Hoofdlijnen
Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 ¤ Biodiversiteit
¤ Verstoringen/bedreigingen
¤ Duurzaam
gebruik
Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 ¤ Biodiversiteit
¤ Verstoringen/bedreigingen
¤ Duurzaam
gebruik
Toestand plant- en diersoorten
Rode Lijstsoorten Met verdwijnen bedreigd (291) Bedreigd (351) kwetsbaar (339)
Overige soorten Achteruitgaand (94) Zeldzaam (717) Momenteel niet bedreigd (1459) Onvoldoende gekend (213)
Toestand plant- en diersoorten
Rode Lijstsoorten Met verdwijnen bedreigd (291) Bedreigd (351) kwetsbaar (339)
Overige soorten Achteruitgaand (94) Zeldzaam (717) Momenteel niet bedreigd (1459) Onvoldoende gekend (213)
Ø Ø
28 % op de Rode Lijst 6 % verdwenen tijdens de voorbije 100 jaar
Algemene broedvogels Aantalstrend sinds 1990 130 120 110 100 90 Vlaanderen WalloniÎ Nederland Verenigd Koninkrijk
80 70 60 Bosgebied Landbouwgebied
Andere
Vaatplanten Gemiddelde trendindex - voorbije 50 jaar 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 -0,2 -0,4
Terrestrisch Aquatisch
-0,6 -0,8 Voedselarm
Matig voedselrijk
Voedselrijk
Balans ¤
Toename Generalisten ¤ Soorten die positief reageren op veranderingen in de leefomgeving (vermesting, veranderend klimaat) ¤ Soorten die herstellen dankzij inspanningen ¤
¤
Afname Specialisten ¤ Soorten die negatief reageren op veranderingen in de leefomgeving (vermesting, versnippering) ¤
Ø
Homogenisering van de natuur, verlies van biodiversiteit
Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 ¤ Biodiversiteit
¤ Verstoringen/bedreigingen
Versnippering ¤ Vermesting ¤
¤ Duurzaam
gebruik
Versnippering Natuurgebied in Vlaanderen
Ø Ø
Versnippering van specifieke leefgebieden Afname van ruimte voor natuur buiten natuurgebieden
Versnippering Vlaams Ecologisch Netwerk en natuurverwevingsgebieden Natuurdecreet MINA-plan 2
175000
Ruimtelijk Structuurplan MINA-plan 3
Oppervlakte (ha)
150000 125000 100000
VEN
75000 50000 25000
Natuurverwevingsgebied
0 2002
Ø
2003
2004
2005
2006
2007
Eind 2006: 70 % van VEN afgebakend 0,7 % van natuurverwevingsgebied afgebakend
Vermesting Ecologische kwaliteit rivieren inzake fosfor Aandeel meetplaatsen (%) 100
80
60
40 Zeer goed Goed Matig-slecht
20
0 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05
Ø
KRW: min. goede kwaliteit in alle meetplaatsen in 2015
Vermesting Overschrijding kritische last stikstofdepositie
Aandeel oppervlakte vermestingsgevoelige natuur (%)
100
80
60
40 Bos, heide Grasland
20
0 1990
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 ¤ Biodiversiteit
¤ .Verstoringen/bedreigingen
Uitheemse soorten ¤ Klimaatverandering ¤
¤ Duurzaam
gebruik
Uitheemse soorten Aantal uitheemse soorten 400 350
Planten
300 250 200 80 60 40 20 0
Dieren
1900 Ø Ø
1920
1940
1960
1980
2000
2001–2005: jaarlijks 25 nieuwe uitheemse soorten Beleid gefragmenteerd (bv. muskusrat, Amerikaanse vogelkers)
Klimaatverandering Eerste waarneming libellen 140
120
Paardenbijter Bloedrode heidelibel Zwarte heidelibel Watersnuffel
Geen vervroeging
Blauwe glazenmaker Bruinrode heidelibel Grote roodoogjuffer Platbuik
Vervroeging
100
80
60 1985
Ø
1990
1995
2000
2005
IPCC: verhoogd risico op uitsterven voor 20–30 % van de soorten
Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 ¤ Biodiversiteit
¤ Verstoringen/bedreigingen
¤ Duurzaam ¤
gebruik
Evaluatie instrumenten • ‘Effectief natuurbeheer’ • Bosbeheerplan
‘Effectief natuurbeheer’ Oppervlakte (ha) MINA-plan 3 50000
Oppervlakte (ha)
40000
30000 Plandoelstelling MINA-plan 3 Militair domein met natuurprotocol Natuurgebied beheerd door ANB Aangewezen en erkend bosreservaat Erkend natuurreservaat Vlaams natuurreservaat
20000
10000
0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Ø
MINA-plan 3: 50.000 ha in 2007 (74 % gerealiseerd)
‘Effectief natuurbeheer’
Oppervlakte bereikt natuurstreefbeeld (%)
Doelbereiking natuurstreefbeelden in 1.660 ha erkend natuurreservaat
Ø
natuurstreefbeeld 100 Graslanden Bossen MozaÔ eklandschap Heide en vennen
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
t0
t3
tn
Op 3 jaar: van 77 naar 88 % natuurstreefbeeld bereikt
Bosbeheerplan Evolutie van de oppervlakte (ha) Uitgebreide beheerplannen Beperkte beheerplannen 40000 30000 20000 10000 0 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006
Bosbeheerplan Intenties inzake natuur in beperkte bosbeheerplannen 120
Ecologische functie Geen ecologische functie
Aandeel dossiers (%)
100
80
60
40
20
0 0
1
Voor 1998
2
1998-2003
3
na 2003
4
Eff. natuurbeheer / bosbeheerplan Gesubsidieerde openstelling Natuurreservaat
100
80
60
40
20
0 2005
2006
2007
Gemiddelde gesubsidieerde openstelling (m/ha)
Opengestelde bosweg in privÈ-bossen (km)
Bos
80 70 60 50 40 30 20 10 0 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Evaluatie instrumenten Verhoogde participatie ¤ Gebrek aan doelen ¤
Oppervlakte natuurrichtplan (ha)
• Natuurrichtplannen
Doel Natuurdecreet (goedgekeurde plannen)
300000
200000
100000
opmaak opgestart 0 2003
2004
• Instandhoudingsdoelen (Habitatrichtlijn)
2005
2006
2007
2008
Evaluatie instrumenten Verhoogde participatie ¤ Gebrek aan doelen ¤ Monitoring van effecten ontoereikend ¤ Gebrek aan inzicht in relatie tussen middelen, instrumenten en effecten ¤
Conclusies Natuurrapport 2007 ¤
Biodiversiteit ¤ ¤
¤
28 % van plant- en diersoorten bedreigd Homogenisering
Verstoringen/bedreigingen Versnippering en vermesting nog niet onder controle ¤ Impact klimaat en uitheemse soorten neemt snel toe ¤
¤
Duurzaam gebruik Brongericht beleid ontoereikend ¤ Effectgericht beleid moeilijker, intensiever en duurder ¤ Optimalisatie instrumentenmix ¤
