevaluerend vermogen van de centra. Daarbij gaat zij uit van het principe dat aspecten van kwaliteitszorg binnen het management van processen, zal leiden tot de versterking van het beleidsvoerend vermogen van de centra.

Kiezen voor procesbegeleiding De begeleidingsdienst maakt een principiële keuze voor systeembegeleiding. De directie, beleidsondersteunende personen en werkgroepen binnen het centrum zijn de prioritaire partners.

3.7

Langdurige begeleiding De pedagogische begeleidingsdienst kiest voor duurzame begeleidingen in een planmatige setting.

3.8

Afstemming pedagogische begeleiding, het POC, nascholing De pedagogische begeleiding, het POC en de nascholing zijn complementaire en subsidiaire ondersteuningsstructuren.

3.9

Overzichtskalender begeleidingsinterventies POC zal een kalender van de begeleidingsinterventies bijhouden.

3.10

Eigen professionalisering De leden van de pedagogische begeleidingsdienst engageren zich tot permanente interne vorming op vlak van de evoluties in onderwijs, welzijn, jeugd en samenlevingsdomeinen.


118


4 Ontwikkelingswerk 

Handelingsgerichte diagnostiek / handelingsgericht werken



Opvolging en bijsturing gezondheidsbeleidsplan



Deontologie, beroepsgeheim, decreet rechtspositie.



IJH, toegangspoort



Schoolloopbaan



CLB-profiel



Multidisciplinair dossier (MDD)



Leerplicht, leerrecht


5.1

Kwaliteitszorg De verdere implementatie van een kwaliteitszorgsysteem wordt dit schooljaar verder gecontinueerd. In het kader van netwerkvorming worden de opgedane kennis en ervaringen tussen de centra uitgewisseld. (zie 3.2.3)

5.2

Deontologie 5.2.1. Deontologie en nomenclatuur Speciale aandacht blijft gaan naar het deontologisch aspect bij de ontwikkeling van de NICO-nomenclatuur.

5.2.2. Deontologie en beroepsgeheim De werkgroep beroepsgeheim-deontologie van OVSG/Gemeenschapsonderwijs zet zijn activiteiten voort. Ook binnen de internettensamenwerkingscel wordt dit opgenomen.

5.2.3. Decreet Rechtspositie (IJH) Implementatie na regionale infodagen.

5.3

Kinderen met specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften De aanpak door CLB van kinderen met specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften wordt verder ondersteund Op vlak van beleidsvorming wordt aandacht besteed:


119




begeleidingstraject binnen het gewoon en het buitengewoon onderwijs;



ontwikkelen van het leerzorgkader;

Op het vlak van projectbegeleiding wordt meegewerkt aan:

5.4



SEN-project inzonderheid de verdere professionalisering van de CLBmedewerkers betreft de ASS-problematiek



ION: ervaringsuitwisseling rond integratie leerlingen met een handicap



IJH: implementatie decreet rechtspositie, typemodulering



Opvolgen van initiatieven binnen de vijf centra: o

Diagnostisch instrumentarium: komen tot een wetenschappelijk up to date instrumentarium. Opvolgen van de wetenschappelijke evoluties en bekendmaken bij de medewerkers (Stedelijk CLB Antwerpen)

o

Aanpak van kinderen met dyscalculie: verdere uitwerking van onderzoeksfase en indiceringsfase bij een handelingsgerichte diagnose (Stedelijk CLB Antwerpen)

NICO I.v.m. het informatiseringproject van de CLB‟s wordt er nauw samengewerkt tussen de verschillende CLB‟s om dit project verder vorm te geven en te implementeren.

5.5

Begeleiding na doorlichting De pedagogische begeleiding gaat in op vragen van centra met betrekking tot de opvolging van de doorlichting door de gemeenschapsinspectie in het kader van erkennings- en financieringsvoorwaarden en de opvolging van tijdelijke projecten.

6 Publicaties

6.1

Website In de websites van OVSG en POV wordt het deel CLB verder geactualiseerd voor gebruik door de CLB-medewerkers.

6.2

Documenten De werkgroep deontologie OVSG/Gemeenschapsonderwijs zal het draaiboek beroepsgeheim-deontologie verder aanvullen naar aanleiding van casussen


120


aangebracht door CLB-medewerkers. Na overleg met Prof. Hutsebout van de K.U. Leuven worden deze ter beschikking gesteld van de centra. Kennisdatabank wordt verder ontwikkeld. Updates en upgrades worden op digitale wijze ( de “Zorgpen”) en op regelmatige basis aan de centra ter beschikking gesteld. In het kader van het project Handelingsgerichte Diagnostiek en Handelinsggericht Werken zullen documenten voor gebruik in de CLB‟s en scholen worden ontwikkeld. Op vraag kunnen nieuwe documenten ontwikkeld worden of althans meegewerkt worden aan.


7.1

Interne relaties Er is overleg:

7.2

(1)



Voor POC: maandelijks formeel overleg met alle POC-medewerkers.



Voor POV: maandelijks formeel overleg met alle pedagogische begeleiders. Verderzetten van de overlegwerkgroep PBD, CLB en scholen opgericht met als doel tot een zo groot mogelijke afstemming tussen deze actoren in het werkveld te komen.



Voor OVSG: 

Pedagogisch overleg met niveaucoördinatie basisen secundair onderwijs; in het kader van de initiatieven die ontwikkeld worden voor scholen basisen secundair onderwijs over de samenwerking schoolCLB wordt vanuit de dienst CLB op geregelde basis overleg gepleegd met de betrokken begeleidingsdiensten.



Wekelijks overleg op directieraad OVSG: uitzetten van het beleid van OVSG



met de GOK-begeleiding; er worden een aantal contacten gepland met de GOK-ondersteuning vanuit het gemeentelijk en het provinciaal onderwijs. Deze contacten zijn ad hoc en structureel.



met LOP-vertegenwoordigers. Er is een formeel en institutioneel overleg op de Vlor, zowel binnen de CLB-sector als overkoepelend met alle LOPbegeleiders en LOP-deskundigen. Daarnaast zijn er regionale overlegmomenten met LOP-ondersteuners en deskundigen en is er het informeel overleg met de niet-onderwijsverstrekkers.

Vlaamse Gemeenschap

Kabinet Onderwijs en Volksgezondheid In het kader van de internettensamenwerking worden contacten onderhouden met de respectieve kabinetten.


121


(2)

Departement Onderwijs en Volksgezondheid Er worden contacten onderhouden met de afdeling CLB en de afdeling preventieve gezondheidszorg. Op geregelde basis wordt met de administraties van gedachten gewisseld over inhoudelijke opdrachten van de CLB‟s.

(3)

Vlaamse Onderwijsraad Binnen de Vlor zullen vooral de samenwerkingsaspecten bekeken worden tussen school en CLB. De vertegenwoordigers van OVSG en POV zullen zorg dragen voor de terugkoppeling naar het directeurenplatform van de verschillende onderwijsniveaus en de CLB‟s. We denken onder meer aan leerlingenbegeleiding, het gelijkeonderwijskansenbeleid, inclusie, de onderwijsreglementering.

7.3

Schoolbesturen en scholen Aan de schoolbesturen en directies wordt op vraag ondersteuning verleend bij de operationalisering van de afsprakennota‟s. Ook het bieden van ondersteuning bij het opzetten van centrumraden wordt aangeboden. De pedagogische begeleiding zal de scholen van het gemeentelijk en provinciaal onderwijs informeren en voorbereiden op de gesprekken samenwerking school-CLB zodat de scholen goede afspraken op maat van de school kunnen maken met het CLB. Er wordt ingegaan op elke vraag van een schoolbestuur met betrekking tot werking en organisatie CLB.

7.4

(4)


Provinciaal onderwijs (POV) Zie POC. Er is structureel en informeel overleg met de pedagogische begeleiding provinciaal onderwijs. De samenwerking tussen de scholen van OVSG en de CLB‟s van het provinciaal onderwijs zal op een gestructureerde wijze verlopen.

(5)

Gemeenschapsonderwijs Overleg met de voorzitter van de raad van directeuren van de CLB‟s en de pedagogische begeleidingsdienst van de CLB‟s.


122


(6)

Vrije CLB’s De samenwerking tussen de scholen van OVSG en de CLB‟s van het vrij onderwijs wordt in een speciaal daarvoor opgerichte commissie besproken. Er zijn contacten met het vormingscentrum van VCLB.

7.5

Structurele vertegenwoordiging De pedagogische begeleiding is structureel vertegenwoordigd in een aantal stuurgroepen en begeleidingscommissies i.v.m. initiatieven op het terrein van de CLB-sector, zoals de

7.6



Adviesraad Integrale Jeugdhulp: de adviesraad moet adviezen uitbrengen over alle voorstellen tot decreten en besluiten van de Vlaamse Regering in het kader van Integrale Jeugdhulp. Zij zullen hiervoor op geregelde basis vergaderen.



Projectgroep Onderwijs-Welzijn zal op geregelde basis met de verschillende vertegenwoordigers van de centrumnetten overleg plegen en inhoudelijke thema‟s voorbereiden.



Raad van bestuur NICO : de 2 pedagogische adviseurs zijn lid van de Raad van Bestuur en oefenen terzake een bestuursfunctie uit.



De Vlaamse vaccinatiekoepel.

Andere contacten Er worden contacten onderhouden met: 

de Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheid i.v.m. groeicurven, ontwikkelen van standaarden…;



Vaccinnet;



Steunpunt Welzijn Volksgezondheid en Gezin



de Netoverschrijdende Werkgroep Autisme (NOWA);



het Vlaams Forum Diagnostiek (VFD) in functie van actualisatie en navorming rond het diagnostisch instrumentarium;



Netoverschrijdende Werkgroep Faire Diagnostiek;



het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie (VIG) i.v.m. luizenstandaard,…;



het Forum Jeugd, Relaties en Seksualiteit. In naam van de CLBbegeleidingsdienst geeft het POC feedback op campagnes en ontwerpteksten die door dit forum worden ontwikkeld. Opvolging van de stand van zaken a.h.v. de verslagen.



KOOGO : het POC zal ook samenwerken met KOOGO rond CLBgerelateerde thema‟s. De nieuwsbrief van KOOGO zal één van de mogelijke communicatiekanalen zijn.


123

Hoofdstuk 2 Basisonderwijs... 29

Recommend Documents