Hoger management
voor Zorg en Welzijn ICM opleidingen & trainingen
Resultaat na de opleiding − Je hebt inzicht in de kernelementen van management, organisatie en beleid voor de zorg- en welzijnssector − Je beheerst de hogere managementtheorieën, -methoden en -technieken − Je bezit de essentiële kennis van financiën en veranderingsprocessen − Je beheerst de (situationele) stijlen van leidinggeven, managementcommunicatie, samenwerking en conflicthantering − Je beschikt over de kwaliteiten om medewerkers naar het gewenste resultaat te leiden 2
Resultaat na de module Organisatie − Je hebt inzicht in de kernelementen van management, organisatie en beleid in de zorg- en welzijnssector − Je beheerst de hogere managementtheorieën, -methoden en -technieken − Je bezit de essentiële kennis van financiën 3
Uitgangspunten
Iedereen is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de bijeenkomsten Meedoen brengt een onvervreemdbare verantwoordelijkheid met zich mee. In het algemeen: het proces is mijn verantwoordelijkheid, het leren dat van jullie!
Dus: zorg dat je leert en verder komt adhv wat aangeboden wordt!
Opmerkingen • Boek • Uit de “doe” stand! Analyses en scenario’s • Leren kijken uit verschillende invalshoeken • Balans tussen ratio en emotie vinden • Denken over management ook intuïtie is • Eigen inbreng middels presentaties
Onderwerpen •
Strategisch management (2)
•
Verandermanagement
•
Structuur en cultuur
•
Proces en bestuur
•
Financieel management
•
Marketing
•
Management en leidinggeven (2)
Organisatie?
•
Eenheid van mensen die met behulp van middelen volgens een werkwijze samenwerken om een geformuleerd doel te bereiken
•
Input – Througput – Output
•
Theorie? Boekenkasten vol
Taylor
Fayol
Lorsch
Porter
Drucker
Hammer
Weber
Mayo
Machiavelli
Prahalad
Likkert
Plato
Collins
Boulding
Mc Gregor
Hamel
Maslow
Crosby
Smith
Mintzberg
Kets de Vries Jomanda
Peters
Tolle
Scientific management − Wetenschappelijke analyse van de werkzaamheden en bewegingen van arbeiders − Vergaande taakverdeling en uitgebreide taakvoorschriften − Hechte samenwerking leidinggevenden en arbeiders − De bedrijfsleiders zijn verantwoordelijk voor het arbeidsproces − De juiste man op de juiste plaats − Prestatiebeloning met als doel productiekosten omlaag brengen Frederick Taylor, ± 1900 16
General management Besturing van een organisatie als geheel. Onderscheiding van zes managementgebieden: − Technisch − Commercieel − Financieel − Zelfbeschermend − Boekhouding − Besturing Henry Fayol, ± 1900 17
Bureaucratie − Een objectief-wetenschappelijke benadering van grote organisaties − De organisatie als goed geoliede machine − De mensen als radertjes in de machine − Nadruk op technische perfectie Max Weber, ± 1940
18
Human Relations beweging De ontdekking dat aandacht, zekerheid, het bij een groep horen en waardering zorgen voor een hogere productiviteit
Elton Mayo, ± 1945
19
Revisionisme − Een organisatie bestaat zowel uit mensen als uit systemen − ‘Linking pin-principe’ − Focus op organisatiestructuur en communicatie Rensis Likert e.a., 1950
20
Contingentiebenadering − Er bestaat niet één ideale manier voor management − Pas management aan op de situatie − Focus op de relatie tussen een organisatie en haar omgeving − Management is complex en vraagt voortdurende evaluatie en bijstelling
22
Organisatietheorie na 1980 (I) − Crosby (kwaliteitszorg) − Mintzberg (organisatiestructuur en strategische planning) − Tom Peters (managementprincipes voor bedrijfsvoering) − Peter Drucker (algemeen management) − Michael Porter (strategie)
23
Relativering •
Beschrijvende en voorschrijvende theorie
•
Belofte: recept voor succes
•
Verschillende interpretaties
•
Intrekken van meningen
•
Universeel geldig of situationeel?
•
Onderzoek geldig? Eigen ervaringen, wetenschappelijk?
•
Geen rekening met irrationeel of politiek gedrag
“The only definition of a leader is someone who has followers” Peter Drucker
Wat verwacht je van een manager? •
Plannen, controleren, vooruitzien, organiseren, opdrachten geven
•
Interpersoonlijke rol (boegbeeld)
•
Informationele rol
•
Besluitvormende rol
Leiderschap Een manager die een goede leider is, •
kan situationeel leidinggeven,
•
de juiste rollen inzetten afhankelijk van de situatie en
•
beschikt daarnaast ook over vaardigheden als EQ,
•
charisma en
•
authenticiteit.
Dit is het moderne leiderschap.
Een goede hoger manager… − − − − − − −
Faciliteert anderen om effectief te kunnen werken En zet anderen dus in beweging Heeft een visie en draagt deze uit Heeft kennis van de organisatie en de branche Is zich bewust van de omgeving van de organisatie Vindt verandermanagement een constant proces …?
10
Kets de Vries: 12 taken •
1. Een visie, missie en strategie ontwikkelen, die voor alle belanghebbenden, zowel intern als extern aan het bedrijf, begrepen en gebruikt kan worden;
•
2. Het empoweren van medewerkers op alle niveaus, door ze een stem te geven, door het delen van informatie en het delegeren van werkzaamheden naar de medewerkers die dat het beste kunnen;
•
3. Medewerkers motiveren om naar de visie van de organisatie toe te werken;
•
4. Een goed organisatorisch ontwerp en management systeem neerzetten, zodat de visie gerealiseerd kan worden en beide gebruiken om het gedrag van de medewerkers in lijn te brengen met de waarden en doelstellingen van de organisatie;
•
5. Een eerlijk beloningssysteem opzetten en ervoor zorgen dat dit gebruikt wordt om constructieve feedback te geven en correct gedrag te belonen;
•
6. De effectiviteit van teams vergroten door ervoor te zorgen dat medewerkers teamspelers worden door een atmosfeer van samenwerking en constructieve conflicten te bevorderen;
Kets de Vries 12 taken •
•
•
•
•
•
7. De medewerkers bewust maken dat het belangrijk is om te reageren op de eisen van klanten, toeleveranciers en andere belanghebbenden waar de organisatie invloed op heeft; 8. De medewerkers bewust maken dat de organisatie onderdeel is van een samenleving met een eigen regionale en/of nationale cultuur; 9. Een voorbeeld zijn in het nemen van verantwoorde risico’s en daarbij vasthoudendheid en moed bij de medewerkers stimuleren; 10. Vertrouwen binnen de organisatie onderhouden door zelf het goede voorbeeld te geven en een emotioneel intelligente groep mensen vormen die een goed zelfinzicht heeft en die weet hoe ze anderen met respect en begrip moet behandelen; 11. Het belang verwoorden en vormgeven van de noodzaak van balans in het leven voor het welzijn van de medewerkers op de lange termijn; 12. Aandacht schenken aan de zaken rondom het werk, carrière, leven en gezondheid en stress, ervoor zorgen dat de diverse spanningen die bij het leven horen op een goede manier tegen elkaar afgewogen worden.
Management Dilemma’s Korte termijn
Lange termijn
Individuele mens
Collectief doel
Relatie
Taak
Intern gericht : stabiliteit
Extern gericht: marktontwikkeling
Dilemma’s van teamleiders:
Hiërarchie dilemma: De teamleider als eerste onder gelijken? Scope dilemma: het evenwicht tussen individu en groep Context dilemma: loyaal aan de omgeving of aan de groep? Coachdilemma: tegenstelling tussen begeleiden en beoordelen
Zorg & Welzijn bijzonder? •
Andere financiering
•
Andere bestuursvormen
•
Andere cultuur
•
Specifieke problemen : werkdruk, verzuim ed
•
Recente ingevoerde marktwerking
•
Bezuinigingen versus toename zorgbehoefte
7 Problemen ❖
1. Achterlaten van oude producten, zoeken naar nieuwe successen. Houden te lang routinematig vast aan oude producten / ideeën. Gaat om de vraag of mensen, ideeën, en producten hun beloftes nog steeds waarmaken
❖
2. Bureaucratie, te veel papier en management lagen
❖
3. Absentie van duidelijk gedeelde waarde. Cultuur is de verantwoordelijkheid van de manager
❖
4. Verkeerde structuur. Verkeerde structuur blokkeert resultaten, een goede zorgt niet voor resultaten
❖
5. Duidelijke strategie en keuzes : management by objectieve MBO (prestatie management) van de individuele medewerkers
❖
6. Cultuur verkeerd: niet extern gericht en niet op klanten. Belonen van het verkeerde gedrag.
❖
7. Management ziet de buitenwereld (klant) door een grote vertekenende lens. Het zien van de organisatie vanuit klantperspectief.
26
Mega trends ❖
https://www.google.nl/rl? sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0CAcQj RxqFQoTCK2N9riDscgCFcqMLAodSUkETA&url=http %3A%2F%2Fwww.slideshare.net%2FFrostandSullivan %2Ffuture-of-mobility-from-mega-trends-to-the-driverlesscar&bvm=bv. 104615367,d.bGQ&psig=AFQjCNHDlC31xfQc17PS5aQiiUkHo_FsA&ust=1444330142604285
Externe Analyse
29
Trends? •
De EU voorspelt in 2030 een tekort van 20,8 miljoen medewerkers in de EU
•
Het aantal medewerkers in de Ned zorgsector moet stijgen van 13% (nu) naar 22% van de beroepsbevolking in 2020
•
Rapport Berger voorspelt een tekort van 20.000 (8.000 verpleegkundige)
•
Menzis: helft van het personeel overweegt een carrière switch
•
ZV < 25 jaar = 2,5% >56 jaar = 6% (Vernet 09)
Trends? •
Stijging van de zorgvraag. In 2025 is 21% van de bevolking ouder dan 65 jaar
•
De beroepsbevolking die dat dan moet betalen is gedaald naar 58%
•
Zorginstellingen gaan zich meer specialiseren
•
Behoudt van medewerkers is de sleutel tot succes
•
Zorgverzekeraars trekken steeds meer macht naar zich toe
Ontwikkeling Patiënt 1.0
Zorgconsument
Moet zelf naar de organisatie komen
Wil kunnen kiezen
Moet zelf internetsite vinden
Erkenning als individu
Informatie folders
Betrokken wil zijn
Mag reageren maar niet meedoen
Informatie overal vandaan (zelf)
Website 1.0
Gelooft in lotgenoten minder dan professionals
Zorgconsument meerdere rollen: opdrachtgever, inkoper, publiek, gebruiker, deelnemer, informatievrager . “Zorgconsumenten weten soms meer dan de arts” “Zorgconsumenten willen persoonlijk contact , open communicatie en betrokkenheid”
Doel van Strategie? Concurrentie voordeel
Afbeeldingsresultaat voor Idee
Strategie als proces
Route Plannen Nut
R.O.B.
Strategie ❖
Niemand weet wat een goede strategie is, of is in staat een goede strategie te ontwikkelen
❖
Doel van strategie: het scheppen van concurrentievoordeel
❖
Strategie is keuzes maken.
❖
Strategie is durven onderscheiden
Waarom een missie? •
Een missie motiveert
•
Een missie geeft focus
•
Een missie verbindt mensen
•
Iedereen kan een missie lezen
•
Een missie werkt
Een missie is een verklaring van de organisatie over haar doel. Het is ook een belofte aan de omgeving
Missie en Visie Visie Missie • Bestaansrecht • Hoe ziet de organisatie de toekomst? • Welke activiteiten • Principes en overtuigingen • Omgeving, waar wil je naar toe? • Maatschappelijke relevantie • Betekenis • Wat voeg je toe, wat heeft de klant er aan?
• Keuze voor een strategie (hoe wil je dat bereiken)
Een visie • • • •
Is geen set met cijfers Is geen business plan • Is not simply a set of financial figures Is geen lucht fietserij • Is not a business plan Is meer dan een speech • Is not a ‘pie in the sky’ idea
• • •
Is more than words in the MD’s annual speech • Is a picture of the future that we want Is een beeld van de toekomst • Includes customers, people and finances • Typically Gaat overisklanten medewerkers a 2 year / en 1 year / 6 month ‘thing’ • Is ais point strategic focus for the leadership the Het eenofstrategische focus voor hetofkomend business jaar • Is something for everyone to work towards Is een streven voor een ieder •
•
Een visie: Vragen medewerkers • • • • • • •
Waarom is het relevant voor mij? Wat moet ik precies doen? • Is not simply aheeft set of dit financial Welke gevolgen voor figures mij? • Is not a business plan Welke hulpmiddelen zijn er beschikbaar? • Is not a ‘pie in the sky’ idea Wat levert dit mij op? • Is more than words in the MD’s annual speech Hoe ik gemeten? • Iswordt a picture of the future that we want Hoe wordt ik op de hoogte • Includes customers, peoplegehouden? and finances • Typically is a 2 year / 1 year / 6 month ‘thing’ • Is a point of strategic focus for the leadership of the business • Is something for everyone to work towards
Samenhang
Missie en visie Problemen worden veroorzaakt door onverenigbaarheid van resultaatverplichting van management met inspanningsverplichting van professional
Missie en visie ‘The key message to managers of professionals is: create meaning! Help your subordinates to find the excitement in their work. Doing this is the key to quality and productivity’ ( David Maister) ‘Wie een waarom heeft, kan bijna elk hoe verdragen’ ( Nietzsche)
Missie statements •
•
•
•
Apple is committed to bringing the best personal computing experience to students, educators, creative professionals and consumers around the world through its innovative hardware, software and Internet offerings. Facebook’s mission is to give people the power to share and make the world more open and connected. YouTube’s mission is to provide fast and easy video access and the ability to share videos frequently Unilevers producten hebben invloed op het leven van meer dan twee miljard mensen, iedere dag opnieuw. Wij werken aan een betere toekomst, iedere dag. 1. Wij helpen mensen zich goed te voelen, er goed uit te zien en meer uit het leven te halen met merken en diensten die goed zijn voor hen én voor anderen. 2. Wij zullen mensen inspireren tot kleine alledaagse acties die samen een groot verschil kunnen maken voor de wereld. 3. Wij zullen nieuwe manieren van zakendoen ontwikkelen met als doel de omvang van onze onderneming te verdubbelen en tegelijkertijd onze invloed op het milieu te verkleinen.
De missie van Google is alle informatie ter wereld te organiseren en universeel toegankelijk en bruikbaar te maken •
•
• •
•
•
• • •
Richt je op de gebruiker en de rest volgt vanzelf. Het beste is om één ding heel erg goed te doen. Snel is beter dan langzaam. Niet alleen achter je bureau heb je antwoorden nodig. Je kunt geld verdienen zonder slecht te zijn. De behoefte aan informatie is grensoverschrijdend. Uitstekend is gewoon niet goed genoeg. Er is altijd meer informatie te vinden Democratie op internet werkt.
•
Voor ons is ergens heel goed in zijn pas het begin, niet het einddoel. We stellen onszelf bewust doelen die we nog niet kunnen bereiken, omdat we weten dat we dan meer bereiken dat we van tevoren hadden durven denken. Door middel van innovatie en iteratie proberen we dingen die goed werken op onverwachte manieren nog verder te verbeteren.
Strategie spanning/kloof IST
SOLL
Welke stappen moet je zetten om van IST naar SOLL te komen in de gehele organisatie?
Hoe ga je dat doen? Strategie! 32
Ashridge model • Waardediscipline model van Treacy en Wiersema • operational excellence • customer intimacy • Productleadership
• • • • •
Kaplan en Norton Financieel Klant perspectief Interne processen Leren en Groeien
Wiersema
