Hoezo geen gelijkheid tussen mannen en vrouwen?

I n f o r m at i e m a g a z i n e d at f e d e r a l e a m b t e n a r e n b i j e l k a a r b r e n g t

Iets te vertelle n? fedra.be lgium .be

teamwerk

Hoezo geen gelijkheid tussen mannen en vrouwen?

Gender mainstreaming

De overheid geeft het goede voorbeeld

Elise Beyst | FOD Kanselarij van de Eerste Minister Olivier Souris | Defensie tweemaandelijks magazine

– april 2013 – n° 109 | www.fedra.belgium.be

Reportage

loopbaan

Het traject

Red levens: word bloeddonor

De troeven van tweetaligheid

Schatten uit de bibliotheek

Inhoud

Gekozen

Gezegd

Teamwerk p. 08

Inzoomen op gender mainstreaming

Dit brengt ons samen p. 19

Collega-ambtenaren kruipen in de pen

Reportage p. 12

Bloed geven redt levens

08

Iedereen gelijk

Loopbaan p. 16

Tweetaligheid troef

Zo doen we dat p. 18

“Als je iemand zijn leven kan redden door bloed te geven, dan is een compensatiedag van geen enkel belang. Het is een gebaar van solidariteit.” Jurgen Vercouter

Reportage p. 12

Met een rechte rug aan het werk

Rubrieken Portret van een federaal ambtenaar

04

Barometer 06-07 De federale overheid in één oogopslag Het traject 10-11 Dat is pas literatuur Rug aan Rug

12

Bloed geven doet leven

Gezien

The Belgian War Press Tijdens de 2 wereldoorlogen werden honderden Belgische kranten in het geheim geschreven, gedrukt en verspreid. Op initiatief van CEGESOMA met de steun van Belspo werden die verborgen pareltjes uit archieven en bibliotheken gedigitaliseerd. Zo kun je ze vandaag thuis lezen en doorzoeken. Op de foto: De clandestiene drukkerij van La Libre Belgique in 1944. Meer info:

warpress.cegesoma.be

19

Jouw collega’s bloggen op fedra.be

Klaar voor een nieuwe start

15

FED+ aanbiedingen Speels Actueels Daar zit muziek in

20-21

22-23

WISSELCOLUMN

02 /03

Uitgave 109 – jaargang 13 april 2013

De verleiding (om in te grijpen)

colofon Fedra wordt uitgegeven door Propaganda in opdracht van de federale overheids­­dienst Personeel & Organisatie. Alle federale ambtenaren krijgen dit tweemaandelijkse blad gratis toegestuurd. De artikels, opinies en standpunten in fedra verbinden noch de overheid, noch de FOD Personeel en Organisatie. De verantwoordelijkheid berust uitsluitend bij de verantwoordelijke uitgever. Verantwoordelijke uitgever Michel Libens Concept en realisatie Propaganda nv Imperiastraat 16 1930 Zaventem www.propaganda.be

Femke Vansieleghem I inspecteur bij de FOD Volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Afgestudeerd als maatschappelijk werker, een half jaar en een reis naar India later, kwam Femke als 23-jarige, nog ietwat schuchtere meid, terecht bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Daar kon ze aan de slag om controles uit te voeren op ‘andere consumptieproducten’. In mensentaal betekent dat eigenlijk tabak, alcohol en cosmetica. Sindsdien kruiste een allegaartje aan interessante, aangename, maar ook soms vreemde of simpelweg enerverende karikaturen Femkes pad op haar dagelijkse tochten door de West-Vlaamse provincie.

Projectteam John Ceuppens, Daphné Goossens, Erik Keustermans, Thaïs Mees, Ruth Nys, Sarah Van Moll, Carmen Van Oers Redactieteam Inge Delva, Peyo Lissarrague, Dries Van Damme Fotografie Nathalie Blancquaert, Yves Druart, Filip Van Loock Redactieadres Fedra, p.a. Propaganda Imperiastraat 16 1930 Zaventem T. 02 725 29 10 F. 02 725 29 11 [email protected] www.fedra.belgium.be www.propaganda.be

Voel je je geroepen om de volgende column te schrijven, laat het ons weten op [email protected]. Het woord is aan jullie ...

Fout adres? Aanpassing van de adresgegevens en adresveranderingen uitsluitend regelen via de eigen personeelsdienst. Wie geen gedrukte fedra in de bus wil, maar enkel de elektronische versie, kan dat eveneens aangeven op www.fedra.belgium.be/ abonnement_nl. Fedra wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier.

FED+ aanbiedingen Een greep uit de meest recente voordelen voor federale ambtenaren

P. 20

Sommige mensen slagen er goed in om hun job niet mee naar huis te nemen. Zodra ze de deur van hun kantoor achter zich dichttrekken, is het hoofdstuk ‘werk’ voor die dag afgesloten. Wanneer het voornaamste deel van je takenpakket echter bestaat uit het controleren van wetten die maar al te vaak met de voeten getreden worden, kan het best voorkomen dat je er in je vrije tijd nog mee geconfronteerd wordt. Ik laat mijn legitimatiepasje meestal thuis wanneer ik op stap ga buiten de werkuren. Dit om de verleiding te weerstaan in te grijpen wanneer iemand een loopje neemt met de wetten over de verkoop van alcohol of sigaretten aan jongeren, of staat te paffen waar het niet mag. Het aantal keer dat ik bij het aanschuiven aan de kassa een groepje minderjarigen een fles sterke drank zag scoren, kan ik alvast niet meer op één hand tellen. Van alle controles die mijn collega’s en ikzelf uitvoeren, liggen die op het rookverbod ongetwijfeld het gevoeligst. Niet alleen de verantwoordelijke, maar meestal ook alle aanwezigen hebben een mening over de situatie en een eigen interpretatie van de wetgeving. Tooghangers lezen blijkbaar allemaal dagelijks het Belgisch Staatsblad. De vraag voor de controleur blijft of inbreuken uit onwetendheid of uit onverschilligheid voortvloeien, en of de excuses oprecht of geveinsd zijn. Zo bracht een gezellig avondje uit met enkele vrienden mij onlangs rond middernacht in een, uiteraard rookvrij, Gents café. Een uurtje toogfilosofie en enkele glaasjes cava later gingen plots de gordijnen dicht en kwamen de asbakken terug op tafel. De barvrouw steekt een sigaret op. Niemand kijkt vreemd op, maar verder maakt niemand aanstalten om te roken. Plots voelt mijn vriend, een occasionele roker, ook de drang naar een sigaret. Ik kijk hem dreigend aan en probeer hem met mijn blik duidelijk te maken dat hij buiten moet gaan roken. Je weet maar nooit dat iemand mij achteraf toch nog herkent! Met de winterjas reeds om de schouders kreeg hij van de verbouwereerde barvrouw te horen dat het café gesloten was en dat het dus écht geen énkel probleem was om binnen te roken. Ondanks herhaaldelijk aandringen bedankte hij voor de gastvrijheid en zette hij, na mij een knipoogje toe te werpen, zijn weg verder richting terras. Onze vrienden vinden het best een amusante situatie, maar ik zit er toch mee verveeld. Ik wacht nog steeds op een weekend waarin ik niet aan mijn werk herinnerd word. Al wordt dat misschien pas het eerste weekend na mijn pensioen.

Femke Vansieleghem

portet: Cathy van den Berghe

Voetbal

een cel met pit

Voetbal is meer dan een sport, het is een maatschappelijk fenomeen. Meestal is het een groot feest, maar soms zijn er ook minder vrolijke uitspattingen. België heeft een van de meest strikte en doeltreffende voetbalwetten ter wereld en wil er zo voor zorgen dat voetbal een feest blijft en dat iedereen in alle veiligheid kan meevieren. De Voetbalcel van de FOD Binnenlandse Zaken, waar Cathy Van den Berghe werkt, houdt een oogje in het zeil. • tekst: P. Lissarrague I foto: Y. Druart •

“De Voetbalcel wil vooral preventief en niet zozeer repressief handelen.” Cathy Van den Berghe

Wat zijn de taken van de Voetbalcel?

Hoe komt het dat je precies deze functie bekleedt?

De taken zijn opgebouwd rond drie pijlers van het

Een beetje toevallig. Ik ben juriste van opleiding en

voetbalgebeuren: supporters, infrastructuur en pre-

na mijn studies werkte ik voor de FOD Financiën

ventie. Het supporterluik betreft processen-verbaal

mee aan de integratie van de DAVO, een dienst die

van inbreuken tegen de voetbalwet. Als voetbalcel

instaat voor het innen en toekennen van onder-

bereiden we die dossiers voor. Je kan niet genoeg

houdsgeld. Na een jaar nam ik deel aan een selec-

benadrukken dat België met de voetbalwet een

tieprocedure van Selor om voor de AD Veiligheid

heel doeltreffend ontradingsmechanisme in han-

en Preventie binnen de FOD Binnenlandse Zaken

den heeft. De administratieve beslissingen kunnen

te mogen werken. Ik werd geselecteerd en kijk, nu

leiden tot boetes tot € 5.000 en stadionverboden

maak ik al vijf jaar deel uit van de voetbalcel.

tot 5 jaar. Toch wil de voetbalcel vooral preventief worden we dan ook vaak als voorbeeld aangehaald

Moet je een voetballiefhebber in hart en nieren zijn om hier terecht te komen?

in het kader van de strijd tegen geweld op en naast

In tegenstelling tot andere collega’s ben ik geen

het voetbalveld.

grote fan van het spelletje. Maar ik zorg natuurlijk

Het tweede luik, waar ik persoonlijk het meest mee

wel dat ik op de hoogte ben van de klassementen en

bezig ben, heeft betrekking op de stadions en de

de laatste ontwikkelingen in de voetbalcompetitie.

inrichting. Dat gaat van de bar tot de ruimte tus-

Het leven van de clubs heeft invloed op de suppor-

sen de stoelen, over nooduitgangen of sanitaire

ters. Wanneer een team wat te vaak verliest, is dat

voorzieningen.

dikwijls een aanleiding tot wrevel en incidenten. Ook

Het preventieluik tot slot, is gebaseerd op de dia-

voor de stadioninspecties moeten we de sportactu-

loog met de clubs en supportersverenigingen. Het

aliteit volgen. Wanneer een club bijvoorbeeld naar

grote publiek kent ons dankzij acties zoals ‘Respect

tweede klasse stijgt, moeten we specifieke controles

United’ waarmee we pleiten voor gelijkheid van kan-

uitvoeren en de club informeren over de verplichtin-

sen, respect en voetbal zonder racisme.

gen waaraan zij moet voldoen.

en niet zozeer repressief handelen. In heel Europa

04 /05

Beste lezer, Fedra is al jarenlang de link tussen de federale ambtenaren. En het magazine evolueert, net als jij. Momenteel zijn er grote veranderingen op til en binnenkort stellen we een platform voor dat nog nauwer bij jouw leefwereld aansluit. De digitale revolutie is in volle gang. Fedra blijft niet achter en gaat vanaf 2014 volledig digitaal. Het ondertussen welbekende webplatform breidt dus uit en de papieren versie verdwijnt. De nieuwe fedra-bloggers waren alvast een eerste aanzet. Hun bijdragen, waarin ze vrij en vrank hun mening uiten, zijn vanaf nu geregeld op de website te lezen. Met de nieuwe twitterwall willen we nog meer aandacht besteden aan interactiviteit en aan jouw mening en interesses. Om beter te weten wat jij verwacht van Fedra, maar ook van Fedweb en Fed+, organiseren we van 22 april tot 6 mei een grote enquête. Neem deel aan deze enquête, en maak van de gelegenheid gebruik om je mening te geven. De link vind je op www.fedra.belgium.be. Daarenboven maak je als deelnemer van de enquête kans op een weekend bij Pierre & Vacances, partner van FED+. Er worden 2 weekends verloot. Je kan ook altijd reageren of de redactie contacteren per e-mail: [email protected] of via het contactformulier op de website: www.fedra.belgium.be

Neem deel en

win

We beginnen aan een nieuw avontuur, en dat willen we graag met jou beleven en delen!

een weekend bij Pierre & Vacances!

Groetjes, De fedra-redactie PS: Schrijf je zeker in voor onze nieuwsbrief zodat je altijd op de hoogte bent van de laatste nieuwtjes!

Oplossing wedstrijd fedra n° 108

Waar zat Ernesto?

Aan welke bekende geliefden doe ik je denken? oplossing: Georgette en Rene Magritte Proficiat aan de winnaars. Die collega’s ontvangen een duoticket (t.w.v. 20 euro per ticket) voor de tentoonstelling ‘Belgisc h Modernisme’ in het Museum van Sc hone Kunsten Gent. De winnaars staan vermeld op: www.fedra.belgium.be/nl/mijn-voordelen/wedstrijd. Behoorde jij niet tot de gelukkigen? Beantwoord dan het nieuwe raadsel op pagina 23. Wie weet val jij deze keer in de prijzen.

Deze keer zat ik verstopt in de gevangenis van Wortel. De Wortel-Kolonie kent een rijke geschiedenis. Lees mijn blog op: www.fedra.belgium.be. Kijk snel op de achterkant van het magazine waar ik deze keer verscholen zit en kom het vertellen op www.fedra.belgium.be/magazine_nl.

barometer

Kinderarmoede en alleenstaande ouders centraal

Fedra tweet! Vanaf nu kan je fedra volgen op Twitter. @FedraContact houdt je op de hoogte van alle nieuwigheden op de website. Wil jij ook graag op de twitterwall van de fedrawebsite verschijnen? Tweet ons op de hoogte via @FedraContact #tweetforfedra.

Dit jaar wordt voor de 5de keer de Federale Prijs Armoedebestrijding uitgereikt. Staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding, Maggie De Block, maakt van kinderarmoede een absolute prioriteit in haar beleid. De 2 thema’s van de armoedeprijs van 2013 zijn daarom kinderarmoede en alleenstaande ouders die zich in een situatie van armoede of sociale uitsluiting bevinden. Met de prijs wil men de dagelijkse inzet van individuen en organisaties extra in de verf zetten. De 3 laureaten krijgen elk een cheque van € 12.500 en 6 genomineerden gaan elk met € 1.250 naar huis. Kandidaten konden zich inschrijven tot 14 april. Op 27 mei weten we wie de winnaars zijn. Meer info: www.mi-is.be

Lachen met het kleine theater van de Zuidertoren In het magazine van december stelde ‘Le petit théâtre du Midi’, het kleine theater van het Zuid, zich voor. Sinds juni 2012 worden er teksten geleerd en wordt er duchtig getimmerd om de theatervoorstelling bij de Rijksdienst voor Pensioenen tot een succes te maken. Lach samen met je collega’s met de komedie ‘Le saut au lit’, op 22/04 om 13u30, 23/04 om 14u00, 25/04 om 15u00, 26/04 om 18u30 en met een extra voorstelling zaterdag 27/04 om 14u30 in de Zuidertoren, tegenover het station Brussel-Zuid. Voor info en tickets: [email protected].

OFO 50 jaar Het OFO wordt op 12 december 2013

Proost voor Belnet!

50 jaar en dat wordt gevierd! Voor deze gelegenheid hebben ze het hele jaar door

Belnet, het Belgische onderzoeksnetwerk dat internetdiensten levert aan Belgische

heel wat in petto. Al hun activiteiten krijgen

universiteiten, hogescholen, onderzoekscentra en overheidsdiensten, viert dit jaar zijn

in 2013 een feestelijke toets. Je kan hun

20e verjaardag. Van een dertigtal klanten in '93 en een netwerksnelheid van 64 Kb/s

programma volgen op: www.ofoifa.be

is Belnet uitgegroeid tot een uit de kluiten gewassen internetprovider met meer dan 200 klanten en een netwerksnelheid van 10 Gb/s. Fedra wenst Belnet een dikke proficiat!

www.facebook.com/ofoifa

De baksteen in de maag Bron: Bakstenen in cijfers. Kerncijfers bouw en vastgoed 2013 www.statbel.fgov.be

Bouwgronden kostten gemiddeld

105,4 €/m²

Een woonhuis kostte in de eerste helft van 2012 gemiddeld

€

191.302

Voor een villa betaalde men bijna het dubbele

€

329.725

Appartementen gingen van de hand voor

€

201.393

06 /07

De plantentuin in alle kleuren en vormen

dieren werden in 2012 in beslaggenomen door of vrijwillig afgestaan aan de Inspectie Dierenwelzijn. Het ging hierbij om 234 runderen, 66 paarden/pony’s/ ezels, 54 geiten/schapen, 66 pluimvee, 835 honden, 343 katten, 606 konijnen/ cavia’s en andere knaagdieren, 60 reptielen, 152 vogels, 52 vissen, 7 apen en 73 andere diersoorten. Bron: Directoraat-generaal Dier, Plant en Voeding, Activiteitenverslag 2012. ©M  aarten Strack Van Schijndel

FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

Nieuwe procedure parkeerkaarten personen met een handicap

Maarten Strack Van Schijndel werkt al jaren als vrijwilliger in de Nationale Plantentuin van België. Toen hij in opdracht van de wetenschappers foto’s begon te nemen van bonen uit de zadenbank, werd zijn aandacht getrokken door alle diversiteit

4 weken. Zo lang duurt het vanaf de erkenning van de handicap voor de

die hij onder ogen kreeg. Een nieuwe passie bleek

persoon zijn persoonlijke parkeerkaart ontvangt. De vereenvoudigde

geboren: de fotografie van alle kleuren en vormen die hem opvielen in de Plantentuin. Het resultaat zijn

procedure voor aanvragen werd 1 jaar geleden ingevoerd en werpt zijn vruchten af. Vroeger bedroeg de gemiddelde wachttermijn 8 tot 9 weken. Als de handicap nog erkend moet worden, duurt het nu gemiddeld 4 maanden voor de parkeerkaart wordt bezorgd. Vroeger moest men 5 tot 6 maanden wachten. Ook de beveiliging van de kaarten is erg verbeterd.

prachtige foto’s die de schoonheid van het plantenrijk laten zien. Voor de tentoonstelling 'Colours and Shapes' werden de mooiste foto’s uitgekozen, uitvergroot en op enorme zeildoeken afgebeeld.

De nieuwe parkeerkaart heeft een hologram en een uniek serienummer dat

De tentoonstelling loopt van 6 april tot 20 oktober

de politiediensten kunnen gebruiken om na te gaan of een kaart al dan niet

2013 in de galerij van het Herbariumgebouw van de

geldig is. Op die manier werden al succesvolle controleacties opgezet.

10

x

Sinds 1975 is de gemiddelde verkoopprijs van een woonhuis meer dan vertienvoudigd, terwijl het algemene prijsniveau over die periode toenam met factor 3,51. Gedurende de laatste 35 jaar zijn huizen dus drie keer zo snel in waarde gestegen als de prijzen van de overige producten.

Nationale Plantentuin van België. Meer info: www.br.fgov.be

Duurste gemeenten voor woonhuizen (gemiddelde prijs) Kraainem

€

377.783 Lasne

€

448.912

Elsene

€

514.149

Goedkoopste gemeenten voor woonhuizen (gemiddelde prijs) Ronse

€

125.886

Quaregnon

€

93.703

Anderlecht

€

239.229

teamwerk

samen voor meer gelijkheid Inzoomen op Het Federaal plan voor Gender Mainstreaming

Van links naar rechts Meinhart François FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen & Leefmilieu, Elise Beyst FOD Kanselarij van de Eerste Minister, Vincent Van Malderen Selor, Elodie Debrumetz Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, Olivier Souris Defensie, Laurent Berghe FOD Kanselarij van de Eerste Minister

De gelijkheid tussen vrouwen en mannen is een thema dat iedereen aanbelangt. Dat vindt ook de federale overheid. Verschillende overheidsinstellingen legden hun ervaring met het gender mainstreamen van overheidscommunicatie samen. Het leverde een knappe brochure op die stereotypes uit de overheidscommunicatie weert. • tekst: D. Van Damme I foto's: F. Van Loock •

Sinds 2007 is er een wet van kracht die de gelijkheid tussen vrouwen en mannen moet bevorderen binnen de Belgische federale beleidsstructuren. Gender mainstreaming – of concreet: de genderdimensie integreren in het beleid – is daardoor niet langer een vrijblijvend engagement, maar een wettelijke verplichting. Uit de wet volgde een federaal plan voor gender mainstreaming. Begin vorig jaar definieerde de beleidscel van de Eerste Minister – in samenwerking met de gendercoördinatoren van de FOD Kanselarij van de Eerste Minister – een aantal gerichte acties voor dat plan. Eén ervan is de ontwikkeling van de Commcollectie ‘Gendermainstreaming in de overheidscommunicatie’ om aan alle communicatoren werkzaam binnen de federale overheid

08 /09

ondersteuning te bieden op het vlak van gender

competentie in kaart te brengen, waardoor ze inzicht

mainstreaming in overheidscommunicatie.

krijgen in hun carrièremogelijkheden.”

Gedeelde expertise

Stereotypes

Voor de ontwikkeling van de brochure namen de

De voorbeelden geven aan hoe de verschillende over-

gendercoördinatoren van de Kanselarij van de Eerste

heidsdiensten elk op hun terrein met gender begaan

Minister het initiatief in samenwerking met hun di-

zijn. “Al die ervaring is gebundeld in de brochure

rectie Externe Communicatie. Met de steun van het

'Gendermainstreaming in de overheidscommunica-

Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen,

tie'”, zegt Elodie Debrumetz, communicatiever-

dat waakt over de implementatie van Het Federaal

antwoordelijke bij het Instituut voor de Gelijkheid

Plan en de nodige genderexpertise aanbrengt, en de

van Vrouwen en Mannen. “Daarmee reiken we de

De som der delen •F  OD Kanselarij van de Eerste Minister • Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen •F  OD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen & Leefmilieu •D  efensie •S  elor

stuurgroep van het netwerk van de federale commu- overheidsdiensten een handige gids aan, inclusief nicatoren, Commnet, brachten ze diverse overheids- uitneembare checklist, waarmee ze kunnen vermijdiensten samen in een werkgroep. “Het federale plan

den dat er in hun communicatie stereotypes opdui-

vraagt dat iedere minister een aantal acties binnen

ken. De deelname van de overheidsdiensten aan de

zijn of haar bevoegdheidsdomein uitwerkt om de

werkgroep was daarbij heel belangrijk. Zo kregen we

gelijkheid tussen vrouwen en mannen te steunen”,

een goed zicht op wat er binnen de overheid leeft op

zegt Elise Beyst, coödinator gender mainstreaming het vlak van gender mainstreaming.” Uiteindelijk bij de Kanselarij. “Via externe communicatie kun je

moeten de acties bijdragen aan een coherent en gen-

als overheid een grote impact op de burger realise-

derbewust federaal communicatiebeleid, waarbij de

ren. Daarom hebben we ons op dat domein gericht.”

burger duidelijk ervaart dat de overheid de gelijk-

Belangrijk voor het project was dat alle deelnemers

heid tussen vrouwen en mannen actief ondersteunt.

er hun eigen expertise kwamen delen. “We hebben

“Ideaal zou zijn dat de brochure zichzelf op termijn

ervaring met sensibiliseringscampagnes voor speci-

overbodig maakt omdat genderdenken een automa-

fieke doelgroepen”, zegt Meinhart François, at-

tisme is geworden”, besluit Laurent Berghe, gen-

taché communicatie bij de FOD Volksgezondheid, dercoördinator en verantwoordelijke externe comVeiligheid van de Voedselketen & Leefmilieu.

municatie bij de Kanselarij. “Maar tot het zover is,

“Gender speelt daar vaak een belangrijke rol bij,

blijft er nog heel wat sensibilisering nodig.”

Meer info http://kanselarij.belgium.be/nl/ gender_mainstreaming

denken we maar aan de campagnes over borstvoeding op het werk, of over het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen.” Ook Defensie houdt in haar communicatie nauwgezet rekening met de manier waarop mannen en vrouwen erin voorkomen. “We doen ons best om in onze communicatie vrouwen aan bod te laten komen”, zegt Olivier Souris, verantwoordelijke voor marketing en communicatie bij Defensie. “In de praktijk blijft het soms een moeilijke evenwichtsoefening omdat mannen bij Defensie in de meerderheid zijn en omdat we een geloofwaardig beeld van de huidige realiteit willen geven - maar dat neemt niet weg dat we zowel nu als in de toekomst wel degelijk rekening moeten houden met gender.” Bij Selor loopt met Top Skills een traject dat vrouwen bewust wil maken van hun reële competentie. “Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd op managementniveau, ook bij de federale overheid”, zegt Vincent Van Malderen, productmanager bij het expertisecentrum van Selor. “Via Top Skills bieden we vrouwen de kans om hun

Jump Forum 2013 Op 25 april vindt in het Internationaal Perscentrum van de federale overheid de zevende editie van het JUMP Forum plaats. Het evenement is gewijd aan het beroepsleven van vrouwen en de uitbouw van hun carrière. Naar aanleiding van de werkgroep en de Commcollectie plant JUMP dit jaar een uitzonderlijke workshop over het thema gericht op communicatoren in de publieke sector. Meer info www.forumjump.be

het traject

De wieg van de boekdrukkunst Omstreeks 1450 vindt Gutenberg de boekdrukkunst uit. Zijn ontdekking ontketende een ware revolutie in de geschiedenis van het schrift, maar vond slechts geleidelijk ingang. De eerste ‘tekstflarden’ die tussen 1450 en het einde van de 15e eeuw gedrukt werden, worden incunabelen genoemd. Die laatste vervullen een scharnierfunctie tussen het manuscript en het moderne boek en vormen een unieke historische getuigenis. De hier weergegeven pagina is een fragment uit de Facta et dicta memorabilia van Valerius Maximus, een van de 3.000 bewaarde incunabelen uit de afdeling Kostbare werken van de Koninklijke Bibliotheek van België. • tekst: P. Lissarrague •

De juiste drukdatum van dit boek is niet gekend. De drukker heeft zijn werk niet gedateerd. Toch geeft een exemplaar bewaard in de Library of Congress van Washington ons een aanwijzing. Een toenmalige eigenaar heeft het jaar 1477 naast zijn ex-libris genoteerd, waarmee hij de eigendom van het boek claimde. Het boek is dus gepubliceerd voor 1477. Dat noemen we een datering ante quem. Koninklijke Bibliotheek van België, Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia, t. 2, [Brugge?, Drukker van Flavius Josephus, 1475-1477], in-2°, fol. 15r.

Enkel de datum, de naam van de drukker en de drukplaats van de Facta et Dicta Memorabilia van Valerius Maximus zijn gekend. Uit de studie van de karakters die gebruikt werden om het werk te reproduceren en de studie van de miniaturen die sommige exemplaren opluisteren, blijkt dat de uitvoering zich situeert ten tijde van de Bourgondische Nederlanden, waarschijnlijk in Brugge.

1

1

2

10 /11

Dat de werken moesten lijken op manuscripten, blijkt duidelijk uit deze liniëring. De scribenten maakten ervan gebruik om recht te schrijven. Hier wordt ze enkel weergegeven om de indruk van een ‘handgemaakt’ werk te wekken.

2

Niet alle bewaarde exemplaren van Facta et Dicta Memorabilia zijn rijkelijk versierd, sommige hebben geen miniaturen. De drukker liet witruimte zodat kopers het werk volgens hun smaak en budget konden versieren.

3

3

De zogenaamde ‘hanenpoten’, voorlopers van de alineatekens in onze tekstverwerkers, wezen op breuken in de tekst.

4

4

De interpunctietekens waren nog niet genormaliseerd. De schuine strepen duidden het ritme aan in de tekst, zoals onze komma’s en punten.

5

6

5

De initiaal­ letter is handgetekend na de druk. Het zijn wapenschilden van de Baronie van Boulaere uit de streek van Geraardsbergen.

6

Alle gekleurde elementen werden met de hand getekend. De acanthusbloemen hebben een louter decoratieve functie.

7

7

Bron Bedankt aan Renaud Adam van de afdeling Kostbare Werken van de Koninklijke Bibliotheek van België voor zijn verlichtende kennis en hulp. Om meer te weten over wiegendruk en de toegangs­ voorwaarden van de leeszaal: www.kbr.be

reportage

een gebaar dat levens redt

Bloed geven, een kwestie van solidariteit Wie bloed geeft, redt mensenlevens. Federale ambtenaren kregen jarenlang een recuperatiedag om bloed te geven. Hoewel dat voordeel nu verdwijnt, hopen we dat het enthousiasme van de donoren even groot blijft. • tekst: P. Lissarrague •

12 /13

Zowat

twintig

jaar

geleden

raakte

Jurgen

Vercouter, ambtenaar bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu in een zwaar verkeersongeval betrokken. “Dankzij een bloeddonatie ben ik er zonder al te veel kleerscheuren van afgekomen. Ik ben die anonieme en vrijwillige bloeddonoren altijd heel dankbaar geweest. Zij hebben ervoor gezorgd dat ik verzorgd kon worden en volledig hersteld ben. Een tiental jaar geleden besloot ik iets terug te doen en ben ik zelf regelmatig bloed beginnen te geven en ik ben nog niet van plan om hiermee te stoppen. In elke vrienden- of familiekring heeft er iemand misschien ooit een bloedtransfusie nodig. Als je iemand zijn leven kan redden door bloed te geven, dan is een compensatiedag van geen enkel belang. Het is een gebaar van solidariteit.”

Flore Alix “Ik was verrast toen ik hoorde dat we daar een recuperatiedag voor konden krijgen.”

Jurgen Vercouter “In elke vrienden- of familiekring heeft er iemand misschien ooit een bloedtransfusie nodig. Het is een gebaar van solidariteit.”

Nadine Hemels "Solidariteit gaat veel verder dan een extra rustdag.”

Sibille de Cartier “Dit is een kans voor alle ambtenaren om de stereotypes de wereld uit te helpen.”

Ambtenaren nemen het voortouw Flore Alix, die ook voor de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu werkt, geeft al zeven jaar bloed. “Ik begon ermee in mijn studententijd. Toen ik vernam dat ik een heel zeldzame resusfactor heb - ik ben O- en kan dus iedereen bloed geven - besloot ik donor te worden. Mijn vader en een aantal van mijn vrienden doneerden ook al, dat heeft me gestimuleerd. Toen ik voor de overheid begon te werken, ging ik er gewoon mee verder. Om eerlijk te zijn, was ik verrast toen ik hoorde dat we daar een recuperatiedag voor konden krijgen. We hebben al het geluk dat er speciaal voor ons bloedinzamelingen worden georganiseerd zonder dat we ons hoeven te verplaatsen ... Dat die dag nu wegvalt, verandert niets voor mij, al mag ik nu enkele maanden geen bloed geven omdat ik zwanger ben. Maar zodra het kan, begin ik opnieuw.” Nadine Hemels, ambtenaar bij het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo), denkt er net zo over: “Ik geef nu al meer dan twintig jaar bloed. De eerste

De juiste bloedgroep

donor o-

keer was in het kader van een georganiseerde inzame-

AB+

ling bij de FOD Financiën, waar ik op dat moment vrije tijd, niet zozeer in het kader van het werk, hoewel dat de twee laatste keren wel het geval was.” Samen met haar man is Nadine een van de vrijwilligers die de Rode Kruis-teams helpen door bloedgevers een hapje en een drankje aan te bieden na de bloedafname. “Voor mij is het geven van bloed hoegenaamd niet gelinkt aan een recuperatiedag. Ik denk niet dat fervente bloedgevers hun gedrag daardoor gaan veranderen; solidariteit gaat veel verder dan een extra rustdag.”

ABWanneer er bij een bloedtransfusie geen rekening wordt gehouden met de soort bloedgroep van de ontvanger en de donor, kan dat gevaarlijke, zelfs dodelijke, gevolgen hebben. Het is pas sinds 1911 dat het proces veilig verloopt, dankzij de vooruitgang van de geneeskunde.

ontvanger

werkte. Tegenwoordig geef ik vooral bloed in mijn

A+ AB+ Bo+ o-

o+

B-

B+

A-

A+ AB- AB+

reportage

Gevraagd: nieuwe bloedgevers

het bloed slechts een beperkte tijd worden bewaard.

In België is bloed doneren vrijwillig en zijn bloedtransfusies gratis. De aanbevelingen van de WHO sturen aan op een veralgemening van vrijwillige bloeddonaties zoals in België, ook al worden bloeddonaties momenteel in meer dan de helft van de wereld volledig of gedeeltelijk vergoed.

Het aantal donoren blijft, globaal gezien, door de

Het ingevroren plasma mag dan wel langer dan een

jaren heen stabiel. Toch organiseert het Rode Kruis

jaar bruikbaar blijven, bloedplaatjes hebben een le-

regelmatig promotiecampagnes om nieuwe donoren

vensduur van maximaal 5 dagen, rode bloedcellen

aan te trekken, zowel in het Nederlandstalige als in

van maximaal 42 dagen.

In 2012 gaven 191.651 donoren bloed aan het Rode Kruis-Vlaanderen en 105.230 aan het Rode Kruis België, samen goed voor 601.084 donaties in België.

enkele cijfers

Er wordt niet alleen bloed ingezameld, maar ook bloedplaatjes en plasma. Om meer te vernemen over bloeddonaties of om donor te worden, kan je de site van het Belgische Rode Kruis www.transfusion.be of die van het Rode Kruis-Vlaanderen www.bloedgevendoetleven.be raadplegen.

het Franstalige landsgedeelte. “Er is niet echt een tekort aan donoren”, legt Nele de Vos van Rode

In sommige periodes hebben we meer moeite dan

Kruis-Vlaanderen uit, “maar we moeten op elke situ-

anders. Aan het einde van vakantieperiodes - tijdens

atie voorbereid zijn. Bepaalde donoren bereiken de

de laatste weken van augustus of de eerste weken van

maximumleeftijd of krijgen gezondheidsproblemen.

september – beschikken we over de geringste reserve.

We moeten over een voldoende grote reserve beschik-

Bloed geven alvorens op vakantie te vertrekken, is dan

ken.” Bloed geven kun je tot je vijfenzestigste, zelfs

ook een goed idee. Zo kunnen reserves worden opge-

tot je zeventigste als je als regelmatige donor geboek-

bouwd voor het begin van het schooljaar. Momenteel

staafd staat en minder dan drie jaar geleden de laatste

hebben we vooral behoefte aan stamceldonoren. “Dat

keer bloed gaf. Maar een donor moet, ongeacht zijn is een bijzonder type donatie”, legt Nele de Vos uit. leeftijd, in goede gezondheid verkeren. “Elk jaar moet

“Stamcellen bevinden zich in het beenmerg. Ze pro-

ongeveer 10% van onze donoren stoppen omwille van duceren witte bloedlichaampjes, rode bloedcellen en gezondheidsredenen of omdat ze de leeftijdsgrens

bloedplaatjes. Door de transplantatie van zulke cel-

bereikt hebben. We moeten dus ook elk jaar ook

len kunnen ernstige ziektes zoals leukemie behandeld

evenveel nieuwe donoren vinden”, bevestigt Olivier

worden. Helaas is de kans op compatibiliteit tussen

Bertrand van het Rode Kruis België. In 2012 hebben een donor en een ontvanger heel klein, ongeveer 1 op in België ongeveer 300.000 mensen bloed gegeven.

50.000. We werken daarom met een register van potentiële donoren. In geval van nood contacteren we de

Meer dan bloed

geschikte donor. In België zijn er momenteel slechts

Zodra het bloed afgenomen is, wordt het verwerkt en

62.000 donoren, terwijl we er per jaar 2.000 meer

gesplitst in zijn verschillende bestanddelen: plasma,

nodig hebben.” Bloeddonoren zijn natuurlijk goede

bloedplaatjes en rode bloedcellen. Na de afname kan

kandidaten.

Ongerustheid? Bij de voorbereiding van dit artikel kreeg de fedra-redactie een bericht van Sibille de Cartier, ambtenaar bij de FOD Buitenlandse Zaken. Tijdens haar laatste donatie waren er iets meer dan 30 donoren t.o.v. meer dan 150 de keer daarvoor. Ze spoort, net als fedra, de ambtenaren aan om bloed te blijven geven. Haar getuigenis: “Vanmorgen vond de eerste bloedinzameling bij de FOD Buitenlandse Zaken plaats sinds het afschaffen van de recuperatiedag. Er kwam een dertigtal mensen opdagen ... en geen 150 tot 180 (normaal cijfer volgens het aanwezige personeel) zoals voor de maatregel het geval was. Uit een gesprek met het personeel begreep ik dat die trend overal een beetje voelbaar is. En dat heeft een impact op de inzameling. Het kan nochtans voor iedereen op een dag van levensbelang zijn. Hoe zouden we ons voelen wanneer we een dierbare naar het ziekenhuis brengen en dan te horen krijgen dat er geen bloed voorhanden is om diens leven redden? Dit is een kans voor alle ambtenaren om de stereotypes de wereld uit te helpen. En mee levens te helpen redden! Bedankt aan iedereen die bloed blijft geven. Denk eraan wanneer er een volgende inzameling wordt georganiseerd in uw buurt.”

rug aan rug

14 /15

Het begin van een nieuwe fase Twee ambtenaren ondergaan ons spervuur van schijnbaar onschuldige - vragen. Deze keer is het de beurt aan Ann Verrelst en Maurice Charles. Ann haar carrière staat nog in de kinderschoenen, terwijl Maurice uitkijkt naar een welverdiend pensioen. • tekst: T. Mees I foto: Y. Druart •

Wat doe je eerst als je op kantoor aankomt? Ann: Ik zet mijn computer aan en lees mijn mails. Ook de persberichten die worden toegestuurd, neem ik even door. Maurice: Ik begroet mijn collega’s. Ik luister naar hun nieuwtjes. Soms babbelen we over de actualiteit. Dat zijn belangrijke momenten, want mettertijd bouw je zo echte relaties op. Wie zijn jouw moderne helden? Ann: Diegenen die zich inzetten voor anderen, zonder daarvoor iets terug te willen. Dat kan gaan van vrijwilligerswerk in het buitenland tot eens boodschappen gaan doen voor de buren die zelf geen auto hebben. Soms is het maar een kleine moeite, maar je maakt er de dag van anderen een pak aangenamer door. Maurice: De Canadees Paul Watson, oprichter van de organisatie Sea Shepherd, die met gevaar voor eigen leven een verwoede strijd levert om een einde te stellen aan de walvisvangsten. Of de militanten van de Lega Anti Vivisezione (LAV) die in 2012 2.500 voor labo’s bestemde beagles hebben bevrijd. Welke tip verklap je gratis en voor niets aan je collega’s? Ann: Als nieuwkomer ben ik diegene die nogal vaak om raad gaat vragen bij de andere collega’s, maar als ik toch iets moet zeggen: probeer zoveel mogelijk open te staan voor alle mogelijke invalshoeken. Op die manier heb ik de voorbije weken al enorm veel bijgeleerd. Maurice: Behandel anderen altijd zoals je zelf behandeld wil worden. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar als we er vaker op zouden letten, zouden we heel wat conflictsituaties kunnen vermijden. Wat is je favoriete plek in België? Ann: Als de zon schijnt, is eender welk terrasje in België mijn favoriete plekje! Maurice: De Belgische kust, vooral in de lente. Een lange strandwandeling als de zon stilaan ondergaat! Het is elke keer anders, maar altijd een aangenaam moment. Wat weten je collega’s niet over jou? Ann: Dat ik nogal een drukke agenda heb buiten de werkuren. Ik ben nog actief in de chiro en ben lid van het bestuur van de jeugdraad in Duffel … Als ik dus op maandag er iets minder wakker uitzie dan andere dagen, kan het wel eens zijn dat ik een vermoeiend weekend had. Maurice: Dat ik als Franstalige af en toe naar de Vlaamse soap Thuis op één kijk. Zo onderhoud ik mijn tweetaligheid. ’s Ochtends lees ik De Morgen op de trein en ’s avonds kijk ik naar Thuis. Maar hou het voor jezelf. Het is voor het goede doel hoor.

Maurice Charles

Ann Verrelst

Leeftijd: 62 jaar Functie: adviseur-generaal bij de FOD Economie Einde van carrière: 31/03/2013

Leeftijd: 25 jaar Functie: attaché bij de dienst Buitenlandse Investeringen Begin van carrière: 01/02/2013

Maurice heeft op 39 jaar tijd binnen het Ministerie van Economische Zaken, nu de FOD Economie, een vijftiental functies uitgeoefend: inspecteur, coach, evaluator, vormer, vormingsdirecteur, informatieambtenaar, mentor, project- en afdelingshoofd, adviseur, ombudsman, consultant, expert en adjunct van de directeur-generaal. Toen de economische inspectie de AD Controle en Bemiddeling werd, ging hij de uitdaging aan om als bemiddelaar aan de slag te gaan. Niet meteen evident om twee concepten die haaks op elkaar staan, met elkaar te verzoenen! Hij beschouwt zichzelf als een motor van verandering en een man van de dialoog. Zijn leitmotiv: rechtlijnig en menselijk ten dienste van het algemeen belang.

De dienst Buitenlandse Investeringen is ontstaan uit het Samenwerkingsakkoord tussen de gewesten, de FOD Financiën, de FOD Buitenlandse Zaken en de FOD Economie en vormt het coördinatieorgaan tussen het federaal en het gewestelijk niveau. Maandelijks wordt er met bovenstaande partners vergaderd over het investeringsklimaat in België. Op Anns dienst worden voornamelijk de ontwikkelingen op vlak van buitenlandse investeringen opgevolgd en promoten ze de buitenlandse investeringen naar België toe. Na een opleiding Handelswetenschappen en Bedrijfscommunicatie is Ann bij deze dienst terechtgekomen en kan ze beide diploma’s perfect combineren.

Lees de antwoorden op de overige 5 vragen van Maurice en Ann op www.fedra.belgium.be

loopbaan

Tweetalig, zeg je?

Originele werkvormen Op het werk is het handig als je twee of meer talen machtig bent. Zeker als je federaal ambtenaar bent in een drietalig land als België. Toch is het voor sommigen onder ons niet vanzelfsprekend om zich vlot in een andere taal uit te drukken. Ziehier enkele initiatieven die je aardig op weg kunnen helpen. • tekst: P. Lissarrague I foto: F. Van Loock •

op de foto Rechtstaand van links naar rechts Seham El Filali (FR) Pascal Bodson (FR) Alix Achten (NL) Coline Massaux (FR) Anthony Persy (FR) Meinhart François (NL) Zittend van links naar rechts Pascale Mégal (FR) Elfride Boute (NL)

We hadden het er vorig jaar al over in het fedra-ma-

Tien voor taal

gazine: de ‘conversatietafels’ die ambtenaren van het

Bij de dienst Interne Communicatie van de FOD

Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg

Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen

(KCE) zelf organiseren. Een voorbeeldinitiatief,

en Leefmilieu scherpen Meinhart François en

waarbij collega’s nu al zeven jaar tijdens de mid-

zijn collega’s hun tweetaligheid aan met een ludiek

dagpauze afspreken om gesprekken te voeren in het

spel. Het team, dat bestaat uit zowel Frans- als

Nederlands of het Frans. Op geen enkele manier on-

Nederlandstaligen, zet zich in om elke werkdag een

dervinden deelnemers stress bij het spreken, want

welbepaalde taal te spreken: op maandag, woensdag

de dialoog is informeel, de toon is vriendschappelijk

en vrijdag mag enkel Nederlands gesproken worden,

en de onderwerpen variëren van de laatste vakantie

op dinsdag en donderdag alleen Frans. Op de offi-

over goede boeken of films, tot de actualiteit. “De

ciële vergaderingen na, waar ieder zijn moedertaal

bedoeling van de conversatietafels is dat mensen

spreekt, gebeuren alle gesprekken in de afgesproken

aan zelfvertrouwen winnen”, onderstreept Gudrun

taal. Wie zich daar niet aan houdt, krijgt een was-

Briat, een van de initiatiefneemsters van het pro-

speld opgespeld – een zwartepiet, zeg maar. Degene

ject. “De meeste mensen spreken de andere lands-

die op het einde van de week met de wasspeld over-

taal beter dan ze denken. Tijdens de conversatieta-

blijft, trakteert! “Maandag is het nog gemoedelijk,

fels worden ze zich bewust van het belang om zich

maar op vrijdag heerst er over het algemeen toch

goed te kunnen uitdrukken, zonder zich al te veel te

wel een competitief sfeertje”, vertelt Meinhart met

focussen op fouten. Het belangrijkste is om de ander

pretoogjes. “Dankzij het spel hebben we de spanning

te begrijpen en zelf begrepen te worden. Als mensen

die er heerste rond het taalgebruik van ons af kun-

zich op hun gemak voelen en meer durf krijgen, is nen schudden. Ons uitgangspunt is dat niemand zich het moeilijkste in feite achter de rug.”

‘aangevallen’ of ongemakkelijk zou mogen voelen

16 /17

OFO Vooraleer je een test aflegt, is het aangeraden om een opleiding te volgen. Daarvoor is er het OFO, dat een aantal taalmodules voor verschillende niveaus aanbiedt. Dit jaar lanceert het OFO ook een echte ‘taalsite voor federale ambtenaren’. Het zal een netwerksite zijn waarop ambtenaren een oefenpartner kunnen vinden. Daarnaast zal de site boordevol met tips en ideeën staan om je Frans of Nederlands te oefenen, tijdens en na het werk. Werp dus regelmatig een blik op de OFO-Facebookpagina ( www.facebook.com/ofoifa) en op de fedra-website ( www.fedra.belgium.be) als je op de hoogte wil blijven van dat initiatief.

selor Selor organiseert taaltests die de laatste jaren een enorme evolutie hebben doorgemaakt. Meer en meer zijn ze gericht op competenties en niet langer enkel op kennis. Iedereen die wil, kan eraan deelnemen en kan zich op de Selor-website zelfs op de tests voorbereiden. In tien jaar tijd is het slaagpercentage gestegen van 36 tot 68%, vooral door het wegvallen van de onderdelen ‘woordenschat’ en ‘grammatica’. Het aantal inschrijvingen bedroeg in 2012 ongeveer 20.000. Meer informatie op www.selor.be

door de communicatie in de andere landstaal. We amuseren ons met die miniuitdaging.”

Jouw mening interesseert ons De rubriek Loopbaan biedt ruimte voor reflectie en discussie. Fedra is benieuwd

Opleidingen anders bekeken

naar jouw mening over tweetaligheid. Surf naar

Naast een zekere basiskennis opdoen en de autono-

het debat en beantwoord onderstaande vragen:

mie vergroten in de andere taal, is zelfvertrouwen

➜ Is tweetaligheid belangrijk in jouw werkomgeving?

een derde doelstelling die het Opleidingsinstituut van de federale overheid (OFO) vooropstelt in zijn

www.fedra.belgium.be neem deel aan

➜ Heb jij al een taalopleiding van het OFO gevolgd?

beginnersopleidingen. “Zelfstudie en autonomie

➜ Heb jij al een taaltest van Selor afgelegd?

zijn essentieel”, weet Gwen Van Damme, oplei-

➜ Neem jij graag deel aan een conversatietafel? 

dingsdeskundige bij het OFO. “Daarom hebben we het ‘TaalMaatje’ bedacht. Met dat portfolio willen we beginners aanmoedigen om zichzelf te evalueren met aandacht voor de persoonlijke leerstijl en leersituatie. Het idee is om leertrajecten op maat uit te stippelen, vertrekkende van de behoeften van iedere deelnemer.”

Vergeet niet deel te nemen aan de poll! Hoe werk jij aan je tweetaligheid? Ik lees de krant in een andere taal Ik kijk televisie in een andere taal Ik communiceer zoveel mogelijk in een andere taal Ik leer een andere taal met behulp van studiemateriaal Ik ben niet van plan om mijn taalkennis verder te ontwikkelen

Voor meer informatie: www.fedra.belgium.be

Zo doen we dat

Dynamisch zitten een must voor lijf en leden Mensen zijn niet gemaakt om uren aan een stuk in een

bewegen met je mee als je vooruit, achteruit, naar links zelfde houding te zitten. Afwisseling en beweging blijken of rechts beweegt én stimuleren je bovendien om actief te dan ook cruciaal als je comfortabel en gezond wil werken. zitten. Maar ook als je nog niét over zo’n dynamische stoel Vandaag is er heel wat kantoormeubilair op de markt dat beschikt, maak je met deze 5 tips je werkplek op-en-top het principe van dynamisch zitten toepast: bureaustoelen

ergonomisch. • tekst: I. Delva •

Zitten op 90 graden

Voor een goede zithouding onthou je best dat je op 3 plekken een hoek van 90° moet maken. Zit eerst en vooral achteraan op je stoel, zet je voeten stevig op de grond of op een voetensteun en zorg dat de hoek die je met je knieën maakt 90° of net iets groter is. Daarnaast bedraagt ook de hoek tussen je bovenbenen en je rug best 90°. Hou je rug recht en zorg dat hij ondersteund wordt door je rugleuning. Je schouders en bovenarmen moeten ontspannen zijn. Tot slot maak je ook een hoek van 90° met je ellebogen, die ter hoogte van je bureaublad komen. Hou je voorarmen horizontaal en laat ze steunen op je bureaublad of op de armleuningen van je stoel, als je die hebt. Werk je met je toetsenbord of muis, zorg dan dat je handen in het verlengde van je voorarmen blijven.

Regel de hoogte van je bureau

Stel het werkblad van je bureau zo in dat het ter hoogte van je ellebogen komt. Heb je geen hoogteverstelbaar bureau, creëer dan een optimale zithouding door je stoel iets lager of net iets hoger in te stellen, waardoor je ellebogen toch ter hoogte van je werkblad komen. Ben je eerder klein, gebruik dan een voetensteun om de juiste zithoogte te bereiken zonder dat je voeten boven de grond hangen. Ben je eerder groot, vraag dan na of je bureau opgehoogd kan worden.

A

B

Stel je stoel in Scherm, toetsenbord en muis op de juiste plek Stel je beeldscherm zo in dat de bovenrand op ooghoogte komt en zet het op 50 à 80 cm – ongeveer de lengte van je voorarm – van je ogen af. Is je scherm niet in de hoogte verstelbaar, gebruik dan een verhoger. Je toetsenbord leg je recht voor je en recht voor je scherm, maar de pootjes gebruik je beter niét. De muis leg je naast je klavier. Gebruik liever geen muismat of polssteun. En werk je vaak meer dan 2 uur op een laptop? Dan zijn een afzonderlijke muis, toetsenbord en verhoogje voor je laptop een must.

C

Die zit … maar blijf vooral niet zitten! Een goede zithouding is belangrijk, maar afwisseling en beweging net zo goed. Wissel regelmatig van houding, las korte pauzes in en gun je ogen af en toe wat rust. Sta gerust eens recht om een drankje te halen of wandel even rond tijdens een telefoongesprek.

D

Maak gebruik van de mogelijkheden van je bureaustoel. Stel de zitting zo in dat je een gelijkmatige druk voelt over je dijen. Zorg dat er zeker 3 vingers ruimte is tussen de rand van de zitting en je kuiten. Stel dan je rugleuning in: pas de hoogte aan en gebruik de bolle kromming van de stoel om de holle kromming van je rug te ondersteunen. Heb je armsteunen? Stel ze zo in dat je ellebogen erop kunnen rusten en je schouders ontspannen zijn.

E

Wil je je graag verder verdiepen in dit onderwerp? In de praktische opleiding ‘Ergonomie op de werkplek’ van het OFO maak je kennis met de basisprincipes van ergonomie. Je leert hoe je je werkplek correct inricht en welke zithouding je het best aanneemt. Bovendien krijg je ook ontspanningsoefeningen aangereikt en technieken om op de juiste manier zware voorwerpen op te tillen. De opleiding is toegankelijk voor alle federale ambtenaren met een administratieve of technische functie. Meer info vind je op: www.fedweb.belgium.be

Dit brengt ons samen

18 /19

Reservoir blogs

Sinds enkele weken is nieuw talent de fedra-redactie komen versterken. Ambtenaren-bloggers die in alle openheid een vrijwillige bijdrage leveren. Tijdens een lunch hebben ze het met ons over ... koetjes en kalfjes. Een vurige conversatie die aan de basis lag van een fantastisch onderonsje. Bloggers, lunch. Een blunch dus. • tekst: P. Lissarrague I foto: F. Van Loock •

Net een blind date. We kennen

zier om iets creatievers te doen ...”.

Vakzusters

elkaar via ons klavier. Omdat Iedereen knikt instemmend. we iets gemeen hebben. Zonder Caroline voegt onmiddellijk toe: elkaar echt te kennen. Vergeet “Ook een blog is een medium waar

Een community. Het duurt niet

kaarslicht en vioolmuziek. Deze

de vrije meningsuiting geldt. Ik

ons dichter bij mekaar, zegt

blind date vindt gewoon overdag

blog niet in naam van mijn organi- Stefanie: “We hebben allemaal iets gemeen. We doen iets voor de satie. Ik blog uit mijn naam.”

plaats, ’s middags en met zes per-

lang of de tongen komen los. Werken voor de overheid brengt

gemeenschap.” Ook daar knikken

sonen. Denk aan Dorothy Parker en haar rondetafelgenootschap,

Is het dan verboden om over het

onze ‘vakzusters’ instemmend.

vervang het Algonquin van New

werk of je dienst te praten? “Ik

Ook bij Femke, de jongste van

York door de Kanselarij van de praat liever over mijn leven op Eerste minister en ... voilà. Fedra het werk. Als ambtenaar die net

het gezelschap, die het schrijven

speelt koppelaar tijdens een unieke

als iedereen ‘zijn werk doet’, mijn

maar haar potlood alvast scherpt.

pennenlunch.

dagelijkse ervaringen delen”, legt

“Er is een verschil in stijl”, zegt

Uit eigen naam

Stefanie uit. Waaraan Sandra Nathalie. “We zijn geen schrijtoevoegt: “Een blog is een soort vers, maar ik denk dat dat ver-

Toevallig zetelen er alleen maar

‘dagboek’ online, ook al is er geen

vrouwen rond de tafel. Zes blog­

dagelijkse update. Het is leuk om

sters. Enkelen van hen hebben hun

te schrijven en om te lezen. Geen

We nemen afscheid in het park,

sporen al verdiend op de fedra-

manifest, maar gewoon onze eigen

onder een pril lentezonnetje. Op

website met doortastende artikels. Vandaag komen ze over hun nieu-

kijk en indrukken.” Isabelle: een boogscheut daarvan vragen voorbijgangers “Gewoonlijk moeten we altijd een tv-journalisten

we hobby praten om elkaar beter

kader respecteren. Burgers moeten

om een reactie op het mooie weer.

te leren kennen: “Het contact met

kunnen volgen wat we doen. Maar

In de nieuwe blogs van fedra

anderen trok me meteen over de

de blog is toch eerder een forum

komt het weer niet meteen aan

streep”, valt Nathalie met de deur

waar we ons op een informele ma-

bod. Daar zijn we allerminst rou-

in huis. “Zoals vandaag. En het ple-

nier uitdrukken.”

wig om.

nog niet echt in de vingers heeft,

Onze tafelgenoten (van links naar rechts) • I sabelle Bastaits IV-NIOOO •F  emke Vansieleghem FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu •S  andra De Clercq RIZIV •C  aroline Hittelet OFO •S  tefanie Billiet Selor •N  athalie De Wulf RIZIV

schil een mooie variatie oplevert.”

En jij, blog jij ook? Contacteer fedra om je in het avontuur te storten: [email protected]

aanbiedingen

Laat je door FED+ inspireren voor je vakantie en vrijetijdsmomenten Zes uur ’s morgens: de wekker gaat. Je staat op en maakt je klaar. Je pendelt richting het werk en voor je het weet, zit je op de terugweg naar huis. De dagen vliegen voorbij en ... je verlangt naar vakantie. Herkenbaar? Nood aan een korte adempauze? FED+ helpt je op weg.

Pierre & Vacances – Maeva  Korting tot 25%  voor je verblijf in één van de vakantieparken in Frankrijk en Spanje.  Korting tot 10%  voor je verblijf op Mauritius of de Antillen. Neem deel aan de grote enquête over Fedweb, fedra en FED+ (p. 5) en win 1 van de twee weekends bij Pierre & Vacances.

Plopsaparken  Bestel je online tickets  voor Plopsaland De Panne, Plopsa Indoor en Plopsa Coo met een  mooie korting. Je tickets zijn twee jaar geldig!

Thermae Palace Oostende Logeer met  twee voor de prijs van één  in het indrukwekkende Thermae Palace.

Walibi - Aqualibi - Bellewaerde Koop je onlinetickets voor deze pretparken aan een  sterk verminderde prijs.  Neem deel aan de wedstrijd op p. 23 en win een Golden Pass

Cocoon Hotels  Korting van 15%  op je overnachting en  korting van 20%  op tijdelijke arrangementen in één van de vier Cocoon hotels in de Ardennen en Luxemburg.

Efteling Bestel je tickets online met  6 euro of 8 euro  korting  (afhankelijk van het seizoen) en ontvang ze direct per e-mail.

Boudewijn Seapark Je betaalt  16 euro i.p.v. 25 euro  voor je onlinetickets. Futuroscope Tot  20% korting  op je verblijf (toegang tot het park en logement inbegrepen).

Different Hotels  Zeer voordelige  shopping-, fiets- of culturele arrangementen met leuke extra's.

Corendon Vliegvakanties  Korting van 5%  op je onlineboeking bij deze touroperator gespecialiseerd in zonbestemmingen zoals Turkije, Noord-Cyprus en Tunesië.

Mondorf Domaine Thermal  Korting van 15 tot 25%  op je verblijf in Mondorf Domaine Thermal in Luxemburg.

Accor  Korting tot 40%  op hotelarrangementen in Aken, Arras, Zeebrugge, Luxemburg en Budapest.

Ontdek de voordelen van onze nieuwe rechtstreekse samenwerkingen met de pretparken. Je bestelt en betaalt je online tickets aan voordeelprijs waarna je ze meteen kan afprinten. Bovendien blijven de tickets het hele seizoen geldig! Meer info op www.fedplus.be.

© AAM

Bioscooptickets Bioscooptickets bij Kinepolis, UGC, Utopolis en Imagix  aan voordeeltarief. 

Expo Musea Brugge: ‘Fabienne Verdier: hommage aan de Vlaamse meesters’ Je betaalt  6 euro  i.p.v. 8 euro voor deze tentoonstelling georganiseerd door Musea Brugge. Van 4 mei t.e.m. 25 augustus.

Expo Kandinsky & Russia Je ontvangt  15% korting  voor een bezoek op weekdagen aan deze tentoonstelling. In de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel. Nog tot 30 juni.

© Maarten Strack Van Schijndel

Expo M-Museum: Hieronymus Cock - De Renaissance in prent Je betaalt  7 euro  i.p.v. 9 euro voor deze tentoonstelling in M - Museum Leuven t.e.m. 9 juni.

Wedstrijd Stemmen onder de Sterren Ga naar www.fedplus.be en neem tot 10 mei deel aan deze wedstrijd. Er zijn  5 x 2 tickets te winnen. 

© Russian Museum, St. Petersburg

©F  undation Custodia, Collection Frits Lugt

Expo MoMu Zijde & Prints uit het Abrahamarchief COUTURE IN KLEUR Je betaalt  6 euro  i.p.v. 8 euro voor deze tentoonstelling in het ModeMuseum in Antwerpen t.e.m. 11 augustus.

Expo Atomium: Brunfaut’s progressive architecture Je betaalt  9 euro  i.p.v. 11 euro voor deze tentoonstelling in het Atomium in Brussel. De expo loopt nog t.e.m. 9 juni.

© Naoya Hatakeyama - Portret Fabienne Verdier

© ModeMuseum Provincie Antwerpen

20 /21

Festival Django in Liberchies Je betaalt  6 euro i.p.v. 15 euro  voor een dagticket voor dit jazzfestival vol muziek en animatie: 10 concerten, straatvoorstellingen, muzikale animaties, kinderateliers, kindervoorstellingen ... Op 4 en 5 mei in het landelijke dorpje Liberchies.

Nationale Plantentuin in Meise Je betaalt  5 euro  i.p.v. 6 euro voor een bezoek aan de botanische tuinen. Je kan er sinds kort ook het hele jaar door op ontdekkingsparcours met de hele familie. Kinderen krijgen een rugzak vol opdrachten mee.

Meer informatie over de vermelde aanbiedingen en al de voordelen voor federale ambtenaren vind je terug op www.fedplus.be. Wens je op de hoogte te blijven van de nieuwste aanbiedingen? Schrijf je dan snel in op de elektronische nieuwsbrief van FED+.

speels actueels

Muziek boven alles De Koningin Elisabethwedstrijd vond voor het eerst plaats in 1937 en is een van de meest gereputeerde muziekwedstrijden ter wereld. Verschillende jonge talenten hebben er voor het eerst van zich laten horen. Denk bijvoorbeeld aan klinkende namen als Gidon Kremer, Vadim Repin en Arturo Benedetti Michelangeli. Zangers, pianisten en violisten strijden met hun virtuositeit afwisselend - dus om de drie jaar - in deze muzikale olympiade. De editie van 2013 staat in het teken van de piano. Sinds 1988 vertolken de kandidaten werken van jonge componisten, die zij speciaal voor de gelegenheid schrijven. Het Nationaal Orkest van België, de meest muzikale federale instelling, verzorgt de begeleiding.

ken jij de instrumenten van het NOB? Waar horen deze 4 instrumenten thuis?

A

klein percussie

melodisch percussie

pauken

1°trombone

basdrum

harp

2°trombone bastrombone

B

?

1°2°3°& 4°Hoorn

engelse hoorn

4

C

Tuba

2°klarinet 1°klarinet

D

1°fagot 2°fagot

basklarinet

1°2°3°& 4°trompet

basfagot

piccolo 1

?

14 X 2°violen

2

?

1°& 2°hobo 3 1°& 2° fluit 8 contrabassen

12 alt violen

16 x 1°violen

10 cello's

1=A

2=D

3=B

4=C

piano

22 /23

RAADSEL* Welke Belgische muzikant ben ik? Kwartet, sonate en kwintet ... mijn naam staat bovenaan partituren van Fauré, Debussy en Saint-Saëns. In de Rue Sainte Marguerite liet ik voor de eerste keer van mij horen. Maar het is tussen Keulen en Parijs dat ik, zij het iets fijnbesnaarder, de aandacht trok van Clara Schumann en Edvard Grieg. Als meester van de Stradivarius componeer ik met mondjesmaat, dirigeer ik onstuimig en ga ik helemaal op in kamermuziek. Tot slot staat mijn naam met een nogal ongewone beginletter in het fronton van de Belgische eregalerij gegrift, naast een César.

WIN

Neem tot 10 mei deel aan de fedra-wedstrijd en beantwoord dit raadsel online op

www.fedra.belgium.be/voordelen

Met de steun van FED+ en Walibi-Bellewaerde Park

FED+ en Walibi-Bellewaerde Park geven drie Golden Passes Walibi-Bellewaerde Park weg (t.w.v. 89 euro per Pass). De Golden Pass geeft je een jaarlang gratis toegang tot Bellewaerde Park, Walibi Belgium en Aqualibi.

www.fedplus.be www.walibi.com/belgium www.walibi.com/aqualibi Binero Vul alleen nullen of enen in. Niet meer www.bellewaerdepark.be dan twee nul elkaar

Reglement online.

len of enen naast of onder at evenveel nullen als enen.

. Elke rij en elke kol

om is uniek en bev

1

0

1

1

0

binaire Puzzel* Vul alleen nullen of enen in. Niet meer dan twee nullen of enen naast of onder elkaar. Elke rij en elke kolom is uniek en bevat evenveel nullen als enen.

0

0

1

1

0 0

1 1

0

1

0

0 0

1

1

1

0 0 0

1

1 0

1

1

1

1

0 0

0 0

© DENKSPORT

* De oplossingen vind je op: www. fedra. belgium. be/magazine_nl

1 0

0

1

1

1

0

1

1

0

0

0

0

1

0

PUZZELBLADEN

België - Belgique PB 9099 Gent X B763 Het magazine dat ambtenaren samenbrengt Tweemaandelijks tijdschrift, april 2013, n°109 Afgiftekantoor Gent X Afzendadres: Propaganda nv/sa, Imperiastraat 16, 1930 Zaventem P106214

rarara

Waar zit ik? Kom het me vertellen op www.fedra.belgium.be/ magazine_NL